Wielkopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Wielkopolsce ZBOŻA, RZEPAK OZIMY., styczeń 2016
Przewodniczący Wielkpolskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Ryszard Napierała Sejmik Województwa Wielkopolskiego Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Słupi Wielkiej Dyrektor: mgr inż. Grzegorz Koszucki Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w ie Wójtostwie 63-100 ul. Wiosny Ludów 27 faks. (0-61) 283-46-07 tel. i faks. (0-61) 283-45-91 zdoo.sremwojtostwo@coboru.pl Z-ca dyrektora: mgr inż. Wiesław Małkowski Opracowała: inż. Irena Perczak Redakcja merytoryczna: mgr inż. Wiesław Małkowski Publikacja współfinansowana ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego oraz Wielkopolskiej Izby Rolniczej Publikacja chroniona prawem autorskim. Przedruk dozwolony tylko po uzyskaniu zgody przewodniczącego Wojewódzkiego Zespołu PDO Wydawca: SDOO Słupia Wielka, 2
VI. JĘCZMIEŃ OZIMY UWAGI OGÓLNE W sezonie 2014/ na terenie województwa wielkopolskiego założono pięć doświadczeń z odmianami jęczmienia ozimego, podobnie jak w roku poprzednim. Zlokalizowano je w zakładach doświadczalnych oceny odmian:, i Nowa oraz w jednostce hodowli: (PHR Tulce) i w Rolniczym Gospodarstwie Doświadczalnym w Dłoni (UP Poznań). Jedno doświadczenie (w Dłoni) zdyskwalifikowano statystycznie, pozostałe uznano za udane i przyjęto do zestawień. Łącznie w sezonie 2014/ badano trzynaście odmian jęczmienia ozimego, trzy z nich wybrane jako wzorcowe przez Centralny Ośrodek (Souleyka, Titus i SU Melania), pozostałe dziesięć wybrał Zespół Wojewódzki PDO. Pięć spośród nich włączono do LOZ. (tab. 1). Omawiane doświadczenia były prowadzone na dwóch poziomach agrotechniki: a 1 - poziom przeciętny (patrz tabela 2), a 2 - poziom wysoki; w porównaniu z poziomem przeciętnym zwiększono nawożenie azotowe o 40 kg N/ha zastosowano ochronę przed chorobami (pierwszy zabieg ochrony podstawy źdźbła i liści, drugi - dla ochrony liści i kłosa), dwukrotne nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowymi (tab. 2). Doświadczenia zostały zasiane w dniach od 16 do 29 września. Warunki pogodowe panujące jesienią korzystnie wpłynęły na rozwój i krzewienie roślin. Panujące wiosną i latem korzystne warunki pogodowe miały pozytywny wpływ na plonowanie roślin. Zbioru doświadczenia dokonano w dniach od 05 do 18 lipca. WYNIKI DOŚWIADCZEŃ W roku plon ziarna na przeciętnym poziomie agrotechniki (a 1 ) był wyższy niż w roku 2014 i wyniósł 94,3 dt/ha (tab. 5). Zastosowanie wysokiego poziomu agrotechniki (a 2 ) dało zwyżkę plonu w stosunku do poziomu przeciętnego o 13,2 dt/ha. Wahała się ona od 6,5 dt/ha w Nowej Wsi Ujskiej do 18,3 dt/ha w ie Wójtostwie (tab. 3). W roku na obu poziomach agrotechniki najwyżej plonowały odmiany SU Elma, KWS Meridian, Holmes, Souleyka i SU Melania, a najniżej odmiany Kobuz, Karakan i dwurzędowa odmiana SU Vireni (tab. 4). Na podstawie analizy wieloletnich wyników plonowania, najlepiej na obu poziomach agrotechniki plonowały odmiany KWS Meridian, Titus, Antonella i Holmes (tab. 5). Najbardziej wrażliwe na wyleganie były w roku odmiany Karakan, Antonella i SU Melania. Największą masę 1000 ziarn miały odmiany SU Vireni, Henriette i Antonella, a najmniejszą odmiany Karakan, Zenek i Kobuz (tab. 6). 3
Najbardziej wrażliwymi na rynchosporiozę były odmiany Holmes i SU Melania, na mączniaka prawdziwego odmiany Fredericus i KWS Meridian, na plamistość siatkową odmiany Zenek i Henriette, a na ciemnobrunatną plamistość odmiany Henriette i KWS Meridian (tab. 7). Tabela 1 Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru w Polsce Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia 1 Fridericus 2007 DE Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy 2 Karakan 2007 DANKO HR sp. Z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 3 Souleyka 2010 DE 4 Antonella 2011 2014 DE 5 Henriette 2011 2014 DE 6 Holmes 2011 DK DANKO HR sp. Z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan KWS KWS Lochow Polska sp. z o.o., 7 2011 2014 DE Meridian Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy 8 Titus 2012 DE 9 Kobuz 2013 PHR sp. z o.o., ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce 10 SU Melania 2013 DE 11 Zenek 2013 FR DANKO HR sp. Z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 12 SU Elma 2014 DE 13 SU Vireni* 2014 DE - odmiana dwurzędowa pastewna Tabela 2 Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość Nowa SHZ RGD Dłoń Kompleks rolniczej przydatności gleby 4 2 4-2 Klasa bonitacyjna gleby IIIb IIIb IVa - III PH gleby w KCl 6,1 6,8 6,1-6,4 Przedplon Łubin Groch Jęczmień wąskolistny siewny ozimy - Soja Data siewu (dzień, m-c) 16.09 19.09 17.09-29.09 Obsada nasion (szt/m 2 ) 400 350 400 - - Data zbioru (dzień, m-c) 05.07 07.07 18.07-07.07 Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) 70 60 101-60 N na poziomie a 2 (kg/ha) 110 100 141-100 P 2 O 5 (kg/ha) 54 36 81-50 K 2 O (kg/ha) 90 60 122-80 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (l/ha) DR Green zboża, 2,0kg x 2 Tytanit, 0,4l, Foliq Mikromax, 0,5l Plonvit Z, 1l x 2 - Siarczan magnezu, 5,0kg 4
Ciąg dalszy tabeli 2 Zaprawa nasienna Herbicyd Insektycyd Miejscowość (dawka/ha) (dawka/ha) Fungicyd - pierwszy zabieg (dawka/ha) Fungicyd - drugi zabieg Regulator wzrostu (dawka/ha) (dawka/ha) - - zabiegu nie zastosowano lub brak danych Środki ochrony roślin Funaben Syrius 02WS Plus 02 Legato Plus Maraton 600SC, 1,3l 375SC, 4,0l Fury 100EW, Karate Zeon 0,1l, Ammo 050CS, 0,12l Super 100, 0,1l x 2 (dodatkowo na poziomie a 2 ) Tilt Turbo, 0,6l, Amistar, 0,6l, Falcon 460EC, 0,6l Moddus 250EC, 0,6l Capalo 337,5SE, 1,5l Osiris 65EC, 2,0l Cerone 480SL, 1,5l Nowa Funaben Plus 02 Legato Plus 600SC, 1,3l Karate Zeon 050CS, 0,1l x 2 Tilt Turbo 575SC, 1,0l Menera 410EC, 0,5l Moddus 250 EC, 0,6l SHZ RGD Dłoń - Kinto Duo - Maraton, 4,0l - Fastac, 0,1l, Decis, 0,1l - Topsin, 0,6l - Safir, 1,0l - Cerone Tabela 3 Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Wyszczególnienie Nowa a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 - - 8,2 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 7,9-7,4 7,3 6,7 3 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 09.05 10.05 12.05 13.05 15.05 15.05 - - 11.05 11.05 4 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) - - 26.06 27.06 24.06 25.06 - - 15.06 15.06 5 Wysokość roślin (cm) 110 104 118 111 84 77 104 105 107 111 6 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,4 8,8 8,6 8,7 - - 8,5 9,0 9,0 9,0 7 Mączniak prawdziwy (skala 9 o ) 8,6 9,0 7,5 9,0 - - 9,0 9,0 - - 8 Rynchosporioza (skala 9 o ) 9,0 9,0 - - 6,5 9,0 9,0 9,0 - - 9 Ciemnobrunatna plamistość (skala 9 o ) 8,7 9,0 - - 7,2 8,8 - - - - 10 Plamistość siatkowa (skala 9 o ) 8,7 9,0 8,0 9,0 6,1 8,0 - - - - 11 Masa 1000 ziarn (g) 37,1 41,2 43,7 46,3 39,4 40,4 - - 46,0 44,4 12 Wilgotność ziarna podczas zbioru 10,8 12,3 7,7 7,6 12,0 11,4 10,8 11,2 10,1 9,8 (%) 13 Plon ziarna (dt z ha) 83,7 102,0 133,4 145,2 52,3 58,8 107,9 124,0 - - Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian; a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki; Skala 9 0 : 9 oznacza stan najkorzystniejszy, 1 oznacza stan najmniej korzystny Dłoń 5
Tabela 4 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: Poziom a 1 Poziom a 2 Odmiana Nowa Wzorzec, dt z ha 83,7 133,4 52,3 107,9 94,3 102,0 145,2 58,8 124,0 107,5 1 Fridericus 101 99 94 108 101 94 101 110 104 101 2 Karakan 89 82 67 86 83 96 82 82 92 88 3 Souleyka 100 103 105 103 103 102 100 106 102 102 4 Antonella 93 94 126 104 101 98 100 121 97 102 5 Henriette 108 101 86 98 100 103 109 81 100 101 6 Holmes 113 104 83 102 103 103 102 94 105 102 7 KWS Meridian 116 108 124 100 110 105 105 113 102 105 8 Titus 100 107 84 103 101 94 104 94 104 100 9 Kobuz 93 96 81 95 93 104 95 78 92 94 10 SU Melania 98 101 98 108 102 104 104 90 105 102 11 Zenek 97 101 120 94 100 99 100 115 97 101 12 SU Elma 97 107 121 108 107 104 106 120 103 107 13 SU Vireni* 96 95 111 91 96 94 92 98 97 95 Wzorzec: wszystkie badane odmiany, - odmiana dwurzędowa pastewna Średnia Nowa Średnia 6
Tabela 5 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian. (% wzorca). Lata zbioru:, 2014, 2013 Poziom a 1 Poziom a 2 Odmiana Zimotrwałość (skala 9 0 ) 2014 2013 2014-2014 2013 2014- Wzorzec, dt z ha 94,3 92,0 74,5 93,2 86,9 107,5 103,3 85,0 105,4 98,6 1 Fridericus 6,0 101 98 105 100 101 101 98 102 100 100 2 Karakan 5,5 83 92 88 87 88 88 94 93 91 91 3 Souleyka 4,5 103 104 104 103 104 102 99 100 101 100 4 Antonella 5,0 101 102 104 102 102 102 102 102 102 102 5 Henriette 5,5 100 104 105 102 102 101 104 106 103 104 6 Holmes 4,5 103 102 102 102 102 102 103 101 103 102 7 KWS Meridian 5,0 110 103 99 107 105 105 103 104 104 104 8 Titus 5,5 101 107 109 104 106 100 106 101 103 102 9 Kobuz 5,5 93 88 90 94 91 92 10 SU Melania 4,5 102 100 101 102 102 102 11 Zenek 5,5 100 101 101 101 98 99 12 SU Elma 5,0 107 107 13 SU Vireni* 4,5 96 95 Liczba doświadczeń 4 4 5 8 13 4 4 5 8 13 Wzorzec: wszystkie badane odmiany, - odmiana dwurzędowa pastewna Zimotrwałość : 9 0 - bardzo duża, 5 0 - średnia, 1 0 - bardzo mała (wg Listy Opisowej Odmian, COBORU) 7
Tabela 6 Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, 2013 Odmiana Liczba lat badań Wyleganie przed zbiorem (skala 9 o ) Wysokość roślin (cm) Wilgotność ziarna w czasie zbioru (%) Masa 1000 ziarn (g) Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec 8,5 6,5 105 103 10,3 10,0 41,5 43,0 1 Fridericus 3 0,5 0,1 1 2 0,0-0,2-0,4 0,3 2 Karakan 3-1,5-0,8 5 3-0,3-0,2-8,0-6,9 3 Souleyka 3 0,0-0,2-2 -2 0,1-0,2 0,4-0,2 4 Antonella 3-1,3-0,1-2 -3-0,1 0,1 1,6 1,5 5 Henriette 3 0,5 0,6-2 -2 0,0 0,2 2,3 2,1 6 Holmes 3 0,5 0,0-5 -4 0,1 0,2 0,7 1,5 7 KWS Meridian 3 0,5-0,2-2 0-0,3-0,4 0,6 0,0 8 Titus 3 0,5 0,5 8 11 0,0 0,3 1,6 2,7 9 Kobuz 2 0,5 0,0 3 4-0,8-0,7-2,0-2,0 10 SU Melania 2-0,8-0,2 3 2-0,1 0,1-0,5 0,1 11 Zenek 2 0,0-0,1-2 -3 0,1 0,0-4,7-3,5 12 SU Elma 1 0,0-3 0,2 0,6 13 SU Vireni* 1 0,5-3 1,0 7,8 Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec 8,8 6,7 102 99 10,4 10,3 43,1 44,9 1 Fridericus 3 0,3 0,1 3 3-0,4-0,3-0,1 0,3 2 Karakan 3-1,3-0,6 3 1-0,2-0,2-9,2-6,5 3 Souleyka 3 0,3 0,1-3 -1 0,1 0,1-0,9-0,6 4 Antonella 3-0,5-0,3-2 -3-0,1 0,0 1,3 0,4 5 Henriette 3 0,3 0,3 0-2 0,2 0,1 0,9 1,8 6 Holmes 3 0,3 0,1-5 -5 0,0 0,2-0,3 0,5 7 KWS Meridian 3 0,3-0,1 1 2-0,1-0,2 1,8 0,8 8 Titus 3 0,3 0,3 8 11 0,2 0,3 2,7 2,7 9 Kobuz 2 0,3 0,1 4 6-0,7-0,6-2,1-1,6 10 SU Melania 2-0,5-0,4 3 2 0,3 0,1 1,9 1,2 11 Zenek 2 0,0 0,1-3 -3 0,1 0,1-3,1-2,5 12 SU Elma 1 0,3-3 -0,3 0,3 13 SU Vireni* 1 0,3-6 0,9 6,8 Liczba doświadczeń 2 9 5 14 5 15 4 13 Wzorzec: wszystkie badane odmiany w roku, Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą 8
Tabela 7 Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki (a 1 ) w skali 9 0 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, Odmiana Liczba lat badań Mączniak prawdziwy Plamistość siatkowa Rynchosporioza Ciemnobrunatna plamistość Wzorzec, skala 9 0 6,5 6,8 8,1 7,4 7,6 6,9 7,9 1 Fridericus 3-0,5-1,0-1,8-0,9 0,1-0,3 0,1 2 Karakan 3 0,5-0,5-0,1 0,0 0,1-0,2 0,1 3 Souleyka 3-0,5 0,4 0,4-0,1 0,6 0,4 0,6 4 Antonella 3 0,5 0,9 0,7 0,9 0,1 0,7 0,6 5 Henriette 3 0,5-0,5-0,3-0,5-0,8-0,8-1,4 6 Holmes 3-1,5-1,1 0,2 0,1 0,6 0,3 0,6 7 KWS Meridian 3 0,5 0,5-0,8-0,3-0,4-0,3-0,9 8 Titus 3-0,5 0,1 0,2 0,3 0,4 0,4 0,6 9 Kobuz 2 0,5-0,6 0,4 0,1 0,1 0,4 0,1 10 SU Melania 2-1,5-0,3-0,1 0,1 0,1 0,4-0,4 11 Zenek 2 1,5 1,0 0,4 0,4-1,4-1,1 0,1 12 SU Elma 1 0,5 0,9 0,6 0,6 13 SU Vireni* 1 0,5-0,1 0,1-0,4 Liczba doświadczeń 1 4 2 9 3 10 2 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła: wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany Liczba doświadczeń dla okresu odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza 9