N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku Warszawa, grudzie 2006 r.
SPIS TRECI Wstp... 5 Synteza... 7 I. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku... 9 II. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku Midzynarodowa pozycja inwestycyjna... 13 III. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku... 19 Uwagi metodologiczne... 23 ANEKS STATYSTYCZNY... 27 Spis tablic Tablica 1. Polskie inwestycje bezporednie za granic w latach 2001 2005... 9 Tablica 2. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001 2005... 13 Tablica 3. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001 2005 w podziale na sektory... 15 Tablica 4. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001 2005... 19 Tablica 5. Polskie inwestycje bezporednie za granic w latach 1996 2005... 29 Tablica 6. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 1996 2005... 29 Tablica 7. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 1996 2005 w podziale na sektory... 30 Tablica 8. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 1996 2005... 30 Tablica 9a. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku w mln EUR... 31 Tablica 9b. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku w mln USD... 37 Tablica 9c. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku w mln PLN... 43 Tablica 10a. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci polskiego inwestora bezporedniego w mln EUR... 49 Tablica 10b. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci polskiego inwestora bezporedniego w mln USD 51 Tablica 10c. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci polskiego inwestora bezporedniego w mln PLN...53 Tablica 11a. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku mln EUR... 55 Tablica 11b. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku w mln USD... 61 Tablica 11c. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku w mln PLN... 67 1
Tablica 12a. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania w mln EUR... 73 Tablica 12b. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania w mln USD... 75 Tablica 12c. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania w mln PLN... 77 Tablica 13a. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku w mln EUR... 79 Tablica 13b. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku w mln USD... 85 Tablica 13c. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku w mln PLN... 91 Tablica 14a. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci polskiego inwestora bezporedniego w mln EUR.. 97 Tablica 14b. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci polskiego inwestora bezporedniego w mln USD... 99 Tablica 14c. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku w podziale na rodzaj działalnoci polskiego inwestora bezporedniego w mln PLN... 101 Tablica 15a. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2004 roku w mln EUR... 103 Tablica 15b. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2004 roku w mln USD. 109 Tablica 15c. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2004 roku w mln PLN. 115 Tablica 16a. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2004 roku w podziale na rodzaj działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania w mln EUR... 121 Tablica 16b. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2004 roku w podziale na rodzaj działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania w mln USD... 123 Tablica 16c. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2004 roku w podziale na rodzaj działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania w mln PLN... 125 2
Spis wykresów Wykres 1. Polskie inwestycje bezporednie za granic w latach 2000 2005...10 Wykres Wykres Wykres Wykres Wykres Wykres Wykres 2. Polskie inwestycje bezporednie w postaci zakupów akcji i udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania w latach 2000 2005... 11 3. Polskie inwestycje bezporednie za granic Odpływ kapitału z tytułu kredytów w latach 2000 2005...12 4. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2000 2005... 14 5. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2000 2005 w podziale na sektory... 15 6. Struktura geograficzna kapitałów własnych zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania przypadajca na polskich inwestorów bezporednich nalecych do sektora bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego na koniec 2003, 2004 i 2005 roku... 16 7. Stan nalenoci i zobowiza rezydentów z tytułu kredytów udzielonych i otrzymanych w latach 2000-2005.. 17 8. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2004 2005 (w wybranych krajach)... 20 3
4
Wstp Prezentowany materiał zawiera dane o: - wielkoci odpływu polskiego kapitału z tytułu inwestycji bezporednich za granic, - wartoci dochodów nalenych rezydentom z tytułu tyche inwestycji, - stanie nalenoci z tytułu zaangaowanego kapitału za granic. Metody wyliczania danych o polskich inwestycjach bezporednich s zgodne ze standardami midzynarodowymi opracowanymi przez Midzynarodowy Fundusz Walutowy (Balance of Payments Manual, fifth edition, 1993, IMF), Organizacj Współpracy Gospodarczej i Rozwoju ( Benchmark Definition of Foreign Direct Investment, third edition, 1993, OECD) oraz Balance of Payments, Vademecum, EUROSTAT, update: April 2005. Informacje o polskich inwestycjach bezporednich za granic s opracowywane na podstawie corocznych sprawozda przesłanych bezporednio przez rezydentów do Narodowego Banku Polskiego. Od danych za 2004 rok do polskich inwestycji bezporednich oprócz pozostałych kredytów, których udzielaj sobie przedsibiorstwa powizane kapitałowo włczono kredyty handlowe. Dla zachowania porównywalnoci równie do danych za 2003 rok włczono informacj o kredytach handlowych. W zwizku z powyszym porównywalno danych za lata 2003 2005 z danymi za lata poprzednie jest ograniczona. 5
6
Synteza 1. W 2005 roku odpływ kapitału netto z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic wyniósł 2.464 mln EUR, co w porównaniu z 2004 rokiem, stanowiło wzrost o 1.841 mln EUR. Tak wysoki wzrost inwestycji bezporednich, pomimo stale pogłbiajcej si ujemnej wartoci reinwestowanych zysków (o 165 mln EUR w porównaniu z 2004 rokiem) spowodowany był przede wszystkim wysokim poziomem zakupów akcji lub udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania oraz wzrostem wartoci kredytów udzielonych przez polskich inwestorów bezporednich spółkom, w których maj oni udziały. 2. W 2005 roku wielko odpływu kapitału netto w formie zakupów akcji lub udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania wyniosła 2.096 mln EUR (wzrost o 1.826 mln EUR w porównaniu z 2004 rokiem), a warto aportów rzeczowych wyniosła 68 mln EUR (spadek o 8 mln EUR, tj. o 11% w porównaniu z rokiem poprzednim). 3. Za nabyte akcje i udziały zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania zapłacono gotówk 2.145 mln EUR, natomiast sprzeday tyche akcji lub udziałów dokonano tylko za kwot 43 mln EUR. 4. Pozostałe dwa składniki strumienia polskich inwestycji bezporednich za granic, zwikszajce odpływ kapitału z tego tytułu to saldo obrotów kredytowych w kwocie 478 mln EUR (wzrost o 187 mln EUR, tj. o 64% w porównaniu z 2004 rokiem) i zamiana innych nalenoci na udział w wysokoci 7 mln EUR (wzrost o 6 mln EUR w stosunku do roku poprzedniego). 5. W 2005 roku, w przeciwiestwie do roku poprzedniego, dochody polskich inwestorów bezporednich z tytułu inwestycji bezporednich za granic były ujemne i wyniosły 130 mln EUR (w porównaniu z 2004 rokiem spadek o 156 mln EUR). Główn przyczyn spadku dochodów był kolejny gwałtowny wzrost ujemnej wartoci reinwestowanych zysków w kwocie 184 mln EUR (w porównaniu z 2004 rokiem wzrost o 165 mln EUR). 7
6. Pozostałe składniki dochodów rezydentów z tytułu zaangaowanego kapitału w postaci inwestycji bezporednich to kwota dywidendy w wysokoci 33 mln EUR (wzrost o 3 mln EUR, tj. o 10% w porównaniu z rokiem poprzednim) i odsetki od kredytów 21 mln EUR (wzrost o 6 mln EUR, tj. o 40% w stosunku do 2004 roku). 7. Stan nalenoci rezydentów z tytułu inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku wyniósł 5.445 mln EUR, co w porównaniu ze stanem na koniec 2004 roku, stanowiło wzrost o 3.080 mln EUR, przy czym kwota kapitału własnego zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania przypadajca na polskich inwestorów bezporednich wyniosła 4.082 mln EUR (wzrost o 2.457 mln EUR w porównaniu do 2004 roku), a saldo nalenoci z tytułu kredytów udzielonych przez polskich inwestorów bezporednich zagranicznym przedsibiorstwom bezporedniego inwestowania i zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych od zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania wyniosło 1.363 mln EUR (wzrost o 623 mln EUR, tj. o 84% w porównaniu do roku poprzedniego). Kwota ta obejmuje nalenoci polskiego sektora rzdowego, bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego. 8
I. Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku W 2005 roku odpływ kapitału netto z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic wyniósł 2.465 mln EUR, co w porównaniu z 2004 rokiem stanowiło wzrost o 1.841 mln EUR. Tak wysoki wzrost inwestycji bezporednich, pomimo ujemnej wartoci reinwestowanych zysków (pogłbienie o 165 mln EUR w porównaniu z 2004 rokiem) spowodowany był przede wszystkim wysokim poziomem zakupów akcji lub udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania, jak i wzrostem wartoci kredytów udzielonych przez polskich inwestorów bezporednich spółkom, w których maj oni udziały. Pozostały składnik strumienia polskich inwestycji bezporednich zwikszajcy warto odpływu kapitału to zamiana nalenoci innych ni poyczki na udział (7 mln EUR). Szczegółowe informacje dotyczce polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001-2005 zawiera tablica 1 oraz wykresy 1-3. Rok w gotówce w naturze (aporty rzeczowe) razem (2+3) kredytu na udział dywidend na udział innych nalenoci na udział udzielone otrzymane saldo (8+9) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2001-76 20-56 1 3. ****/ 10-60 5-55 -97 2002 265 7 272 1 0 2-77 32-2 30 228 2003 64 23 87 3 1 1-10 215-32 183 265 2004 270 76 346 5 0 1-19 312-21 291 624 2005 2 096 68 2 164 0 0 7-184 529-51 478 2 465 2005 2004 w % Odpływ kapitału w formie zakupów udziałów lub akcji oraz aportów rzeczowych Polskie inwestycje bezporednie za granic w latach 2001-2005 */ 776,30 89,47 625,43 0,00 0,00 700,00 968,42 169,55 242,86 164,26 395,03 */ Znak minus (-) oznacza wycofanie kapitału do Polski. **/ Znak minus (-) oznacza, e straty bilansowe roku sprawozdawczego przewyszyły reinwestycje zysków. ***/ Do 2002 roku poyczki i kredyty inne ni handlowe, a od 2003 łcznie z kredytami handlowymi. ****/ Kropka oznacza brak danych. Odpływ kapitału w formie konwersji Reinwestowane zyski (netto) **/ Kredyty polskich inwestorów bezporednich ***/ Tablica 1 mln EUR Odpływ kapitału ogółem (4+5+6+ 7+8+11) Tak jak w roku poprzednim, w 2005 roku obszarem najwikszego odpływu kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic były kraje Europy (2.369 mln EUR w tym Szwajcaria 1.232 mln EUR) 1/, a z krajów Unii Europejskiej - 1/ Zanotowany w 2005 roku tak wysoki odpływ kapitału był wynikiem m.in. jednostkowej transakcji zwizanej z przekazaniem rodków na zwikszenie funduszu wydzielonego w oddziale majcym siedzib za granic, dokonanej w ramach grupy kapitałowej. 9
Republika Czeska (434 mln EUR), Szwecja (240 mln EUR), Niderlandy (220 mln EUR) oraz Wielka Brytania (158 mln EUE), a spoza Unii Europejskiej Ukraina (104 mln EUR) i Rosja (101 mln EUR). mln EUR Polskie inwestycje bezporednie za granic w latach 2000-2005 */ Wykres 1 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0-200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 ogółem odpływ kapitału reinwestowane zyski (netto) kredyty polskich inwestorów bezporednich odpływ w formie konwersji innych nalenoci na udział odpływ kapitału w dewizach i w naturze odpływ w formie konwersji kredytu na udział odpływ w formie konwersji dywidend na udział */ Znak minus (-) oznacza wycofanie polskich inwestycji bezporednich z zagranicy Najwikszymi inwestorami bezporednimi byli rezydenci prowadzcy działalno usługow (62% kwoty odpływu kapitału - w tym porednictwo finansowe 54% odpływu oraz handel i naprawy 9% odpływu), a take przetwórstwo przemysłowe (30% odpływu). W 2005 roku kwota odpływu kapitału netto w formie zakupów akcji lub udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania wyniosła 2.096 mln EUR (wzrost o 1.826 mln EUR w porównaniu z 2004 rokiem), natomiast warto aportów rzeczowych wyniosła 68 mln EUR (spadek o 8 mln EUR, tj. o 11% w porównaniu z rokiem poprzednim). 10
mln EUR Polskie inwestycje bezporednie w postaci zakupów akcji i udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania w latach 2000-2005 */ Wykres 2 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0-200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 w naturze w dewizach w dewizach i w naturze */ Znak minus (-) oznacza sprzeda akcji i udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego Podstawowym czynnikiem wysokiego poziomu strumienia inwestycji były dynamiczne zakupy akcji i udziałów za gotówk (wzrost o 1.833 mln EUR w porównaniu z 2004 rokiem). Za gotówk kupowano przede wszystkim akcje i udziały zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania majcych swoje siedziby w Szwajcarii, Republice Czeskiej i Niderlandach. Nabywcami tych akcji byli głównie rezydenci spoza sektora bankowego. W omawianym roku warto wycofywanego kapitału w wyniku sprzeday posiadanych przez polskich inwestorów bezporednich akcji lub udziałów zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania wynosiła 43 mln EUR, co w porównaniu z rokiem poprzednim stanowiło wzrost o 2 mln EUR. W 2005 roku - powikszajce polskie inwestycje bezporednie za granic - saldo obrotów kredytowych wyniosło 478 mln EUR i było wysze o 187 mln EUR, tj. o 64% w porównaniu z rokiem poprzednim. Krajami o najwyszych saldach obrotów kredytowych zwikszajcych odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic były Szwecja (50% salda obrotów kredytowych) i Wielka Brytania (32% tego salda). Natomiast Niemcy i Niderlandy to kraje o najwikszych saldach obrotów kredytowych zmniejszajcych poziom odpływu kapitału tytułu polskich inwestycji bezporednich. 11
mln EUR 600 500 400 300 200 100 0 Polskie inwestycje bezporednie za granic Odpływ kapitału z tytułu kredytów w latach 2000-2005 Wykres 3-100 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Kwota kredytów udzielonych Kwota kredytów otrzymanych Saldo kredytów udzielonych i otrzymanych Kredytodawcami zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania byli głównie rezydenci zajmujcy si przetwórstwem przemysłowym (49% kwoty obrotów z tytułu kredytów udzielonych), budownictwem (28%) oraz obsług nieruchomoci, informatyk, nauk, wynajmem i pozostałymi usługami zwizanymi z prowadzeniem działalnoci gospodarczej (23%). Najwikszymi kredytobiorcami okazali si inwestorzy bezporedni zwizani równie z przetwórstwem przemysłowym, a take transportem, gospodark magazynow i łcznoci. Obniajca poziom odpływu kapitału ujemna warto reinwestowanych zysków, jak i kwota kredytów zacignitych przez polskich inwestorów bezporednich od zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania spowodowały, e wystpiło zjawisko tzw. dezinwestycji, które w 2005 roku miało miejsce w relacjach z Rumuni, Niemcami i Belgi. Dla porównania w 2004 roku krajami, z których wycofano kapitał były Niderlandy, Turcja, Włochy, Norwegia. Przyczyn tego zjawiska były przede wszystkim spłaty kredytów udzielonych przez inwestorów bezporednich zagranicznym przedsibiorstwom bezporedniego inwestowania, jak i kredyty od nich otrzymane. 12
II. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku Midzynarodowa pozycja inwestycyjna Stan nalenoci polskich inwestorów bezporednich z tytułu inwestycji bezporednich za granic na koniec 2005 roku wyniósł 5.445 mln EUR, co w porównaniu z wartoci na koniec 2004 roku stanowiło wzrost o 3.080 mln EUR. Szczegółowe informacje dotyczce stanu nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001-2005 prezentuje tablica 2 2/ oraz wykres 4. Rok 1 2 3 4 5 6 2001 1 130 192 13 179 1 309 2002 1 207 197 14 183 1 390 2003 1 287 502 87 415 1 702 2004 1 625 851 111 740 2 365 2005 **/ 4 082 1 528 165 1 363 5 445 */ Do 2002 roku poyczki i kredyty inne ni handlowe, a od 2003 łcznie z kredytami handlowymi. **/ Dane wstpne. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001-2005 zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania przypadajcy na polskich inwestorów bezporednich Midzynarodowa pozycja inwestycyjna Kredyty polskich inwestorów bezporednich */ warto nalenoci z tytułu kredytów udzielonych warto zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych saldo nalenoci i zobowiza (3-4) Tablica 2 mln EUR Ogółem nalenoci (2+5) W 2005 roku kwota kapitału własnego zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania przypadajca na polskich inwestorów bezporednich wyniosła 4.082 mln EUR (w porównaniu z 2004 rokiem wzrost o 2.457 mln EUR). Natomiast saldo nalenoci z tytułu kredytów udzielonych przez polskich inwestorów bezporednich zagranicznym przedsibiorstwom bezporedniego inwestowania i zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych od zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania wyniosło 1.363 mln EUR (w porównaniu z 2004 rokiem wzrost o 623 mln EUR, tj. o 84%). Kwota nalenoci z tytułu polskich 2/ Poczwszy od danych za 2004 rok w midzynarodowej pozycji inwestycyjnej oprócz stanu nalenoci i zobowiza z tytułu pozostałych kredytów, których udzielaj sobie przedsibiorstwa powizane kapitałowo włczono kredyty handlowe. Dla zachowania porównywalnoci równie do danych za 2003 rok włczono informacj o kredytach handlowych. W zwizku z powyszym porównywalno danych za lata 2003-2005 z danymi wczeniejszymi jest ograniczona. 13
inwestycji bezporednich obejmuje nalenoci polskiego sektora rzdowego, bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2000-2005 Wykres 4 mln EUR 5 500 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 i reinwestowane zyski Saldo nalenoci i zobowiza z tytułu kredytów polskich inwestorów bezporednich Ogółem nalenoci polskich inwestorów bezporednich Według stanu na koniec 2005 roku, najwiksze nalenoci z tytułu inwestycji bezporednich za granic odnotowano w odniesieniu do krajów Europy - 91%, (w tym Szwajcarii 30%, Republiki Czeskiej 11% i Niderlandów 8%) 3/. ródłem tych nalenoci była przede wszystkim warto bilansowa netto zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania zajmujcych si działalnoci usługow (28% stanu nalenoci) oraz przetwórstwem przemysłowym (17%) 4/. polskiego sektora rzdowego, bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego z tytułu polskich inwestycji bezporednich w latach 2001-2005 zaprezentowano w tablicy 3 oraz na wykresie 5. 3/ W przypadku pozostałych krajów na koniec 2005 roku udział nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich nie przekroczył 6% ogólnego stanu nalenoci. 4/ Wartoci nalenoci polskich inwestorów bezporednich z tytułu zagranicznych inwestycji bezporednich od zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania działajcych w rolnictwie i rybołówstwie, górnictwie i kopalnictwie, wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energi elektryczn, gaz i wod oraz budownictwie - nie przekroczyły 9% ogólnego stanu nalenoci. 14
Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001-2005 w podziale na sektory Sektor rzdowy Sektor bankowy Sektor pozarzdowy i pozabankowy Ogółem nalenoci Tablica 3 mln EUR Rok Kapitał własny Kredyty polskich inwestorów Ogółem (2+3) Kapitał własny Kredyty polskich inwestorów Ogółem (5+6) Kapitał własny Kredyty polskich inwestorów */ Ogółem (8+9) Kapitał własny (2+5+8) Kredyty polskich inwestorów */ (3+6+9) Ogółem (4+7+10) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2001 231 0 231 125 37 162 774 142 916 1 130 179 1 309 2002 207 0 207 196 33 229 804 150 954 1 207 183 1 390 2003 186 0 186 193 0 193 908 415 1 323 1 287 415 1 702 2004 180 0 180 149 1 150 1 296 739 2 035 1 625 740 2 365 2005 **/ 197 0 197 167 1 168 3 718 1 362 5 080 4 082 1 363 5 445 */ Do 2002 roku poyczki i kredyty inne ni handlowe, a od 2003 łcznie z kredytami handlowymi. **/ Dane wstpne. Na koniec 2005 roku warto udziałów polskiego rzdu w spółkach z siedzib za granic wyniosła 197 mln EUR, co w porównaniu z 2004 rokiem stanowi - powstały jedynie w wyniku zmiany kursu waluty - wzrost o 17 mln EUR. Kwota ta obejmuje m.in. udziały Ministra Finansów w Midzynarodowym Banku Współpracy Gospodarczej oraz w Midzynarodowym Banku Inwestycyjnym (jest to wyłcznie opłacony kapitał statutowy wyraony w euro). Ponadto s to udziały Skarbu Pastwa w spółkach Chipolbrok i Chopol, które obejmuj kapitał statutowy nominowany we frankach szwajcarskich. mln EUR Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2000-2005 (w podziale na sektory) Wykres 5 5500 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Sektor rzdowy Sektor bankowy Sektor pozabankowy i pozarzdowy Ogółem Na koniec 2005 roku warto nalenoci z tytułu kapitału zaangaowanego w postaci inwestycji bezporednich w zagranicznych przedsibiorstwach 15
bezporedniego inwestowania z wyjtkiem inwestycji dokonywanych przez rzd, wyniosła 5.248 mln EUR (w porównaniu z 2004 rokiem wzrost o 3.063 mln EUR, przy czym kwota kapitałów własnych wyniosła 3.885 mln EUR (w porównaniu z poprzednim rokiem wzrost o 2.440 mln EUR, a saldo nalenoci z tytułu kredytów udzielonych i zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych stanowiło 1.363 mln EUR. Kwota ta obejmuje równie warto udziałów polskich banków w spółkach i wydzielonych kapitałowo oddziałach za granic - 168 mln EUR, przy czym kwota kapitałów własnych przypadajcych na inwestorów z polskiego sektora bankowego wyniosła 167 mln EUR, a saldo nalenoci z tytułu kredytów udzielonych i zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych 1 mln EUR. Z kwoty 3.885 mln EUR (w 2004 roku 1.445 mln EUR) najwicej kapitałów własnych zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania, przypadajcych na polskich inwestorów bezporednich nalecych do polskiego sektora bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego było ulokowaneych w Szwajcarii (42%), Republice Czeskiej (12%), Niderlandach i Rumunii po (7%) 5/. % Struktura geograficzna kapitałów własnych zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania przypadajca na polskich inwestorów bezporednich nalecych do sektora bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego na koniec 2003, 2004 i 2005 roku Wykres 6 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Szwajcaria Republika Czeska Niderlandy Rumunia Pozostałe kraje Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 Tak jak w roku poprzednim, kapitał ten był przede wszystkim zaangaowany w przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania zajmujce si działalnoci usługow (26% - w tym porednictwem finansowym 13%). 5/ W przypadku kadego z pozostałych krajów warto kapitałów własnych zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania, przypadajcych na polskich inwestorów bezporednich nalecych do polskiego sektora bankowego oraz pozarzdowego i pozabankowego nie przekroczyła 4%. 16
Jak ju wczeniej podano, saldo nalenoci i zobowiza z tytułu kredytów na koniec 2005 roku wyniosło 1.363 mln EUR, przy czym warto nalenoci z tytułu kredytów udzielonych wyniosła 1.528 mln EUR (wzrost o 677 mln EUR, tj. o 56% w porównaniu ze stanem na koniec 2004 roku), a warto zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych ukształtowała si na poziomie 165 mln EUR (wzrost o 56 mln EUR, tj. o 67% w porównaniu ze stanem na koniec roku poprzedniego). mln EUR Stan nalenoci i zobowiza rezydentów z tytułu kredytów udzielonych i otrzymanych wlatach 2000-2005 Wykres 7 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 z tytułu kredytów udzielonych z tytułu kredytów otrzymanych Saldo nalenoci i zobowiza Najwysze saldo nalenoci i zobowiza z tytułu kredytów zanotowano w obrotach z krajami Europy: (93% - w tym ze Szwecj 19%, Wielk Brytania 14%, Niderlandami 10% i Republik Czesk 9%) 6/. Saldo to dotyczyło przede wszystkim zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania zajmujcych si przetwórstwem przemysłowym (47%), działalnoci usługow (37% - w tym obsług nieruchomoci, informatyk, nauk, wynajmem i pozostałymi usługami zwizanymi z prowadzeniem działalnoci gospodarczej 20%, oraz handlem i naprawami 17%) 7/. 6/ W przypadku kadego z pozostałych krajów na koniec 2005 roku saldo nalenoci i zobowiza z tytułu kredytów polskich inwestorów bezporednich nie przekroczyło 8% salda ogółem. 7/ W przypadku zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania zajmujcych si działalnoci zwizan z rolnictwem i rybołówstwem, górnictwem i kopalnictwem, wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energi elektryczn, gaz i wod, budownictwem oraz pozostałymi nigdzie niesklasyfikowanymi kwota salda nie przekroczyła 12% salda ogółem. 17
18
III. Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w 2005 roku W 2005 roku dochody polskich inwestorów bezporednich z tytułu inwestycji bezporednich były ujemne i wyniosły 130 mln EUR. W roku 2004 dochody były dodatnie i stanowiły 26 mln EUR. Główn przyczyn spadku była ujemna warto reinwestowanych zysków w kwocie 184 mln EUR. Pozostałe składniki zwikszajce dochody rezydentów z tytułu zaangaowanego kapitału w postaci inwestycji bezporednich to dywidendy w kwocie 33 mln EUR (w porównaniu z rokiem poprzednim wzrost o 3 mln EUR, tj. o 10%) i odseteki od kredytów 21 mln EUR (w porównaniu z rokiem 2004 wzrost o 6 mln EUR, tj. o 40%). Szczegółowe informacje na temat dochodów w latach 2001-2005 prezentuje tablica 4 oraz wykres 8. Rok Tablica 4 Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 2001-2005 dywidendy Dochody od kapitału reinwestowane zyski reinwestycje zysków straty bilansowe netto (3-4) razem (2+5) od wierzytelnoci odsetki od kredytów inwestorów bezporednich mln EUR razem (6+7) 1 2 3 4 5 6 7 8 2001 21 83 72 11 32 5 37 2002 18 20 97-77 -59 1-58 2003 14 59 69-10 4 1 5 2004 30 82 101-19 11 15 26 2005 33 167 351-184 -151 21-130 Najwysze dochody osignły zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania majce swe siedziby przede wszystkim w krajach Unii Europejskiej (76 mln EUR w tym Niderlandach 42 mln EUR i Republice Czeskiej 27 mln EUR), oraz w pozostałych krajach Afryki (17 mln EUR) 8/. Dochody te osignli głównie polscy inwestorzy bezporedni zajmujcy si handlem i naprawami (31 mln EUR), przetwórstwem przemysłowym (16 mln EUR) oraz budownictwem (11 mln EUR) 9/. Natomiast najwysze ujemne kwoty dochodów wykazały zagraniczne 8/ W pozostałych krajach łczna kwota dochodów nie przekroczyła 17 mln EUR. 9/ Dochody polskich inwestorów bezporednich reprezentujcych rolnictwo i rybołówstwo, górnictwo i kopalnictwo, wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz i wod oraz usługi nie przekroczyły kwoty 4,5 mln EUR. 19
przedsibiorstwa majce swoje siedziby w Rumunii i Niemczech. Dotyczyły one głównie rezydentów działajcych w usługach informatycznych. mln EUR 50,0 40,0 Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich w latach 2004-2005 (w wybranych krajach) Wykres 8 30,0 20,0 10,0 0,0-10,0-20,0 Niderlandy Republika Czeska Pozostałe kraje Afryki Ukraina Luksemburg Wielka Brytania Rok 2004 Rok 2005 Tak jak w roku poprzednim, w 2005 roku najwysze dochody transferowane do Polski w postaci dywidend (otrzymywanych w wyniku podziału zysków lat poprzednich) pochodziły z Niemiec (16 mln EUR) 10/. Otrzymali je głównie polscy inwestorzy bezporedni prowadzcy działalno gospodarcz zwizan z budownictwem (11 mln EUR) 11/. Zgodnie z wyej podan informacj, w 2005 roku łczna kwota reinwestowanych zysków była ujemna i wyniosła 184 mln EUR. Cz przedsibiorstw bezporedniego inwestowania wykazała dodatnie reinwestowane zyski, które wyniosły 167 mln EUR (w 2004 roku 82 mln EUR), natomiast podobnie jak w roku poprzednim, pomniejszyły je - ujmowane jako negatywne reinwestowane zyski - straty wykazywane przez pozostałe zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania, w których polscy inwestorzy posiadaj swoje udziały w kwocie 351 mln EUR (w 2004 roku 101 mln EUR). Najwyszy poziom ujemnych reinwestowanych zysków osignły zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania majce siedziby w Rumunii (255 mln 10/ W przypadku kadego z pozostałych krajów kwota dywidend z zysku lat poprzednich otrzymana przez rezydentów nie przekroczyła 3,5 mln EUR. 11/ Kwota dywidend z zysku lat poprzednich otrzymana przez polskich inwestorów bezporednich reprezentujcych rolnictwo i rybołówstwo, górnictwo i kopalnictwo, przetwórstwo przemysłowe, wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz i wod, usługi oraz pozostałe nigdzie niesklasyfikowane nie przekroczyła 10,5 mln EUR. 20
EUR) i Niemczech (33 mln EUR) 12/. Dotyczył on polskich inwestorów bezporednich zajmujcych si przede wszystkim usługami informatycznymi (257 mln EUR). Krajami o najwyszych dodatnich kwotach reinwestowanych zysków były Niderlandy (34 mln EUR), Republika Czeska (22 mln EUR) oraz pozostałe kraje Afryki (17 mln EUR) 13/. Rok 2005 to kolejny okres wzrostu dochodów z tytułu wierzytelnoci, tj. odsetek od kredytów inwestorów bezporednich (o 6 mln EUR w porównaniu do 2004 roku). ródłem tych dochodów były przede wszystkim zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania majce swoje siedziby w Niderlandach (31% dochodów z tytułu odsetek), na Cyprze (14%) oraz w Republice Czeskiej (13%) 14/. Otrzymali je głównie rezydenci zajmujcy si działalnoci usługow (58% - w tym handlem i naprawami 28%) oraz przetwórstwem przemysłowym (36% kwoty) 15/. Dla porównania w 2004 roku, krajem o najwyszych dochodach z tytułu wierzytelnoci była Szwecja, a najwikszymi beneficjentami tych dochodów byli take rezydenci reprezentujcy działalno usługow. 12/ W pozostałych krajach kwota ujemnych reinwestowanych zysków nie przekroczyła 5,2 mln EUR. 13/ W pozostałych krajach kwota dodatnich reinwestowanych zysków nie przekroczyła 7,4 mln EUR. 14/ W pozostałych krajach kwota dochodów z tytułu odsetek od kredytów otrzymanych przez rezydentów nie przekraczała 9% ogółu wierzytelnoci. 15/ Kwota dochodów z tytułu odsetek od kredytów otrzymana przez rezydentów reprezentujcych rolnictwo i rybołówstwo, górnictwo i kopalnictwo, wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz i wod, budownictwo oraz pozostałe nigdzie niesklasyfikowane nie przekroczyła 7% ogółu wierzytelnoci. 21
22
Uwagi metodologiczne Zgodnie z definicj opracowan przez OECD, inwestycj bezporedni za granic okrelona jest inwestycja dokonana przez rezydenta jednej gospodarki (inwestora bezporedniego) w celu osignicia długotrwałej korzyci z kapitału zaangaowanego w przedsibiorstwo - rezydenta innej gospodarki (przedsibiorstwo bezporedniego inwestowania). Przedsibiorstwem bezporedniego inwestowania jest przedsibiorstwo, w którym inwestor bezporedni posiada co najmniej 10% akcji zwykłych (tzn. udziału w kapitale) lub uprawnienia do 10% głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub udziałowców. Kapitał inwestycji bezporedniej za granic obejmuje kapitał podstawowy (akcyjny lub udziałowy) - wnoszony w postaci pieninej lub jako aport rzeczowy, dopłaty do kapitału, reinwestowane zyski oraz inne zmiany nalenoci i zobowiza zwizanych z zadłueniem midzy przedsibiorstwami powizanymi kapitałowo (głównie kredyty inwestorów, tzw. intercompany loans). W 2004 roku do inwestycji bezporednich oprócz pozostałych kredytów, których udzielaj sobie przedsibiorstwa powizane kapitałowo włczono kredyty handlowe. Ponadto odpływ kapitału w postaci inwestycji bezporednich zwikszaj (lub zmniejszaj, jeli s ujemne) reinwestowane zyski. Mianem reinwestowanego zysku okrela si przypadajc na polskiego inwestora bezporedniego t cz zysku, która pozostaje w przedsibiorstwie bezporedniego inwestowania. Poczwszy od 1997 roku, zgodnie z metodologi OECD i MFW, reinwestowane zyski wyliczane s na bazie netto, co oznacza, e s one pomniejszane o straty bilansowe roku sprawozdawczego. Od 2002 roku w danych z tytułu inwestycji bezporednich za granic oprócz wystpujcych ju wczeniej (od 1999 roku) dwóch elementów, tj. konwersji dywidend oraz kredytów i poyczek na udział uwzgldniono kolejny element, tj. konwersj innych nalenoci na udział. W latach poprzednich zamiana dywidend, kredytów i poyczek oraz innych nalenoci na udział była ujmowana wyłcznie jako zmiana stanów tych komponentów. W skład dochodów od polskich inwestycji bezporednich za granic wchodz - przypadajce na polskiego inwestora bezporedniego i deklarowane w danym roku sprawozdawczym - dywidendy nalene z zysku roku poprzedniego (w spółkach akcyjnych), udziały w zyskach (w spółkach z ograniczon 23
odpowiedzialnoci), przekazywane do jednostek macierzystych zyski oddziałów (majcych siedzib za granic), odsetki od kredytów udzielonych przez polskich inwestorów bezporednich (zapłacone, skapitalizowane i zaległe) oraz reinwestowane zyski. Naley zaznaczy, e straty przypadajce na polskich inwestorów bezporednich traktowane s jako ujemne reinwestowane zyski. zagraniczne z tytułu inwestycji bezporednich za granic obejmuj - przypadajc na udziałowców polskich - bilansow warto netto przedsibiorstw bezporedniego inwestowania, tj. warto kapitału własnego przypadajcego na polskich inwestorów. Stanowi on efektywnie wniesiony kapitał podstawowy (akcyjny lub udziałowy) oraz kapitał zapasowy, rezerwowy, a take niepodzielone zyski pomniejszone o straty. Stan nalenoci zagranicznych z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic obejmuje równie kredyty i poyczki udzielone przez polskich inwestorów zagranicznym spółkom, w których maj udziały pomniejszone o stan zobowiza z tytułu kredytów i poyczek otrzymanych od tych spółek (tzw. intercompany loans). Od 2004 roku oprócz stanu nalenoci i zobowiza z tytułu pozostałych kredytów, których udzielaj sobie przedsibiorstwa powizane kapitałowo włczono kredyty handlowe. Od 2002 roku informacje prezentowane w podziale na rodzaj działalnoci dotyczce odpływu kapitału i dochodów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic odnosz si do rodzaju działalnoci gospodarczej polskiego inwestora bezporedniego, natomiast dane dotyczce nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic na koniec roku podzielono według rodzaju działalnoci zagranicznego przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania. Wpływ reinwestowanych zysków na kształtowanie si dochodów rezydentów oraz odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic Zgodnie z zasadami ujmowania w bilansie płatniczym dochodów uzyskiwanych przez rezydentów oprócz dywidend i odsetek od wierzytelnoci zalicza si do nich reinwestowane zyski 16/. Jest to przypadajca na rezydenta cz zysków 16/ Reinwestowane zyski wylicza si wyłcznie w przypadku inwestycji bezporednich. Nie dotycz one inwestycji portfelowych, ani inwestycji pozostałych. Zgodnie z zasadami sporzdzania bilansu płatniczego reinwestowane zyski s traktowane tak, jakby zostały wypłacone inwestorowi bezporedniemu i dopiero potem ponownie przez niego zainwestowane. Wynika to z załoenia, e inwestor bezporedni poprzez fakt posiadania znacznej czci przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania, (co najmniej 10%) ma wpływ na decyzj o pozostawieniu w przedsibiorstwie nalecego do niego zysku. 24
wypracowanych przez zagraniczne przedsibiorstwo bezporedniego inwestowania, która nie jest przekazywana polskiemu inwestorowi bezporedniemu jako dywidenda, lecz pozostaje w tym przedsibiorstwie. W praktyce wyliczenie reinwestowanych zysków sprowadza si do odpowiedzi na pytanie, jaka cz zysku, przypadajca na inwestora bezporedniego, powstałego w danym okresie zostaje zatrzymana w przedsibiorstwie po pomniejszeniu o dywidend (ewentualnie o zaliczk na dywidend) zadeklarowan w tym samym okresie. Naley zauway, e wyliczenia dokonuje si biorc pod uwag zyski osignite w danym okresie sprawozdawczym i dywidendy, które dotycz zysków wypracowanych w okresie poprzednim (w danym okresie sprawozdawczym deklarowane s do wypłaty dywidendy z podziału zysku za okres wczeniejszy). Zgodnie z konwencj przyjt w statystyce bilansu płatniczego straty wykazywane przez zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania, przypadajce na inwestorów bezporednich, s traktowane jako ujemne reinwestowane zyski. W konsekwencji, wyliczone w wyej opisany sposób reinwestowane zyski, w zalenoci od kształtowania si elementów słucych do ich wyliczania, mog w poszczególnych okresach sprawozdawczych by: ujemne, dodatnie lub zerowe. Ujemne s wtedy, kiedy zyski osigane przez cz zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania s mniejsze ni łcznie straty wykazane przez pozostałe zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania i zadeklarowane dywidendy (sytuacja taka miała miejsce w przypadku polskich inwestycji bezporednich za granic od roku 2002). Równe lub bliskie zero wystpuj, gdy zyski s zblione do sumy strat i zadeklarowanych dywidend. Dodatnie reinwestowane zyski pojawiaj si w sytuacji wyszych zysków ni razem strat i zadeklarowanych dywidend. O wysokoci reinwestowanych zysków w sposób oczywisty decyduj relacje midzy zyskami i stratami wykazywanymi w poszczególnych okresach sprawozdawczych przez zagraniczne przedsibiorstwa bezporedniego inwestowania oraz zadeklarowanymi przez nie dywidendami. W bilansie płatniczym reinwestowane zyski - jako dochody od kapitału - s ujmowane w rachunku obrotów biecych: od polskich inwestycji bezporednich za granic zawsze po stronie przychodów i od zagranicznych inwestycji bezporednich w Polsce zawsze po stronie rozchodów. Oznacza to, e jeeli reinwestowane zyski od polskich inwestycji bezporednich za granic s dodatnie, to powikszaj przychody i wpływaj dodatnio na saldo obrotów biecych (poprawiaj je) Natomiast ujemne 25
reinwestowane zyski od tych inwestycji, zapisane po stronie przychodów ze znakiem minus, pomniejszaj przychody i wpływaj negatywnie na kształtowanie si salda obrotów biecych. Zgodnie z zasad dwustronnego ujmowania transakcji w bilansie płatniczym reinwestowane zyski zapisywane s na rachunku finansowym po stronie przeciwnej ni na rachunku obrotów biecych. W ten sposób reinwestowane zyski przypadajce na rezydentów zapisywane s po stronie rozchodów w pozycji polskie inwestycje bezporednie za granic i - jeli s dodatnie stanowi element powikszajcy odpływ kapitału z Polski z tego tytułu, a jeli s ujemne - pomniejszaj ten napływ. 26
ANEKS STATYSTYCZNY 27
28
Rok Odpływ kapitału w formie zakupów udziałów lub akcji oraz aportów rzeczowych w gotówce w naturze (aporty rzeczowe) razem (2+3) Polskie inwestycje bezporednie za granic w latach 1996-2005 kredytu na udział Odpływ kapitału w formie konwersji dywidend na udział innych nalenoci na udział Reinwestowane zyski (netto) */ Kredyty polskich inwestorów bezporednich **/ udzielone otrzymane saldo (9+10) Tablica 5 mln EUR Odpływ kapitału ogółem (4+5+6+ 7+8+11) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1996 6 4 10. ***/.. 17 16 0 16 43 1997 20 1 21... -3 21 0 21 39 1998 93 11 104... -27 205 0 205 282 1999 89 3 92 1 0. -38-1 -25-26 29 2000 103 19 122 0 0. -13-80 -11-91 18 2001-76 20-56 1 3. 10-60 5-55 -97 2002 265 7 272 1 0 2-77 32-2 30 228 2003 64 23 87 3 1 1-10 215-32 183 265 2004 270 76 346 5 0 1-19 312-21 291 624 2005 2 096 68 2 164 0 0 7-184 529-51 478 2 465 */ Do 1996 roku reinwestowane zyski nie uwzgldniały strat bilansowych. Znak minus (-) oznacza, e straty bilansowe roku sprawozdawczego przewyszyły reinwestycje zysków. **/ Do 2002 roku poyczki i kredyty inne ni handlowe, a od 2003 łcznie z kredytami handlowymi. ***/ Kropka oznacza brak danych. Rok saldo nalenoci i zobowiza (3-4) 1 2 3 4 5 6 1996 576 16 0 16 592 1997 575 39 0 39 614 1998 768 229 0 229 997 1999 808 239 28 211 1 019 2000 936 175 16 159 1 095 2001 1 130 192 13 179 1 309 2002 1 207 197 14 183 1 390 2003 1 287 502 87 415 1 702 2004 1 625 851 111 740 2 365 2005 **/ 4 082 1 528 165 1 363 5 445 */ Do 2002 roku poyczki i kredyty inne ni handlowe, a od 2003 łcznie z kredytami handlowymi. **/ Dane wstpne. Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 1996-2005 zagranicznych przedsibiorstw bezporedniego inwestowania przypadajcy na polskich inwestorów bezporednich Midzynarodowa pozycja inwestycyjna Kredyty polskich inwestorów bezporednich */ warto nalenoci z tytułu kredytów udzielonych warto zobowiza z tytułu kredytów otrzymanych Tablica 6 mln EUR Ogółem nalenoci (2+5) 29
Stan nalenoci z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 1996-2005 w podziale na sektory Sektor rzdowy Sektor bankowy Sektor pozarzdowy i pozabankowy Ogółem nalenoci Tablica 7 mln EUR Rok Kapitał własny Kredyty polskich inwestorów Ogółem (2+3) Kapitał własny Kredyty polskich inwestorów Ogółem (5+6) Kapitał własny Kredyty polskich inwestorów */ Ogółem (8+9) Kapitał własny (2+5+8) Kredyty polskich inwestorów */ (3+6+9) Ogółem (4+7+10) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1996 221 0 221. 0. 355 16 371 576 16 592 1997 233 0 233 185 17 202 157 22 179 575 39 614 1998 224 0 224 186 157 343 358 72 430 768 229 997 1999 218 0 218 205 141 346 385 70 455 808 211 1 019 2000 223 0 223 238 57 295 475 102 577 936 159 1 095 2001 231 0 231 125 37 162 774 142 916 1130 179 1 309 2002 207 0 207 196 33 229 804 150 954 1207 183 1 390 2003 186 0 186 193 0 193 908 415 1 323 1 287 415 1 702 2004 180 0 180 149 1 150 1 296 739 2 035 1 625 740 2 365 2005 ***/ 197 0 197 167 1 168 3 718 1 362 5 080 4 082 1 363 5 445 */ Do 2002 roku poyczki i kredyty inne ni handlowe, a od 2003 łcznie z kredytami handlowymi. **/ Kropka oznacza brak danych. ***/ Dane wstpne. Rok Tablica 8 Dochody rezydentów z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic w latach 1996-2005 dywidendy Dochody od kapitału reinwestowane zyski */ reinwestycje zysków straty bilansowe netto (3-4) razem (2+5) od wierzytelnoci mln EUR razem (6+7) 1 2 3 4 5 6 7 8 1996 4 17. **/ 17 21. 21 1997 7 22 25-3 4 2 6 1998 29 29 56-27 2 4 6 1999 18 26 64-38 -20 8-12 2000 19 60 72-12 7 21 28 2001 21 83 72 11 32 5 37 2002 18 20 97-77 -59 1-58 2003 14 59 69-10 4 1 5 2004 30 82 101-19 11 15 26 2005 33 167 351-184 -151 21-130 */ Do 1996 roku reinwestowane zyski nie uwzgldniały strat bilansowych. **/ Kropka oznacza brak danych. odsetki od kredytów inwestorów bezporednich 30
Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku Odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic */ Tablica 9a mln EUR Reinwestowane zyski Pozostałe inwestycje Ogółem odpływ kapitału za granic 1. Podział geograficzny E1 EUROPA 2 151,3 2 151,3-207,2 467,1-42,2 424,9 2 411,2-42,2 2 369,0 A3 Unia gospodarcza Belgii i Luksemburga 20,7 20,7 3,9-31,9 3,7-28,2-7,3 3,7-3,6 BE Belgia 1,1 1,1 0,1-39,8 3,7-36,1-38,6 3,7-34,9 LU Luksemburg 19,6 19,6 3,8 7,9 7,9 31,3 31,3 DK Dania 0,1 1,9 2,4 4,3 2,0 2,4 4,4 DE Niemcy 13,8 13,8-32,7-29,9-11,9-41,8-48,8-11,9-60,7 GR Grecja 0,4 0,4-1,0 0,1-0,5-0,4-0,5-0,5-1,0 ES Hiszpania 4,5 4,5 0,1 0,1 0,0 0,1 4,7 0,0 4,7 FR Francja 1,1 1,1 2,2 9,3-23,4-14,1 12,6-23,4-10,8 IE Irlandia -4,9-1,4-6,3-4,9-1,4-6,3 IT Włochy 0,3-1,5-2,8-4,3-1,2-2,8-4,0 NL Niderlandy 221,1 221,1 34,3-34,4-1,2-35,6 221,0-1,2 219,8 PT Portugalia -0,1-0,1 0,2 0,2 0,1 0,1 GB Wielka Brytania -0,6-0,6 4,4 156,1-1,9 154,2 159,9-1,9 158,0 AT Austria -1,0-1,0 2,4 0,9-4,2-3,3 2,3-4,2-1,9 FI Finlandia 6,6-2,0 4,6 6,6-2,0 4,6 SE Szwecja 0,2 0,2 0,1 241,6-1,5 240,1 241,9-1,5 240,4 CY Cypr 67,4 67,4-1,3-5,6-0,7-6,3 60,5-0,7 59,8 CZ Republika Czeska 391,0 391,0 22,2 22,6-1,9 20,7 435,8-1,9 433,9 HU Wgry 11,0 11,0 0,9 6,0 7,1 13,1 17,9 7,1 25,0 MT Malta 0,6-0,7-0,1 0,6-0,7-0,1 SK Słowacja -0,1-0,1 0,0 3,4-1,2 2,2 3,3-1,2 2,1 SI Słowenia 0,1 0,1 0,1 0,1 */ Znak (+) oznacza odpływ kapitału z Polski, znak (-) oznacza wycofanie kapitału do Polski. 31
Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku Odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic */ Tablica 9a mln EUR Reinwestowane zyski Pozostałe inwestycje Ogółem odpływ kapitału za granic 1. E3Podział Kraje bałtyckie geograficzny 17,6 17,6-5,2 2,6 4,7 7,3 15,0 4,7 19,7 EE Estonia 0,3 0,2 0,2 0,5 0,5 LT Litwa 13,3 13,3-5,2 1,0 4,7 5,7 9,1 4,7 13,8 LV Łotwa 4,3 4,3-0,3 1,4 1,4 5,4 5,4 IS Islandia LI Lichtenstein NO Norwegia 11,6 11,6 2,5-0,1 2,4 14,1-0,1 14,0 CH Szwajcaria 1 215,8 1 215,8 3,4 13,9-1,4 12,5 1 233,1-1,4 1 231,7 E2 POZOSTAŁE KRAJE EUROPEJSKIE 176,9 176,9-241,3 106,9-3,4 103,5 42,5-3,4 39,1 AL Albania BG Bułgaria 2,0 2,0 0,2 0,5 0,5 2,7 2,7 BY Białoru 1,3 1,3 5,7 4,1-2,6 1,5 11,1-2,6 8,5 HR Chorwacja 1,5 1,5-0,4 0,6 0,6 1,7 1,7 RO Rumunia 24,4 24,4-254,9 26,2-0,7 25,5-204,3-0,7-205,0 RU Rosja 65,4 65,4 0,3 36,5-1,4 35,1 102,2-1,4 100,8 TR Turcja 4,2 4,2 21,7 21,7 25,9 25,9 UA Ukraina 78,0 78,0 7,7 17,2 1,3 18,5 102,9 1,3 104,2 CS Serbia i Czarnogóra -0,5-0,5-0,5-0,5 E4 AFRYKA 2,4 2,4 17,1 1,6 1,6 21,1 21,1 E5 KRAJE AFRYKI PÓŁNOCNEJ 1,6 1,6-0,3 1,3 1,3 EG Egipt MA Maroko E6 POZOSTAŁE KRAJE AFRYKI 0,8 0,8 17,4 1,6 1,6 19,8 19,8 ZA Republika Południowej Afryki */ Znak (+) oznacza odpływ kapitału z Polski, znak (-) oznacza wycofanie kapitału do Polski. 32
Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku Odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic */ Tablica 9a mln EUR Reinwestowane zyski Pozostałe inwestycje Ogółem odpływ kapitału za granic 1. E7Podział AMERYKA geograficzny 2,4 2,4 4,8 50,1-1,6 48,5 57,3-1,6 55,7 E8 KRAJE AMERYKI PÓŁNOCNEJ 2,1 2,1-0,5 45,2-2,1 43,1 46,8-2,1 44,7 US Stany Zjednoczone 2,0 2,0-0,5 45,5-2,1 43,4 47,0-2,1 44,9 CA Kanada 0,1 0,1-0,3-0,3-0,2-0,2 E9 KRAJE AMERYKI RODKOWEJ 0,1 0,1 5,2 3,9 0,9 4,8 9,2 0,9 10,1 MX Meksyk 0,1 0,1 0,8-0,2 0,6 0,9-0,2 0,7 F1 KRAJE AMERYKI POŁUDNIOWEJ 0,2 0,2 0,1 1,0-0,4 0,6 1,3-0,4 0,9 AR Argentyna BR Brazylia 0,2 0,2 0,1 1,0-0,4 0,6 1,3-0,4 0,9 CL Chile CO Kolumbia UY Urugwaj VE Wenezuela F2 AZJA 14,6 14,6 1,1 9,7-6,6 3,1 25,4-6,6 18,8 F3 KRAJE BlLISKIEGO I RODKOWEGO WSCHODU 0,3 4,1 0,0 4,1 4,4 0,0 4,4 IR Iran IL Izrael 0,1 0,1 0,1 0,1 F4 Kraje Zatoki Arabskiej 0,3 4,1-0,1 4,0 4,4-0,1 4,3 F5 Pozostałe kraje Bliskiego i rodkowego Wschodu */ Znak (+) oznacza odpływ kapitału z Polski, znak (-) oznacza wycofanie kapitału do Polski. 33
Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku Odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic */ Tablica 9a mln EUR Reinwestowane zyski Pozostałe inwestycje Ogółem odpływ kapitału za granic 1. F6Podział POZOSTAŁE geograficzny KRAJE AZJATYCKIE 14,6 14,6 0,8 5,6-6,6-1,0 21,0-6,6 14,4 CN Chiny 3,4 3,4 1,6 6,2-4,3 1,9 11,2-4,3 6,9 HK Hongkong 0,1 0,1-0,1 0,0 0,0 ID Indonezja IN Indie 0,3 0,3-0,4 1,3 1,3 1,2 1,2 JP Japonia -0,4-0,8-1,2-0,4-0,8-1,2 KR Republika Korei Południowej 0,4 0,4 0,4 0,4 MY Malezja 2,7 2,7 0,1 0,1 0,0 0,1 2,9 2,9 PH Filipiny -1,9-1,9-1,9-1,9 SG Singapur 6,2 6,2-1,1-2,2 0,3-1,9 2,9 0,3 3,2 TH Tajlandia -0,5-0,5-0,5-0,5 TW Tajwan -0,3-0,3-0,3-0,3 F7 AUSTRALIA, OCEANIA I POZOSTAŁE TERYTORIA 0,1 0,1-0,1-0,1 0,1-0,1 0,0 AU Australia 0,1 0,1-0,1-0,1 0,1-0,1 0,0 NZ Nowa Zelandia 7Z Organizacje midzynarodowez wyłczeniem instytucji Unii Europejskej i EBC A1 OGÓŁEM WIAT 2 170,8 2 170,8-184,2 528,5-50,5 478,0 2 515,1-50,5 2 464,6 */ Znak (+) oznacza odpływ kapitału z Polski, znak (-) oznacza wycofanie kapitału do Polski. 34
Polskie inwestycje bezporednie za granic w 2005 roku Odpływ kapitału z tytułu polskich inwestycji bezporednich za granic */ Tablica 9a mln EUR Reinwestowane zyski Pozostałe inwestycje Ogółem odpływ kapitału za granic 1. 2. Podział Strefy ekonomiczne geograficzny D2 Kraje Unii Europejskiej (EU-15) 260,1 260,1 14,1 314,2-44,7 269,5 588,4-44,7 543,7 D4 Kraje z poza europejskjej 15 1 910,7 1 910,7-198,3 214,3-5,8 208,5 1 926,7-5,8 1 920,9 Z8 Nie umiejscowione - poza europejsk 15 D3 Kraje Unii Europejskiej (EU-25) 747,0 747,0 30,7 343,8-37,3 306,5 1 121,5-37,3 1 084,2 D5 Kraje z poza Unii Europejskiej (EU-25) 1 423,8 1 423,8-214,9 184,7-13,2 171,5 1 393,6-13,2 1 380,4 U2 Kraje Europejskiej Unii Monetarnej (EUR-11) 260,5 260,5 9,5-85,4-43,7-129,1 184,6-43,7 140,9 U3 Pastwa członkowskie Unii Europejskiej nie nalece do europejskiej jedenastki -0,4-0,4 4,6 399,6-1,0 398,6 403,8-1,0 402,8 U4 Kraje z poza europejskiej jedenastki (EUR-11) 1 910,3 1 910,3-193,7 613,9-6,8 607,1 2 330,5-6,8 2 323,7 A5 Kraje EFTA 1 227,4 1 227,4 3,4 16,4-1,5 14,9 1 247,2-1,5 1 245,7 A8 Kraje OECD 1 895,9 1 895,9 40,1 429,9-45,0 384,9 2 365,9-45,0 2 320,9 B1 Kraje NAFTA 2,2 2,2-0,5 46,0-2,3 43,7 47,7-2,3 45,4 B9 NICs1 (Główne rozwijajce si kraje azjatyckie) 6,3 6,3-1,2-2,2 0,4-1,8 2,9 0,4 3,3 C1 NICs2A (Pozostałe kraje azjatckie z 2-giej fali industrializacji) 2,7 2,7 0,1-0,4-1,9-2,3 2,4-1,9 0,5 C2 NICs2LA (Latynoamerykaski kraje z 2-giej fali industrializacji) 0,3 0,3 0,1 1,8-0,6 1,2 2,2-0,6 1,6 C6 Wspólnota Niepodległych Pastw 144,8 144,8 14,4 59,0-2,7 56,3 218,2-2,7 215,5 B3 Kraje ASEAN 10,6 10,6-1,0-2,6-1,6-4,2 7,0-1,6 5,4 B4 Kraje OPEC 1,6 1,6 0,0 4,1-0,1 4,0 5,7-0,1 5,6 C4 Centra finansowe offshore tzw."raje podatkowe" 6,3 6,3 21,5 0,9-0,5 0,4 28,7-0,5 28,2 */ Znak (+) oznacza odpływ kapitału z Polski, znak (-) oznacza wycofanie kapitału do Polski. 35