PODRÊCZNIKI PRAWNICZE. J. Grajewski Prawo karne procesowe czêœæ ogólna

PODRÊCZNIKI PRAWNICZE J. Grajewski Prawo karne procesowe czêœæ ogólna

W sprzeda y: J. Grajewski (red.) PRZEBIEG PROCESU KARNEGO, wyd. 4 Podrêczniki Prawnicze F. Prusak PRAWO KARNE SKARBOWE Podrêczniki Prawnicze KODEKS KARNY, KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO, KODEKS KARNY WYKONAWCZY, wyd. 26 Teksty Ustaw Becka KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO, wyd. 14 Wprowadzenie prof. J. Grajewski Teksty Ustaw Becka KODEKS KARNY, KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO, wyd. 19 Twoje Prawo KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO Z WPROWADZENIEM, wyd. 26 Twoje Prawo www.sklep.beck.pl

Prawo karne procesowe czêœæ ogólna Redaktor prof. dr hab. Jan Grajewski Autorzy prof. dr hab. Jan Grajewski dr Katarzyna Papke-Olszauskas dr S³awomir Steinborn dr Krzysztof WoŸniewski pracownicy naukowi Uniwersytetu Gdañskiego 3. wydanie zmienione

Poszczególne rozdzia³y opracowali: Jan Grajewski: I 1;III Katarzyna Papke-Olszauskas: V 18 20 pkt I S³awomir Steinborn: I 2 4; IV; V 20 pkt II, 21, 26 Krzysztof WoŸniewski: II; V 20 pkt III IV, 22, 24, 25; VI; VII S³awomir Steinborn, Krzysztof WoŸniewski: V 23 Redakcja: Aneta Flisek Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: P.W.P. INTERDRUK, Warszawa ISBN 978-83-255-3146-1 ISBN e-book 978-83-255-3147-8

Przedmowa W 2005 r. ukaza³o siê 3. wydanie podrêcznika do nauki prawa karnego procesowego autorstwa prof. dr hab. Jana Grajewskiego, obejmuj¹cego przebieg procesu karnego w œwietle obowi¹zuj¹cych od 1.9.1998 r. regulacji prawnych zawartych w Kodeksie postêpowania karnego z 6.9.1997 r. Podrêcznik ten problematykê niezwi¹zan¹ bezpoœrednio z ruchem procesowym, czyli tzw. statykê procesu, do której nale ¹ zagadnienia zwi¹zane zw³aszcza z pojêciem i przedmiotem procesu karnego, jego uczestnikami, czynnoœciami procesowymi, czy dowodami z za³o enia porusza³ jedynie w stopniu koniecznym do zrozumienia poszczególnych instytucji zwi¹zanych z przebiegiem procesu, odsy³aj¹c tym samym do innych opracowañ w tym zakresie. Z czasem pojawi³a siê wiêc potrzeba opracowania osobnego podrêcznika do nauki prawa karnego procesowego obejmuj¹cego zagadnienia zaliczane do tzw. czêœci ogólnej. Nale y tu uczyniæ oczywiœcie za³o enie, e podzia³ materii karnoprocesowej na czêœæ ogóln¹ i szczególn¹ jest, w przeciwieñstwie do prawa karnego materialnego, umowny, a wrêcz czêsto dyskusyjny, zarówno od strony ujêcia, jak i zakresu. Niemniej wielu autorów podrêczników wyodrêbnia poszczególne normy z ustaw karnoprocesowych, przede wszystkim z Kodeksu postêpowania karnego, które dotycz¹ kwestii procesowych o ogólniejszym charakterze, aby je nastêpnie przedstawiæ w sposób z dydaktycznego (choæ nie tylko) punktu widzenia najkorzystniejszy. W praktyce odnosi siê to przede wszystkim do przepisów zgrupowanych w Dziale I KPK zatytu³owanym Przepisy wstêpne oraz Dzia³ów II VI KPK maj¹cych zastosowanie we wszystkich stadiach i trybach postêpowania karnego. Niniejsze opracowanie stanowi swoiste uzupe³nienie podrêcznika Przebieg procesu karnego i stawia sobie za cel dostarczenie czytelnikom niezbêdnej wiedzy o przedmiocie, celach i zasadach procesu karnego, problematyce Ÿróde³ prawa karnego procesowego (z szerszym potraktowaniem w porównaniu z innymi podrêcznikami problematyki miêdzynarodowego prawa karnego, zw³aszcza europejskiego), uczestników procesu karnego, zagadnieñ zwi¹zanych z dokonywaniem czynnoœci procesowych, tematyki przes³anek procesowych oraz kwestii dotycz¹cych postêpowania dowodowego ze szczególnym uwzglêdnieniem pro-

VI Przedmowa blematyki Ÿróde³ i œrodków dowodowych. W niniejszym podrêczniku zaprezentowano równie podstawowe wiadomoœci z zakresu historii procesu karnego, bez zamiaru jednak e zastêpowania w ten sposób wyk³adu z zakresu historii prawa. Nale y jednak podkreœliæ, i podrêcznik ten, zgodnie z przyjêtym przez autorów za³o eniem, nie jest wyk³adem systemu prawa karnego procesowego w zakresie jego tzw. czêœci ogólnej. Opracowanie to zosta³o przygotowane z myœl¹ przede wszystkim o studentach prawa, aplikantach s¹dowych, prokuratorskich i adwokackich oraz s³uchaczach szkó³ policyjnych. Wybór potencjalnego krêgu czytelników jest wszak e dobrym prawem osób podejmuj¹cych tego rodzaju pracê. Niniejszy podrêcznik jest opracowaniem wspólnym kilku autorów pod redakcj¹ prof. dr hab. Jana Grajewskiego. Jednak e jako dzie³o zbiorowe zawiera ono tym samym opracowanie poszczególnych zagadnieñ karnoprocesowych, uwzglêdniaj¹c pogl¹dy poszczególnych autorów, co, jak mamy nadziejê, wzbogaci ca³oœæ pracy. Podrêcznik ten podobnie jak Przebieg procesu karnego nie zawiera wyczerpuj¹cego wykazu literatury procesowej, wskazuj¹c przede wszystkim te pozycje piœmiennictwa powsta³e pod rz¹dami wczeœniej obowi¹zuj¹cych ustaw karnoprocesowych, które pomimo licznych zmian prawa karnego procesowego zachowuj¹ walor aktualnoœci teoretycznej, jak i opracowania wspó³czesne. Naturalnie czytelnika zainteresowanego pog³êbieniem wiedzy na temat konkretnej instytucji karnoprocesowej wchodz¹cej w zakres niniejszego opracowania, chcielibyœmy zachêciæ do korzystania z podrêczników, monografii, artyku³ów, przyczynków czy glos poruszaj¹cych dane zagadnienie wskazywanych przez autorów podrêcznika przy okazji ich omawiania. Podrêcznik ten zosta³ opracowany w oparciu o stan prawny obowi¹zuj¹cy na dzieñ 1.10.2006 r. Wraz z wczeœniejszym Przebiegiem procesu karnego prezentuje on ca³oœæ zagadnieñ, których znajomoœæ jest wymagana od studentów wydzia³ów prawa przystêpuj¹cych do egzaminu z przedmiotu Prawo karne procesowe. Gdañsk, grudzieñ 2006 r. Autorzy

Przedmowa do trzeciego wydania Trzecie wydanie podrêcznika Prawo karne procesowe czêœæ ogólna nie ró ni siê w swych za³o eniach od przyjêtych w dwóch poprzednich wydaniach z 2007 i 2009 r. Nawi¹zuje równie do czwartego wydania podrêcznika Przebieg procesu karnego Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2008, autorstwa prof. Jana Grajewskiego. Oba opracowania obejmuj¹ wiêc ca³oœæ problematyki karnoprocesowej wyk³adanej na studiach prawniczych. W obecnym wydaniu Prawa karnego procesowego czêœæ ogólna czêœci opracowane przez prof. Jana Grajewskiego i dr Katarzynê Papke-Olszauskas zaktualizowa³ S³awomir Steinborn. Wydanie uwzglêdnia ustawodawstwo procesowe, orzecznictwo i znacz¹c¹ literaturê na dzieñ 15.8.2011 r. Gdañsk, sierpieñ 2011 r. S³awomir Steinborn Krzysztof WoŸniewski

Spis treœci Przedmowa... Przedmowa do trzeciego wydania... Wykaz skrótów... Wykaz podstawowej literatury... Str. V VII XV XIX Nb. Rozdzia³ I. Pojêcia podstawowe... 1 1 1. Proces karny... 1 1 I. Pojêcie procesu karnego... 1 1 II. Cele procesu karnego... 3 4 III. Przedmiot procesu karnego... 3 6 2. Prawo karne procesowe... 5 7 I. Pojêcie prawa karnego procesowego... 5 7 II. Funkcje prawa karnego procesowego... 7 12 III. ród³a prawa karnego procesowego... 9 17 IV. Zasiêg temporalny i terytorialny prawa karnego procesowego... 15 24 V. Stosowanie i wyk³adnia prawa karnego procesowego... 17 27 3. Europejskie prawo karne procesowe... 20 33 4. Miêdzynarodowe prawo karne procesowe... 42 60 Rozdzia³ II. Proces karny rys historyczny... 45 64 5. Proces karny w staro ytnoœci... 45 65 I. Pañstwo starobabiloñskie okresu Hammurabiego... 45 65 II. Prawo hebrajskie... 46 66 III. Staro ytne Ateny (wiek V VI p.n.e.)... 46 67 IV. Rzymski proces karny... 47 68 6. Proces wczesnogermañski, kanoniczny, inkwizycyjny niemiecki i francuski... 48 69 I. Pañstwa wczesnogermañskie... 48 69 II. Œredniowiecze... 49 71 III. Constitutio Criminalis Carolina... 49 73 IV. Powszechny niemiecki proces karny... 50 74 V. Inkwizycyjny proces francuski... 51 75 7. Angielski proces karny wiadomoœci podstawowe... 51 76 I. Historia... 51 76 II. Czasy obecne... 53 78 8. Przejœcie od inkwizycyjnej do mieszanej formy procesu karnego w XIX w.... 54 81

X Spis treœci Str. Nb. I. Francja... 54 81 II. Niemcy... 55 84 9. Zarys rozwoju procesu karnego w Polsce... 56 87 I. Od czasów monarchii patrymonialnej do monarchii konstytucyjnej 56 87 II. Rozbiory... 57 90 III. Polskie Kodeksy... 57 91 1. Kodeks postêpowania karnego z 1928 r.... 57 91 2. Kodeks postêpowania karnego z 1969 r.... 59 93 3. Projekty Kodeksu od 1980 r.... 61 94 Rozdzia³ III. Naczelne zasady procesu karnego... 62 95 10. Pojêcie, funkcje i podzia³ zasad procesowych... 62 95 11. Zasady ustrojowo-organizacyjne procesu karnego... 66 107 I. Zasada prawa do s¹du... 66 107 II. Zasada udzia³u czynnika spo³ecznego w procesie karnym... 70 111 III. Zasada niezale noœci s¹dów i niezawis³oœci sêdziowskiej... 74 119 IV. Zasada obiektywizmu... 81 134 12. Zasady funkcjonalne... 86 146 I. Zasady zwi¹zane z wszczêciem procesu karnego... 86 147 1. Zasada skargowoœci i postêpowania z urzêdu... 86 148 2. Zasada legalizmu... 94 161 II. Zasady dotycz¹ce postêpowania dowodowego... 99 173 1. Zasada prawdy materialnej... 99 173 2. Zasada bezpoœrednioœci... 102 180 3. Zasada szybkoœci i koncentracji procesu... 106 185 4. Zasada swobodnej oceny dowodów... 111 195 III. Zasady dotycz¹ce formy i sposobu prowadzenia postêpowania... 114 201 1. Zasada kontradyktoryjnoœci... 114 201 2. Zasada jawnoœci... 119 211 3. Zasada rzetelnego procesu... 125 221 4. Zasada ustnoœci... 128 227 5. Zasada kontroli... 131 232 IV. Zasady dotycz¹ce sytuacji prawnej oskar onego w procesie... 134 241 1. Zasada domniemania niewinnoœci oskar onego... 134 241 2. Zasada prawa do obrony... 141 252 Rozdzia³ IV. Przes³anki procesowe... 147 263 13. Pojêcie i funkcje przes³anek procesowych... 147 263 14. Kategorie przes³anek procesowych... 149 266 15. Skutki wyst¹pienia negatywnych przes³anek procesowych... 155 272 16. Katalog przes³anek procesowych... 160 285 I. Brak faktycznych podstaw oskar enia... 160 285 II. Brak przestêpnoœci czynu... 162 289 III. Znikomoœæ spo³ecznej szkodliwoœci czynu... 164 291 IV. Niepodleganie karze... 164 292 V. Przedawnienie... 165 293 VI. Abolicja. Amnestia. U³askawienie... 166 294

Spis treœci XI Str. Nb. VII. Immunitety materialne i formalne... 168 300 VIII. Istnienie stron procesowych. Œmieræ oskar onego... 177 304 IX. Powaga rzeczy os¹dzonej (res iudicata)... 179 310 X. Zawis³oœæ prawna sporu (litis pendentio)... 184 313 XI. Brak podleg³oœci sprawcy polskim s¹dom karnym... 186 316 XII. Brak skargi uprawnionego oskar yciela... 188 322 XIII. Brak wymaganego zezwolenia na œciganie... 189 325 XIV. Brak wniosku o œciganie pochodz¹cego od osoby uprawnionej... 190 326 17. Zbieg negatywnych przes³anek procesowych... 191 328 Rozdzia³ V. Uczestnicy procesu karnego... 194 333 18. Pojêcie i kategorie uczestników procesu karnego... 194 333 19. Organy procesowe... 195 336 I. Pojêcie organu procesowego... 197 336 II. Organy postêpowania przygotowawczego... 198 338 1. Prokurator... 198 338 2. Policja... 205 347 3. Inne organy prowadz¹ce postêpowanie przygotowawcze... 207 353 4. Rola s¹du w postêpowaniu przygotowawczym... 212 362 III. Organy postêpowania jurysdykcyjnego... 215 365 1. Organizacja wymiaru sprawiedliwoœci... 215 365 2. S¹d... 217 372 2.1. W³aœciwoœæ s¹du... 217 372 2.2. Sk³ad s¹du... 231 391 2.3. Wy³¹czenie sêdziego... 234 400 2.3.1. Przyczyny wy³¹czenia sêdziego niezdatnego do orzekania (iudex inhabilis)... 235 402 2.3.2. Przyczyna wy³¹czenia sêdziego podejrzanego o stronniczoœæ (iudex suspectus)... 245 413 2.3.3. Tryby wy³¹czenia sêdziego... 247 415 2.3.3.1. Wy³¹czenie sêdziego niezdatnego do orzekania (iudex inhabilis)... 247 416 2.3.3.2. Wy³¹czenie sêdziego podejrzanego o stronniczoœæ (iudex suspectus)... 247 417 3. Organy wewn¹trzs¹dowe... 250 426 3.1. Prezes s¹du... 250 427 3.2. Przewodnicz¹cy sk³adu orzekaj¹cego... 251 428 IV. Organy postêpowania wykonawczego... 251 429 20. Strony procesowe... 253 431 I. Pojêcie i kategorie stron procesowych... 253 431 II. Strony procesowe czynne... 255 436 1. Oskar yciel publiczny... 255 436 2. Pokrzywdzony... 260 443 3. Oskar yciel posi³kowy... 268 451 3.1. Rodzaje oskar ycieli posi³kowych... 270 451 3.2. Oskar yciel posi³kowy uboczny... 272 454 3.3. Oskar yciel posi³kowy subsydiarny... 275 462 4. Oskar yciel prywatny... 280 471

XII Spis treœci Str. Nb. 5. Powód cywilny... 286 483 6. Prokurator jako strona w postêpowaniu wykonawczym... 293 495 III. Strony procesowe bierne... 294 496 1. Oskar ony... 294 496 2. Skazany... 300 502 IV. Strony szczególne... 300 503 1. Quasi-pozwany cywilnie... 301 503 2. Podmiot posi³kowo odpowiedzialny... 301 504 3. Interwenient... 302 505 4. Rodzice lub opiekun nieletniego... 302 506 21. Przedstawiciele procesowi stron... 303 507 I. Pojêcie i podzia³... 303 507 II. Obroñca... 303 510 III. Pe³nomocnik... 314 522 IV. Przymus adwokacko-radcowski... 318 530 V. Przedstawiciele ustawowi... 321 536 22. Rzecznicy interesu spo³ecznego... 324 542 I. Pojêcie... 324 542 II. Rzecznik Praw Obywatelskich... 324 543 III. Rzecznik Praw Dziecka... 325 544 IV. Przedstawiciel spo³eczny... 326 545 V. Prokurator... 328 549 23. Pomocnicy procesowi... 330 551 24. Osobowe Ÿród³a dowodowe... 331 553 25. Inni uczestnicy procesu karnego... 332 554 26. Kumulacja ról procesowych... 332 555 Rozdzia³ VI. Czynnoœci procesowe... 339 562 27. Pojêcie i kategorie czynnoœci procesowych... 339 562 28. Rodzaje decyzji procesowych... 345 571 29. Porz¹dek czynnoœci procesowych... 354 591 30. Terminy procesowe... 355 594 31. Dorêczanie pism procesowych... 360 600 32. Dokumentacja czynnoœci procesowych... 361 605 I. Protokó³... 362 606 II. Notatka urzêdowa... 364 611 33. Przegl¹danie akt i sporz¹dzanie odpisów... 366 612 34. Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt... 367 615 Rozdzia³ VII. Dowody... 369 618 35. Zasadnicze pojêcia w teorii dowodów... 369 618 I. Wiadomoœci ogólne... 370 618 II. Postêpowanie dowodowe... 371 620 III. Dowodzenie... 372 621 IV. Uprawdopodobnienie... 373 623 V. Notoryjnoœæ i oczywistoœæ... 373 624 VI. Domniemania... 374 625

Spis treœci XIII Str. Nb. 36. Wybrane podzia³y dowodów... 375 626 37. Wprowadzanie dowodów do procesu... 376 627 38. Zakazy dowodowe... 381 633 39. Poszczególne œrodki dowodowe... 392 642 I. Wyjaœnienia oskar onego... 392 642 II. Zeznania œwiadków... 394 643 1. Pojêcie œwiadka... 395 643 2. Prawa i obowi¹zki œwiadka... 396 644 3. Przes³uchanie œwiadka... 397 646 4. Œwiadek anonimowy (incognito)... 398 649 5. Œwiadek koronny... 399 650 III. Opinie bieg³ych... 402 654 1. Definicja bieg³ego... 403 654 2. Czynnoœci bieg³ego... 404 658 3. Opinia psychiatryczna... 405 660 4. T³umacze i specjaliœci... 407 663 IV. Oglêdziny... 408 666 V. Eksperyment procesowy... 411 672 VI. Dokument... 412 675 40. Badania osobopoznawcze i wywiad œrodowiskowy... 413 677 41. Poszukiwawcze czynnoœci dowodowe... 414 680 I. Zatrzymanie rzeczy... 415 682 II. Przeszukanie... 418 686 42. Kontrola i utrwalanie rozmów... 424 690 I. Pods³uch procesowy... 424 690 II. Pods³uch operacyjny... 428 691 Indeks rzeczowy... 431

Wykaz skrótów 1. ród³a prawa EKPC... Konwencja o Ochronie Praw Cz³owieka i Podstawowych Wolnoœci z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) KC... Kodeks cywilny KK... Kodeks karny KKS... Kodeks karny skarbowy KKW... Kodeks karny wykonawczy KPC... Kodeks postêpowania cywilnego KPK... Kodeks postêpowania karnego KPW... Kodeks postêpowania w sprawach o wykroczenia KRO... Kodeks rodzinny i opiekuñczy KSH... Kodeks spó³ek handlowych KW... Kodeks wykroczeñ KWUS... Konwencja wykonawcza z 19.6.1990 r. do Uk³adu z Schengen (Dz.Urz. WE C Nr 239/2000) MPPOP... Miêdzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) NielU... ustawa z 26.10.1982 r. o postêpowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 ze zm.) PWKPK... ustawa z 6.6.1997 r. Przepisy wprowadzaj¹ce Kodeks postêpowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 556 ze zm.) PolU... ustawa z 6.4.1990 r. o Policji (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.) PrAdw... ustawa z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) PrUSP... ustawa z 27.7.2001 r. Prawo o ustroju s¹dów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) ProkU... ustawa z 20.6.1985 r. o prokuraturze (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 ze zm.) RPOU... ustawa z 15.7.1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) RadPrU... ustawa z 6.7.1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.) reg. prok.... rozporz¹dzenie Ministra Sprawiedliwoœci z 24.3.2010 r. Regulamin wewnêtrznego urzêdowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. Nr 49, poz. 296 ze zm.)

XVI Wykaz skrótów reg. s¹d.... rozporz¹dzenie Ministra Sprawiedliwoœci z 23.2.2007 r. Regulamin urzêdowania s¹dów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 249) reg. wojsk. prok.... rozporz¹dzenie Ministra Sprawiedliwoœci z 25.11.2008 r. Regulamin wewnêtrznego urzêdowania wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. Nr 221, poz. 1446) SNU... ustawa z 23.11.2002 r. o S¹dzie Najwy szym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) StPO... Ogólnoniemiecki Kodeks postêpowania karnego (Strafprocessordnung) ŒwKorU... ustawa z 25.6.1997 r. o œwiadku koronnym (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 232) TKU... ustawa z 1.8.1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) TfUE... Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 25.3.1957 r. (Dz.Urz. UE C 83 z 30.3.2010 r., s. 47) TUE... Traktat o Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 83 z 30.3.2010 r., s. 13) 2. Czasopisma Acta UL... Acta Universitatis Lodziensis CzPKiNP... Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych GP... Gazeta Prawna Gd. SP... Gdañskie Studia Prawnicze Gd. SP Prz. Orz.... Gdañskie Studia Prawnicze Przegl¹d Orzecznictwa EPS... Europejski Przegl¹d S¹dowy MoP... Monitor Prawniczy NP... Nowe Prawo PiP... Pañstwo i Prawo Pi... Prawo i ycie PS... Przegl¹d S¹dowy Pal.... Palestra Probl. Pr. Karnego... Problemy Prawa Karnego Probl. Praw.... Problemy Praworz¹dnoœci Prok. i Pr.... Prokuratora i Prawo Prz. Policyjny... Przegl¹d Policyjny Prz. Sejm.... Przegl¹d Sejmowy R. Pr... Radca Prawny Rzeczp.... Rzeczpospolita SI... Studia Iuridica SKKiP... Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne SP... Studia Prawnicze SPE... Studia Prawno-Ekonomiczne WPP... Wojskowy Przegl¹d Prawniczy ZNIBPS... Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa S¹dowego

Wykaz skrótów XVII ZNUJ... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielloñskiego ZNUKSW... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Kardyna³a Stefana Wyszyñskiego ZNU... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu ódzkiego ZNURz... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego 3. Literatura K. T. Boratyñska i in., Komentarz 2009... K. T. Boratyñska, A. Górski, A. Sakowicz, A. Wa ny, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, Warszawa 2009 M. Cieœlak 1984... M. Cieœlak, Polska procedura karna. Podstawowe za³o enia teoretyczne, Warszawa 1984 W. Daszkiewicz 1999... W. Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. I, Bydgoszcz 1999 W. Daszkiewicz 2001... W. Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. II, Bydgoszcz 2001 Z. Gostyñski i in., Komentarz 2004... J. Bratoszewski, Z. Gostyñski, L. Gardocki, S. M. Przyjemski, R. A. Stefañski, S. Zab³ocki, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyñski; red. 2. wyd. R. A. Stefañski, S. Zab³ocki, t. I, Warszawa 2003, t. II i III, Warszawa 2004 J. Grajewski 2008... J. Grajewski, Przebieg procesu karnego, Warszawa 2008 J. Grajewski i in., Komentarz 2010... J. Grajewski i in., Objaœnienia 2005... T. Grzegorczyk, Komentarz 2008... J. Grajewski, L. K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, red. J. Grajewski, Warszawa 2010 J. Grajewski, P. Rogoziñski, S. Steinborn, Kodeks postêpowania karnego. Objaœnienia dla studentów, red. J. Grajewski, Kraków 2005 T. Grzegorczyk, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, Warszawa 2008 T. Grzegorczyk, J. Tylman 2009... T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postêpowanie karne, Warszawa 2009 W. Grzeszczyk, Komentarz 2011... P. Hofmañski i in., Komentarz 2007... W. Grzeszczyk, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, Warszawa 2011 P. Hofmañski, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, red. P. Hofmañski, t. I, II i III, Warszawa 2007 R. Kmiecik, E. Skrêtowicz 2009... R. Kmiecik, E. Skrêtowicz, Proces karny. Czêœæ ogólna, Warszawa 2009

XVIII Wykaz skrótów P. Kruszyñski i in. 2004... B. Bieñkowska, P. Kruszyñski, C. Kulesza, P. Piszczek, Wyk³ad prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyñski, Bia³ystok 2004 K. Marsza³ i in. 2005... K. Marsza³, S. Stachowiak, K. Zgryzek, Proces karny, red. K. Marsza³, Katowice 2005 A. Murzynowski 1994... A. Murzynowski, Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994 S. Waltoœ 2009... S. Waltoœ, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2009 4. Inne skróty ABW... Agencja Bezpieczeñstwa Wewnêtrznego CBA... Centralne Biuro Antykorupcyjne Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... Dziennik Urzêdowy ECHR... European Court of Human Rights ETPC... Europejski Trybuna³ Praw Cz³owieka MTK... Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny nast.... nastêpny (a, e) niepubl.... niepublikowany (a, e) post.... postanowienie przyp.... przypis RPO... Rzecznik Praw Obywatelskich TK... Trybuna³ Konstytucyjny TS... Trybuna³ Sprawiedliwoœci tekst jedn.... tekst jednolity uchw.... uchwa³a uchw. SN (7)... uchwa³a S¹du Najwy szego podjêta w sk³adzie 7 sêdziów wyr.... wyrok z.... zeszyt z uzupe³.... z uzupe³nieniem ze zm.... ze zmianami

Wykaz podstawowej literatury 1. Podrêczniki G. Artymiak, M. Klejnowska, Cz. P. K³ak, M. Rogalski, Z. Sobolewski, P. K. Sowiñski, Proces karny. Czêœæ ogólna, red. G. Artymiak, M. Rogalski, Z. Sobolewski, Warszawa 2007 G. Artymiak, M. Klejnowska, Cz. P. K³ak, A. Mas³owska, Z. Sobolewski, P. K. Sowiñski, Proces karny. Czêœæ szczególna, red. G. Artymiak, M. Rogalski, Z. Sobolewski, Warszawa 2007 S. Baniak, Prawo karne skarbowe, wyd. 4, Warszawa 2009 B. Bieñkowska, P. Kruszyñski, C. Kulesza, P. Piszczek, Wyk³ad prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyñski, wyd. 3, Bia³ystok 2004 A. Bulsiewicz, M. Je -Ludwichowska, D. Kala, D. Osowska, A. Lach, Przebieg procesu karnego, Toruñ 2003 M. Cieœlak, Polska procedura karna. Podstawowe za³o enia teoretyczne, wyd. 3, Warszawa 1984 W. Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. I, Bydgoszcz 1999 W. Daszkiewicz, Prawo karne procesowe, t. II, Bydgoszcz 2001 J. Grajewski, Przebieg procesu karnego, wyd. 4, Warszawa 2008 T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postêpowanie karne, wyd. 7, Warszawa 2009 R. Kmiecik, D. Karczmarska, A. Taracha, Prawo dowodowe. Zarys wyk³adu, red. R. Kmiecik, wyd. 3, Warszawa 2008 R. Kmiecik, E. Skrêtowicz, Proces karny. Czêœæ ogólna, wyd. 7, Warszawa 2009 V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, J. Skorupka, Prawo i postêpowanie karne skarbowe, Warszawa 2010 K. Marsza³, Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2008 K. Marsza³, S. Stachowiak, K. Sychta, J. Zagrodnik, K. Zgryzek, Proces karny. Przebieg postêpowania, red. K. Marsza³, Katowice 2008 A. Murzynowski, Istota i zasady procesu karnego, wyd. 3, Warszawa 1994 T. Nowak, S. Stachowiak, Prawo karne procesowe. Dynamika postêpowania, Bydgoszcz 1999 F. Prusak, Postêpowanie karne skarbowe, Warszawa 2009 J. Sawicki, Zarys prawa karnego skarbowego, wyd. 2, Warszawa 2010 Z. Œwida, R. Ponikowski, W. Posnow, Postêpowanie karne. Czêœæ ogólna, red. Z. Œwida, Warszawa 2008 Z. Œwida, J. Skorupka, R. Ponikowski, W. Posnow, Postêpowanie karne. Czêœæ szczególna, red. Z. Œwida, Warszawa 2010 S. Waltoœ, Proces karny. Zarys systemu, wyd. 10, Warszawa 2009 L. Wilk, J. Zagrodnik, Prawo karne skarbowe, Warszawa 2009

XX Wykaz podstawowej literatury 2. Komentarze a) do Kodeksu postêpowania karnego K. T. Boratyñska, A. Górski, A. Sakowicz, A. Wa ny, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2009 J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyñski, S. M. Przyjemski, R. A. Stefañski, S. Zab³ocki, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyñski; red. wyd. 2 R. A. Stefañski, S. Zab³ocki, t. I, Warszawa 2003, t. II i III, Warszawa 2004 J. Grajewski, L. K. Paprzycki, Kodeks postêpowania karnego z komentarzem, Sopot 2000 J. Grajewski, L. K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, t. I i II, red. J. Grajewski, wyd. 2, Warszawa 2010 J. Grajewski, P. Rogoziñski, S. Steinborn, Kodeks postêpowania karnego. Objaœnienia dla studentów, red. J. Grajewski, t. I i II, Kraków 2005 T. Grzegorczyk, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2008 W. Grzeszczyk, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, wyd. 8, Warszawa 2011 P. Hofmañski, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postêpowania karnego. Komentarz, red. P. Hofmañski, wyd. 4, t. I, II, III, Warszawa 2011 A. Kry e, P. Niedzielak, K. Petryna, T. Wirzman, Kodeks postêpowania karnego. Praktyczny komentarz z orzecznictwem, Warszawa 2002 F. Prusak, Komentarz do kodeksu postêpowania karnego, t. I i II, Warszawa 1999 b) do innych ustaw G. Bogdan, A. Nita, J. Raglewski, A. R. Œwiat³owski, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Gdañsk 2007 T. Bojarski, E. Skrêtowicz, Ustawa o postêpowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2011 T. Ereciñski, J. Gudowski, J. Iwulski, Komentarz do prawa o ustroju s¹dów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie S¹downictwa, red. J. Gudowski, wyd. 2, Warszawa 2009 M. Filar, Z. Kwaœniewski, D. Kala, Komentarz do ustawy o odpowiedzialnoœci podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groÿb¹ kary, wyd. 2, Toruñ 2006 A. Gaberle, M. Korcyl-Wolska, Komentarz do ustawy o postêpowaniu w sprawach nieletnich, Gdañsk 2002 Z. Gostyñski, Komentarz do kodeksu karnego skarbowego, Warszawa 2000 P. Górecki, S. Stachowiak, P. Wiliñski, Skarga na przewlek³oœæ postêpowania przygotowawczego i s¹dowego. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2010 P. Górecki, S. Stachowiak, Ustawa o postêpowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2010 T. Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2009 T. Grzegorczyk, Kodeks postêpowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2008 P. Kardas, G. abuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2009 A. Kie³tyka, J. Paœkiewicz, M. Rogalski, A. Wa ny, Kodeks postêpowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2009 W. Kotowski, B. Kurzêpa, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2007 J. Lewiñski, Komentarz do kodeksu postêpowania w sprawach o wykroczenia, wyd. 7, Warszawa 2011