Sprawdzian b Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział XI Rozmnażanie Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do uzyskania. Na rozwiązanie testu masz 40 minut. 1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) A) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci. B) Pobieranie przez organizm ze środowiska substancji niezbędnych do podtrzymywania funkcji życiowych i rozwoju organizmu. C) Wydawanie na świat potomstwa zdolnego do rozrodu. D) Pozbywanie się z organizmu zbędnych, często szkodliwych produktów przemiany materii. 2. Porównaj żeński układ rozrodczy z męskim układem rozrodczym, uzupełniając poniższą tabelę. (0 2) Układ rozrodczy Komórka rozrodcza Gruczoł rozrodczy jądro jajnik 3. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. W skład żeńskiego układu rozrodczego człowieka wchodzą: (0 1) A) dwa jądra, dwa nasieniowody, jedna cewka moczowa. B) dwa jajniki, dwa jajowody, jedna macica, jedna pochwa. C) komórki jajowe i plemniki. D) dwa jajniki, jeden jajowód, jedna macica, jedna pochwa. 4. Określ czynności wskazanych na rysunku elementów męskiego układu rozrodczego, wpisując litery (0 2) odpowiadające właściwym zdaniom. A) Miejsce, w którym powstają plemniki. B) Umożliwia wprowadzenie męskich komórek rozrodczych do dróg rodnych kobiety. C) Umożliwia transportowanie plemników z jąder do cewki moczowej. D) Odpowiada za dojrzewanie i przechowywanie plemników. E) Worek skórny, w którym znajdują się jądra. 1b
5. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące żeńską komórkę rozrodczą. (0 1) Komórkę jajową/plemnik charakteryzuje brak zdolności poruszania się. Komórka ta nie zawiera substancji odżywczych/zawiera substancje odżywcze. 6. Przyporządkuj chorobom przenoszonym drogą płciową czynniki chorobotwórcze. (0 2) A) rzęsistkowica B) rzeżączka C) AIDS 1. bakteria 2. pierwotniak 3. wirus A)..., B)..., C)... 7. Uporządkuj wyrażenia, wpisując ich odpowiedniki literowe we właściwe rubryki tabeli (0 3) dotyczącej zachowania układu rozrodczego w dobrej kondycji. Działania niesprzyjające zachowaniu układu rozrodczego w dobrej kondycji Działania sprzyjające zachowaniu układu rozrodczego w dobrej kondycji Propozycje działań: A) Rozpoczęcie leczenia siebie i partnera w razie stwierdzenia u siebie choroby przenoszonej drogą płciową. B) Przeprowadzanie badań kontrolnych tylko w razie pojawienia się niepokojących dolegliwości związanych z układem rozrodczym. C) Zgłaszanie się do lekarza nawet z najmniejszymi dolegliwościami i objawami chorób narządów płciowych. D) Przestrzeganie zasad higieny osobistej. E) Utrzymywanie kontaktów seksualnych z wieloma partnerami. F) Korzystanie z toalet publicznych o złym stanie sanitarnym. 8. Na podstawie analizy tekstu dotyczącego błon płodowych wpisz nazwy odpowiadające literom. (0 2) C bezpośrednio otacza zarodek (a następnie płód), odgraniczając przestrzeń wypełnioną wodami płodowymi, które łagodzą wstrząsy i pozwalają na swobodne ruchy rozwijającego się organizmu. B to błona, w której jamie gromadzą się wydaliny zarodka i uczestniczy w tworzeniu pępowiny. Najbardziej zewnętrzną błoną płodową jest A, która pośredniczy w wymianie substancji między organizmem matki a organizmem dziecka oraz bierze udział w tworzeniu łożyska. Czwarta błona pęcherzyk żółtkowy pełni funkcje krwiotwórcze i zanika w drugim miesiącu rozwoju zarodkowego. A..., B..., C... 2b
9. Oceń prawdziwość zdań dotyczących ciąży, wpisując w kwadraty literę P, gdy zdanie jest prawdziwe, (0 3) lub literę F, gdy jest ono fałszywe. Dieta matki nie ma większego wpływu na rozwój dziecka w jej organizmie. Sterowanie płodnością człowieka jest możliwe tylko dzięki wykorzystaniu naturalnych metod zapobiegania zapłodnieniu. Leki przyjmowane przez kobietę w ciąży mają wpływ na zdrowie rozwijającego się dziecka. Picie alkoholu i palenie papierosów przez kobietę w ciąży wpływa negatywnie na rozwój zarodka i płodu. Ciąża rozpoczyna się od momentu zagnieżdżenia się zarodka w błonie śluzowej macicy, a kończy porodem. Zarażenie się matki chorobami, takimi jak różyczka czy toksoplazmoza, może mieć negatywny wpływ na zdrowie dziecka rozwijającego się w jej organizmie. 10. Oceń, które z poniższych zaleceń powinien wydać lekarz kobiecie będącej w ciąży i zaznacz je. (0 2) Możesz intensywnie trenować i uprawiać sport. W przypadku infekcji możesz sama, bez konsultacji z lekarzem, przyjmować lekarstwa. Unikaj ciężkiej, fizycznej pracy i często odpoczywaj. Jedz regularnie. Zadbaj o to, aby posiłki były urozmaicone. Nie możesz palić papierosów, ale codzienna lampka koniaku ci nie zaszkodzi. Nie pij kawy i mocnej herbaty. 11. Wpisz pod rysunkami litery odpowiadające cechom bliźniąt jedno- i dwujajowych. (0 3) Bliźnięta jednojajowe Bliźnięta dwujajowe A) Mogą być różnej płci. B) Są tej samej płci. C) Rozwijają się z dwóch komórek jajowych. D) Rozwijają się z jednej komórki jajowej. E) Są niemal identyczne. F) Nigdy nie są identyczne. Cechy:... Cechy:... 3b
12. Określ, które z poniższych zmian zachodzących w okresie dojrzewania są efektem działania (0 2) estrogenów i wpisz ich oznaczenia liczbowe. 1. Pojawienie się owłosienia tylko w okolicy łonowej i pod pachami. 2. Powiększanie się jąder, moszny i prącia. 3. Duży przyrost masy mięśniowej. 4. Pojawienie się zarostu na twarzy oraz owłosienia w okolicy łonowej, na nogach i klatce piersiowej. 5. Rozwój tkanki łącznej gruczołów mlekowych. 6. Rozwój miękkiej i gładkiej skóry oraz łagodnych rysów. Efekty działania estrogenów opisują zdania:.... 13. Uzupełnij schemat, wpisując we właściwe miejsca poniższe nazwy rodzajów dojrzałości. (0 2) 14. Uzupełnij tabelę, wpisując we właściwe miejsca litery odpowiadające cechom poszczególnych (0 3) etapów życia po narodzinach. Okres noworodkowy Okres niemowlęcy Dzieciństwo Dojrzewanie Dorosłość Wiek dojrzały Starość A) Największa wydolność fizyczna i sprawność intelektualna organizmu, zakładanie rodziny. B) Pogarszanie się wzroku i słuchu, zmniejszenie zdolności regeneracji po urazach, pojawianie się pierwszych wyraźnych zmarszczek. C) Intensywny rozwój umysłowy, kształtowanie się zdolności nawiązywania kontaktów międzyludzkich. D) Zwiotczenie skóry, zwiększona łamliwość kości, osłabienie sił i możliwości fizycznych. E) Przystosowywanie się do życia poza ciałem matki. F) Wzrost sprawności ruchowej, np. samodzielne siadanie i chodzenie, rozwój mowy. G) Rozwój wyobraźni i pamięci, dalszy rozwój mowy, osiągnięcie dojrzałości szkolnej. 4b
15. Zadanie na ocenę celującą (0 3) Na podstawie analizy poniższego schematu budowy łożyska wykonaj polecenia. a) Wpisz w puste miejsca schematu poniższe nazwy struktur budujących łożysko. błona śluzowa macicy, kosmówka b) Wpisz obok poniższych nazw substancji transportowanych przez łożysko oznaczenia literowe strzałek, którymi na powyższym schemacie przedstawiono kierunek przepływu tych substancji. dwutlenek węgla tlen substancje odżywcze zbędne produkty przemiany materii 5b