Dyrekcja Inżynierii Dział Badań i Standardów WYMAGANIA TECHNICZNE ORAZ SPECYFIKACJA TECHNICZNA DLA MIESZKOWYCH KOMPENSATORÓW OSIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO STOSOWANIA W KOMORACH CIEPŁOWNICZYCH WARSZAWSKIEGO SYSTEMU CIEPŁOWNICZEGO (W.S.C.) Wersja 1 Warszawa, listopad 2017
KARTA ZMIAN Wersja Wprowadzona zmiana Strona strona 2/ wersja 1
Spis treści 1. Zakres... 4 2. Parametry wody sieciowej w w.s.c.... 4 3. Wymagania techniczne... 4 3.1. Wymagania eksploatacyjne i projektowe... 4 3.2. Wymagania w zakresie wykonania... 5 4. Specyfikacja techniczna... 6 5. Stosowane i powołane dokumenty i normy... 7 6. Załącznik... 8 strona 3/ wersja 1
1. Zakres Opracowanie obejmuje wymagania techniczne oraz specyfikację techniczną dla mieszkowych kompensatorów osiowych przeznaczonych do montażu w komorach ciepłowniczych w.s.c. 2. Parametry wody sieciowej w w.s.c. 2.1. Robocze parametry wody sieciowej w węzłach cieplnych i rurociągach wysokoparametrowych w.s.c. wynoszą: ciśnienie p r w = 1,6 MPa temperatura zasilanie t r w z = 119 C temperatura powrót t r w p = 59 C 2.2. Z uwagi na możliwość przekroczenia roboczej temperatury wody sieciowej w rurociągach zasilających średniodobowo o 5 C, armaturę i urządzenia w węzłach cieplnych i w rurociągach ciepłowniczych wysokoparametrowych pod względem wytrzymałościowym należy dobierać/ projektować dla temperatury t r w z max = 124 C przy ciśnieniu 1,6 MPa. Warunki na obydwa parametry muszą być spełnione równocześnie. 3. Wymagania techniczne 3.1. Wymagania eksploatacyjne i projektowe 3.1.1. W warszawskim systemie ciepłowniczym stosowane są kompensatory z króćcami do spawania. 3.1.2. Kompensatory mają być wykonane zgodnie z PN-EN 14917. 3.1.3. Wymiary i tolerancje króćców do spawania z rurociągiem muszą być zgodne z normą PN- EN 10220. 3.1.4. Króćce do spawania z rurociągiem muszą być wykonane z niestopowych stali niskowęglowych (np. P235GH). 3.1.5. Grubości króćców do spawania z rurociągiem mają być zgodne z grubościami podanymi w załączniku, tabela 1. 3.1.6. Mieszki kompensatorów powinny być wykonane ze stali austenitycznych, odpornych na korozję: 1.4571 (X6 Cr Ni Mo Ti 17-12-2 wg PN-EN 10088-1) 1.4541 (X6 Cr Ni Ti 18-10 wg PN-EN 10088-1) 3.1.7. Mieszki kompensatorów muszą być wielowarstwowe i zabezpieczone osłoną zewnętrzną oraz osłoną wewnętrzną, która nie zmniejsza przekroju przepływu. 3.1.8. Osłona wewnętrzna mieszka powinna być wykonana z materiału takiego, jak mieszek. 3.1.9. Osłona zewnętrzna mieszka powinna być wykonana z materiału takiego, jak króćce do spawania z rurociągiem (ze stali niestopowej niskowęglowej). 3.1.10. Nominalna średnica kompensatora powinna być taka sama, jak nominalna średnica przewodu odcinka sieci ciepłowniczej, na którym kompensuje się wydłużenia termiczne. 3.1.11. Montaż i eksploatacja kompensatora w rurociągach kanałowych powinna być możliwa przy zastosowaniu, co najwyżej dwóch podpór kierunkowych usytuowanych po każdej stronie kompensatora, w odpowiednich wzajemnych odległościach, pozostałe podpory mają charakter przesuwny i nie są kierunkowe. Alternatywą w miejsce jednej lub dwóch podpór kierunkowych usytuowanych po jednej stronie kompensatora jest podpora stała. 3.1.12. Zdolności kompensacyjne kompensatorów obliczane są w oparciu o: strona 4/ wersja 1
rzeczywistą długość, wyodrębnionego podporami stałymi, prostoliniowego odcinka sieci ciepłowniczej, na którym kompensowane są wydłużenia termiczne, wielkości maksymalnej i minimalnej temperatury rurociągu, które mogą wystąpić w tych przewodach podczas całego planowanego okresu eksploatacji. 3.1.13. Trwałość kompensatorów stosowanych w warszawskim systemie ciepłowniczym powinna wynosić min. 1000 pełnych cykli pracy, 3.1.14. Kompensatory mają być odporne na korozyjne działanie wody sieciowej. Skład wody sieciowej przedstawiono w załączniku, w tabeli 2. 3.1.15. Kompensatory o zdolności kompensacyjnej L > 200 mm mają być wykonane jako podwójne (tzw. "bliźniaki") 3.1.16. Kompensatory muszą posiadać zamocowane na stałe elementy konstrukcyjne do wykonania naciągu wstępnego wg EJMA 1. W żadnym wypadku liczba śrub do naciągu wstępnego nie może być mniejsza niż 3. Dla kompensatorów o średnicy nominalnej DN 800 konieczne są 4 śruby. 3.2. Wymagania w zakresie wykonania 3.2.1. Warunki wykonania oraz metody sprawdzenia poszczególnych elementów kompensatorów powinny być zgodne z dokumentacją konstrukcyjną. 3.2.2. Wszystkie elementy kompensatorów powinny być dopuszczone do montażu po odebraniu przez kontrolę jakości i stwierdzeniu zgodności z wymaganiami podanymi w dokumentacji konstrukcyjnej. 3.2.3. Montaż kompensatorów u producenta powinien być przeprowadzony zgodnie z dokumentacją konstrukcyjną. 3.2.4. Kształt i wymiary spoin powinny być zgodne z wymaganiami dokumentacji konstrukcyjne: proces spawania powinien przebiegać oraz być kontrolowany zgodnie z aktualnymi normami, wszystkie spoiny oraz obszary w odległości 50 mm od spoiny powinny być poddane oględzinom zewnętrznym i kontrolowane na całej długości, przy zastosowaniu kontroli radiograficznej lub ultradźwiękowej, opis badań wraz z wymaganiami powinny być podane w dokumentacji konstrukcyjnej. 3.2.5. Kompensatory muszą być zabezpieczone przed korozją na zewnątrz poprzez naniesienie powłok ochronnych, np. przez pomalowanie. 3.2.6. Dla możliwości pełnej identyfikacji kompensatorów, na ich zewnętrznej powierzchni powinny być przymocowane na stałe metryczki (wykonane ze stali odpornej na korozję) z następującymi danymi: znak producenta, numer i rok produkcji zdolność kompensacyjna ΔL (mm) typ kompensatora, średnica nominalna kompensatora i jego długość dopuszczalne ciśnienie i dopuszczalna temperatura robocza lub ciśnienie nominalne. Zaleca się, aby metryczka była w kształcie strzałki, która jednocześnie wskazywałaby zalecany kierunek przepływu czynnika. Zdolność kompensacyjna i numer seryjny 1 EJMA (Expansion Joints Manufacturers Association) strona 5/ wersja 1
kompensatora podane na metryczce mają być wycięte (dla możliwości odczytania danych po kilkunastu latach eksploatacji urządzenia). 4. Specyfikacja techniczna Specyfikacja techniczna obejmuje wymagania, które należy spełnić przy składaniu ofert oraz przy dostawach w ramach przetargów na zakup kompensatorów mieszkowych osiowych przeznaczonych do montażu w komorach ciepłowniczych w.s.c. 4.1. Oferent jest zobowiązany do dostarczenia armatury wykonanej zgodnie z p. 3 Wymagania techniczne 4.2. Wraz z ofertą należy dostarczyć następujące dokumenty: 4.2.1. Rysunki przekrojowe kompensatorów z określeniem głównych wymiarów, z informacją o liczbie fal oraz liczbie i grubości warstw mieszków oraz ze specyfikacją materiałową (z powołaniem na właściwe normy). 4.2.2. Wymiary króćców przyłączeniowych. 4.2.3. Oświadczenie określające przewidywaną trwałość kompensatorów. 4.2.4. Oświadczenie, że kompensatory zostaną dostarczone z określonym naciągiem wstępnym. 4.2.5. Świadectwo systemu jakości dostawcy kompensatorów. 4.2.6. Gwarancję na minimum 60 miesięcy od daty dostawy. 4.2.7. Wypełnioną deklarację (załącznik, tabela 3), potwierdzającą spełnienie wymagań Kupującego. 4.3. Wraz z dostarczanymi urządzeniami dostawca ma przedstawić: 4.3.1. Świadectwo odbioru 3.1 wg PN-EN 10204 na materiały mieszka, osłon i króćców. 4.3.2. Wyniki badań ciśnieniowych prób hydraulicznych oraz kontroli jakości spoin. 4.3.3. Instrukcję montażu i eksploatacji kompensatorów. 4.3.4. Informację, w jakim procencie w stosunku do całej zdolności kompensacyjnej wykonano naciąg wstępny kompensatorów. 4.3.5. Informację, dla jakiej przewidywanej temperatury montażu wykonano naciąg wstępny kompensatorów. 4.3.6. Diagram korekty naciągu wstępnego w przypadku montażu kompensatorów w rurociągach w różnych temperaturach. W razie stwierdzonych na etapie oceny ofert wątpliwości, co do właściwego doboru kompensatorów, dostawca ma obowiązek przedstawić obliczenia wytrzymałościowe zgodnie z EJMA wraz z charakterystyką materiału mieszka. strona 6/ wersja 1
5. Stosowane i powołane dokumenty i normy 1. PN-EN 10204:2006 Wyroby metalowe - Rodzaje dokumentów kontroli 2. PN-EN 13480-5:2012/ A1:2014 Rurociągi przemysłowe metalowe - Część 5: Kontrola i badania 3. PN-EN 10088-1:2014 Stale odporne na korozję - Część 1: Wykaz stali odpornych na korozję 4. PN-EN 14917+A1:2012 Metalowe mieszkowe złącza kompensacyjne do zastosowań ciśnieniowych 5. PN-EN 10220:2005 Rury stalowe bez szwu i ze szwem Wymiary i masy na jednostkę długości strona 7/ wersja 1
6. Załącznik Tabela 1. Grubości ścianek króćców do spawania kompensatorów montowanych w rurociągach w.s.c. DN dz, mm Grubości ścianek króćców g, mm 32 42,4 3.2 40 48,3 3,2 50 60,3 3,2 65 76,1 3,2 80 88,9 3,6 100 114,3 4 125 133,0-125 139,7 4 150 159,0-150 168,3 4,5 200 219,1 5 250 273,0 5,6 300 323,9 6,3 350 355,6 6,3 400 406,4 7,1 457 457,2 7,1 500 508 7,1 600 610 8 700 711 8,8 800 813 10 900 914 11 1000 1016 12,5 1100 1118 14,2 1200 1219 16 strona 8/ wersja 1
Tabela 2. Skład wody sieciowej w w.s.c. LP Własność Jednostka Wartość 1. współczynnik ph - 9,0 10,0 2. przewodność elektryczna µs/cm 40 60 3. zasadowość p mval/l 0,05 0,10 4. zasadowość m mval/l 0,20 0,40 5. twardość całkowita mval/l < 0,15 6. twardość całkowita o n < 0,42 7. zawartość wapnia mg/l Ca 0,20 3,00 8. zawartość magnezu mg/l Mg 0,12 1,00 9. zawartość chlorków mg/l Cl 2,0 15,0 10. zawartość amoniaku - tylko ślady mg/l N NH 4 < 0,20 11. zawartość azotanów mg/l N NO 3 0,01 0,10 12. zawartość krzemionki mg/l SiO 2 0,50 1,50 13. zawartość żelaza mg/l Fe 0,01 0,15 14. zawartość miedzi mg/l Cu ślady 15. zawartość fosforanów mg/l PO 4 0,01 0,30 16. zawartość siarczanów mg/l SO 4 < 0,5 2,0 17. utlenialność mg/l O 2 < 0,5 1,0 18. sucha pozostałość mg/l 15 35 19. zawartość zawiesiny mg/l < 0,5 1,5 20. tlen mg/l O 2 0,03 strona 9/ wersja 1
Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Tabela 3. Potwierdzenie wymagań Kupującego Potwierdzenie Opis wymagań spełnienia wymagań Konstrukcja kompensatorów gwarantuje bezpieczne warunki ich eksploatacji naprężenia wywołane ciśnieniem czynnika grzewczego nie będą przekraczać wartości naprężeń dopuszczalnych dla materiałów zastosowanych na poszczególne elementy. Konstrukcja kompensatorów gwarantuje określoną trwałość udokumentowaną badaniami zmęczeniowymi. Długości kompensatorów oraz wymiary przyłączeniowe króćców do spawania spełniają wymagania dokumentacji konstrukcyjnej. Mieszki kompensatorów są wielowarstwowe i zabezpieczone osłoną zewnętrzną oraz osłoną wewnętrzną, która nie zmniejsza przekroju przepływu. Kompensatory o zdolności kompensacyjnej L > 200 mm są wykonane jako podwójne (tzw. "bliźniaki"). Kompensatory posiadają zamocowane na stałe elementy konstrukcyjne do wykonania naciągu wstępnego wg EJMA. Liczba śrub do naciągu wstępnego nie jest mniejsza niż 3. Kompensatory DN 800 posiadają 4 śruby. Kompensatory będą poddane w zakładzie produkcyjnym ciśnieniowej próbie hydraulicznej zgodnie z PN-EN 13480-5. Do wykonania elementów kompensatorów będących pod działaniem ciśnienia czynnika roboczego dopuszczone mogą być tylko materiały posiadające świadectwa jakości (atesty) potwierdzające zgodność ich własności z wymogami odpowiednich norm i dokumentacji konstrukcyjnej. Króćce do spawania z rurociągiem są wykonane ze stali niestopowych niskowęglowych. Mieszki kompensatorów są wykonane ze stali austenitycznych odpornych na korozję: 1.4571 (X6 Cr Ni Mo Ti 17-12-2) 1.4541 (X6 Cr Ni Ti 18-10) wg PN-EN 10088-1:2014. Osłona wewnętrzna mieszka jest wykonana z materiału takiego jak mieszek. Osłona zewnętrzna mieszka jest wykonana z materiału takiego jak króćce do spawania z rurociągiem. strona 10/ wersja 1