wynikiem niekorzystnych zmian cywilizacyjnych, nieprawidłowej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "wynikiem niekorzystnych zmian cywilizacyjnych, nieprawidłowej"

Transkrypt

1

2 Około 10-30% populacji jest dotknięta bezpłodnością, natomiast około 20% par ma trudności z poczęciem dziecka. Problemy pojawiają się u coraz większej liczby par i są one często wynikiem niekorzystnych zmian cywilizacyjnych, nieprawidłowej diety, zmęczenia i stresu czy zanieczyszczonego środowiska, które zakłócają płodność, naturalne cykle kobiety i procesy spermatogenezy u mężczyzn.

3

4 Kiedy dochodzi do ciąży cykliczne funkcje jajników i macicy zostają przerwane. Ciałko żółte nie degeneruje, nie zachodzi menstruacja, a ściana macicy pogrubia się umożliwiając implantację (zagnieżdżenie) i jego dalszy rozwój (bruzdkowanie - zarodek). Bruzdkowanie zarodka człowieka. a) przedjądrza męskie i żeńskie przed połączeniem, b) stadium dwukomórkowe, c) stadium ośmiokomórkowe, d) dalsze bruzdkowanie prowadzi do stadium moruli.

5 ok. 7 dnia po zapłodnieniu blastocysta przemieszcza się do odpowiedniego miejsca w macicy, gdzie rozpoczyna zagnieżdżanie. Komórki trofoblastu namnażają się i wnikają w błonę śluzową macicy.

6

7

8 ok. 45 dnia zarodek wraz z błonami płodowymi ma rozmiar piłeczki pingpongowej, ale matka wciąż może nie wiedzieć ze jest w ciąży. Owodnia wypełniona płynem owodniowym otacza zarodek i chroni go przed uszkodzeniem. Worek żółtkowy staje się częścią powstającego sznura pępowinowego. Ustala się przepływ krwi przez sznur pępowinowy do łożyska.

9

10 Owodnia - tworząca bezpośrednią warstwę okrywającą zarodek (gadów, ptaków i ssaków), zwanych owodniowcami. Owodnię wypełnia płyn surowiczy (węglowodany, tłuszcze wykorzystywane przez zarodek) tworzący tzw. wody płodowe, wydzielane przez komórki warstwy wewnętrznej owodni ( chroni płód przed urazami mechanicznymi i uciskami, a także utratą wilgotności, może dostosowywać się położeniem do ciała matki. Omocznia - (u gadów, ptaków i ssaków), pełniąca rolę zbiornika produktów przemiany materii zarodka. Powstaje wskutek uwypuklenia jelita zarodkowego. U gadów i ptaków bierze również udział w procesach oddechowych zarodka, u ssaków narząd szczątkowy, który zanika we wczesnym okresie ciąży, a jej pozostałość wchodzi w skład sznura pępowinowego płodu. Kosmówkę - błona zewnętrzna, której powierzchnia pierwotnie w całości, następnie zaś w części pokryta jest tzw. kosmkami. W kosmkach wykształca się układ naczyniowy dzięki któremu dokonuje się wymiana substancji odżywczych i gazowych między matką a płodem i wydalanie produktów przemiany materii płodu. Z kosmówki powstaje w dalszej kolejności łożysko.

11 Łożysko - narząd łączący zarodek ze ścianą macicy matki. W dalszym rozwoju zarodka kosmówka ulega silnemu rozrostowi i ok tygodnia ciąży przekształca się w łożysko, które rozwija się dalej aż do 36 tygodnia ciąży. Umiejscowienie łożyska w macicy uzależnione jest od pierwotnej implantacji jaja płodowego w jamie macicy. Spełnia rolę organu wymiany między matką a płodem. Za pośrednictwem krwi matki dostarczane są do przestrzeni międzykosmkowej substancje odżywcze, jak białka, aminokwasy, węglowodany, lipidy, witaminy, woda, hormony, a także tlen oraz inne substancje, jak np. środki farmakologiczne. Łożysko jest również gruczołem wewnętrznego wydzielania. Wytwarza gonadotropinę kosmówkową, progesteron i estrogeny. Łożysko stanowi naturalną barierę immunologiczną.

12

13

14 Rozwijający się w macicy płód (przekrój przez ciało, płód z błonami płodowymi.

15 plemnik przebija się przez wieniec promienisty, za pośrednictwem akrosomu trawi osłonkę przejrzystą i wnika co cytoplazmy oocytu, wzrasta stężenie jonów Ca, a to stymuluje jadro oocytu do kontynuowania podziału mejotycznego (niezapłodniony oocyt znajduje się w metafazie mejozy II) i wydzielanie ciałka kierunkowego, jądro plemnika i oocytu odtwarza otoczkę jądrową i wchodzi w fazę S cyklu komórkowego (tu: replikacja DNA, synteza histonów), po ok. 15 godz. od zapłodnienia wytwarza się wspólne wrzeciono podziałowe, po ok. 30 godz. od zapłodnienia zygota dzieli się na 2 blastomery na tym etapie możliwe jest rozdzielenie blastomerów, z których powstaną 2 identyczne genetycznie zarodki = bliźnięta jednojajowe,

16 po 3-4 dniach zarodek osiąga stadium = blastomerów jest to stadium moruli (przypomina owoc morwy) po 7 dniach morula przemieszcza się z jajowodu do macicy i tu przekształca się w = blastocystę zanika osłonka przejrzysta na jednym z biegunów blastocysty wytwarza się skupisko komórek węzeł zarodkowy (embrioblast), a ścianki blastocysty są nazywane = trofoblastem z węzła zarodkowego rozwija się właściwy zarodek, a z trofoblastu najpierw w kosmówkę, a potem łożysko proces implantacji zostaje zakończony 9 dnia

17 w 8 dniu węzeł zarodkowy przekształca się w tarczę zarodkową zbudowana z 2 warstw komórek (listków zarodkowych ektodermy i endodermy) = jest to proces gastrulacji, w 15 dniu 3 listek zarodkowy = mezoderma, w 2 i 3 tygodniu rozpoczyna się gastrulacja zaczyna się tworzyć struna grzbietowa, dalej tworzy się płytka nerwowa, dalej części mózgu (przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie), potem wyodrębniają się zaczątki półkul mózgowych, w 1 miesiącu rozwoju zaczyna bić serce (częstość 60 razy/min), w rejonie gardzieli tworzą się tzw. kieszenie gardzieli i wykształcają się elementy układu oddechowego, uchyłki przewodu pokarmowego z nich powstanie wątroba, pęcherzyk żółciowy, trzustka,

18 pod koniec 1 miesiąca zawiązki kończyn dolnych i górnych, 2 miesiąc dalszy rozwój narządów, rozwijają się mięśnie, impulsy wysyłane z mózgu regulują funkcje niektórych narządów i kształtują pierwsze reakcje odruchowe, od 3 miesiąca zarodek nazywamy płodem i ma już wygląd miniaturowego człowieka, różnicuje się płeć, oczy i uszy, widoczne niektóre części szkieletu, strunę grzbietową zaczyna zastępować kręgosłup, ruchy oddechowe pompują płyn owodniowy do i z płuc (płód ma 56 mm i 14 g).

19 II TRYMESTR serce bije 150 uderzeń/min, w 5 miesiącu odczuwalne ruchy, III TRYMESTR płód rośnie szybko i zachodzi ostateczny rozwój tkanek i narządów, 6 miesiąc płód jest pomarszczony (prawdopodobnie skóra rośnie szybciej niż leżąc pod nią tkanka łączna), jeżeli dochodzi do przedwczesnego porodu niemowlę może oddychać i płakać ale najczęściej umiera, gdyż mózg i płuca nie są dostatecznie wykształcone, 7 miesiąc rozwijają się półkule mózgowe, odruchy chwytania, ssania, ciało jest okryte puszystym owłosieniem (lanugo), w ostatnich miesiącach skóra zostaje pokryta ochronną substancją tzw. werniks (dziecko w chwili urodzenia waga ok. 3000g, 52 cm gł.), ciąża trwa około 280 dni = 40 tygodni

20 Okres I - rozwierania - etap w którym dochodzi do wygładzenia części pochwowej i rozwarcia szyjki macicy które wynosi 10 cm średnicy. Pierwszy okres porodu zaczyna się, kiedy skurcze macicy stają się wystarczająco częste, silne i długie, aby rozpocząć zauważalne wygładzenie i rozwieranie szyjki macicy. Okres rozwierania trwa u wieloródek 7-9 godzin, a u pierwiastek (kobiety, które rodzą po raz pierwszy) 9-15 godzin. Okres II - wydalania - obejmuje wydalanie płodu. Rozpoczyna się w chwili pełnego rozwarcia szyjki i kończy się urodzeniem noworodka. Drugi okres trwa u wieloródek 0,5-1 godziny, a u pierwiastek 1-3 godzin. Okres III - łożyskowy - obejmuje odklejenie się i wydalanie łożyska. Zaczyna się w chwili urodzenia noworodka i kończy się wydaleniem łożyska. Trwa u wieloródek 5-15 minut, a u pierwiastek minut. Najczęściej łożysko zostaje wydalane w ciągu 5 minut od urodzenia noworodka. Okres położyskowy - to okres pierwszych 2 godzin po porodzie w których obserwujemy kurczenie się macicy. W okresie tym obserwuje się krwawienie z dróg rodnych oraz kontroluje się kanał rodny.

21 Poród prawidłowy pomiędzy 28, a 42 tygodniem, poronienie przed 21 tygodniem, przed 38 tygodniem poród przedwczesny, po 42 tygodniu poród opóźniony.

22

23

24 Interpretacja punktacji skali Apgar po 1 minucie (odpowiadająca definicji WHO): 8-10 punktów noworodek żywotny 6-7 punktów lekkie zaburzenia adaptacji 3-5 punktów ciężkie zaburzenia adaptacji 0-2 punkty ciężka zamartwica

25

26 Fizjologia noworodka donoszonego. normy masy ciała mieszczą się w granicach g (chłopcy ważą przeważnie więcej od dziewczynek średnia waga chłopców wynosi g, średnia waga dziewczynek g), normy długości ciała mieszczą się w granicach cm (średnio 50 cm), długość ciemieniowo-siedzeniowa wynosi średnio 33 cm, obwód główki noworodka mieści się w granicach cm, obwód klatki piersiowej cm, duża głowa stanowi ¼ długości ciała.

27 Stany przejściowe noworodka.

28 Bliźniaki jednojajowe powstają wtedy, gdy jeden plemnik zapładnia jedną komórkę jajową a podział na dwa zarodki następuje później, dlatego też bliźniaki jednojajowe są zawsze tej samej płci. Bliźniaki dwujajowe powstają wtedy, gdy dwa plemniki zapładniają dwie komórki jajowe. Bliźniaki mogą być tej samej bądź różnej płci. Po implantacji w jamie macicy każdy z zarodków bliźniaków dwujajowych wytwarza niezależną kosmówkę. W macicy istnieją więc dwa niezależne od siebie zarodki z niezależnymi od siebie anatomicznie błonami płodowymi. Występują dwa, niezależne od siebie łożyska, które najczęściej jednak ściśle do siebie przylegają tworząc pozornie połączone łożysko.

29

30 Choroby matki stanowiące podłoże do porodu przedwczesnego.

31 Czynniki ryzyka ciąży.

32 blastocysta wkłucie w oocyt embrion składa się z 8 komórek i jest gotowy do przeniesienia.

33

34

35

36

37

Okres zarodkowy (embrionalny) jest to okres rozwojowy człowieka, który trwa od około szóstego lub ósmego dnia, czyli od momentu

Okres zarodkowy (embrionalny) jest to okres rozwojowy człowieka, który trwa od około szóstego lub ósmego dnia, czyli od momentu Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii UJ CM Okres zarodkowy (embrionalny) jest to okres rozwojowy człowieka, który trwa od około szóstego lub ósmego dnia, czyli od momentu implantacji zagnieżdżenia

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA. HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej całości

SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA. HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej całości SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... TEMAT LEKCJI: Rozwój płodowy człowieka KLASA... DATA:... GODZ... HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

Aborcja to nic innego jak sztuczne wywołanie poronienia lub usunięcie zarodka bądź płodu.

Aborcja to nic innego jak sztuczne wywołanie poronienia lub usunięcie zarodka bądź płodu. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Aborcja bez emocji Aborcja to nic innego jak sztuczne wywołanie poronienia lub usunięcie zarodka bądź płodu. W ostatnim czasie za przyczyną 14 letniej Agaty a konkretnie

Bardziej szczegółowo

RozmnaŜanie się i rozwój człowieka

RozmnaŜanie się i rozwój człowieka RozmnaŜanie się i rozwój człowieka 1. Zaznacz definicję rozwoju osobniczego. A. Proces prowadzący do uzyskania przez organizm energii. B. Usuwanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii. C. Zmiany

Bardziej szczegółowo

1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) A) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci.

1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) A) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci. Sprawdzian b Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział XI Rozmnażanie Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do

Bardziej szczegółowo

Narządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne

Narządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne Narządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne Męskie narządy płciowe prącie: moszna Zewnętrzne narządy płciowe: Wewnętrzne narządy płciowe : jądra męski

Bardziej szczegółowo

1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?

1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza? SPIS TREŚCI Wstęp 10 1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22 Zagnieżdżenie 23 Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę 23 Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?

Bardziej szczegółowo

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich

Bardziej szczegółowo

The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals

The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals The Maternal Nucleolus Is Essential for Early Embryonic Development in Mammals autorstwa Sugako Ogushi Science vol 319, luty 2008 Prezentacja Kamil Kowalski Jąderko pochodzenia matczynego jest konieczne

Bardziej szczegółowo

5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach...

5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach... SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii................ 16 2. Układ rozrodczy................... 26 Układ rozrodczy męski.................. 26 Narządy rozrodcze wewnętrzne...............

Bardziej szczegółowo

Embriologia część II

Embriologia część II Embriologia część II Konsekwencje zapłodnienia Stymulacja oocyta II rzędu do ukończenia II podziału mejotycznego drugie ciałko kierunkowe Przywrócenie diploidalnej liczby chromosomów (46) w zygocie połowa

Bardziej szczegółowo

V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY

V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej

Bardziej szczegółowo

Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka

Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ. Temat: FIZJOLOGIA PŁODNOŚCI

SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ. Temat: FIZJOLOGIA PŁODNOŚCI SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE DLA UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ Treści: fizjologia układu płciowego człowieka, fazy cyklu miesiączkowego kobiety, owulacja, fazy płodności i niepłodności

Bardziej szczegółowo

Gonocyty komórki prapłciowe

Gonocyty komórki prapłciowe GAMETOGENEZA Gametogeneza Gametogeneza (z grec. gamete żona, gametes mąż) Proces powstawania oraz rozwoju specjalnej populacji komórek, które nazywa się gametami lub komórkami rozrodczymi. Mejoza i różnicowanie

Bardziej szczegółowo

Przebieg ciąży fizjologicznej

Przebieg ciąży fizjologicznej Przebieg ciąży fi zjologicznej 45 Przebieg ciąży fizjologicznej Agnieszka M. Bień, Marta Grudzińska Cel główny Omówienie przebiegu ciąży fi zjologicznej oraz charakterystyka poszczególnych trymestrów jej

Bardziej szczegółowo

Układ wewnątrzwydzielniczy

Układ wewnątrzwydzielniczy Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne

Bardziej szczegółowo

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2. W wyniku podziału komórki powstaje komórka potomna, która ma o połowę mniej DNA od komórki macierzystej i jest o połowę mniejsza. Aby komórka potomna była zdolna do kolejnego podziału musi osiągnąć rozmiary

Bardziej szczegółowo

Tułów człowieka [ BAP_ doc ]

Tułów człowieka [ BAP_ doc ] Tułów człowieka [ ] Prezentacja Wstep Ciało człowieka jest najpiękniejszym i najbardziej skomplikowanym mechanizmem na świecie. W naszym ciele rozgrywa się bez przerwy tysiące zdarzeń. Nasze płuca pracują,

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 SPIS TREŚCI Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii I. TKANKI CZŁOWIEKA (dr Joanna Kaźmierczak) 17 1. Tkanka nabłonkowa 17 1.1. Nabłonek pokrywający 18 1.2. Nabłonek gruczołowy

Bardziej szczegółowo

Okres dojrzewania: O co w tym wszystkim chodzi?- cykl zajęć odpowiedzialne macierzyństwo.

Okres dojrzewania: O co w tym wszystkim chodzi?- cykl zajęć odpowiedzialne macierzyństwo. KONSPEKT CYKLICZNYCH ZAJĘĆ OŚWIATOWYCH Temat: Okres dojrzewania: O co w tym wszystkim chodzi?- cykl zajęć odpowiedzialne macierzyństwo. Data zajęć: 10 lutego 2009 r. Czas trwania: 1 godzina zegarowa Cele:

Bardziej szczegółowo

Temat: Świat gadów. Gady pierwotnie lądowe lądzie wtórnie w wodzie zmiennocieplne ciepłolubne

Temat: Świat gadów. Gady pierwotnie lądowe lądzie wtórnie w wodzie zmiennocieplne ciepłolubne Temat: Świat gadów. Gady (gromada) określa się jako zwierzęta pierwotnie lądowe. Oznacza to, że są one pierwszą grupą kręgowców, która w pełni przystosowała się do życia na lądzie. Niektóre gatunki wtórnie

Bardziej szczegółowo

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym

Bardziej szczegółowo

2. Plan wynikowy klasa druga

2. Plan wynikowy klasa druga Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3

Bardziej szczegółowo

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? 3 Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? Najważniejsze punkty zu kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą być ciężkie, u innych nieznaczne. zobjawami zespołu PCOS mogą

Bardziej szczegółowo

Embriologia I. Rozwój męskiego i żeńskiego układu płciowego Zapłodnienie

Embriologia I. Rozwój męskiego i żeńskiego układu płciowego Zapłodnienie Embriologia I Rozwój męskiego i żeńskiego układu płciowego Zapłodnienie Rozwój układu moczowego Mezoderma pośrednia Nerka ostateczna Przednercze zanika Przewody przednercza, przyśródnerczowe (Przewody

Bardziej szczegółowo

samopowielanie się, Czynność życiowa prowadząca do zwiększenia liczby osobników danego gatunku.

samopowielanie się, Czynność życiowa prowadząca do zwiększenia liczby osobników danego gatunku. samopowielanie się, Czynność życiowa prowadząca do zwiększenia liczby osobników danego gatunku. Rozmnażanie bezpłciowe Nowy organizm powstaje z części ciała organizmu rodzicielskiego Przykłady: pączkowanie

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM

Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM 1. IRINOTECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINOTECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINOTECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU

Bardziej szczegółowo

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami

Bardziej szczegółowo

Prenatalny okres życia człowieka a identyfikacja płciowa. Emilia Lichtenberg-Kokoszka Uniwersytet Opolski Polska

Prenatalny okres życia człowieka a identyfikacja płciowa. Emilia Lichtenberg-Kokoszka Uniwersytet Opolski Polska Prenatalny okres życia człowieka a identyfikacja płciowa Emilia Lichtenberg-Kokoszka Uniwersytet Opolski Polska Seksualność jest zjawiskiem wieloaspektowym, wielowymiarowym, obejmującym szereg cech i czynności

Bardziej szczegółowo

tel:

tel: Meskie narządy płciowe, 4 części Nr ref: MA01592 Informacja o produkcie: Męskie narządy rozrodcze 4 częściowy model naturalnej wielkości męskich organów rozrodczych. Istnieje możliwość otwarcia modelu

Bardziej szczegółowo

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,

Bardziej szczegółowo

Embriologia część II

Embriologia część II Embriologia część II Konsekwencje zapłodnienia Stymulacja oocyta II rzędu do ukończenia II podziału mejotycznego drugie ciałko kierunkowe Przywrócenie diploidalnej liczby chromosomów (46) w zygocie połowa

Bardziej szczegółowo

Psychologia prenatalna

Psychologia prenatalna Zespół Personalitas nad podstawie Kornas-Biela, D. (2011).. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki (s. 147-171). Warszawa: PWN. Psychologia prenatalna Dziedzina psychologii

Bardziej szczegółowo

Krytyczne okresy rozwoju narządów

Krytyczne okresy rozwoju narządów Krytyczne okresy rozwoju narządów Okres zygoty Okres zarodkowy (w tygodniach) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 cewa nerwowa (WCN) serce (wady serca) kończyny górne nerki kończyny dolne warga górna podniebienie

Bardziej szczegółowo

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.

Bardziej szczegółowo

IRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA

IRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA Załącznik C.35.a. IRINOTECANUM Lp 1. IRINO TECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINO TECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINO TECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 4. IRINO TECANUM C15.2 BRZUSZNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU

Bardziej szczegółowo

Tętno /liczba skurczów serca na minutę przed ćwiczeniem

Tętno /liczba skurczów serca na minutę przed ćwiczeniem Model odpowiedzi i schemat punktowania do zadań stopnia szkolnego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Biologii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Za rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać?

21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać? Biologia tematy lekcji klasa 2 1. Poznajemy budowę oraz znaczenie tkanek zwierzęcych. 2. Jakie cechy charakterystyczne posiadają gąbki i parzydełkowce? 3. Skąd wywodzi się nazwa płazińce i nicienie? 4.

Bardziej szczegółowo

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory

Bardziej szczegółowo

Bliźniak z zespołem Beckwitha-Wiedemanna

Bliźniak z zespołem Beckwitha-Wiedemanna Bliźniak z zespołem Beckwitha-Wiedemanna Marek Szczepański, Renata Posmyk Klinika Neonatologii i intensywnej Terapii Noworodka Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Konferencja,,Neonatologia przez przypadki

Bardziej szczegółowo

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Bardziej szczegółowo

3. Wymagania edukacyjne

3. Wymagania edukacyjne 3. Wymagania edukacyjne DZIAŁ PROGRAMU TEMAT LEKCJI KONIECZNY POZIOM PODSTAWOWY ROZSZERZAJĄCY DOPEŁNIAJĄCY ORGANIZM CZŁOWIEKA 1. Pochodzenie człowieka i jego miejsce w systemie organizmów. 2. Budowa i

Bardziej szczegółowo

Modyfikacje epigenetyczne w czasie wzrostu oocytów związane z rozszerzeniem rozwoju partenogenetycznego u myszy. Małgorzata Karney

Modyfikacje epigenetyczne w czasie wzrostu oocytów związane z rozszerzeniem rozwoju partenogenetycznego u myszy. Małgorzata Karney Modyfikacje epigenetyczne w czasie wzrostu oocytów związane z rozszerzeniem rozwoju partenogenetycznego u myszy. Małgorzata Karney Epigenetyka Epigenetyka zwykle definiowana jest jako nauka o dziedzicznych

Bardziej szczegółowo

Transformation of Sperm Nuclein to Metaphase Chromosomes in the Cytoplasm of Maturing Oocytes of the Mouse.

Transformation of Sperm Nuclein to Metaphase Chromosomes in the Cytoplasm of Maturing Oocytes of the Mouse. Transformation of Sperm Nuclein to Metaphase Chromosomes in the Cytoplasm of Maturing Oocytes of the Mouse. Hugh J. Clarke and Yoshio Masui Prezentacja: Agata Kulczycka Wstęp rozpoczęcie dojrzewania mejotycznego

Bardziej szczegółowo

Temat: Budowa i działanie narządu wzroku.

Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole.

Bardziej szczegółowo

TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK

TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK Temat: Układ nerwowy i hormonalny Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co to są hormony? a) związki chemiczne wytwarzane w gruczołach łojowych, które regulują pracę

Bardziej szczegółowo

Oocyty myszy stopniowo rozwijają zdolność do aktywacji podczas bloku w metafazie II. Jacek Z. Kubiak

Oocyty myszy stopniowo rozwijają zdolność do aktywacji podczas bloku w metafazie II. Jacek Z. Kubiak Oocyty myszy stopniowo rozwijają zdolność do aktywacji podczas bloku w metafazie II Jacek Z. Kubiak Wprowadzenie W normalnych warunkach oocyty myszy są zapładniane podczas bloku metafazy II Wniknięcie

Bardziej szczegółowo

Układ rozrodczy samicy

Układ rozrodczy samicy Układ rozrodczy samicy ESPZiWP układ rozrodczy samicy jajniki, jajowody, macica, pochwa, srom 1 Jajniki Jajniki pełnią funkcje wewnątrzwydzielniczą (hormonalną) i rozrodczą, które są ze sobą ściśle powiązane.

Bardziej szczegółowo

Kręgowce. 7 7. Podkreśl cechy, które świadczą o przystosowaniu żaby do życia na lądzie. (0 2) grupa a

Kręgowce. 7 7. Podkreśl cechy, które świadczą o przystosowaniu żaby do życia na lądzie. (0 2) grupa a grupa a Kręgowce Poniższy test składa się z 19 zadań Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą Imię i nazwisko do uzyskania za prawidłowe odpowiedzi Za rozwiązanie całego sprawdzianu możesz uzyskać

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY

KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY Nr zad. Max punktów 1. 4 pkt. KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi 1. a) Wirusy nie mają budowy komórkowej. b) Są pozbawione własnego metabolizmu. 2.

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA FUNKCJONALNA

ANATOMIA FUNKCJONALNA BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego

Bardziej szczegółowo

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną. Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce

Bardziej szczegółowo

Z medycznego punktu widzenia poród to szereg procesów, dzięki którym płód zostaje wydalony z ciężarnej macicy na zewnątrz.

Z medycznego punktu widzenia poród to szereg procesów, dzięki którym płód zostaje wydalony z ciężarnej macicy na zewnątrz. Poród Z medycznego punktu widzenia poród to szereg procesów, dzięki którym płód zostaje wydalony z ciężarnej macicy na zewnątrz. Z psychopedagogicznego punktu widzenia poród, to jedno z najważniejszych

Bardziej szczegółowo

1. Zarys historii embriologii 3 Zarys historii embriologii medycznej w Polsce 13

1. Zarys historii embriologii 3 Zarys historii embriologii medycznej w Polsce 13 Spis treści CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii 3 Zarys historii embriologii medycznej w Polsce 13 2. Układ rozrodczy 17 Układ rozrodczy żeński 17 Narządy rozrodcze wewnętrzne 17 Narządy rozrodcze

Bardziej szczegółowo

Jak ustalić datę poczęcia?

Jak ustalić datę poczęcia? Jak ustalić datę poczęcia? Ciąża rozpoczyna się w chwili zapłodnienia komórki jajowej. Czy jest możliwe dokładne wyznaczenie dnia w którym do tego doszło? Istnieją kalkulatory, które obliczają prawdopodobną

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH.

NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH. NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH Co wiemy o Nopalu? Kaktus z gatunku Opuntia Rośnie w Meksyku i USA, ale spotkać go można również na Wyspach Kanaryjskich Światowa Organizacja Zdrowia

Bardziej szczegółowo

Komórka stuktura i funkcje. Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni

Komórka stuktura i funkcje. Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni Komórka stuktura i funkcje Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni Jądro komórkowe Struktura i funkcje Podziały komórkowe Jądro komórkowe 46 chromosomów 2,6 metra DNA 3 miliardy par nukleotydów (A,T,G,C)

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************

Bardziej szczegółowo

Molekuły Miłości. Borys Palka Katarzyna Pyzik. www.agh.edu.pl

Molekuły Miłości. Borys Palka Katarzyna Pyzik. www.agh.edu.pl Molekuły Miłości Borys Palka Katarzyna Pyzik www.agh.edu.pl Zakochanie Przyczyną Hormonalnych Zmian Grupa zakochanych, 24 osoby (12 mężczyzn, 12 kobiet ) Grupa kontrolna, 24 osoby (12 mężczyzn, 12 kobiet)

Bardziej szczegółowo

Biopsja kosmówki i Amniopunkcja

Biopsja kosmówki i Amniopunkcja Universitäts-Frauenklinik Essen Biopsja kosmówki i Amniopunkcja Chorionzottenbiospie (Biopsja kosmówki) oraz amniopunkcja (pobranie płynu owodniowego) Odpowiedzi na pytania Biopsja kosmówki Co to jest

Bardziej szczegółowo

8. Układ rozrodczy i jego funkcje

8. Układ rozrodczy i jego funkcje u? Rozmnażanie: bezpłciowe ptciowe Ryc. 101. Pączkująca stułbia - przykład rozmnażania bezpłciowego I dojrzałość płciowa Cechy płciowe: pierwszorzędowe drugorzędowe /yyywsw Czy wiesz, że Niekiedy uczniowie

Bardziej szczegółowo

Definicja urodzenia żywego

Definicja urodzenia żywego Urodzenia Definicja urodzenia żywego Aktualnie w Polsce obowiązują definicje rekomendowane przez WHO, wprowadzone 1 lipca 1994 roku: Żywe urodzenie to całkowite wydalenie lub wydobycie noworodka z ustroju

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%

Bardziej szczegółowo

1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) C) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci.

1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) C) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci. Sprawdzian a Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział XI Rozmnażanie Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do

Bardziej szczegółowo

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny

Bardziej szczegółowo

Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka

Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka Spis treści Cel lekcji Jak przebiega rozwój człowieka Faza rozwoju płodowego Faza narodzin Faza niemowlęca Faza wczesnodziecięca Faza zabawy Wczesny okres szkolny

Bardziej szczegółowo

Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do:

Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: FUNKCJE KOŚCI Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: wzrostu adaptacji naprawy ROZWÓJ KOŚCI przed 8 tyg. życia płodowego szkielet płodu złożony jest z błon włóknistych i chrząstki szklistej po 8

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny 2013 biologia poziom podstawowy przykładowe odpowiedzi:

Egzamin maturalny 2013 biologia poziom podstawowy przykładowe odpowiedzi: przykładowe odpowiedzi: Zad. 1 Zad. 2 a) Najważniejszą funkcją mitochondriów jest oddychanie tlenowe/zaopatrują komórkę w energię/w organellach tych powstaje użyteczna biologicznie energia(atp/adenozyno-5'-trifosforan)

Bardziej szczegółowo

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc Resuscytacja noworodka Dorota i Andrzej Fryc Dlaczego szkolić położne? - Statystyki wewnątrzszpitalne, - Alternatywne miejsca porodu, - Kierunek samodzielność 09:55 2 Źródła zasad dotyczących resuscytacji

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych

Załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych Program badań prenatalnych 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU BADAŃ PRENATALNYCH, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek

Bardziej szczegółowo

Spis treści CYKL KOMÓRKOWY

Spis treści CYKL KOMÓRKOWY Spis treści 1 CYKL KOMÓRKOWY 1.1 Faza M 1.2 Faza G1 (część interfazy) 1.3 Faza S (część interfazy) 1.4 Faza G2 (część interfazy) 1.5 Faza G0 2 MITOZA (podział pośredni) 2.1 Profaza 2.2 Metafaza 2.3 Anafaza

Bardziej szczegółowo

Model odpowiedzi i schemat punktowania zadań

Model odpowiedzi i schemat punktowania zadań KONKURS Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW Z WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 ETAP WOJEWÓDZKI Model odpowiedzi i schemat punktowania zadań Suma: 59 Laureat: 85% - 50 Finalista: 60% - 35

Bardziej szczegółowo

Sposoby determinacji płci

Sposoby determinacji płci W CZASIE WYKŁADU TELEFONY KOMÓRKOWE POWINNY BYĆ WYŁĄCZONE LUB WYCISZONE Sposoby determinacji płci TSD thermal sex determination GSD genetic sex determination 26 o C Środowiskowa: ekspresja genu

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY

biologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY biologia w gimnazjum 2 OBWODOWY UKŁAD NERWOWY BUDOWA KOMÓRKI NERWOWEJ KIERUNEK PRZEWODZENIA IMPULSU NEROWEGO DENDRYT ZAKOŃCZENIA AKSONU CIAŁO KOMÓRKI JĄDRO KOMÓRKOWE AKSON OSŁONKA MIELINOWA Komórka nerwowa

Bardziej szczegółowo

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT UWAGI WSTĘPNE Do celów statystyki państwowej dokumentacja medyczna dotycząca okresu okołoporodowego ujmuje wszystkie płody i noworodki, które w chwili urodzenia ważyły co najmniej

Bardziej szczegółowo

Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy

Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Sportu Powszechnego Zakład: Fitness i Sportów Siłowych Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Osoby prowadzące przedmiot: 1. Aleksandra

Bardziej szczegółowo

CIAŁO I ZDROWIE WSZECHŚWIAT KOMÓREK

CIAŁO I ZDROWIE WSZECHŚWIAT KOMÓREK CIAŁ I ZDRWIE WSZECHŚWIAT KMÓREK RGANIZM RGANY TKANKA SKŁADNIKI DŻYWCZE x x KMÓRKA x FUNDAMENT ZDRWEG ŻYCIA x PRZEMIANA MATERII WSZECHŚWIAT KMÓREK Komórki są budulcem wszystkich żywych istot, również nasze

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE TECHNIKI ZAPŁODNIENIA

WYKORZYSTANIE TECHNIKI ZAPŁODNIENIA WYKORZYSTANIE TECHNIKI ZAPŁODNIENIA IN VITRO DO OCENY JAKOŚCI NASIENIA ŻUBRA P.Pawlak, M.Świątek, K.Braun, M.Giertych, N.Reńska, M.Zajączkowska, M.Zgoła Koło Naukowe Zootechników Sekcja Biotechnologii

Bardziej szczegółowo

Zadania na styczeń/luty

Zadania na styczeń/luty Zadania na styczeń/luty Zadania z fizyki Oblicz masę ołowianego klocka, który ma kształt prostopadłościanu o wymiarach 2cm, 5cm, 15 cm. Gęstość ołowiu 11,4g/cm 3. Zadanie 2 Piłka na gumce wykonuje drgania

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 2. Komórka płciowa żeńska komórka jajowa... 20 Budowa jajnika... 20 Oogeneza... 20 Regulacja hormonalna czynności jajnika...

SPIS TREŚCI. 2. Komórka płciowa żeńska komórka jajowa... 20 Budowa jajnika... 20 Oogeneza... 20 Regulacja hormonalna czynności jajnika... SPIS TREŚCI 1. Komórka płciowa męska plemnik.................................... 15 Budowa jądra...................................................... 15 Spermatocytogeneza................................................

Bardziej szczegółowo

Rozród: wczesna zamieralność zarodków.

Rozród: wczesna zamieralność zarodków. Lek.wet. Michał Zdunek Prof. dr hab. Jan Twardoń Rozród: wczesna zamieralność zarodków. Dla dokładnego ustalenia co ma się na myśli mówiąc o wczesnej śmierci zarodka należałoby sprecyzować pojęcia: zarodek,

Bardziej szczegółowo

Sposoby determinacji płci

Sposoby determinacji płci Sposoby determinacji płci TSD thermal sex determination GSD genetic sex determination 26 o C Środowiskowa: ekspresja genu DMRT zależna jest od warunków środowiska ~30 o C ~33 o C ~35 o C n=16

Bardziej szczegółowo

Regulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.

Regulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich

Bardziej szczegółowo

TRZODA CHLEWNA 12/2016. Organizacja stada podstawowego, cz. 2. Marek Gasiński Wytwórnia Pasz LIRA w Krzywiniu

TRZODA CHLEWNA 12/2016. Organizacja stada podstawowego, cz. 2. Marek Gasiński Wytwórnia Pasz LIRA w Krzywiniu TRZODA CHLEWNA 12/2016 Marek Gasiński Wytwórnia Pasz LIRA w Krzywiniu Organizacja stada podstawowego, cz. 2 Kontynuując zamysł, poprzedniego artykułu przypomnienia sobie stałych i tym samym niezmiennych

Bardziej szczegółowo

Przedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)

Przedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu) 140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.

Bardziej szczegółowo

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając

Bardziej szczegółowo

Organy generatywne i cykle rozwojowe roślin nasiennych

Organy generatywne i cykle rozwojowe roślin nasiennych Organy generatywne i cykle rozwojowe roślin nasiennych Nagozalążkowe U nagozalążkowych, na przykład u sosny zwyczajnej, liście zarodnionośne (sporofile) zebrane są w kłosy zarodnionośne, zwane szyszkami.

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY

BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY M A Ł G O R Z A T A Ś L I W I Ń S K A 60 µm 1. KOMÓRKI SĄ ZBYT MAŁE, BY OBSERWOWAĆ JE BEZ POWIĘKSZENIA Wymiary komórek podaje się w mikrometrach (µm): 1 µm = 10-6 m; 1000

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Temat: Świat ssaków. Ssaki gromadą królestwa zwierząt lądowych wodnych stałocieplności Hibernację Estywację

Temat: Świat ssaków. Ssaki gromadą królestwa zwierząt lądowych wodnych stałocieplności Hibernację Estywację Temat: Świat ssaków. Ssaki, w ujęciu systematycznym, są gromadą i należą do królestwa zwierząt. Są szeroko rozpowszechnione na Ziemi żyją we wszystkich środowiskach, zarówno lądowych, jak i wodnych. Tę

Bardziej szczegółowo

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu prof. dr hab. Marcin Wojnar mgr Marek Fudała, Krzysztof Brzózka Katedra i Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny Państwowa Agencja Rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie

Bardziej szczegółowo

Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe

Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013 Załącznik nr 1 WYKAZ NIEULECZALNYCH, POSTĘPUJĄCYCH, OGRANICZAJĄCYCH ŻYCIE CHORÓB NOWOTWOROWYCH INIENOWOTWOROWYCH, W KTÓRYCH SĄ UDZIELANE ŚWIADCZENIA

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA klasa VII

BIOLOGIA klasa VII 2017-09-01 BIOLOGIA klasa VII Treści nauczania z podstawy programowej przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII DLA KLASY VII I. Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 1) przedstawia hierarchiczną

Bardziej szczegółowo