Wysypka i objawy wielonarządowe
Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie C) Źle wybrany antybiotyk
Sytuacja kliniczna 2 Czy testowanie pacjenta na wysypkę po amoksycylinie to dobra metoda? A) Tak, przydatna w rozpoznawaniu Mononukleozy zakaźnej (MZ) B) Nie, ryzyko silnych reakcji C) Nietyczna sytuacja
Sytuacja kliniczna 2 Czy leczenie było skuteczne? A) Tak, bo przez tydzień pacjent nie przychodził do lekarza B) Tak, bo pacjent z nadzieją wypatrywał konca choroby C) Nie, bo wywołana nim wysypka wydłużyła okres niezdolności do nauki i normalnego trybu życia
Algorytm rozpoznawania paciorkowcowego zapalenia gardła wg Centora w modyfikacji McIssac a Objawy kliniczne lub dane z wywiadu Należy zsumować punkty dla pacjenta Punkty Gorączka lub temperatura 38 o C 1 Nieobecny kaszel 1 Bolesność/powiększenie chłonnych szyjnych przednich węzłów Obrzęk migdałków lub obecność wysięku na migdałkach Wiek 3-15 lat 1 Wiek 15-44 lat 0 Wiek powyżej 44 lat -1 1 1
Badania podstawowe WBC 19,2 x10 3 /ml RBC 4,02 x 10 6 /ml HGB 12,1 g/dl PLT 186 x 10 3 /ml Neut 52% Lym 35% Mon 13% CRP 76,5mg/l AST 41 IU/l ALT 37 IU/l LDH 187 IU/l Posiew w toku
Niewyjaśniona uogólniona limfadenopatia Nie istnieją racjonalne przesłanki do empirycznego podania antybiotyku przy dobrym ogólnym stanie klinicznym 11
Materiał i metody: Grupa 45 pacjentów: Dzieci poniżej 10 rż. 22 osoby, Dzieci i młodzież powyżej 10rż. 23 osoby. Potwierdzone zakażenie EBV metodą PCR wirus obecny w krwi, ślinie lub wymazie z gardła oraz badaniami serologicznymi. Obliczanie częstości objawów u pacjentów uwzględniając wiek.
ODCHYLENIA W BADANIU FIZYKALNYM U PACJENTÓW ZAKAŻONYCH WIRUSEM EBV 90% 87% 87% 82% 80% 70% 60% 50% 69% 60% 40% 30% 22% 20% 10% 0%
ODCHYLENIA W BADANIU FIZYKALNYM U PACJENTÓW ZAKAŻONYCH EBV W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU 100% 90% 80% 86% 91% 91% 78% 77% 82% 73% 70% 60% 50% 44% 40% 30% 29% 24% 23% 20% 13% 10% 0% Młodsze dzieci Starsze dzieci
Diagnostyka Badania laboratoryjne: 1. Morfologia krwi z rozmazem (15 zł), 2. Aktywność enzymów wątrobowych AspAT, AlAT (10 zł) http:/doctormed.pl http:/medme.pl
Diagnostyka zakażenia wirusem EB testy lateksowe Wykrywanie przeciwciał heterofilnych (IgM) Jako test przesiewowy ma ograniczenia Badanie wykonane u dzieci ma niedostateczną czułość we wczesnym okresie choroby może być ujemne, < 3 roku życia prawie zawsze wypada ujemnie, < 12 r.życia dość często wypada ujemnie. Ma słabą specyficzność : dodatni u pacjentów z chłoniakiem, układowym toczniem rumieniowatym i niektórymi nowotworami przewodu pokarmowego
Diagnostyka zakażenia wirusem EB Kiedy dodatni?
ODCHYLENIA W BADANIACH DODATKOWYCH U PACJENTÓW ZAKAŻONYCH EBV 100% 100% 90% 80% 76% 70% 60% 50% 38% 40% 30% 22% 20% 10% 0% Podwyższona akt. enz. wątr. (AspAT, AlAT) Obecność limfocytów atypowych Leukocytoza Małopłytkowość ( <150 tyś./mm 3 )
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ODCHYLENIA W BADANIACH DODATKOWYCH U PACJENTÓW ZAKAŻONYCH EBV W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU 100% Podwyż. akt. enz. wątr. (AspAT, AlAT) 82% 78% Obecność limofcytów atypowych Młodsze dzieci 50% 22% Leukocytoza Starsze dzieci 23% 30% Małopłytkowość (<150 tyś./mm3)
Objawy MZ pojawiły się przed konsultacją 60% 50% 40% 30% 20% 10% 90 dzieci w wieku 0-18 lat diagnozowanych w Klinice Pediatrii i Chorób Infekcyjnych UM we Wrocławiu 0% <1 tyg. 1-2 tyg. 2-3 tyg.
90 dzieci w wieku 0-18 lat diagnozowanych w Klinice Pediatrii i Chorób Infekcyjnych UM we Wrocławiu Gorączka jako pierwszy objaw MZ 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 69% 74% 43% 25% 27% <1r.ż. 1-3r.ż. 3-6r.ż. 6-12r.ż. >12r.ż.
90 dzieci w wieku 0-18 lat diagnozowanych w Klinice Pediatrii i Chorób Infekcyjnych UM we Wrocławiu Wysypka 10% 26% 64% samoistna po antybiotyku brak
Jakie powinno być prawidłowe postępowanie? Zanim rozpoznasz anginę wyklucz Mononukleozę zakaźną: Morfologia z rozmazem + CRP, AST, ALT Po dwóch tygodniach badanie p/ciał przeciwko antygenowi kapsydowemu IgM ( met. Elisa - 95% w ostrym okresie choroby.) Wykrycie p/ciał anty- EBNA wcześniejsze zakażenie EBV ( wirus latentny, może ulegać bezobjawowym reaktywacjom) Jako antybiotyku nie stosuj amoksycyliny
Powikłania Najpoważniejsze rzadko pęknięcie śledziony( 2-3 tyg choroby) Duszność wdechowa Hematologiczne: małopłytkowość, anemia hemolityczna, agranulocytoza, pancytopenia 1-5 % neurologiczne: drgawki, objawy oponowe, ataksja móżdżkowa, Rzadko: z. Guillaina- Barre, myocarditis, zap. trzustki i jądra Wtórne bakteryjne zapalenia gardła.??? Nosicielstwo paciorkowców!!!
Ze zbiorów Katedry i Kliniki Pediatrii i Ch.Infekcyjnych UM we Wrocławiu
Sytuacja kliniczna 2 Czy podanie sterydów pacjentowi z dusznością to dobry sposób na zmniejszenie duszności w mononukleozie zakaźnej? A) Tak, skuteczny i bezpieczny B) Skuteczny możliwy do zastosowania tylko w przypadkach o potwierdzonej etiologii C) Niesie ryzyko nierozpoznania chłoniaka