REALIZER CZ I KRZYSZTOF GÓRSKI Od połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia dostępny jest program holenderskiej firmy Actum Solutions do tworzenia programów na mikrokontrolery rodziny ST62/72. Mikrokontrolery te produkowane są od wielu lat przez firmę STMicroelectronics (dawniej SGS Thompson). Nowsze wersje Realizera umożliwiają tworzenie programów na mikrokontrolery PIC. Przy pomocy ST6-Realizera jesteśmy w stanie tworzyć proste jak i bardziej zawansowane programy do projektów wykonywanych na wspomnianych mikrokontrolerach. Program ten był już prezentowany na łamach Elektroniki Praktycznej. W związku z niesłabnącym zainteresowaniem wśród czytelników postanowiliśmy powrócić do tematu i zaprezentować podstawy projektowania w postaci praktycznego kursu. Każdy elektronik posiadający podstawowe wiadomości z zakresu techniki cyfrowej nie powinien mieć większych problemów z ujarzmieniem programu. Proces pisania programu dla mikrokontrolera, został sprowadzony do kilku przyjemnych chwil z komputerem. Praktycznie najprostszy program możemy stworzyć w kilka chwil. Nie przesadzając może to trwać tyle ile pijemy małą kawę ze śmietanką lub jedząc ciastko z kremem. No już dosyć tych kulinarnych porównań i zajmijmy się naszym bohaterem. Zacznijmy więc od zainstalowania programu którego jedna z wersji znajduje się na płycie CDEP2 ( płyta w ofercie AVT). Minimalne wymagania sprzętowe programu w obecnej chwili są nie wygórowane i tak aby program ruszył należy dysponować: - system WIN3.11 - procesor 486-8Mb RAM, - 14 Mb wolnej przestrzeni na dysku. Producent zaleca aby jednak używać programu przy wyższych parametrach sprzętowych. Proces instalacji programu rozpoczynamy od wsadzenia płyty CDEP2 do napędu. Po rozpoczęciu procesu instalacji zostanie utworzony folder C:\Realizer w którym umieszczane są wszystkie Rozpakowane pliki programu wraz z przykładami. Aby zainstalowany program poprawnie pracował należy po instalacji ponownie uruchomić komputer. Mamy już program więc możemy kontynuować proces edukacji. Jak ktoś ma ochotę może wydrukować sobie tematy pomocy zawierające opis elementów bibliotecznych ( plik Symbol hlp.). Jest to bardzo przydatne przy zgłębianiu tajemnic Realizera jak i przy pracy z programem. Cały pakiet programowy Realizera zawiera cztery programy niezbędne do tworzenia projektów, są to: - Realizer - Simulator - Analyzer - Sch2Lib Converter Realizer jest głównym programem pakietu przy pomocy którego przeprowadzamy edycję projektu i otwieramy wszystkie programy współpracujące. Do przeprowadzenia analizy przeznaczony jest program Analyser, który w czasie poddawania projektu analizie, generuje program wynikowy w postaci pliku hex oraz plik raportu z wykazem ewentualnych błędów. Simulator umożliwia symulację stworzonego projektu po jego analizie. Sch2LibConverter przeznaczony do konwersji schematów do postaci modułów bibliotecznych co umożliwia rozszerzenie zawartości biblioteki. Standardowo Realizer oferuje nam dość bogaty zestaw elementów bibliotecznych. Są w niej zawarte wszystkie podstawowe elementy logiczne takie jak AND, OR, INV, EXOR, NOR, NAND o różnych ilościach wejść. Oprócz elementów logicznych biblioteka zawiera szereg modułów funkcjonalnych m.in. : - komparator - generator opóźnienia - wyjście cyfrowe
- wejście cyfrowe i analogowe - liczniki dwukierunkowe - multipleksery - detektory zmian stanów logicznych - detektory pojawienia się zbocza - przetwornik analogowo cyfrowy - stałe - układy arytmetyczne : sumator, subtraktor, moduł dzielący i mnożący - przerzutnik D Nie sposób wymienić wszystkich elementów, przeznaczenie oraz zastosowanie niektórych elementów poznamy w dalszej części artykułu przy tworzeniu przykładowego projektu. Zaletą programu Realizer jest łatwość jego obsługi oraz możliwość przetestowania programu przed zaprogramowaniem mikrokontrolera plikiem wynikowym hex. Jak stworzyć projekt? Cały proces możemy podzielić na następujących pięć kroków Rys.1: - pomysł - wyrysowanie schematu programu - kompilacja programu - przetestowanie projektu - zaprogramowanie mikrokontrolera Rys.1 Proces tworzenia projektu
Zanim jednak przystąpimy do tworzenia projektu zapoznajmy się programem. Po uruchomieniu otwiera się główne okno programu Rys.2 Rys. 2 W menu File wybierzmy New Project otwiera się okno dialogowe Rys.3. W Project paht wpisujemy c:\epkurs i następnie klikamy OK. Na dysku C:\ zostanie utworzony katalog EPKURS w którym będą zapisywane wszystkie pliki z naszego projektu. Rys. 3 Nowy projekt Kolejnym krokiem jest utworzenie pliku schematu. W menu File klikamy NEW otwiera się okno New Scheme Rys. 4 w którym wpisujemy nazwę pliku KURS i naciskamy OK. Wpisujemy nazwę pliku Rys. 4 Nowy schemat Po tej operacji zostanie utworzony w folderze EPKURS plik KURS oraz otworzy się czysta strona do edycji schematu programu Rys. 5.
Rys. 5 Czysta strona Zobaczmy co Realizer ma ciekawego na pasku menu. W menu najbardziej będą nas interesowały Object, Analyse, Options. W menu Object mamy trzy polecenia: Rys.6 Library symbol dokonujemy wyboru biblioteki z której będziemy korzystać przy tworzeniu programu, na początku proponuje wybrać bibliotekę main.lib zawierającą wszystkie elementy użyte w projekcie. Wybierz bibliotekę z listy Rys.7
Local symbol automatycznie tworzy własną bibliotekę z elementów co najmniej raz użytych w danym projekcie. Jest to funkcja ułatwiająca pracę z programem. Po naciśnięciu OK. wybrany element zostaje umieszczony na planszy schematu programu. Po naciśnięciu przycisku Info wyświetli się informacja o wybranym elemencie. Rys. 8 Atribute funkcja programu do nadawania charakterystycznych właściwości symbolom połączeniom między symbolami. Funkcje ta wykorzystamy przy tworzeniu bardziej zaawansowanych programów. W menu Analyse mamy następujące polecenia: Rys.9 Options gdzie ustawiamy parametry do przeprowadzenia analizy projektu. Rys. 10
Przy pomocy Hardware settings możemy dokładnie ustawić parametry do analizy dla typu mikrokontrolera na który jest pisany program. Zaleca się jednak aby nie zmieniać ustawień domyślnych na początku pracy z Realizerem. Rys. 11 Polecenie Go uruchamia program z Pakietu Realizera ST-Analyser tworzący plik wynikowy Hex. Rys. 12
Po naciśnięciu polecenia Report zostanie w notatniku wyświetlony plik raportu. Rys. 13 Uruchomienie polecenia Results wyświetli nam ewentualne błędy jakie powstały podczas analizy projektu. Rys. 14 Natomiast w menu Options mamy umieszczone następujące polecenia: Rys. 15 W Auto save ustawiamy czas automatycznego zapisu wszelkich zmian w schemacie. Program domyślnie ma ustawiony czas zapisu na 10 minut Czas automatycznego zapisu w minutach. Aby uruchomić automatyczny zapis należy zaznaczyć opcję Auto save. Rys. 16
Auto wire option umożliwia nam ustawienie parametrów automatycznego prowadzenia połączeń pomiędzy elementami bibliotecznymi podczas rysowania schematu. Automatyczne kreślenie połączeń. Kreślenie połączeń za elementem przy przesunięciu. Maksymalny czas kreślenia połączeń w sekundach. Rys. 17 W Configure toolbar możemy dokonać samodzielnej konfiguracji paska narzędziowego zaznaczając nazwę interesującego nas narzędzia i używając przycisku -> dodać do prawego okna, lub też używając przycisku <- usunąć przycisk z paska. Dodaj lub usuń Wstawia przerwę pomiędzy przyciskami Ustawienie producenta (zalecane) Rys. 18 Zmienia położenie przycisku na pasku narzędziowym.
Wycięcie elementu. Zapisz Otwórz schemat Nowy schemat. Kopiuj Wklej Analyser Simulator Powiększenie ręczne Strzałka wyboru Łącznik elementów. Komunikaty kompilatora Informacje analysera Informacje analysera Zmiana atrybutów Informacja o elemencie Lustro elementu Obrót elementu Tworzenie etykiety Element z biblioteki Otwórz bibliotekę Kopiuj element Powiększ Pomniejsz Centruj schemat Widok całego projektu Pomoc Elementy paska narzędziowego. Bardzo użytecznym poleceniem jest Page layout options w którym dokonujemy doboru parametrów planszy na której będziemy rysować nasz schemat. Rozmiar planszy do wyboru: A2;A3:A4;A5 Orientacja planszy Margines Rys. 19
Polecenie Preferens umożliwia między innymi dokonanie wybory koloru linii łączących ze sobą elementy biblioteczne. Kolor elementu podświetlonego kursorem, po pobraniu elementu z biblioteki i przy przesuwaniu elementu. Kolor punktów łączących linie. Zaznaczenie elementu. W Scheme okno jest nie aktywne. W Project umożliwia ustawienie graficznych parametrów wyświetlania Atrybutów. Kolor linii łączących elementy biblioteczne. Rozdzielczość planszy Rys. 20 Dystans do zaczepienia linii pomiędzy końcówką elementu bibliotecznego a kursorem. Funkcję tą możemy wyłączyć. Uruchamiając Select hardware otwiera się okno Rys.21 w którym dokonujemy wyboru mikrokontrolera dla którego będzie rysowany program. W naszym projekcie użyjemy mikrokontrolera ST62T01 więc należy wybrać z listy st6201.dll i kliknąć OK. Zaznaczamy typ mikrokontrolera Rys. 21 Wybór typu mikrokontrolera Krzysztof Górski AVT krzysztof.gorski@ep.com.pl