Projekty szerokopasmowe z dofinansowaniem UE 2007-2013: Podsumowanie dorobku MSP Piotr Marciniak, Piotr Wiąckiewicz Warszawa, 05-06.10.2015
KIKE KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ Jesteśmy jedną z największych w Polsce izb gospodarczych branży IT i największą, zrzeszającą małych i średnich operatorów Istniejemy od 2008 roku Zrzeszamy 250 lokalnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych Działamy na rzecz rozwoju usług cyfrowych, dostępnych dla ogółu obywateli 161 projektów z dz. 8.4 o wart. 390 mln zł 84% spośród nich to projekty FTTx
Konspekt: Działanie 8.4 PO IG podsumowanie Działanie II.1 PO RPW Wpływ dotacji na rynek telko Efekty gospodarcze w skali makro Doświadczenia i wnioski Potencjał 2014-2020
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE 9 przeprowadzonych naborów Wnioski złożone: 1560 Wnioski ocenione pozytywnie: 722 Podpisane UoD: 653 Realizowane UoD: 540 W tym liczba zakończonych projektów: 370 Liczba beneficjentów: 310 Źródło: CPPC
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE Wysokość zakontraktowanych środków z EFRR z uwzględnieniem oszczędności na zakończonych projektach 672 648 043,12 PLN Wartość realizowanych 540 umów (podpisane umowy minus rozwiązane umowy) - 791 350 638,96 PLN % faktycznego wykonania alokacji - 89% Źródło: CPPC
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE 19% 27% projekty radiowe projekty światłowodowe projekty mieszane 54% Spośród 540 realizowanych projektów 291 to projekty realizowane w technologii światłowodowej 148 realizowane w technologii radiowej, 101 w technologii mieszanej Źródło: CPPC
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE Największe inwestycje Lp. Numer umowy Nazwa beneficjenta 1 POIG.08.04.00-30- 102/11 2 POIG.08.04.00-24- 226/10 3 POIG.08.04.00-18- 450/10 4 POIG.08.04.00-24- 362/12 5 POIG.08.04.00-18- 218/12 Dofinansowanie Tytuł projektu INEA S.A. 17 662 871,08 Zapewnienie Internetu szerokopasmowego na terenie wybranych miejscowości województwa wielkopolskiego Sitel Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 12 796 674,39 Zapewnienie dostępu do Internetu na obszarze województwa śląskiego w technologii FTTH Zicom Next Sp. z o.o. 11 873 955,76 Łącza światłowodowe dla mieszkańców Jarosławia i okolic Ludyga Adrian "ADI- 9 973 187,56 Zapewnienie dostępu do szerokopasmowego POL", 'PROTONET" Internetu w niektórych miejscowościach powiatu kłobuckiego, tarnogórskiego i będzińskiego w technologii FTTH Zicom Next sp. z o.o. 9 000 519,92 Internet dla Przemyśla Źródło: CPPC
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE i najwięksi beneficjenci Lp. Nazwa beneficjenta Dofinansowanie łączne Liczba realizowanych projektów 1 Zicom Next Sp. z o.o. 46 067 353,06 6 2 Ludyga Adrian "ADI-POL", 'PROTONET" 32 801 992,67 4 3 INEA S.A. 26 199 334,80 10 4 G-NET s.c. T.Serwatka W.Rakoniewski 25 677 512,33 10 5 6 7 CZARNET spółka cywilna Krzysztof Szymura, Andrzej Owczarek 23 852 706,12 8 SERVOM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 21 365 062,86 8 Sitel Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 19 477 291,67 4 8 RFC MARCIN FRĄTCZAK 14 406 617,26 3 9 "E-CHO" SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ 13 281 718,31 5 Źródło: CPPC
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE Rozkład geograficzny projektów województwo Ilość realizowanych projektów Liczba osób, które uzyskały możliwość dostępu do Internetu Długość wybudowanej sieci (km) dolnośląskie 20 6 821 288,74 kujawsko - pomorskie 25 16 044 843,99 lubelskie 33 19 518 1 280,28 lubuskie 16 3 347 256,66 łódzkie 29 13 767 1 752,76 małopolskie 97 37 448 2 035,48 mazowieckie 19 12 441 403,74 opolskie 37 20 661 2 507,00 podkarpackie 55 30 848 1 017,62 podlaskie 12 2 614 317,03 pomorskie 28 14 327 1 100,78 śląskie 67 32 140 2 782,07 świętokrzyskie 26 12 246 709,33 warmińsko mazurskie 13 4 440 125,90 wielkopolskie 48 19 309 728,98 zachodnio pomorskie 15 7 769 446,09 łącznie 540 253 740 16 596,45 Źródło: CPPC
8.4 PO IG - PODSUMOWANIE Rozkład geograficzny projektów Źródło: CPPC
PRZECIĘTNA OSIEM CZWÓRKA i średnia wartość projektu - 1 465 464,15 PLN 10 podłączonych miejscowości 3,9 tys. gospodarstw domowych, czyli 11 tys. mieszkańców na obszarze realizacji projektu Wskaźnik rezultatu 630 umów abonenckich Koszt netto per abonent 5,2 tys. zł Źródło: opracowanie własne
i PRZECIĘTNE ZAANGAŻOWANIE BENEFICJENTA 1,75 projektu / beneficjent Projekty FTTH po 2011 Łączna wartości wszystkich inwestycji ok. 3,5 mln zł 25 podłączonych miejscowości 9,1 tys. gospodarstw domowych, czyli 25 tys. mieszkańców na obszarze realizacji projektów Wskaźnik rezultatu (HC homes connected) 1470 umów abonenckich Źródło: opracowanie własne
II.1 PO RPW - PODSUMOWANIE 2 nabory wniosków: lato 2013 i wiosna 2014 Łączna alokacja: ok 280 mln zł 183 złożone wnioski 78 wniosków rekomendowanych do dofinansowania o wartości 241 mln zł Brak udziału dużych telekomów poza Orange! 3 500 000,00 3 000 000,00 3 108 770,78 2 500 000,00 2 000 000,00 1 500 000,00 1 586 034,30 1 000 000,00 500 000,00 0,00 średnia wartośc projektu 8.4 POIG średnia wartość projektu II.1 PO RPW Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PARP
POZYTYWNY WPŁYW DOTACJI NA RYNEK TELKO Dofinansowania wypełniły niedoskonałość rynku - lukę w finansowaniu inwestycji szerokopasmowych przez lokalnych ISP Udział lokalnych ISP w polskim rynku usług dostępu do Internetu sięga 20% Rynek telekomunikacyjny w Polsce 2014 - analiza regionalna. Prognozy rozwoju na lata 2014-2018 PMR 2014 Skokowe podniesienie jakości świadczonych usług dostępowych FTTx umożliwia świadczenie nowych usług zgodnie z trendami rynkowymi i wymaganiami użytkowników (NGA, IPTV, smart home, smart city, IoT ) Właściwie wszystkie segmenty rynku poza dostępem NGA wykazują objawy nasycenia. Dla wzrostu przychodów kluczowa staje się sprzedaż dodatkowych usług (...) albo wymyślenie całkowicie nowych usług. Szczególnie atrakcyjna wydaje się agregacja produktów spoza tradycyjnego obszaru komunikacji elektronicznej Prognozy rozwoju zintegrowanego rynku komunikacji elektronicznej w Polsce, Audytel 2014
POZYTYWNY WPŁYW DOTACJI NA RYNEK TELKO Scenariusze na przyszłość: Stymulowanie rozwoju i popytu na nowoczesne usługi online (np. umiejętności cyfrowe, e-zdrowie, inteligentne domy, e-administracja) (A.T. Kearney dla Orange Polska: Analiza i możliwe scenariusze rozwoju rynku telekomunikacyjnego w Polsce, październik 2012) Operatorzy będą stawać przed wyzwaniem optymalizacji zysków. Należy zatem spodziewać pojawienia się ofert wiązanych. (Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce, UKE, czerwiec 2014) Nieograniczone możliwości przepustowości sieci FTTH wygenerują w kolejnych latach popyt na zupełnie nowe usługi, niemożliwe do realizacji wcześniej z uwagi na ograniczenia techniczne przesyłu danych Biorąc pod uwagę obserwowane tendencje rynkowe, całkowicie zasadnym jest przyjęcie, iż pakiety o prędkości 100 Mb/s+ będą za kilka lat oczekiwanym i uzasadnionym standardem
BADANIE ANKIETOWE KIKE WŚRÓD BENEFICJENTÓW Realizacja maj-czerwiec 2014 Target MŚP lokalni PT/ISP Anonimowa ankieta 28 pytań Dystrybucja różnymi kanałami email, osobiście, konferencja Łącznie ankietę wypełniły 32 podmioty, które realizują wspólnie 93 projekty dofinansowane z środków europejskich (reprezentatywna próba - 16% ogółu aktywnych umów w ramach działania 8.4 PO IG) WNIOSKI POZYTYWNY WPŁYW DOTACJI NA RYNEK TELKO Profesjonalizacja MŚP: skuteczność pozyskiwania środków, sprawne rozliczanie, model generalnego wykonawcy aż 37,5% beneficjentów realizuje inwestycje wyłączenie z środków własnych Zdaniem prawie 2/3 respondentów uzyskanie dotacji w wysokim stopniu przyczyniło się do rozwoju ich firm prawie 95% spośród nich zamierza aplikować o kolejne dotacje w ramach PO PC
POZYTYWNY WPŁYW DOTACJI NA RYNEK TELKO Źródło finansowania inwestycji Ocena działania 8.4 kredyt środki własne mieszane inne bardzo dobrze dobrze dostatecznie słabo bardzo słabo Wpływ na rozwój firmy Chęć aplikowania do PO PC Tak, w wysokim stopniu Tak, w przeciętnym stopniu Nie przyczyniło się Nie, osłabiło firmę/wywołało niepotrzebne trudności Nie wiem/ trudno powiedzieć Na pewno tak Raczej tak Waham się Raczej nie Na pewno nie Nie wiem/ trudno powiedzieć Źródło: opracowanie własne
EFEKTY SPOŁECZNE Rozkład geograficzny projektów w odniesieniu do: Liczby mieszkańców danego województwa Wielkości województwa (powierzchni) Urbanizacji (czyli odsetka populacji, zamieszkującego w granicach administracyjnych miast) 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00%
EFEKTY SPOŁECZNE Liczba osób w zasięgu budowanych sieci w regionach w wartościach bezwzględnych 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0
EFEKTY SPOŁECZNE Liderzy to tereny rolnicze i trudne inwestycyjnie (góry, lasy, pogórza): 5 najsłabiej zurbanizowanych regionów: Podkarpacie, Świętokrzyskie, Lubelskie, Małopolska i Opolszczyzna. Średni wskaźnik urbanizacji wynosi tam 53%. Natomiast w 9 regionach ulokowanych pod kreską (czyli o stopniu penetracji projektami 8.4 nie przekraczającym 0,66% ludności) średni wskaźnik urbanizacji jest wyraźnie wyższy i wynosi 63%.
EFEKTY SPOŁECZNE Długość budowanej sieci FTTH w przeliczeniu na powierzchnię regionu Długość budowanych WOJEWÓDZTWO światłowodów na 1 km2 powierzchni [m] 1 opolskie 266 2 śląskie 226 3 małopolskie 134 4 łódzkie 96 5 świętokrzyskie 61 6 pomorskie 60 7 podkarpackie 57 POLSKA 53 8 lubelskie 51 9 kujawsko - pomorskie 47 10 wielkopolskie 24 11 zachodnio pomorskie 19 12 lubuskie 18 13 podlaskie 16 14 dolnośląskie 14 15 mazowieckie 11 16 warmińsko mazurskie 5 Zgodnie z danymi UKE, liczba łączy o prędkości ponad 100 Mb/s w okresie od 2013 r. do 2014 r. wzrosła o 126%
DOPROWADZAMY ŚWIATŁOWODY NA TERENY WIEJSKIE Większość inwestycji zlokalizowana jest na terenach podmiejskich i wiejskich MSP dosłownie dostarczają Internet pod strzechy w przeciwieństwie do dużych telekomów Docelowa wartość wskaźnika długość wybudowanej sieci dla 540 realizowanych projektów - 16 596,45 km
EFEKTY SPOŁECZNE Cel działania 8.4 PO IG: Działanie ma na celu stworzenie możliwości bezpośredniego dostarczania usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu na etapie tzw. ostatniej mili dla grupy docelowej (dostarczanie Internetu bezpośrednio do użytkownika) poprzez wsparcie mikro- małych i średnich przedsiębiorców zamierzających dostarczać tę usługę na obszarach, na których prowadzenie tej działalności na zasadach rynkowych jest nieopłacalne finansowo. TEZA KIKE: małe i średnie firmy wywiązały się z postawionego im zadania i są najlepiej z całej branży predysponowane do zapewnienia szerokopasmowego Internetu na obszarach zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, także w perspektywie konkursów PO PC.
EFEKTY GOSPODARCZE 22 583 63 181 projekty radiowe projekty światłowodowe 167 976 projekty mieszane WSKAŻNIK REZULTATU Liczba osób, które uzyskały możliwość dostępu do Internetu Wartość tego wskaźnika dla 540 realizowanych projektów - 253 740 (na podstawie wniosków o dofinansowanie) Źródło: CPPC
EFEKTY GOSPODARCZE Przyjmujemy za GUS, iż średnio w gospodarstwie domowym w Polsce zamieszkują 2,82 osoby Oznacza to, iż do budowanych sieci przyłączonych zostanie ok. 685 tys. osób Przechodząc na poziom HP, zasięg sieci określić można, jeśli przyjmiemy średnie zakładane nasycenie na danym terenie, tj. 15% Szacujemy, że na terenach objętych inwestycjami 8.4 przez MŚP zamieszkuje ok. 4,5 mln osób, a zatem ok. 12% ludności Polski
Źródło: UKE
EFEKTY GOSPODARCZE Obszary wiejskie / wykluczone cyfrowo pomijane były w planach inwestycyjnych dużych telekomów, czego świadectwem były plany inwestycyjne: Orange 2014: W 2013 roku ( ) kontynuowaliśmy ograniczanie nakładów inwestycyjnych, które zmniejszyły się o 18%2 i wyniosły 14,8% przychodów (wobec 16,5% w 2012 roku) Netia 2014: Zamierzamy skoncentrować się na najbardziej atrakcyjnych na rynku obszarach segmentu korporacyjnego, podnosząc rentowność przy ograniczaniu dodatkowych nakładów inwestycyjnych Multimedia 2014: Obecnie nie planujemy inwestycji w modernizację sieci dostępowych i spodziewamy się, że roczne nakłady inwestycyjne (z wyjątkiem tych związanych z przejęciami) w latach kolejnych będą średnio nieznacznie niższe niż nakłady inwestycyjne w latach 2008-2012
WNIOSKI Mali i średni PT zdali egzamin z absorpcji środków publicznych w ramach budżetu 2007-2013 Dotacje wypełniły lukę w finansowaniu projektów szerokopasmowych Dzięki inwestycjom dofinansowanym lokalni ISP dysponują najnowocześniejszą infrastrukturą w kraju: lokalni ISP przynajmniej od roku 2011 (czyli od rozpoczęcia drugiej fazy wdrażania 8.4 PO IG) budują sieci spełniające kryteria dostępu NGA 8.4: efekt synergii celów publicznych i prywatnych. MŚP działają i budują sieci na obszarach zagrożonych wykluczeniem cyfrowym: obszarach wiejskich, trudniejszych biznesowo i terenowo, terenach o niskim stopniu urbanizacji skala zaangażowania pojedynczego operatora na poziomie tylko nieco niższym niż wymogi PO PC
WNIOSKI Główne problemy związane z akwizycją KONKURENCJA 47 49,0% Umowy terminowe klientów uniemożliwiają zmianę operatora bez naliczenia kary 18 18,8% silna konkurencja i obecność innych operatorów na obszarze projektu 14 14,6% realizacja innych projektów dofinansowanych 6 6,3% konkurencja sieci komórkowych 6 6,3% zmiana sytuacji rynkowej od momentu złożenia wniosku 3 3,1% BARIERY POPYTOWE 26 27,1% brak potrzeby u klientów (mają wolniejszy internet, który im wystarcza) 11 11,5% brak popytu u klientów spowodowany mylnymi informacjami uzyskanymi od konkurencji 6 6,3% brak popytu wśród klientów (np. z uwagi na podeszły wiek, wyjazdy zarobkowe) 5 5,2% brak popytu u klientów spowodowany "psuciem rynku" przez dotacje (internet za 1 zł) 2 2,1% mieszkańcy boją się podpisywać umowy na etapie budowy/projektowania sieci 1 1,0% mieszkańcy boją się, że zostaną oszukani (liczne przypadki nieuczciwej sprzedaży) 1 1,0% OPÓŹNIENIA 19 19,8% opóźnienie w realizacji projektu wynikające z problemów technicznych (z gestorem sieci energetycznej, uzgodnienia, pozwolenia) zbyt krótki czas na realizację projektu (2 lata wystarczy zaledwie na budowę, ale już nie na akwizycję) 11 11,5% 8 8,3% BARIERY ADMINISTRACYJNE 4 4,2% bariery administracyjne (lokalna biurokracja) 3 3,1% opóźnienie w podpisaniu umowy o dofinansowanie, co naruszyło harmonogram prac 1 1,0%
WNIOSKI Global Information Technology Report 2015 50 miejsce w rankingu (na 143 kraje świata) awans o 4 miejsca Podindeks Przygotowanie 30 miejsce, w tym Infrastruktura 36 miejsce Dostępność 26 miejsce Podindeks Otoczenie prawne 54 miejsce, w tym Środowisko prawne i polityczne 65 miejsce
Lokalni ISP już od kilku lat realizują cele EAC, NPS i PO PC
POTENCJAŁ 2014-2020 W 2015 r. zakończona zostanie realizacja projektów ze starej perspektywy (POIG oraz RPO). Kilkaset firm budujących już teraz światłowodowe sieci szerokopasmowe oraz ich podwykonawcy będą dysponowali doświadczeniem, kadrami, sprzętem, finansowaniem oraz co ważniejsze gotowymi do dalszej rozbudowy segmentami sieci NGN. MŚP posiadają zasoby gotowe do wykorzystania w ramach POPC. Brak nowych projektów dla MŚP oznaczać będzie w 2015 r. zwolnienia pracowników i sprzedaż aktywów, które powinny zostać wykorzystane do budowy sieci dostępowych. Brak nowych perspektyw inwestycyjnych zwiększy gotowość MŚP do sprzedaży wybudowanych sieci po okresie trwałości (czyli już od 2016-17 r.) potencjalnie degradując popyt na rynku hurtowym co dotknie również wojewódzkie sieci szerokopasmowe, a w dalszej perspektywie może poprzez zmniejszenie konkurencji skutkować wzrostem cen usług.
POTENCJAŁ 2014-2020 Zdolność absorpcji dofinansowań przez MŚP w latach 2014-2020. Bazując na doświadczeniach z POIG 8.4 i średniej wielkości przyznawanego dofinansowania na poziomie przekraczającym w ostatnich naborach 2 mln zł / projekt, przy 200 wnioskach tej wielkości MŚP są w stanie zagospodarować alokację pierwszego naboru 1.1 PO PC (600 mln zł) Jest to kwota przekraczająca blisko dwukrotnie cel wydatkowania dla 1 osi POPC na 2017 r. oscylujący wedle obecnych prac MIR na poziomie ok. 71 mln Euro.
Opracowania KIKE dot. dofinansowań
WNIOSKI
WNIOSKI
Dziękujemy za uwagę piotr.marciniak@kike.pl piotr.wiackiewicz@kike.pl