Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych w województwie zachodniopomorsim Informacja sygnalna za I półrocze 2018 rou Opracowanie: Wydział Badań i Analiz Szczecin 2018
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy (art. 8, ust. 1 pt 3 i art. 9, ust. 1 pt 9) opracowanie badań i analiz rynu pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych powinien być luczowym narzędziem wyorzystywanym przy planowaniu działań prowadzących do osiągnięcia równowagi na loalnym rynu pracy. Prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych pozwoli w szczególności na 1 : oreślenie ierunów i natężenia zmian zachodzących w struturze zawodowowalifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowowalifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieżącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Ponadto, informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłużą w szczególności, jao źródło informacji do: dostosowania poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego do potrzeb rynu pracy, prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynu pracy gospodari środami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy, w zaresie asygnowania środów na atywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zaresie programów specjalnych i atywizacji absolwentów, opracowywania przez samorządy loalne strategii działania oraz oceny i weryfiacji ich założeń w części dotyczącej łagodzenia sutów bezrobocia oraz promocji zatrudnienia, 1 Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy, Instytut Nau Społeczno Eonomicznych 2012 ro, s. 8-9. 2
planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na loalnym rynu pracy w zaresie przeciwdziałania bezrobociu, podnoszenia jaości poradnictwa zawodowego, poprzez bieżące wsazywanie doradcom zawodowym profesji poszuiwanych przez loalnych pracodawców oraz taich, na tóre maleje zapotrzebowanie, stworzenia pratycznego systemu wymiany informacji o wzajemnych powiązaniach, zachodzących pomiędzy potrzebami rynu pracy i systemem eduacyjnym, ta dla instytucji rynu pracy, ja instytucji eduacyjnych, usprawnienia pośrednictwa pracy, poprzez dostarczanie informacji zawodoznawczych charateryzujących stan i ewolucję rynów zatrudnienia (ze szczególnym uwzględnieniem zawodów deficytowych i nadwyżowych) w środowisach loalnych, stworzenia podstaw do dysusji o orecie ierunów strutury i treści ształcenia zgodnie z wymogami poszczególnych rynów pracy, uświadomienia pracowniom instytucji rynu pracy, sali niedostosowania strutury zawodów/specjalności do potrzeb rynu pracy, wyposażenia przedstawicieli instytucji eduacyjnych w wiedzę o stanie i ewolucji rynu pracy w województwie i (odpowiednim) powiecie, podniesienia wiedzy przedstawicieli instytucji eduacyjnych o procesie dostosowania eduacji do wymagań wojewódziego i powiatowego rynu zatrudnienia, uzysania przez przedstawicieli instytucji eduacyjnych wiedzy, niezbędnej do prowadzenia bieżącej oordynacji eduacji z zatrudnieniem, podniesienia świadomości przedstawicieli instytucji zajmujących się ryniem pracy i ryniem eduacyjnym o onieczności prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu ształcenia do potrzeb rynu pracy. Załada się, że głównymi użytowniami informacji zawartych w opracowaniu będą: Urząd Marszałowsi Województwa Zachodniopomorsiego, Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie i powiatowe urzędy pracy z terenu województwa zachodniopomorsiego, loalne władze oświatowe i dyrecje szół ponadgimnazjalnych oraz placówi nauowo badawcze, zainteresowane loalne organy rządowe i samorządowe, instytucje i organizacje społeczno polityczne z terenu województwa zachodniopomorsiego zainteresowane współdziałaniem na rynu pracy, Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityi Społecznej, instytucje szoleniowe. 3
Uwagi metodologiczne Z uwagi na to, że dotychczas prowadzony monitoring stanowił jedynie diagnozę sytuacji obecnej Ministerstwo Pracy i Polityi Społecznej zleciło opracowanie nowej metodologii prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych. Metodologia ta została przygotowana w 2012 rou na zlecenie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzich przez Instytut Nau Społeczno-Eonomicznych z Łodzi. 2 Informacja sygnalna za I półrocze 2015 rou była pierwszą informacją sporządzoną w oparciu o nową metodologię. Do przygotowania atualnego zestawienia posłużyły dane o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych i ofertach pracy z systemu Syriusz oraz przygotowane przez WUP w Szczecinie dane o liczbie ofert pracy zamieszczanych w Internecie. 3 Na ogólnopolsim portalu internetowym pod adresem http://mz.praca.gov.pl można zapoznać się z wyniami monitoringu zawodów zarówno dla raju jai i dla województw oraz poszczególnych powiatów. Podstawowymi mierniami stosowanymi w monitoringu do oreślenia deficytu bądź nadwyżi zawodu są: Wsaźni dostępności ofert pracy B/O t = B t gdzie: B t - średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów w oresie t, t. O t O t - średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów w oresie Mierni informuje o dostępności oferty pracy w danej grupie elementarnej. Im wyższa wartość miernia tym dostępność niższa. Wsaźni długotrwałego bezrobocia WDB t = DB t B 100 t gdzie: DB t - liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów na oniec oresu t, 2 Metodologia wypracowana została w ramach projetu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy zainicjowanego przez Departament Rynu Pracy i Polityi Społecznej (Program Operacyjny Kapitał Ludzi, Działanie 1.1 Wsparcie systemowe instytucji rynu pracy). 3 Badanie przeprowadzone przez WUP w Szczecinie na zlecenie MRPiPS w wietniu br. Badaniem zostały objęte oferty pracy dostępne na portalu Zielona Linia. Dane z ażdego poniedziału i środy w miesiącu wietniu były gromadzone w ogólnopolsim systemie Viator, weryfiowane przez WUP a następnie uogólniane na I półrocze 2018 rou. 4
B t - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów na oniec oresu t. Wartość miernia informuje o tym, jai odsete bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im więsza wartość miernia tym więcej długotrwale bezrobotnych w danej grupie elementarnej zawodów. Wsaźni płynności bezrobotnych WPB t = OB t NB t gdzie: OB t odpływ bezrobotnych w grupie zawodów w oresie t, NB t - napływ bezrobotnych w grupie zawodów w oresie t. Wartość miernia wsazuje na ierune i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Tabela 1. Identyfiacja zawodów deficytowych i nadwyżowych Wsaźni dostępności Wsaźni długotrwałego Zawody deficytowe oferty pracy bezrobocia deficytowe B O t < 0,9 zrównoważone 0,9 B O t 1,1 WDB t Me lub bra wartości WDB t Me lub bra wartości Wsaźni płynności bezrobotnych WPB t 1 lub bra wartości WPB t 1 lub bra wartości B O nadwyżowe t > 1,1 WDB lub bra wartości t > Me WPB t < 1 Źródło: Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy, Instytut Nau Społeczno Eonomicznych 2012 ro. Z przedstawionej tabeli wynia, że: Zawody deficytowe to zawody, w tórych liczba dostępnych ofert pracy jest więsza od średniego stanu bezrobotnych w danym oresie sprawozdawczym, odsete długotrwale bezrobotnych w tych zawodach jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym oresie sprawozdawczym. Zawody masymalnie deficytowe to zawody, w tórych nie odnotowano bezrobotnych czyli wsaźni dostępności oferty pracy wynosi zero. Zawody zrównoważone to zawody, w tórych liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsete bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym oresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżowe to zawody, w tórych występuje przewaga liczebna bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy, bezrobocie długotrwałe jest relatywnie wysoie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym oresie sprawozdawczym. 5
Zawody masymalnie nadwyżowe to taie, dla tórych nie ma żadnych ofert pracy tj. wsaźni dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości (dzielenie przez zero). Raning elementarnych grup zawodów deficytowych i nadwyżowych w I półroczu 2018 rou Tabela 2. Grupy elementarne deficytowe, zrównoważone i nadwyżowe w I półroczu 2018 rou Secja Zalasyfiowanie Grupa elementarna DEFICYT zawód masymalnie deficytowy zawód deficytowy Projetanci apliacji sieciowych i multimediów Klasyfiatorzy żywności i porewni Anieterzy Urzędnicy do spraw świadczeń społecznych Pracownicy przygotowujący posiłi typu fast food Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem Robotnicy robót stanu surowego i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani Kierownicy do spraw badań i rozwoju Funcjonariusze służby więziennej Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej nieslasyfiowani Magazynierzy i porewni Pracownicy wyonujący dorywcze prace proste Robotnicy zwalczania szodniów i chwastów Analitycy systemów omputerowych Agenci i administratorzy nieruchomości Meteorolodzy Administratorzy systemów omputerowych Operatorzy urządzeń do producji wyrobów szlanych i ceramicznych Pielęgniari z tytułem specjalisty Urbaniści i inżynierowie ruchu drogowego Kierownicy do spraw finansowych Diagności laboratoryjni bez specjalizacji lub w tracie specjalizacji Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych Specjaliści do spraw sieci omputerowych Asystenci nauczycieli Kierowcy operatorzy wózów jezdniowych Pomocnicy biblioteczni Przedstawiciele handlowi Pracownicy obsługi płacowej Pośrednicy pracy i zatrudnienia Technicy nau biologicznych (z wyłączeniem nau medycznych) Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym Operatorzy maszyn do producji wyrobów papierniczych Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i porewni 6
Secja Zalasyfiowanie Grupa elementarna Pracownicy sprzedaży i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani Kierownicy do spraw maretingu i sprzedaży Monterzy gdzie indziej nieslasyfiowani Inżynierowie do spraw przemysłu i producji RÓWNOWAGA NADWYŻKA zawód zrównoważony zawód nadwyżowy zawód masymalnie nadwyżowy Kierownicy do spraw logistyi i dziedzin porewnych Matematycy, atuariusze i statystycy Urzędnicy do spraw podatów Strażacy Psycholodzy i porewni Księgowi Trenerzy, instrutorzy i działacze sportowi Robotnicy budowlani robót wyończeniowych i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani Mistrzowie producji w budownictwie Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druu Dealerzy i malerzy atywów finansowych Kierownicy do spraw strategii i planowania Technicy technologii chemicznej i porewni Pracownicy do spraw statystyi, finansów i ubezpieczeń Monterzy sprzętu eletrycznego Operatorzy urządzeń paujących, znaujących i urządzeń do napełniania butele Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i porewni Wyprawiacze sór, garbarze i porewni Technicy analityi medycznej Producenci filmowi, reżyserzy i porewni Atorzy cyrowi i porewni Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zamieszczonych na stronie mz.praca.gov.pl 7