1 5.1 FORMALNE ZASADY AUDYTU BRD I ZWIĄZANE Z NIM PROCEDURY Kurs Audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego Politechnika Gdańska 2013 r. Kurs audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, Politechnika Gdańska 2013
2 Zagadnienia Definicja Rozwój audytu brd Podstawowe zasady audytu brd Podstawy formalne Zawartość audytu brd, Zadania i sposoby pracy audytora EuroAudyt
3 Rozwój audytu brd Na świecie 1990 Institution of Highway and Transportation, UK 1994 Austroads, Australia, następnie inne kraje 2008 Dyrektywa 2008/96/WE W Polsce Gambit 2000 wskazanie audytu brd jako działania priorytetowego 2001-2002 pierwsze kursy audytorskie dla GDDKiA 2002 pierwsza instrukcja GDDKiA dla audytu brd o charakterze pilotażowym 2009 druga instrukcja GDDKiA dla audytu brd w nawiązaniu do Dyrektywy 2008/96/WE 2012 - Ustawa z dnia 13 kwietnia 2012 o zmianie ustaw
4 Rozwój audytu brd w Polsce w procesie wdrażania Dyrektywy 2008/98/WE W 2009 roku, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad do czasu wprowadzenia w Polsce w życie odpowiednich przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, wdrożył w GDDKiA zarządzeniem wewnętrznym dwie procedury Dyrektywy, Ocenę BRD część I Instrukcji Audyt BRD część II Instrukcji. Ponadto Generalny Dyrektor wprowadził wytyczne w sprawie stadiów i składu dokumentacji projektowej dla dróg i mostów w fazie przygotowania zadań, jednoznacznie wskazując na Ocenę BRD oraz Audyt BRD jako integralne elementy dokumentacji projektowej.
5 Definicja (1) Audyt brd jest formalnym sprawdzenien projektu drogi mającego wpływ na użytkowników drogi, w którym kwalifikowany zespół przedstawia potencjalne zagrożenia wypadkowe (IHT, 1990) Audyt brd brd jest środkiem, który pozwala na zastosowanie w projektowaniu dróg umiejętności i doświadczeń z zakresu inżynierii bezpieczeństwa drogowego (Morgan, 2000)
6 Definicja (2) Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego oznacza niezależną, szczegółową, systematyczną i techniczną kontrolę pod względem bezpieczeństwa cech konstrukcyjnych projektu infrastruktury drogowej, obejmującą wszystkie etapy od projektowania do początkowej fazy użytkowania (EU, 2008)
7 Czym audyt brd nie jest ocenie i kwalifikowaniu projektu jako poprawny lub zły porównywaniu różnych wariantów rozwiązań sprawdzaniu zgodności ze standardami technicznymi analizie wypadków drogowych do oceny tylko dużych, kosztownych projektów wykonywaniu nieformalnego i nieoficjalnego sprawdzenia, inspekcji lub konsultacji
8 Standardy techniczne a brd Stosowanie się do standardów nie zapewnia automatycznie bezpieczeństwa Nie ma prostej linii demarkacyjnej pomiędzy tym co w projektowaniu jest bezpieczne i niebezpieczne (bezpieczna droga jest pojęciem względnym, często skrótem myślowym) Bardziej niż sprawdzenie zgodności ze standardami potrzebne jest profesjonalne osądzenie przez osoby posiadające umiejętność w zakresie inżynierii bezpieczeństwa drogowego (czyli audytu brd)
9 Podstawa funkcjonowania audytu formalność działań w procesie audytu standaryzacja działań niezależność działań
10 Cele audytu brd Minimalizacja ryzyka i konsekwencji wypadków drogowych na projektowanym obiekcie drogowym lub pobliskiej sieci drogowej Minimalizacja potrzeb ewentualnych prac naprawczych po zrealizowaniu projektu Zwiększenie uwagi na projektowanie bezpiecznych rozwiązań przez wszystkich uczestników procesu
11 Etapy (fazy) audytu brd Liczba faz audytu: 3 5 w zależności od roli audytu w całym procesie inwestycyjnym, obecnie najczęściej 4 Etap studialny Etap projektów wstępnych Etap projektów szczegółowych Etap realizacji inwestycji tuż przed oddaniem do użytkowania Etap realizacji inwestycji po oddaniu do użytkowania
12 Fazy i kroki postępowania przykład Austroads Austroads [Ref: Austroads (2000)] Austroads [Ref: Austroads (2000)]
13 Efektywność ekonomiczna badania australijskie, kanadyjskie i brytyjskie: koszt audytu wynosi 5-10% kosztu projektu, mniej niż 0,5% kosztów inwestycji badania brytyjskie: można zapobiec ponad 1/3 wszystkich kolizji badania szkockie: stosunek korzyści do kosztów audytu wynosi jak 14:1 badania w Nowej Zelandii: stosunek korzyści do kosztów audytu wynosi jak 20:1
14 Dyrektywa 2008/96/WE i jej wdrażanie w Polsce USTAWA z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw Rozporządzenie Ministra TBiGM z dnia 14 września 2012 w sprawie szkoleń oraz wzoru certyfikatu dla audytorów brrd
15 USTAWA z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw fragmenty dotyczące audytu brd
16 Ogólne pojęcia Zarządzanie bezpieczeństwem dróg w transeuropejskiej sieci drogowej polega na: 1) przeprowadzeniu: a) oceny wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ru-chu drogowego, b) audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego; 2) dokonywaniu klasyfikacji odcinków dróg: a) ze względu na koncentrację wypadków śmiertelnych, b) ze względu na bezpieczeństwo sieci drogowej. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego niezależna, szczegółowa, techniczna ocena cech projektowanej, budowanej, przebudowywanej lub użytkowanej drogi publicznej pod względem bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego
17 Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego przeprowadza się w ramach opracowywania na potrzeby decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach karty informacyjnej przedsięwzięcia lub raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o pozwoleniu na budowę albo przed zgłoszeniem wykonywania robót; przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie drogi lub zawiadomieniem o zakończeniu budowy lub przebudowy drogi; przed upływem 12 miesięcy od dnia oddania drogi do użytkowania.
18 Ocena w ramach opracowywania karty informacyjnej przedsięwzięcia. 1) położenie geograficzne oraz warunki geograficzne, klimatyczne i meteorologiczne; 2) lokalizację i rodzaj skrzyżowań; 3) ograniczenia ruchu; 4) funkcjonalność w ramach sieci drogowej; 5) dopuszczalną oraz projektową prędkość pojazdu; 6) przekrój poprzeczny, w tym liczbę i szerokość pasów ruchu; 7) plan sytuacyjny i profil podłużny; 8) ograniczenia widoczności; 9) dostępność dla środków publicznego transportu zbiorowego; 10) skrzyżowania z liniami kolejowymi; 11) projektowane przejścia dla zwierząt i inne urządzenia ochrony środowiska.
19 Ocena przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej 1) oznakowanie pionowe i poziome drogi, na podstawie projektu organizacji ruchu; 2) oświetlenie drogi i skrzyżowań; 3) urządzenia i obiekty w pasie drogowym; 4) sposób zagospodarowania terenów przyległych do pasa drogowego, w tym roślinność; 5) uczestników ruchu drogowego oraz ich potrzeby w zakresie bezpiecznych stref parkingowych; 6) sposób dostosowania urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego do potrzeb uczestników ruchu drogowego
20 Przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie drogi 1) bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i widoczność w różnych warunkach pogodowych oraz porach dnia; 2) widoczność oznakowania pionowego i poziomego drogi na podstawie wizji lokalnej w terenie; 3) stan nawierzchni drogi.
21 Przed upływem 12 miesięcy od dnia oddania drogi do użytkowania uwzględnia się ocenę zachowań uczestników ruchu drogowego i wpływ tych zachowań na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Uwaga: Przy przeprowadzaniu audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w ust. 3 5, uwzględnia się w razie potrzeby kryteria stosowane przy przeprowadzaniu audytu na etapach wcześniejszych.
22 Procedura audytu brd Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego wymaga przedstawienia jego wyniku, na który składają się sprawozdanie oraz sformułowane na jego podstawie zalecenia dla zarządcy drogi 2. Zarządca drogi uwzględnia wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego na dalszych etapach przygotowania, budowy i użytkowania drogi 3. W uzasadnionych przypadkach zarządca drogi może nie uwzględnić wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego 4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, zarządca drogi jest obowiązany do opracowania uzasadnienia stanowiącego załącznik do wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
23 Zespół audytorski Wybór zespołu (przynajmniej jedna osoba z certyfikatem audytora) Rozdzielenie zadań (z lub bez specjalizacji) i harmonogram pracy Dyskusja nad istotnością usterek
24 CZYNNOŚCI AUDYTORA BRD Analiza wszystkich, dostarczonych przez projektanta informacji o projekcie Przeprowadzenie wizji lokalnej (zakres zależny od fazy audytu) Zapytanie o materiały dodatkowe Przygotowanie roboczej wersji oceny projektu z podaniem wstępnie zidentyfikowanych problemów Udział w spotkaniach wyjaśniających jeśli są niezbędne Przygotowanie ostatecznej oceny