Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Naza modułu Biogazonie Naza modułu języku angielskim Biogas plants Oboiązuje od roku akademickiego 2016/2017 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studió Poziom kształcenia Profil studió Forma i tryb proadzenia studió Specjalność Jednostka proadząca moduł Koordynator modułu Zatierdził: Odnaialne Źródła Energii I stopień ogólnoakademicki niestacjonarne Wszystkie specjalności Zakład Gospodarki Odpadami dr Magdalena Woźniak prof. dr hab. inz. Maria Żygadło B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynależność do grupy/bloku przedmiotó Status modułu Język proadzenia zajęć Usytuoanie modułu planie studió - semestr Usytuoanie realizacji przedmiotu roku akademickim kierunkoy do yboru polski semestr 5 semestr letni Wymagania stępne Egzamin nie Liczba punktó ECTS 3 (kody modułó / nazy modułó) Forma proadzenia zajęć ykład ćiczenia laboratorium projekt inne semestrze 10 10
C. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Cel modułu Zapoznanie studentó z mechanizmem rozkładu materii organicznej arunkach fermentacji metanoej oraz ykorzystaniem procesó naturalnej fermentacji instalacjach do produkcji biogazu, tj. : biogazonie rolnicze, pryzmy energetyczne, oczyszczalnie ściekó, składoiska odpadó, zakłady fermentacji metanoej odpadó. (3-4 linijki) Symbol efektu W_01 W 02 W 03 W 04 U_01 U 03 Efekty kształcenia Student zna aktualnie oboiązujące akty prane zakresie popranej gospodarki odpadami i metod przetarzania odpadó. Student ma iedzę zakresie chemii i biologii, która pozoli skazać optymalne arunki niezbędne do realizacji procesu fermentacji metanoej materii organicznej Ma uporządkoana iedzę zakresie zagrożeń środoiska, pozalającą scharakteryzoać rodzaje emisji toarzyszących ualnianiu biogazu. Zna metody oczyszczania biogazu z zanieczyszczeń. Zna procesy i technologie otrzymyania biogazu instalacjach przemysłoych typu biogazonie Potrafi stosoać metody matematyczne do analizoania i szacoania ydajności energetycznej instalacji biogazoej, pozyskuje dane z róźnych źródeł, interpretuje i yciąga nioski Potrafi dokonać doboru poszczególnych urządzeń do budoy biogazoni, zakładu fermentacji metanoej odpadó. Umie zaplanoać działania eksploatacyjne tych zakładach i opracouje dokumentację techniczną Rozumie ideę odzysku ciepła z biogazu i ma śiadomość konieczności stosoania niezbędnych zabezpieczeń środoiskoych technologiach odzysku i ykorzystania biogazu Potrafi pracoać samodzielnie i zespole nad zadaniem laboratoryjnym/projektoym. Forma proadzenia zajęć (/ć/l/p/inne) /l l l /l odniesienie do efektó kierunkoych OZE_W08 OZE _W01 OZE_W09 OZE _W08 OZE _U01 OZE _U02 OZE _U04 OZE_U14 OZE _U15 OZE _U28 OZE _U22 OZE_K01 OZE_K05 odniesienie do efektó obszaroych T1A_W01 T1A_W03 T1A_W08 T1A_W01 T1A_W04 T1A_W07 T1A_W02 T1A_W04 T1A_W05 T1A_W06 T1A_W07 T1A_W01 T1A_W03 T1A_W08 T1A_U01 T1A_U05 T1A_U07 T1A_U08 T1A_U09 T1A_U03 T1A_U05 T1A_U07 T1A_U08 T1A_U09 T1A_U10 T1A_U11 T1A_U13 T1A_U14 T1A_U15 T1A_U16 T1A_U07 T1A_U08 T1A_U09 T1A_U10 T1A_U14 T1A_U16 T1A_K03 T1A_K04 K_02 Jest odpoiedzialny za rzetelność ykonania zadania. /l OZE_K02 T1A_K02 T1A_K05 Jest zorientoany na nooczesne roziązania linii technologicznych instalacjach pozyskiania biogazu /l OZE _K09 T1A_K02 K_04 Formułuje odpoiednie nioski i zalecenia. /l OZE_K07 T1A_K07
Treści kształcenia: 1. Treści kształcenia zakresie ykładu Nr ykładu 1 2 Treści kształcenia Źródła biogazu. Stan prany aspekcie pozyskiania biogazu (OZE, pakiet 3x20). Korzyści ynikające z odzysku biogazu z materii organicznej. Odzysk i utylizacja biogazu jako forma ograniczenia emisji gazó cieplarnianych. Charakterystyka ilościoa i jakościoa biogazu. Proces fermentacji metanoej. Mechanizm przemian zachodzących podczas rozkładu materii organicznej arunkach beztlenoych. Kryteria surocoe, parametry procesu arunkach technicznych. Inhibitory procesu. Zasady doboru substrató do fermentacji. Odniesienie do efektó kształcenia dla modułu W_01 W_03 3 4 5 Biogazonie rolnicze. Uarunkoania lokalizacyjne. Źródła substrató. Dobór reagentó. Kofermentacja. Pozyskianie danych do projektoania biogazoni. Obliczanie ydajności biogazoni. Metody szacoania ydajności substrató. Korzystanie z kalkulatora biogazoego on-line. Innoacyjność procesie budoy biogazoni. Etapy realizacji budoy biogazoni rolniczej. Magazynoanie i aloryzacja biogazu biogazoni. Metody oczyszczania biogazu. Wykorzystanie biogazu układach kogeneracyjnych i trigeneracyjnych. Obróbka pozostałości pofermentacyjnych. Charakterystyka i ykorzystanie pofermentu i cieczy poprocesoej. Bezpieczeństo procesoe instalacji biogazoej. Przykłady dobrych praktyk. Biogazonie przy składoiskach odpadó. Źródła biogazu, dynamika produkcji, czynniki stymulujące i ograniczające produkcję biogazu złożu składoiska. Pryzma energetyczna jako alternatya dla składoiska. Systemy odbioru i utylizacji biogazu. Urządzenia kogeneracyjne. 2. Treści kształcenia zakresie ćiczeń Nr zajęć ćicz. Treści kształcenia Odniesienie do efektó kształcenia dla modułu 3. Treści kształcenia zakresie zadań laboratoryjnych Nr zajęć laborat. 1-2 3-5 Treści kształcenia Określenie ymagań funkcjonalnych biogazoni. Zdefinioanie arunkó lokalizacyjnych. Kryteria budoy instalacji biogazoej. Ścieżka inestycyjna. Kryteria doboru substrató. Logistyka procesu. Omóienie schematu technologicznego. Parametry procesu. Inhibitory procesu. Ustalenie arunkó termicznych technologii. Źródła pozyskiania danych do szacoania ydajności biogazu. Wydanie zadania ćiczenia laboratoryjnego procesu technologicznego dla instalacji biogazoej określenie zestaó surocoych do kofermentacji. Omóienie zasad obliczeń ydajności energetycznej biogazoni (ciepło, energia elektryczna). Wykorzystanie energii na Odniesienie do efektó kształcenia dla modułu U_01
potrzeby łasne biogazoni. Weryfikacja łasnych obliczeń za pomocą kalkulatora biogazoego 6-7 Badania przebiegu procesu i ydajności instalacji biogazoej laboratorium z pełnym cyklem technologicznym. K_02 8-9 Dyskusja ynikó ydajności energetycznej biogazoni kontekście uzyskanych rezultató K_02 obliczeń łasnych oraz oszacoania za pomocą kalkulatora biogazoego K_04 10 Obrona/ Zaliczenie zadania laboratoryjnego z zakresu biogazoni rolniczej K_04 4. Charakterystyka zadań projektoych 5. Charakterystyka zadań ramach innych typó zajęć dydaktycznych Metody spradzania efektó kształcenia Symbo l efektu W_01 W_03 U_01 K_02 K_04 Metody spradzania efektó kształcenia (sposób spradzenia, tym dla umiejętności odołanie do konkretnych zadań projektoych, laboratoryjnych, itp.) Kolokium, obrona ćiczenia laboratoryjnego. Kolokium, obrona ćiczenia laboratoryjnego.
D. NAKŁAD PRACY STUDENTA Bilans punktó ECTS Rodzaj aktyności obciążenie studenta 1 Udział ykładach 10 2 Udział ćiczeniach 3 Udział laboratoriach 10 4 Udział konsultacjach (2-3 razy semestrze) 6 5 Udział zajęciach projektoych 6 Konsultacje projektoe 7 Udział egzaminie 8 9 Liczba godzin realizoanych przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego 10 Liczba punktó ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach ymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 11 Samodzielne studioanie tematyki ykładó 13 12 Samodzielne przygotoanie się do ćiczeń - 13 Samodzielne przygotoanie się do kolokió - 14 Samodzielne przygotoanie się do laboratorió 25 26 (suma) 15 Wykonanie spraozdań - 16 Przygotoanie do kolokium końcoego z laboratorium 11 17 Wykonanie projektu lub dokumentacji - 18 Przygotoanie do egzaminu - 19 20 49 Liczba godzin samodzielnej pracy studenta (suma) 21 Liczba punktó ECTS, którą student uzyskuje ramach samodzielnej pracy (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 1,96 22 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 75 23 Punkty ECTS za moduł 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 3 24 Nakład pracy ziązany z zajęciami o charakterze praktycznym Suma godzin ziązanych z zajęciami praktycznymi 46 25 Liczba punktó ECTS, którą student uzyskuje ramach zajęć o charakterze praktycznym 1,84 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 1,04 E. LITERATURA Wykaz literatury 1. Ustaa: Prao Ochrony Środoiska, 2001 2. Ustaa o odpadach, 2012 3. Ustaa Prao energetyczne, 1997 4. Myczko A., red., Budoa i eksploatacja biogazoi rolniczych, Instytut Technologiczno-Przyrodniczu Falentach, Warszaa-Poznań, 2011 5. Curkoski, A., Mroczkoski P., Oniszk Popłaska A.,,Wiśnieski G., Biogaz
rolniczy produkcja i ykorzystanie, Mazoiecka Agencja Energetyczna, Warszaa, 2009. 6. Oniszk- Popłaska A. Zoski M., Wiśnieski G., Produkcja i ykorzystanie biogazu rolniczego, Instytut Energetyki Odnaialnej,, IMBER, Warszaa 2003. 7. Tokarska J., Środoiskoe uarunkoania dla bioazoni, Czysta Energia 11/2013, 20-21 8. Oniszk-Popłaska A., Curkoski A., Haładyj A., Biogazonia przemyślany ybór, Instytut Energetyki Odnaialnej, Warszaa 2013 9. Grzybek A., Biogazonie, Podrecznik dla samorządoca, Fundacja na rzecz Rozoju Polskiego Rolnicta,Warszaa 2014. 10. Rogoski W., Rachunek efektyności inestycji, Wolters Kluer Polska OFICYNAQ, Krakó, 2008. 11. Głaszka A., Wardal W.J., Romaniuk W., Domaszeicz T., Biogazonie rolnicze., MULTICO Oficyna Wydanicza, Warszaa 2010. 12. Jędrczak A.: Biologiczne przetarzanie odpadó. PWN, Warszaa 2007. 13. Ledakoicz S., Krzystek L., Wykorzystanie fermentacji metanoej utylizacji odpadó przemysłu rolno-spozyczego, Biotechnologia 3, 70, 2005, 165-183 14. Leandoski W.L. Proekologiczne odnaialne źródła energii, Wyd. IV. WNT, Warszaa, 2007 15. Początek M, Janik M., Fermentacja metanoa. Technologie, urządzenia, przykłady, Materiały szkolenioe firmy EN4 S.C. WWW.en4pl/document/Fermentacja_metanoa.pdf 16. Zieleicz E., Janik M., Sorys P., Fukas-Płonka W.: Pozyskianie biogazu z odpadó produkcji rolnej. Praca zbioroa pod red. K. Szymańskiego, Gospodarka odpadami komunalnymi, Koszalin 2008. 17. Rozporządzenie Ministra Środoiska spraie składoisk. Witryna WWW modułu/przedmiotu