CHOROBA Z LYME

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "www.pediatric-rheumathology.printo.it CHOROBA Z LYME"

Transkrypt

1 CHOROBA Z LYME Co to jest? Choroba z Lyme jest jedną z chorób wywołanych przez bakterię Borrelia burgdorferi (Borelioza). Bakteria przekazywana jest poprzez ukąszenie przez kleszcza z gatunku Ixodes ricinus. Infekcja bakterią Borrelia burgdorferi może dotyczyć skóry, ośrodkowego układu nerwowego, serca, oczu i innych narządów. Jednak w chorobie z Lyme w większości przypadków zajęte są stawy. Może pierwotnie u chorego oczywiście, w miejscu ukąszenia przez kleszcza, wystąpić objaw w postaci rumienia wędrującego. W rzadkich przypadkach choroby z Lyme może dojść do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Jak często występuje choroba? Chorobę z Lyme ma niewielka liczba pacjentów z zapaleniem stawów, aczkolwiek choroba z Lyme jest prawdopodobnie najczęściej występującym zapaleniem stawów, wywołanym zakażeniem bakteryjnym u dzieci i młodzieży w Europie. Choroba rzadko występuje przed 4 rokiem życia, dotyczy głównie dzieci w wieku szkolnym. Choroba występuje we wszystkich obszarach Europy. Najczęściej spotyka się ją jednak w Europie Środkowej, południowej Skandynawii, w basenu Morza Bałtyckiego. Chociaż zakażenie zależy od ukąszenia przez kleszcza, które aktywne są od kwietnia do października ( w zależności od panującej temperatury i wilgotności powietrza ), to choroba z Lyme może wystąpić o każdej porze roku. Zależy to od czasu jaki upłynie od zakażenia do pierwszych objawów klinicznych, tj. obrzęku stawu. Jaka jest przyczyna choroby? Przyczyną choroby jest zakażenie bakterią Borrelia burgdorferi. Do zakażenia dochodzi podczas ukąszenia przez kleszcza Ixodes ricinus. Większość kleszczy nie jest zakażonych bakterią i większość ukąszeń przez kleszcza nie prowadzi do zakażenia. Większość zakażeń bakterią Borrelia burgdorferi u dzieci, jeśli nawet wystąpi rumień wędrujący w miejscu ukąszenia, nie ewaluuje w następne stadia choroby, włączając w to chorobę z Lyme. Dzieje się tak dlatego, że już wczesne stadium choroby, jakim jest rumień wędrujący jest z reguły leczone antybiotykiem. Chociaż choroba z Lyme pod postacią rumienia wędrującego może zdarzyć się w 1 przypadku na 1000 dzieci każdego roku, to wystąpienie późnego stadium choroby z Lyme to rzadki przypadek. Czy choroba jest dziedziczna? Choroba z Lyme jest chorobą zakaźną i nie jest dziedziczna. Choroba z Lyme jest łączona z pewnymi markerami genetycznymi, ale dokładny mechanizm tej zależności nie jest znany. 1

2 Czemu moje dziecko choruje? Czy można temu zapobiec? W tych obszarach Europy, gdzie występują kleszcze, trudno jest ochronić dzieci przed ukąszeniem. Do wystąpienia objawów choroby w większości przypadków dochodzi z reguły od paru godzin do 1,5 dnia później, kiedy to bakteria Borrelia burgdorferi, wędrując w organizmie kleszcza, osiągnie jego gruczoł ślinowy i wydzielona zostanie ze śliną kleszcza do organizmu ukąszonego dziecka. Kleszcze wiążą się z organizmem człowieka na około trzy do pięciu dni, żywiąc się jego krwią. Gdy dzieci są codziennie wieczorem przeglądane pod kątem ukąszenia przez kleszcza i kiedy każdy związany z dzieckiem kleszcz jest natychmiast usuwany, zakażenie bakterią Borrelia burgdorferi jest bardzo mało prawdopodobne. Profilaktyczne stosowanie antybiotyków, od razu po ukąszeniu przez kleszcza, nie jest polecane. Jednakże kiedy pojawi się objaw chorobowy pod postacią rumienia wędrującego, dziecko powinno być przeleczone antybiotykiem. Terapia ta zatrzymuje dalsze namnażanie się bakterii i zapobiega tym samym chorobie z Lyme. W Stanach Zjednoczonych powstała szczepionka przeciwko jednemu szczepowi bakterii Borrelia burgdorferi, jednakże wycofano ją ze względów ekonomicznych. Szczepionka ta nie jest jednak użyteczna w Europie. Spowodowane jest to występowaniem innego szczepu bakterii Borrelia burgdorferi na kontynencie Europejskim. Czy jest to choroba zaraźliwa? Chociaż choroba z Lyme jest chorobą zakaźną, nie jest zaraźliwa, tzn. zakażenie bakterią nie może być przeniesione z człowieka na człowieka. Bakteria Borrelia burgdorferi musi być przeniesiona za pośrednictwem kleszcza. Jakie są główne objawy chorobowe? Głównym objawem klinicznym choroby z Lyme jest obrzęk stawu, często wysięk w stawie (płyn) oraz ograniczenie ruchomości zajętego stawu lub stawów. Często ogromny obrzęk stawu wiąże się ze stosunkowo niewielkim lub całkowitym brakiem bólu zajętego stawu. Najczęściej zajętym stawem jest staw kolanowy. Jednakże zaatakowane mogą być inne duże, jak i też małe stawy. Rzadko kiedy staw kolanowy nie jest zajęty w ogóle. W 2/3 przypadków choroba przebiega jako zapalenie tylko jednego stawu kolanowego. W 95% przypadków przebiegających jako zapalenie kilku stawów (cztery lub mniej zajętych stawów) staw kolanowy jest jedynym stawem, w którym stan zapalny nawraca po jakimś czasie. W 2/3 przypadków choroba z Lyme przebiega jako nawracające zapalenie stawów, tzn. zapalenie danego stawu wycofuje się samoistnie po kilku dniach lub tygodniach i po okresie remisji zapalenie stawu pojawia się ponownie w tym samym stawie. Częstość i czas trwania epizodów zapalenia stawu zwykle maleje z czasem, rzadko kiedy może jednak narastać i zapalenie stawu przechodzi w końcu w zapalenie przewlekłe. Wyjątkowo zdarzają się przypadki, kiedy choroba od początku ma charakter przewlekłego zapalenia stawów (czas trwania choroby trzy miesiące lub dłużej). 2

3 Czy choroba ma ten sam przebieg u każdego dziecka? Nie. Choroba może mieć charakter ostry, kiedy wystąpi jeden epizod zapalenia stawu, epizody zapalenia stawu mogą nawracać lub choroba może od początku mieć charakter przewlekłego zapalenia stawów. Czy choroba u dzieci różni się od choroby u dorosłych? Choroba przebiegu u dorosłych i dzieci podobnie. U dzieci większa jest jednak częstotliwość nawrotów zapalenia stawów. Im młodsze dziecko, tym krótszy przebieg zapalenia stawów i większa szansa na skuteczne leczenie antybiotykiem. Jak rozpoznać chorobę? Jeżeli tylko pojawi się nowy przypadek zapalenia stawów o niejasnej etiologii (nieznanej przyczynie), należy zawsze brać pod uwagę chorobę z Lyme. Podejrzenie kliniczne musi być potwierdzone badaniami laboratoryjnymi, w tym testami krwi i w rzadkich przypadkach, badaniem płynu stawowego (pobranego z zajętego procesem chorobowym stawu). We krwi znajduje się przeciwciała przeciwko bakterii Borrelia burgdorferi w tzw. teście Enzyme Immuno Assey /EIA/. Jeżeli w teście EIA znajdzie się przeciwciała w klasie IgG, należy wykonać potwierdzające testy zwane Immunoblot lub Western blot. Chorobę z Lyme rozpoznajemy zatem, gdy wystąpi zapalenie stawów o niejasnej etiologii, potwierdzone testem EIA (gdzie znajduje się przeciwciała w klasie IgG), potwierdzone dalej testem Immuno- lub Western blot. Rozpoznanie może być postawione również na podstawie badania płynu stawowego, gdzie znaleźć można gen bakterii Borrelia burgdorferi techniką polimerazowej reakcji łańcuchowej. Test ten jest jednak trudny do przeprowadzenia i niewiele pracowni jest w stanie przedstawić wiarygodne wyniki. Choroba z Lyme powinna być diagnozowana przez specjalistę pediatrę lub na Oddziałach pediatrycznych. Jeśli leczenie nie jest skuteczne, tym bardziej pediatra powinien nadal nadzorować terapię chorego dziecka. Jakie są najważniejsze badania? Prócz testów serologicznych u dzieci oznacza się wskaźniki aktywności procesu zapalnego oraz parametry biochemiczne krwi. Badania te pomagają w różnicowaniu innych infekcyjnych zapaleń stawów u dzieci, które powinny być brane pod uwagę. Jeżeli choroba z Lyme zostanie raz potwierdzona badaniami laboratoryjnymi, włączając testy EIA i Immunoblot, nie ma potrzeby powtarzania tych testów. Nie mają bowiem one wpływu na rokowanie leczenia antybiotykami. Zdarzają się przypadki, gdy wyniki tych testów wykazują nadal wysoka aktywność, pomimo upłynięcia wielu lat od skutecznego leczenia. Czy choroba z Lyme jest uleczalna? Ponieważ choroba z Lyme jest chorobą zakaźną, leczeniem z wyboru jest kuracja antybiotykami. Ponad 80% pacjentów z chorobą z Lyme jest wyleczonych po jednej lub dwóch kuracjach antybiotykiem. W pozostałych 10-20% pacjentów, gdy dalsze stosowanie antybiotyku nie pomaga, konieczne jest włączenie leków przeciwreumatycznych. 3

4 Jak leczy się chorobę? Choroba z Lyme może być leczona antybiotykiem podawanym doustnie przez cztery tygodnie lub antybiotykiem podawanym dożylnie przez co najmniej dwa tygodnie. Przy przeciwwskazaniach do podawania doustnego Amoxycyliny lub Doxycyliny, korzystnym jest podawanie dożylne Ceftriaxonu lub Cefotaxymu (cefalosporyny II generacji). Jakie są objawy niepożądane terapii? Dominuje biegunka ( przy podawaniu antybiotyków doustnie ) lub reakcje alergiczne. Objawy niepożądane występują jednak rzadko i nie są uciążliwe. Jak długo powinna trwać terapia? Jeśli po zakończonej terapii antybiotykiem utrzymują się objawy zapalenia stawów, zaleca się odczekanie sześciu tygodni przed wysunięciem wniosku o nieskuteczności leczenia. W tym przypadku można rozpocząć terapię innym antybiotykiem. Jeżeli po kolejnych sześciu tygodniach od leczenia drugim antybiotykiem nadal utrzymują się objawy zapalenia stawów, należ rozpocząć terapię lekami przeciwreumatycznymi. Co z leczeniem niekonwencjonalnym? Kiedy zawodzi terapia antybiotykami, rodzice są skłonni, podobnie jak w innych chorobach reumatycznych, próbować stosować terapię lekami niekonwencjonalnymi. Nie ma jednak żadnych przekonujących dowodów skuteczności ich działania. Jakiego rodzaju okresowe kontrole są konieczne? Jedyną użyteczną kontrolą jest okresowe badanie stawów. Im dłuższy okres remisji zapalenia stawów, tym mniejsze prawdopodobieństwo nawrotu choroby. Jak długo trwa choroba? W ponad 80% przypadków choroba ustępuje po jedno- lub dwukrotnym leczeniu antybiotykiem. Czasami objawy zapalenia stawów wycofują się dopiero w odstępie miesiąca do roku od zakończenia terapii antybiotykiem. Jakie jest rokowanie? W większości przypadków po leczeniu antybiotykami choroba ustępuje niepozostawiając następstw. Jakkolwiek występują przypadki, w których dochodzi, pomimo leczenia, doznacznego zniszczenia zajętego stawu, włączając znacznego stopnia ograniczenie ruchu i wczesne zmiany zwyrodnieniowe. Czy jest możliwe całkowite wyleczenie? Tak. Ponad 95% chorych całkowicie powraca do zdrowia. W jaki sposób choroba wpływa na dziecko i jego życie rodzinne? Z uwagi na ból i ograniczenie ruchu stawów u dziecka może pogorszyć się jego sprawność fizyczna, np. może biegać wolniej, niż przed rozpoczęciem choroby. 4

5 U większości dzieci choroba ma jednak przebieg łagodny i występujące problemy są niewielkie i przejściowe. Co ze szkołą? Okresowo dziecko może wymagać zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego, jednak samo powinno decydować, w których zajęciach chce, a w których nie chce uczestniczyć. Co ze sportem? Powinno o tym decydować dziecko. Jeśli chory uczestniczy w zajęciach grupowych klubu sportowego, może być konieczne dostosowanie programu do jego możliwości. Co z dietą? Dieta powinna być zbilansowana i powinna zawierać wystarczającą ilość białka, wapnia i witamin dla prawidłowego rozwoju dziecka. Zmiany dietetyczne nie maja wpływu na przebieg choroby. Czy zmiany klimatu mają wpływ na przebieg choroby? Jakkolwiek kleszcze wymagają ciepłego i wilgotnego klimatu, jeśli dojdzie już do zajęcia stawu, zmiany klimatu nie maja wpływu na przebieg choroby. Czy dziecko może być szczepione? Nie ma przeciwwskazań dotyczących szczepień. Powodzenie szczepienia nie zależy od przebiegu choroby i od stosowanego leczenia i nie ma żadnych dodatkowych przeciwwskazań do szczepienia. Obecnie nie ma szczepionki przeciwko chorobie z Lyme. 5

Boreliozowe Zapalenie Stawów

Boreliozowe Zapalenie Stawów www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Boreliozowe Zapalenie Stawów Wersja 2016 1. CO TO JEST BORELIOZOWE ZAPALENIE STAWÓW 1.1 Co to jest? Boreliozowe zapalenie stawów jest jedną z chorób wywoływanych

Bardziej szczegółowo

www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Twardzina Wersja 2016 1. CO TO JEST TWARDZINA 1.1 Co to jest? Twardzinę inaczej nazywa się sklerodermią. Nazwa pochodzi z greki i oznacza dosłownie twardą

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp faktów o boreliozie, które powinieneś znać Najbardziej charakterystyczne objawów boreliozy... 8

Spis treści. Wstęp faktów o boreliozie, które powinieneś znać Najbardziej charakterystyczne objawów boreliozy... 8 Spis treści 01 Wstęp........................................................ 3 02 10 faktów o boreliozie, które powinieneś znać.................. 5 03 Najbardziej charakterystyczne objawów boreliozy.............

Bardziej szczegółowo

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie

Bardziej szczegółowo

Borrelial lymphocytoma (BL)

Borrelial lymphocytoma (BL) BORELIOZA z Lyme ROZPOZNANIE Podstawą rozpoznania jest stwierdzenie przynajmniej jednego z następujących objawów: Rumień wędrujący (rumień pełzający, erythema migrans EM) Rozpoznanie opiera się na obrazie

Bardziej szczegółowo

Gorączka reumatyczna i popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawów

Gorączka reumatyczna i popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawów www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Gorączka reumatyczna i popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawów Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Niezwykle duże znaczenie

Bardziej szczegółowo

Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu

Bardziej szczegółowo

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej

Bardziej szczegółowo

Wirus zapalenia wątroby typu B

Wirus zapalenia wątroby typu B Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby

Bardziej szczegółowo

DOSTĘPNOŚĆ DIAGNOSTYKI I LECZENIA W OPINIACH CHORYCH NA BORELIOZĘ - DONIESIENIE Z BADAŃ WSTĘPNYCH

DOSTĘPNOŚĆ DIAGNOSTYKI I LECZENIA W OPINIACH CHORYCH NA BORELIOZĘ - DONIESIENIE Z BADAŃ WSTĘPNYCH DOSTĘPNOŚĆ DIAGNOSTYKI I LECZENIA W OPINIACH CHORYCH NA BORELIOZĘ dr n. med. Edyta Gałęziowska - DONIESIENIE Z BADAŃ WSTĘPNYCH Opracowano na zlecenie Stowarzyszenia Chorych na Boreliozę www.borelioza.org

Bardziej szczegółowo

Rodzinna gorączka śródziemnomorska

Rodzinna gorączka śródziemnomorska www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rodzinna gorączka śródziemnomorska Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Zasadniczo stosuje się następujące podejście: Podejrzenie

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ ODKLESZCZOWYCH

PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ ODKLESZCZOWYCH PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ ODKLESZCZOWYCH Występowanie Występują na terenie całego kraju. Żyją w miejscach lekko wilgotnych i obfitujących w roślinność, można je spotkać: w lasach i na ich obrzeżach (w zagajnikach,

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!

Bardziej szczegółowo

Nawracająca gorączka związana z nlrp-12

Nawracająca gorączka związana z nlrp-12 www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Nawracająca gorączka związana z nlrp-12 Wersja 2016 1. CO TO JEST NAWRACAJĄCA GORĄCZKA ZWIĄZANA Z NLRP-12 1.1 Co to jest? Nawracająca gorączka związana z NLRP-12

Bardziej szczegółowo

Dr hab. med. Paweł Hrycaj

Dr hab. med. Paweł Hrycaj Dr hab. med. Paweł Hrycaj Chory z zapaleniem jednego/kilku stawów Zakład Reumatologii i Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE CHEMOKINY CXCL13 W PŁYNIE MÓZGOWO-RDZENIOWYM CHORYCH Z NEUROBORELIOZĄ OBSERWACJE WŁASNE

STĘŻENIE CHEMOKINY CXCL13 W PŁYNIE MÓZGOWO-RDZENIOWYM CHORYCH Z NEUROBORELIOZĄ OBSERWACJE WŁASNE PRZEGL EPIDEMIOL 2015; 69: 851-855 Problemy zakażeń Lucjan Kępa, Barbara Oczko-Grzesik, Barbara Sobala-Szczygieł, Anna Boroń- Kaczmarska STĘŻENIE CHEMOKINY CXCL13 W PŁYNIE MÓZGOWO-RDZENIOWYM CHORYCH Z

Bardziej szczegółowo

ANKIETA dla osób chorych, leczących się na boreliozę oraz wyleczonych

ANKIETA dla osób chorych, leczących się na boreliozę oraz wyleczonych ANKIETA dla osób chorych, leczących się na boreliozę oraz wyleczonych Głównym celem tej ankiety jest porównanie skuteczności leczenia standardowego i niestandardowego. Ponadto analizie poddane zostaną

Bardziej szczegółowo

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................

Bardziej szczegółowo

Borrelial lymphocytoma (BL)

Borrelial lymphocytoma (BL) BORELIOZA z Lyme ROZPOZNANIE Podstawą rozpoznania jest stwierdzenie przynajmniej jednego z następujących objawów: Rumień wędrujący (rumień pełzający, erythema migrans EM) Rozpoznanie opiera się na obrazie

Bardziej szczegółowo

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila. SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,

Bardziej szczegółowo

WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A

WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa

Bardziej szczegółowo

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila. SZCZEPIENIA PSÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZDROWOTNY. Badania profilaktyczne dla mieszkańców Gminy Miasta Jaworzna w kierunku rozpoznania boreliozy. Załącznik nr 4

PROGRAM ZDROWOTNY. Badania profilaktyczne dla mieszkańców Gminy Miasta Jaworzna w kierunku rozpoznania boreliozy. Załącznik nr 4 Załącznik nr 4 PROGRAM ZDROWOTNY Badania profilaktyczne dla mieszkańców Gminy Miasta Jaworzna w kierunku rozpoznania boreliozy PROGRAM OPRACOWAŁ WYDZIAŁ ZDROWIA I SPRAW SPOŁECZNYCH URZĘDU MIEJSKIEGO W

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw

Bardziej szczegółowo

www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Choroba behceta Wersja 2016 1. CO TO JEST CHOROBA BEHCETA 1.1 Co to jest? Zespół Behçeta lub choroba Behçeta (ang. Behçet's Disease, BD) to układowe zapalenie

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

Borelioza z Lyme. Określenie. Czynnik etiologiczny. Choroba zakaźna, odzwierzęca - przenoszona przez kleszcze, wieloukładowa, przewlekła.

Borelioza z Lyme. Określenie. Czynnik etiologiczny. Choroba zakaźna, odzwierzęca - przenoszona przez kleszcze, wieloukładowa, przewlekła. Borelioza z Lyme Określenie Choroba zakaźna, odzwierzęca - przenoszona przez kleszcze, wieloukładowa, przewlekła. Czynnik etiologiczny Bakterie w kształcie krętków o nazwie Borrelia burgdorferi. Drogi

Bardziej szczegółowo

Inne choroby zakaźne w środowisku

Inne choroby zakaźne w środowisku Inne choroby zakaźne w środowisku dzieci i młodzieży - zapobieganie Dr n. med. Ewa Duszczyk 05.12.2017 r. O czym będziemy mówić o Wirusowym zapaleniu wątroby typu A Płonicy Chorobie bostońskiej Kleszczowym

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNY PROJEKT REZOLUCJI

WSTĘPNY PROJEKT REZOLUCJI Parlament Europejski 2014-2019 Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności 25.5.2018 2018/0000(RSP) WSTĘPNY PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie pytania wymagającego

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz wiedzy dla pracowników programów i placówek narkotykowych

Kwestionariusz wiedzy dla pracowników programów i placówek narkotykowych Inicjatywa EMCDDA na rzecz redukcji szkód Zwiększanie testowania na obecność wirusa zapalenia wątroby (WZW) typu C oraz skierowań do leczenia wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków w programach i placówkach

Bardziej szczegółowo

Doustna szczepionka przeciwko rotawirusom

Doustna szczepionka przeciwko rotawirusom Doustna szczepionka przeciwko rotawirusom Na tej stronie można znaleźć krótkie podsumowanie informacji o zapobieganiu chorobie i szczepionce, która jest dostępna. Łącza do bardziej szczegółowych informacji

Bardziej szczegółowo

Wysypka i objawy wielonarządowe

Wysypka i objawy wielonarządowe Wysypka i objawy wielonarządowe Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie

Bardziej szczegółowo

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 // Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla

Bardziej szczegółowo

Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS /14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty

Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS /14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS-023-26988/14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty Małeckiej-Libery w sprawie boreliozy i chorób odkleszczowych,

Bardziej szczegółowo

Odczulanie na jad osy i pszczoły

Odczulanie na jad osy i pszczoły Odczulanie na jad osy i pszczoły Oddział Immunologii Broszura informacyjna dla pacjentów Wstęp Niniejsza broszura przeznaczona jest dla osób uczulonych na jad pszczoły i osy. Zawiera ona informacje na

Bardziej szczegółowo

1 grudnia - Światowy Dzień AIDS

1 grudnia - Światowy Dzień AIDS 1 grudnia - Światowy Dzień AIDS HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS. Ze względu na skalę zakażeń i tempo rozprzestrzeniania

Bardziej szczegółowo

www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Choroba behceta Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Diagnoza jest głównie kliniczna. Może minąć od roku do nawet pięciu lat

Bardziej szczegółowo

Ból stawów i mięśni w wieku starszym punkt widzenia reumatologa

Ból stawów i mięśni w wieku starszym punkt widzenia reumatologa Ból stawów i mięśni w wieku starszym punkt widzenia reumatologa Mariusz Korkosz Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii UJ CM Oddział Reumatologii Kliniki Chorób Wewnętrznych Szpitala Uniwersyteckiego

Bardziej szczegółowo

LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)

LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 615 Poz. 27 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M

Bardziej szczegółowo

W Polsce najczęściej spotykane są kleszcze pospolite (Ixodes ricinus). Występują na terenie całego kraju, szczególnie w środowiskach wilgotnych.

W Polsce najczęściej spotykane są kleszcze pospolite (Ixodes ricinus). Występują na terenie całego kraju, szczególnie w środowiskach wilgotnych. W ostatnich latach w Polsce problemem stały się choroby przenoszone przez kleszcze, m.in.: borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu. Choroby te mogą być przyczyną niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań,

Bardziej szczegółowo

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia

Bardziej szczegółowo

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)

LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) Załącznik B.36. LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW ŚWIADCZENIOBIORCY W PROGRAMIE

Bardziej szczegółowo

Zespół Blaua/ Młodzieńcza Sarkoidoza

Zespół Blaua/ Młodzieńcza Sarkoidoza www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Zespół Blaua/ Młodzieńcza Sarkoidoza Wersja 2016 1. CO TO JEST ZESPÓŁ BLAUA/ MŁODZIEŃCZA SARKOIDOZA 1.1 Co to jest? Zespół Blaua jest chorobą genetyczną. Pacjenci

Bardziej szczegółowo

Rzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych

Rzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jakie są rodzaje zapalenia naczyń? Jak klasyfikuje

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w województwie śląskim

Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w województwie śląskim Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w województwie śląskim Renata Cieślik Tarkota; Oddział Epidemiologii WSSE w Katowicach. Przebywanie na terenach zielonych, podczas pracy lub rekreacji może być związane

Bardziej szczegółowo

Acyduria mewalonianowa (gorączka okresowa związana z hipergammaglobulinemią D)

Acyduria mewalonianowa (gorączka okresowa związana z hipergammaglobulinemią D) www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Acyduria mewalonianowa (gorączka okresowa związana z hipergammaglobulinemią D) Wersja 2016 1. CO TO JEST ACYDURIA MEWALONIANOWA 1.1 Co to jest? Acyduria mewalonianowa

Bardziej szczegółowo

Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego

Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Etiologia Wirusy; Rinowirusy; Adenowirusy; Koronawirusy; Wirusy grypy i paragrypy; Wirus RS; Enterowirusy ; Etiologia Bakterie Streptococcus pneumoniae Haemophilus

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32.a. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte na kryteriach

Bardziej szczegółowo

VOLTAREN MAX Diklofenak dietyloamoniowy 23,2 mg/g Żel

VOLTAREN MAX Diklofenak dietyloamoniowy 23,2 mg/g Żel VOLTAREN MAX Diklofenak dietyloamoniowy 23,2 mg/g Żel Wskazania do stosowania Voltaren MAX jest wskazany do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 14 lat. Produkt działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie

Bardziej szczegółowo

marketinginformacja Diagnostyka weterynaryjna Szybkie testy dla rolnictwa +++ dostępne w SalesPlusie +++

marketinginformacja Diagnostyka weterynaryjna Szybkie testy dla rolnictwa +++ dostępne w SalesPlusie +++ marketinginformacja Data 24.10.2014 Numer Autor MI_FS_13_2014_Testy weterynaryjne Philipp Peters Diagnostyka weterynaryjna Szybkie testy dla rolnictwa +++ dostępne w SalesPlusie +++ Dzięki szybkim testom

Bardziej szczegółowo

www.pediatric-rheumathology.printo.it MŁODZIEŃCZE SPOPNDYLOARTROPATIE

www.pediatric-rheumathology.printo.it MŁODZIEŃCZE SPOPNDYLOARTROPATIE www.pediatric-rheumathology.printo.it MŁODZIEŃCZE SPOPNDYLOARTROPATIE Co to jest? Młodzieńcze spondyloartropatie stanowią grupę przewlekłych chorób zapalnych stawów oraz chorób zapalnych przyczepów ścięgien

Bardziej szczegółowo

Każda borelioza jest inna

Każda borelioza jest inna Każda borelioza jest inna -Z boreliozą żyje się tak, jakby się miało grypę nie przez tydzień, lecz przez pół roku, rok lub dłużej mówi Sławomir Dukaczewski, prezes Stowarzyszenia Chorych na Boreliozę.

Bardziej szczegółowo

Macierzyństwo a choroby reumatyczne. Ines Pokrzywnicka - Gajek

Macierzyństwo a choroby reumatyczne. Ines Pokrzywnicka - Gajek Macierzyństwo a choroby reumatyczne Ines Pokrzywnicka - Gajek Co to jest choroba reumatyczna? Choroby reumatyczne to różnorodna pod względem objawów grupa obejmująca ponad 300 odrębnych jednostek. Większość

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 589 Poz. 86 Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna Choroba Meningokokowa

Inwazyjna Choroba Meningokokowa Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Inwazyjna Choroba Meningokokowa Profilaktyka

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W

Bardziej szczegółowo

Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG

Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG -Czym jest HIV? -HIV jest wirusem. Jego nazwa pochodzi od: H human I immunodeficiency ludzki upośledzenia odporności V virus wirus -To czym

Bardziej szczegółowo

LATO POD ZNAKIEM.KLESZCZY

LATO POD ZNAKIEM.KLESZCZY LATO POD ZNAKIEM.KLESZCZY Występują najczęściej na łonie natury, można je spotkać w lesie, na łące, w okolicach jezior czy w parkach miejskich. Żyją w strefie przygruntowej, w miejscach lekko wilgotnych

Bardziej szczegółowo

www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Choroba Kawasakiego Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? ChK jest rozpoznawana klinicznie, na podstawie tzw. diagnozy przyłóżkowej.

Bardziej szczegółowo

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA Nietolerancja i alergia pokarmowa to dwie mylone ze sobą reakcje organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Nietolerancja pokarmowa w objawach przypomina

Bardziej szczegółowo

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Częste pytania rodziców Dziecko miało kontakt z chorobą zakaźną czy szczepić, czy czekać? Dziecko przebyło infekcję, kiedy i czy szczepić?

Bardziej szczegółowo

LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)

LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 732 Poz. 71 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna choroba meningokokowa. Posocznica (sepsa) meningokokowa

Inwazyjna choroba meningokokowa. Posocznica (sepsa) meningokokowa Inwazyjna choroba meningokokowa Posocznica (sepsa) meningokokowa Sepsa, posocznica, meningokoki to słowa, które u większości ludzi wzbudzają niepokój. Każdy z nas: rodzic, opiekun, nauczyciel, dorosły

Bardziej szczegółowo

ukąszenie komara używanie tych samych sztućców, co nosiciel wirusa

ukąszenie komara używanie tych samych sztućców, co nosiciel wirusa NIE DAJ SZANSY! AIDS AIDS (AcquiredImmune DeficiencySyndrome) to zespół nabytego niedoboru odporności -nieuleczalna choroba, która niszczy siły samoobronne organizmu. HIV HIV (HumanImmunodeficiencyVirus)

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia

Bardziej szczegółowo

Rysunek. Układ limfatyczny.

Rysunek. Układ limfatyczny. Informacja dotyczy rodzaju chłoniaka nieziarniczego zwanego chłoniakiem z małych limfocytów B. Warto również przeczytać informacje na temat przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL), która jest podobnym

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych

Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych opracowali: Robert Flisiak 1, Sławomir Pancewicz 2 istotne uwagi wnieśli: S. Grygorczuk

Bardziej szczegółowo

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Health Protection Scotland Co to są zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A? Paciorkowce z grupy A (ang. Group A Streptococcus,

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych

Bardziej szczegółowo

Ostre infekcje u osób z cukrzycą

Ostre infekcje u osób z cukrzycą Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Przegląd wiedzy na temat leku Simponi i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE

Przegląd wiedzy na temat leku Simponi i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE EMA/115257/2019 EMEA/H/C/000992 Przegląd wiedzy na temat leku Simponi i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Simponi i w jakim celu się go stosuje Simponi jest

Bardziej szczegółowo

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)

Bardziej szczegółowo

Krętki: Borrelia spp

Krętki: Borrelia spp Krętki: Borrelia spp Borrelia burgdorferi Borrelia burgdorferi - mikroaerofilne bakterie Gram-ujemne o średnicy 0,3-0,5 µm i długości 20-30 µm powodująca najczęściej spośród krętków Borrelia chorobę zakaźną

Bardziej szczegółowo

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce. Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych

Bardziej szczegółowo

Dane z Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi:

Dane z Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi: Dane zastane: Dane z Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi: Metody i techniki badawcze Badania zakażenia kleszczy B. burgdorferi zbadanych metodą PCR w

Bardziej szczegółowo

PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ

PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ Badania profilaktyczne dla mieszkańców Gminy Miasta Jaworzna w kierunku rozpoznania boreliozy PROGRAM OPRACOWANY PRZEZ WYDZIAŁ ZDROWIA I SPRAW SPOŁECZNYCH URZĘDU MIEJSKIEGO

Bardziej szczegółowo

MenB Information - Polish

MenB Information - Polish Meningokoki grupy B Na tej stronie można znaleźć krótkie podsumowanie informacji o zapobieganiu chorobie i szczepionce, która jest dostępna. Łącza do bardziej szczegółowych informacji można znaleźć u dołu

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości.

Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości. VI.2 Plan Zarządzania Ryzykiem dla produktów kwalifikowanych jako "Well established use" zawierających Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej

Bardziej szczegółowo

Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim

Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach

Bardziej szczegółowo

Dokument z posiedzenia PROJEKT REZOLUCJI. złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B8-0417/2018

Dokument z posiedzenia PROJEKT REZOLUCJI. złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B8-0417/2018 Parlament Europejski 2014-2019 Dokument z posiedzenia B8-0514/2018 5.11.2018 PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B8-0417/2018 zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu

Bardziej szczegółowo

CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY

CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY Na świecie, przykładem chorób przenoszonych przez wektory są: - kleszczowe zapalenie mózgu - borelioza - anaplazmoza granulocytarna - babeszjoza (piroplazmoza) - bartoneloza

Bardziej szczegółowo

HIV nie śpi. W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie.

HIV nie śpi. W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie. HIV nie śpi W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie. Paulina Karska kl. 2GB -1- Strona 1 z 8 Spis treści : 1. Wstęp- ogólnie

Bardziej szczegółowo

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 202/2014 z dnia 25 sierpnia 2014 r. o projekcie programu Badania profilaktyczne dla mieszkańców Gminy Miasta

Bardziej szczegółowo

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST

Bardziej szczegółowo

NIEDOBÓR ALFA-1 ANTYTRYPSYNY

NIEDOBÓR ALFA-1 ANTYTRYPSYNY NIEDOBÓR ALFA-1 ANTYTRYPSYNY Diagnoza. I co dalej? POMOC CHORYM LECZENIE PROFILAKTYKA CO TO JEST NIEDOBÓR A1AT OBJAWY NIEDOBORU A1AT DZIEDZICZENIE CHOROBY NIEDOBÓR A1AT Niedobór alfa-1 antytrypsyny (A1AT)

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą

Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się

Bardziej szczegółowo