OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Elżbieta Karpińska*, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Zakład Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. M.H. Borawska *Stypendystka programu:,,studiuję, badam, komercjalizuję program wsparcia doktorantów UMB Pododdział 8.2.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego przez Unię Europejską w Ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Stwardnienie rozsiane (Sclerosis Multiplex, SM) : autoimmunologiczna choroba demielinizacyjna, przeważnie ujawnia się pomiędzy 20 a 40 rokiem życia częściej u kobiet niż u mężczyzn. wiąże się z rozsianymi ogniskami uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Patogeneza SM nie jest znana ale wiąże się między innymi z czynnikami środowiskowymi takimi jak: klimat rodzaj diety obecność patogenów oraz stresem oksydacyjnym Celem pracy była ocena spożycia witamin oraz wskaźnika diety śródziemnomorskiej u osób ze stwardnieniem rozsianym w odniesieniu do osób zdrowych. Otrzymane wyniki porównano z najnowszymi normami dla populacji polskiej. Jarosz M Normy żywienia dla populacji polskiej nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
Materiał: Tabela I. Charakterystyka osób zdrowych i z SM Parametry charakteryzując e grupę Wiek [lata] BMI [kg/m 2 ] 24 godzinne wywiady żywieniowe Metody: Album Fotografii Produktów i Potraw Szponar L, Wolnicka K, Rychlik E. IŻŻ,Warszawa2000 program komputerowy Dieta 5.0 (IŻŻ) Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012 (obliczono średnie spożycie oraz odsetek osób o dostatecznym i niedostatecznym spożyciu witamin: A, E, D, B 1, B 2, PP, B 6, B 12, C oraz folianów) Kobiety n = 28 39 ± 12 (19-55) 23,1 ± 2,8 (17,7 30,1) Grupa zdrowych Mężczyźni n = 10 38 ± 13 (26-56) 24,7 ± 3,4 (20,5 29,4) Kobiety n = 53 40 ± 10 (19,5 56,8) 23,9 ± 4 (18,9 32,3) Grupa osób z SM Mężczyźni n = 27 42 ± 11 (18,5 57,5) 24,7 ± 4 (16,4 35,8) BMI (Body Mass Index) wskaźnik masy ciała; SD (ang. Standard Deviation) - odchylenie standardowe min. minimum, max. maximum; n liczebność grup Zgoda Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, nr zgody: R-I-002/70/2011 Obliczono punktację amed (Alternate Mediterranean Diet Score) ocena stopnia przestrzegania diety śródziemnomorskiej według 9-punktowej skali uwzględniającej częstość spożycia: pełnoziarnistych produktów zbożowych (+), ryb (+), warzyw (+), owoców (+), produktów z roślin strączkowych (+), produktów mlecznych (-), mięsa (-), alkoholu (-) oraz stosunek JNKT/NKT w diecie;
Odsetek osób o niedostatecznym spożyciu witamin Odsetek osób o dostatecznym spożyciu witamin Elżbieta Karpińska, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Wyniki: [% osób] 100 90 85 [% osób] 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 67 41 50 46 35 37 32 27 23 22 25 27 20 15 14 A B 1 B 2 B 3 B 6 B 12 Foliany C 80 70 60 50 40 30 20 10 0 10 9 D 55 26 E Grupa osób zdrowych Grupa osób z SM Ryc.1. Odsetek osób o niedostatecznym i dostatecznym spożyciu witamin w grupie osób zdrowych i ze stwardnieniem rozsianym
Wyniki: amed score 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 n = 38 n = 80 1 2 osoby zdrowe osoby z SM * *p 1/2 < 0,01 Ryc 2. Średni wskaźnik diety śródziemnomorskiej w grupie osób zdrowych i osób ze stwardnieniem rozsianym
Wnioski: 1. Dieta osób z SM jest niedoborowa w witaminy, głównie D, foliany, E, B 12, C, A i B 2 co może przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia i samopoczucia. 1. U pacjentów z SM należałoby zwiększyć spożycie produktów charakterystycznych dla diety śródziemnomorskiej.