Ekologiczna i społeczna odpowiedzialność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Konferencja dla projektu pt. Program wdrożenia koncepcji społecznej i ekologicznej odpowiedzialności dla przedsiębiorstwa RBBiMOS TARTAN Jacek Kuś w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy NABÓR I organizowanego przez SWISS CONTRIBUTION i PARP PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ http://tartan.net.pl/projects.html
Ochrona środowiska w opinii i działaniach kadry kierowniczej małych i średnich przedsiębiorstw dr Izabela Ścibiorska Kowalczyk Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ http://tartan.net.pl/projects.html
Jakie zachowania są najważniejsze dla społecznej odpowiedzialności Pana(i) przedsiębiorstwa? (w %) troska o ekonomiczny wynik firmy 90 przestrzeganie prawa i norm etycznych 82 działanie na rzecz ochrony środowiska 26 podejmowanie działalności charytatywnej 14
Jakie działania uważasz za najważniejsze dla przyszłości Pana(i) przedsiębiorstwa? (w %) troska o dobre wyniki finansowe 88 troska o bezpieczne warunki pracy 72 ograniczanie przez firmę zużycia energii, wody, emisji gazów, ścieków i odpadów 26 zamieszczanie informacji dla odbiorców o wpływie produktów, usług na środowisko 8 monitoring wpływu na środowisko wytwarzanych produktów lub świadczonych usług 8
Czy przestrzegana jest odpowiedzialnośd społeczna w Pana(i) firmie? (w %) przestrzeganie norm etycznych 80 przestrzeganie istniejących przepisów prawa 76 ochrona środowiska naturalnego 36 niwelowanie nierówności społecznej 32
Z przeprowadzonych badao wynika, że: Znajomośd koncepcji społecznej odpowiedzialnośd przedsiębiorstw w niewielki mieście jakim jest Zgorzelec oraz wśród przedsiębiorców niewielkich przedsiębiorstw jest bardzo niska. Większośd ankietowanych jest zainteresowana wynikiem finansowym realizowanego przedsięwzięcia, mało natomiast jest prowadzonych działao, które wykraczają poza prawne wymagania stawiane przedsiębiorcom. Bardzo nisko są oceniane parametry związane z ochroną środowiska, tak w badaniach dotyczących realizowanych działao, jak i perspektywicznych, co świadczy, że ankietowani mało znaczenia przypisują tym problemom. Mimo występowania wielu negatywnych zjawisk ankietowani widzą potrzebę etycznego prowadzenia działalności.
Czy Pana(i) firma podejmowała działania związane z ochroną środowiska? (w %) nie tak Niemcy Polska 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Jakie działania związane z ochroną środowiska naturalnego są najważniejsze? (w %) Działania związane z ochroną środowiska naturalnego Polska Niemcy ograniczenie przez firmę zużycia materiałów, energii, wody, emisji gazów, ścieków i odpadów 71 87 dbam o środowisko bo zależy mi na zdrowiu własnym i innych ludzi 45 42 interesuje mnie dbałość o środowisko naturalne ze względu na przyszłe pokolenia 38 43 dbam o ochronę środowiska, żeby nie płacić kar 36 25 zamieszczanie informacji dla odbiorców o wpływie produktów, usług na środowisko 29 40 uwzględnianie kryteriów ekologicznych przy wyborze dostawców 23 21 monitoring wpływu na środowisko wytwarzanych produktów lub świadczonych usług 20 12 dbam o środowisko tylko w takim zakresie jak wymaga tego prawo 20 10 nie interesują mnie sprawy ochrony środowiska 2 1
Realizacja zasad SOP w ocenie przedsiębiorców w Polsce (w %) Kategoria Klienci Pracownicy Właściciele/ Dostawcy/ Konkurenci Społeczność inwestorzy partnerzy Odpowiedzialność biznesu 68 69 70 79 63 78 Ekonomiczne i społeczne oddziaływania biznesu Zachowania biznesowe Poszanowanie dla reguł prawnych Wsparcie wielostronnej wymiany handlowej Poszanowanie środowiska Unikanie działań sprzecznych z prawem 62 70 48 75 46 37 80 56 62 65 41 41 62 40 54 54 48 49 21 39 43 40 40 32 41 39 41 38 30 34 46 48 51 45 32 39
Realizacja zasad SOP w ocenie przedsiębiorców w Niemczech (w %) Kategoria Klienci Pracownicy Właściciele/ Dostawcy/ Konkurenci Społeczność inwestorzy partnerzy Odpowiedzialność biznesu 77 86 73 69 54 89 Ekonomiczne i społeczne oddziaływania biznesu Zachowania biznesowe Poszanowanie dla reguł prawnych Wsparcie wielostronnej wymiany handlowej Poszanowanie środowiska Unikanie działań sprzecznych z prawem 74 69 49 70 46 73 62 63 52 50 37 63 56 57 31 34 28 52 34 42 32 33 31 47 43 42 32 35 29 40 45 41 42 35 27 42
Realizacja zasad SOP w ocenie przedsiębiorców w Polsce i w Niemczech (w %)
Podsumowanie Wysoki stopieo realizacji uzyskują jedynie działania w obszarach bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w zakresie odpowiedzialności, ekonomicznego i społecznego oddziaływania oraz ogólnych zachowao biznesowych. Zdecydowanie niżej oceniane jest zaangażowanie w sprawy o szerszym zasięgu, wykraczającym poza ramy bieżącej działalności wspieranie wielostronnej wymiany handlowej, ochrona środowiska naturalnego, zwalczanie działao niezgodnych z prawem.
http://tartan.net.pl/projects.html Podsumowanie Widoczna jest postawa otwartości na zasady SOP, ponieważ ankietowani zgodnie twierdzą, że pożądany jest wizerunek przedsiębiorcy jako osoby wrażliwej, gotowej do pomocy innym a firma powinna robid więcej niż wymaga prawo, wyznaczając wysokie standardy etyczne zachowao w poszczególnych obszarach swojej działalności. Na obecnym etapie rozwoju zarówno polscy jak i niemieccy przedsiębiorcy dostrzegają celowośd przestrzegania pewnych uniwersalnych zasad etycznych w związku z prowadzoną działalnością biznesową. Na podstawie zdobytych doświadczeo dostrzegają korzyści wynikające z dobrych, uczciwych relacji z klientami i dostawcami, troski o pracowników, czy też przestrzegania reguł prawnych.
Podsumowanie Natomiast nie można stwierdzid, że w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw Euroregionu Nysa w obu krajach odbywa się planowe wdrażenie koncepcji SOP w codziennej praktyce działalności przedsiębiorstw. W obu krajach istnieją duże obszary charakteryzujące się niskim stopniem realizacji zasad społecznej odpowiedzialności. Stan ten wiązad należy bezpośrednio z faktem, że wśród polskich i niemieckich przedsiębiorców poziom wiedzy teoretycznej z zakresu SOP jest bardzo zbliżony i relatywnie niski. Ten niski stan wiedzy teoretycznej nie przekłada się bezpośrednio na stan świadomości w zakresie społecznej roli przedsiębiorstwa i relacje pomiędzy firmą a jej otoczeniem.
Podsumowanie Jednym z obszarów, w którym daje się zauważyd szczególnie niski stopieo realizacji zasad SOP, są zagadnienia dotyczące ochrony środowiska naturalnego. Wśród badanych 55% polskich i 25% niemieckich firm nie podejmowało działao związanych z ochroną środowiska. W badanych małych i średnich przedsiębiorstwach podejmuje się próby prowadzenia takiej działalności gospodarczej aby chronid środowisko naturalne. Większośd działao ma jednak najprostszą formę, tj. segregacja śmieci, ograniczanie zużycia energii, wody, stosowanie energooszczędnego ogrzewania.
Podsumowanie Z badania wynika, że ankietowane polskie i niemieckie małe i średnie przedsiębiorstwa niewiele robią w zakresie ochrony środowiska a przedsiębiorcy powinni byd w większym stopniu informowani o możliwościach prowadzenia działao związanych z ochroną środowiska w swojej firmie. Zauważa się również, iż ma znaczenie przy tym badaniu wielkośd przedsiębiorstwa - im mniejsze przedsiębiorstwo tym mniej działao skierowanych na ochronę środowiska naturalnego, przyjąd jednak należy, że to duże przemysłowe przedsiębiorstwa wytwarzają najwięcej zanieczyszczeo wpływających na środowisko naturalne.
Dziękujemy za uwagę. Zapraszamy ponownie. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ RBBiMOS TARTAN Jacek Kuś Instytut Innowacyjności i Zrównoważonego Rozwoju Fundacja Naukowa http://tartan.net.pl/projects.html 3