Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Internet i telewizja - edukacja i zagrożenia Agata Olechnowicz Uniwersytet Gdański 8 grudnia 2015 roku Organizatorzy EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Wpływ Internetu i telewizji na rozwój dziecka 4 godziny i 7 minut dziennie, przed telewizorem spędza statystyczny Polak (Nielsen Audience Measurement, 2013)
Wpływ telewizji na rozwój dziecka Amerykańskie Towarzystwo Pediatryczne zaleca, aby dzieci do 2 roku życia w ogóle nie oglądały bajek. Dla przedszkolaka optymalny czas przed bajkami to pół godziny dziennie. Dla 6-latka maksymalnie godzina. Czy to za mało? Czy bajki są takie edukacyjne jak nam się wydaje? Czy pobudzają wyobraźnię, pomagają dziecku zrozumieć świat i wiele emocji? Dają chwilę wyciszenia i odpoczynku?
Wpływ telewizji na rozwój dziecka ( )W konsekwencji nadmiernego obciążenia układu nerwowego, spowodowanego zbyt dużą ilością wrażeń i informacji z TV może dojść do poważnych uszkodzeń tj. zaburzenia koncentracji, trudności w skupieniu uwagi, drażliwość, nadpobudliwość. Spada samoocena dzieci, co w rezultacie przekłada się na szereg trudności w rozwiązywaniu problemów z jakimi się spotykają. Dzieci zatracają umiejętność przewidywania swoich reakcji ( ) Na treści oglądane w filmach i bajkach dzieci reagują bardzo żywiołowo i silne wrażenia mają swoje odzwierciedlenie np. w lękach nocnych. K. Kołtun, pedagog wczesnoszkolna
Wpływ telewizji na rozwój dziecka Najnowsze badania dowodzą silnego związku między pojawieniem się trudności językowych u dzieci i wczesnym kontaktem z edukacyjnymi DVD, filmami animowanymi, kreskówkami czy po prostu telewizorem grającym w tle. Na przykład każda godzina dziennie między 8 a 16 miesiącem życia przekłada się na zubożenie słownictwa rzędu 10%. ( ) Ryzyko wzrasta nawet sześciokrotnie, jeśli pierwszy kontakt ze szklanym ekranem nastąpił zanim dziecko skończyło rok. Jednym z pierwszych efektów jaki wywiera telewizja jest drastyczne zmniejszenie ilości i jakości interakcji rodzic-dziecko. Tymczasem to interakcje są kluczowe dla jego rozwoju. M. Desmurget Teleogłupianie
Czy dzieci przejmują złe nawyki od dorosłych? W ciągu tygodnia 12% chłopców, 8% dziewcząt i 30% rodziców ogląda telewizję ponad dwie godziny dziennie. W weekend poziom oglądalności zwiększał się: 45% chłopców, 43% dziewczynek, 53 % matek i 57% ojców spędzało ponad dwie godziny przed telewizorem. Córki ojców, którzy spędzali ponad dwie godziny dziennie przed ekranem, przekraczały ten poziom dwukrotnie częściej niż synowie. International Journal of Behavioural Nutrition and Physical Activity.
Bajki kiedyś a dziś
Dziecko a reklama Jak dzieci postrzegają reklamy? Czy dzieci są świadome tego, czym są reklamy? Czy lubią je oglądać?
Dziecko a reklama Reklama kreuje potrzeby i gusta młodych odbiorców, którzy są podatni na modelowanie. Uczy ich zachowań i sposobów myślenia, kształtuje ich postawy. Czy dzieci są łatwowierne i naiwne? Czy wierzą, że świat wykreowany w reklamach odpowiada temu prawdziwemu?
Wpływ Internetu i telewizji na rozwój dziecka
Wpływ Internetu na rozwój dziecka Czy powinniśmy chronić dzieci przed cyfrowym światem? Czy Internet da się lubić? Czy sieć nas ogłupia?
Młodzież a Internet. Jak to wygląda w liczbach? Europa. Raport EU Kids Online : 92 % dzieci w wieku 9-16lat korzysta z Internetu co najmniej 1 na tydzień, 57 % - zagląda do sieci prawie codziennie (Livingstone, S., Haddon, L.,Görzig, A. and Ólafsson, K. (2011) Risks and safety on the internet: Full findings. The perspective of European children. grupa badana: 23420) ponad połowa dzieci w wieku 0-8 lat ma dostęp do urządzeń mobilnych (Holloway,D., Green, L. and Livingstone, S. (2013). Zero to eight. Young children and their internet use. LSE, London: EU Kids Online.)
Jak to wygląda w Polsce? 96% loguje się do Internetu przynajmniej raz na tydzień ( EU Kids Online ) 72% loguje się do Internetu codziennie (Kirwil, 2011) 80% 7 14-latków przynajmniej kilka razy w tygodniu (PBI/Gemius, 2011) 52% badanych w Internecie spędza co najmniej 2h w dniu szkolnym 81% ma własny komputer (Makaruk, Wójcik, Konsorcjum, EU NET ADB, 2012) 55% - 10-15latków ma smartfon lub tablet (TNS Polska, 2013)
Jak to wygląda w Polsce? Do czego młodzieży w wieku 9-16lat służy Internet? 85% - do prac szkolnych 83% - gry 76% - filmy 62% - komunikatory 59% - profil na portalu społecznościowym 39% - publikacja zdjęć 31% - e-mail 11% - blog
Gdzie młodzież korzysta z Internetu Miejsca, z których dzieci łączą się z Internetem % dzieci w Polsce % dzieci w Europie Szkoła 66 63 Własny pokój/sypialnia 64 48 Dom kolegów 52 51 Wspólny pokój we własnym domu 41 60 Dom krewnych 38 41 Biblioteka publiczna 12 12 Kawiarenka internetowa 5 14 Źródło: http://www.saferinternet.pl/images/stories/pdf/raport_eu_kids_online_polska_28-10-2010.pdf
Gdzie młodzież korzysta z Internetu Urządzenie, za pomocą którego dzieci łączą się z Internetem Komputer używany wspólnie z innymi Własny komputer osobisty % dzieci w Polsce % dzieci w Europie (średnio) 57 55 52 34 Telefon komórkowy 37 28 Zestaw telewizyjny 35 31 Własny laptop 13 23 Laptop używany wspólnie z innymi 13 23 Konsola do gier 11 24 Inne przenośne urządzenie 5 10 Źródło: http://www.saferinternet.pl/images/stories/pdf/raport_eu_kids_online_polska_28-10-2010.pdf
Jak to wygląda w Polsce? Treści szkodliwe. Wyniki badania EU-ADB-NET 67% polskich 14 17-latków miało kontakt z pornografią ¼ z nich oceniła to doświadczenie jako negatywne Ponad połowa - przynajmniej jeden rodzaj treści szkodliwych: 40% - przekaz nienawiści bądź agresywne ataki słowne, 30 % -na temat skrajnego odchudzania się, 24% - doświadczeń z zażywania narkotyków 20% - sposobów samookaleczenia się 15% - kwestie samobójstwa Włodarczyk, 2013
Homo tabletis W 2012 roku firma AVG Technologies, zajmująca się bezpieczeństwem w sieci, zapytała 2,2 tys. mam dzieci w wieku do dwóch do pięciu lat o to, co umieją i lubią robić ich pociechy. Okazało się, że znacznie więcej pięciolatków potrafi korzystać ze smartfona czy posługiwać się myszką, niż pływać czy zawiązać sznurowadła.
Homo tabletis ponad 40% rocznych i dwuletnich dzieci w Polsce korzysta z tabletów lub smartfonów, wśród nich niemal co trzecie korzysta z urządzeń mobilnych codziennie lub prawie codziennie, 60% rodziców, którzy udostępniają dzieciom tablet lub smartfon, robi to, żeby zająć się swoimi sprawami, co czwarty po to, żeby dziecko zjadło posiłek, 18% żeby dziecko zasnęło. Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. (Millward Brown Poland dla FDN, 2015)
Siecioholicy Nieustanne korzystanie przez nastolatków z serwisów społecznościowych i bycie zawsze "on-line" wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zaburzeń snu, depresji, stanów lękowych oraz niższym poczuciem własnej wartości. Wyniki badania przeprowadzonego na Uniwersytecie w Glasgow (Szkocja). Konferencja British Psychological Society w Manchesterze.
Siecioholicy Uzależnienie to stan psychicznego lub fizycznego przymusu do wykonywania pewnych czynności lub przyjmowania określonych substancji psychoaktywnych w oczekiwaniu na efekty ich działania lub dla uniknięcia przykrych objawów ich braku. Uzależnienie od Internetu, telewizji czy gier komputerowych rozpoznajemy w podobny sposób, co inne uzależnienia. Świadczą o nim m.in.: fascynacja ciągłe myśli o danej rzeczy i chęć powrotu do niej objawy po odstawieniu irytacja i niepokój w przypadku niemożliwości skorzystania z Internetu itp. konflikty problemy w kontaktach między osobą uzależnioną a otoczeniem, ale również walka wewnętrzna trudności w realizacji codziennych obowiązków
Siecioholicy Sprawdź, czy nie przesadzasz z Internetem! Czy wciąż myślisz, co będziesz oglądał/oglądała w telewizji, albo co będziesz robił/robiła w Internecie? Czy często wspominasz, co ci się przytrafiło w mediach? Czy nie umiesz ograniczyć czasu spędzanego w sieci? Czy czujesz, że zajmuje ci go za dużo? Czy smucisz się lub irytujesz, kiedy nie możesz skorzystać z Internetu? Czy przez Internet kłócisz się z rodzicami/opiekunami? A może zaniedbujesz inne obowiązki, np. naukę? Czy kiedykolwiek kłamałeś/kłamałaś, aby ukryć to, jak pochłania Cię Internet? Czy korzystasz z Internetu, aby poprawić sobie humor lub uciec od rodziców/opiekunów?
Niebezpieczne symptomy Symptom % dzieci, które odpowiedziały, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy symptom wystąpił W Polsce (średnio w Europie) Chłopcy w Polsce Dziewczęta w Polsce Nie jeść albo nie spać 18 (17) 21 15 z powodu Internetu Bez powodzenia próbować Spędzać mniej czasu w Internecie 32 (32) 38 26 Czuć się nieswojo, kiedy nie można być w Internecie Zaniedbywać rodzinę, znajomych, naukę szkolną albo hobby z powodu spędzania czasu w Internecie Przyłapać się na tym, że surfuje się po Internecie nawet wtedy, kiedy to specjalnie nie interesuje 32 (33) 35 28 35 (34) 38 30 38 (41) 37 38 Wszystkie wymienione symptomy 9 11 7 Żaden z wymienionych symptomów nie wystąpił 41 38 45 Źródło: http://www.saferinternet.pl/images/stories/pdf/raport_eu_kids_online_polska_28-10-2010.pdf
Rola portali społecznościowych Dla młodych ludzi Internet jest ważnym punktem odniesienia, wskazuje na pozycję w grupie rówieśniczej. Gdy coś ten porządek zaburzy, pojawiają się negatywne emocje: wstyd, poczucie upokorzenia i strach.
Rola portali społecznościowych Zdecydowana większość nastolatków ma profile na popularnych portalach społecznościowych typu Facebook, Twitter czy Ask.fm, dlatego cały czas są narażone na przemoc w sieci. Profil na Facebooku posiada ponad 1,82 mln polskich nastolatków w wieku 7-15 lat i ponad 4 mln w wieku 15-24 lat.
Portale społecznościowe - bezpieczeństwo
Portale społecznościowe - bezpieczeństwo
Aplikacja Snapchat- bezpieczeństwo Współczesne smartfony oferują szeroki możliwości i dosepność różnorakich aplikacji np. Snapchat, która pozwala rejestrować smartfonem zdjęcia i krótkie filmy, a następnie wysyłać je znajomym. Odbiorca może je oglądać tylko 10 sekund, potem znikają.
Cyberprzemoc - formy Ktoś wysłał mi SMS, który mi dokuczył/sprawił przykrość/ /wystraszył 16,8% Ktoś wysyłał mi wiadomości przez komunikator, które mnie obraziły/ośmieszyły - 16,1% Ktoś wyzywał mnie, kiedy rozmawiałem/am na czacie - 13,8% Ktoś komentował moje wypowiedzi na forum internetowym w taki sposób, że sprawił mi przykrość/ wystraszył mnie 13,8% Ktoś umieścił w Internecie/rozesłał innym osobom moje zdjęcie zrobione w nieprzyjemnej sytuacji 5,9%
Seksting Badania Polskich nastolatków: 14,6% miało kontakt z materiałami sekstingowymi 9,2% - 11-latków 22,6% - 16-latków Kirwil, 2014
Cyberprzemoc haterzy
Co można zrobić, żeby zapobiegać negatywnemu wpływowi Internetu i TV Rozmawiać z dzieckiem o Internecie Z badań Fundacji Dzieci Niczyje wynika, że aż 54% nastoletnich internautów, których niechciane zdjęcia lub filmy pojawiły się w sieci nie dzieli z nikim informacji o zdarzeniu.
Co można zrobić, żeby zapobiegać negatywnemu wpływowi Internetu i TV Budować dobre relacje Dawać dobry przykład Ustalić konkretne zasady i je egzekwować Korzystać z programów filtrujących
Do czego przydaje się program filtrujący? Programy filtrujące treści szkodliwe i nielegalne pomagają chronić dzieci korzystające z Internetu. Różne programy oferują różne możliwości oraz narzędzia. Dzięki nim najczęściej można: filtrować strony www zablokować czaty i komunikatory zablokować dostęp do Internetu ustalić harmonogram korzystania z komputera i Internetu śledzić historię stron odwiedzanych przez dziecko (w przeglądarce internetowej dziecko z łatwością wyczyści historię, tutaj bez znajomości hasła jest to niemożliwe)
Wylogujmy się https://www.youtube.com/watch?v=yo3un6gqeaa https://www.youtube.com/watch?v=amye4iajta0
Warto wiedzieć! Telefon zaufania Uzależnienia behawioralne 801 889 880 czynny codziennie w godz. 17-22
Do poczytania N. Carr - Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg M. Spitzer - Cyfrowa demencja
Do poczytania W. Powers - Wyloguj się do życia M. Desmurget - Teleogłupianie. O zgubnych skutkach oglądania telewizji (nie tylko przez dzieci)
Do poczytania J. Juul - Twoje kompetentne dziecko. Dlaczego powinniśmy traktować dzieci poważniej? Krzysztof Piersa - Komputerowy ćpun
Dziękuję za uwagę