SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.11.2015 r. COM(2015) 576 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Sprawozdanie z postępów w realizacji programu działań na rzecz klimatu obejmujące sprawozdanie dotyczące funkcjonowania europejskiego rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla i sprawozdanie na temat przeglądu dyrektywy w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla (wymagane w świetle art. 21 rozporządzenia (UE) nr 525/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zgłaszania innych informacji na poziomie krajowym i unijnym, mających znaczenie dla zmiany klimatu oraz uchylające decyzję nr 280/2004/WE; w świetle art.10 ust. 5 i art. 21 ust. 2 dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE; oraz w świetle art. 38 dyrektywy 2009/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla) {SWD(2015) 246 final} PL PL

Spis treści 1. Streszczenie... 4 2. Postępy w osiąganiu celów strategii Europa 2020 i protokołu z Kioto... 6 2.1. Postępy w osiąganiu celów strategii Europa 2020... 6 2.2. Postępy w osiąganiu celów protokołu z Kioto... 8 3. Tendencje w zakresie emisji gazów cieplarnianych w UE... 9 3.1. Tendencje w zakresie emisji gazów cieplarnianych w 2014 r. w stosunku do 2013 r. 9 3.2. Analiza rozkładu redukcji emisji... 9 4. Unijna polityka łagodzenia zmiany klimatu: najnowsze osiągnięcia... 10 4.1. Ramy unijnej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030... 10 4.2. EU ETS... 11 4.2.1. Realizacja 3. etapu EU ETS (2013-2020)... 11 4.2.2. Rezerwa stabilności rynkowej... 11 4.2.3. Przegląd EU ETS 4. etap (2021 2030)... 11 4.3. Inne polityki i środki... 12 4.3.1. Decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego w ramach polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030... 12 4.3.2. Włączenie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF) w ramy polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030... 12 4.3.3. Efektywność energetyczna... 12 4.3.4. Energia ze źródeł odnawialnych... 13 4.3.5. Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla... 13 4.3.6. Sektor transportu... 13 4.3.7. Fluorowane gazy cieplarniane... 14 5. Polityka UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu... 14 6. Finansowanie działań w związku ze zmianą klimatu... 15 6.1. Dochód ze sprzedaży na aukcji uprawnień EU ETS... 15 6.1.1. Wykorzystanie dochodów ze sprzedaży na aukcji przez państwa członkowskie... 15 6.1.2. NER300 i proponowany fundusz na rzecz innowacji... 16 6.1.3. Wniosek dotyczący funduszu na rzecz modernizacji... 16 6.2. Uwzględnienie aspektu polityki przeciwdziałania zmianie klimatu w budżecie UE 16 2

6.3. Wydatki związane z klimatem poniesione przez UE i państwa członkowskie w ramach wsparcia krajów rozwijających się... 17 Wykaz wykresów Wykres1: Postępy w osiąganiu celów w ramach strategii Europa 2020 i protokołów z Kioto... 4 Wykres 2: Zmiany PKB (w ujęciu realnym), emisji gazów cieplarnianych i wskaźnika intensywności emisji gospodarki (stosunek emisji do PKB), (1990 = 100)... 5 Wykres 3: Różnica między oszacowaniami poziomów emisji a celami w 2014 r. oraz między prognozowanymi poziomami emisji (przy stosowaniu istniejących środków) a celami na 2020 r. w sektorach nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji. Wartości ujemne i dodatnie oznaczają odpowiednio przekroczenie i niepełne wykorzystanie.... 7 Wykres 4: Analiza rozkładu zmiany poziomu emisji CO 2 ze spalania paliw kopalnych w UE w latach 2005 2012... 9 Wykres 5 Zgłoszony dochód lub równoważnik jego finansowej wartości, który wykorzystano lub planowano wykorzystać w 2014 r. do celów związanych z klimatem i energią... 15 3

1. STRESZCZENIE Na drodze ku spełnieniu celów w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych określonych w strategii Europa 2020 i protokole z Kioto Według najnowszych szacunków w 2014 r. całkowita emisja gazów cieplarnianych w UE objęta pakietem klimatyczno-energetycznym do 2020 r. była o 23 % niższa od poziomu z 1990 r. i uległa obniżeniu o 4 % w stosunku do 2013 r. Według prognoz szacuje się, że w 2020 r. emisje będą o 24 % niższe niż w 1990 r. dzięki istniejącym środkom zapewnionym w 2015 r. przez państwa członkowskie. Prognozy te sporządzono zanim udostępnione zostały dane liczbowe dotyczące emisji z 2014 r. W związku z tym UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia swojego celu w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych w ramach strategii Europa 2020 oraz swoich celów w ramach protokołu z Kioto. Wykres 1: Postępy w osiąganiu celów w ramach strategii Europa 2020 i protokołu z Kioto 6 000 5 500 Cel CP1 protokołu z Kioto (2008 2012) Ekwiwalent CO2 w tonach metrycznych 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 KP BY 1990 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Cel CP2 protokołu z Kioto (2013-2020) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 Osiągnięcie celu pakietu EU 2020 : redukcja o 20 % w stosunku do 1990 r. Osiągnięcie celu pakietu EU 2030 : redukcja o 40 % w stosunku do 1990 r. Emisje historyczne w UE Przybliżone Prognozy dla EU-28 przy zastosowaniu istniejących środków (WEM) Źródło: Komisja Europejska i Europejska Agencja Środowiska (EEA). We wszystkich państwach członkowskich, z wyjątkiem czterech (Luksemburg, Irlandia, Belgia i Austria), emisje prognozowane na 2020 r. są niższe od krajowych celów ustanowionych na mocy decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego. 4

Dalsze środki potrzebne do osiągnięcia celu w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych na 2030 r. Według prognoz szacuje się, że całkowite emisje gazów cieplarnianych w 2030 r. będą o 27 % niższe niż w 1990 r. dzięki istniejącym środkom zapewnianym przez państwa członkowskie. UE potrzebuje dodatkowych środków, aby do 2030 r. osiągnąć cel unijnej redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40 % w stosunku do 1990 r. Aby rozwiązać ten problem, w czerwcu 2015 r. Komisja zaproponowała przegląd unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). W pierwszej połowie 2016 r. Komisja przedstawi również propozycje w sprawie wprowadzenia w życie celu w zakresie redukcji emisji nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji o 30 % w stosunku do 2005 r. Dalsze skuteczne oddzielanie działalności gospodarczej od emisji gazów cieplarnianych UE nadal prowadzi skuteczne oddzielanie swojego wzrostu gospodarczego od emisji gazów cieplarnianych. W okresie 1990 2014 łączne PKB UE wzrosło o 46 %, natomiast łączna emisja gazów cieplarnianych (bez LULUCF i włącznie z międzynarodowym lotnictwem) zmalała o 23 %. W latach 1990 2014 w UE intensywność emisji gazów cieplarnianych w gospodarce, definiowana jako stosunek emisji do PKB, zmniejszyła się prawie o połowę. Wykres 2: Zmiany PKB (w ujęciu realnym), emisji gazów cieplarnianych i wskaźnika intensywności emisji gospodarki (stosunek emisji do PKB), (1990 = 100) 160 140 Poziom z 1990 r. =100 120 100 80 GDP PKB 60 GHG Emisje emissions gazów cieplarnianych 40 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 GHG Intensywność intensity emisji gazów cieplarnianych Źródło: Komisja Europejska. Wdrażanie polityki strukturalnej w obszarze klimatu i energii w znacznej mierze przyczyniło się do skutecznego oddzielenia. Wdrożenie pakietu klimatyczno-energetycznego do 2020 r. doprowadziło w szczególności do znacznego zwiększenia wykorzystania energii odnawialnej i postępów w zakresie efektywności energetycznej. Oba te zjawiska są kluczowymi czynnikami wpływającymi na obserwowaną redukcję emisji, przy czym oczekuje się, że cena uprawnień do emisji dwutlenku węgla, będąca siłą napędową, będzie miała w przyszłości coraz większy wpływ. 5

Zakres niniejszego sprawozdania Niniejsze sprawozdanie i jego dwa załączniki stanowią sprawozdania wymagane na podstawie art. 21 rozporządzenia (UE) nr 525/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zgłaszania innych informacji na poziomie krajowym i unijnym, mających znaczenie dla zmiany klimatu, na podstawie art. 10 ust. 5 i art. 21 ust. 2 dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz na podstawie art. 38 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla. Towarzyszący dokument roboczy służb Komisji zawiera dodatkowe informacje i dane techniczne dotyczące postępów w osiąganiu celów protokołu z Kioto i strategii Europa 2020. Zawiera również odesłania do najistotniejszych informacji i danych liczbowych przedstawionych w niniejszym sprawozdaniu. 2. POSTĘPY W OSIĄGANIU CELÓW STRATEGII EUROPA 2020 I PROTOKOŁU Z KIOTO 2.1. Postępy w osiąganiu celów strategii Europa 2020 W pakiecie klimatyczno-energetycznym ustanowiony został dla UE cel, jakim jest obniżenie poziomu emisji gazów cieplarnianych o 20 % do 2020 r. w stosunku do 1990 r., co oznacza obniżenie o 14 % w stosunku do 2005 r. Realizacja tego celu przebiega w dwojaki sposób: w sektorach objętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (ETS) oraz w sektorach podlegających decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego. O ile w ramach EU ETS ustanowiono próg obowiązujący na terytorium całej UE, to w decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego wyznaczono roczne limity emisji dla sektorów nieobjętych ETS w każdym państwie członkowskim. Według prognoz sporządzonych przez państwa członkowskie pod kątem istniejących środków szacuje się, że UE osiągnie swój cel na 2020 r., ponieważ całkowity poziom emisji w 2020 r. (uwzględniając emisje z sektorów objętych ETS i nieobjętych ETS) będzie prawdopodobnie o 24 % niższy niż w 1990 r. Zgodnie z prognozami 24 państwa członkowskie zrealizują swoje cele na 2020 r. w sektorach nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji dzięki korzystaniu z już istniejących strategii i środków. Aby osiągnąć swoje cele na 2020 r. w sektorach nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji, cztery państwa członkowskie Luksemburg, Irlandia, Belgia i Austria będą jednak musiały wdrożyć dodatkowe środki lub skorzystać z elastycznych mechanizmów przewidzianych w decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego. Obejmuje to przenoszenie niewykorzystanych limitów emisji na kolejne lata, korzystanie z międzynarodowych jednostek z tytułu projektów oraz przekazywanie niewykorzystanych limitów emisji między państwami członkowskimi. W odniesieniu do wszystkich państw członkowskich oczekuje się, że poziomy emisji z 2013 r. i szacowane poziomy emisji na 2014 r. będą niższe niż cele wyznaczone na 2013 r. i na 2014 r. w decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego. W 2016 r. przeprowadzona zostanie kontrola zgodności w ramach decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego. 6

Wykres 3: Różnica między oszacowaniami poziomów emisji a celami w 2014 r. oraz między prognozowanymi poziomami emisji (przy stosowaniu istniejących środków) a celami na 2020 r. w sektorach nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji. Wartości ujemne i dodatnie oznaczają odpowiednio przekroczenie i niedobór. Luxembourg Luksemburg Irlandia Ireland Belgium Belgia Austria Finlandia Denmark Dania Germany Niemcy Hiszpania Spain Zjednoczone United Kingdom Królestwo Francja France Netherlands Niderlandy Włochy Italy Poland Polska Latvia Łotwa Sweden Szwecja Słowenia Slovenia Estonia Romania Rumunia Slovakia Słowacja Republika Czech Republic Czeska Lithuania Litwa Chorwacja Croatia Malta Bulgaria Bułgaria Portugalia Greece Grecja Hungary Węgry Cyprus -49% -40% -2% -7% -7% -7% 0% -9% 0% -4% -1% -12% -2% -7% -3% -9% -3% -18% -5% -13% -5% -2% -8% -7% -10% -16% -11% -14% -12% -14% -13% -14% -15% -12% -17% -2% -17% -6% -18% -19% -20% -8% -21% -12% -25% -20% -26% -21% -27% -27% -31% 0% 4% 6% 10% 21% -60% -50% -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% Różnica między przybliżonym poziomem emisji w 2014 r. a celami na 2014 r. wyznaczonymi w decyzji Gap between 2014 proxy emissions and 2014 targets under the ESD [as % of base year emissions] dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego [wyrażona jako odsetek emisji w roku obliczeniowym] Różnica Gap between między 2020 prognozami projections na 2020 and r. 2020 a celami targets na 2020 under r. wyznaczonymi the ESD [as % w of decyzji base year dotyczącej emissions] wspólnego wysiłku redukcyjnego [wyrażona jako odsetek emisji w roku obliczeniowym] Źródło: Komisja Europejska i EEA. 7

Według prognoz Luksemburg osiągnie poziom wyższy o 21 punktów procentowych od swojego celu krajowego. Emisje z transportu drogowego stanowią ponad dwie trzecie łącznych emisji nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji z powodu niskiej akcyzy na paliwo silnikowe oraz dużej liczby pracowników transgranicznych. Prognozy te nie uwzględniają jednak nowych środków, takich jak wzrost standardowej stawki VAT, który spowoduje zmniejszenie różnicy w cenie paliwa w stosunku do państw sąsiadujących, oraz budowa sieci tramwajowej w mieście Luksemburg. Wpływ tych środków na prognozowany poziom emisji nie został jeszcze określony ilościowo. Z najnowszych prognoz krajowych przedstawionych w 2015 r. w odniesieniu do Irlandii wynika, że do 2020 r. emisje nieobjęte systemem handlu uprawnieniami do emisji zwiększą się z powodu przewidywanego 19 % wzrostu emisji z transportu w latach 2013 2020. W Irlandii występują braki pod względem transportu publicznego, w szczególności w Dublinie, oraz infrastruktury elektromobilnej. Oczekuje się, że w tym okresie emisje z rolnictwa zmniejszą się o 2 %. W efekcie prognozuje się, że całkowity poziom emisji w Irlandii będzie o 10 punktów procentowych wyższy od celu określonego na 2020 r. W Belgii prognozowany poziom emisji gazów cieplarnianych będzie o 6 punktów procentowych wyższy niż cel na 2020 r. Władze federalne i krajowe nie osiągnęły jeszcze porozumienia w kwestii podziału wysiłków niezbędnych do osiągnięcia celu na 2020 r. Ponadto niektóre cechy systemu podatkowego są szkodliwe dla środowiska, w tym kontynuowane korzystne opodatkowanie samochodów firmowych. Zgodnie z ostatnimi prognozami Austrii w okresie 2013 2020 emisje z transportu drogowego zwiększą się o 3 % i będą stanowiły 45 % emisji nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji. W związku z tym oczekuje się, że w 2020 r. emisje nieobjęte systemem handlu uprawnieniami do emisji będą o 4 punkty procentowe wyższe od zakładanego celu. Władze austriackie planują zastosowanie dodatkowych środków, aby rozwiązać ten problem, w szczególności dzięki dalszemu przechodzeniu na transport kolejowy, zwiększeniu sprawności pojazdów oraz promocji paliw alternatywnych i elektromobilności. Prognozuje się, że Austria osiągnie swój cel na 2020 r., jeżeli wspomniane planowane dodatkowe środki zostaną skutecznie wdrożone. 2.2. Postępy w osiąganiu celów protokołu z Kioto Pierwszy okres rozliczeniowy (2008 2012) Końcowa ocena mająca na celu sprawdzenie, czy UE i jej państwa członkowskie wywiązały się z zobowiązań przewidzianych w pierwszym okresie rozliczeniowym protokołu z Kioto, zostanie przeprowadzona po upływie dodatkowego okresu na wypełnienie zobowiązań, tj. w listopadzie 2015 r. Sprawozdanie dotyczące dodatkowego okresu na wypełnienie zobowiązań będzie następnie przedmiotem międzynarodowego przeglądu w 2016 r. Państwa UE-15 oraz jedenaście pozostałych państw członkowskich, które mają indywidualne cele w ramach pierwszego okresu rozliczeniowego protokołu z Kioto, osiągnęły swoje cele. Szacuje się, że UE przekroczyła swój cel o 3,2 Gt ekwiwalentu CO 2, nie uwzględniając pochłaniaczy dwutlenku węgla zaliczanych do LULUCF ani międzynarodowych jednostek emisji z mechanizmów z Kioto. Jeżeli uwzględni się wspomniane zasady elastyczności, UE prawdopodobnie przekroczyła swoje cele łącznie o 4,2 Gt ekwiwalentu CO 2. Uwzględniając LULUCF i mechanizmy z Kioto, państwa UE-15 ograniczyły emisje w tym okresie rozliczeniowym, dzięki czemu ich poziom jest obecnie o 18,5 % niższy od poziomu w roku obliczeniowym. Stanowi to ekwiwalent łącznego obniżenia poziomu emisji o 2,2 Gt ekwiwalentu CO 2 i oznacza, że docelowa wartość 8% zostanie średnio ponad dwukrotne obniżona w latach 2008 2012 w stosunku do poziomu w roku obliczeniowym. Drugi okres rozliczeniowy (2013 2020) 8

Z najnowszych prognoz przygotowanych przez państwa członkowskie wynika, że UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia celu z Kioto wyznaczonego dla drugiego okresu rozliczeniowego, tj. do obniżenia poziomu emisji w latach 2013 2020 średnio o 20 % w stosunku do poziomu w roku obliczeniowym. 3. TENDENCJE W ZAKRESIE EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH W UE 3.1. Tendencje w zakresie emisji gazów cieplarnianych w 2014 r. w stosunku do 2013 r. Całkowity poziom emisji gazów cieplarnianych w UE uległ zmniejszeniu o ponad 4 % w 2014 r., co zbiegło się w czasie z poprawą sytuacji gospodarczej PKB wzrósł o 1,4 % w porównaniu z poziomem z 2013 r. Szacuje się, że emisje z instalacji objętych EU ETS uległy zmniejszeniu o około 4,5 %. Poziom zużycia gazu ziemnego obniżył się we wszystkich państwach członkowskich; ponadto poziom zużycia paliw stałych i ciekłych uległ istotnemu obniżeniu w UE rozumianej jako całość. Było to spowodowane między innymi niższym zapotrzebowaniem na energię grzewczą z powodu łagodnej zimy oraz ustawicznym wzrostem udziału energii ze źródeł odnawialnych w 2014 r. 3.2. Analiza rozkładu redukcji emisji Przeprowadzono specjalną analizę rozkładu redukcji emisji, aby ocenić wpływ, jaki rozwój gospodarki europejskiej wywierał na poziom emisji w miarę upływu czasu. Szczegółowe informacje na temat zastosowanej metody zostały przedstawione w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji. Przedmiotowa analiza dotyczy emisji CO 2 ze spalania paliw kopalnych, które stanowią około 80 % łącznych emisji gazów cieplarnianych. Czynniki strukturalne, które wzięto pod uwagę w tym kontekście, obejmują: działalność gospodarczą (PKB); zachodzące w gospodarce zmiany strukturalne mierzone wpływem, jaki zmiany w zakresie relatywnego znaczenia poszczególnych sektorów gospodarki, na przykład sektorów przemysłowych i usługowych, wywarły na poziom emisji; zmiany technologiczne mierzone wpływem procesu przechodzenia na stosowanie bardziej niskoemisyjnych technologii na poziom emisji, który przejawia się na przykład zwiększeniem efektywności energetycznej lub zwiększeniem udziału energii ze źródeł odnawialnych. Z informacji przedstawionych na wykresie 4 wynika, że w latach 2005 2012 poziom emisji CO 2 zmniejszył się o 11,5 %. Zmiany technologiczne wywarły największy wpływ na poziom emisji, przyczyniając się do ich obniżenia o 18,5 %. Nasilenie działalności gospodarczej (PKB) doprowadziło do wzrostu poziomu emisji o 6,8 %. Zmiany strukturalne w gospodarce spowodowały niewielki wzrost poziomu emisji o 1,7 %. Można to tłumaczyć obecnością dwóch czynników. Po pierwsze, w niektórych państwach członkowskich, takich jak Francja i Zjednoczone Królestwo, odnotowano wzrost udziału sektora usług w rynku, natomiast w innych w szczególności w Niemczech zaobserwowano wzrost udziału przemysłu wytwórczego w rynku. Po drugie zwiększył się również udział stosunkowo bardziej uprzemysłowionych wschodnich państw członkowskich w gospodarce UE. W związku z tym wyniki wskazują, że zmiany technologiczne w największym stopniu przyczyniły się do zmniejszenia poziomu emisji, a ich wpływ zdecydowanie przeważył nad wpływem wynikającym ze zmiany znaczenia poszczególnych sektorów gospodarki. Strategie wdrożone w dziedzinie klimatu i energii w istotny sposób przyczyniły się do zwiększenia stopnia wykorzystania czystych technologii. Wykres 4: Analiza rozkładu zmiany poziomu emisji CO 2 ze spalania paliw kopalnych w UE w latach 2005 2012 9

1,2 1,1 Emisje CO2 Łączny efekt [2005-2012]: 11,5 % 1 Działalność gospodarcza (PKB) Łączny efekt [2005-2012]: +6,8 % % 0,9 Zmiany technologiczne Łączny efekt [2005-2012]: -18,5 % 0,8 0,7 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Zmiany strukturalne w gospodarce Łączny efekt [2005-2012]: +1,7 % Źródło: Komisja Europejska. 4. UNIJNA POLITYKA ŁAGODZENIA ZMIANY KLIMATU: NAJNOWSZE OSIĄGNIĘCIA 4.1. Ramy unijnej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 W październiku 2014 r. Rada Europejska osiągnęła porozumienie w kwestii najistotniejszych elementów leżących u podstaw ram unijnej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030: wiążący cel zakładający ograniczenie poziomu emisji gazów cieplarnianych na szczeblu krajowym o co najmniej 40 % do 2030 r. w stosunku do poziomu z 1990 r. Cel ten ma zostać osiągnięty dzięki ograniczeniu emisji z sektorów objętych EU ETS do 43 % w stosunku do poziomu z 2005 r. oraz dzięki ograniczeniu emisji z sektorów nieobjętych EU ETS do 30 % poniżej poziomu z 2005 r. wśród państw członkowskich w postaci wiążących celów krajowych; cel zakładający zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych do poziomu co najmniej 27 % do 2030 r., wiążący na szczeblu UE; orientacyjny cel zakładający poprawę efektywności energetycznej na szczeblu UE co najmniej o 27 % do 2030 r., który ma zostać poddany przeglądowi w 2020 r. z zamiarem osiągnięcia poziomu 30 % na szczeblu UE; zapewnienie międzysieciowych połączeń elektroenergetycznych między państwami członkowskimi, umożliwiających obsługę co najmniej 15 % ich zainstalowanej zdolności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej; opracowanie nowego, niezawodnego i przejrzystego systemu zarządzania, dzięki któremu UE będzie w stanie spełnić wyznaczone cele w dziedzinie klimatu i energii. Według najnowszych prognoz sporządzonych na podstawie istniejących środków zapewnionych przez państwa członkowskie całkowity poziom emisji gazów cieplarnianych w UE w 2030 r. będzie o 27 % niższy niż poziomy emisji z 1990 r. Dlatego też obecne ramy polityki należy uznać za niewystarczające do osiągnięcia uzgodnionego celu polegającego na redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 r. Unia Europejska i państwa członkowskie muszą podjąć dodatkowe środki na rzecz łagodzenia zmiany klimatu. 10

Aby rozwiązać ten problem Komisja przedstawiła wniosek dotyczący zmiany dyrektywy w sprawie EU ETS w lipcu 2015 r. i zamierza przedstawić wnioski ustawodawcze dotyczące sektorów nieobjętych systemem handlu emisjami w pierwszej połowie 2016 r. Komisja przystąpiła również do realizacji inicjatyw przewidzianych w Strategii ramowej na rzecz odpornej unii energetycznej opierającej się na zorientowanej na przyszłość polityce przeciwdziałania zmianie klimatu. Komisja przedstawi wkrótce wnioski dotyczące środków związanych z obszarami takimi jak energia ze źródeł odnawialnych, efektywność energetyczna, transport oraz badania i rozwój. Ponadto Komisja pracuje nad wdrażaniem unii energetycznej, na co zwrócono uwagę w sprawozdaniu dotyczącym stanu unii energetycznej z 2015 r. 4.2. EU ETS 4.2.1. Realizacja 3. etapu EU ETS (2013-2020) Począwszy od 2013 r. EU ETS funkcjonował w ramach ulepszonych i bardziej zharmonizowanych zasad 3. etapu. Zgodnie z art. 10 ust. 5 dyrektywy w sprawie EU ETS Komisja jest zobowiązana do monitorowania funkcjonowania europejskiego rynku dwutlenku węgla i składania co roku sprawozdania do Parlamentu Europejskiego i do Rady w sprawie funkcjonowania rynku dwutlenku węgla, w tym wdrażania aukcji, płynności i wolumenu obrotu. Jednocześnie zgodnie z art. 21 ust. 2 Komisja publikuje sprawozdanie dotyczące stosowania dyrektywy w sprawie EU ETS na podstawie sprawozdań przedłożonych przez państwa członkowskie. Sprawozdanie dotyczące funkcjonowania rynku dwutlenku węgla obejmujące pierwsze dwa lata 3. etapu, tj. 2013 i 2014 r., stanowi złącznik do niniejszego sprawozdania. Potwierdza ono, że obowiązujący system jest solidny oraz że przyczynił się do stworzenia funkcjonalnej infrastruktury rynkowej i płynnego rynku. 4.2.2. Rezerwa stabilności rynkowej Na mocy decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2015/1814 z dnia 6 października 2015 r. ustanowiona została rezerwa stabilności rynkowej, która zacznie funkcjonować w styczniu 2019 r. Służy ona realizacji dwóch celów: neutralizacji negatywnego wpływu istniejącej nadwyżki uprawnień do emisji oraz zwiększeniu odporności systemu na przyszłe wstrząsy. Cele te zostaną zrealizowane m.in. dzięki opracowaniu zbioru zasad funkcjonującego w sposób automatyczny w celu dostosowania podaży uprawnień do emisji, które mają zostać rozdzielone w drodze sprzedaży aukcyjnej, w przypadku, gdy łączna liczba uprawnień do emisji znajdujących się w obrocie będzie wykraczała poza określony wcześniej zakres. 4.2.3. Przegląd EU ETS 4. etap (2021 2030) W dniu 15 lipca 2015 r. Komisja przedstawiła wniosek ustawodawczy dotyczący przeglądu EU ETS na potrzeby 4. etapu zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z października 2014 r. w sprawie ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030. Celem wniosku jest doprowadzenie do obniżenia poziomu emisji w ramach EU ETS o 43 % w stosunku do poziomów z 2005 r. Dlatego też począwszy od 2021 r. ogólna liczba uprawnień do emisji będzie zmniejszała się co roku o 2,2 %. Biorąc pod uwagę fakt, że zmniejszanie liczby uprawnień do emisji postępuje obecnie w tempie 1,74 % rocznie, działania w tym zakresie doprowadzą do istotnej dodatkowej redukcji emisji o około 550 mln ton w latach 2021 2030. Komisja zaproponowała lepsze ukierunkowanie i zwiększenie dynamiki przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji, m.in. dzięki zaktualizowaniu poziomów referencyjnych w taki sposób, aby uwzględniały one postęp technologiczny, lepszemu ukierunkowaniu prac grup ds. ucieczki emisji oraz lepszemu dostosowaniu ilości przydzielanych bezpłatnych uprawnień do poziomów produkcji. Dziesięć państw członkowskich o niższym dochodzie będzie mogło również w dalszym ciągu korzystać z przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji, co ułatwi im zmodernizowanie infrastruktury służącej do wytwarzania energii 11

elektrycznej, przy czym planuje się zwiększenie przejrzystości systemu przydzielania takich uprawnień. 4.3. Inne polityki i środki 4.3.1. Decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego w ramach polityki klimatycznoenergetycznej do roku 2030 Zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z października 2014 r. Komisja zamierza przyjąć wniosek ustawodawczy w sprawie decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego w pierwszej połowie 2016 r., aby doprowadzić do zmniejszenia poziomu emisji nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji o 30 % w latach 2005 2030. W ramach prac przygotowawczych Komisja zainicjowała ocenę ex post procesu wdrażania decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego zgodnie z art. 14 tej decyzji. Ocena obejmie kwestie związane z wdrożeniem decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego oraz związane z nią osiągnięcia zarówno na poziomie państw członkowskich, jak i na poziomie UE. W ramach oceny określony zostanie stopień, w jakim decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego przyczynia się do osiągnięcia ogólnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych UE na 2020 r. 4.3.2. Włączenie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF) w ramy polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 Obecnie w UE sektor LULUCF pochłania emisje i w związku z tym jest pochłaniaczem netto. Szacuje się jednak, że bez nowych działań efekt pochłaniania będzie ograniczony. Jeżeli większe wykorzystanie biomasy dla celów wytworzenia energii odbywa się w sposób naruszający równowagę, może to prowadzić do szybszego osłabienia tego efektu pochłaniania. Od 2013 r. decyzja w sprawie LULUCF zapewnia ujednolicenie reguł rachunkowości UE w zakresie sposobu włączania emisji i pochłaniania w sektorze do unijnych wykazów emisji gazów cieplarnianych, poprawiając ogólną przejrzystość. Chociaż w ramach przepisów UE nie określono jednoznacznego celu w odniesieniu do LULUCF, protokół z Kioto zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, aby wynik netto rachunków sektora LULUCF nie był ujemny. Komisja prowadzi prace nad oceną skutków, aby przeanalizować sposób włączenia LULUCF w ramy polityki klimatyczno-energetycznej UE obejmujące okres po 2020 r. w oparciu o obowiązującą decyzję w sprawie LULUCF. W ramach tych prac od początku 2015 r. Komisja prowadzi konsultacje z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami. Wniosek w sprawie włączenia sektora LULUCF zaplanowano na pierwszą połowę 2016 r. 4.3.3. Efektywność energetyczna W 2014 r. Rada Europejska uzgodniła cel orientacyjny na poziomie UE zakładający poprawę efektywności energetycznej co najmniej o 27 % do 2030 r. w stosunku do poziomu bazowego. Cel zostanie poddany przeglądowi przed 2020 r., przy uwzględnieniu zaproponowanego przez Komisję celu na poziomie UE wynoszącego 30 %. Jak zapowiedziano w ramach planu działania unii energetycznej, w 2016 r. Komisja dokona przeglądu dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Ponadto na początek 2016 r. zaplanowano specjalną strategię dotyczącą ogrzewania i chłodzenia. Przedstawiono już wniosek dotyczący zmiany przepisów w zakresie etykietowania energetycznego, który jest obecnie rozpatrywany przez współprawodawców. Działania na poziomie UE obejmują również środki zachęcające do korzystania z instrumentów finansowych. 4.3.4. Energia ze źródeł odnawialnych W 2014 r. Rada Europejska uzgodniła wiążący cel co najmniej 27 % udziału energii ze źródeł odnawialnych na poziomie UE w zużyciu energii końcowej do 2030 r. Aby rozwiązać tę kwestię, w 12

ramach planu działania unii energetycznej uwzględniono wniosek dotyczący nowej dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii oraz polityki dotyczącej zrównoważonej bioenergii. Działania na poziomie UE obejmują również środki zachęcające do korzystania z instrumentów finansowych w celu wsparcia rozwoju zdolności produkcyjnych odnawialnych źródeł energii, a także promocji współpracy między państwami członkowskimi. 4.3.5. Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla Komisja dokonała oceny dyrektywy w sprawie CCS i uznała, że dyrektywa spełnia swoje zadanie i ustanawia niezbędne ramy regulacyjne zapewniające bezpieczne wychwytywanie, transport i składowanie dwutlenku węgla, oferując jednocześnie państwom członkowskim wystarczające pole manewru. Sprawozdanie w sprawie przeglądu dyrektywy CCS, wymagane zgodnie z art. 38., stanowi złącznik do niniejszego sprawozdania. Zawiera ono ocenę szczegółów dotyczących oceny wyników, skuteczności, efektywności, spójności, znaczenia i europejskiej wartości dodanej dyrektywy w sprawie CCS w ramach programu Komisji REFIT. 4.3.6. Sektor transportu System monitorowania, raportowania i weryfikacji dotyczący żeglugi UE UE wspierała globalne podejście do ograniczania emisji pochodzących z żeglugi międzynarodowej, która stanowi duże i rozrastające się źródło emisji. W kwietniu 2015 r. UE przyjęła rozporządzenie ustanawiające obejmujący całą UE system monitorowania, raportowania i weryfikacji dotyczący żeglugi jako pierwszy krok w ramach strategii UE w kierunku ograniczenia emisji w tym sektorze. W myśl wspomnianego rozporządzenia duże statki o pojemności powyżej 5 000 ton brutto korzystające z portów UE po dniu 1 stycznia 2018 r. mają obowiązek monitorować swoje roczne zweryfikowane emisje CO 2 oraz inne dane związane z energią, a następnie zgłaszać te informacje. System monitorowania, raportowania i weryfikacji UE dotyczący emisji pochodzących z żeglugi służy wspieraniu tworzenia systemu międzynarodowego w sektorze żeglugi. W Międzynarodowej Organizacji Morskiej trwają dyskusje dotyczące tej kwestii. System monitorowania, raportowania i weryfikacji żeglugi UE stworzy również nowe możliwości w zakresie uzgodnienia standardów efektywności w odniesieniu do istniejących statków. Pojazdy dostawcze i pojazdy ciężarowe W dziedzinie pojazdów dostawczych w ramach przepisów UE ustanowiono wiążące cele z zakresu emisji w odniesieniu do floty nowych samochodów i vanów. Cele dotyczące samochodów (130 gco 2 /km w 2015 r.) i vanów (175 gco 2 /km w 2017 r.) osiągnięto już w 2013 r. Wstępne dane dotyczące rejestru z 2014 r. wykazują, że średni poziom emisji w przypadku nowej floty samochodów wynosił 123,4g CO 2 /km, a w przypadku vanów 169,2 gco 2 /km. Jeżeli takie tempo postępu utrzyma się, producenci będą coraz bliżsi osiągnięcia celu na 2021 r. dotyczącego samochodów, wynoszącego 95 gco 2 /km oraz celu na 2020 dotyczącego vanów, wynoszącego 147 gco 2 /km. Strategia dotycząca pojazdów ciężarowych przyjęta w maju 2014 r. stanowi pierwszą inicjatywę UE ukierunkowaną na rozwiązanie problemu zużycia paliwa i emisji CO 2 z pojazdów ciężarowych, autobusów i autokarów. Zgodnie ze strategią pierwszym krokiem Komisji w tym zakresie będzie dokonanie pomiarów dotyczących zużycia paliwa i poziomu emisji CO 2 pojazdu za pomocą metody symulacji komputerowej (VECTO). Podejście to znalazło potwierdzenie w pakiecie unii energetycznej na 2015 r. Jakość paliwa W kwietniu 2015 r. Parlament Europejski i Rada zgodziły się, aby do 2020 r. zmienić dyrektywę w sprawie jakości paliwa i dyrektywę w sprawie odnawialnych źródeł energii w celu uwzględnienia 13

skutków pośredniej zmiany użytkowania gruntów spowodowanej wzrostem określonych upraw służących produkcji biopaliw. W ramach nowych przepisów: ustalony zostanie pułap 7 % w odniesieniu do ilości określonych upraw, głównie roślin spożywczych, które mogą przyczynić się do osiągnięcia celu 10 % udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie na 2020 r.; wprowadzony zostanie docelowy orientacyjny poziom wynoszący 0,5 % w odniesieniu do zaawansowanych biopaliw; oraz Komisja będzie zobowiązana do uwzględnienia skutków pośredniej zmiany użytkowana gruntów poprzez wprowadzenie do swoich sprawozdań wskaźników emisji. 4.3.7. Fluorowane gazy cieplarniane Rozporządzenie w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych z 2014 r. obowiązuje od dnia 1 stycznia 2015 r. W ramach rozporządzenia wzmacnia się obowiązujące środki (np. środek ograniczający rozprzestrzenianie się gazów dzięki wykrywaniu nieszczelności, instalacja sprzętu przez wyszkolonych pracowników, odzyskiwanie wykorzystanych gazów itp.) i wprowadza się stopniowe wycofywanie fluorowanych gazów cieplarnianych, co ograniczy całkowitą ilość emisji fluorowanego gazu cieplarnianego UE o dwie trzecie do 2030 r. w stosunku do poziomów z 2014 r. W ramach rozporządzenia zakazano również w pewnych okolicznościach wprowadzania na rynek fluorowanych gazów cieplarnianych, jeżeli dostępne są alternatywne produkty (np. domowe chłodziarki i zamrażarki zawierające wodorofluorowęglowodory o współczynniku ocieplenia globalnego przekraczającym 150). 5. POLITYKA UE W ZAKRESIE PRZYSTOSOWANIA SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Celem strategii UE z 2013 r. dotyczącej przystosowania się do zmiany klimatu jest dążenie do zwiększenia odporności Europy na zmianę klimatu. W ramach strategii w UE promuje się działania w zakresie przystosowania, zapewniając, aby kwestie dotyczące przystosowania były uwzględniane we wszystkich stosownych politykach UE (uwzględniając) i promując większą koordynację, spójność i wymianę informacji. W 2017 r. Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące wdrażania strategii przystosowania się do zmiany klimatu. Ogólne tendencje obejmują następujące kwestie: państwa członkowskie uwzględniają planowanie przystosowania się do zmiany klimatu i określenie zagrożeń i podatności związanych ze zmianą klimatu. 20 państw członkowskich przyjęło krajowe strategie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, a większość pozostałych państw członkowskich jest w trakcie ich przygotowywania. ponad połowa państw członkowskich przeznaczyła środki finansowe na przystosowanie się, chociaż mniej niż połowa dysponuje specjalnym budżetem na realizację działań z zakresu przystosowania się w sektorach najbardziej podatnych na zagrożenia. większość państw członkowskich musi jeszcze określić i wdrożyć plany działania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. w większości państw członkowskich, z pewnymi różnicami w zależności od państwa, kwestia opracowania i wdrożenia systemu monitorowania i oceny pozostaje nierozwiązana. 6. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ W ZWIĄZKU ZE ZMIANĄ KLIMATU W niniejszej sekcji dokonano przeglądu korzystania z finansowania działań w związku ze zmianą klimatu wynikającego ze sprzedaży na aukcji uprawnień EU ETS i z budżetu UE. W sekcji tej 14

podsumowano również dane dotyczące wydatków związanych z klimatem poniesionych przez UE i państwa członkowskie w ramach wsparcia krajów rozwijających się. 6.1. Dochód ze sprzedaży na aukcji uprawnień EU ETS 6.1.1. Wykorzystanie dochodów ze sprzedaży na aukcji przez państwa członkowskie W 2014 r. całkowity dochód ze sprzedaży na aukcji uprawnień EU ETS wynosił 3,2 mld EUR. Zgodnie z dyrektywą w sprawie EU ETS państwa członkowskie powinny wykorzystać co najmniej 50 % dochodu ze sprzedaży na aukcji lub równoważnik finansowej wartości na cele związane z klimatem i energią. W 2014 r. państwa członkowskie wykorzystały lub planowały wykorzystać średnio około 87 % tych dochodów lub równoważnik ich finansowej wartości na cele związane z klimatem lub energią, głównie aby wesprzeć inwestycje krajowe w ochronę klimatu i energię. Kilka państw członkowskich jest jednak wciąż w trakcie ustanawiania odpowiednich instrumentów prawnych i finansowych, aby wykorzystać część swoich dochodów. Belgia nie dostarczyła jeszcze szczegółowych danych dotyczących wykorzystania jakichkolwiek swoich dochodów, ponieważ nie osiągnięto porozumienia w sprawie ich przydziału między organy. Wykres 5 Zgłoszony dochód lub równoważnik jego finansowej wartości, który wykorzystano lub planowano wykorzystać w 2014 r. do celów związanych z klimatem i energią Dochody ze sprzedaży na aukcji (mln EUR) 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Use Nie odnotowano of auctioning wykorzystania revenues dochodów not reported ze sprzedaży na aukcji Not Niewykorzystane used for climate do celów & związanych energy related z klimatem purposes i energią Used Wykorzystane for international na szczeblu międzynarodowym climate & energy do celów related związanych purposes z klimatem i energią Used Wykorzystane for domestic na szczeblu climate krajowym & energy do celów related związanych purposes z klimatem i energią Źródło: Komisja Europejska. **HR: sprzedaż na aukcji rozpoczęto w 2015 r., więc w 2014 r. nie odnotowano dochodów Biorąc pod uwagę rodzaj wspieranych działań, Dania i Zjednoczone Królestwo wykorzystują znaczącą część swoich dochodów ze sprzedaży na aukcji lub równoważnik ich finansowej wartości na finansowanie projektów badawczych w dziedzinie ograniczania emisji, w tym technologii CCS. Francja inwestuje całe dochody w poprawę efektywności energetycznej budynków publicznych przeznaczonych na mieszkania socjalne. W 2014 r. i 2015 r. Szwecja przekazała na ekofundusz klimatyczny UNFCCC kwotę równoważną 32 mln EUR ze swoich dochodów ze sprzedaży na aukcji. 15

Więcej informacji dotyczących sposobu wykorzystania przez państwa członkowskie dochodów ze sprzedaży na aukcji uprawnień EU ETS zostało zamieszczone w załączonym dokumencie roboczym służb Komisji. 6.1.2. NER300 i proponowany fundusz na rzecz innowacji W ramach programu NER300 w 20 państwach członkowskich wybrano do finansowania 38 projektów związanych z energią ze źródeł odnawialnych oraz jeden projekt CCS. Łączna kwota finansowania NER300 wyniesie 2,1 mld EUR i oczekuje się, że zapewni ona dźwignię finansową dla dodatkowej kwoty 2,7 mld EUR inwestycji prywatnych. W swoich konkluzjach z października 2014 r. Rada Europejska wzywa Komisję do odnowienia i przedłużenia programu NER300 na okres po 2020 r. Nowy fundusz na rzecz innowacji proponowany w ramach zmienionej dyrektywy w sprawie EU ETS dysponowałby uprawnieniami o wartości 400 mln plus 50 mln nierozdzielonych uprawnień. Opierałby się on na programie NER300, rozszerzając swój zakres o innowacje w zakresie technologii niskoemisyjnych w sektorach przemysłowych. 6.1.3. Wniosek dotyczący funduszu na rzecz modernizacji W lipcu 2015 r. Komisja zaproponowała również nowy fundusz na rzecz modernizacji przeznaczony dla 10 państw członkowskich o PKB na mieszkańca mniejszym niż 60 % średniej UE w celu dokonania modernizacji ich systemów energetycznych i poprawy efektywności energetycznej oraz w celu ostatecznego zapewnienia obywatelom czystszej, bezpiecznej i przystępnej cenowo energii. W okresie między 2021 r. a 2030 r. do ustanowienia funduszu zostanie wykorzystane 2 % uprawnień, czyli w sumie około 310 mln uprawnień. 6.2. Uwzględnienie aspektu polityki przeciwdziałania zmianie klimatu w budżecie UE Wspieranie przejścia na niskoemisyjność i odporność na zmianę klimatu w UE za pomocą wieloletnich ram finansowych W obecnych wieloletnich ramach finansowych docelowo wydzielono kwotę stanowiącą co najmniej 20 % budżetu UE, przeznaczoną na cele związane z ochrona klimatu. Kwota ta wynosi około 180 mld EUR i wzrosła trzykrotnie z 6 8 % udziału w budżecie UE na lata 2007 2013. Te wydatki związane z ochroną klimatu poddaje się corocznej kontroli zgodnie z metodą opracowana przez Komisję. Odnotowano znaczny postęp. Łączny wkład w 2015 r. stanowi 16,8 %. Oczekuje się, że w 2016 r. udział budżetu UE w wysokości 20,6 % przyczyni się do osiągnięcia celów UE w zakresie klimatu: europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne stanowią ponad 43 % wieloletnich ram finansowych. Działanie w dziedzinie klimatu uwzględniono w rozporządzeniach w sprawie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w 28 umowach o partnerstwie oraz w ponad 530 programach dotyczących poszczególnych funduszy. Opracowano wspólną metodę, aby określić poziom wsparcia na rzecz celów związanych ze zmianą klimatu. Ponad 110 mld EUR zapewni wsparcie dla celów związanych z działaniami w dziedzinie klimatu, co odpowiada około 23 25 % łącznych funduszy. Dokładna kwota będzie znana na koniec trwającego okresu programowania, po przyjęciu wszystkich programów. Następnie państwa członkowskie wykorzystają tę kwotę na rzecz projektów związanych z klimatem; oczekuje się, że co najmniej 35 % budżetu programu Horyzont 2020 stanowiącego 79 mld EUR zostanie zainwestowane w projekty związane z klimatem. W czasie sporządzania niniejszego sprawozdania 80 % budżetu na 2014 r. podlegało monitorowaniu i zarejestrowano 22 % wydatków związanych z klimatem. Programowanie w odniesieniu do obszarów tematycznych jest bliskie zapewnienia osiągnięcia celu klimatycznego na poziomie 35 %. Działania oddolne nie prowadzą jednak do dużej liczby projektów związanych z klimatem i same w sobie odpowiadają 25 % całkowitego budżetu programu 16

Horyzont 2020. W związku z tym konieczne jest natychmiastowe podjęcie działań naprawczych w celu osiągnięcia uwzględnionego celu na poziomie 35 % oraz w celu uniknięcia dalszych niezadowalających wyników w 2015 r. i w kolejnych latach. Ponadto zintegrowany strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych jest pierwszym produktem badań naukowych i innowacji w ramach unii energetycznej stanowiącym nowy bodziec dla rozwoju i rozpowszechniania technologii niskoemisyjnych dzięki lepszej koordynacji i ustalaniu priorytetów. W planie kładziony jest nacisk na dziesięć kluczowych kierunków działania, które mają na celu określenie priorytetów badań naukowych i innowacji w ramach unii energetycznej. W ramach planu proponowany jest także nowy produkt finansowy zwany instrumentem na rzecz projektów energetycznych demo, opracowany we współpracy z EBI i ukierunkowany na pierwsze w swoim rodzaju podejmowane na dużą skalę komercyjne działania demonstracyjne. w przypadku wspólnej polityki rolnej (WPR) okres 2014 2015 jest okresem przejściowym. Nowa WPR wejdzie w życie w 2015 r. i będzie obejmowała wypłatę około 4 mld EUR z samych środków na rzecz ekologizacji. Programy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich są zatwierdzane głównie w ciągu 2015 r., przy czym projekty są realizowane po dacie zatwierdzenia programów, co skutkuje znaczącym wzrostem wydatków z zakresu rozwoju obszarów wiejskich na rzecz działań w dziedzinie klimatu. 6.3. Wydatki związane z klimatem poniesione przez UE i państwa członkowskie w ramach wsparcia krajów rozwijających się Wsparcie na rzecz krajów rozwijających się odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu uzgodnionego celu z zakresu ograniczenia globalnego wzrostu średniej temperatury do poziomu poniżej 2 C w stosunku do poziomu sprzed rewolucji przemysłowej, dzięki przejściu na gospodarki o niskiej emisji gazów cieplarnianych oraz wspierająniu odpornego na zmianę klimatu, zrównoważonego rozwoju. Podczas szczytu klimatycznego w Kopenhadze w 2009 r. kraje rozwinięte zobowiązały się, że w ramach celu krótkoterminowego wspólnie zgromadzą 30 mld USD dodatkowych środków publicznych na finansowanie działań w związku ze zmianą klimatu w okresie 2010 2012 ( szybka pomoc finansowa ). Państwa te zobowiązały się również, że w ramach celu długoterminowego wspólnie zgromadzą 100 mld USD rocznie do 2020 r. ( długoterminowe finansowanie ) w kontekście istotnych działań łagodzących i przejrzystości w realizacji. Te środki finansowe będą pochodzić z wielu różnych źródeł publicznych i prywatnych, dwustronnych i wielostronnych, w tym z alternatywnych źródeł finansowania. Te zobowiązania w wysokości 100 mld USD w znacznym stopniu przyczyniły się do zwiększenia finansowania działań w związku ze zmianą klimatu w kontekście współpracy na rzecz rozwoju i poprzez wielostronne banki rozwoju. UE i jej państwa członkowskie są największymi podmiotami udzielającymi oficjalnej pomocy rozwojowej krajom rozwijającym się wynoszącej ponad 70 mld USD rocznie (około 58 mld EUR w 2014 r.). UE i państwa członkowskie przydzieliły 7,34 mld EUR na szybką pomoc finansową w okresie 2010 2012. Ponadto w 2014 r. UE i państwa członkowskie łącznie przeznaczyły 14,5 mld EUR na pomoc dla krajów rozwijających się w rozwiązywaniu problemów powodowanych zmianą klimatu. Wartość ta obejmuje źródła finansowania działań w związku ze zmianą klimatu pochodzące z budżetów publicznych i innych instytucji finansujących rozwój. Od 2014 r. w skład tej kwoty wchodzi kwota 2,1 mld EUR udostępniona przez EBI na finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu. W porównaniu z rokiem poprzednim w obliczeniach uwzględniono pełniejszy zbiór danych liczbowych dotyczących zakładanych wielostronnych wkładów. 17