VAT w transporcie wewnątrzwspólnotowym Wewnątrzwspólnotowa usługa towarów to usługa polegająca na transportowaniu towaru, której rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce na terytorium dwóch różnych państw członkowskich. 2005 Podatek VAT w handlu towarami z państwami Unii Europejskiej 1
VAT W TRANSPORCIE WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWYM * Podstawa prawna: Art. 27 ust. 2 pkt 2 i 3 lit. b, art. 28 ust. 1 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798) * Stan prawny na dzień 1 sierpnia 2005 r. 1
USŁUGI TRANSPORTU WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO TOWARÓW Wewnątrzwspólnotowa usługa towarów to usługa polegająca na transportowaniu towaru, której rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce na terytorium dwóch różnych państw członkowskich. Wewnątrzwspólnotową usługą towarów jest również usługa, której rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce na terytorium jednego państwa członkowskiego, jeżeli jest ona bezpośrednio związana z ww. wewnątrzwspólnotową usługą towarów (wykonywaną między dwoma państwami członkowskimi). Dla właściwego rozliczenia podatku VAT z tytułu świadczenia wewnątrzwspólnotowej usługi towarów konieczne jest prawidłowe ustalenie miejsca jej świadczenia. Ustalenie miejsca świadczenia oznacza bowiem wskazanie miejsca (kraju) opodatkowania usługi. W przypadku wykonywania usługi wewnątrzwspólnotowego towarów miejscem jej świadczenia jest miejsce (kraj) rozpoczęcia (zasada ogólna). (np. Polska) rozpoczęcia transport wewnątrzwspólnotowy towarów (np. Włochy) zakończenia W sytuacji przedstawionej powyżej, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT od ww. usługi będzie, co do zasady, świadczący usługę podatnik, który zastosuje dla opodatkowania całej wartości usługi podstawową stawkę podatku od 2
towarów i usług 22% i rozliczy się w urzędzie skarbowym w Polsce. Odstępstwem od przedstawionej zasady ogólnej jest sytuacja, gdy usługobiorca usługi wewnątrzwspólnotowego towarów podał numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej (lub podatku od towarów i usług) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia (numer ten poprzedzony jest kodem państwa). W takim przypadku miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało usługobiorcy ten numer. (np. Polska) rozpoczęcia nr VAT (np. włoski) transport wewnątrzwspólnotowy towarów (np. Włochy) zakończenia Przyjmując założenie, że świadczącym usługę jest polski podatnik VAT a nabywcą usługi włoski podatnik VAT, który podał dla tej transakcji numer podatkowy, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT od tej usługi będzie usługobiorca podatnik włoski, który zastosuje dla opodatkowania całej wartości usługi stawkę podatku obowiązującą we Włoszech. Świadczący usługę podatnik polski (który nie jest zarejestrowany dla VAT we Włoszech) wystawiając fakturę VAT nie wykaże stawki i kwoty podatku oraz zamieści adnotację, iż podatek rozlicza nabywca. 3
Przykłady: 1. Przewoźnik polski świadczy usługę wewnątrzwspólnotowego towarów dla podatnika austriackiego posługującego się austriackim numerem VAT UE. Miejscem opodatkowania usługi jest Austria, a obowiązanym do rozliczenia podatku usługobiorca austriacki. Przewoźnik polski wystawia fakturę bez podania stawki i kwoty podatku z adnotacją, że podatek rozlicza nabywca. 2. Sytuacja jak wyżej, ale usługobiorca nie jest podatnikiem podatku VAT. W takim wypadku przewoźnik jest obowiązany zarejestrować się w kraju rozpoczęcia (jeżeli nie jest tam już zarejestrowany dla VAT) i odprowadzić podatek VAT od usługi. 3. Polski podatnik VAT świadczy usługę wewnątrzwspólnotowego towarów na trasie Niemcy Polska na rzecz polskiego podatnika VAT, przy czym nabywca usługi podaje numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku VAT w Polsce. Miejscem świadczenia tej usługi jest Polska. Zobowiązanym do rozliczenia podatku jest podatnik świadczący usługę. Wystawia on fakturę VAT z zastosowaniem stawki podstawowej podatku VAT dla usług towarów obowiązującej w Polsce (22%). 4. Polski podatnik VAT świadczy usługę wewnątrzwspólnotowego towarów na trasie Francja Polska na rzecz osoby fizycznej z Czech. Miejscem świadczenia tej usługi jest Francja. Polski podatnik VAT świadczący usługę zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT z tytułu świadczenia tej usługi we Francji. Wiąże się to z koniecznością jego rejestracji dla potrzeb podatku VAT we Francji (jeżeli nie jest tam już zarejestrowany dla VAT) i rozliczenia podatku według stawki i zasad obowiązujących we Francji. 4
USŁUGI POMOCNICZE DO USŁUGI TRANSPORTU /ZAŁADUNEK, ROZŁADUNEK, PRZEŁADUNEK I PODOBNE CZYNNOŚCI/ Miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone z wyjątkiem: usług pomocniczych do usług wewnątrzwspólnotowego towarów, gdzie w przypadku podania przez usługobiorcę numeru, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej lub podatku od towarów i usług (numer ten poprzedzony jest kodem państwa), miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało usługobiorcy ten numer. (np. Polska) miejsce wykonania usługi pomocniczej nr VAT usługa pomocnicza do wewnątrzwspólnotowego towarów terytorium UE, usługobiorcy USŁUGI POŚREDNICTWA I SPEDYCJI ZWIĄZANE BEZPOŚREDNIO Z USŁUGAMI TRANSPORTU WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO TOWARÓW Miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna. Jeżeli jednak usługobiorca podał numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej lub podatku od towarów i usług na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia (numer ten poprzedzony jest kodem państwa), 5
miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało usługobiorcy ten numer. (np. Polska) rozpoczęcia nr VAT transport wewnątrzwspólnotowy towarów, usługobiorcy USŁUGI POŚREDNIKÓW, DZIAŁAJĄCYCH W IMIENIU I NA RZECZ OSÓB TRZECICH ZWIĄZANYCH BEZPOŚREDNIO Z USŁUGAMI POMOCNICZYMI DO USŁUGI TRANSPORTU WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO Miejscem świadczenia takiej usługi jest miejsce świadczenia usług pomocniczych, z którymi usługa ta jest bezpośrednio związana. W przypadku, gdy usługobiorca podał numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej (lub podatku od towarów i usług) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego wykonania tych usług (numer ten poprzedzony jest kodem państwa), miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało usługobiorcy ten numer. (np. Polska) usługodawcy nr VAT usługa pośrednika bezpośrednio związana z usługą pomocniczą do usług wewnątrzwspólnotowego, usługobiorcy 6
TRANSPORT OSÓB (DROGOWY) W przypadku świadczenia usług drogowego osób na terytorium Unii Europejskiej miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Ta zasada obowiązuje zarówno w transporcie krajowym jak i wewnątrzwspólnotowym. W przypadku wewnątrzwspólnotowego trasa przewozu może przebiegać następująco: np. Polska rozpoczęcia np. Niemcy, przez który biegnie trasa kraj Z na np. Francja zakończenia Dokonując przewozu osób na terytorium Wspólnoty przewoźnik rozlicza podatek VAT z tytułu świadczenia usługi przewozu odpowiednio od części obrotu uzyskanego w związku z ww. usługą, przypadającą na odcinek wykonanego na terytorium danego państwa (Polski, Niemiec i Francji), według zasad obowiązujących w tym państwie, co może wiązać się z koniecznością rejestracji przewoźnika dla potrzeb VAT w tych państwach. Przykład: Polski podatnik VAT świadczy usługę drogowego osób na trasie: Polska Niemcy Francja. W celu dokonania poprawnego rozliczenia podatku VAT z tytułu świadczenia tego rodzaju usługi podatnik jest zobowiązany do uwzględnienia regulacji obowiązujących w tym zakresie na terytorium Niemiec i Francji. Polski podatnik powinien zatem się upewnić, u właściwych administracji podatkowych, w jakiej formie ma rozliczyć podatek w tych krajach, czy ma obowiązek się w nich rejestrować. Obrót, z tytułu wykonania usługi w proporcji przypadającej na 7
odcinek wykonany na terytorium Polski, podlega opodatkowaniu stawką podatku VAT w wysokości 7 % i tak też powinien zostać wykazany w fakturze wystawionej przez podatnika. Analogiczne zasady obowiązują w przypadku świadczenia usług drogowego osób poza terytorium Wspólnoty. 8
Broszura ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa www.mf.gov.pl Ministerstwo Finansów ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa 9 2005