OCENA WPŁYWU SKŁADU DIETY I JEJ SUPLEMENTACJI WYBRANYMI WITAMINAMI Z GRUPY B NA ROZMIESZCZENIE WAPNIA I MAGNEZU W ORGANIZMIE



Podobne dokumenty
OCENA WPŁYWU SKŁADU DIETY I JEJ UZUPEŁNIANIA WYBRANYMI SKŁADNIKAMI MINERALNYMI NA STĘŻENIE KORTYKOSTERONU I BILANS WODNY U SAMCÓW SZCZURA

OCENA WPŁYWU SKŁADU DIETY I JEJ UZUPEŁNIANIA WITAMINAMI Z GRUPY B NA STĘŻENIE INSULINY I WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW PRZEMIAN BIAŁKOWYCH U SAMIC SZCZURA

WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI

OCENA ZMIAN STĘŻENIA SELENU W KRWI I TKANKACH SAMCÓW SZCZURA POD WPŁYWEM ZMIANY SKŁADU DIETY I JEJ SUPLEMENTCJI WYBRANYMI WITAMINAMI Z GRUPY B

ROLA SUPLEMENTACJI W UZUPEŁNIANIU NIEDOBORÓW WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE POLAKÓW, OBJĘTYCH BADANIEM WOBASZ**

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

Kategoria żywności, środek spożywczy lub składnik żywności. Warunki dla stosowania oświadczenia

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych

OCENA WPŁYWU SKŁADU DIETY I JEJ SUPLEMENTACJI WITAMINAMI Z GRUPY B NA PRZEMIANY BIAŁKOWE W BADANIACH MODELOWYCH NA SZCZURACH

UDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Nauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS

parametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL,

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

Witaminy w żywieniu świń

OCENA UDZIAŁU WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH Z SUPLEMENTÓW W DIECIE OSÓB STARSZYCH*

OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM SUPLEMENTACJI.


WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ZAKUP I STOSOWANIE PRZEZ OSOBY STARSZE WITAMINOWO-MINERALNYCH SUPLEMENTÓW DIETY

Rafał Tytus Bray. Politechnika Gdańska Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska września 2017 Ustka

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU LAT. BADANIE WOBASZ

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE

MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO. Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia

Co to jest dietetyka?

Żywienie kogutów i jego wpływ na płodność

Zbożowe śniadanie zimowe. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej

Rola poszczególnych składników pokarmowych

WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ.

OCENA WPŁYWU UZUPEŁNIANIA PASZY WYBRANYMI SKŁADNIKAMI MINERALNYMI NA ICH METABOLIZM I DYSTRYBUCJĘ W ORGANIZMIE BADANIA MODELOWE

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola

Tajemnica magnezu (część pierwsza)

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009

Best Body. W skład FitMax Easy GainMass wchodzą:

OCENA WPŁYWU SKŁADU DIETY I JEJ SUPLEMENTACJI WYBRANYMI WITAMINAMI Z GRUPY B NA STĘŻENIE LIPIDÓW I LIPOPROTEIN WE KRWI SAMIC SZCZURA

Czy warto jeść kasze i płatki? dr inż. Dorota Czerwińska Katedra Żywienia Człowieka, SGGW

Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki

Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które

WPŁYW STOPNIA ROZDROBNIENIA GRANULOWANEJ MIESZANKI PASZOWEJ NA WYTRZYMAŁOŚĆ KINETYCZNĄ GRANUL I WYDAJNOŚĆ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

PROGRAM ŻYWIENIA TRZODY CHLEWNEJ. mieszanki paszowe uzupełniające

ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CECHAMI DIELEKTRYCZNYMI A WŁAŚCIWOŚCIAMI CHEMICZNYMI MĄKI

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie

OCENA WPŁYWU WYBRANEJ MIESZANINY DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI NA WSKAŹNIKI PRZEMIAN WĘGLOWODANOWO-LIPIDOWYCH

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

OCENA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA ZAKUP I STOSOWANIE PREPARATÓW WITAMINOWO MINERALNYCH PRZEZ UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH

Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!

OCENA WPŁYWU TEMPERATURY CHŁODZENIA NA WYTRZYMAŁOŚĆ KINETYCZNĄ GRANUL

Ocena wpływu mieszaniny wybranych dodatków do żywności na wskaźniki metabolizmu białkowego badania modelowe

Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS. Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów

Żywienie bydła mlecznego

WITAMINY I MINERAŁY DLA OSÓB DIALIZOWANYCH

Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska

(12) OPIS PATENTOWY. (73) Uprawniony z patentu: ROLIMPEX Spółka Akcyjna, Warszawa, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono:

Best Body. SCITEC Mega Daily One 120 kap. Witaminy i minerały > SCITEC Mega Daily One 120 kap. Utworzono : 20 marzec 2017

VITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.

Suplement Żywienie i wyniki użytkowości. brojler. cobb-vantress.com. Europa, Środkowy Wschód, Afryka

Plan suplementacji ukierunkowany na redukcję tkanki tłuszczowej i kształtowanie rzeźby mięśni.

Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!

ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY

Cena : 169,00 zł Producent : Olimp Stan magazynowy : bardzo wysoki Średnia ocena : brak recenzji. superodzywki.pl

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?

Zapotrzebowanie na energię

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004

Grupa SuperTaniaApteka.pl Utworzono : 25 czerwiec 2016

Zuzanna Goluch-Koniuszy

Spis treści Przedmowa Układ pokarmowy 1.1. Czucie smaku i węchu 1.2. Procesy trawienne zachodzące w przewodzie pokarmowym

dr inż. Joanna Kałuża dr hab. Barbara Pietruszka Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych

RAPORT Z MONITORINGU ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO I SUPLEMENTÓW DIETY W 2007 ROKU

WPŁYW ŻYWIENIA NA SKŁAD CHEMICZNY MIĘSA KARPIA

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY

SUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA U LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.

Podstawy diety i wspomagania w sporcie - przedmiotowe zasady oceniania.

Suplementy. Wilkasy Krzysztof Gawin

Natureheals

OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY ZDROWIA W BIAŁYMSTOKU

DOSKONAŁA SUCHA KARMA DLA KOTÓW

Witaminy i minerały > BEST BODY Magnesium Liquid 20x25ml Cytrynian Magnezu. BEST BODY Magnesium Liquid 20x25ml Cytrynian Magnezu

Mieszanki paszowe uzupełniające. Trzoda chlewna

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY

Najwyższa jakość za rozsądną cenę!

OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA

TIENS L-Karnityna Plus

2. Plan wynikowy klasa druga

OCENA ZAWARTOŚCI WAPNIA I MAGNEZU W WYBRANYCH ZIOŁACH I PREPARATACH ZIOŁOWYCH

Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS

Rośliny strączkowe zamiast poekstrakcyjnej śruty sojowej

Żywienie drobiu: formy i źródła składników mineralnych

Cena : 159,00 zł Producent : Dorian Yates Stan magazynowy : bardzo wysoki Średnia ocena : brak recenzji. superodzywki.pl

Wyniki badań z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej.

TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Dodatkowe zalety produktu:

AE/ZP-27-17/15 Załącznik Nr 1 Formularz Cenowy

Składniki pokarmowe i ich rola w żywieniu

Transkrypt:

ROCZN. H 2009, 60, Nr 4, 361-365 OCENA WPŁYWU SKŁADU DIETY I JEJ SUPLEMENTACJI WYBRANYMI WITAMINAMI Z GRUPY B NA ROZMIESZCZENIE WAPNIA I MAGNEZU W ORGANIZMIE EVALUATION OF THE EFFECT OF DIET COMPOSITION AND ITS SUPPLEMENTATION WITH SELECTED B VITAMINS ON DISTRIBUTION OF CALCIUM AND MAGNESIUM IN THE BODY Joanna Sadowska Zakład Fizjologii Żywienia Człowieka Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Słowa kluczowe: suplementacja, witaminy, wapń, magnez, szczur Key words: supplementation, vitamins, calcium, magnesium, rat STRESZCZENIE Celem badań była ocena, w badaniu modelowym na szczurach, wpływu składu diety i jej suplementacji witaminami z grupy B na rozmieszczenie wapnia i magnezu w organizmie. Stwierdzono, że zmiana składu diety statystycznie istotnie obniżała stężenie wapnia w wątrobie i sercu badanych samców a także w wątrobie i nerce samic oraz sprzyjała gromadzeniu wapnia i magnezu w mięśniu szkieletowym badanych zwierząt. U samic efekt ten był dodatkowo wzmacniany przy zastosowaniu suplementacji. Zastosowana suplementacja witaminami sprzyjała wbudowywaniu w kości wapnia u samców i magnezu u samic. Analizując uzyskane wyniki można stwierdzić, że tak zmiana składu diety jak i zastosowana suplementacja diety zmodyfikowanej wybranymi witaminami z grupy B istotnie wpływały na dystrybucję wapnia i magnezu pomiędzy poszczególnymi narządami i tkankami badanych zwierząt, modyfikując prawdopodobnie ich stan czynnościowy. Wielkość i kierunek zachodzących zmian w większości badanych parametrów uzależnione były od płci badanych zwierząt. ABSTRACT The aim of the study was to estimate, on an animal model, the influence of diet composition and its supplementation with selected B vitamins on distribution of calcium and magnesium in the body. The change in diet composition was found to significantly reduce the calcium contents in the liver and blood of males as well as in the liver and kidney of females. The change enhanced calcium and magnesium accumulation in the skeletal muscles of the animals examined. In females, the effect was augmented by supplementation. The vitamin supplementation applied was conducive to incorporation into the bones calcium in males and magnesium in females, respectively. Analysis of the results allows to conclude that both the change in the diet composition and the supplementation of the diet modified by selected B vitamins significantly affected distribution of calcium and magnesium between different organs and tissues of the animals examined and probably modified the functional status of the organs and tissues in question. The magnitude and direction of the changes in most parameters analysed were sex-dependent. WSTĘP Na podstawie wyników licznych badań stwierdza się, że coraz częściej codzienna dieta wielu grup ludności suplementowana jest witaminami [5, 9]. Badania prowadzane od ponad 10 lat w Zakładzie Fizjologii Żywienia Człowieka wskazują, że dieta, w której pełne ziarna zbóż zostają częściowo zamienione na mąkę pszenną (typ 500) i sacharozę i jej suplementacja witaminami z grupy B powodują zmniejszone pobieranie paszy, większe przyrosty masy ciała zwierząt, którym towarzyszy zwiększone odkładanie okołonarządowej tkanki tłuszczowej i zmiany składu jej kwasów tłuszczowych oraz zmiany parametrów lipidowych krwi w porównaniu do zwierząt żywionych mieszankami standardowymi [2-4, 6]. Stwierdzono Adres do korespondencji: Joanna Sadowska, Zakład Fizjologii Żywienia Człowieka, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, 71-459 Szczecin, ul. Papieża Pawła VI 3, tel. 091 449 65 72, fax 091 449 62 01, e-mail: Joanna.Sadowska@zut.edu.pl Copyright Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny

362 J. Sadowska Nr 4 także wpływ składu diety i rodzaju jej suplementacji na ilość suchej masy i popiołu uzyskanego ze spalenia tkanki mięśniowej badanych zwierząt [6]. Sugeruje to możliwość stymulowanego obecnością witamin wchłaniania i/lub wbudowywania składników mineralnych w tkankę mięśniową, bądź też ich utratę lub dystrybucję do innych tkanek i narządów. Celem badań była ocena, w badaniu modelowym na szczurach, wpływu składu diety, w której pełne ziarna zbóż zamieniono izokalorycznie na mąkę pszenną (typ 500) i sacharozę oraz suplementacji takiej diety witaminami z grupy B, na rozmieszczenie wapnia i magnezu w organizmie. MATERIAŁ I METODY Doświadczenie przeprowadzone zostało po uzyskaniu zgody Lokalnej Komisji Etycznej w Szczecinie (nr zgody 3/2006) w wiwarium Zakładu Fizjologii Żywienia Człowieka na 60 szczurach (samcach i samicach) szczepu SPRD, w wieku 6-8 miesięcy, o wyjściowej masie ciała: samce 363±25,8 g, samice 260±23,4 g. Zwierzęta, po uprzednim kondycjonowaniu w warunkach wiwarium (temp. 21-22ºC, cykl jasność/ciemność 12/12 h) zostały podzielone na trzy grupy, żywione ad libitum granulowanymi mieszankami wyprodukowanymi przez Wytwórnię Pasz i Koncentratów w Kcyni. Zwierzęta grupy I żywione były paszą podstawową Tabela 1. Skład komponentowy pasz zastosowanych w doświadczeniu Component composition of feeds used in the experiment podstawowa Nazwa komponentu [%] [%] Pszenica 36,4 6 Kukurydza 20 10 Otręby pszenne 20 20 Serwatka suszona 3 3 Sól pastewna 1 0,3 0,3 Śruta sojowa 48% 17 17 Kreda pastewna 2 1,5 1,5 Fosforan 2-CA 3 0,8 0,8 Premiks LRM 4 1 1 Mąka pszenna typ 500-30,4 Sacharoza - 10 Objaśnienia: 1 - głównie NaCl, 2 - głównie CaCO 3, 3 - CaHPO 4, 4 - preparat witaminowo-mineralny stosowany w paszach dla zwierząt (Labofeed H), grupy II i III paszą zmodyfikowaną, w której 83,5% pszenicy obecnej w paszy podstawowej zastąpiono mąką pszenną (typ 500), a 50% kukurydzy sacharozą. Udział pozostałych składników był identyczny (Tab. 1). Zwierzęta grupy I i II otrzymywały do picia czystą, odstaną wodę wodociągową, grupy III wodny roztwór witamin z grupy B (B 1, B 2, B 6 i PP), pochodzących z ogólnie dostępnych preparatów farmaceutycznych, w ilości 3-5-krotnie przekraczającej różnicę pomiędzy ich zawartością w paszy podstawowej i zmodyfikowanej a wyliczonej w stosunku do ilości spożywanej przez zwierzęta paszy. Zwierzęta dopajano czystą wodą. Doświadczenie trwało siedem tygodni, w trakcie których codziennie kontrolowano ilość spożywanej przez zwierzęta paszy i wypijanych płynów, a raz w tygodniu - masę ciała. Po zakończeniu doświadczenia zwierzęta uśpiono i pobrano krew z serca. Krew odwirowano, a w uzyskanej surowicy krwi oznaczono stężenia albumin, wapnia i magnezu, metodą spektrofotometryczną na spektrofotometrze Metertech przy użyciu odczynników firmy Cormay. Oznaczone stężenie wapnia przeliczono na stężenie wapnia skorygowanego, uwzględniając stężenie albumin w surowicy krwi. Od zwierząt pobrano także serce, nerkę prawą, wątrobę, tkankę mięśniową (mięsień trójgłowy uda) oraz kość udową. Oznaczenia stężenia białka, wapnia i magnezu wykonano metodą spektrofotometryczną w supernatantach otrzymanych po odwirowaniu homogenatów ww. narządów (z wyjątkiem kości) wykonanych w 0,01M buforze Tris-HCl o ph 7,4, przy użyciu odczynników firmy Cormay na spektrofotometrze Metertech. Uzyskane wyniki zawartości wapnia i magnezu przeliczano na 1 mg białka nadsączu homogenatu tkankowego, zgodnie z obowiązującą metodyką [8]. Kości poddano mineralizacji na sucho, a zawartość w nich wapnia i magnezu oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej, na aparacie Perkin Elmer. Uzyskane wyniki, po sprawdzeniu normalności rozkładu, poddano obliczeniom statystycznym przy użyciu programu Statistica z zastosowaniem testu Duncana i dwuczynnikowej (dieta x płeć) analizy wariancji [7]. WYNIKI I DYSKUSJA Analizując uzyskane wyniki nie stwierdzono istotnego wpływ składu diety i zastosowanej suplementacji na ilość paszy pobieranej przez badane samce. Natomiast u samic zmiana składu diety spowodowała istotne zmniejszenie ilości pobieranej paszy (Tab. 2). Analizując stężenia badanych składników w surowicy krwi zwierząt stwierdzono mniejsze stężenia wapnia w surowicy krwi samic żywionych paszą zmo-

Nr 4 Wpływ diety i jej suplementacji wit. z grupy B na rozmieszczenie Ca i Mg w organizmie 363 Tabela 2. Wpływ składu diety i zastosowanej suplementacji na pobieranie przez zwierzęta paszy, ± SD; n=60 Diet type and supplementation effects on feed consumption in rats, ± SD; n=60 Płeć Samce Spożycie paszy w ciągu 7 tygodni [g/100g masy ciała] podstawowa 269 ± 7,2 a 259 ± 12,8 a 259 ± 11,9 a Samice 292 ± 17,6 b 268 ± 13,9 a 257 ± 6,5 a a, b Objaśnienia: średnie oznaczone literami różnią się między sobą istotnie przy p 0,05; dyfikowaną (Tab. 3). Nie została przekroczona jednak fizjologiczna norma stężenia wapnia w surowicy krwi dla tych zwierząt, mieszcząca się w zakresie 1,33 3,25 mmol/l [1]. Przyczyną obserwowanych zmian mogło być zmniejszone spożycie wapnia wynikające z mniejszej jego zawartości w paszy zmodyfikowanej w porównaniu do podstawowej (dane z wyliczeń własnych) i zmniejszonego jej spożycia (Tab. 2). Efektywność wchłaniania wapnia jest zależna między innymi od jego ilości w diecie oraz od zawartości składników ułatwiających bądź utrudniających wchłanianie, np. błonnika pokarmowego, którego ilość w paszy zmodyfikowanej była mniejsza. Zmniejszona zawartość wapnia w diecie oraz mniejsze ilości błonnika pokarmowego skutkują wzrostem wchłaniania wapnia, ale tylko do określonego poziomu [4]. Stwierdzono istotny wpływ zarówno zmiany składu diety jak i zastosowanej suplementacji na zawartość wapnia i magnezu w badanych tkankach zwierząt (Tab. 3, 4). Wielkość i kierunek zmian zależne były jednak od płci badanych zwierząt. Dla większości analizowanych cech stwierdzono istotną interakcję dieta x płeć. Przy zmianie składu diety u samców obserwowano mniejsze stężenie wapnia w przeliczeniu na 1 mg białka w wątrobie i sercu, natomiast większe stężenie w mięśniu. Przy zastosowaniu suplementacji stężenie wapnia w wątrobie i sercu, w przeliczeniu na 1 mg białka, było porównywalne do poziomu obserwowanego przy żywieniu zwierząt paszą podstawową. Suplementacja sprzyjała również wbudowywaniu wapnia w kości, natomiast stężenie wapnia w nerce i mięśniu szkieletowym było mniejsze niż u zwierząt pozostałych grup. Tkankowe niedobory wapnia mogą pogarszać przewodnictwo synaptyczne i pobudliwość nerwowomięśniową. Sprzyjają także szybszemu występowaniu zmęczenia mięśni na skutek mniejszego pobierania przez nie tlenu. Analizując tkankowe stężenia magnezu u samców stwierdzono, że przy zmianie składu diety stężenie to było większe w nerce i mięśniu. Natomiast przy zastosowaniu suplementacji tkankowe stężenie magnezu w Tabela 3. Wpływ składu diety i zastosowanej suplementacji na stężenie wapnia w surowicy krwi, tkankowe stężenie wapnia oraz zawartość wapnia w kości udowej badanych zwierząt, ± SD; n=60 Diet type and supplementation effects on calcium concentration in the serum, tissue concentration of calcium and content of calcium in femur bone in rats, ± SD; n=60 Badana cecha Wapń skorygowany w surowicy krwi [mmol/l] Wapń w wątrobie Wapń w nerce Wapń w sercu Wapń w mięśniu Wapń w kości [mg/g suchej masy tkanki] podstawowa Wpływ Płeć Diety Płci Interakcja Samce 2,66 ± 0,09 a 2,59 ± 0,07 a 2,60 ± 0,08 a Samice 2,75 ± 0,09 b 2,63 ± 0,09 a 2,57 ± 0,08 a ** - - Samce 9,61 ± 0,18 b 8,41 ± 0,03 a 9,52 ± 0,31 b Samice 9,47 ± 0,17 b 9,71 ± 0,19 a 9,38 ± 0,21 b ** ** ** Samce 15,5 ± 0,18 b 15,7 ± 0,17 b 15,2 ± 0,35 a Samice 18,5 ± 0,67 b 16,1 ± 0,38 a 16,2 ± 0,68 a ** ** ** Samce 12,7 ± 0,23 b 12,1 ± 0,28 a 12,9± 0,34 b Samice 13,5 ± 0,11 b 13,5 ± 0,41 b 13,0 ± 0,17 a ** ** ** Samce 6,52 ± 0,08 b 6,79 ± 0,07 c 5,85 ± 0,20 a Samice 6,92 ± 0,57 a 9,37 ± 0,66 b 10,5 ± 0,42 c ** * ** Samce 243 ± 5,9 a 237 ± 14,8 a 266 ± 12,5 b Samice 239 ± 12,9 a 244 ± 13,6 a 239 ± 4,8 a - - * Objaśnienia: a, b, c średnie oznaczone literami różnią się między sobą istotnie przy p 0,05; * istotność przy p 0,05; **p 0,01

364 J. Sadowska Nr 4 Tabela 4. Wpływ składu diety i zastosowanej suplementacji na stężenie magnezu w surowicy krwi, tkankowe stężenie magnezu oraz zawartość magnezu w kości udowej badanych zwierząt, ± SD; n=60 Diet type and supplementation effects on magnesium concentration in the serum, tissue concentration of magnesium and content of magnesium in femur bone in rats, ± SD; n=60 Badana cecha Magnez w surowicy krwi [mmol/l] Magnez w wątrobie Magnez w nerce Magnez w sercu Magnez w mięśniu Magnez w kości [mg/g suchej masy tkanki] podstawowa Wpływ Płeć Diety Płci Interakcja Samce 0,98 ± 0,1 a 1,03 ± 0,07 a 0,99 ± 0,06 a Samice 0,99 ± 0,08 b 1,01 ± 0,06 a 0,96 ± 0,06 a - - - Samce 39,1 ± 0,52 ab 40,6 ± 3,6 b 37,2 ± 0,22 a Samice 36,4 ± 0,39 a 36,3 ± 1,6 a 35,8 ± 0,68 a ** ** * Samce 52,6 ± 0,35 a 58,0 ± 0,78 c 53,7 ± 0,13 b Samice 53,4 ± 0,22 b 52,9 ± 0,13 a 55,3 ± 0,21 c ** ** ** Samce 81,5 ± 3,30 a 84,4 ± 3,9 a 82,3± 1,77 a Samice 83,9 ± 0,78 a 87,5 ± 0,08 b 86,9 ± 0,87 b ** ** - Samce 86,0 ± 4,07 a 97,7 ± 0,99 b 88,1 ± 3,8 a Samice 80,5 ± 3,03 a 90,7 ± 6,56 b 101 ± 0,43 c ** - ** Samce 87 ± 4,3 a 86 ± 3,1 a 88 ± 2,4 a Samice 75 ± 1,4 a 79 ± 2,4 b 85 ± 3,3 c ** ** * Objaśnienia: a, b, c średnie w wierszu oznaczone różnymi literami różnią się między sobą istotnie przy p 0,05; * istotność przy p 0,05; **p 0,01 mięśniu było porównywalne do poziomu obserwowanego u zwierząt na paszy podstawowej. Analizując wpływ składu diety na zmiany tkankowego stężenia wapnia u samic przy zastosowaniu zmiany składu diety obserwowano istotnie mniejsze stężenie wapnia w wątrobie i nerce badanych zwierząt, natomiast w mięśniu jego stężenie było istotnie większe w porównaniu do zwierząt żywionych paszą podstawową. Podobne zmiany obserwowano analizując stężenie magnezu w badanych narządach (z wyjątkiem wątroby). Przy zmianie składu diety stwierdzono ponadto większe stężenie magnezu w mięśniu sercowym. Magnez jest aktywatorem funkcji wielu enzymów, w tym aminotransferazy alaninowej (ALT) i asparaginowej (AST) w badanych tkankach. Przy wzroście stężenia magnezu wzrasta również aktywność ALT i AST na skutek zwiększonej syntezy tych enzymów [8]. Biorąc pod uwagę ich funkcje fizjologiczne, można domniemywać, że mogą one, przy wymuszonej syntezie białka transportującego magnez, sprzyjać katabolizmowi białek mięśniowych. Przy zastosowaniu suplementacji diety witaminami stężenie wapnia w wątrobie samic było większe w porównaniu do stężenia obserwowanego u zwierząt na diecie zmodyfikowanej niesuplementowanej, wartości te były porównywalne do obserwowanych u zwierząt żywionych paszą podstawową. Przy zastosowaniu suplementacji mniejsze było tkankowe stężenie wapnia w sercach samic, większe natomiast stężenie wapnia, a także magnezu, w mięśniu szkieletowym. Nie obserwowano istotnego wpływu składu diety i suplementacji na zawartości wapnia w kościach samic, natomiast przy zmianie składu diety stwierdzono większą zawartość w nich magnezu, a zastosowana suplementacja pogłębiała obserwowane zmiany. Witamina B 6 zwiększa wchłanianie magnezu, który następnie może być wbudowywany w tkankę kostną, ponieważ stężenie magnezu w surowicy krwi jest utrzymywane na stałym poziomie i nie zawsze odpowiada statusowi magnezu wewnątrzkomórkowego. WNIOSKI Analizując uzyskane wyniki można stwierdzić, że zarówno zmiana składu diety jak i zastosowana suplementacja diety zmodyfikowanej wybranymi witaminami z grupy B wpływały na dystrybucję wapnia i magnezu pomiędzy poszczególnymi narządami i tkankami badanych zwierząt, wpływając prawdopodobnie na ich stan czynnościowy. Wielkość i kierunek zachodzących zmian w większości badanych parametrów uzależnione były od płci badanych zwierząt.

Nr 4 Wpływ diety i jej suplementacji wit. z grupy B na rozmieszczenie Ca i Mg w organizmie 365 PIŚMIENNICTWO 1. Carpenter J.W., Mashima T.Y., Rupiper D.J.: Exotic animal formulary. W.B. Saudenders Company, Philadelphia 2001. 2. Friedrich M., Sadowska J.: Effects of diet supplementation with B-complex vitamins on fatty tissue accumulation in rats. Pol. J. Food Nutr. Sci. 2005, 14/55, 2, 189-194. 3. Friedrich M., Sadowska J.: Wpływ składu diety i jej suplementacji witaminami z grupy B na ilość i skład kwasów tłuszczowych okołonarządowej tkanki tłuszczowej u szczura. Żyw. Człow. Metab. 2005, 32, 4, 302-315. 4. Lee W.T., Leung S.S., Xu Y.C., Wang S.H., Zeng W.P., Lau J., Fairweather-Tait S.J.: Effects of double-blind controlled calcium supplementation on calcium absorption in Chinese children measured with stable isotopes (42Ca and 44Ca). Br. J. Nutr. 1995, 73, 2, 311-321. 5. Pietruszka B., Brzozowska A.: Vitamin and mineral supplement use among adults in Central and Eastern Poland. Nutr. Res. 1999, 19, 6, 817-826. 6. Sadowska J.: Wpływ suplementacji przetworzonej diety witaminami na przemiany węglowodanowo-lipidowe u szczura. Rozprawa doktorska. Akademia Rolnicza w Szczecinie, 2002. 7. StatSoft, Inc. (2005). STATISTICA (data analysis software system), version 7.1. www.statsoft.com. 8. Szpetnar M., Pasternak K.: Wpływ suplementacji magnezowej na stężenie magnezu i wapnia oraz aktywność aminotransferaz w surowicy krwi i tkankach szczurów. Biul. Magnezol. 2000, 5, 2, 96-102. 9. Waśkiewicz A., Sygnowska E., Piotrkowski W., Dojka E.: Czy wzbogacanie diety składnikami odżywczymi pochodzącymi z suplementacji wpływa na jakość żywienia i poziom czynników ryzyka chorób układu krążenia? Żyw. Człow. Metab. 2004, 31, supl. 2, cz. II, 48-55. Otrzymano: 04.09.2008 Zaakceptowano do druku: 12.08.2009