WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ PONADGIMNAZJLANYCH NR 2 W KWIDZYNIE Rok szkolny 2017/2018
SPIS TREŚCI Wstęp. I. Podstawa prawna. II. Zadania i cele ogólne. III. Cele szczegółowe. IV. Funkcjonowanie i organizacja WSDZ. V. Formy działań. VI. Spodziewane efekty. VII. Plan realizacji. 2
WSTĘP Przepisy w polskim prawie oświatowym zobowiązują placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Podjęcie decyzji o wyborze zawodu jest trudnym etapem w życiu młodego człowieka. Ważne jest wyposażenie młodzieży w przydatne umiejętności do podejmowania decyzji dotyczących wyboru zawodu, które rzutować będą na dalszy przebieg kariery zawodowej. Zmiany na rynku pracy, wzrastająca stale liczba informacji na temat zawodów i dróg kształcenia wpływają na poszukiwanie pomocy u specjalistów doradców zawodowych. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu wspierania uczniów w procesie prawidłowego wyboru przyszłego zawodu. Działania WSDZ są skierowane do uczniów wszystkich poziomów klas zawodowych i technikum, do rodziców i nauczycieli. Mają charakter planowych działań. System określa zadania osób uczestniczących w jego realizacji, czas i miejsce, oczekiwane efekty i metody pracy. Proponowane w wewnątrzszkolnym systemie doradztwa zawodowego działania pozwalają uczniowi na lepsze przyjrzenie się sobie, analizę swoich zainteresowań, cech osobowościowych ważnych przy podejmowaniu życiowych decyzji. Zajęcia mają dostarczyć młodzieży oraz ich rodzicom wiedzy pozwalającej na świadomy wybór dalszego kształcenia oraz podjęcia decyzji dotyczących wyboru zawodu. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 jest placówką oświatową z długoletnią tradycją. Społeczność uczniowska kształci się w następujących zawodach: Technikum nr 2: technik papiernictwa, technik hotelarstwa, technik żywienia i usług gastronomicznych, technik obsługi turystycznej. Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 oraz Branżowa Szkoła I Stopnia nr 2: cukiernik, kucharz, klasa wielozawodowa w zawodach fryzjer, sprzedawca, piekarz, wędliniarz. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna nr 7, Branżowa Szkoła I Stopnia nr 7; kucharz, wielozawodowa w zawodach piekarz, mechanik samochodowy. 3
I. PODSTAWA PRAWNA Konieczność udzielania pomocy w wyborze zawodu i kierunku kształcenia regulują m.in. 1.Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz.U. z 2004r.256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703, Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Dz.U. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz.1020, Nr 131, poz.1091, Nr 267, poz. 1400). Dz.U.z 20004 nr 256 poz. 2572 (Brzmienie od 1 stycznia 2015) Art. 1 System oświaty zapewnia w szczególności: 13) dostosowanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy: 13a) kształtowanie u uczniów postaw sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym: 14) przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia: 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia z 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 7.05.2013r., poz. 532). 7. 1. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formie: 5) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59) Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U z 2016 r. poz. 1943) 4
II. ZADANIA I CELE OGÓLNE. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego to ogół skoordynowanych działań podejmowanych przez społeczność szkolną w celu przygotowanie uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. Głównym założeniem tego systemu jest po pierwsze: zapewnienie, poprzez zintegrowane działania doradcy zawodowego wspólnie z pracownikami szkoły, każdemu uczniowi profesjonalnego wsparcia w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery edukacyjno-zawodowej, po drugie: pomoc w nabywaniu kwalifikacji zawodowych w trakcie nauki w szkole oraz po trzecie: wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do właściwego poruszania się po współczesnym rynku pracy. Cele ogólne to: Pomaganie uczniom w reorientacji zawodowej w przypadku niewłaściwego wyboru zawodu. Wyzwalanie własnej aktywności ucznia w kierunku samopoznania, odkrycia zainteresowań, rozpoznawanie swego usposobienia i temperamentu pod kątem predyspozycji do wykonywania wybranego zawodu. Kształtowanie umiejętności sprawnego komunikowania się, współpracy w grupie, autoprezentacji oraz pisania dokumentów. Rozwijanie w uczniach świadomości mobilności zawodowej i pobudzanie aktywności do poszukiwania alternatywnych rozwiązań w różnych sytuacjach zawodowych i życiowych (w tym bezrobocie i niepełnoprawność). Przygotowanie młodzieży do świadomego wyboru dalszej drogi życiowej, podjęcia decyzji o dalszym kształceniu (Studia, liceum dla dorosłych) i przyszłej aktywności zawodowej. Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. Tworzenie i systematyczna aktualizacja bazy edukacyjno-informacyjnej z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego. Gromadzenie informacji dotyczących trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia. Pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem szkoły i zawodu. Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego. Współpraca z przedstawicielami szkół wyższych, przedsiębiorcami oraz Powiatowym Urzędem Pracy. 5
III. CELE SZCZEGÓŁOWE. W ramach pracy z nauczycielami (Radą Pedagogiczną) obejmuje: Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze Statutem szkoły. Określenie priorytetów dotyczących orientacji i gromadzenia informacji zawodowej w danej szkoły na każdy rok nauki. Realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika. Identyfikację potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian na rynku pracy. W ramach pracy z uczniami obejmuje: Odkrywanie swoich zainteresowań, umiejętności, uzdolnień, poznanie swego temperamentu. Kształcenie umiejętności analizy mocnych i słabych stron swojej osobowości. Motywowanie do podjęcia wysiłku przy podejmowaniu decyzji w zaplanowaniu swojej przyszłości zawodowej. Rozwijanie umiejętności efektywnego komunikowania się, umiejętności pracy zespołowej oraz autoprezentacji. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. Poznanie specyfiki wykonywania poszczególnych zawodów. Poznanie definicji związanych z rynkiem pracy i jego funkcjonowaniem w regionie. Rozszerzenie zasobu informacji na temat sposobu poszukiwania pracy. Zdobycie umiejętności przygotowywania dokumentów towarzyszących poszukiwaniu pracy. Poznanie możliwości dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego po ukończeniu szkoły zawodowej czy technikum. Zapoznanie się z ofertą edukacyjną regionu. W ramach pracy z rodzicami obejmuje: Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły. Przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach. Indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp. 6
Gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej. Przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. IV. FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA WSDZ W ZSP NR 2 W KWIDZYNIE Orientacja zawodowa jest ważnym zadaniem wychowawczym szkoły i jest zawarta w Statucie Szkoły. W ramach swoich zadań Rada Pedagogiczna tworzy i zapewnia ciągłość działań WSDZ. Adresatami wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego są: uczniowie, rodzice, nauczyciele i środowisko lokalne. Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami, ma charakter planowych działań, czas i miejsce realizacji, oczekiwane efekty i metody pracy. Dyrektor wyznacza osobę odpowiedzialną za realizację WSDZ, tj. koordynatora ds. doradztwa zawodowego. Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego realizowany jest przez nauczycieli wszystkich typów szkół, wszystkich przedmiotów. Osoby współuczestniczące: psycholog szkolny pedagog szkolny wychowawcy klas biblioteka szkolna pielęgniarka szkolna nauczyciele przedmiotów ogólnych i zawodowych instytucje zajmujące się kształtowaniem kariery zawodowej. V. FORMY DZIAŁAŃ. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje: 1.Informację edukacyjno-zawodową: gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej; o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o planach rekrutacyjnych lokalnych uczelni, informatorów, programów multimedialnych, krzewienie samodzielnego pozyskiwania informacji (korzystanie z portali dotyczących rynku pracy, programów multimedialnych do samobadania, informatorów, ulotek, broszur, itp.) 7
2. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom (porady i informacje zawodowe, diagnoza zdolności i predyspozycji, pomoc w określeniu ścieżki edukacyjno-zawodowej). 3. Poradnictwo grupowe zespołowe, zajęcia warsztatowe służące wyposażeniu młodzieży w zasób wiedzy i umiejętności dotyczących np. poszukiwania pracy i samozatrudnienia, umiejętności interpersonalnych, planowania kariery zawodowej. 4. Wskazania doradcy zawodowego osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim na temat: trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach świata pracy, alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami. 5. Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy z uczniem. 6. Współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie: tworzenia i zapewnienia ciągłości wewnątrzszkolnego systemu doradztwa, zgodnie ze Statutem Szkoły, systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji. 7. Rynek pracy: wycieczki, obserwacje, praktyki, uczniowski wolontariat (spotkania z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy), promowanie dobrych wzorców, spotkania z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców, stowarzyszeń, lokalny rynek zatrudnienia, targi pracy, targi edukacyjne, zakłady pracy, instytucje rynku pracy, agencje pracy, uczelnie wyższe, spotkania z przedstawicielami zawodów i uczelni wyższych 8. Współpraca z instytucjami wspierającymi edukację zawodową: Starostwem Powiatowym - powiatowym doradcą konsultantem w ramach projektu Podniesienie jakości szkolnictwa zawodowego w powiecie kwidzyńskim większa zatrudnialność uczniów, Poradnią Psychologiczno-Pedagogicznej doradcą zawodowym, Kwidzyńską siecią doradców, Powiatowym Urzędem Pracy, Cechem Rzemiosł Różnych. 8
VI. SPODZIEWANE EFEKTY Ułatwienie uczniom, nauczycielom oraz rodzicom dostępu do informacji edukacyjne i zawodowej. Znajomość czynników niezbędne do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu. Poznanie swoich zainteresowań, uzdolnień, cechy temperamentu i charakteru oraz innych predyspozycji niezbędnych do określenia ścieżki edukacyjnozawodowej. Orientowanie się w strukturze szkolnictwa wyższego dla uczniów technikum i szkół wieczorowych dla uczniów klas zawodowych. Ułatwienie wejścia na rynek pracy i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej. Posiadanie informacji o aktualnej sytuacji na lokalnym, krajowym rynku pracy. Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji. Zwiększenie szans znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy. VII. PLAN REALIZACJI. L.P. Zadanie Realizacja Realizujący 1. Redagowanie dokumentów aplikacyjnych 2. Funkcjonowanie rynku pracy, mechanizmy rynku pracy, bezrobocie 3. Informacja zawodowa: pozyskiwanie i korzystanie z informacji 4. Samozatrudnienie, biznes plan, procedura rejestracyjna, uproszczone formy ewidencji Tematy poruszane na lekcjach podstaw, informatyki Tematy poruszane na lekcjach WOS, podstaw Tematy poruszane na lekcjach informatyki, zajęcia w bibliotece, zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradcą zawodowym Tematy poruszane na lekcjach podstaw 5. Prawo pracy Tematy poruszane na lekcjach podstaw 6. Kształtowanie umiejętności Godziny z wychowawcą, zajęcia komunikacyjnych, np. warsztatowe z psychologiem, umiejętność radzenia sobie pedagogiem ze stresem 7. Praca i kształcenie w UE Tematy poruszane na lekcjach WOS, podstaw 8. Aktywne metody poszukiwania pracy Godziny z wychowawcą, zajęcia z doradcą zawodowym, podstawy Nauczyciele: podstaw, informatyki Nauczyciele: WOS, podstaw Nauczyciele: informatyki, wychowawcy, bibliotekarze, doradca zawodowy Nauczyciele: podstaw Nauczyciele: podstaw Psycholog, pedagog, wychowawcy klas Nauczyciele: WOS, podstaw Nauczyciele: podstaw, wychowawcy klas, doradca 9
9. Autoprezentacja Zajęcia z psychologiem, pedagogiem, godziny z wychowawcą 10. Samopoznanie, budowanie Zajęcia z pedagogiem, psychologiem, poczucia własnej wartości, wychowawcą integracja klasy 11. Współpraca z instytucjami i zakładami pracy 12. Organizacja Dnia Przedsiębiorczości 13. Pomoc w wyborze kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej uczniom, którzy wymagają specjalistycznego wsparcia, np. ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia, poziomu intelektualnego 14. Gromadzenie i aktualizacja informacji z zakresu doradztwa 15. Współpraca z rodzicami w zakresie pomocy w odnalezieniu się na rynku pracy 16. Współpraca z Powiatowym doradcą - konsultantem 17. Organizacja i udział w Targach Edukacyjnych i Targach Pracy 18. Wycieczki na uczelnie wyższe 19. Aktywny udział uczniów w zajęciach prowadzonych w szkole i poza szkołą Opracował koordynator WSDZ Maria Kochanowska Wycieczki do zakładów pracy, na targi pracy Praca na wyznaczonym stanowisku, prelekcje, wycieczki Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, współpraca z Poranią Psychologiczno-Pedagogiczną Zajęcia w bibliotece, współpraca z instytucjami pozyskiwania informatorów, ulotek Indywidualne konsultacje z rodzicami, pogadanki. Indywidualne spotkania sieć doradców, szkolenia Aktywny udział uczniów i nauczycieli w targach, zapoznanie się z ofertą innych szkół Dni otwarte, wykłady, prelekcje Wyjazdy do hoteli, zakładów gastronomicznych, zakładów przetwórstwa papierniczego, cukierni, udział w konkursach cukierniczy, gastronomicznych zawodowy Psycholog, pedagog, wychowawcy klas Pedagog, psycholog, wychowawcy klas Wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów zawodowych, doradca zawodowy Nauczyciele podstaw Doradca zawodowy, psycholog szkolny Biblioteka szkolna, doradca zawodowy Doradca zawodowy, nauczyciele przedmiotów zawodowych Doradca zawodowy Nauczyciele, doradca zawodowy Nauczyciele podstaw i przedmiotów zawodowych Nauczyciele praktycznej nauki zawodu Obowiązuje od września 2017 roku 10