Stężenie prokalcytoniny a martwicze zapalenie jelit. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Stężenie prokalcytoniny a martwicze zapalenie jelit. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM"

Lidia Filipiak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Stężenie prokalcytoniny a martwicze zapalenie jelit Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

2 KONFLIKT INTERESÓW Abbvie Chiesi

4 PROKALCYTONINA Prokalcytonina (PCT) PCT - peptyd złożony z 116 aminokwasów - enzymatyczna degradacja do peptydów o mniejszej masie cząsteczkowej - końcowy produkt kalcytonina (32 aminokwasy) - PCT jak i inne prekursory obecne we krwi człowieka

5 PROKALCYTONINA CZYNNIKIEM POBUDZAJĄCYM SĄ TOKSYNY BAKTERYJNE

6 Synteza PCT w zakażeniach bakteryjnych Dwa mechanizmy syntezy - < 2 godzin od stymulacji bakteryjnej niewielkie uwalnianie PCT przez monocyty stymulowane cytokinami - > 18 godzin wysoki, wyrzut PCT z tkanek parynchymalnych w następstwie działania czynników stymulujących

7 Wczesna diagnostyka infekcji bakteryjnych i różnicowanie stopnia ich ciężkości, m.in. posocznicy zapalenia płuc, zapalenia dróg moczowych, a także zakażeń grzybiczych i pasożytniczych Określenie stężenia prokalcytoniny pozwala na wczesne rozpoznanie zakażenia oraz na ocenę zaawansowania procesu chorobowego odróżnienie ciężkich zakażeń bakteryjnych od wirusowych, zwłaszcza przy zapaleniu opon mózgowordzeniowych monitorowanie, jak przebiega zakażenie i sprawdzanie, czy zastosowane leczenie jest skuteczne po operacjach chirurgicznych, po transplantacji, podczas immunosupresji i u innych pacjentów ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zakażenia różnicowanie zakażeń u noworodków ostre zapalenie trzustki uogólniona infekcja u dzieci z zakażeniem układu moczowego

8 Prokalcytonina- wczesny marker stanu septycznego W infekcjach narasta szybciej niż CRP!! Wartości normalne < 0.5ng/ml Przewlekłe zapalenia < 0.5 ng/ml Zakażenia wirusowe (np. HBV) < 0.5 Łagodne lub ograniczone < 0.5 zakażenia bakteryjne Zapalenie płuc 0,5-10ng/ml Wstrząs Sepsa ng-1000/ml Wg. Meisner Clin. La. Diagn. 1998

9 PROKALCYTONINA Norma 0,5ng/ml W ciągu 48 godzin po urodzeniu -20ng/ml Wzrasta w zakażeniach bakteryjnych U osób zdrowych 0.05ng/ml

10 Zmiany stężenia PCT u noworodków w ciągu pierwszych 48 godzin po urodzeniu (95% CI) WIEK godziny PCT µg/l)

11 1. I:T 2. CRP 3. SAA 4. TNF-α 5. IL-6 6. IL-8 7.PCT MARKERY ZAKAŻENIA

12 KINETYKA Wczesny i wysoce specyficzny wzrost w następstwie uogólnionego zakażenia (Harbarth S. i wsp. Respir. Crit.Care.Med. 2001) Istotny wzrost stężenia 3-6 godzin po zadziałaniu czynnika zakaźnego Normalizacja poziomu < 0,5 µg/ml w ciągu 24 godzin po ustaniu działania czynnika zakaźnego (Meisner M. i wsp. Clin. Chem. Lab. Med. 2000) Przydatność w monitorowaniu przebiegu zakażenia bakteryjnego oraz skuteczności leczenia

13 KINETYKA Wzrost stężenia po 2 godzinach od zakażenia Różnicowanie zapalenia o etiologii zakaźnej i niezakaźnej Różnicowanie zakażenia o etiologii bakteryjnej od wirusowej Różnicowanie stopnia nasilenia sepsy, uogólnionej reakcji zapalnej, niewydolności narządowej Obniżenie stężenia o 50% po 2 dobach po zastosowania leczenia

14 Czułość zdolność testu do wykrycia choroby Swoista zdolność testu do wykluczenia choroby

SEPSA 1.Bezwzględna liczba leukocytów NIE duży zakres norm czułość 17-90%,swoistośc 31-100% 2. Liczba płytek-późny marker sepsy-nie 3.Neutropenia-TAK 4.I:T TAK 5.

15 SEPSA 1.Bezwzględna liczba leukocytów NIE duży zakres norm czułość 17-90%,swoistośc % 2. Liczba płytek-późny marker sepsy-nie 3.Neutropenia-TAK 4.I:T TAK 5.PCT-TAK wysoka czułość (96%) i swoistość (87%). Znaczna przewaga nad CRP ale dobra korelacja z CRP w 24 godzinie życia 6. G-CSF- TAK czułość i ujemna predykcja 95-99%, Richard Polin. Committee on foetus and newborn. Pediatrics Vol 129 Ng et al. Diagnostic markers of infection in neonates. ACD Guibourdenche et al. Value of PCT in an emergency setting. Clinical Biochemistry. 2004

16 KORELACJA CRP I PCT CRP mg/l 95%CI PCT ng/ml 95%CI , ,3-0, , > >

17 CRP Czułość niska nawet do 72 godziny Diagnostyczne znaczenie może być większe po 48 godzinach Dobra negatywna predykcja 2 x < 10 mg/dl w ciągu 24 godzin wyklucza zakażenie Bardzo dobry marker monitorowania leczenia i długości antybiotykoterapii?

18 MONITOROWANIE ZAKAŻENIA CRP> 30mg/l PCT >2,3 ng/ml WSKAZANIA DO KONTYNUOWANIA ANTYBIOTYKOTERAPII

19 MARTWICZE ZAPALENIE JELIT 1-3/ % < 15000g 1. Flora patogenna 2. Normalna flora jelitowa

20 M. Epelman i co M. Epelman i co

21 CZYNNIKI RYZYKA CHORIOAMNONITIS, TPN, KANIULACJA NACZYŃ, MECHANICZNA WENTYLACJA, DŁUŻSZY CZAS STOSOWANIA ANTYBIOTYKÓW BRAK KORELACJI Z WCZESNĄ POSOCZNICĄ PREDYSPOZYCJE DO PÓŹNEJ POSOCZNICY

22 CZYNNIKI RYZYKA NADMIERNY WZROST BAKTERII, FERMENTACJA BAKTERII I GROMADZENIE SIĘ GAZU, USZKODZENIE BŁONY ŚLUZOWEJ,

23 Turner D et al. LOW LEVELS of Procalcitonin During Episides of NEC Dig Dis Sci 2007;52:2972 Parametr NEC P.Męska 38% Wiek (dni) 9,5 (6-16) T.c. 32±2,6 Masa (g) 1623±460 CRP ( mg/l) 12,8 ( 5,4-15) PCTng/ml 1-24g 25-48g 0,6 (0,4-0,7) 0,5 ( 0,4-0,6)

24 PCT value NEC study group (n=24) Negative comparison group (n=24) Healthy controls Positive comparison group (n=49) only Sepsis, no NEC.low procalcitonin values are the rule during episodes of NEC and provide further evidence that overactive local immune response, and not active infection, is primarily responsible for the mucosal damage in NEC Turner et al., Dig Dis Sci (2007) 52:

25 Total 152 infants 3 groups Parametry hematologiczne CRP, PCT, Amyloid A, i posiew krwi pobierano w dobie 0, 25,48 godz. życia oraz w 7 i 10 dobie M. Çetinkaya et al., Journal of Pediatric Surgery (2011) 46,

26 KRYTERIA SEPSY GRUPA NOWORODKÓW Kryteria Grupa 1 Co najmniej 3 kliniczne objawy sepsy Wysokie prawdopodobieństwo posocznicy CRP >1 mg / 100 ml Co najmniej 2 inne poza CRP markery zakażenia Posiew krwi dodatni lub ujemny Grupa 2 Mniej niż 3 kliniczne objawy sepsy Prawdopodobieństwo sepsy CRP > 1 mg /100ml Co najmniej 2 inne markery zakażenia poza CRP Posiew krwi ujemy Grupa 3 Mniej niż 3 kliniczne objawy sepsy Możliwość sepsy CRP <1 mg / 100 ml Mniej niż 2 markery zakażenia Posiew krwi ujemny Group 4 Brak objawów klinicznych Wykluczenie sepsy CRP <1 mg / 100 ml Brak innych markerów zakażenia Posiew krwi ujemny Cetinkaya M et al. Comparisonof teh efficacy of serum amyloid A, C reactive protein, and procalcitonin in diagnosis and follow-up of necrotizing enterocolitis in premature infants. J Ped Surg 2011;46:1482

27 CHARAKTERYSTYKA Grupa 1 (n=108) Grupa 2+3 (n=15) Grupa 4 (n=40) Tydzień ciąży (25 37) (26 36) (32 35) Masa ciała (g) 1745 ( ) 1685 ( ) 1725 ( ) syn/córka 58/50 10/5 22/18 Apgar min (1 9) 5.6 (2 9) 7.4 (4 9) Apgar min 5 b 6.7 (5 9) 7.0 (5 9) 7.5 (6 10) Cięcie cesarskie 72 (66.7) 11 (73.3) 20 (50) PROM 12 (11.1) 2 (13.3) 0 (0) * Choriamnionitis c 4 (3.7) 1 (6.7) 0 (0) * Hypoxia 6 (5.6) 6 (40) 0 (0) * Bezdechy 6 (5.6) 4 (26.7) 0 (0) * Nietolerancja żywienia 36 (33.3) 4 (26.3) 0 (0) * Żółtaczka 22 (20.4) 9 (60) 1 (2.5) * Umieralność 25 (23.1) 1 (6.7) 0 (0) Cetinkaya M et al. Comparisonof teh efficacy of serum amyloid A, C reactive protein, and procalcitonin in diagnosis and follow-up of necrotizing enterocolitis in premature infants. J Ped Surg 2011;46:1482

28 Cetinkaya M et al. Comparisonof teh efficacy of serum amyloid A, C reactive protein, and procalcitonin in diagnosis and follow-up of necrotizing enterocolitis in premature infants. J Ped Surg 2011;46:1482

29 Cetinkaya M et al. Comparisonof teh efficacy of serum amyloid A, C reactive protein, and procalcitonin in diagnosis and follow-up of necrotizing enterocolitis in premature infants. J Ped Surg 2011;46:1482

30 Abbreviations: AUC, area under the curve; CI, confidence interval; CRP, C- reactive protein; NPV, negative predictive value; PCT, procalcitonin; PPV, positive predictive value; SAA, serum amyloid A Marker Time Czułość (%; 95% Cl) Swoistość (%; 95% Cl) PPV (%) NPV (%) AUC P-value CRP, >0.5 mg per 100 ml 0 h 72.3 ( ) 100 ( ) h 71.5 ( ) 100 ( ) days 50 ( ) 100 ( ) PCT, >0.5 mg per 100 ml 0 h 74.8 ( ) 100 ( ) > h 57.7 ( ) 100 ( ) days 28.4 ( ) 100 ( ) SAA, >6.8 mg per 100 ml 0 h 76.4 ( ) 100 ( ) h 66.3 ( ) 100 ( ) days 44.7 ( ) 100 ( ) Cetinkaya M et al. Comparisonof teh efficacy of serum amyloid A, C reactive protein, and procalcitonin in diagnosis and follow-up of necrotizing enterocolitis in premature infants. J Ped Surg 2011;46:1482

31 Grupa kontrolna (Grupa Czas od początku objawów Sepsa Grupa 1+2+3, n=123) 4, n=40) CRP mg per 100 ml 0 h * h N/A 7 days N/A 10 days N/A PCT mg per 100 ml 0 h * h N/A 7 days N/A 10 days N/A SAA mg per 100 ml 0 h * h N/A 7 days N/A 10 days N/A Cetinkaya M et al. Comparisonof teh efficacy of serum amyloid A, C reactive protein, and procalcitonin in diagnosis and follow-up of necrotizing enterocolitis in premature infants. J Ped Surg 2011;46:1482

32 CRP level in group 1 PCT level in group 1 CRP level in group 2 PCT level in group 2 PCT cut off 0.24 ng/ml at time of diagnosis has optimal sensitivity, specificity, PPV and NPV M. Çetinkaya et al., Journal of Pediatric Surgery (2011) 46,

34 PCT a NEC 23 t.c. PSN całkowicie oddzielone łożysko 740g, Ap 3,5,6 SIPPV+VG Surfaktant PDA-Ibuprofen 11 doba NEC perforacja PCT; 8 doba -14,27; 11 doba 37,36ng/ml CRP- 1; 9; 1,2mg/l

35 PCT a NEC 24 t.c.hellp u matki. LDH 1930, ALT 176, PLT CC 500g, Surfaktant.IMV PDA, Kardiomiopatia przerostowa SEPSA-Staphylococcus capitis NEC ZGON 11 doba. PCT 5 doba: 0,94; 8 doba 1,72 ; PCT 10 doba ;12,47ng/ml CRP 5 doba:2 10 doba ;71mg/l

36 NIE TĘDY DROGA DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Podobne dokumenty

Przydatność prokalcytoniny w diagnostyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych u noworodków. Jerzy Szczapa Uniwersytet Medyczny Poznań

Przydatność prokalcytoniny w diagnostyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych u noworodków Jerzy Szczapa Uniwersytet Medyczny Poznań Epidemiologia sepsy Rocznie 4 mln. zgonów dzieci w tym 35% z powodu sepsy