KODEK S YSTEM KKS EDYCJA PIERWSZA C H BECK

KODEK S YSTEM KKS EDYCJA PIERWSZA C H BECK

K O D E KSS Y S T E M KODEKS KARNY SKARBOWY

KODEKS KARNY SKARBOWY Edycja pierwsza prof. zw. dr hab. Feliks Prusak WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2011

Stan prawny: 1 marca 2011 r. Redaktor prowadzący: Natalia Adamczyk Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie w systemie TEX: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-1968-1 ISBN e-book 978-83-255-2327-5

SPIS TREŚCI Wprowadzenie............................................. Objaśnienia................................................ Informacje o autorze......................................... Wykaz skrótów............................................. VII VIII X XI Kodeks karny skarbowy..................................... 1 Zestawienie nowelizacji....................................... 487 Indeks rzeczowy............................................ 495 V

WPROWADZENIE Opracowanie niniejsze ma na celu przedstawienie systemu prawa karnego skarbowego w oparciu o obowiązujący Kodeks karny skarbowy oraz pozakodeksowe przepisy związkowe i wykonawcze z zakresu prawa i postępowania karnego oraz z zakresu szeroko rozumianego prawa skarbowego. Koncepcja opracowania zasadza się na przyjęciu formuły obejmującej generalnie prezentację kodeksowego systemu prawa i postępowania karnego skarbowego, ale z uwzględnieniem całokształtu uwarunkowań i uzupełnień ustawowych w płaszczyźnie tzw. okołokodeksowej. Opracowanie zawiera również wskazanie kontekstu normatywnego przepisu oraz liczne łączniki wewnętrzne ułatwiające rozpoznanie koniunkcji normatywnego wyrazu konkretnego przepisu. W opracowaniu zachowano odesłania do genezy przepisu i założeń jego konstrukcji przez wskazanie również przepisów uchylonych czy kolejno zmienianych, co ma znaczenie w procesie sądowego stosowania prawa. Orzecznictwo sądowe odnoszące się do poszczególnych przepisów przytoczono w niezbędnym (ale i praktycznie możliwym) zakresie, zważywszy nawet na to, że nie jest ono bogate w sferze prawa i postępowania karnego skarbowego. Uwzględniono w szczególności orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego, a także orzeczenia sądów apelacyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych. W załączniku znajduje się również wykaz licznych nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego, a także tabela obliczeniowa wartości kodeksowych. Utrzymuje się stan prawny na dzień 30 grudnia 2010. Warszawa, luty 2011 r. prof. zw. dr hab. Feliks Prusak VII

OBJAŚNIENIA VIII

Objaśnienia IX

INFORMACJE O AUTORZE Prof. zw. dr hab. Feliks Prusak Studia prawnicze odbywał w latach 1957 1962 na Wydziale Prawa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stopień naukowy doktora prawa uzyskał na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego dnia 23.10.1967 r. na podstawie opublikowanej drukiem rozprawy doktorskiej Podstawy rewizji w polskim procesie karnym. W przewodzie doktorskim uczestniczyli: prof. dr hab. Andrzej Murzynowski, prof. dr hab. Jan Waszczyński i minister sprawiedliwości prof. dr hab. Jerzy Bafia. Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie procedury karnej uzyskał na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego dnia 11.6.1975 r. Tytuł opublikowanej rozprawy habilitacyjnej Pociągnięcie podejrzanego do odpowiedzialności w procesie karnym. Recenzentami w przewodzie habilitacyjnym byli: prof. dr hab. Marian Cieślak, prof. dr hab. Mieczysław Siewierski i prof. dr hab. Andrzej Murzynowski. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk prawnych uzyskał na mocy uchwały Rady Państwa z dnia 12.8.1982 r. Mianowanie przez Ministra Edukacji Narodowej na stanowisko profesora zwyczajnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie nastąpiło dnia 1.9.2003 r. Na stanowisko profesora został wcześniej mianowany na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie dnia 1.4.1998 r., po przeniesieniu z Uniwersytetu Szczecińskiego, gdzie pełnił obowiązki dyrektora międzywydziałowego instytutu prawa i administracji, przekształconego na jego wniosek w Wydział Prawa i Administracji. Na Uniwersytecie Szczecińskim pełnił również obowiązki prorektora do spraw badań naukowych i współpracy z zagranicą. Profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, Akademii Teologii Katolickiej, a obecnie Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Ekspert kilku Komisji Sejmu i Senatu RP. Członek Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów II Kadencji. Członek Rady Konsultacyjnej przy Ministrze Ochrony Środowiska. Odznaczony jest m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975) oraz Medalem Edukacji Narodowej (2001). X

WYKAZ SKRÓTÓW 1. Źródła prawa AlkoholU......... ustawa z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.) dkk............. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 11.7.1932 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm.) dkpk............ ustawa z 19.4.1969 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. EKPC Nr 13, poz. 96 ze zm.)............ Konwencja z 4.11.1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) KC.............. ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KH............. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) KK.............. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KK z 1969 r........ ustawa z 19.4.1969 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) KKS............. ustawa z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) KKW............ ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) KKWP........... dekret z 23.9.1944 r. Kodeks Karny Wojska Polskiego (t.j. Dz.U. z 1957 r. Nr 22, poz. 107) Konstytucja RP..... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KP.............. ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA............. ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) KPC............. ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK............. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KRKU........... ustawa z 24.5.2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 292 ze zm.) KRO............. ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) XI

Wykaz skrótów KSH............. ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) KSU............. ustawa karna skarbowa z 26.10.1971 r. (t.j. Dz.U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103 ze zm.) KW............. ustawa z 20.5.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.) MPPOiP.......... Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) NielU............ ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 ze zm.) OrdPod.......... ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) ProkU........... ustawa z 20.6.1985 r. o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 ze zm.) PrUpN........... ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) PWKK........... ustawa z 6.6.1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554 ze zm.) PWKK z 1969 r...... ustawa z 19.4.1969 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 95 ze zm.) PWKKS.......... ustawa z 10.9.1999 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 931 ze zm.) PWKPK.......... ustawa z 6.6.1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 556 ze zm.) RehZawU......... ustawa z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407 ze zm.) TUE............. Traktat o Unii Europejskiej z 9.5.2008 r. (wersja skonsolidowana; Dz.Urz UE C 2008 Nr 115, s. 13) TWE............ Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 25.3.1957 r. (wersja skonsolidowana; Dz.Urz. UE C 1992 Nr 224, s. 1) VATU............ ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) 2. Organy i instytucje ETPC............ Europejski Trybunał Praw Człowieka ETS............. Europejski Trybunał Sprawiedliwości MTK............ Międzynarodowy Trybunał Karny MTW............ Międzynarodowy Trybunał Wojskowy NSA............. Naczelny Sąd Administracyjny NSA (7).......... Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów XII

Wykaz skrótów RIO............. Regionalna Izba Obrachunkowa SA.............. Sąd Apelacyjny SN.............. Sąd Najwyższy SN (7)........... Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów SO.............. Sąd Okręgowy TK.............. Trybunał Konstytucyjny TS.............. Trybunał Sprawiedliwości WSA............ Wojewódzki Sąd Administracyjny 3. Publikatory i czasopisma Acta UNC......... Acta Universitatis Nicolai Copernici AK.............. Archiwum Kryminologiczne (od 1960 r. Archiwum Kryminologii) Ann. UMCS....... Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Apel. W-wa....... Apelacja Warszawa Arch. Krymin....... Archiwum Kryminologii AUW............ Acta Universitatis Wratislaviensis BIP............. Biuletyn Informacji Prawnej BISN............ Biuletyn Informacyjny Sądu Najwyższego Biul. Skarb......... Biuletyn Skarbowy BPK............. Biuletyn Prawa Karnego BSN............. Biuletyn Sądu Najwyższego CPKiNP.......... Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Czas. Prawa Karn.... Czasopismo Prawa Karnego DP.............. Doradca Podatkowy Dz.U............. Dziennik Ustaw Dz.Urz............ Dziennik Urzędowy ECR............. European Court Reports EP.............. Edukacja Prawnicza EPS............. Europejski Przegląd Sądowy Fin.............. Finanse FK.............. Finanse Kryminalne Gl............... Glosa GP.............. Gazeta Prawna GS.............. Gazeta Sądowa GSiP............. Gazeta Sądowa i Penitencjarna GSP............. Gdańskie Studia Prawnicze GSP Prz.Orz....... Gdańskie Studia Prawnicze Przegląd Orzecznictwa Jur............... Jurysta KF.............. Kwartalnik Filozoficzny KPP............. Kwartalnik Prawa Prywatnego KPPod............ Kwartalnik Prawa Podatkowego KSP............. Krakowskie Studia Prawnicze XIII

Wykaz skrótów KZS............. Krakowskie Zeszyty Sądowe M.P.............. Monitor Polski MPCiP........... Monitor Prawa Celnego i Podatkowego MoP............. Monitor Prawniczy MoPod........... Monitor Podatkowy NKPK........... Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego NP.............. Nowe Prawo OSA............. Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSAB............ Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych w Białymstoku OSNC........... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OSNKW.......... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Wojskowa OSNwSK......... Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSPiKA.......... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych (lata 1957 1989) OSS............. Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych OTK............. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK-A........... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A Pal.............. Palestra PB.............. Prawo Bankowe PG.............. Prawo Gospodarcze PiM............. Prawo i Medycyna PiP.............. Państwo i Prawo PiPod............ Prawo i Podatki PiŻ............. Prawo i Życie PL.............. Przegląd Legislacyjny POP............. Przegląd Orzecznictwa Polskiego POPod............ Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PP.............. Przegląd Podatkowy PPE............. Przegląd Prawa Egzekucyjnego PPiA............ Przegląd Prawa i Administracji PPK............. Przegląd Prawa Karnego PPKUŚl.......... Problemy Prawa Karnego Uniwersytetu Śląskiego PPP............. Przegląd Prawa Publicznego Prok. i Pr.......... Prokuratura i Prawo Pr. Spółek......... Prawo Spółek PS.............. Przegląd Sądowy PSejm............ Przegląd Sejmowy Prob. Praw......... Problemy Praworządności PUG............. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego PWP............ Przegląd Więziennictwa Polskiego RPEiS............ Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny R. Pr............. Radca Prawny Rzeczp........... Rzeczpospolita XIV

Wykaz skrótów SE.............. Studia Europejskie SF.............. Studia Filozoficzne SI............... Studia Iuridica SKKiP........... Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne SP.............. Studia Prawnicze SP-E............. Studia Prawno-Ekonomiczne Stud. Krymin....... Studia Kryminalne, Kryminalistyczne i Penitencjarne Wok............. Wokanda WPP............ Wojskowy Przegląd Prawniczy WSBank.......... Wyższa Szkoła Bankowa Zb. Orzecz. SN..... Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego Zesz. Naukowe WSE Nisko.............. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Nisku ZNUJ............ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego ZNWPiPUG....... Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego ZNWPiAWSM...... Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji Wyższej Szkoły Menedżerskiej ZNWSHiP........ Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Prawa ZPBAS........... Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sądowych 4. Inne skróty art............... artykuł cyt.............. cytowany cz............... część ds............... do spraw itd............... i tak dalej itp............... i temu podobne KRK............. Krajowy Rejestr Karny lit............... litera m.in............. między innymi n................ następny (-a, -e) Nb.............. numer brzegowy niepubl........... niepublikowany np............... na przykład Nr.............. numer orz.............. orzeczenie pkt.............. punkt por.............. porównaj post.............. postanowienie poz.............. pozycja red.............. Redakcja rozp............. rozporządzenie XV

Wykaz skrótów r................ rok RPO............. Rzecznik Praw Obywatelskich SAD............. Single Administrative Document s................ strona (y) t................ tom tj................ to jest t.j............... tekst jednolity tzn.............. to znaczy tzw.............. tak zwana (e, y) uchw............. uchwała UE.............. Unia Europejska ust.............. ustęp uw.............. uwaga (i) wyd............. wydanie wyr.............. wyrok w zw............. w związku z................ zeszyt ze zm............ ze zmianami zd............... zdanie zob.............. zobacz ww.............. wyżej wymienione w zb............. w zbiegu XVI

Kodeks karny skarbowy z dnia 10 września 1999 r. (Dz.U. Nr 83, poz. 930) Tekst jednolity z dnia 4 czerwca 2007 r. (Dz.U. Nr 111, poz. 765) 1 (zm.: Dz.U. 2007, Nr 112, poz. 766; 2008, Nr 66, poz. 410, Nr 215, poz. 1355, Nr 237, poz. 1651; 2009, Nr 3, poz. 11, Nr 8, poz. 39, Nr 157, poz. 1241, Nr 168, poz. 1323, Nr 201, poz. 1540, Nr 206, poz. 1589; 2010, Nr 88, poz. 583, Nr 127, poz. 858, Nr 151, poz. 1013) Tytuł I. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe Dział I. Część ogólna Rozdział 1. Przepisy wstępne Banasik A., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za przestępstwa skarbowe, Nieruchomości 2005, Nr 6, s. 27 30; Bartosiewicz A., Kubacki R., Wybrane aspekty odpowiedzialności karnej skarbowej po akcesji Polski do Wspólnot Europejskich, MoPod 2005, Nr 8 s. 29; ciż, Społeczna szkodliwość czynu w prawie karnym skarbowym. Uwagi praktyczne, PP 2008, Nr 6, s. 30 35; Bogdan G., Jedność i wielość zachowań i ocen prawnych w nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego, CPKiNP 2006, Nr 1, s. 5 19; tenże, Relacja pojęć przestępstwa i przestępstwa skarbowego w polskim prawie karnym, PS 1997, Nr 5, s. 83; tenże, Rola kontratypów w prawie karnym skarbowym, CPKiNP 1998, Nr 1 2, s. 65 73; Budziszewski J., Postacie sprawstwa na gruncie Kodeksu karnego skarbowego, DP 2007, Nr 2, s. 26; Buk K., Wina w kodeksie karnym skarbowym, DP 2000, Nr 3; Grzegorczyk T., Czyn ciągły i ciąg przestępstw w znowelizowanym kodeksie karnym skarbowym, Pal. 2006, Nr 3 4, s. 9 13; Habrat D., Przestępstwo skarbowe popełnione przez osobę fizyczną jako podstawa odpowiedzialności podmiotu zbiorowego, Ius et Administratio 2004, Nr 4, s. 137 148; Kaczmarek P., Łabuda G., Razowski T., Retroaktywność prawa karnego skarbowego wybrana problematyka, Prok. i Pr. 2005, Nr 5; Kardas P., Łabuda G., Kumulatywny zbieg przepisów ustawy w prawie karnym skarbowym. cz. 1 2, Prok. i Pr. 2001, Nr 9, s. 76 94, Nr 10, s. 23 42; Koch B., Wina nieumyślna i błąd przy przestępstwach dewizowych, Pal. 1969, Nr 4 5; Krawczyk A., Usytuowanie prawa karnego skar- 1 Tekst jednolity ogłoszono dnia 26.06.2007 r. 1

Art. 1 Kodeks karny skarbowy bowego w obowiązującym systemie prawnym jego związki z prawem karnym i finansowym oraz system jego środków penalnych, cz. I. DP 1997, Nr 10, s. 18, cz. II, DP 1997, Nr 12, s. 21; Małek R., Klasyczny bubel ustawodawczy, Rzeczp. 1996, Nr 4, s. 2; Młynarczyk Z., Zbieg niektórych przepisów ustawy karnej skarbowej z innymi przepisami dotyczącymi przestępstw popełnionych na szkodę skarbu państwa, Prok. i Pr. 1997, Nr 2, s.153; Puławska E., Pojęcie winy w Kodeksie karnym skarbowym a odpowiedzialność doradców podatkowych, MoPod 2002, Nr 3, s. 20 25; Raglewski J., Dobrowolne odstąpienie od czynu jako przesłanka instytucji czynnego żalu, Prok. i Pr. 1997, Nr 3, s. 37 48; tenże, Instytucja czynnego żalu w projekcie kodeksu karnego skarbowego na tle art. 7 u.k.s., Pal. 1997, Nr 5 6, s. 20; tenże, Kilka uwag odnośnie strony podmiotowej czynu zabronionego w prawie karnym skarbowym, PUG 2004, Nr 12, s. 23 27; Sawicki J., Czynny żal jako instrument degresji karania za przestępstwa i wykroczenia skarbowe, Wrocław 2005, Nr 73, s. 61 78; Siwik Z., Jeszcze o zaliczeniu grzywny na tle idealnego zbiegu w ustawie karnej skarbowej. (W związku z glosą E. Szwedka), PiP 1983, z. 2, s. 111 114; tenże, Ogólne zasady odpowiedzialności i karania, PP 1999, Nr 12, s. 1, 30 34; tenże, Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu karnego w prawie karnym skarbowym, Wrocław 1987, Nr 23, s. 97 133; tenże, Odstąpienie od wymierzenia kary w prawie karnym skarbowym, Pal. 1980, Nr 10, s. 58 67; Skowron A., Czyn ciągły na gruncie kodeksu karnego skarbowego, PS 2000, Nr 11 12; Skwarczyński H., Czy spółka cywilna może ponosić odpowiedzialność za czyny zabronione pod groźbą kary?, Pr. Spółek 2005, Nr 5, s. 21 28; tenże, Czynny żal w prawie karnym skarbowym, MoP 2006, Nr 2, s. 21 25; tenże, Zbieg czynów karalnych i zbieg przepisów w prawie karnym skarbowym a właściwość organów postępowania przygotowawczego, WPP 2005, Nr 3, s. 118; Szwarczyk M., Odpowiedzialność nieletnich w prawie karnym skarbowym, SI, Lublin 2004, t. 3, s. 211 220; tenże, Prawo karne skarbowe i jego pozycja w systemie prawa. SI Lublinensia 2003, Nr 1, s. 167 175; Śmietanka I., Zasady ogólne odpowiedzialności. Prezentujemy projekt UKS, GSiP 1970, Nr 22; Tyszka P., Zadania prawa karnego skarbowego i praktyczne możliwości ich realizacji, Prok. i Pr. 2007, Nr 1, s. 101 110; Wilk L., Stan wyższej konieczności a przestępstwa podatkowe, Pal. 1998, Nr 5 6, s. 45; tenże, Stan wyższej konieczności w prawie karnym skarbowym, Pal. 1999, Nr 1 2, s. 38 44; tenże, Wina i strona podmiotowa czynu w prawie karnym skarbowym, PiP 2001, z. 4, s. 46 53; tenże, Założenia nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego z 28.7.2005 r., MoP 2006, Nr 1, poz. 7; tenże, Zagrodnik J., Prawo karne skarbowe, Warszawa 2009. Art. 1. [Warunki odpowiedzialności] 1. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźba kary przez ustawę obowiazuj ac a w czasie jego popełnienia. 2. Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. 2

Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe Art. 1 3. Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. 4. Jeżeli do dokonania przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego wymagane jest nastapienie określonego w kodeksie skutku, sprawca zaniechania podlega odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe tylko wtedy, jeżeli ciażył na nim prawny, szczególny obowiazek zapobiegnięcia skutkowi. 1. Specyfika prawa karnego skarbowego. Prawo karne skarbowe jest dyscypliną z pogranicza prawa karnego, finansowego, administracyjnego i cywilnego. Stanowi ono wyspecjalizowaną dziedzinę prawa karnego, określającą swoiste zasady odpowiedzialności i środki karne. Zrębową regulacją jest Kodeks karny skarbowy, stanowiący autonomiczną kodyfikację prawa materialnego, procesowego i wykonawczego. W części materialnoprawnej KKS jest regulacją samodzielną do przestępstw skarbowych nie mają zastosowania unormowania części ogólnej Kodeksu karnego, z wyjątkiem przepisów wprost powołanych (art. 20 KKS). W kwestiach proceduralnych i związanych z postępowaniem wykonawczym o ile KKS nie stanowi inaczej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego (art. 113 KKS) i Kodeksu karnego wykonawczego (art. 178 1 KKS). Przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego jest interes fiskalny i porządek finansowy państwa między innymi uchronienie Skarbu Państwa przed uszczupleniami w wyniku działań przestępnych. Wyrok TK z 16.1.2001 r., P 5/00 (OTK ZU 2001, Nr 1, poz. 1) 2. Odpowiedzialność karna skarbowa a odpowiedzialność administracyjna. 1) Przepisy ustawy z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.), który wszedł w życie 17.10.1999 r. (a zatem po wydaniu decyzji Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej), przewiduje, że odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (art. 1). Nie zawiera przy tym przepisu, który mógłby stanowić podstawę ukarania za niedopełnienie obowiązku wynikającego z ustawy o badaniach i certyfikacji. ( ) 2) Odpowiedzialność administracyjna ma charakter zobiektywizowany i oderwana jest od pojęcia winy. Samo naruszenie obowiązku administracyjnego skutkuje koniecznością nałożenia sankcji administracyjnej. ( ) Wyrok TK z 14.6.2004 r., SK 21/03 (Dz.U. z 2004 r. Nr 144, poz. 1531) 3. Odpowiedzialność administracyjna a odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe. 1) Odpowiedzialność administracyjna podatnika niebędącego osobą fizyczną, polegająca na obciążeniu go dodatkowym zobowiązaniem podatkowym, przewidzianym w zaskarżonych przepisach, nie jest konkurencyjna z odpowiedzialnością karno-skarbową, ponoszoną przez osoby fizyczne. Inaczej problem ten jednak przedstawia się w odniesieniu do podatników będących osobami fizycznymi. Podatnikowi, który złożył nieprawidłową deklarację podatkową można bowiem z reguły zarzucić jakiś stopień niedbalstwa przy składaniu tej deklaracji, co wystarcza do postawienia zarzutu popełnienia wykroczenia karnoskarbowego. 3