przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe ogród pod słonkiem numer konsultacji: K01 temat: ogród przedszkolny miejsce: ul. Mazowiecka 39 e, Białystok inwestor: Przedszkole Samorządowe Nr 2 Pod Słonkiem etap: wstępna koncepcja opracowanie: pracownia k. architektura dla dzieci ul. Kalwaryjska 64/10 30-504 Kraków +48 795 57 75 57 biuro@pracowniak.pl autor opracowania: architektura krajobrazu: inż. Katarzyna Iwańska prowadzący projekt: architektura krajobrazu: mgr inż. Anna Komorowska architektura: mgr inż. arch. Michał Rokita data: kwiecień 2014
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 1 1/ ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE/ OPIS KONCEPCJI 1.1/ o projekcie: Wstępna koncepcja zagospodarowania ogrodu przedszkolnego została przygotowana w ramach konsultacji architektoniczno-krajobrazowych, będących jednym z elementów programu Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach, realizowanego przez Dziecięcą Akademię Przyrody Kumak w 2014 r. Koncepcja została opracowana na podstawie materiałów nadesłanych przez przedszkole ankiety i sugestii dzieci oraz dokumentacji fotograficznej i wstępnej inwentaryzacji terenu. Prezentowane rozwiązania należy traktować jako luźne sugestie, które pozwolą na podjęcie pierwszych prac w ogrodzie, a nie dokładne wytyczne. Uzupełnieniem są zdjęcia, które mogą stać się inspiracją do dalszych działań. 1.2/ stan obecny: Ogród przy przedszkolu jest dość duży, symetryczny oraz geometryczny. Cały ogród zamyka się w prostokącie. Wejście na teren znajduje się od północnej strony, jak również od strony przedszkola. Stan obecny ogrodu jest umiarkowanie uporządkowany, podzielony na dwie uproszczone strefy. Bliżej przedszkola znajduje się strefa zabaw, natomiast w południowej części przeważa wolna przestrzeń, na której mieści się górka. Rejony te dzieli żywopłot. Na terenie rośnie kilka drzew, również dookoła działki tuż przy ogrodzeniu. 1.3/ podział funkcjonalny: Naszym zadaniem było przekształcenie istniejącego ogrodu w bardziej uporządkowaną przestrzeń, podzieloną na strefy, wszystko w myśl ekologicznego ogrodu. Jednym z pierwszych działań było podzielenie obszaru na strefy. Tuż przy przedszkolu zachowaliśmy strefę zabaw, gdzie obecnie znajduje się większość urządzeń. Kilka z nich przemieściliśmy z południowej części, tak by wszystkie obiekty znajdowały się w jednym miejscu. UWAGA! Przy przenoszeniu urządzeń zabawowych należy zwrócić uwagę na zachowanie stref wolnych od upadku, których zakres powinien przedstawić producent. W przypadku braku takiej informacji należy przyjąć, że wokół zabawek nieruchomych wolna przestrzeń wynosi min. 1,5 m od zewnętrznej krawędzi. W przypadku zabawek ruchomych lub takich, na których można się poruszać (czyli zarówno huśtawki i karuzele, jak i zjeżdżalnie) należy przyjąć min. 2 m od miejsca największego odchylenia. Dodatkową ingerencją w ten teren jest rozciągnięcie różnego rodzaju płacht lub siatek między drzewami znajdującymi się blisko siebie. Na rzucie zaznaczono dwa miejsca, gdzie jest taka możliwość jedno z nich to grupa wierzb ogłowionych, druga symetrycznie po drugiej stronie chodnika, gdzie drzewa rosną bliżej siebie. Montaż lin do pni drzew nie jest skomplikowany oraz nie wymaga wielu narzędzi. W południowej części zaprojektowaliśmy warzywnik wraz z kompostownikiem i krzewami owocowymi. Grządki z warzywami są wyniesione na 50cm, tak by ich uprawa nie sprawiała trudności. Są one również podzielone na mniejsze sektory o wymiarach 3x3 m. Lokalizacja tu ma znaczenie, gdyż ekspozycja południowa jest najlepsza jeśli chodzi o sadzenie oraz pielęgnację roślin. W pobliżu warzywniaka proponujemy zasadzenie łąki kwietnej, która przyciągnie motyle. W rejonie tej strefy możliwe jest również umieszczenie domków dla owadów. Po przeciwnej stronie, symetrycznie mieści się górka, którą zaaranżowaliśmy na amfiteatr. Doprojektowaliśmy trzy schody terenowe, porośnięte trawą, prowadzące na szczyt góry, gdzie możliwe jest umieszczenie pni lub innego rodzaju siedzisk na wzór widowni. W dolnej części znajduje się scena, na której mogą być prezentowane występy taneczne. W okresie zimowym możliwe jest przearanżowanie amfiteatru w zwykłą górkę, którą można wykorzystać do zjazdu np. na sankach. Wokół górki proponujemy zachowanie wolnej, trawiastej przestrzeni do zabaw swobodnych i gier sportowych. Jednym z ostatnich zabiegów było przearanżowanie ścieżki prowadzącej przez środek ogrodu. W związku z oryginalną nazwą przedszkola Pod Słonkiem zaproponowaliśmy Układ Planetarny namalowany na chodniku. Na końcu ścieżki znajduje się Słońce, natomiast w kierunku wejścia do przedszkola narysowane są kolejne planety w proporcjonalnych odległościach od siebie oraz od Słońca. Dodatkowo Słońce może zostać przedstawione w postaci krzewów kwitnących na żółto. Ostatnim zadaniem było zaznaczenie podziału między obszarem gier i zabaw, a innymi regionami poprzez dosadzenia roślin do istniejącego już żywopłotu. Pomiędzy grupami roślin zachowaliśmy odstępy, aby umożliwić przejście z jednej strefy do drugiej. Przestrzeń została w części zaprojektowana, w części przekształcona w ramach możliwości w prosty sposób, z myślą o dzieciach przebywających w ogrodzie. Wydaje się, iż dodatkowe atrakcje sprawią przyjemność użytkownikom, a dodatkowo mimo podziału na różne strefy ogród tworzy jedną zintegrowaną całość. 1.4/ dobór roślin: Proponujemy stopniowe obsadzanie roślinami pasa wokół ogrodzenia, co sprawi, że ogród stanie się miejscem bardziej intymnym i kameralnym. Obecnie wokół ogrodzenia rośnie kilka drzew. Sugerujemy, aby uzupełnić je krzewami oraz rabatami kwiatowymi, tworząc w ten sposób trójwarstwową grupę roślin, nawiązującą do układów naturalnych. Korzystając z tego, że ogród jest dość duży, roślinność można podzielić na ogród leśny, sad (najlepiej w pobliżu warzywnika) czy ogród pustynny (skalniak) itp. Przed budynkiem można pomyśleć o roślinach bardziej ozdobnych, reprezentacyjnych.
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 2 2/ SCHEMATY/ MODUŁOWY LABIRYNT/ PODZIAŁ FUNKCJONALNY Droga do Słońca strefa wejściowa i reprezentacyjna zaplecze gospodarskie strefa edukacyjna strefa zabaw z wykorzystaniem gotowych elementów ogród użytkowy strefa zabaw swobodnych
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 3 3/ ZAGOSPODAROWANIE TERENU/ RZUT krzewy ozdobne osłona śmietnika ogród leśny ogród pustynny rabata kwiatowa lub ziołowa ścieżka edukacyjna Układ Słoneczny ogród wodny plac zabaw kompostownik/ zbiornik na deszczówkę podniesione grządki zadaszenie z płótna żeglarskiego scena schody terenowe amfiteatr drzewka owocowe Słońce krzewy kwitnące na żółto żywopłot zabezpieczający górkę saneczkową
pr z yrodnicze a z yle w miejskich pr zedszkol ach / konsultacje architek toniczno -kr ajobr a zowe / k01 / strona 4 4/ INSPIRACJE/ FOTOGRAFIE OBRAZUJĄCE IDEĘ Schody terenowe amfiteatr Podniesione grządki źródło: danpearsonstudio.com/#/selected-works/private/guernsey źródło: sandiegopropertysource.com/general/suburban-homesteading-in-the-modern-world-1978 Ogród leśny źródło: newgreen.pl/style-ogrodowe-cz-7-ogrod-naturalistyczny Zadaszenie z płótna żeglarskiego źródło: broxap.com/overlapping-triangular-shade-sail-canopy-1 System montażu zadaszenia źródło: boldshadesails.com Ogród pustynny źródło: sztuka-krajobrazu.pl/747/slajdy/nowoczesny-pustynny-ogrod Ogród wodny źródło: muratorplus.pl/inwestycje/architektura-krajobrazu/prywatne-kapielisko-staw-w-ogrodzie_67686.html