nr 6 01.12.2009 r.
1. Wstęp. 3 2. Nieuregulowane w terminie długi Polaków 5 3. Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów.... 7 4. Niespłacone długi wobec banków. 16 5. Podatki i cła 35 6. Zobowiązania wobec gmin. 38 7. Mandaty.. 43 8. Czynsze. 49 9. Prąd i gaz. 54 10. Telefony... 59 11. Dłużnicy alimentacyjni... 68 Spis treści 12. Portfel należności polskich przedsiębiorstw.... 73 13. Znajomośd i skutecznośd Krajowego Rejestru Długów.. 87 2
Przeterminowane długi polskich konsumentów i przedsiębiorstw nadal rosną, chod wolniej niż w poprzednich kwartałach. W ciągu ostatnich 3 miesięcy kwota nieuregulowanych w terminie zobowiązao Polaków wzrosła o prawie 6,5% (dla porównania wzrost zarówno w I kw., jak i w II kw. 2009 r. wynosił ponad 12%), do 84,34 mld zł. Szósta już edycja Kompleksowego Raportu o Długach (KRoD) jak zawsze prezentuje informacje o poziomie przeterminowanego zadłużenia Polaków. Powstała we współpracy i przy wykorzystaniu informacji gromadzonych przez Narodowy Bank Polski, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz danych pochodzących z Krajowego Rejestru Długów. Kompleksowy Raport o Długach wraz z zawartymi w nim informacjami udostępniamy do dowolnego wykorzystania, prosząc jednak o każdorazowe podanie źródła jego pochodzenia, czyli Krajowego Rejestru Długów. Nadal ze wszystkich analizowanych w KRoD rodzajów zobowiązao najszybciej rosną nasze nieuregulowane w terminie długi wobec banków, jednak także dynamika tego wzrostu jest niższa niż w poprzednich kwartałach. Polacy zalegają już wobec banków na 50,15 mld zł. To prawie 60% wszystkich przeterminowanych długów Polaków. W ostatnim kwartale bankowe zadłużenie firm przestało gwałtownie rosnąd. Niestety, nie można tego samego powiedzied o zobowiązaniach osób prywatnych. Rośnie, chod znacznie wolniej niż w przypadku długów bankowych, nasze zadłużenie wobec fiskusa, gmin i innych jednostek samorządu terytorialnego, a także z powodu niezapłaconych czynszów za mieszkania. Nieco zmniejszyła się kwota niezapłaconych mandatów za jazdę na gapę. Liczba dłużników notowanych w Krajowym Rejestrze Długów także rośnie, chod tempo tego wzrostu także ostatnio zwolniło. W październiku 2009 r. odnotowano kolejny rekord liczby dłużników w KRD ponad 914 tysięcy. 56% z nich stanowią konsumenci. 3
92% konsumentów notowanych w KRD ma przeterminowane zobowiązania na kwotę poniżej 10.000 zł. Wśród dłużników przeważają mężczyźni (70%). 31,6% dłużników i dłużniczek ma 26-35 lat to najliczniejsza grupa wiekowa. Najstarszy dłużnik ma 99 lat, mieszka w woj. warmiosko-mazurskim i zalega na niemal 1600 zł jednemu z operatorów komórkowych. Zadłużeni konsumenci najczęściej mieszkają w woj. śląskim (14,7%), mazowieckim (11,7%) i dolnośląskim (10,41%). W przypadku siedzib firm nierealizujących w terminie swoich płatności jest podobnie, lecz w odwrotnej kolejności: Mazowieckie (17,04%), Śląskie (13,59%), Dolnośląskie (8,89%). Na zakooczenie KRoD prezentujemy wybrane dane z 4. edycji Portfela należności polskich przedsiębiorstw wspólnego projektu badawczego Krajowego Rejestru Długów i Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, którego celem jest cokwartalna analiza problemu przeterminowanych należności polskich firm oraz opinii przedsiębiorców na temat obecnej i przyszłej sytuacji finansowej ich firm. Podobnie jak dane bankowe, także wyniki tego badania potwierdzają stabilizację, a nawet poprawę kondycji przedsiębiorstw. 4
tys. zł Kompleksowy Raport o Długach Nieuregulowane w terminie długi Polaków wynoszą: 84 336 715 774 zł 100 000 000 80 000 000 60 000 000 40 000 000 59 228 302 59 177 192 62 735 058 70 328 900 79 238 182 84 336 716 20 000 000 0 VIII 2008 (KRoD nr 1) XII 2008 (KRoD nr 2) II 2009 (KRoD nr 3) V 2009 (KRoD nr 4) VIII 2009 (KRoD nr 5) XII 2009 (KRoD nr 6) Źródło: obliczenia KRD 5
Przeterminowane długi Polaków - struktura 21 944 713 000 zł; 26,0% 9 820 866 845 zł; 11,6% 255 889 929 zł; 0,3% 50 146 035 000 zł; 59,5% 2 169 211 000 zł; 2,6% Źródło: statystyki KRD zagrożone należności banków czynsze lokatorskie niezapłacone podatki i cła należności wymagalne gmin i innych jednostek samorządu terytorialnego mandaty 6
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (1) 1 000 000 900 000 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 14 000 12 516 1 484 381 672 836 955 734 741 686 399 678 301 396 717 449 661 386 442 365 604 897 096 903 969 914 025 422 532 421 250 402 007 249 881 440 238 474 564 482 719 512 018 285 079 299 956 312 697 131 791 31.12.2003 31.12.2007 31.10.2008 31.12.2008 28.02.2009 31.07.2009 31.08.2009 30.09.2009 31.10.2009 przedsiębiorcy konsumenci Źródło: statystyki KRD 7
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (2) konsumenci, płed cała Polska 30% kobiety mężczyźni 70% Źródło: statystyki KRD 8
0,01% 0,01% 7,46% 1,39% 9,68% 3,97% 16,76% 15,70% 21,31% 19,52% 19,34% 23,34% 28,76% 32,77% Kompleksowy Raport o Długach 35% Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (3) konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD do 18 lat 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 9
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (4) procentowy rozkład liczby i płci dłużników-konsumentów województwa Źródło: statystyki KRD 7% 32% 68% 32% 3,57% 31% 69% 30% 70% 71% 69% 29% 31% 68% 69% 7,69% 10,41% 6,95% 2,27% 7,54% 30% 70% 29% 31% 71% 35% 65% 69% 31% 5,35% 6,07% 2,53% 77% 11,7% 23% 14,74% 5,1% 2,46% 28% 72% 1,88% 28% 72% 27% 72% 28% 73% 4,75% kobiety mężczyźni x,xx% udział proc. województwa w skali kraju 10
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (5) procentowy rozkład dłużników-przedsiębiorców województwa 7,19% 3,51% 6,15% 2,72% 5,09% 1,61% 8,89% 17,04% 10,08% 6,33% 2,25% 13,59% 1,94% 2,54% 6,83% 4,24% x,xx% udział proc. województwa w skali kraju Źródło: statystyki KRD 11
Jakie długi trafiają do Krajowego Rejestru Długów? Przeterminowane o co najmniej 60 dni O wartości co najmniej: 200 zł (konsumenci) 500 zł (przedsiębiorcy), łącznie z odsetkami Źródło: Ustawa z 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych 12
Z Krajowego Rejestru Długów korzystają: Wywiadownie gospodarcze, firmy windykacyjne Koncerny energetyczne, gazownicze, ciepłownicze Towarzystwa ubezpieczeniowe Banki komercyjne i spółdzielcze, SKOK-i Spółdzielnie mieszkaniowe, TBS, zakłady komunalne PKP, MPK, inni przewoźnicy Leasing, faktoring, domy maklerskie Gminy Operatorzy telefonii komórkowej i stacjonarnej 13
Najmłodsi dłużnicy-konsumenci poszczególne województwa województwo wiek kwota w zł wierzyciel dolnośląskie 18 791,23 firma pożyczkowa 18 1029,52 telefonia komórkowa lubelskie 15 200,00 komunikacja miejska lubuskie 18 840,45 firma pożyczkowa łódzkie 18 822,64 telefonia komórkowa małopolskie 17 438,00 komunikacja miejska mazowieckie 18 2013,88 telefonia komórkowa opolskie 19 317,39 bank województwo wiek kwota w zł wierzyciel podkarpackie 18 394,00 telewizja satelitarna podlaskie 19 923,00 firma pożyczkowa pomorskie 18 1634,71 telefonia komórkowa śląskie 16 406,00 komunikacja miejska kujawskopomorskie świętokrzyskie 18 1507,75 telefonia komórkowa warmioskomazurskie 18 1455,07 firma pożyczkowa wielkopolskie 15 232,00 komunikacja miejska zachodniopom. 18 1473,66 telefonia komórkowa Źródło: statystyki KRD 14
Najstarsi dłużnicy-konsumenci poszczególne województwa województwo wiek kwota w zł wierzyciel dolnośląskie 95 545,00 TBS lubuskie 91 650,00 telewizja satelitarna łódzkie 95 862,96 bank małopolskie 98 500,05 telefonia komórkowa mazowieckie 98 304,66 telefonia komórkowa zakład gospodarki opolskie 96 305,11 komunalnej województwo wiek kwota w zł wierzyciel podkarpackie 89 564,97 bank podlaskie 93 374,00 telewizja satelitarna pomorskie 97 401,00 telewizja satelitarna kujawskopomorskie 93 379,00 telewizja satelitarna lubelskie 93 1201,00 koncern energetyczny śląskie 95 768,00 telewizja satelitarna świętokrzyskie 96 218,00 telewizja satelitarna warmioskomazurskie 99 1587,94 telefonia komórkowa wielkopolskie 95 476,00 telewizja satelitarna zachodniopomorskie 96 301,00 telewizja satelitarna Źródło: statystyki KRD 15
Niespłacane długi wobec banków Chod zaległości Polaków wobec banków stale rosną, z kwartału na kwartał spada dynamika tego wzrostu. W III kw. 2009 r. wyniosła 10,2% wobec 16,3% w II kw. i aż 23,85% w I kw. 2009 r. Zagrożone należności polskich banków wynoszą teraz ponad 50,1 mld zł. Poprawia się sytuacja przedsiębiorstw, i to zarówno prywatnych, jak i paostwowych, co potwierdzają także wyniki badania Portfel należności polskich przedsiębiorstw. Kwota ich przeterminowanych zobowiązao wobec banków co prawda się zwiększyła, jednak wzrost był stosunkowo niewielki w porównaniu z poprzednimi kwartałami odpowiednio o 5% i 8,4%. Najgorzej prezentuje się sytuacja osób prywatnych. W tym segmencie wzrost należności zagrożonych banków wyniósł prawie 3 mld zł, tj. 18,7%, do niemal 18,5 mld zł. Coraz trudniej spłacane są wszystkie są rodzaje kredytów z wyjątkiem zaciąganych na zakup papierów wartościowych. Przeterminowane zadłużenie na kartach kredytowych wzrosło aż o 39,8% (do 1,5 mld zł), a tzw. zaległości z pozostałych kredytów i pożyczek, tj. głównie gotówkowych, samochodowych i na zakupy ratalne o 23,5% (do 10 mld zł). To najwyższy wzrost w ciągu ostatniego roku. Stabilizuje się poziom zagrożonych kredytów na nieruchomości przez kwartał wzrósł o 12,6%. Rozpatrując problem w poszczególnych województwach, na najwyższą kwotę zalegają wobec banków firmy i mieszkaocy woj. śląskiego (8,82 mld zł). Już tylko jedno województwo 16 (podlaskie) posiada zadłużenie poniżej 1 mld zł (812 mln zł).
Zagrożone należności banków wraz z odsetkami od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych *, wrzesieo 2009 r. 50 146 035 000 zł * m.in. partie polityczne, związki zawodowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje humanitarne, towarzystwa, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe Źródło: NBP, obliczenia KRD 17
Zagrożone należności banków wraz z odsetkami od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw 60 000 000 domowych *, tys. zł 50 000 000 45 493 323 50 146 035 40 000 000 39 127 506 30 000 000 28 485 988 31 591 568 20 000 000 10 000 000 0 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 * m.in. partie polityczne, związki zawodowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje humanitarne, towarzystwa, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe Źródło: NBP, obliczenia KRD 18
Zagrożone należności banków wraz z odsetkami od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych *, wrzesieo 2009 r. w poszczególnych województwach lp. województwo mln zł 1. śląskie 8 821 2. mazowieckie 6 684 3. wielkopolskie 4 969 4. dolnośląskie 4 212 5. pomorskie 3 676 6. łódzkie 3 390 7. kujawsko-pomorskie 3 234 8. zachodniopomorskie 3 039 lp. województwo mln zł 9. małopolskie 3 034 10. lubelskie 1 770 11. warmiosko-mazurskie 1 665 12. lubuskie 1 459 13. podkarpackie 1 304 14. opolskie 1 073 15. świętokrzyskie 1 003 16. podlaskie 812 * m.in. partie polityczne, związki zawodowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje humanitarne, towarzystwa, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe Źródło: NBP, obliczenia KRD 19
8 616 996 2 023 935 635 401 1 189 944 10 009 550 2 228 576 661 439 643 798 536 997 549 071 2 467 335 2 698 551 3 087 638 1 063 634 1 128 450 1 648 921 1 696 724 11 682 309 10 136 009 13 275 532 11 795 339 16 009 720 16 441 252 19 844 731 20 901 884 Kompleksowy Raport o Długach Zagrożone kredyty i pożyczki według rodzajów kredytobiorców, w tys. zł, bez odsetek IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 22 000 000 20 000 000 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 0 osoby prywatne przedsiębiorcy indywidualni rolnicy indywidualni przedsiębiorstwa i spółki paostwowe przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie Źródło: NBP 20
10 071 277 10 653 322 10 770 163 10 633 865 10 898 631 11 444 604 1 594 325 1 222 182 1 166 689 1 107 135 1 088 739 1 166 596 10 407 962 11 404 951 12 546 383 12 883 565 13 700 163 14 370 529 82 911 038 90 067 284 96 527 846 100 638 701 104 558 765 107 626 542 137 446 409 153 617 856 192 999 571 212 513 558 210 126 390 210 674 930 Kompleksowy Raport o Długach Jak osoby prywatne zadłużają się w bankach? zaciągnięte kredyty osób prywatnych według rodzajów, w tys. zł VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 220 000 000 200 000 000 180 000 000 160 000 000 140 000 000 120 000 000 100 000 000 80 000 000 60 000 000 40 000 000 20 000 000 0 w rachunku bieżącym na nieruchomości na zakup papierów wartościowych karty kredytowe pozostałe kredyty i pożyczki Źródło: NBP, obliczenia KRD 21
Zagrożone należności banków od osób prywatnych (1) w tys. zł 20 000 000 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 8 679 478 8 560 182 8 865 595 8 928 426 9 223 140 9 281 024 9 823 506 10 845 577 10 347 214 12 101 394 13 914 643 15 556 907 18 465 482 0 IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 22
Zagrożone należności banków od osób prywatnych (2) 7% 6,26% 6% 5% 4% 5,73% 5,47% 5,03% 4,68% 4,39% 4,30% 4,24% 4,04% 3,83% 4,09% 4,54% 5,32% 3% 2% 1% 0% IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 23
54 112 75 174 84 762 85 992 61 139 782 246 807 996 851 212 839 602 904 647 625 955 737 500 1 537 579 901 427 1 922 699 1 045 451 2 334 155 1 461 079 2 567 932 2 892 433 5 250 175 5 893 356 6 996 723 8 076 731 9 976 908 Kompleksowy Raport o Długach 10 000 000 9 000 000 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 Zagrożone kredyty osób prywatnych według rodzajów, w tys. zł, bez odsetek skapitalizowanych IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 w rachunku bieżącym na nieruchomości na zakup papierów wartościowych karty kredytowe pozostałe kredyty i pożyczki Źródło: NBP, obliczenia KRD 24
485 201 737 518 967 380 1 529 194 1 106 555 1 233 519 1 913 188 2 317 637 2 544 202 2 859 547 Kompleksowy Raport o Długach Zagrożone kredyty mieszkaniowe osób prywatnych w tys. zł, bez odsetek skapitalizowanych 3 000 000 ogółem w walutach obcych 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP 25
Kredyty mieszkaniowe osób prywatnych z opóźnieniem w spłacie od 1 do 3 miesięcy 4 500 000 4 000 000 w tys. zł, bez odsetek skapitalizowanych 4 131 087 3 500 000 3 000 000 3 466 176 3 413 355 3 009 515 2 500 000 2 304 681 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 Źródło: NBP 0 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 26
Zagrożone należności banków od przedsiębiorców indywidualnych (1) w tys. zł 4 500 000 4 000 000 4 080 613 3 733 451 4 114 093 3 500 000 3 732 615 3 583 181 3 587 374 3 442 805 3 265 839 3 287 967 3 331 597 3 414 254 3 000 000 3 061 366 2 865 174 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 27
13,02% 12,14% 11,09% Kompleksowy Raport o Długach 25% Zagrożone należności banków od przedsiębiorców indywidualnych (2) 20% 20,61% 18,01% 15% 15,95% 14,54% 10% 10,23% 8,34% 8,44% 8,90% 9,59% 10,44% 5% 0% IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 28
Zagrożone należności banków od rolników indywidualnych (1) w tys. zł 1 200 000 1 137 665 1 093 277 1 060 260 1 000 000 800 000 983 976 955 920 940 342 886 918 901 980 829 042 858 178 847 724 739 472 751 375 600 000 400 000 200 000 0 IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 29
Zagrożone należności banków od rolników indywidualnych (2) 9% 8,40% 8% 7% 7,39% 6,78% 6% 5% 4% 5,81% 5,54% 5,41% 5,06% 4,92% 4,42% 4,60% 4,53% 3,81% 3,82% 3% 2% 1% 0% IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 30
Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek paostwowych (1) w tys. zł 2 500 000 2 177 615 2 000 000 2 008 616 1 500 000 1 476 696 1 369 245 1 533 780 1 556 909 1 702 046 1 600 771 1 581 172 1 539 280 1 376 045 1 251 257 1 338 459 1 000 000 500 000 0 IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 31
14% Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek paostwowych (2) 13,19% 12% 11,21% 11,41% 12,38% 10% 9,00% 8,48% 9,22% 10,23% 10,86% 10,75% 9,64% 8% 8,24% 8,15% 6% 4% 2% 0% IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 32
Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek prywatnych oraz spółdzielni (1) w tys. zł 30 000 000 25 000 000 24 581 028 23 401 544 20 000 000 16 682 040 19 540 493 15 000 000 14 894 082 14 314 213 14 107 388 13 263 562 12 724 922 12 667 435 13 626 075 14 235 236 12 504 292 10 000 000 5 000 000 0 IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 33
16% Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek prywatnych oraz spółdzielni (2) 14% 13,75% 12% 10% 8% 6% 11,82% 10,60% 9,60% 8,45% 7,80% 7,22% 7,23% 6,25% 6,62% 8,69% 10,74% 11,55% 4% 2% 0% IX 2006 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 34
Podatki i cła Po I półroczu 2009 r. zaległe zobowiązania Polaków, zarówno firm, jak i konsumentów, wobec fiskusa wyniosły 21,94 mld zł i były wyższe o 7,26% od kwoty zaległości odnotowanej na koniec 2008 r. 49,5% tej sumy (10,86 mld zł) stanowi niezapłacony podatek VAT. Najbardziej znacząco, bo o prawie 21%, wzrosły zaległości z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. W rankingu województw, których mieszkaocy są winni fiskusowi najwięcej, wciąż minimalnie prowadzi śląskie (4,03 mld zł) przez mazowieckim (4,01 mld zł). Na ostatniej pozycji tradycyjnie Podlasie 232,66 mln zł. 35
Zaległe zobowiązania wobec fiskusa (1) w tys. zł, stan na 30.06.2009 r., cała Polska podatek od towarów i usług 10 861 613 podatek akcyzowy 5 028 612 podatek dochodowy od osób fizycznych 3 973 207 woj.?? podatek dochodowy od osób prawnych cła podatki zniesione grzywny, mandaty nałożone w postępowaniu karnym skarbowym podatek od gier opłata restrukturyzacyjna 1 327 269 651 150 46 810 42 542 13 178 334 Źródło: Ministerstwo Finansów21 944 713 000 zł 36
województwo Źródło: Ministerstwo Finansów Kompleksowy Raport o Długach Zaległe zobowiązania wobec fiskusa (2) w tys. zł, stan na 30.06.2009 r., w podziale na województwa podatek dochodowy od osób prawnych podatek dochodowy od osób fizycznych podatek od towarów i usług podatek akcyzowy podatek podatki od gier zniesione ogółem 1 327 269 3 973 207 10 861 613 5 028 612 13 178 46 810 651 150 42 542 334 21 944 713 37 cła grzywny, mandaty w postępowaniu karnym skarbowym opłata restrukturyzacyjna DOLNOŚLĄSKIE 113 213 414 031 1 045 990 263 499 2 420 1 126 35 790 4 415 0 1 880 486 KUJAWSKO-POMORSKIE 26 033 170 109 461 482 134 395 0 1 700 2 863 610 0 797 192 LUBELSKIE 15 264 128 547 300 760 216 233 0 2 533 14 242 3 187 0 680 766 LUBUSKIE 21 403 147 766 290 238 107 643 0 2 519 44 179 1 882 0 615 630 ŁÓDZKIE 43 567 251 073 625 898 429 624 26 10 440 46 367 3 349 20 1 410 363 MAŁOPOLSKIE 88 202 295 319 592 378 442 730 0 232 29 233 5 164 274 1 453 532 MAZOWIECKIE 440 270 752 623 2 236 899 364 423 6 934 7 029 194 838 5 235 8 4 008 259 OPOLSKIE 35 561 94 290 228 971 137 942 953 74 668 625 0 499 083 PODKARPACKIE 9 623 68 731 176 773 74 377 0 727 6 039 1 777 0 338 047 PODLASKIE 7 377 49 176 132 290 40 580 0 107 2 496 607 33 232 666 POMORSKIE 54 141 257 020 677 195 337 713 54 11 454 64 460 976 0 1 403 014 ŚLĄSKIE 195 571 479 254 1 885 293 1 388 462 1 257 6 252 68 609 3 594 0 4 028 293 ŚWIĘTOKRZYSKIE 16 079 60 926 238 495 33 392 0 686 1 028 227 0 350 833 WARMIOSKO- MAZURSKIE RAZEM 9 264 100 448 274 960 97 740 0 71 1 364 5 657 0 489 503 WIELKOPOLSKIE 171 606 522 163 1 214 766 825 912 1 534 1 735 120 026 2 618 0 2 860 360 ZACHODNIOPOMORSKIE 80 094 181 732 479 223 133 944 0 127 18 947 2 618 0 896 686
Zobowiązania wobec gmin W III kw. 2009 r. o 3,8% wzrosła kwota należności wymagalnych (a więc tych, które nie zostały uregulowane, chod termin płatności minął) gmin i pozostałych jednostek samorządu terytorialnego (JST). Według stanu na 30 września 2009 r. wyniosła ona 9,82 mld zł, z czego 6,18 mld zł stanowią zaległości gospodarstw domowych. Analizując tytuły zobowiązao, z jakimi zalegają wobec gmin gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa, widad tendencję do zmniejszającego się udziału w zadłużeniu opłat z tytułu dostaw towarów i usług (np. czynszów), a coraz większego udziału zaległości w regulowaniu podatków i opłat lokalnych. W przeliczeniu należności wymagalnych na jednego mieszkaoca nadal bezkonkurencyjna pozostaje zachodniopomorska gmina miejsko-wiejska Gryfino 2857,06 zł. Drugi w tym rankingu Wałbrzych to niespełna 900 zł zaległości wobec miasta na mieszkaoca. 38
Zobowiązania wobec gmin należności wymagalne jednostek samorządu terytorialnego (JST), stan na 30.09.2009 r. lp. województwo zł 1. mazowieckie 1 603 718 314 2. śląskie 1 482 237 371 3. dolnośląskie 1 095 770 030 4. zachodniopomorskie 785 724 765 5. łódzkie 756 558 476 6. wielkopolskie 655 908 089 7. pomorskie 627 569 647 8. małopolskie 575 803 317 lp. województwo zł 9. lubelskie 372 304 915 10. kujawsko-pomorskie 348 368 523 11. warmiosko-mazurskie 319 470 251 12. lubuskie 312 982 034 13. opolskie 250 721 084 14. podkarpackie 234 882 359 15. świętokrzyskie 221 342 697 16. podlaskie 177 504 973 9 820 866 845 zł Średnia wielkość należności wymagalnych JST: 3 296 699 zł Źródło: sprawozdania budżetowe jednostek i związków jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; obliczenia KRD 39
Należności wymagalne JST (1) podział według dłużników, w tys. zł 10 000 000 9 000 000 535 487 477 190 513 505 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 3 241 613 5 567 026 9 344 125 3 203 292 5 780 946 9 461 429 3 131 010 6 176 352 9 820 867 1 000 000 0 I kw. 2009 r. II kw. 2009 r. III kw. 2009 r. gospodarstwa domowe przedsiębiorstwa niefinansowe inni Źródło: sprawozdania budżetowe jednostek i związków jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; obliczenia KRD 40
100% 90% Należności wymagalne JST (2) podział według dłużników i rodzajów należności, w tys. zł Gospodarstwa domowe 100% 90% Przedsiębiorstwa niefinansowe 80% 70% 60% 50% 3 240 284 3 413 854 3 788 540 80% 70% 60% 50% 2 686 429 2 672 674 2 626 255 40% 40% 30% 20% 10% 0% 2 326 742 2 367 092 2 387 812 30% 20% 10% 0% 555 183 530 619 504 755 I kw. 2009 r. II kw. 2009 r. III kw. 2009 r. I kw. 2009 r. II kw. 2009 r. III kw 2009 r. z tytułu dostaw towarów i usług (np. czynsze) pozostałe (np. podatki i opłaty lokalne) z tytułu dostaw towarów i usług (np. czynsze) pozostałe (np. podatki i opłaty lokalne) Źródło: Ministerstwo sprawozdania Finansów budżetowe jednostek i związków jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; obliczenia KRD 41
Należności wymagalne JST (3) stan na 30.09.2009 r. lp. JST ogółem w zł * gmina miejsko-wiejska ludnośd na mieszkaoca w zł 1. Warszawa 1 039 512 579 1 709 781 607,98 2. Łódź 424 856 734 747 152 568,63 3. Wrocław 365 653 586 632 162 578,42 4. Kraków 284 423 596 754 624 376,91 5. Szczecin 277 840 053 406 941 682,75 6. Poznao 188 490 706 557 264 338,24 7. Gdaosk 175 059 817 455 581 384,26 8. Bytom 127 929 438 183 829 695,92 9. Lublin 125 002 325 350 462 356,68 10. Gdynia 124 360 063 249 257 498,92 lp. JST ogółem w zł ludnośd Źródło: 1) sprawozdania budżetowe jednostek i związków samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; 2) Rocznik demograficzny 2009, GUS; obliczenia KRD na mieszkaoca w zł 11. Wałbrzych 109 812 272 122 411 897,08 12. Katowice 101 758 780 309 621 328,66 13. Częstochowa 98 588 699 240 612 409,74 14. Sosnowiec 98 123 676 221 259 443,48 15. Chorzów 96 280 550 113 314 849,68 16. Gliwice 96 064 869 196 669 488,46 17. Gryfino* 90 120 125 31 543 2 857,06 18. Białystok 86 873 451 294 153 295,33 19. Zabrze 77 461 916 188 401 411,15 20. Radom 67 294 620 224 226 300,12 42
Mandaty Łączna kwota nieuregulowanych mandatów wystawionych przez policję i inne służby podległe MSWiA oraz za jazdę środkami komunikacji publicznej bez ważnego biletu wynosi w skali całej Polski 255,8 mln zł. Średni dług gapowicza notowanego w KRD zmniejszył się o niemal 40 zł, do niespełna 789 zł. Łączna wartośd długów gapowiczów notowanych w KRD wynosi niemal 136 mln zł. Rekordowy dług pojedynczego gapowicza nadal należy do mieszkaoca Podlasia i wynosi niemal 30 tys. zł. Drugie miejsce w tym niechlubnym rankingu zajmuje równie młody mężczyzna z województwa zachodniopomorskiego, tracąc do lidera 4754 zł (dług wynosi 24.920 zł). 43
Zaległości z tytułu mandatów wystawionych przez policję i inne służby podległe MSWiA cała Polska 119 979 037 zł Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, obliczenia KRD 44
Niezapłacone mandaty za jazdę bez biletu (1) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci cała Polska 135 910 892 zł Źródło: dane KRD 45
Niezapłacone mandaty za jazdę bez biletu (2) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci cała Polska maksymalne 29 674,00 zł woj. podlaskie średnie 788,84 zł Źródło: statystyki KRD 46
Gapowicze (1) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci, płed cała Polska 18% 82% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 47
0,03% 0,01% 5,68% 5,47% 0,63% 0,48% 18,01% 15,97% 14,84% 19,31% 22,03% 19,67% 37,65% 40,21% Kompleksowy Raport o Długach 45% Gapowicze (2) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 40% 35% 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD do 18 lat 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 48
Czynsze Zadłużenie lokatorów mieszkao komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego wzrosło w ciągu kwartału stosunkowo niewiele, gdyż o 4,5%, i wynosi 2,17 mld zł. Z kolei równie nieznacznie (o niespełna 4%) spadła kwota średniego długu lokatorów notowanych w Krajowym Rejestrze Długów wynosi obecnie 9565,99 zł. Podobnie jak w przypadku gapowiczów, także w tej kategorii najwyższy dług nadal należy do tej samej osoby, co w poprzedniej edycji KRoD niespełna 60-letniego mężczyzny z Warmiosko-Mazurskiego, którego zaległości z tytułu niezapłaconego czynszu sięgają niemal 168 tys. zł. 49
Całkowite zadłużenie lokatorów mieszkao komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego 2 169 211 000 zł Źródło: obliczenia KRD 50
Zadłużenie lokatorów mieszkao komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego konsumenci cała Polska maksymalne 167 680,00 zł spółdzielnia mieszkaniowa, woj. warmiosko-mazurskie średnie 9 565,99 zł Źródło: statystyki KRD 51
Zadłużeni lokatorzy wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego (1) konsumenci, płed cała Polska 49% 51% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 52
5,39% 3,61% 4,23% 7,83% 15,53% 15,34% 16,95% 19,19% 23,06% 25,28% 30,82% 32,79% Kompleksowy Raport o Długach Zadłużeni lokatorzy wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego (2) 35% konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 53
Prąd i gaz Średnie zadłużenie konsumentów, notowanych w Krajowym Rejestrze Długów za niezapłacone rachunki za gaz lub prąd, niemal nie uległo zmianie od poprzedniej edycji KRoD i wynosi 1569,79 zł. Co znacznie ciekawsze, w tej kategorii pojawił się nowy konsumentrekordzista mieszkanka Wielkopolski ma aż ponad 200 tys. zł długu. Wierzyciel potwierdził KRD, że nie mamy do czynienia z pomyłką. W przypadku przedsiębiorstw rekordzistą pozostaje dłużnik z Zachodniopomorskiego (prawie 700 tys. zł długu), wzrosła zaś (o ponad 9%) kwota średniego zadłużenia. 54
Zadłużenie z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu konsumenci cała Polska maksymalne 204 952,29 zł woj. wielkopolskie średnie 1 569,79 zł Źródło: statystyki KRD 55
Dłużnicy z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu (1) konsumenci, płed cała Polska 54% 46% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 56
4,00% 4,27% 4,34% 9,45% 15,15% 15,41% 20,17% 19,32% 24,09% 24,38% 27,15% 32,27% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu (2) 35% konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 57
Zadłużenie z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu przedsiębiorcy cała Polska maksymalne 693 925,00 zł woj. zachodniopomorskie średnie 14 562,20 zł Źródło: statystyki KRD 58
Telefony Zadłużenie wobec operatorów telefonii stacjonarnych to jedna z najbardziej stabilnych kategorii analizowanych w KRoD. Kolejny kwartał niemal nie zmienia się średnie zadłużenie konsumentów w stosunku do poprzedniej edycji raportu spadło o ok. 7 zł (poprzednim razem wzrosło o podobną kwotę) i wynosi 1110,18 zł. Rekordzistką na ponad 24,5 tys. zł pozostaje młoda mieszkanka Śląska. Z bazy Krajowego Rejestru Długów zniknął z kolei obecny w poprzedniej edycji KRoD rekordzista z grona przedsiębiorstw (426 tys. zł). Jego następca winny jest operatorowi zaledwie 184,6 tys. zł. Średnie zadłużenie abonentów telefonii komórkowych zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców również niemal nie uległo zmianie. Jest jednak nowy rekordzista wśród przedsiębiorców firmę z Mazowsza zastąpił dłużnik z Wielkopolski z zaległościami na kwotę 207.930,39 zł, tj. o prawie 80% wyższymi od poprzednika. 59
Zadłużenie abonentów telefonii stacjonarnej konsumenci cała Polska maksymalne 24 542,00 zł woj. śląskie średnie 1 110,18 zł Źródło: statystyki KRD 60
Dłużnicy operatorów telefonii stacjonarnej (1) konsumenci, płed cała Polska 47% kobiety 53% mężczyźni Źródło: statystyki KRD 61
4,90% 10,24% 8,67% 12,18% 10,99% 15,25% 18,65% 22,07% 22,01% 21,01% 25,84% 28,20% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy operatorów telefonii stacjonarnej (2) konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% 10% kobiety mężczyźni 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 62
Zadłużenie abonentów telefonii stacjonarnej przedsiębiorcy cała Polska maksymalne 184 621,00 zł woj. śląskie średnie 2 726,40 zł Źródło: statystyki KRD 63
Zadłużenie abonentów telefonii komórkowej konsumenci cała Polska maksymalne 21 781,82 zł woj. zachodniopomorskie średnie 1 434,83 zł Źródło: statystyki KRD 64
Dłużnicy operatorów telefonii komórkowej (1) konsumenci, płed cała Polska 54% 46% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 65
6,49% 5,41% 2,26% 9,51% 15,28% 17,58% 18,65% 18,63% 22,24% 25,09% 26,64% 32,22% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy operatorów telefonii komórkowej (2) konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 35% 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 66
Zadłużenie abonentów telefonii komórkowej przedsiębiorcy cała Polska maksymalne 207 930,39 zł woj. wielkopolskie średnie 3 415,16 zł Źródło: statystyki KRD 67
Całkowite zadłużenie dłużników alimentacyjnych cała Polska 1 854 248 633 zł Źródło: dane KRD 69
Dłużnicy alimentacyjni płed cała Polska 4% kobiety mężczyźni 96% Źródło: statystyki KRD 71
2,50% 2,17% 2,39% 5,20% 0,37% 0,17% 21,06% 25,72% 29,77% 27,03% 39,71% 43,92% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy alimentacyjni wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% kobiety mężczyźni 15% 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 72
Portfel należności polskich przedsiębiorstw Na początku października 2009 r. Krajowy Rejestr Długów i Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (KPF) przeprowadziły wśród firm korzystających z usług KRD 4. edycję badania Portfel należności polskich przedsiębiorstw. To zapoczątkowane w styczniu 2009 r. cokwartalne przedsięwzięcie, którego celem jest poznanie zarówno stanu obecnego, jak i prognoz przedsiębiorców co doterminowego regulowania zobowiązao oraz sytuacji finansowej ich firm. 4. edycję badania przeprowadzono w dniach 5-16 października 2009 r. na próbie 2498 przedsiębiorców korzystających z Krajowego Rejestru Długów. Wielkośd próby czyni Portfel należności polskich przedsiębiorstw projektem nieporównywalnym z jakimkolwiek innym kwartalnym badaniem kondycji finansowej firm realizowanym w Polsce. Rezultaty Portfela należności polskich przedsiębiorstw poddano analizie w oparciu o podział Polski na 6 regionów: centralny (woj. mazowieckie, łódzkie), południowy (woj. małopolskie, śląskie), wschodni (woj. lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie, podlaskie), północno-zachodni (woj. wielkopolskie, zachodniopomorskie, lubuskie), południowo-zachodni (woj. dolnośląskie, opolskie), północny (woj. pomorskie, kujawsko-pomorskie, warmiosko-mazurskie). 73
Indeks Należności Przedsiębiorstw Aby ułatwid porównywanie ze sobą rezultatów kolejnych edycji projektu Portfel należności polskich przedsiębiorstw, powstał Indeks Należności Przedsiębiorstw (INP) wskaźnik, którego poziom uwzględnia odpowiedzi ankietowanych na temat stanu i prognozy należności, kosztów nieterminowej obsługi, odsetek przeterminowanych należności oraz odsetek przedsiębiorstw, które nie mogą terminowo regulowad swoich płatności na skutek opóźnieo w otrzymywaniu płatności. W październiku 2009 r. INP po raz pierwszy wzrósł względem poprzedniego kwartału (z najniższego dotąd poziomu 81,5 punktu do 83,7 punktu), co oznacza, że sytuacja w zakresie odzyskiwania należności w polskich przedsiębiorstwach uległa poprawie. Odbicie Indeksu znacząco powyżej poziomów z pierwszych trzech kwartałów roku może wskazywad, że sytuacja w zakresie regulowania płatności jest na podobnym poziomie jak w początkach kryzysu. 74
84,0 83,5 83,0 82,5 Pierwszy od początku realizacji badania wzrost Indeksu Należności Przedsiębiorstw 82,0 81,5 81,0 80,5 82,4 81,6 81,5 83,7 80,0 styczeo 2009 r. kwiecieo 2009 r. lipiec 2009 r. październik 2009 r. Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF 75
Przyczyny wzrostu INP Na wzrost wpłynęły wszystkie składowe INP, zaobserwowana została bowiem poprawa w każdym z obszarów wchodzących w skład Indeksu. Najbardziej przyczynił się do tego spadek średniego okresu przeterminowania płatności w przedsiębiorstwach. O ile jeszcze w poprzednim badaniu okres ten wynosił przeciętnie 4 miesiące i 3 dni, to w bieżącym kwartale już zaledwie 3 miesiące i 24 dni. Również w bardzo dużym stopniu na poprawę wartości Indeksu wpłynęło zmniejszenie pesymizmu w zakresie odzyskiwania należności w polskich przedsiębiorstwach, a także udziału należności przeterminowanych w portfelach należności polskich firm. 76
Sytuacja finansowa firmy cała Polska 19,6% 24,3% pogorszyła się nie zmieniła się poprawiła się -x,x saldo odpowiedzi -4,7 56,1% 14,6% 48,7% -22,2 36,8% III kw. 2009 r. Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF II kw. 2009 r. 77
Średnie i duże przedsiębiorstwa na plusie Sytuacja finansowa firmy według wielkości zatrudnienia cała Polska, III v. II kw. 2009 r. 100% 90% 80% 14,4% 19,3% 14,6% 18,7% 18,4% 30,7% 70% 60% 50% 46,1% 55,0% 57,1% 62,7% 60,0% 40% 52,6% 30% 20% 10% 39,5% 25,8% 28,3% 18,6% 21,6% 16,7% 0% poprawiła się nie zmieniła się pogorszyła się Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF 78
Coraz więcej optymistów Prognoza sytuacji finansowej firmy w kolejnym kwartale cała Polska pogorszy się 29,9% 15,7% nie zmieni się poprawi się x,x saldo odpowiedzi 14,2 23,9% 18,7% 54,4% 5,2 57,3% III kw. 2009 r. II kw. 2009 r. Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF 79
Po raz pierwszy wyższy odsetek firm, w których problem zaległych należności zmniejsza się lub nie istnieje, niż tych, w których narasta Problem z wyegzekwowaniem należności cała Polska 16,2% 11,7% -27,1 50,4% 21,7% narasta utrzymuje się na stałym poziomie zmniejsza się nie występuje -x,x saldo odpowiedzi 15,5% 10,0% -32,4 49,0% 25,6% III kw. 2009 r. II kw. 2009 r. 80 Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF
Prognoza występowania w kolejnym kwartale problemu z wyegzekwowaniem należności 11,9% 6,1% -42,2 55,4% cała Polska 26,6% wystąpi w większej skali niż dotychczas wystąpi w takiej samej skali jak do tej pory wystąpi, ale w mniejszej skali niż dotychczas nie będzie występowad -x,x saldo odpowiedzi 6,1% 11,8% -45,4 49,4% 32,7% III kw. 2009 r. II kw. 2009 r. Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF 81
Odsetek należności przeterminowanych w portfelu należności przedsiębiorstwa cała Polska 24,1% 18,7% 50% i więcej 30-49% 20-29% 10-19% poniżej 10% x,xx% przeciętny odsetek 22,5% 26,1% 13,6% 21,2% 21,7% 21,2% 27,6% 21,4% 20,1% 15,5% III kw. 2009 r. II kw. 2009 r. Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF 82
Struktura przeterminowanych należności firm cała Polska powyżej 12 miesięcy 12,9% 6-12 miesięcy 3-6 miesięcy do 3 miesięcy 3 miesiące, 10,4% x miesięcy, x dni przeciętny okres przeterminowania 59,8% 24 dni 16,8% 13,1% 4 miesiące, 12,2% 56,9% 3 dni 17,8% III kw. 2009 r. II kw. 2009 r. Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF 83
Zaległe należności barierą dla działalności firmy cała Polska 29,8% tak nie 70,2% 26,2% 73,8% Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF III kw. 2009 r. II kw. 2009 r. 84
Zaległe należności barierą dla działalności firmy według wielkości zatrudnienia cała Polska, III v. II kw. 2009 r. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 76,8% 74,1% 23,2% 25,9% 63,6% 36,4% 58,7% 59,4% 41,3% 40,6% 37,6% 62,4% Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF Tak Nie 85
Skutki problemów z zaległymi należnościami, III kw. 2009 r. Nie możemy regulowad terminowo naszych zobowiązao, co pogarsza wizerunek firmy i skutkuje gorszymi warunkami finansowymi dostaw od kontrahentów 45,6% 41,1% 65,0% Musimy ograniczad inwestycje 36,5% 32,9% 52,1% Musimy ograniczad zatrudnienie i/lub redukowad fundusz wynagrodzeo Mamy problem z wprowadzaniem nowych produktów na rynek Musimy podnosid ceny produkowanych przez nas wyrobów i/lub dostarczanych usług Inne 16,7% 11,7% 10,6% 12,1% 8,5% 7,6% 8,5% 6,0% 5,4% 5,2% 3,6% 3,3% 0% 20% 40% 60% 80% przedsiębiorstwa mające problemy z odzyskaniem należności i deklarujące, że takie należności są dla nich barierą w prowadzeniu działalności przedsiębiorstwa mające problemy z odzyskaniem należności przedsiębiorstwa ogółem 86 Źródło: Portfel należności polskich przedsiębiorstw projekt badawczy KRD i KPF
Znajomośd rejestrów dłużników próba: ogół mieszkaoców Polski 57% 19% 11% 2% 2% Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Kredytowej Rejestr Dłużników Niewypłacalnych przy Krajowym Rejestrze Sądowym InfoMonitor ERIF Źródło: TNS OBOP dla KRD, październik 2009 r. 87
Krajowy Rejestr Długów Najdłużej działające (od 4 sierpnia 2003 r.) biuro informacji gospodarczej w Polsce, posiadające największą własną bazę zadłużonych konsumentów i przedsiębiorców. 31 października 2009 r. znajdowało się w niej ponad 914 tys. dłużników, z czego 56% stanowili konsumenci, a 44% - przedsiębiorcy. Dzięki KRD przedsiębiorcy odzyskali już ponad 4,79 mld zł wierzytelności. Aż 58% dłużników zalegających z płatnościami nie dłużej niż rok zwraca dług po samym ostrzeżeniu o możliwości dopisania do KRD. Kolejne 27% czyni to, gdy już znajdzie się w rejestrze. Skutecznośd KRD i różnorodnośd zgromadzonych w nim danych wynika z faktu, że dostawcy informacji o dłużnikach są jednocześnie ich odbiorcami, co powoduje, że dłużnicy przestają byd anonimowi i tracą wiarygodnośd w kontaktach z innymi przedsiębiorcami. Wśród współpracujących z Krajowym Rejestrem Długów są m.in. banki komercyjne i spółdzielcze, SKOK-i, firmy leasingowe, zakłady energetyczne i gazownicze, operatorzy telefonii stacjonarnej i komórkowej oraz telewizji kablowej i satelitarnej, dostawcy Internetu, spółdzielnie mieszkaniowe, przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej i międzymiastowej, koleje, a także przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe i usługowe ze wszystkich sektorów gospodarki. KRD jest najbardziej znaną instytucją gromadzącą dane o dłużnikach markę Krajowego Rejestru Długów rozpoznaje już 57% ogółu Polaków (TNS OBOP dla KRD, październik 2009 r.). Krajowy Rejestr Długów z siedzibą we Wrocławiu działa na podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych, pod bezpośrednim nadzorem Ministra Gospodarki. Kontakt dla prasy: Andrzej Kulik, pełnomocnik Zarządu ds. PR, rzecznik prasowy tel. (71) 78 50 318, 661 948 058, fax (71) 78 50 196, e-mail: a.kulik@krd.pl 88