2013 r. 30 września 2016 r. Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi PUNKT WIDZENIA ZARZĄDZAJĄCYCH PORTFELAMI Z FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS W TYM NUMERZE: Artykuły w tym numerze są aktualne na dzień 30 września 2016 r. Rzut oka: Fed w Stanach Zjednoczonych wstrzymuje się od działania: Rezerwa Federalna w Stanach Zjednoczonych (Fed) nie podwyższyła stóp procentowych podczas wrześniowego posiedzenia poświęconego polityce pieniężnej, choć niektórzy obserwatorzy przedstawiali liczne argumenty przemawiające za podwyżką. W artykule przedstawiamy krótką analizę sytuacji autorstwa Michaela Hasenstaba, dyrektora inwestycyjnego Templeton Global Macro, który przypuszcza, że powstrzymując się od działania Fed ryzykuje zbyt późną reakcją w stosunku do inflacji, oraz Marka Mobiusa, prezesa Templeton Emerging Markets Group, który uważa, że rynki wschodzące są w stanie przetrwać podwyżkę stóp, gdy Fed wreszcie się na nią zdecyduje. Kamień milowy w rozwoju rynku nieruchomości: Wielu inwestorów zaangażowanych na rynku nieruchomości komercyjnych skłania się ku inwestowaniu w płynne aktywa nieruchomościowe, a w szczególności w fundusze nieruchomościowe (REIT) lub funduszę inwestujące w fundusze REIT w celu zwiększenia ekspozycji portfeli na sektor bez problemów związanych z bezpośrednią własnością nieruchomości. Wilson Magee, dyrektor ds. papierów wartościowych globalnego sektora nieruchomości i infrastruktury Franklin Real Asset Advisors, omawia interesującą zmianę dla tego rynku, tzn. wyodrębnienie się sektora nieruchomości z sektora finansowego do własnej osobnej kategorii w indeksach S&P i MSCI. 1 Niespokojne lato w europejskiej polityce: Wydarzenia polityczne zdominowały pierwsze strony gazet w Europie w miesiącach letnich, natomiast konsekwencje politycznych machinacji wciąż są nie do końca jasne. Specjalnie dla inwestorów powracających z wakacyjnych wojaży David Zahn, szef zespołu ds. europejskich instrumentów o stałym dochodzie we Franklin Templeton Fixed Income Group, przedstawia podsumowanie najważniejszych wydarzeń politycznych i ekonomicznych z kilku ostatnich miesięcy. Autor przygląda się także potencjalnym implikacjom Brexitu, referendum konstytucyjnego we Włoszech, możliwych zmian na szczytach władzy w Europie w perspektywie najbliższych 12 miesięcy oraz wyborów w Stanach Zjednoczonych. Rzut oka: Fed w Stanach Zjednoczonych wstrzymuje się od działania Dr Michael Hasenstab Wiceprezes wykonawczy CIO Templeton Global Macro Uważamy, że im dłużej Fed powstrzymuje się przed podwyżkami stóp procentowych, tym większe jest ryzyko, że bank centralny znajdzie się poniżej krzywej. Stany Zjednoczone już prawie osiągnęły pełne zatrudnienie, czyli stan, który uzasadnia normalizację stóp, jednak Fed wciąż pozostaje bierny. Według niektórych obserwatorów, powolny wzrost gospodarki Stanów Zjednoczonych (oraz gospodarki światowej) to dobry powód, by Fed nie podnosił stóp, jednak my uważamy, że polityka pieniężna sama w sobie nie może być narzędziem do kreowania wzrostu i nie jest to także rola Fedu. Fed powinien natomiast skoncentrować się na realizacji swoich dwóch podstawowych celów, czyli maksymalizacji zatrudnienia i utrzymania stabilności cen. Jeżeli Stany Zjednoczone rzeczywiście znajdują się na etapie nowej normalności charakteryzującym się niższym wzrostem przez dłuższy czas, oznacza to, że utrzymując nadmiernie luźną politykę pieniężną, Fed będzie ryzykował napędzaniem realnej inflacji lub inflacji cen aktywów. Podczas każdego posiedzenia poświęconego polityce pieniężnej Fed znajduje wymówki, by nie podnosić stóp procentowych, często przywołując rozmaite wyzwania ekonomiczne występujące w różnych częściach świata. Na szczęście dla Fedu globalna płynność wywiera obecnie presję na spadki stóp procentowych, dzięki czemu amerykański bank centralny może dłużej powstrzymywać się od podwyżek stóp. Represje finansowe skłaniają niektórych inwestorów do kupowania amerykańskich obligacji skarbowych, co kreuje sztuczny popyt na te instrumenty. Sądzimy jednak, że jeżeli inflacja zadanicza wzrośnie do 3% w warunkach pełnego zatrudnienia i wzrostu odzwierciedlającego całkowity potencjał gospodarki, wielu inwestorów zacznie kwestionować sens kupowania 10-letnich amerykańskich obligacji o dochodowości na poziomie 1,6%-1,7% w praktyce oferujących ujemną realną rentowność. Dlatego cały czas unikamy ryzyka związanego z ekspozycją na stopy procentowe, w szczególności w obszarze amerykańskich obligacji skarbowych. Nie chcielibyśmy stawiać na to, że zagraniczni inwestorzy nadal będą chcieli finansować deficyt Stanów Zjednoczonych. Uważamy, że Stany Zjednoczone prawdopodobnie będą kontynuowały w tym roku ekspansywną politykę budżetową, która w połączeniu z ekspansywną polityką pieniężną (o ile Fed nadal będzie powstrzymywał się od działania) może stworzyć toksyczną mieszankę dla dynamiki inflacji. Zakładając, że trwająca kilka dziesięcioleci hossa na rynku papierów skarbowych może się powtórzyć, inwestorzy podejmują, według nas, poważne ryzyko.
Rzut oka: Fed w Stanach Zjednoczonych wstrzymuje się od działania ciąg dalszy Dr Mark Mobius Prezes Templeton Emerging Markets Group Zaufanie inwestorów do rynków wschodzących w ostatnich miesiącach ulega poprawie pomimo rosnących oczekiwań co do zbliżających się jeszcze w tym roku podwyżek stóp procentowych przez Fed. Podczas gdy Fed postanowił nie zmieniać stóp podczas wrześniowego posiedzenia poświęconego polityce pieniężnej, inne banki centralne na całym świecie wciąż prowadziły luźną politykę pieniężną. Uważamy, że gołębie podejście Europejskiego Banku Centralnego (EBC), Banku Japonii i innych banków centralnych dobrze wróży dla wzrostu rynków wschodzących i tamtejszych aktywów. Z kolei Fed w tym roku z bardzo dużą ostrożnością podchodzi do zaostrzania kursu polityki pieniężnej. Sądzimy, że rynki wschodzące powinny być w stanie przetrwać niewielkie i stopniowe podwyżki stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych, a właśnie taki przebieg zaostrzania polityki pieniężnej sugerują przedstawiciele Fedu. Znacznie szybsze lub bardziej agresywne wzrosty amerykańskich stóp procentowych prawdopodobnie miałyby dużo poważniejsze konsekwencje, które odbiłyby się echem na całym świecie. Na razie nie wiemy, czy inne banki centralne na innych ważnych rynkach zareagują na ewentualne podwyżki stóp procentowych wprowadzone przez Fed. Jeżeli jednak chodzi o wpływ na globalną gospodarkę, jeżeli inne duże światowe banki centralne pozostaną wierne dotychczasowej luźnej polityce pieniężnej lub wręcz pójdą jeszcze dalej w tym kierunku, takie działania mogą zniwelować wpływ zaostrzenia polityki przez Fed. Ponadto wiele krajów zaliczanych do rynków wschodzących robi znaczące postępy w realizacji reform strukturalnych mających na celu stymulację wzrostu (z korzyścią dla tamtejszych rynków akcji), co dobrze wróży ich perspektywom długoterminowym. Należy zaznaczyć, że wyższe stopy procentowe nie muszą automatycznie prowadzić do spadków na rynkach akcji. W przeszłości często zdarzało się, że kursy akcji spółek z rynków wschodzących nadal rosły nawet w warunkach rosnących stóp, co widać na poniższym wykresie. Musimy jednak pamiętać, że wpływ na rynki ma cały szereg złożonych czynników, a stopy procentowe to tylko jeden z nich. Choć rynki wschodzące wciąż są wrażliwe na wpływ wskaźników makroekonomicznych oraz globalnej polityki pieniężnej (co oznacza, że należy spodziewać się wzmożonej zmienności przez pewien czas), dostrzegamy oznaki poprawy nastrojów na rynkach wschodzących i tego samego spodziewamy się także w najbliższej przyszłości. Zauważamy wiele korzystnych dla rynków wschodzących długofalowych trendów, związanych, między innymi, ze sprzyjającymi warunkami demograficznymi oraz wzrostem siły nabywczej i konsumpcji w wielu gospodarkach wschodzących te tematy jeszcze długo będą aktualne. Dlatego uważamy, że długofalowe perspektywy inwestycyjne dla rynków wschodzących wciąż są korzystne. Podwyżki stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych a rynki wschodzące nie tylko złe wieści Wykres nr 1: Średni roczny skumulowany zwrot po zaostrzeniu polityki pieniężnej przez Fed MSCI Emerging Markets Index, od 4 lutego 1994 r. Trzy okresy zacieśniania polityki pieniężnej: lata 1994, 1999 i 2004 30% 20% 10% 0% -10% 6 miesięcy Czas od zacieśnienia polityki pieniężnej 12 miesięcy Źródło: MSCI, FactSet. Rynki wschodzące są reprezentowane przez indeks MSCI Emerging Markets Index, który odzwierciedla wyniki akcji dużych i średnich przedsiębiorstw z 23 krajów zaliczanych do rynków wschodzących. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. Wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi 2
Kamień milowy w rozwoju rynku nieruchomości Wilson Magee Dyrektor ds. papierów wartościowych światowego sektora nieruchomości i infrastruktury Franklin Real Asset Advisors Kamień milowy w rozwoju rynku nieruchomości: Implikacje przyznania statusu odrębnego sektora w klasyfikacji GICS Akcje spółek sektora nieruchomości przechodzą poważną zmianę. Z chwilą zamknięcia rynków finansowych w dniu 31 sierpnia 2016 r. organizacje publikujące indeksy S&P Dow Jones i MSCI powiększyły liczbę sektorów wyodrębnionych według klasyfikacji zgodnej z globalną normą klasyfikacji sektorów GICS (Global Industry Classification Standard) z 10 do 11 wyodrębniając sektor nieruchomości z sektora finansowego jako odrębną kategorię sektorową. Była to pierwsza poważna zmiana w klasyfikacji GICS od utworzenia tego standardu klasyfikacji w 1999 r. Uważamy, że to wyodrębnienie jako odrębnej kategorii odzwierciedla rozmiar i znaczenie sektora nieruchomości we współczesnym świecie inwestycyjnym oraz podkreśla fundamentalne różnice (dotyczące zysków, stabilności dywidendy, dźwigni finansowej czy metodologii wyceny) pomiędzy akcyjnymi funduszami REIT, które zwykle mają największy udział w ekspozycji na rynek nieruchomości, w szczególności w krajowych amerykańskich indeksach, a spółkami finansowymi, takimi jak banki, przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe i spółki zarządzające aktywami. Awans sektora nieruchomości w klasyfikacji GICS to także efekt długotrwałej akceptacji płynnych nieruchomości przez inwestorów jako klasy aktywów oraz świadomości ich dobrych wyników w przeszłości i korzystnego profilu ryzyka. Co więcej, większa widoczność, która powinna wynikać z wyodrębnienia sektora w klasyfikacji GICS, prawdopodobnie przełoży się na większą płynność akcji spółek sektora nieruchomości i będzie sprzyjać inwestycjom kapitałowym i wzrostowi w średniej i dłuższej perspektywie. Widoczność sektora nieruchomości w indeksach Tabele poniżej oraz na stronie 4 ilustrują poprzedni system klasyfikacji oraz obecną klasyfikację po wyodrębnieniu sektora nieruchomości. Zmiana dotyczy indeksów publikowanych przez MSCI i S&P Dow Jones, natomiast nie ma zastosowania dla indeksów FTSE Russell. Nieruchomości miały dotychczas znaczący udział w sektorze finansowym według kilku popularnych benchmarków. Jak pokazano na wykresie nr 2, nowy sektor nieruchomości obejmuje akcyjne fundusze REIT, jak i spółki zajmujące się komercyjną obsługą nieruchomości oraz przedsiębiorstwa deweloperskie. W przypadku większości indeksów akcyjne fundusze REIT stanowią większą część nowego sektora nieruchomości według klasyfikacji GICS. Analiza przedstawiona na wykresie nr 3 ilustruje poprzednie udziały sektorów w indeksach i wpływ zmiany w klasyfikacji GICS. Wykres nr 2: Poprzedni i obecny podział na sektory według globalnej normy klasyfikacji sektorów GICS POPRZEDNI PODZIAŁ NA SEKTORY WEDŁUG GICS Dobra konsumpcyjne wyższego rzędu Dobra konsumpcyjne pierwszej potrzeby Energetyka Finanse (włącznie z akcyjnymi i hipotecznymi funduszami REIT, nieruchomościami i branżą deweloperską) Ochrona zdrowia Przemysł Technologie informatyczne Materiały Usługi telekomunikacyjne Usługi komunalne NOWY PODZIAŁ NA SEKTORY WEDŁUG GICS Dobra konsumpcyjne wyższego rzędu Dobra konsumpcyjne pierwszej potrzeby Energetyka Finanse (włącznie z hipotecznymi funduszami REIT) Ochrona zdrowia Przemysł Technologie informatyczne Materiały Nieruchomości (włącznie z akcyjnymi funduszami REIT, nieruchomościami i branżą deweloperską) Usługi telekomunikacyjne Usługi komunalne Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi 3
Kamień milowy w rozwoju rynku nieruchomości ciąg dalszy Wykres nr 3: Akcyjne fundusze REIT: znacząca część poprzedniego sektora finansowego i nowego sektora nieruchomości Indeks/sektor Poprzedni udział sektora finansowego Nowy udział sektora nieruchomości Nowy udział segmentu akcyjnych funduszy REIT (wchodzącego w skład sektora nieruchomości) Nowy udział sektora finansowego S&P 500 15,7% 3,2% 3,2% 12,5% S&P Global 1200 18,7% 2,8% 2,3% 15,9% MSCI World 19,0% 3,7% 2,7% 15,3% MSCI EAFE 22,3% 4,0% 2,0% 18,3% Źródło: FactSet. Dane o udziałach na dzień 30 czerwca 2016 r. W skład indeksu S&P 500 Index wchodzi 500 wiodących spółek; indeks obejmuje ok. 80% całkowitej kapitalizacji dostępnego dla inwestorów rynku amerykańskiego. W skład indeksu S&P Global 1200 wchodzi siedem wiodących indeksów regionalnych; S&P Global 1200 obejmuje ok. 70% kapitalizacji rynku światowego. Indeks MSCI World Index odzwierciedla wyniki akcji dużych i średnich przedsiębiorstw z 23 krajów zaliczanych do rynków rozwiniętych. Indeks MSCI EAFE Index odzwierciedla wyniki akcji dużych i średnich przedsiębiorstw z krajów zaliczanych do rynków rozwiniętych z całego świata poza Stanami Zjednoczonymi i Kanadą. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. Informacje mają charakter wyłącznie ilustracyjny i nie odzwierciedlają wyników jakichkolwiek funduszy Franklin Templeton. Co to oznacza dla amerykańskich funduszy REIT? Uważamy, że zmiana rodzi liczne implikacje dla funduszy REIT oraz ma duży wpływ na potencjalny popyt na ich akcje. Według niektórych raportów, potencjalny popyt na fundusze REIT ze strony funduszy wspólnego inwestowania ze Stanów Zjednoczonych może sięgnąć nawet 100 mld USD; byłby to znaczący popyt przy kapitalizacji całego rynku akcji amerykańskich funduszy REIT sięgającej 1,1 bln USD. Źródłem jeszcze większego potencjalnego popytu mogą być instytucjonalne rachunki odrębne oraz inne produkty nienotowane na rynku regulowanym. Z punktu widzenia kapitalizacji rynkowej spora część funduszy akcji wzrostowych spółek o dużej kapitalizacji oraz funduszy akcji spółek o dowolnej kapitalizacji typu core ma niską lub zerową ekspozycję na nieruchomości, co sygnalizuje możliwy napływ dużych strumieni nowego kapitału do sektora. Zarządzający portfelami akcji będą wkrótce musieli uwzględniać różnice pomiędzy sektorami nieruchomości i finansów pod względem aspektów technicznych i fundamentalnych przy podejmowaniu decyzji dotyczących alokacji kapitału portfeli, a efektem tych analiz może być dalszy wzrost kapitału napływającego do funduszy REIT. Historyczna analiza elementów składowych indeksu S&P 500 wskazuje na znaczące różnice pomiędzy wynikami ilościowymi oraz wskaźnikami ryzyka funduszy REIT i sektora finansowego w ujęciu ogólnym w okresach trzech, pięciu i dziesięciu lat. (patrz: wykres nr 4). Wskaźnik Sharpe a mierzący zwrot korygowany ryzykiem był na przestrzeni ostatniej dekady wyższy w przypadku funduszy REIT w porównaniu z tym samym wskaźnikiem dla całego sektora finansowego (włącznie z funduszami nieruchomościowymi). Według naszych analiz, wyłączenie funduszy REIT z sektora finansowego może przełożyć się na obniżenie wskaźnika Sharpe a dla tego sektora. Wskaźnik beta mierzący zmienność względną (ryzyko) w odniesieniu do rynku w szerszym ujęciu był na przestrzeni ostatnich 10 lat znacznie niższy w przypadku funduszy REIT w porównaniu ze wskaźnikiem beta dla sektora finansowego (włącznie z funduszami nieruchomościowymi). W okresach trzech i pięciu kolejnych lat po kryzysie finansowym Wykres nr 4: Potencjalne implikacje nowego sektora w klasyfikacji GICS i podsumowanie danych statystycznych Fundusze REIT z USA Wskaźnik Sharpe'a Wyższy Niższy Zmienność Niższa Wyższa Beta Niższy Wyższy R 2 Niższy Wyższy Sektor finansowy w Stanach Zjednoczonych poza funduszami REIT FUNDUSZE REIT ZE STANÓW ZJEDNOCZONYCH W INDEKSIE S&P 500 SEKTOR FINANSOWY W INDEKSIE S&P 500 S&P 500 3 l. 5 l. 10 l. 3 l. 5 l. 10 l. 3 l. 5 l. 10 l. Wskaźnik Sharpe'a 0,97 0,82 0,25 0,57 0,63-0,09 1,04 1,00 0,43 Beta 0,58 0,79 1,30 1,08 1,26 1,43 1,00 1,00 1,00 R 2 0,21 0,37 0,56 0,82 0,84 0,78 1,00 1,00 1,00 Źródło: FactSet. Dane na dzień 30 czerwca 2016 r. Wskaźnik Sharpe a mierzy zwrot korygowany ryzykiem. Wskaźnik beta mierzy zmienność względną (ryzyko) w odniesieniu do szerszego rynku. Wskaźnik R 2 mierzy stopień korelacji pomiędzy sektorem a szerszym indeksem. W skład indeksu S&P 500 Index wchodzi 500 wiodących spółek; indeks obejmuje ok. 80% całkowitej kapitalizacji dostępnego dla inwestorów rynku amerykańskiego. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. Wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. Informacje mają charakter wyłącznie ilustracyjny i nie odzwierciedlają wyników jakichkolwiek funduszy Franklin Templeton. Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi 4
Kamień milowy w rozwoju rynku nieruchomości ciąg dalszy z lat 2008 2009, wskaźnik beta dla funduszy REIT był, według danych FactSet, znacznie niższy niż wskaźnik beta obliczony dla indeksu S&P 500 Index i całego sektora finansowego (włącznie z funduszami nieruchomościowymi). 2 Uważamy, że niższe względne ryzyko statystyczne w ostatnim czasie lepiej odzwierciedla względne fundamentalne ryzyko rynku nieruchomości niż 10-letni wskaźnik beta ze względu na przesunięcia rynkowe, jakie miały miejsce w okresie kryzysu finansowego. Ponadto fundusze nieruchomościowe oferują zarządzającym portfelami akcji i inwestorom możliwość dywersyfikacji portfeli. 3 Wskaźnik nazywany R 2, który odzwierciedla stopień korelacji pomiędzy sektorem a szerszym indeksem, pokazuje, że fundusze REIT zapewniały w przeszłości znacznie większą dywersyfikację niż cały sektor finansowy (obejmujący także fundusze REIT). Uważamy, że trudno podważyć argumenty o niższym ryzyku względnym i dywersyfikacji portfela, dopóki wyniki są konkurencyjne. Jak wygląda porównanie wyników? Pod względem całkowitego zwrotu fundusze REIT radziły sobie dobrze w okresach trzech, pięciu i dziesięciu lat do 30 czerwca 2016 r. (patrz: wykres nr 5). Fundusze nieruchomościowe osiągały lepsze wyniki od indeksu S&P 500 i sektora finansowego w okresach trzech i pięciu kolejnych lat. W okresie 10 kolejnych lat fundusze REIT wypracowały wyniki zbliżone do indeksu S&P 500 i znacznie wyższe niż ujemne wyniki całego sektora finansowego (obejmującego fundusze REIT). 4 Wykres nr 5: Porównanie wyników funduszy REIT: średnioroczne stopy zwrotu w okresach trzech, pięciu i dziesięciu lat Wyniki na dzień Fundusze 30 czerwca 2016 r. REIT z USA Sektor finansowy w indeksie S&P 500 S&P 500 3 l., średniorocznie 13,5% 7,7% 11,7% 5 l., średniorocznie 12,5% 10,5% 12,1% 10 l., średniorocznie 7,4% -1,3% 7,4% Źródło: FactSet. Fundusze REIT ze Stanów Zjednoczonych są reprezentowane przez MSCI US REIT Index indeks kapitalizacji rynkowej korygowany liczbą akcji w wolnym obrocie obejmujący akcyjne fundusze REIT. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. Wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. Informacje mają charakter wyłącznie ilustracyjny i nie odzwierciedlają wyników jakichkolwiek funduszy Franklin Templeton. Wyniki funduszy nieruchomościowych są, ponadto, względnie zrównoważone. Fundusze REIT radziły sobie lepiej od indeksu S&P 500 w 12 z 15 ostatnich lat kalendarzowych oraz osiągały lepsze wyniki na tle całego sektora finansowego w 13 z 15 ostatnich lat kalendarzowych. W ciągu tych 15 lat kalendarzowych fundusze REIT zanotowały ujemną całkowitą stopę zwrotu tylko w dwóch latach kalendarzowych, podczas gdy indeks S&P 500 przyniósł ujemny zwrot w trzech latach kalendarzowych, a sektor finansowy w sześciu latach kalendarzowych (patrz: wykres nr 6). Wykres nr 6: Dane historyczne o wynikach funduszy REIT w latach kalendarzowych: 15 lat (2001 r. 2015 r.) Względna stopa zwrotu: Liczba lat lepszych wyników funduszy REIT Liczba lat gorszych wyników funduszy REIT Wynik bezwzględny: Liczba lat ujemnego całkowitego zwrotu Sektor finansowy w indeksie S&P 500 S&P 500 Fundusze REIT z USA 13 12 2 3 Sektor finansowy w indeksie S&P 500 S&P 500 2 6 3 Źródło: FactSet. Wyniki funduszy REIT mierzone przez MSCI US REIT Index indeks kapitalizacji rynkowej korygowany liczbą akcji w wolnym obrocie obejmujący akcyjne fundusze REIT. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży.wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. Informacje mają charakter wyłącznie ilustracyjny i nie odzwierciedlają wyników jakichkolwiek funduszy Franklin Templeton. Podsumowanie Przyznanie nieruchomościom statusu 11-go odrębnego sektora w klasyfikacji GICS to potwierdzenie i odzwierciedlenie rosnącego znaczenia tej klasy aktywów w świecie inwestycyjnym. Historia pokazuje, że fundusze REIT mogą oferować atrakcyjne atuty związane z wynikami, ryzykiem i dywersyfikacją; wierzymy zatem, że nowy status sektora nieruchomości skłoni wielu inwestorów do uwzględnienia akcji spółek nieruchomościowych przy budowaniu zdywersyfikowanego portfela. Niespokojne lato w europejskiej polityce David Zahn, CFA, FRM Szef zespołu ds. europejskich instrumentów o stałym dochodzie Starszy wiceprezes, zarządzający portfelami inwestycyjnymi Franklin Templeton Fixed Income Group na kierunek, w jakim będą zmierzać rynki w najbliższym czasie. W związku z zaskakującym wynikiem czerwcowego referendum w Wielkiej Brytanii na korzyść Brexitu okazało się, że lipiec, który zwykle jest spokojnym miesiącem na europejskich rynkach, tym razem był wyjątkowo gorącym okresem zarówno dla uczestników głównego nurtu inwestycyjnego, jak i dla profesjonalnych inwestorów. Tradycyjny letni sezon ogórkowy na europejskich rynkach finansowych nadszedł w tym roku dość późno i szybko się zakończył. Niektóre wydarzenia, które miały miejsce w miesiącach letnich, mogą mieć decydujący wpływ Krótkoterminowe reperkusje wyniku głosowania nad Brexitem nie są, moim zdaniem, tak tragiczne, jak początkowo prognozowali zwolennicy pozostania w Unii Europejskiej. W miesiącu następującym po referendum brytyjski sektor sprzedaży detalicznej zanotował wzrost o 5,9% w porównaniu z rokiem poprzednim. 5 Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi 5
Niespokojne lato w europejskiej polityce ciąg dalszy Pomimo katastroficznych scenariuszy kreślonych w mediach obligacje brytyjskich przedsiębiorstw także radziły sobie dobrze 6, po części dzięki uruchomionemu po referendum przez Bank Anglii (BA) pakietowi stymulacyjnemu, który ma zachęcać przedsiębiorców do zaciągania kredytów, inwestowania i zatrudniania pracowników. Choć decyzję BA o kolejnej obniżce stóp procentowych w sierpniu (do rekordowo niskiego poziomu 0,25%) uważam za ważną reakcję na referendum w sprawie Brexitu, sądzę, że ważniejsze będą dalsze kroki związane z ożywionym programem luzowania ilościowego realizowanym przez ten bank centralny. BA ogłosił w sierpniu, że zamierza uruchomić nowy program terminowego finansowania o wartości 100 mld funtów, który ma złagodzić prawdopodobne konsekwencje niższych stóp dla banków detalicznych. Ten krok, będący odpowiednikiem rozszerzenia programu skupu aktywów przez EBC, jest częścią długofalowego i trzykierunkowego podejścia do polityki pieniężnej zakładającego także skup obligacji brytyjskich przedsiębiorstw o wartości do 10 mld funtów oraz rozszerzenie obecnie realizowanego programu skupu aktywów. Łączna wartość całkowitego skupu aktywów przez BA wzrośnie w rezultacie do 435 mld funtów. Gubernator BA Mark Carney już wcześniej zaznaczał, że nie ma żadnego interesu w dążeniu do ujemnych stóp procentowych w Wielkiej Brytanii, zatem sądzę, że będzie raczej zmierzał w kierunku dodatkowej stymulacji zamiast postulować dalsze cięcia stóp. Referendum w Wielkiej Brytanii nie było jedynym głosowaniem, które niepokoiło inwestorów. Szokująca decyzja Brytyjczyków oraz gwałtowna pierwsza reakcja, włącznie z rezygnacją brytyjskiego premiera Davida Camerona, zwróciły powszechną uwagę na zbliżające się referendum konstytucyjne we Włoszech zaplanowane na listopad bieżącego roku. To wydarzenie także może odbić się echem poza granicami kraju, jeżeli uczestnicy referendum opowiedzą się przeciwko premierowi Matteo Renziemu, a to pociągnie za sobą jego rezygnację i rozpisanie nowych wyborów. Wynik referendum we Włoszech niewątpliwie może mieć ważne implikacje dla Unii Europejskiej. Czy brytyjska premier puka do niewłaściwych drzwi? W obliczu wyborów powszechnych zaplanowanych na przyszły rok we Francji i w Niemczech oraz wciąż niepewnej sytuacji politycznej w Hiszpanii, prawdopodobieństwo jeszcze jednych wyborów we Włoszech oznacza, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy cztery spośród największych państw członkowskich strefy euro mogą zmienić przywódców politycznych. Niepewna sytuacja polityczna jest źródłem jeszcze większej presji w Hiszpanii, gdzie od dziewięciu miesięcy nie ma utworzonego w wyniku wyborów rządu. Wybory w grudniu 2015 r. i w czerwcu bieżącego roku nie przyniosły konstruktywnych wyników, a pod koniec sierpnia pełniący obowiązki premiera Mariano Rajoy nie otrzymał od parlamentu wotum zaufania, które pozwoliłoby mu stworzyć rząd, co oznacza, że wkrótce mogą zostać przeprowadzone trzecie wybory. Warto zauważyć, że zamieszanie wokół hiszpańskiego rządu najwyraźniej nie budzi większych obaw na rynku obligacji. Wzrost hiszpańskiego produktu krajowego brutto przyspieszał na przestrzeni tych miesięcy upływających pod znakiem niepewności, prawdopodobnie po części dzięki rozluźnieniu hiszpańskiej polityki budżetowej. Zmiany na korzyść papierów dłużnych i zmiany krajobrazu politycznego w Stanach Zjednoczonych Biorąc pod uwagę polityczne wstrząsy, jakim musi stawiać czoła Europa, przypuszczamy, że realizowany przez EBC program comiesięcznego skupu papierów wartościowych sektora publicznego i prywatnego o wartości 80 mld euro zostanie wydłużony poza marzec 2017 r., na kiedy to planowano zakończenie programu. Innym wydarzeniem, które wszyscy dziś uważnie obserwują, są wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Obecnie rynki najwyraźniej zakładają zwycięstwo kandydatki Demokratów Hillary Clinton, a takie rozstrzygnięcie wyborów zapowiadają także ostatnie sondaże. Gdyby jednak wygrał republikański kandydat Donald Trump, rynki mogłyby zareagować podwyższoną zmiennością. Stawia to pewien dylemat przed brytyjską premier Theresą May, która zastanawia się, kiedy dać sygnał do startu dla działań w kierunku Brexitu poprzez uruchomienie procedury zgodnej z postanowieniami art. 50 traktatu lizbońskiego. Jest mało prawdopodobne, by brytyjska premier chciała rozpoczynać dwuletnie negocjacje, nie wiedząc, z kim będzie negocjować. Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi 6
JAKIE JEST RYZYKO? Wszelkie inwestycje wiążą się z ryzykiem, włącznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Wartość inwestycji może rosnąć lub spadać i istnieje ryzyko utraty części zainwestowanych środków. Ceny akcji podlegają wahaniom (często nagłym i gwałtownym) wywoływanym przez czynniki dotyczące poszczególnych spółek, branż czy sektorów lub ogólne warunki panujące na rynkach. Ceny obligacji generalnie poruszają się w kierunku przeciwnym do kierunku zmian stóp procentowych. Gdy zatem rynkowe ceny obligacji utrzymywanych w portfelu będą korygowane pod wpływem podwyżek stóp procentowych, wartość portfela może pójść w dół. Inwestowanie w instrumenty zagraniczne wiąże się ze szczególnym ryzykiem, np. dotyczącym wahań kursów wymiany, niestabilności gospodarczej czy zmian na arenie politycznej. Inwestycje na rynkach wschodzących obarczone są większym ryzykiem wynikającym z powyższych czynników, oprócz typowych dla nich ryzyk związanych z względnie niewielkimi rozmiarami, mniejszą płynnością i brakiem odpowiednich ram prawnych, politycznych, biznesowych i społecznych dla rynków akcji. Inwestowanie w papiery powiązane z sektorem nieruchomości wiąże się ze szczególnym ryzykiem, związanym z takimi czynnikami, jak spadek wartości nieruchomości czy większa podatność na niekorzystne trendy ekonomiczne i zmiany regulacji. Inwestowanie w fundusze REIT wiąże się z dodatkowym ryzykiem. Ze względu na to, że fundusze REIT zwykle inwestują w ograniczoną liczbę projektów lub koncentrują się na jednym segmencie rynku, są bardziej podatne na niekorzystne trendy mające wpływ na te projekty lub segmenty niż inwestycje charakteryzujące się większą dywersyfikacją. INFORMACJA NATURY PRAWNEJ Niniejszy materiał ma charakter ogólny, a zawarte w nim treści nie powinny być traktowane jako indywidualne porady lub rekomendacje inwestycyjne dotyczące kupna, sprzedaży lub utrzymania jakichkolwiek inwestycji lub przyjęcia jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mają charakteru porad prawnych ani podatkowych. Poglądy wyrażone w niniejszym dokumencie odzwierciedlają punkt widzenia zarządzającego inwestycjami, a wszelkie komentarze, opinie i analizy są w pełni aktualne wyłącznie w dniu ich publikacji i mogą ulec zmianie bez odrębnego powiadomienia. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie stanowią kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotyczących jakiegokolwiek kraju, regionu czy rynku. Wszelkie inwestycje wiążą się z ryzykiem, włącznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego materiału. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton Investments ( FTI ). FTI nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek straty wynikające z wykorzystania jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym materiale; inwestor może opierać swoje decyzje na przedstawionych tutaj opiniach lub wynikach analiz wyłącznie na własne ryzyko. Produkty, usługi i informacje mogą nie być dostępne pod niektórymi jurysdykcjami i są oferowane poza USA przez inne podmioty powiązane z FTI i (lub) przez dystrybutorów, w zależności od lokalnie obowiązujących przepisów. Aby się dowiedzieć, czy dane produkty i usługi są dostępne pod określoną jurysdykcją, należy skonsultować się z profesjonalnym doradcą finansowym. Biuletyn Pośród byków i niedźwiedzi 7
Australia: wydane przez Franklin Templeton Investments Australia Limited (ABN 87 006 972 247) (australijskiego dostawcę usług finansowych posiadającego licencję nr 225328), Level 19, 101 Collins Street, Melbourne, Victoria, 3000. Austria/Niemcy: wydane przez Franklin Templeton Investment Services GmbH, Mainzer Landstraße 16, D-60325 Frankfurt nad Menem, Niemcy. Dopuszczone do użytku w Niemczech przez IHK Frankfurt M., Reg. no. D-F-125-TMX1-08. Kanada: wydane przez Franklin Templeton Investments Corp., 5000 Yonge Street, Suite 900 Toronto, ON, M2N 0A7, faks: (416) 364-1163, (800) 387-0830, www.franklintempleton.ca. Dubaj: wydane przez Franklin Templeton Investments (ME) Limited, podmiot działający na podstawie licencji i pod nadzorem Urzędu Regulacji Rynków Finansowych w Dubaju. Oddział w Dubaju: Franklin Templeton Investments, The Gate, East Wing, Level 2, Dubai International Financial Centre, P.O. Box 506613, Dubaj, ZEA, tel.: +9714-4284100, faks: +9714-4284140. Francja: wydane przez Franklin Templeton France S.A., 20 rue de la Paix, 75002 Paryż, Francja. Hongkong: wydane przez Franklin Templeton Investments (Asia) Limited, 17/F, Chater House, 8 Connaught Road Central, Hongkong. Włochy: wydane przez Franklin Templeton International Services S.à.r.l. oddział we Włoszech, Corso Italia, 1 Mediolan, 20122, Włochy. Japonia: wydane przez Franklin Templeton Investments Japan Limited. Korea: wydane przez Franklin Templeton Investment Trust Management Co., Ltd., 3rd fl., CCMM Building, 12 Youido-Dong, Youngdungpo-Gu, Seul, Korea 150-968. Luksemburg/Beneluks: wydane przez Franklin Templeton International Services S.à r.l. podlegającą nadzorowi Commission de Surveillance du Secteur Financier 8A, rue Albert Borschette, L-1246 Luksemburg Tel.: +352-46 66 67-1 Faks: +352-46 66 76. Malezja: wydane przez Franklin Templeton Asset Management (Malaysia) Sdn. Bhd. & Franklin Templeton GSC Asset Management Sdn. Bhd. Polska: wydane przez Templeton Asset Management (Poland) TFI S.A., Rondo ONZ 1; 00-124 Warszawa. Rumunia: wydane przez oddział Franklin Templeton Investment Management Limited w Bukareszcie, 78-80 Buzesti Street, Premium Point, 7th-8th Floor, 011017 Bukareszt 1, Rumunia. Podmiot zarejestrowany w rumuńskim Urzędzie Nadzoru Finansowego pod numerem PJM01SFIM/400005/14.09.2009 oraz posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności i podlegający nadzorowi regulacyjnemu sprawowanemu w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (FCA). Singapur: wydane przez Templeton Asset Management Ltd. Registration No. (UEN) 199205211E, 7 Temasek Boulevard, #38-03 Suntec Tower One, 038987, Singapur. Hiszpania: wydane przez oddział Franklin Templeton Investment Management w Madrycie, profesjonalny podmiot działający w sektorze finansowym pod nadzorem CNMV, José Ortega y Gasset 29, Madryt. RPA: wydane przez Franklin Templeton Investments SA (PTY) Ltd., licencjonowanego dostawcę usług finansowych. Tel.: +27 (21) 831 7400, faks: +27 (21) 831 7422. Szwajcaria: wydane przez Franklin Templeton Switzerland Ltd, Stockerstrasse 38, CH-8002 Zurych. Wielka Brytania: wydane przez Franklin Templeton Investment Management Limited (FTIML) z siedzibą pod adresem: Cannon Place, 78 Cannon Street, Londyn EC4N 6HL. Podmiot notyfikowany i regulowany w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA). Region krajów skandynawskich: wydane przez Franklin Templeton Investment Management Limited (FTIML), oddział w Szwecji, Blasieholmsgatan 5, SE-111 48 Sztokholm, Szwecja. Tel.: +46 (0) 8 545 01230, faks: +46 (0) 8 545 01239. FTIML jest podmiotem notyfikowanym i regulowanym w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA) oraz ma pozwolenia wydane przez określone organy regulacyjne na prowadzenie działalności inwestycyjnej w Danii, Szwecji, Norwegii i Finlandii. Ameryki: w USA niniejsza publikacja udostępniana jest wyłącznie pośrednikom finansowym przez Templeton/Franklin Investment Services, 100 Fountain Parkway, St. Petersburg, Florida 33716. Tel.: (800) 239-3894 (połączenie darmowe w USA), (877) 389-0076 (połączenie darmowe w Kanadzie), faks: (727) 299-8736. Inwestycje nie mają ubezpieczenia FDIC, mogą tracić na wartości i nie są objęte gwarancjami bankowymi. Dystrybucja poza USA może być prowadzona przez Templeton Global Advisors Limited lub innych dystrybutorów, pośredników, sprzedawców lub profesjonalnych inwestorów, którym Templeton Global Advisors Limited powierzy dystrybucję tytułów uczestnictwa funduszy Franklin Templeton pod niektórymi jurysdykcjami. Niniejszy materiał nie stanowi oferty sprzedaży ani zachęty do składania oferty kupna papierów wartościowych pod jakąkolwiek jurysdykcją, pod którą byłoby to niezgodne z obowiązującym prawem. 1. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. 2. Wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. 3. Dywersyfikacja nie gwarantuje zysków ani nie eliminuje ryzyka strat. 4. Wyniki historyczne nie stanowią wyznacznika ani gwarancji przyszłych wyników. 5. Źródło: Krajowy Urząd Statystyczny, sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii, lipiec 2016 r. 6. Źródło: Standard & Poor s. Obligacje brytyjskich przedsiębiorstw są reprezentowane przez indeks S&P UK Investment Grade Corporate Bond Index mierzący wyniki papierów dłużnych emitowanych przez spółki o inwestycyjnym ratingu wiarygodności kredytowej w funtach szterlingach, niezależnie od kraju pochodzenia lub rynku emisji. W okresie od 24 czerwca 2016 r. do 5 września 2016 r. indeks UK Investment Grade Corporate Bond Index wypracował zwrot na poziomie 9,4%. Indeksy nie są zarządzane, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Indeksy nie uwzględniają żadnych opłat, kosztów ani obciążeń naliczanych przy sprzedaży. Wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. CFA i Chartered Financial Analyst to zastrzeżone znaki handlowe stanowiące własność CFA Institute. Ważne uwagi i warunki dotyczące podmiotów dostarczających dane można znaleźć na stronie www.franklintempletondatasources.com. 2016 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone. 9/16