1 Chciwy, zachłanny czy zagubiony? Prezentacja z wyników badania przeprowadzonego dla Prof. dr hab. Dominika Maison Uniwersytet Warszawski Warszawa, 7 listopada 2018
Zachłanność chcący mieć lub doznawać czegoś więcej niż potrzebuje (PWN) Materializm nadmierne zainteresowanie pieniędzmi i dobrami materialnymi oraz przypisywanie im zbyt dużej roli 2 dobra materialne zajmują centralne miejsce w życiu i stanowią najważniejsze źródło satysfakcji i braku satysfakcji życiowej
Czy Polacy są zachłanni? 3 JA JAKO KONSUMENT POLACY JAKO KONSUMENCI ROZSĄDNY Rozsądny 45% Rozsądny 12% CECHY POZYTYWNE Kontrolując się 36% Kontrolujący się 10% Odpowiedzialny 31% Odpowiedzialny 10% Oszczędny 30% Oszczędny 17% Ceniący umiar 24% Ceniący umiar 9% CECHY NEGATYWNE Potrafiący zaszaleć 13% Potrafiący zaszaleć 24% Impulsywny 7% Impulsywny 21% Rozrzutny 6% ROZRZUTNY Rozrzutny 29% Chytry 2% Chytry 22% Zachłanny 2% ZACHŁANNY Zachłanny 26%
Czy Polacy są materialistami? 4 Nie wszyscy badania segmentacyjne Skąd się bierze materializm? Cechy osobowości/ temperamentu Wychowanie Deprywacja Jakie są konsekwencje bycia materialistą? Jak wyglądamy na tle innych krajów?
Trzy składowe materializmu (Richins, Dawson, 1992) 5 Sukces Posiadanie jako miara sukcesu Centrum Centralność nabywania w jakim stopniu nabywanie dóbr jest w centrum życia Szczęście Przekonanie, że dobra materialne są niezbędne w osiągnięciu szczęścia w życiu MATERIALIZM
Zadowolenie z życia (skala 1-7) Materializm a zadowolenie z życia 6 4,62 materializm_ogólnie materializm_centrum materializm_szczęście materializm_sukces 4,22 3,94 SZCZĘŚCIE niski średni wysoki Poziom materializmu Różnica między osobami z niskim a wysokim poziomem materializmu istotna statystycznie na poziomie 95%.
Materializm a cele oszczędzania 7 NA REALIZACJĘ WŁASNYCH MARZEŃ 11% 14% 22% NIE MAM CELU OSZCZĘDZANIA niski średni wysoki NA ZAKUP MIESZKANIA / DOMU 14% 7% 2% 16% 9% 2% niski średni wysoki niski średni wysoki NA WYPOSAŻENIE MIESZKANIA, NP. NOWY TV 1% 1% 7% niski średni wysoki Niski poziom materializmu Średni poziom materializmu Wysoki poziom materializmu
Materializm a chęć wydawania i oszczędzania 8 CO BYŚ ZROBIŁ Z WOLNYMI ŚRODKAMI Niski poziom materializmu Wysoki poziom materializmu WYDAŁBYM ZAOSZCZĘDZIŁBYM 69% 59% 24% 13% niski wysoki niski wysoki
Materializm a pożyczanie 9 ILE RAZY ZACIĄGAŁ KREDYT / POŻYCZKĘ? 14% 11% 17% 25% 20% 20% 5 razy lub więcej 3-4 razy 31% 32% 33% 1-2 razy 38% 32% 26% NIGDY niski średni wysoki Poziom materializmu
Materializm a super oferta 10 Proszę sobie wyobrazić, że zobaczyła Pan/i ofertę samochodu, który idealnie spełnia Pana/i potrzeby. Cena samochodu jest atrakcyjna, ale przekracza Pana/i możliwości finansowe. Proszę się zastanowić, która z poniższych reakcji na tę sytuację byłaby w Pana/i przypadku najbardziej prawdopodobna: niski poziom materializmu 66% 15% 18% REZYGNACJA SZUKANIE DODATKOWEJ OPCJI ZAROBKU ROZWAŻENIE KREDYTU wysoki poziom materializmu 47% 27% 24% WZIĘCIE KREDYTU
Nieodpowiedzialne zadłużanie 11 Czy kiedykolwiek zdarzyło się Pan/i? TOP2box Mieć problemy ze spłatą zadłużenia / zalegać ze spłatą jakiegoś zobowiązania finansowego 5% 30% 65% 35% Zaciągnąć pożyczkę lub kredyt, aby spłacić poprzednie zobowiązania lub mieć pieniądze na życie 6% 27% 66% 34% Zaciągnąć kredyt / pożyczkę, nie mając pewności, że będzie Pan/i miał/a, z czego to spłacić 3% 26% 71% 29% Zaciągnąć pożyczkę lub kredyt, aby wyjechać na wakacje lub kupić sprzęt związany ze swoim hobby 3% 22% 76% 24% Zaciągnąć pożyczkę lub kredyt na rzeczy, których tak naprawdę Pan/i nie potrzebował/a 2% 22% 76% 24% Zaciągnąć pożyczkę lub kredyt, aby kupić komuś prezent 3% 20% 77% 23% Nie spłacić zadłużenia, bo osoba / instytucja, od której pożyczył/a Pan/i, nie upomniała się o spłatę 4% 17% 78% 22% Tak, często Tak, rzadko / sporadycznie Nie, nigdy
Nieodpowiedzialne zadłużanie Materializm a nieodpowiedzialne zadłużanie 12 Bardziej nieodpowiedzialnie skala 0-14 2,53 2,61 1,27 materializm_ogólnie materializm_centrum Odpowiedzialniej niski średni wysoki materializm_szczęście materializm_sukces Poziom materializmu Różnica między osobami z niskim a średnim i wysokim poziomem materializmu istotna statystycznie na poziomie 95%.
Cele zadłużania 13 Na które z poniższych celów mógłby/mogłaby Pan/i wziąć kredyt? Leczenie Remont domu, mieszkania Zakup domu, mieszkania Zakup samochodu Kształcenie dzieci Rozwój własnej działalności gospodarczej Na konieczne naprawy Ważne uroczystości (np. Wesele) Spłata wcześniejszych długów Wypoczynek, wyjazd wakacyjny Zakup dóbr trwałego użytku Kształcenie własne Na bieżące wydatki konsumpcyjne (np. odzież) Stałe opłaty Aby dopiąć budżet na koniec miesiąca Święta Bożego Narodzenia lub Wielkanoc Na zakupy związane z hobby Na inwestycje, np. zakup akcji Zakupy w sprzedaży bezpośredniej Zakupy w telesprzedaży Na żaden z powyższych celów 14% 12% 10% 10% 10% 8% 7% 7% 5% 5% 4% 2% 2% 1% 17% 17% 19% 27% 29% 35% 34%
Nieodpowiedzialność kredytowa (skala 0-20) Materializm a nieodpowiedzialność kredytowa 14 Bardziej nieodpowiedzialnie 3,15 SZCZĘŚCIE materializm_ogólnie 2,24 materializm_centrum Odpowiedzialniej 2,03 niski średni wysoki materializm_szczęście materializm_sukces Poziom materializmu Różnica między osobami z niskim a wysokim poziomem materializmu istotna statystycznie na poziomie 95%.
Poziom zadłużenia (skala 0-6) Materializm a poziom zadłużenia 15 Duże zadłużenie Poziom zadłużenia a poziom materializmu 0,77 0,50 0,54 materializm_ogólnie materializm_centrum materializm_szczęście Brak zadłużenia niski średni wysoki Poziom materializmu materializm_sukces Różnica między osobami z niskim a wysokim poziomem materializmu istotna statystycznie na poziomie 95%.
Eksperyment KONTO FIRMA 3,03 2,66 2,69 3,24 3,11 3,18
Kto reaguje na ofertę? (KONTO) 17 3,4 3,2 3 2,8 2,6 2,65 2,69 3,01 2,98 3,02 2,91 200 zł banknoty 2,4 2,2 niski MAT średni MAT wysoki MAT MAT F=16,15; p<0,001 WAR F=7,6; p<0,001 INT n.i.
Kto reaguje na ofertę? (FIRMA) 18 3,5 3,4 3,3 3,2 3,1 3 2,9 2,8 2,7 3,25 3,21 3,24 3,06 3,11 2,99 niski MAT średni MAT wysoki MAT 200 zł banknoty MAT F=5,26; p<0,005 WAR F=5,67; p<0,01 INT F=4,16; p<0,002
Podsumowanie 19 Zachłanność => materializm Polacy są zachłanni, ale ja nie! Materializm obniża zadowolenie z życia Materializm obniża skłonność do oszczędzania, nieodpowiedzialnego zadłużania Uwaga z komunikacją, która trafia do materialistów: (a) obniża zaufanie do firmy oraz (b) nie buduje lojalności (materialiści nie są lojalni)
20