KWARTALNIK INTERNETOWY TRZYMAJ FORMĘ Koordynatorki: Aleksandra Golinska Aleksandra Jasnowska
Jak dbać kręgosłup? Dzieci w wieku szkolnym codziennie dzielnie maszerują z tornistrami, pochylają się nad książkami i... przeciążają kręgosłup. A od tego tylko krok do wad postawy, które potem trzeba korygować latami. Nie pozwól, by do tego doszło. Lekarze przyznają, że większość kłopotów z kręgosłupem i wad postawy ma swój początek w wieku szkolnym. Dlatego zwracajmy szczególną uwagę na sylwetkę. Cierpliwie poprawiajmy postawę, gdy siedzimy przy biurku czy idziemy do szkoły i niesiemy plecak.od czasu do czasu warto też przeprowadzić domowy test sylwetki. Domowy test sylwetki ( potrzebna pomoc osoby dorosłej). Co pewien czas, najlepiej raz na 3 4 miesiące (a nie rzadziej niż co pół roku) warto przeprowadzić domowy test sylwetki. Jeśli cokolwiek nas zaniepokoi, poradźmy się ortopedy. Nawet, gdy wszystko wydaje się być w porządku, przynajmniej raz w roku zgłaszajmy się do niego na kontrolę. Zdejmujemy koszulkę i robimy sprawdzian: I) Ustaw dziecko bokiem. Poproś, by przyjęło swobodną pozycję. Zwróć uwagę, czy nie ma nadmiernie pochylonej głowy, zaokrąglonych pleców lub wypiętego brzucha. II) Odwróć je tyłem. Uważnie przyjrzyj się plecom dziecka. Sprawdź, czy kręgosłup na całej linii jest prosty, nie zakrzywia się w żadną stronę, np. w okolicy łopatek. Przyjrzyj się też, czy łopatki znajdują się na jednej wysokości i czy żadna z nich nie odstaje. Spójrz na biodra czy są na jednym poziomie. III) Poproś o skłon do przodu. Stań za pochylonym swobodnie dzieckiem i zwróć uwagę, czy prawa i lewa strona pleców na całej długości są tak samo wypukłe i nie ma różnicy w wysokości między nimi. IV) Ustaw dziecko przodem. Oceń, czy w pozycji stojącej barki dziecka są na tej samej wysokości, a także czy talia z obu stron jest tak samo wcięta (a nie np. z jednej bardziej, z drugiej mniej). V) Poproś dziecko, by się położyło. Powinien położyć się na brzuchu, unieść lekko tułów i oprzeć głowę o zgięte w łokciach ręce, a nogi ugiąć w kolanach pod kątem prostym i złączyć stopy. Spójrz, czy te ostatnie znajdują się na tej samej wysokości, czy jedna nie jest uniesiona wyżej, niż druga.
Jeśli chcesz dbać o kręgosłup: Ćwicz to pozwoli wzmocnić mięśnie grzbietu i zachować odpowiednią postawę. Dbaj o dietę otyłość to największy wróg kręgosłupa. Nie garb się osoba zgarbiona nie wygląda zbyt atrakcyjnie. Unikaj stresu napięte mięśnie to ból pleców. Ugnij kolana szpilki, pochylanie się nad wanną, podnoszenie czegoś bez zginania kolan to wszystko nie służy kręgosłupowi. Wapń to podstawowy budulec kości. Do codziennej diety wprowadź mleko, jogurty, sery.
Śpij na średnio twardym materacu ze sprężynami lub z pianki. Ważne jest by materac dostosował się do kształtu naszego ciała. Podczas snu możemy przybierać pozycją embrionalną, która jest najlepsza dla kręgosłupa. Poduszka jest równie ważna jak materac. Ból może być spowodowany nieodpowiednią poduszką, przez którą odczuwamy napięcie barków karku. Najlepsza dla kręgosłupa będzie poduszka ortopedyczno-korekcyjna. Nie chodź zbyt często w butach na wysokich obcasach. Wkładaj je jedynie na wyjątkowe okazje. Wysoki obcas wysmukla optycznie łydkę, ale jednocześnie powoduje, że kręgosłup znajduje się w nienaturalnej pozycji. Dlatego po kilku godzinach chodzenie w butach na wysokich obcasach odczuwamy ból kręgosłupa. Odkurzając, wysuń rurę odkurzacza tak, by się nie schylać. Witamina D przyspiesza wchłanianie wapnia. Staraj się przebywać jak najwięcej na słońcu, ponieważ tworzy się ona w naszym organizmie pod wpływem promieni słonecznych. Śpij i odpoczywaj relaks w ciepłej kąpieli, a później odprężający masaż i sen skutecznie zredukują napięcia mięśniowe. Skrzywienia kręgosłupa Skolioza to boczne skrzywienie kręgosłupa. Powstaje, gdy dziecko najszybciej rośnie, zwykle między 6. a 24. miesiącem życia, następnie między 5. a 8. oraz 11. a 14. rokiem życia. Objawy: gdy patrzymy na plecy dziecka z tyłu, widzimy, że kręgosłup nie tworzy linii prostej, ale wykrzywia się w łuki. Najczęściej wygięcia powstają na wysokości lędźwi, na odcinku piersiowym albo szyjnym. Najbardziej widocznym sygnałem skoliozy jest niesymetryczne ułożenie łopatek. Przyczyny: jest ich sporo - od wad wrodzonych kręgosłupa, złej budowy miednicy, nierównej długości nóg po brak ruchu, noszenie ciężkich toreb i nieprawidłową postawę podczas siedzenia. Lordoza kręgosłup jest wygięty do przodu na odcinku lędźwiowym. Objawy: patrząc na profil dziecka, zauważamy, że ma ono wklęsłe plecy i wystający brzuch. Przyczyny: jest zwykle wynikiem krzywicy, gruźlicy, porażenia mięśni
grzbietu, zwichnięcia biodra, ale również braku ruchu i niebezpiecznych przeciążeń kręgosłupa. Kifoza, czyli nadmierne wygięcie kręgosłupa w tył na odcinku piersiowym. Objawy: dostrzegamy to, obserwując plecy lub profil dziecka. Kifoza to tzw. okrągłe plecy, a nawet garb. Ćwiczenia na prosty i zdrowy kręgosłup. Często zdarza się tak, że zaczynamy ćwiczyć dopiero wtedy, gdy pojawia się ból. Jest to wielki błąd. Warto zastosować ćwiczenia na proste plecy mimo braku dolegliwości. Odgrywają one bowiem ogromnie duże znaczenie. Nie tylko pomogą pozbyć się bólu. Jeśli będziemy stosowali je regularnie opóźnią lub całkowicie zapobiegną wystąpieniu schorzenia, ponadto dzięki nim wypracujemy i utrzymamy odpowiednią postawę ciała. Ćwiczenia korekcyjne poprawią pracę układu krwionośnego, oddechowego dzięki czemu zwiększy się wydolność całego organizmu. Gimnastyka korekcyjna kręgosłupa wskazana jest dla dzieci, u których przecież ciągle jeszcze kształtuje się i rozwija układ ruchu. Szczególnie istotne jest to u dzieci, które posiadają już wady postawy, ale ćwiczenia warto wykonywać także z tymi, które nie mają kłopotów z prawidłową postawą ciała. Jeśli wada zostanie wykryta wcześnie często wystarczają właśnie ćwiczenia korekcyjne i przede wszystkim zmiana nawyków i trybu życia. Dziecko zamiast biernego spędzania czasu powinno, jak najwięcej się ruszać. Wzmacniają się wtedy mięśnie i więzadła stabilizujące kręgosłup. Ortopeda może zalecić odpowiedni zestaw ćwiczeń. Na przykład jeśli dziecko ma skoliozę wskazane jest pływanie, siatkówka, koszykówka czy piłka ręczna. Nie zaleca się wtedy skoków. Przy lordozie warto wprowadzić takie ćwiczenie jak pływanie na plecach, a jeśli dziecko posiada kifozę poleca się wtedy pływanie na brzuchu, z kolei nie można pływać na plecach i jeździć na rowerze. Warto zatem dobrze dobrać ćwiczenia, by przyniosły one odpowiedni skutek. Poniżej przedstawione są przykłady ćwiczeń. Podzielone one zostały na: ćwiczenia na kręgosłup wykonywane na brzuch, na plecach oraz ćwiczenia wykonywane na siedząco. Ważne, by każde ćwiczenie powtórzyć kilka razy. Ćwiczenia wykonywane na brzuchu: - należy położyć się na brzuchu, ciało powinno być wyprostowane, ręce zgięte i trzymane pod czołem. Odrywamy górną część ciała (czyli głowę, przedramiona i tułów) od podłoża. Po chwili opuszczamy ciało. Staramy się rozluźnić. Leżąc na brzuchu wykonać możemy także podnoszenia tułowia. Ręce splatamy na karku, następnie
kładziemy się na boku, a rękami podpieramy głowę. Unosimy nogę do góry kilka razy, później kładziemy się na drugi bok i ćwiczenie wykonujemy znów kilka razy. Pod brzuch zaleca się położyć zwinięty kocyk. Ćwiczenia wykonywane na plecach: - należy położyć się na plecach, nogi są ugięte w kolanach. Staramy się dociągać kolano najpierw jedno, później drugie do czoła, ręce leżą wzdłuż tułowia. Następne ćwiczenie polega na dociąganiu lewego łokcia do prawego kolana, a prawego łokcia do lewego kolana. Możemy także leżąc przyciągać oba kolana do klatki piersiowej. Ćwiczenia wykonywane na siedząco - należy usiąść i wyprostować plecy. Splatamy dłonie za głową, wyciągamy głowę do przodu i w dół i pozostajemy w takiej pozycji kilka sekund. Następnie siadamy, splecione dłonie znajdują się nad głową, wyciągamy je maksymalnie w górę i staramy się wyciągać do góry także głowę. Wytrzymujemy tak chwilę. Potem rozciągamy ramiona na całą szerokość. Wszystkie te ćwiczenia pomogą nam rozciągnąć kręgosłup, wzmocnić go i co najważniejsze dzięki nim uzyskamy odpowiednią postawę ciała. Warto zachęcać dzieci do wykonywania ćwiczeń, nawet jeśli z początku będą do tego negatywnie nastawione to z czasem staną się one ich nawykiem. Najlepiej jeśli będziemy wykonywali te ćwiczenia razem z dziećmi, zobaczą one wtedy, że to nie jest wcale trudne ani nieprzyjemne. To my, dorośli musimy wyrobić w nich chęć do aktywności fizycznej. Istotne jest, by rodzice wiedzieli, że wady postawy to nie tylko nienaturalne skrzywienia kręgosłupa. Dziecko, które ma chore stopy czy kolana niechętnie będzie biegało ponieważ będzie to sprawiać mu ból. Wtedy ustawi ono ciało niesymetrycznie czyli krzywo i jeśli utrwalać będzie taką pozycję jego szkielet się zdeformuje. Wady postawy nie są tylko estetycznym problemem. Dziecko z dużą wadą postawy ma także kłopoty z oddychaniem, miewa bóle głowy. Nie jest w stanie nadążyć za kolegami, może być przez to odtrącone, a to z pewnością wywoła u dziecka nerwy lub płacz. Zachęcając dziecko do ruchu i wykonywania ćwiczeń możemy uchronić je przed poważnymi wadami, ale także i my i nasze dziecko unikniemy ogromnego stresu. Powodzenia!!!