Realizacja projektów związanych zanych z dostępem odbiorców końcowych oraz osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym do szerokopasmowego Internetu -

Transkrypt

1 Realizacja projektów związanych zanych z dostępem odbiorców końcowych oraz osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym do szerokopasmowego Internetu - analiza stanu obecnego oraz barier w wykorzystaniu dostępnych środków unijnych.

2 SPIS TREŚCI 1 1. Cel raportu.2 2. Metodologia badania...5 źródła danych opis grupy ankietowej 3. Działanie statystyki naborów zalety i wady wskazane przez ankietowanych 4. Działanie statystyki naborów zalety i wady wskazane przez ankietowanych 5. Wnioski i wskazówki...23 bariery proceduralno-systemowe i realizacyjne propozycje działań naprawczych

3 CEL RAPORTU 2

4 CEL RAPORTU 3 Analiza obecnego stanu wdrażania Działań 8.3 i 8.4 PO IG: weryfikacja danych dostępnych na stronach internetowych analiza wyników ankiety ewaluacyjnej. Zidentyfikowanie barier hamujących wykorzystanie dostępnychśrodków. Przedstawienie wskazówek, które mogą usprawnić system dystrybucji środków dostępnych w ramach Działań 8.3 i 8.4 PO IG. Przedstawienie informacji na temat aktualnie wdrażanych oraz planowanych działań promocyjnych, proceduralno-prawnych i informacyjnych, które mają na celu usprawnienie procesu wdrażania Działań 8.3 i 8.4 PO IG. Raport pozostaje aktualny na dzień 31 stycznia 2011 r.

5 METODOLOGIA BADAŃ 4

6 METODOLOGIA BADAŃ ŹRÓDŁA DANYCH 5 Wielopłaszczyznowa analiza obejmująca różnorodne źródła danych - dane zastane jak i dane wywołane. Metody badawcze wykorzystujące analizę treści danych zastanych (contentanalysis) oraz analizę ankiet elektronicznych. Dane źródłowe do przeprowadzenia analizy w podziale na rodzaje Dane Jakościowe Ilościowe pierwotne - raporty ewaluacyjne - raporty branżowe - dokumenty programowe - dokumentacja konkursowa - ustawodawstwo - treści zamieszczone w Internecie - konferencje branżowe - statystyki naborów - raporty ewaluacyjne - raporty branżowe wtórne - ankiety elektroniczne

7 METODOLOGIA BADAŃ ŹRÓDŁA DANYCH 6 Analiza danych zastanych: przebadano treści przekazów na temat Działania 8.3 i 8.4 PO IG, w tym: strona internetowa WWPE strona internetowa Forum Szerokopasmowego analiza statystyk naborów prowadzonych przez WWPE analiza otoczenia prawnego obu Działań, w szczególności projektowanych zmiany w ustawodawstwie. Wyniki skonfrontowano z treścią raportów ewaluacyjnych dla poszczególnych Działań. W chwili sporządzenia raportu nie były dostępne żadne dodatkowe dokumenty i/lub statystyki, które mogłyby wpłynąć na przedstawione wnioski.

8 METODOLOGIA BADAŃ ANKIETY 7 Dwa formularze ankiety elektronicznej oddzielny dla Działania 8.3 i 8.4 PO IG Każdy formularz ankiety obejmował cztery kategorie pytań: wprowadzające filtrujące zamknięte otwarte Zakres rzeczowy pytań: poziom wiedzy nt. Działania 8.3 PO IG i Działania 8.4 (w zależności od wybranego formularza ankiety) uczestnictwo w konkursie ewentualne problemy związane z procedurą aplikacyjną metodologia określenia grup docelowych w projektach bariery w procesie realizacji projektu sposób realizacji projektu stopień osiągnięcia zaplanowanych wskaźników i korzyści z realizacji projektu

9 METODOLOGIA BADAŃ OPIS GRUPY ANKIETOWEJ 8 Badanie ankietowe przeprowadzono w styczniu 2011 r. w formie elektronicznej. Ankietę przeprowadzono dwutorowo: w oparciu o bazę danych UKE (174 potencjalnych respondentów w ramach Działania 8.3 PO IG oraz 159 potencjalnych respondentów w ramach Działania 8.4 PO IG) i dane ze strony WWPE udostępnienie ankiety w Internecie (strona internetowa UKE, Krajowe Forum Szerokopasmowe, strona Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej). Liczba podmiotów, do których dotarła ankieta ewaluacyjna jest szacowana na ok W badaniu wzięło udział łącznie 215 respondentów, z czego ponad 57% wypełniło ankietę dotyczącą Działania 8.3 PO IG. Działanie Działanie 8.3 POIG Działanie 8.4 POIG Liczba respondentów biorących udział w badaniu ankietowym Główna grupa docelowa Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki Lokalni telekomunikacyjni Organizacje pozarządowe operatorzy Liczba respondentów Liczba podmiotów poproszonych mailowo o udział w badaniu Łącznie

10 METODOLOGIA BADAŃ OPIS GRUPY ANKIETOWEJ 9 Rozkład geograficzny respondentów biorących udział w badaniu ankietowym: liczba wypełnionych ankiet dla każdego z Działań w poszczególnych województwach Działanie 8.3 PO IG Działanie 8.4 PO IG

11 DZIAŁANIE 8.3 PO IG 10

12 DZIAŁANIE 8.3 PO IG Zakontraktowano 20% dostępnych środków % 100% 80% 60% 40% 20% 0% Stosunek wartości zatwierdzonych wniosków do wartości alokacji 34,62% nabór ciągły ,51% I runda ,94% II runda ,07% I runda 2010 Cztery pierwsze nabory wniosków w ramach Działania 8.3 PO IG nie wyczerpały alokacji. Budżet niewykorzystany przez zatwierdzone projekty szacowany jest na 195 mln PLN. Różnice w poziomach wnioskowanego wsparcia w poszczególnych województwach: łódzkie nie złożono dotąd żadnego wniosku; mazowieckie 4-krotnie przewyższa średnią krajową.

13 DZIAŁANIE 8.3 PO IG Zakontraktowano 20% dostępnych środków 12 Dotychczas podpisano 129 umów o dofinansowanie Kwota podpisanych umów wynosi 277 mln PLN (45% alokacji na 4 pierwsze konkursy). Poziom kontraktacji środków w ramach czterech pierwszych konkursów dla działania 8.3 PO IG Nabór Budżet naboru (PLN) Wartość podpisanych umów o dofinansowanie (PLN) Udział podpisanych umów w alokacji dla poszczególnych konkursów (nabór ciągły) ,51% (I runda 2009) (II runda 2009) (I runda 2010) ,31% ,25% ,60% Łącznie ,98%

14 DZIAŁANIE 8.3 PO IG Mała aktywność większości samorządów 13 Wielkość koła wskazuje na wartość zakontraktowanych środków ukazuje to różnice pomiędzy województwami Brak woj. łódzkiego (brak złożonych wniosków) oraz woj. opolskiego (brak podpisanych umów) 50% udział w zakontraktowa anych środkach ogółem 40% 30% 20% 10% 0% liczba podpisanych umów dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie małopolskie mazowieckie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie

15 DZIAŁANIE 8.3 PO IG Największa zaleta walka z wykluczeniem cyfrowym 14 Zalety wymieniane w kontekście Działania odnoszą się głównie do jego idei i pozytywnego wpływu na szerokorozumianą sytuację społeczną w Polsce zapewnienie dostępu do Internetu dla mieszkańców zagrożonych wykluczeniem cyfrowym szeroki zakres przewciwdziałania wykluczeniu (zakup sprzętu, oprogramowania, szkolenia itd. wysoki poziom dofinansowania zwiększenie dostępu do internetu na szczeblu lokalnym przejrzyste zasady ubiegania się o dofinansowanie 9% 8% 6% 6% 44% możliwość pokrycia kosztów dostępu do Internetu w grupie docelowej (maksymalnie 3 lata) zwiększenie nowoczesności regionu i państwa możliwość zaliczkowania w ramach projektu możliwość wyboru bibliotek, domów dziecka itp., jako grup docelowych zwiększenie umiejętności korzystania z Internetu dowolność w wyborze grup docelowych 2% 2% 2% 2% 1% 1% inne 7% brak zalet 14% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

16 DZIAŁANIE 8.3 PO IG Wady problemy proceduralne i długi okres trwałości 15 Wady Działania wskazane przez ankietowanych związane są ze zbyt skomplikowanym procesem rozliczania oraz okresem trwałości, w którym trudne jest utrzymanie rezultatów projektu, ze względu na brak możliwości kontrolowania całej grupy docelowej projektu zbyt skomplikowane i długotrwałe procedury aplikowania i rozliczania projektów zbyt długi okres utrzymania projetku (5 lat) 14% 19% brak właściwego wsparcia ze strony instytucji wdrażających (brak dobrych praktyk) słaba promocja Działania i jego roli ograniczenie grupy docelowej do osób wykluczonych cyfrowo 6% 6% 5% brak możliwości kwalifikowania niektórych wydatów (biurka, krzesła itp.) krótki okres finansowania projektów działanie nie rozwiązuje problemu wykluczenia cyfrowego zbyt mało środków zagwarantowanych na to Działanie brak możliwości sfinansowania wymiany zużytego sprzętu zbyt mała liczba konkursów 2% 2% 2% 1% 2% 1% inne 12% brak wad 33% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

17 DZIAŁANIE 8.4 PO IG 16

18 DZIAŁANIE 8.4 PO IG Wzrastająca popularność Działania 17 Stosunek wartości zatwierdzonych wniosków do wartości alokacji 250% 200% 150% 100% 50% 0% nabór ciągły ,35% 5,62% 41,27% 2,35% 5,62% 27,04% I runda 2009 II runda ,78% 142,38% I runda 2010 Cztery pierwsze nabory wniosków nie wyczerpały dostępnej alokacji Budżet niewykorzystany przez zatwierdzone projekty z listy podstawowej po 4 konkursach szacowany jest na 178 mln PLN Wyłączność białych i szarych plam powoduje podział projektów na podstawowe i rezerwowe Aby otrzymać dotację przedsiębiorcy z listy rezerwowej muszą najpierw zmienić zakres rzeczowy swoich projektów (usunięcie zablokowanych obszarów) zatwierdzone projekty z listy podstawowej wszystkie zatwierdzone projekty

19 DZIAŁANIE 8.4 PO IG 4 konkursy - 2,31% środków zakontraktowane 18 Zwiększony poziom zainteresowania Działaniem przejawia się w postaci dużej ilości złożonych wniosków Nie koresponduje to z ilością i wartością zawartych umów o dofinansowanie Okres czasu pomiędzy złożeniem wniosku a podpisaniem umowy sięga nawet 1 roku Poziom kontraktacji środków w ramach czterech pierwszych konkursów dla działania 8.4 PO IG Nabór (nabór ciągły) (I runda 2009) (II runda 2009) Budżet naboru (PLN) Wartość podpisanych umów o dofinansowanie (PLN) Udział podpisanych umów w alokacji dla poszczególnych konkursów ,32% ,46% ,95% (I runda 2010) ,94% Łącznie ,31%

20 DZIAŁANIE 8.4 PO IG Brak podpisanych umów w 7 województwach 19 30% 25% 20% 15% 10% 5% Wielkość koła wskazuje na wartość zakontraktowanych środków ukazuje to różnice pomiędzy województwami szczegóły na kolejnym slajdzie Wskazano wyłącznie te województwa, z których przedsiębiorcy podpisali co najmniej jedną umowę o dofinansowanie. 0% łódzkie małopolskie mazowieckie podkarpackie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie

21 DZIAŁANIE 8.4 PO IG Brak podpisanych umów w 7 województwach 20 Poziom kontraktacji środków w poszczególnych województwach po czterech pierwszych konkursach w ramach Działania 8.4 PO IG Województwo Wartość podpisanych umów (PLN) Liczba podpisanych umów Wartość umów oczekujących na podpisanie (PLN) dolnośląskie 0, ,37 kujawsko-pomorskie 0, ,72 lubelskie 0, ,84 lubuskie 0, ,52 łódzkie , ,21 małopolskie , ,79 mazowieckie , ,57 opolskie 0, ,60 podkarpackie , ,62 podlaskie 0, ,00 pomorskie , ,66 śląskie , ,90 świętokrzyskie , ,36 warmińsko-mazurskie , ,10 wielkopolskie , ,68 zachodniopomorskie 0, ,00 Polska ogółem , ,94 w ramach dotychczas zakończonych naborów podpisano 48 umów o dofinansowanie (na 227 rekomendowanych projektów do dofinansowania z listy podstawowej i listy rezerwowej) wraz ze wzrostem zainteresowania wsparciem w ramach Działania 8.4 PO IG poziom kontraktacji nie wykazuje wzrostu (np. dla wniosków rekomendowanych w ramach I naboru dla 2010 r. podpisano dotychczas 3 umowy o dofinansowanie

22 DZIAŁANIE 8.4 PO IG Zalety obszary nieopłacalne i lokalni operatorzy 21 Wskazane przez ankietowanych zalety w głównej mierze dotyczą umożliwienia lokalnym operatorom konkurowania o wsparcie oraz promowania projektów realizowanych na obszarach dotąd nieopłacalnych Niepokojące jest, że aż 20% ankietowanych nie wskazało żadnych zalet umożliwienie realizacji projektu na obszarach dotąd nieopłacalnych 26% umożliwienie aplikowania o wsparcie nawet najmniejszym, lokalnym 16% wysokość dofinansowania, możliwość skorzystania z zaliczek promowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych 10% 11% dobrze zorganiowane Działanie, kompetentni urzędnicy wysoki budżet całkowity Działania 4% 5% brak promesy kredytowej, jako obowiązkowego dokumentu rozwój terenów wykluczonych elektronicznie specyfikacja Działania dobrana do potrzeb i możliwości lokalnych funkcjonujące portale informacyjne WWPE różnorodność dopuszczeonych rodzajów beneficjentów 2% 2% 2% 1% 1% Inne 10% brak zalet 20% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

23 DZIAŁANIE 8.4 PO IG Wady za długo i zbyt skomplikowanie 22 Roczny czas oczekiwania na wyniki oceny to wg ankietowanych zbyt długo Zjawisko blokowania białych plam znacząco utrudnia realizację projektów. Spółki zajmują po kilkadziesiąt różnych obszarów, uniemożliwiając innym podmiotom walkę o wsparcie bardzo długi okres oczekiwania na wyniki oceny; zjawisko blokowania wielu białych plam przez jednego przedsiębiorcę; biurokracja i zawiłe procedury; 13% 16% 18% zbyt wolno aktualizowane listy obszarów białych i szarych plam ; 10% nieadekwatnie dobrane kryteria oceny; 9% brak wystarczającego wsparcia ze strony Instytucji Wdrażającej; 7% zbyt niski poziom dofiannsowania. 4% dopuszczenie do wsparcia firm nieposiadających doświadczenia w branży konieczność przedstawienia pozwolenia na budowę na etapie aplikowania o wsparcie wdrażanie Działania wyłącznie na szczeblu centralnym (brak lolaknych instytucji) brak możliwości złożenia jednego wniosku obejmującego obszar kilku gmin inne 3% 2% 1% 1% 7% brak wad 16% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18%

24 WNIOSKI I WSKAZÓWKI 23

25 DZIAŁANIE 8.3 / 8.4 PO IG Odmienne instrumenty - wspólne bariery 24 Bariery proceduralno-systemowe: długotrwały okres weryfikacji wniosków; wyłącznie jedna jednostka centralna oddelegowana do obsługi wniosków; konieczność przedstawiania bardzo szczegółowej dokumentacji na etapie rozliczania przyznanych środków. Bariery związane z realizacją projektów: brak wystarczającej wiedzy w realizowaniu tego rodzaju przedsięwzięć; brak wystarczającego wsparcia szkoleniowo-informacyjnego ze strony instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie projektów; problemy z uzyskaniem wymaganych dokumentów administracyjnych.

26 DZIAŁANIE 8.3 PO IG Skomplikowane i długotrwałe procedury 25 Bariery proceduralno-systemowe: brak środków na pokrycie wkładu własnego i utrzymanie produktów projektu; pięcioletni okres trwałości; brak chęci zaangażowania w przedsięwzięcia biznesowe, preferencja realizacji tego rodzaju projektów przez przedsiębiorstwa działające na danym obszarze; brak kadry o odpowiednich umiejętnościach, która mogłaby zrealizować projekt; obawa przed zbyt dużą ilością procedur w procesie realizacji projektu. Bariery związane z realizacją projektów: niewystarczająco efektywny system administracyjny; długi okres czasu pomiędzy przygotowaniem wniosku (na potrzeby którego przyjmowanych jest szereg założeń) a faktycznym rozpoczęciem realizacji; skomplikowany dla użytkowników system aplikowania o zaliczkę lub refundację poniesionych wydatków; zbyt sformalizowany system rozliczania poniesionych kosztów.

27 DZIAŁANIE 8.4 PO IG Blokowanie białych plam, brak wsparcia w trakcie realizacji Bariery proceduralno-systemowe: zbyt długa procedura aplikacyjna blokująca działania inwestycyjne wnioskodawców; zjawisko blokowania całych obszarów białych plam przez spółki celowe, które mając wsparcie zewnętrzne dążą do przejęcia jak największej ilość obszarów sklasyfikowanych jako białe plamy ; znaczące opóźnienia w inwentaryzacji infrastruktury szerokopasmowej utrudniające przedsiębiorcom lokalizowanie obszarów białych plam ; niepełna informacja o dostępności szerokopasmowego Internetu w miejscowościach górskich, podgórskich oraz otoczonych lasami; sposób rozstrzygania, który z projektów zgłoszonych w tej samej rundzie naborów na ten sam obszar zostanie wybrany do przekazania wsparcia; problemy z uzyskaniem finansowania zewnętrznego. 26 Bariery związane z realizacją projektów: trudności związane z właściwym dokumentowaniem i rozliczaniem ponoszonych wydatków wynikające z faktu, iż znacząca część beneficjentów nie ma doświadczenia w realizacji projektów unijnych; trudności z osiągnięciem zaplanowanych wskaźników rezultatu wynikające z szybkiego postępu technologicznego i wzrostu kosztów realizacji projektu z wykorzystaniem najlepszych dostępnych rozwiązań; niedostateczne wsparcie otrzymywane ze strony instytucji wdrażających Działanie 8.4 PO IG na etapie rozliczania projektu; problemy z uzyskaniem wymaganych dokumentów administracyjnych;