Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 1, 31-36, 2014 Obecność paciorkowców grupy B (GBS) u noworodków w aspekcie profilaktyki śródporodowej MARTA SIBILSKA 1, MARTA SZYMANKIEWICZ 1, JANUSZ GADZINOWSKI 1, GRZEGORZ H. BRĘBOROWICZ 2, HANNA SZMYT 1 Streszcze Cel pracy: Ocena wpływu nosicielstwa paciorkowców grupy B (GBS) u matek na stan kliniczny noworodka oraz skuteczność przeprowadzonej profilaktyki śródporodowej u matek nosicielek GBS. Metody: Analizie poddano dokumentację medyczną 99 noworodków leczonych w Klinice Neonatologii Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego w Poznaniu w okresie od 01.2010 do 08.2013 roku, u których stwierdzono kolonizację GBS w wymazie z gardła lub/i ucha, ze szczególnym uwzględm tych, u których rozwinęła się sepsa paciorkowcowa o wczesnym początku (EOS early onset sepsis ). Wyniki: Częstość kolonizacji paciorkowcami z grupy B wśród noworodków roku wyniosła 4/1000, a sepsy paciorkowcowej o wczesnym początku 0,36/1000. Matki 17% dzieci były skolonizowane GBS. 31% ciężarnych było nosicielkami GBS, a w 51% przypadków ich status względem nosicielstwa GBS był znany. Wśród matek skolonizowanych GBS, których dzieci były nosicielami tego patogenu, w dwóch przypadkach zastosowano pełną profilaktykę okołoporodową ampicyliną i w pięciu erytromycyną. Wykazano, iż troje dzieci (3%) było skolonizowanych paciorkowcami, mimo że poród odbył się drogą cięcia cesarskiego, a błony płodowe były zachowane. U 95% noworodków nosicieli GBS wystąpiły objawy kliniczne. Najczęstszym objawem była wydolność oddechowa i w większości rozwinęła się w pierwszych godzinach życia dziecka. W grupie tej stwierdzono zwiększoną częstość występowania zapaleń płuc, dysplazji oskrzelowo-płucnej i zespołu zaburzeń oddychania. Zauważono, iż odsetek kobiet w ciąży, które wykonują wymazu z pochwy i odbytu w kierunku nosicielstwa GBS jest bardzo duży. Spośród dziewięciu matek noworodków, które rozwinęły paciorkowcową EOS, status pięciu (55%) względem nosicielstwa tego patogenu był znany. Obecność tych paciorkowców w wymazie z pochwy lub/i odbytu była natomiast potwierdzona tylko w jednym przypadku (11%). Wnioski: Skuteczność profilaktyki zakażeń GBS u ciężarnych jest wciąż pełna i wymaga poprawy jakości. Nie jest to możliwe bez współpracy samych ciężarnych, które często wykonują rekomendowanego wymazu z pochwy i odbytu w kierunku nosicielstwa GBS, bądź wiedząc, że są nosicielkami tego patogenu, docierają do szpitala zbyt późno, aby można było przeprowadzić pełną profilaktykę śródporodową. Należy pogłębiać świadomość zagrożeń, jakie sie ze sobą obecność paciorkowca grupy B w drogach rodnych w czasie ciąży i propagować wykonywa zalecanych wymazów z pochwy i odbytu między 35-37. tygodm ciąży. Słowa kluczowe: paciorkowce grupy B, śródporodowa profilaktyka, nosicielstwo GBS, paciorkowcowa sepsa o wczesnym początku Wstęp Zakażenia paciorkowcami grupy B powodują szereg powikłań okresu noworodkowego. Według danych epidemiologicznych, w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, są one odpowiedzialne za ok. 40-50% zakażeń noworodkowych [1, 2]. Niestety część tych zakażeń przebiega pod postacią sepsy o wczesnym początku. Zakaże to ma bardzo poważne rokowa i występuje z częstością 0,5/1000 noworodków [3]. W Polsce, w grupie dzieci o bardzo małej masie ciała, EOS o podłożu paciorkowcowym stanowi 20% wszystkich zakażeń tych noworodków [4]. Mimo zaawansowanych technik diagnostyczno-terapeutycznych śmiertelność noworodków w przebiegu wczesnej sepsy sięga 5-20% [5]. Streptococcus agalactiae jest gatunkiem paciorkowców zaliczanych do grupy serologicznej B (GBS Group B Streptococcus). Jego nosicielstwo w drogach rodnych kobiety stanowi znaczące ryzyko rozwoju zakażenia u noworodka, w szczególności sepsy o wczesnym początku, czyli zgod z definicją, rozwoju zakażenia, którego objawy występują w ciągu pierwszych 24 godzin życia lub do 7. doby po urodze- 1 Klinika Neonatologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Klinika Perinatologii i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
32 M. Sibilska, M. Szymankiewicz, J. Gadzinowski, G.H. Bręborowicz, H. Szmyt niu [1]. Ponadto paciorkowce z grupy B mogą być przyczyną zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowordzeniowych i zakażenia uogólnionego o późnym początku. GBS posiada dziewięć serotypów, różniących się między sobą strukturą otoczki polisacharydowej. Najczęstszymi typami wywołującymi posocznicę u noworodków jest typ I, II i III [6]. Drobnoustrój ten może być rówż bezpieczny dla kobiety nosicielki, może bowiem powodować zakaże układu moczowego, błon płodowych (chorioamnionitis), śluzówki macicy (endometritis) [7]. Dane epidemiologiczne podają, iż obecność GBS stwierdza się u 10-30% ciężarnych kobiet [8, 9, 5, 10], a ryzyko transmisji drobnoustroju między matką a noworodkiem może wynosić nawet do 70% [9]. Do zakażenia dochodzi głów drogą wertykalną. Dodatkowymi czynnikami ryzyka rozwoju zakażenia jest wcześniactwo < 37. tygodnia ciąży, pęknięcie błon płodowych > 18 godzin przed porodem, kliniczne lub/i biochemiczne wykładniki zakażenia u matki oraz urodze poprzedgo dziecka zakażonego paciorkowcami z grupy B [8, 11]. Piśmiennictwo podaje, iż bez jakiejkolwiek interwencji okołoporodowej ok. 1-2% noworodków matek skolonizowanych GBS może prezentować kliniczne lub/i biochemiczne wykładniki zakażenia [5, 12, 13]. Do transmisji tego patogenu może dojść nawet wtedy, gdy noworodek zosta urodzony drogą cięcia cesarskiego, przy zachowanych błonach płodowych, co wykazali autorzy wielu prac [14, 15]. Zgod z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego z 2008 roku, dotyczącymi prewencji zakażeń wywołanych przez paciorkowce z grupy B wśród noworodków, każdej ciężarnej, między 35. a 37. tygodm ciąży, zaleca się wykona wymazu z pochwy i odbytu w celu określenia nosicielstwa tego patogenu. Wykryta obecność GBS umożliwia zastosowa profilaktyki śródporodowej i ochrony noworodka przed potencjalnym zakażem. Cel pracy Ocena skuteczności przeprowadzonej profilaktyki śródporodowej u matek nosicielek GBS oraz wpływu nosicielstwa paciorkowców grupy B u matek na stan kliniczny noworodka. Materiał i metody Badam objęto 99 noworodków urodzonych w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym w Poznaniu w okresie od 01.2010 do 08.2013 roku, u których stwierdzono kolonizację paciorkowcami GBS na podstawie wymazu z ucha lub/i z gardła. Przeprowadzono retrospektywną analizę wybranych zmiennych w oparciu o historie choroby, z naciskiem na obecność paciorkowców grupy B w wymazie z pochwy i okolic odbytu u matek, popraw zastosowaną profilaktykę okołoporodową oraz związek tych działań ze stanem klinicznym dziecka po porodzie. W zależności od obecności paciorkowców z grupy B w wymazie z pochwy lub/i okolic odbytu matki, analizowane dzieci podzielono na trzy podgrupy. Pierwsza z nich grupa noworodków matek GBS(+), druga GBS(!), a trzecią stanowiły noworodki, których matki wykonały testu w kierunku nosicielstwa tego patogenu w czasie ciąży, lub jego wynik był znany. Przeanalizowano rówż grupę noworodków, które rozwinęły sepsę paciorkowcową o wczesnym początku (uzyskano wzrost patogenu we krwi dziecka), z uwzględm nosicielstwa przez ciężarną GBS. Wyniki Wśród 24 433 noworodków urodzonych w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym w Poznaniu, u 99 uzyskano wzrost GBS w wymazie z ucha lub/i gardła. Oznacza to, że częstość kolonizacji noworodków GBS wyniosła 4,05/1000. Objawy kliniczne manifestowało 95% skolonizowanych noworodków. Około 17% z nich (17/99) miało matki rówż skolonizowane paciorkowcem grupy B, a 31% noworodków, matki, u których stwierdzono obecności GBS. Przeważającą większość, 51%, stanowiły noworodki, których matki wykonały wymazu z pochwy lub/i okolic odbytu w czasie ciąży, zatem status ich względem GBS był znany. EOS o etiologii paciorkowcowej rozwinęło 9 noworodków, a częstość jej występowania oszacowano na ok. 0,36/1000 noworodków. Wśród noworodków skolonizowanych paciorkowcami grupy B, których matki były GBS (+), w 5/17 przypadków zastosowano profilaktykę okołoporodową erytromycyną. Czworo noworodków z tej grupy wymagało resuscytacji na sali porodowej, rozpoznano rówż u nich wydolność oddechową i zapale płuc. Pełną profilaktykę ampicyliną przeprowadzono w dwóch przypadkach. 47% noworodków skolonizowanych paciorkowcami grupy B, których matki były GBS (+) urodzonych zostało siłami natury, a 53% drogą cięcia cesarskiego. W trzech przypadkach błony płodowe były zachowane. Zatem
Obecność paciorkowców grupy B (GBS) u noworodkóww aspekcie profilaktyki śródporodowej 33 można przypuszczać, iż cięcie cesarskie chroni noworodka przed zakażem GBS. Niewydolność oddechową noworodków, których matki były nosicielkami GBS, rozwinęło 11/17 dzieci. Wśród noworodków matek GBS(!) odnotowano wystąpienia wydolności oddechowej, a w grupie dzieci matek o znanych statusie GBS, wystąpiła ona u 34/51 noworodków. Zespół zaburzeń oddychania rozpoznano w 35% przypadków noworodków matek GBS(+), w 21,5% matek o znanym statusie GBS i tylko w 9% w grupie GBS(!). Dysplazję oskrzelowo-płucną rozwinęło 23%, 3%, 6% noworodków odpowiednio matek GBS (+), GBS(!), bez wyniku wymazu w kierunku GBS. Spośród 99 noworodków nosicieli paciorkowców z grupy B, u 35 rozpoznano zakaże wewnątrzmaciczne. W grupie dzieci matek GBS(+) rozpozna to postawiono najczęściej, bo w 47% przypadków, w grupie GBS(!) było to w 45% przypadków, i w najmjszym stopniu, w 25% przypadków w grupie dzieci matek bez wyniku GBS. Szczegółowe zestawie danych dotyczących analizowanej grupy przedstawia Tabela 1. Tabela 1. Częstość wybranych zmiennych u noworodka w zależności od obecności GBS u matki Noworodki matek GBS(+) n (%) Noworodki matek GBS(!) n (%) Noworodki matek bez wyniku GBS n (%) Liczba noworodków 17 31 51 psn 8 (47) 19 (61) 30 (57) Apgar < 6 w 1' 11 (65) 4 (13) 22 (43) Apgar < 6 w 5' 5 (30) 1 (3) 12 (23) Poród < 37 t.c. 10 (58) 9 (29) 41 (80) PROM>18 godz. 5 (29) 7 (22) 12 (24) Objawy kliniczne w 1. godzi życia 14 (82) 20 (67) 43 (84) Resuscytacja na sali porodowej 11 (65) 11 (35) 27 (53) Średni czas na OITN (doby) 15,2 6,5 104 Średni czas wspomagania oddechu (doby) 12,5 4,3 7 Niewydolność oddechowa 11 (65) 0 34 (67) Zapale płuc 11 (65) 9 (29) 26 (51) Zespół zaburzeń oddychania 6 (35) 3 (9) 11 (21) Dysplazja oskrzelowo-płucna 4 (23) 1 (3) 3 (6) Zgony 0 (0) 0 (0) 6 (12) psn poród siłami natury, PROM przedwczesne pęknięcie błon płodowych, OITN oddział intensywnej terapii noworodka, t.c. tydzień ciąży U 7/99 noworodków zakaże miało postać sepsy o wczesnym początku, czyli potwierdzono u tych pacjentów obecność paciorkowców grupy B we krwi. Postępowa terapeutyczno-diagnostyczne w tej grupie poddano analizie omówionej poniżej. Łącz, EOS o podłożu paciorkowcowym rozwinęło 9 noworodków (u dwóch noworodków stwierdzono kolonizacji w wymazie z gardła lub/i ucha). Przeważała płeć męska 6/9 noworodków, średnia masa ciała wynosiła 2512 gramów, a średni czas trwania ciąży to 35 tygodni. Troje z nich oceniono < 6 punktów w skali Apgar w 1. i 5. minucie. Dwoje dzieci urodzono drogą cięcia cesarskiego. Zatem w większości byli to chłopcy, urodzeni o czasie (w około 60%), siłami natury. Kliniczna manifestacja zakażenia w trzech przypadkach była widoczna w pierwszych minutach życia pod postacią wydolności oddechowej, a w każdym z analizowanych dziewięciu w pierwszych 12 godzinach. Każdorazowo odnotowano laboratoryjne wykładniki zakażenia wzrost białka C-reaktywnego w zakresie od 11,29 202,17 mg/dl, wzrost PCT (prokalcytonina) u 7/9 noworodków oraz leukocytozę > 30 G/l u dwóch noworodków. Średni czas pobytu na OITN wśród noworodków, które rozwinęły EOS to 5,3 doby, natomiast średni czas trwania tlenoterapii 3,6 dób. W żadnym przypadku zaobserwowano przedwczesnego pęknięcia błon płodowych (> 18 godzin).
34 M. Sibilska, M. Szymankiewicz, J. Gadzinowski, G.H. Bręborowicz, H. Szmyt Na podstawie stanu klinicznego, wykładników laboratoryjnych oraz radiologicznych zapale płuc rozpoznano w 6 noworodków. Dwoje dzieci zmarło. W obu przypadkach były to dzieci urodzone przedwcześ, < 26 tygodnia ciąży, ze skraj małą masą urodzeniową i oceną w skali Apgar w 1. i 5. minucie życia < 6 punktów. Wymagały one resuscytacji na sali porodowej, intubacji oraz wentylacji mechanicznej. Zapotrzebowa na tlen w mieszani oddechowej wynosiło 100% przez cały okres hospitalizacji. Dane, dotyczące każdego z noworodków, który rozwinął EOS zestawione zostały w tabeli 2. Na uwagę zasługuje fakt, iż wśród matek noworodków analizowanej przez nas grupy tylko jedna była nosicielką GBS w pochwie, a profilaktyka śródporodowa w tym przypadku była pełna (ampicylina i.v. 2 g podana < 4 godzin do czasu narodzin dziecka). Nr T.c./masa Tabela 2. Zestawie danych dotyczących zakażeń EOS wywołanych przez GBS u noworodków Status matki GBS Rodzaj porodu Czas wystąpienia objawów (godz) Resuscytacja na sali porodowej Czas na OITN (doby) 1 40/3630 GBS(!) psn 1 3 2 26/1250 brak wyniku psn 1 tak 4 Wyniki laboratoryjne leukopenia, CRP 159 mg/dl małopłytkowość, CRP 76 mg/dl 3 40/3350 brak wyniku psn 9 0 CRP 162 mg/dl 4 23/630 GBS(!) psn 1 tak 1 leukopenia tak 5 36/2210 brak wyniku c.c 8 7 6 40/2930 brak wyniku psn 3 17 7 32/1880 brak wyniku c.c 1 tak 16 8 39/3850 GBS(+) bez profilaktyki psn 12 0 CRP 53 mg/dl małopłytkowość leukopenia leukocytoza CRP 202 mg/dl PCT > 100 ng/ml leukopenia, leukocytoza CRP 126 mg/dl PCT > 100 ng/ml CRP 65mg/dl PCT > 18,34 ng/ml 9 39/2880 GBS(!) psn 8 0 CRP 15,88 mg/dl psn poród siłami natury, c.c. cięcie cesarskie, OITN oddział intensywnej terapii noworodka, t.c. tydzień ciąży Zgon tak Dyskusja Wprowadze badań przesiewowych kobiet w ciąży w kierunku nosicielstwa paciorkowców grupy B było kamiem milowym w prewencji zakażeń noworodków, a częstość tych zakażeń na przestrzeni ostatnich 10 lat spadła z 1,0/1000 do 0,39/1000 [10, 16, 17]. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż grupa badanych noworodków nosicieli GBS, których matki wykonały wymazu z pochwy i odbytu w kierunku nosicielstwa tego patogenu to 51% wszystkich analizowanych noworodków skolonizowanych GBS. Każe z tych dzieci prezentowało prawidłowe objawy kliniczne. Gdyby matki wykonały bada w kierunku nosicielstwa GBS i okazałoby się ono pozytywne, podając śródporodową profilaktykę antybiotykową można by uchronić część noworodków przed transmisją GBS i związanym z tym bezpieczeństwem. Podobna sytuacja była w grupie noworodków, które rozwinęły EOS, gdyż aż w 5/9 przypadków status matki względem nosicielstwa GBS był znany. Nieprawidłowe wyniki laboratoryjne w kie-
Obecność paciorkowców grupy B (GBS) u noworodkóww aspekcie profilaktyki śródporodowej 35 runku zakażenia oraz stan kliniczny dziecka mogą sugerować nosicielstwo tego patogenu w drogach rodnych matki. Zagroże dla noworodka, jakie sie ze sobą obecność paciorkowców z grupy B w drogach rodnych matki jest zaprzeczalne. W analizowanej grupie skolonizowanych noworodków, o potwierdzonym dodatnim posiewie z pochwy lub/i odbytu w kierunku tego patogenu u matki, pobyt na oddziale intensywnej terapii noworodka był dłuższy w porównaniu z dziećmi matek GBS (!) i matek, o znanym statusie GBS. Dzieci te częściej otrzymały niską punktację w skali Apgar # 6 punktów w skali Apgar w 1. i 5. minucie życia i w największym odsetku (65%) wymagały resuscytacji na sali porodowej. Na podstawie wykładników laboratoryjnych oraz radiologicznych zapale płuc, zespół zaburzeń oddychania oraz dysplazję oskrzelowo-płucną rozpoznano u tych dzieci najczęściej, odpowiednio w 65%, 35%, 23%. Wszystkie wspomniane powyżej stany patologiczne noworodka zdecydowa najrzadziej wystąpiły w grupie noworodków, których matki były nosicielami GBS. Zapale płuc w 29%, zespół zaburzeń oddychania w 9% i dysplazja oskrzelowo-płucna w 3% przypadków. Koczne jest zwiększe wśród ciężarnych świadomości bezpieczeństwa, płynącego z zdiagnozowanego nosicielstwa paciorkowców grupy B w okresie ciąży, umożliwiającego zastosowa chemioprofilaktyki okołoporodowej. Bez współpracy ciężarnych całkowite wyeliminowa EOS będzie bardzo trudne [3]. Rówż świadomość rodzącej nosicielki GBS dotycząca wczesnego przybycia do szpitala jest bardzo istotna. Chcąc zmjszyć ryzyko zakażenia noworodka, w sytuacji gdy wiemy czy matka jest nosicielem GBS, zgod z rekomendacjami Centers for Disease Control and Prevention 2010 oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego 2010, chemioprofilaktykę okołoporodową podaje się, gdy jest to poród przedwczesny < 37. tygodnia ciąży, błony płodowe uległy pęknięciu >18 godzin przed porodem lub w przypadku gorączki u matki > 38E C [8, 9]. Korzystne może być wykona testu NAAT (nucleic acid amplification tests) w kierunku nosicielstwa GBS matodą PCR. Zgod z wytycznymi CDC 2010 śródporodowe wykona NAAT powinno być rozważone w sytuacji, gdy znany jest statut GBS rodzącej i występuje żaden z czynników ryzyka, który upoważniałby lekarza do włączenia chemioprofilaktyki okołoporodowej [18]. Niestety, nawet prawidłowo podana chemioprofilaktyka śródporodowa chroni w 100% noworodka przed zakażem GBS (skuteczność jej oceniana jest na 80%) [11], a częstość infekcji GBS o późnym początku tj. > 7. doby życia w dobie stosowania profilaktyki okołoporodowej pozostała bez zmian [3]. Potrzebne są dalsze badania w tym kierunku [18]. Kolejnym wyzwam są zakażenia wśród noworodków wywołane przez Escherichia coli, których częstość na przestrzeni ostatnich lat zmalała, a nawet wzrosła [18, 3]. Niektórzy badacze przyczynę tego faktu upatrują w zwiększonej częstości stosowania antybiotyków w okołoporodowej profilaktyce zakażeń GBS [3]. Z pewnością rówż to zagad wymaga głębszej analizy. Wnioski Skuteczność okołoporodowej profilaktyki zakażeń GBS była pełna. Znaczna część ciężarnych miała wykonanego badania w kierunku nosicielstwa paciorkowców z grupy B, a u tych, u których stwierdzono nosicielstwo GBS, w większości przypadków udało się zastosować popraw profilaktyki antybiotykowej. Na uwagę zasługuje fakt, iż w przeprowadzonej przez autorów analizie wykazano, że cięcie cesarskie nawet przy zachowanych błonach płodowych chroni w 100% dziecka przed kolonizacją i EOS o podłożu GBS. Tę samą zależność wskazali autorzy innych prac [14, 15]. Piśmiennictwo [1] Falciglia G., Hageman J.R., Schreiber M. et al. (2012) Antibiotic Therapy and Early Onset Sepsis. NeoReviews 13: e86. [2] Vergnano S., Menson E., Kennea N. et al. (2011) Neonatal Infection in England: the NeonIN surveillance network. Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal. Ed. 96: F9- F14. [3] Kociszewska-Najman B., Oslislo A., Szymusik I. et al. (2010) Śródporodowa profilaktyka zakażeń paciorkowcami grupy B doświadczenia własne. Ginekol. Pol. 81: 913-917. [4] Wójkowska-Mach J., Borszewska-Kornacka M., Gadzinowski J. et al. (2012) Early-onset Infections of Verylow-birth-weight Infants in Polish Neonatal Intensive Care Units. Pediatr. Infect. Dis. J. 31: 691-695. [5] Hsiu-Wen Y., Hsiao-Chuan L., Peng-Hong Y. et al. (2011) Group B Streptococcal Infection in Taiwan: Maternal Colonization and Neonatal Infection. Pediatr. Neonatol. 52: 190-195.
36 M. Sibilska, M. Szymankiewicz, J. Gadzinowski, G.H. Bręborowicz, H. Szmyt [6] Anderson-Berry A.L., Belling L.L., Ohning B.L. et al. (2008) Neonatal sepsis. http:// emedicine. medscape. com/article/978352-overview#showall, 27.05.2014r. [7] CDC. Prevention of perinatal group B streptococcal disease: a public health persprctive. MMWR 1996; 45 (no. RR-7) [8] ACOG Committee Opinion No.485: Prevention of Early-Onset Group B Streptococcal Disease in Newborns (2011), Obstet. Gynecol. 117(4): 1019-27. [9] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wykrywania nosicielstwa paciorkowców grupy B (GBS) u kobiet w ciąży i zapobiegania zakażeniom u noworodków (2008) Ginekol. Pol. 79: 221-223. [10] Buckler B., Bell J., Sams R. et al. (2010) Unnecessary Workup of Asymptomatic Neonates in the Era of Group B Streptococcus Prophylaxis. Infect. Dis. Obstet. Gynecol. 369654. [11] Vergnano S., Embleton N., Collinson A. et al. (2010) Missed opportunities for preventing group B streptococcus infection. Arch. Dis. Child Fetal Neonatal Ed. 95(1): F72-3. [12] Boyer K.M., Gotoff S.P. (1985) Strategies for chemioprophyloxis of GBS early-onset infections. Antibiot. Chemother. 35: 267-80. [13] Strus M., Pawlik D., Brzychczy-Włoch M. et al. (2009) Group B streptococcus colonization of pregnant women and their children observed on obstetric and neonatal wards of the University Hospital in Krakow, Poland, J. Med. Microbiol. 58: 228-233. [14] Krasnianin E., Skret-Magierło J., Witalis J. et al. (2009) The incidence of Streptococcus Group B in 100 parturient woman and the transmission of pathogens to the newborn. Ginekol. Pol. 80: 285-289. [15] Hashavya S., Benenson S., Ergaz-Shaltiel Z. et al. (2011) The Use of Blood Counts and Blood Cultures to Screen Neonates Born to Partially Treated Group B Streptococcus-carrier Mothers for Earle-onset Sepsis, Is It Justified? Pediatr Infect. Dis J. 30(10): 840-3. [16] Van Dyke M., Phares C., Lynfield R. et al. (2009) Evaluation of Universal Antenatal Screening for Group B Streptococcus. N. Eng. J. Med. 360: 25. [17] Verani J.R., McGee L., Schrag S. J. (2010) Prevention of Perinatal Group B Streptococcal Disease. Revised Guidelines from CDC, MMWR Recomm. Rep. 19: 59 (RR-10): 1-36. J Marta Sibilska Klinika Neonatologii Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego ul. Polna 33, 60-535 Poznań The presence of group B streptococcus (GBS) in neonates in the era of intrapartum antibiotic prophylaxis Aim: To assess the impact of maternal colonization of Streptococcus agalactiae, also known as Group B Streptococcus (GBS) on the clinical condition of the newborn and the effectiveness of intrapartum prophylaxis, conducted among GBS carriers. Methods: We conducted a retrospective study of 99 infants treated in the Department of Neonatology, University of Medical Sciences in Poznan, during the period from 01.2010 to 08.2013, with GBS colonization in the throat or ear swab, with special attention to those who developed streptococcal early onset sepsis ( EOS). Results: The frequency of colonization with group B streptococcus among infants born in the period from 01.2010 to 08.2013, was 4/1000. The frequency of EOS was 0.36 / 1000. 17% of colonized infants had mothers, whose genitourinary tracts were also colonized with this pathogen. Mothers of 31% of newborns, were not carriers of GBS, and in 51% cases maternal status of GBS was unknown. Among mothers colonized with GBS whose children were carriers of this pathogen, intrapartum prophylaxis with ampicillin were performed in two cases and with erythromycin in five cases. It has been shown that three infants were colonized by Streptococcus agalactiae, although they were born by caesarean section, with no premature rupture of fetal membranes. 95% of infants colonized with GBS, presented clinical signs. The most common symptom was respiratory failure, generally occurred in the first hours of life. In this group, an increased incidence of pneumonia, bronchopulmonary dysplasia and respiratory distress syndrome were noticed. Conclusions: The effectiveness of intrapartum antibiotic prophylaxis is still insufficient to eliminate completely early onset sepsis caused by GBS. It is impossible without the cooperation of the pregnant women, who often do not perform the recommended swab from the vagina and anus in the direction of carrying GBS. Presence of GBS in the genitourinary tract during pregnancy is dangerous for newborn, therefore we should increase awareness of this fact among pregnant women. Key words: group B streptococcus, intrapartum antibiotic prophylaxis, GBS colonization, streptococcal early-onset sepsis