Parlemeter listopad 2012 r. Eurobarometr Parlamentu Europejskiego (EB/PE 78.2)

Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Dział Badania Opinii Publicznej Bruksela, 14 lutego 2013 r. Parlemeter listopad r. Eurobarometr Parlamentu Europejskiego (EB/PE 78.2) KRÓTKA ANALIZA Zakres badania: Respondenci: Metodologia: Badanie w terenie: UE7 (26 739 obywateli europejskich) Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat wywiad bezpośredni (CAPI) przeprowadzone w okresie od 17 listopada do 2 grudnia r. przez TNS Opinion WPROWADZENIE... 3 A. ZAINTERESOWANIE UNIĄ EUROPEJSKĄ ORAZ PARLAMENTEM EUROPEJSKIM... 11 B. INORMACJE NA TEMAT PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 14 1. OBECNOŚĆ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO W MEDIACH... 14 2. POPULARNE ŹRÓDŁA INFORMACJI... 17 3. TEMATY LUB OBSZARY POLITYKI, O KTÓRYCH EUROPEJCZYCY CHCIELIBY OTRZYMYWAĆ WIĘCEJ INFORMACJI... 21 C. WIZERUNEK PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 24 1. 2. D. OGÓLNY WIZERUNEK PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 24 SZCZEGÓŁOWE CECHY WIZERUNKU PE... 27 WIEDZA NA TEMAT PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 30 1. WIEDZA NA TEMAT FUNKCJONOWANIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 30 2. WIEDZA NA TEMAT PROCESU PODEJMOWANIA DECYZJI W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM... 33 E. ROLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 36 1. 2. 3. SYTUACJA OBECNA... 36 POSTRZEGANIE PE (W PRZESZŁOŚCI)... 39 ŻYCZENIA (NA PRZYSZŁOŚĆ)... 42 F. PARLAMENT EUROPEJSKI DZIŚ I JUTRO: PRIORYTETOWE OBSZARY POLITYKI ORAZ WARTOŚCI... 45 1. 2. PRIORYTETOWE OBSZARY POLITYKI... 45 WARTOŚCI WYMAGAJĄCE OBRONY... 48

Badania Eurobarometru wykorzystane w celu zaobserwowania występujących tendencji: EB77.4 Dwa lata przed wyborami europejskimi w 2014 r. Badanie w terenie: 2 17 czerwca r. (TNS Opinion) Zakres badania: bezpośrednie wywiady z 26 622 obywatelami europejskimi Respondenci: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat EB 76.3 Badanie Parlemeter Badanie w terenie: Zakres badania: Respondenci: 3 20 listopada r. (TNS Opinion) bezpośrednie wywiady z 26 594 osobami Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Badanie Parlemeter Badanie w terenie: Zakres badania: Respondenci: 16 stycznia 22 lutego 2009 r. (TNS Opinion) bezpośrednie wywiady z 26 718 osobami Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Badanie Parlemeter Badanie w terenie: Zakres badania: Respondenci: 22 września 3 listopada 2007 r. (TNS Opinion) bezpośrednie wywiady z 26 768 osobami Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat EB 71.1 EB 68.1 EB 66.1 Standardowe badanie EB Badanie w terenie: 6 września 10 października 2006 r. (TNS Opinion) Zakres badania: bezpośrednie wywiady z 29 152 osobami Respondenci: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Należy przypomnieć czytelnikom, że wyniki badania mają jedynie charakter szacunkowy, którego dokładność przy niezmienionych pozostałych warunkach zależy od wielkości próby i zaobserwowanej wartości procentowej. Przy próbach liczących ok. 1 000 wywiadów (wielkość próby stosowana zazwyczaj na szczeblu państwa członkowskiego) rzeczywiste wartości procentowe, czyli wartości, jakie uzyskano by przeprowadzając wywiad z całą populacją, wahają się w następujących przedziałach ufności: Zaobserwowane wartości procentowe 1 lub 9 Przedziały ufności +/ 1,9 punktu 2 lub 8 +/ 2,5 punktu 2 lub 7 +/ 2,7 punktu lub 6 +/ 3,0 punktu 5 +/ 3,1 punktu

WPROWADZENIE Niniejsza siódma edycja badania Parlemeter została przeprowadzona przez TNS Opinion & Social między 17 listopada a 2 grudnia r. i objęła 26 739 obywateli europejskich z 27 państw członkowskich UE. Czytelnicy zauważą, że analiza zmian wyników w czasie sięga wcześniejszego badania Parlemeter z listopada r. Jednak w przypadku niektórych pytań tendencje sięgają jesieni 2007 r. W takich przypadkach celem badania jest porównanie obecnych wyników półtora roku przed wyborami europejskimi w 2014 r. z tymi samymi pytaniami, które zadano około półtora roku przed wyborami europejskimi w 2009 r. Podobnie jak w przypadku każdego badania tego typu należy pamiętać, że średnia europejska jest ważona, a sześć najludniejszych państw członkowskich stanowi około 7 tej średniej. Na koniec należy przypomnieć, że wszelkie badania dostarczają szacunkowych danych, których dokładność zależy od wielkości próby. Zawsze występuje przybliżony margines błędu, który określa wskaźnik wiarygodności wyników1. Kontekst Tak jak w przypadku każdego badania, kontekst przeprowadzanego badania w terenie wpływa na udzielane odpowiedzi. Jeśli chodzi o sferę gospodarczą, w instytucjach europejskich (Rada ECOFIN, Rada Europejska) zorganizowano szereg spotkań bądź spotkania były w trakcie przygotowań. Oczekiwano rozwiązań wielu kluczowych kwestii: nadzoru bankowego, paktu wzrostu, unii bankowej, dokapitalizowania banków itd. Panowała ogromna niepewność związana zarówno z rzeczonymi kwestiami, jak i z wynikiem dyskusji dotyczących zmian długoterminowej prognozy finansowej. Jeśli chodzi o sferę polityczną, to przed przeprowadzeniem badania, w czasie jego trwania bądź po nim w wielu państwach członkowskich odbywały się wybory: wybory prezydenckie w Słowenii, wybory parlamentarne w Rumunii, w październiku r. regionalne i lokalne wybory w Belgii, Hiszpanii, we Włoszech, w Republice Czeskiej oraz w Finlandii. Wszystkim towarzyszyły ożywione dyskusje. Podczas analizowania zmian wyników w czasie należy wziąć pod uwagę wydarzenia, które miały miejsce między dwoma badaniami (listopad r. oraz przełom listopada i grudnia r.), w szczególności szereg spotkań poświęconych kryzysowi, wybory prezydenckie w Finlandii oraz Francji, jak i pozostałe wybory w kilku państwach członkowskich. Ponadto powinniśmy również pamiętać o okolicznościach, w których przeprowadzane było badanie Parlemeter w r., z którymi porównane są obecne wyniki badania: proponowane referendum w sprawie euro oraz powołanie nowego premiera Grecji, zmiana na stanowisku premiera Włoch oraz wzrost stóp procentowych długu publicznego w wielu krajach należących do strefy euro. 1 Zobacz specyfikacje techniczne na str. 2

Najważniejsze wnioski Najważniejsze wnioski tego badania można podsumować następująco: Od 2006 r. nastąpił wyraźny wzrost zainteresowania opinii publicznej sprawami europejskimi. Od 2008 r. głównym powodem niepokoju dla Europejczyków jest kryzys gospodarczy, co jest z pewnością wynikiem europeizacji debaty politycznej, która była prowadzona podczas ostatnich wyborów krajowych. Od jesieni 2007 r., na około półtora roku przed wyborami europejskimi w 2009 r., nastąpił wzrost o 22 punkty procentowe, jeśli chodzi o obecność Parlamentu Europejskiego w mediach odnotowywaną przez obywateli. Jednak od r. obecność w mediach nieco spadła. Wizerunek Parlamentu Europejskiego w oczach Europejczyków nie uległ większym zmianom w ciągu minionego roku. Względna większość postrzega Parlament Europejski w sposób neutralny, podczas gdy tylko ponad jedna czwarta Europejczyków wspominała o wizerunku pozytywnym i negatywnym. Trzy pytania skupiły się na znaczeniu, jakie Europejczycy nadają roli Parlamentu w funkcjonowaniu UE: - trzy czwarte Europejczyków uważa, że obecnie Parlament odgrywa ważną rolę, - absolutna większość chciałaby, by w przyszłości Parlament odgrywał większą rolę, - ponad jedna trzecia Europejczyków uważa, że rola Parlamentu zwiększyła się w ostatnim dziesięcioleciu. Jednak od 2007 r. odsetek ten znacznie zmalał. Nastąpiła wyraźna zmiana, jeśli chodzi o źródła informacji, z jakich korzystają Europejczycy. Po raz pierwszy w historii tego pytania internet stał się drugim najczęściej cytowanym źródłem spośród tych, z których korzystają obywatele, poszukując informacji o Parlamencie Europejskim. Internet nadal pozostaje daleko w tyle za telewizją, która jest wciąż głównym źródłem informacji. Jednak obecnie internet plasuje się o 10 punktów procentowych przed prasą drukowaną. Tak jak to miało miejsce wcześniej, absolutna większość Europejczyków uważa, że walka z ubóstwem to polityka, którą Parlament Europejski powinien traktować jako priorytet. Na drugim miejscu stoi koordynacja polityki gospodarczej, o czym wspomina ponad jedna trzecia respondentów, a jedna trzecia mówi o poprawie ochrony konsumentów i zdrowia publicznego. Ochrona praw człowieka pozostaje w oczach Europejczyków nadrzędną wartością. Drugie miejsce zajmuje solidarność między państwami członkowskimi UE, na którą wskazuje ponad jedna trzecia respondentów, wyprzedzając równość mężczyzn i kobiet, która spadła na trzecie miejsce wraz z wolnością wypowiedzi. 4

*** Dokument tematyczny Krótkiej analizie towarzyszą cztery szczegółowe analizy lub dokumenty tematyczne. Każdy dokument tematyczny ma na celu przedstawienie z odrębnych punktów widzenia szczegółowej analizy wyników niniejszego badania Parlemeter, uzupełniając w ten sposób najważniejsze wnioski. Cztery dokumenty tematyczne przedstawiają: 1) 2) 3) 4) różnice wyników między państwami strefy euro i państwami spoza tej strefy, różnice między mężczyznami a kobietami, różnice ze względu na wiek, różnice ze względu na wykonywany zawód. 5

A. Zainteresowanie sprawami europejskimi Europejczycy są znacznie bardziej zainteresowani sprawami europejskimi niż byli w 2006 r., kiedy po raz pierwszy zadano to pytanie. W r. 5 () Europejczyków stwierdziło, że interesują się sprawami europejskimi, natomiast 4 ( ) uznało, że się nimi nie interesuje. Na wynik ten najprawdopodobniej wpływa fakt, iż Europa odgrywa większą niż kiedykolwiek rolę w krajowych debatach politycznych, zwłaszcza podczas wyborów parlamentarnych i prezydenckich, które odbyły się od 2006 r. Największy wzrost odnotowano w Szwecji (6, 6), Holandii (7, 1) oraz Wielkiej Brytanii (5, 8). Najbardziej znaczny spadek wystąpił w Republice Czeskiej (, 19), Polsce (5, 14), na Słowacji (, 12) oraz w Grecji (5, 12). Zmiany te, naniesione na mapę, wyraźnie pokazują odmienne tendencje na Wschodzie i na Zachodzie: wzrost zainteresowania na Zachodzie przy jednoczesnym spadku zainteresowania na Wschodzie. Ostatnią tendencję należy postrzegać w kontekście okoliczności z roku 2006, które mogły się przyczynić do większego niż obecnie zainteresowania sprawami europejskimi w nowych państwach członkowskich, które przystąpiły do UE w 2004 r., oraz w dwóch państwach kandydujących w tym czasie. Na te okoliczności składają się: - niedawne przystąpienie do UE nowych państw członkowskich, - fakt, że Parlament Europejski przyjął w styczniu 2006 r. 53 obserwatorów z Bułgarii i Rumunii, - osiągnięte przez 25 państw członkowskich UE porozumienie dotyczące dyrektywy usługowej (29 maja 2006 r.). B. Informacje o Parlamencie Europejskim 1) Obecność Parlamentu Europejskiego w mediach Prawie dwie trzecie Europejczyków twierdzi, że słyszało ostatnio o Parlamencie Europejskim w mediach (6, 5 punktów procentowych od listopada r.). Należy pamiętać, że rok temu kryzys gospodarczy osiągnął swoje apogeum, co znalazło spory oddźwięk medialny. Porównanie z tym samym okresem przed wyborami do PE w 2009 r. pokazuje jednak, że obecnie zainteresowanie mediów Parlamentem Europejskim jest większe o 22 punkty procentowe (6) niż jesienią 2007 r. (4). 6

2) Popularne źródła informacji Obecnie internet stał się drugim preferowanym źródłem informacji (, 0 od listopada r.), z którego korzystają Europejczycy w celu zasięgnięcia informacji o Parlamencie Europejskim, pozostając w tyle za telewizją (6, 5) oraz plasując się przed prasą drukowaną (, 2). Radio zajmuje czwarte miejsce z 1 ( 3). Popularność zyskały w szczególności strony Parlamentu Europejskiego, w przypadku których w przeciągu tylko jednego roku zaobserwować można wzrost zainteresowania z 1 do (). W kontekście kategorii społeczno-demograficznych, respondenci, którzy najczęściej wymieniają internet jako preferowane źródło informacji, to osoby poniżej 35. roku życia, osoby najlepiej wykształcone oraz studenci. 3) Tematy lub obszary polityki, o których Europejczycy chcieliby otrzymywać więcej informacji Nie jest zaskoczeniem, że najczęstszą odpowiedzią na szczeblu europejskim są rozwiązania UE mające na celu walkę z kryzysem (), za którymi zaraz na drugim miejscu plasuje się plan inwestycyjny na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, w tym miejsc pracy dla młodych ludzi (). Europejczyków chciałoby otrzymywać więcej informacji na temat przysługujących im praw jako obywatelom Unii Europejskiej, przy czym 2 na temat ochrony konsumentów i na temat przyszłości energii w UE. W państwach nienależących do strefy euro prowadzi plan inwestycyjny na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, w tym miejsc pracy dla młodych ludzi (), plasując się przed przysługującymi prawami z tytułu europejskiego obywatelstwa () oraz rozwiązaniami mającymi na celu walkę z kryzysem (). W państwach należących do strefy euro pierwsze miejsce zajmują rozwiązania mające na celu walkę z kryzysem osiągając ; odpowiedź ta padała najczęściej w 13 z 17 państw członkowskich UE. Przy tej okazji warto przypomnieć opublikowane 6 września r. odpowiedzi respondentów na jedno z pytań we wcześniejszym badaniu zatytułowanym Dwa lata przed wyborami europejskimi2 w 2014 r. Respondentów zapytano, jakie obszary polityki powinno traktować się priorytetowo, biorąc pod uwagę kryzys gospodarczy. Na czele znalazły się praca i zwalczanie bezrobocia (7), a na drugim miejscu zmniejszenie zadłużenia publicznego państw członkowskich UE (). Trzecie miejsce zajęły ex aequo siła nabywcza i zwalczanie inflacji oraz pobudzanie wzrostu gospodarczego (). C. Wizerunek Parlamentu Europejskiego 1) Ogólny wizerunek Parlamentu Europejskiego 2 EB/PE 77.4. Badanie w terenie: 2 17 czerwca r. 7

Wizerunek Parlamentu Europejskiego nie uległ większej zmianie od momentu przeprowadzenia badania w listopadzie r. ( 2) Europejczyków nadal postrzega instytucję w sposób neutralny. Odsetek Europejczyków, którzy postrzegają PE w sposób pozytywny, wzrósł od ubiegłego roku nieznacznie z do, podobnie jak odsetek respondentów, którzy negatywnie postrzegają PE (z do ). Jednakże od jesieni 2007 r., tj. ponad półtora roku przed wyborami europejskimi w 2009 r., pozytywny wizerunek PE uległ osłabieniu: wtedy PE postrzegało pozytywnie Europejczyków ( 12 punktów procentowych do r.). W r. na szczeblu krajowym większość respondentów w czterech państwach (Bułgaria, Malta, Rumunia i Włochy) pozytywnie postrzegało Parlament Europejski, podczas gdy większość respondentów w trzech państwach (Wielka Brytania, Grecja i Portugalia) negatywnie postrzegało PE. Większość respondentów w pozostałych 20 państwach ma neutralny obraz Parlamentu Europejskiego. W kontekście społeczno-demograficznym młodzież najbardziej pozytywnie postrzega PE, jest to utrwalona tendencja we wszystkich badaniach. Z punktu widzenia wykonywanego zawodu kierownicy i dyrektorzy, pracownicy umysłowi oraz studenci również częściej postrzegają instytucję w sposób pozytywny niż negatywny oraz chcieliby, aby PE odgrywał jeszcze większą rolę. Z punktu widzenia wieku respondenci w wieku co najmniej 40 lat najbardziej negatywnie postrzegają PE, jak również bezrobotni, osoby pracujące na własny rachunek oraz emeryci, a także osoby, które chciałyby, aby PE odgrywał mniejszą rolę. D. Wiedza na temat Parlamentu Europejskiego Co Europejczycy wiedzą na temat funkcjonowania Parlamentu Europejskiego oraz jego procesu podejmowania decyzji? Oczywiste jest, że podczas wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. odbywać się będzie więcej upolitycznionych debat, w szczególności dzięki wyborom pośrednim przewodniczącego Komisji Europejskiej przez Europejczyków. Wyniki wskazują na świadomość niepowtarzalnych cech charakterystycznych, które są właściwe, zarówno pod kątem krajowym, jak i politycznym, dla parlamentu wybieranego w powszechnych wyborach bezpośrednich. 1) Wiedza na temat funkcjonowania Parlamentu Europejskiego Kiedy zapytano respondentów, na jakiej zasadzie europosłowie zasiadają w PE, odpowiedziało, że według swojej przynależności politycznej (1 od wiosny 2007 r.). Jednak ( 8) cały czas sądzi, że posłowie do PE zasiadają według narodowości. 2) Wiedza na temat procesu podejmowania decyzji Respondenci w swoich odpowiedziach podzielili się po równo, gdy zasugerowano im dwie metody podejmowania decyzji. (2 od jesieni 2007 r.) twierdzi, że decyzje 8

podejmowane są zgodnie z przynależnością polityczną posłów do PE, natomiast ( 4) uważa, że zgodnie z interesami państw członkowskich, które europosłowie reprezentują. ( 2) spontaniczne uznało obie odpowiedzi za poprawne, a stwierdziło, że trudno powiedzieć ( 6). E. Rola Parlamentu Europejskiego Badanym zadano trzy pytania dotyczące postrzegania przez nich roli odgrywanej przez Parlament Europejski. Szczegóły znajdują się poniżej. Warto zwrócić uwagę na uzasadnienie udzielanych odpowiedzi w państwach należących do strefy euro i najbardziej dotkniętych kryzysem gospodarczym. W tych państwach członkowskich respondenci cały czas uważają, że na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat rola Parlamentu Europejskiego osłabiła się, ale również w niektórych przypadkach znaczna część chciałaby, aby w przyszłości instytucja ta odgrywała jeszcze istotniejszą rolę. 1) Obecna sytuacja 7 ( 2 od listopada r.) Europejczyków nadal wierzy, że obecnie PE odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu UE. Taki sam wynik uzyskano jesienią 2007 r. 2) Postrzeganie PE (w przeszłości) Pytanie: Czy Pana(i) zdaniem, w ciągu ostatnich 10 lat rola Parlamentu Europejskiego w UE wzrosła, spadła, czy nie zmieniła się? Wyniki wskazują, że od stycznia 2009 r., kiedy ostatnio zadano to pytanie, większość Europejczyków ciągle wierzy, że rola PE w UE wzrosła (, 7). Obecnie więcej badanych uważa jednak, że rola PE spadła: nastąpił znaczny wzrost z 1 w styczniu 2009 r. do w listopadzie r. (3). Jak już wspomniano wcześniej, wrażenie to odczuwane jest w szczególności w tych państwach członkowskich, które są najbardziej dotknięte kryzysem: respondentów w Hiszpanii (5) uważa, że rola PE uległa osłabieniu, podobnie jak 4 w Portugalii (9), w Grecji (5) oraz 3 w Irlandii (1). 3) Życzenia (na przyszłość) Obecnie 5 Europejczyków chciałoby, aby w przyszłości PE odgrywał istotniejszą rolę: jest to o 9 punktów procentowych więcej niż w listopadzie r. W porównywalnym okresie jesienią 2007 r. odsetek ten wynosił tylko 4. Badani we wszystkich państwach należących do strefy euro i najbardziej dotkniętych kryzysem mają nadzieję, że w przyszłości PE będzie odgrywał istotniejszą rolę: Cypr (7, ), Hiszpania (68 %, ), Grecja (6, +9), Irlandia (5, 1) oraz Włochy (4, ). Najbardziej znaczące zmiany odnotowano w Wielkiej Brytanii (, 0), Bułgarii (6, 7) oraz Polsce (6, 5). Mimo wzrostu o 20 punktów procentowych w Wielkiej Brytanii jest to i tak jeden z najniższych wyników w tym pytaniu. 9

Tylko trzy państwa członkowskie odnotowały spadek liczby respondentów, którzy chcieliby, aby w przyszłości PE odgrywał istotniejszą rolę: Holandia (47 %, 6), Austria (, 2) oraz Słowacja (5, 1). F. Parlament Europejski dziś i jutro: wartości oraz priorytetowe obszary polityki Zjawisko obserwowane od początku kryzysu stale nabiera tempa. Przede wszystkim Europejczycy chcą, aby Parlament Europejski propagował rozwój polityki UE, która reaguje na ich bieżące obawy. 1) Priorytetowe obszary polityki: Europejczycy nadal uważają, że PE powinien uznać za swój główny priorytet zwalczanie ubóstwa. Wspomniało tak 5 badanych ( od listopada r.). W państwach należących do strefy euro, za wyjątkiem Malty i Włoch, jest to najczęściej udzielana odpowiedź dotycząca priorytetowych obszarów polityki w pozostałych 15 państwach członkowskich (5). W państwach nienależących do strefy euro, za wyjątkiem Litwy, odpowiedź ta również padała najczęściej (5). Koordynacja polityki gospodarczej, budżetowej i podatkowej jest wymieniana jako drugi priorytetowy obszar polityki, a wspomniana została przez respondentów ( 2). W tym przypadku występuje znaczna rozbieżność pomiędzy państwami należącymi () a nienależącymi () do strefy euro. 2) Wartości wymagające obrony: Podobnie jak w poprzednich badaniach ochrona praw człowieka (5, bez zmian) plasuje się na pierwszym miejscu jako wartość, którą według Europejczyków PE powinien bronić. Solidarność między państwami członkowskimi UE (, ) zajmuje drugie miejsce. Wolność wypowiedzi pozostaje na miejscu trzecim, osiągając 3, ex aequo z równością mężczyzn i kobiet (3, 1). Dział Badania Opinii Publicznej Jacques Nancy 2 2 284 24 85 EPEurobarometer@europarl.europa.eu 10

A. ZAINTERESOWANIE UNIĄ EUROPEJSKĄ ORAZ PARLAMENTEM EUROPEJSKIM a) Średnia europejska 11

b) Wyniki krajowe 12

c) Wyniki krajowe: zmiany QP13a Czy powiedział(a)by Pan(i), że jest bardzo zainteresowany(a), raczej zainteresowany(a), raczej niezainteresowany(a) czy w ogóle niezainteresowany(a) sprawami europejskimi? Ogółęm 'Zainteresowany(a)' EB66.1* Wrz.-Paźd. Grudzień 2006 2006 Ogółęm 'Niezainteresowany(a)' EB66.1* Wrz.-Paźd. Grudzień 2006 2006 Trudno powiedzieć EB66.1* Wrz.-Paźd. Grudzień 2006 2006 UE27 (UE25*) 5 5 4 STREFA EURO 5 5 4-8 POZA STREFĄ EURO - 4 - - 5 - - - SE 6 6 6 5 NL 5 7 1 4 1 UK 3 5 8 6 5 6 BE 5 7 6 7 LV 5 4 6 4 1 IT 5 3 5 4 3 CY 4 5 1 5 0 DK 5 6 1 4 3 0 DE 5 6 0 4-8 FR 4 +9 6 5-9 EE 4 6 5 ES 7 6-7 LT 4 6 5-8 HU 4 5 5-7 IE 5 5 4 PT 6 5 LU 6 6 MT 5 5 4 4 AT 5 4 5 FI 7 6 3 BG 4 4 5 SI 4 5 5 RO 0 5 6 2 EL 6 5 2 5 2 SK 5 2 6 3 PL 7 5 4 2 CZ 9 5 7 9 13

B. INORMACJE NA TEMAT PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1. OBECNOŚĆ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO W MEDIACH a) Średnia europejska QP1 Czy ostatnio czytał(a) Pan(i) w prasie, widział(a) w Internecie bądź telewizji lub słyszał(a) Pan(i) w radiu coś na temat Parlamentu Europejskiego? Tak 6 5 5 4 EB68.1 Jesień 2007 EB70.1 Jesień 2008 EB71.1 Sty.-Luty. 2009 Nie 6 Trudno powiedzieć 6 6 5 EB73.1 Sty.-Luty. 2010 EB74.3 List.-Grud. 2010 List. List.-Grud. 14

c) Wyniki krajowe: zmiany QP1 Czy ostatnio czytał(a) Pan(i) w prasie, widział(a) w Internecie bądź telewizji lub słyszał(a) Pan(i) w radiu coś na temat Parlamentu Europejskiego? Tak Nie Trudno powiedzieć Grudzień Grudzień Grudzień UE27 6 6 STREFA EURO 7 6 POZA STREFĄ EURO 6 6 3 MT 7 8 1 1 0 CY 7 7 +9 2-9 LV 7 7 RO 7 7 2 DK 6 6 HU 6 6 ES 7 7 BE 7 7 SI 8 8 PT 6 6 3 3 LT 7 7 2 PL 6 5 4 EE 7 7 2 LU 7 7 BG 6 6 SE 7 7 2 2 DE 7 7 2 2 NL 8 7 2 FI 8 8 CZ 6 5 4 UK 6 6-7 EL 8 7-8 1 2 IT 6 5-9 4 +9 SK 8 7-9 FR 5 1 4 5 1 AT 7 5 1 IE 7 5 8 0 16

2. POPULARNE ŹRÓDŁA INFORMACJI a) Średnia europejska + 10 17

c) Wyniki krajowe: zmiany QP12 Gdyby szukał(a) Pan(i) informacji na temat Parlamentu Europejskiego, z których z następujących źródeł by Pan(i) skorzystał(a)? Ogółem 'Telewizja' Grudzień Ogółęm 'Internet' Grudzień Ogółem 'Prasa' Grudzień Radio Grudzień UE27 6 6 0 1 STREFA EURO 7 6 0 4 2 1 POZA STREFĄ EURO 6 5 4 1 1 IE 6 5 2 4 2 3 6 CY 7 7 2 6 3 2 1 ES 5 4 0 4 0 1 UK 5 4-7 6 3 DE 7 7 2 6 5 2-8 BE 7 7 4 2 4 2 MT 6 5 3 4 0 1 1 1 EE 6 5 4 5 0 3 IT 8 7-7 0 LU 5 5 5 4 5 PT 6 7 1 2 1-9 -9 FR 6 6 4 PL 6 5 4 3 1 EL 7 5 9 3 1 0 1 LT 6 5-7 5-7 2 2 DK 6 6 6 7 CZ 6 6 4 3 2 BG 8 8 3 2 2 LV 5 5 5 5 2 2 HU 8 7-7 3 2 AT 8 7 2 6 6 FI 6 7 5 5 4 5 2 NL 6 6 6 7 4 4 2 1-7 SE 5 5 7 7 4 4 2 1 SI 6 6 5 5 3 SK 8 6 3 4-9 3 2 1 RO 7 7 2 2 2 19

QP12 Internet w podziale na kategorie: QP12 Gdyby szukał(a) Pan(i) informacji na temat Parlamentu Europejskiego, z których z następujących źródeł by Pan(i) skorzystał(a)? Internetowe serwisy informacyjne Strony internetowe Parlamentu Europejskiego Internetowe portale społecznościowe Blogi Grudzień Grudzień Grudzień Grudzień UE27 3 1 IT 1 2 +9 IE 1 +9 1 5 PT 1 DE 2 1 ES 3 1 2 +9 UK 4 2 +9 LU 1-9 1 +9 BE 1 0 CZ 2 2 FI 4-9 1 EE +9 1 BG 2 1 DK 4 4 4 +9 EL 1 1 1 1 1 1 CY 1 1 1 1 PL 1 1 +9 MT HU 2 2 FR 1 SI SE 4 5 4 1 LT 1 2 AT 1 1 RO 1 1 SK 3 2 1 1 LV 3 1 1 1 NL 5 3 20

3. TEMATY LUB OBSZARY POLITYKI, O KTÓRYCH EUROPEJCZYCY CHCIELIBY OTRZYMYWAĆ WIĘCEJ INFORMACJI a) Średnia europejska 21

Wyniki krajowe 22

b) Wyniki krajowe: wszystkie odpowiedzi QP11T Na jaki temat lub o jakim obszarze polityki będącym przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim lub na jaki inny temat dotyczący UE chciał(a)by Pan(i) otrzymać więcej informacji? W pierwszej kolejności? A w dalszej kolejności? (MOŻLIWE KILKA ODPOWIEDZI) Rozwiązania UE mające na celu walkę Europejski plan inwestycyjny na rzecz z kryzysem (współdzielenie długu, tworzenia nowych miejsc pracy, w tym euroobligacje, podatek od transakcji miejsc pracy dla młodych ludzi finansowych (TFT) itp.) Pana(i) prawa jako obywatela Unii Europejskiej UE27 STREFA EURO 3 POZA STREFĄ EURO NL 5 CY 4 5 BG 4 5 SI 4 LU 4 4 SK 4 4 3 DK 4 IT CZ EL ES AT 3 FI RO FR 2 BE 3 DE 3 IE 3 4 SE 3 5 LT HU PL EE PT 2 2 LV 2 3 MT 1 1 UK Najczęstsze odpowiedzi według krajów wśród 3 najczęstszych odpowiedzi na szczeblu europejskim 23

C. WIZERUNEK PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1. OGÓLNY WIZERUNEK PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO a) Średnia europejska QP3 Ogólnie rzecz biorąc, czy Parlament Europejski wywołuje w Panu(i) bardzo pozytywne, raczej pozytywne, neutralne, raczej negatywne czy też bardzo negatywne skojarzenia? Ogółem 'Pozytywne' Ogółem 'Negatywne' 4 Neutralne Trudno powiedzieć 4 1 EB68.1 Jesień 2007 EB70.1 Jesień 2008 List. List.-Grud. b) Wizerunek Parlamentu Europejskiego w zależności od zainteresowania sprawami europejskimi QP3 Ogólnie rzecz biorąc, czy Parlament Europejski wywołuje w Panu(i) bardzo pozytywne, raczej pozytywne, neutralne, raczej negatywne czy też bardzo negatywne skojarzenia? UE27 Ogółem 'Pozytywne' Neutralne Ogółem 'Negatywne' Trudno powiedzieć Zainteresowanie sprawami europejskimi Zainteresowany(a) 2 Niezainteresowany(a) 1 4 24

c) Wyniki krajowe 25

d) Wyniki krajowe: zmiany QP3 Ogólnie rzecz biorąc, czy Parlament Europejski wywołuje w Panu(i) bardzo pozytywne, raczej pozytywne, neutralne, raczej negatywne czy też bardzo negatywne skojarzenia? Ogółem 'Pozytywne' Neutralne Grudzień 011 Ogółem 'Negatywne' Grudzień 011 Trudno powiedzieć Grudzień 011 Grudzień 011 UE27 4 STREFA EURO 4 POZA STREFĄ EURO 4 4 MT +9 1 1 DE 2 4 4 2 AT 4 4 4-7 UK 1 4 LV 2 6 5 1 BE 3 5 4-9 2 IE 3 FR 2 5 5 NL 4 SK 4 4 2 2 DK 5 5 2 4 4 HU EE 6 6 1 LU 4 4 1 IT 2 PT 2 BG 5 5 3 LT 5 6 1 1 PL 5 5 1 SE 5 4 2 SI FI 2 5 5 RO 4 1 EL 2 4 CZ 2 4 4 CY 4 1 ES 2 1 5-8 2 5 26

2. SZCZEGÓŁOWE CECHY WIZERUNKU PE a) Średnia europejska QP2 O każdym z następujących określeń proszę powiedzieć, czy bardzo ono pasuje, raczej pasuje, raczej nie pasuje czy zupełnie nie pasuje do Pana(i) wyobrażeń o Parlamencie Europejskim. - Opisuje dobrze Dynamiczny 6 Demokratyczny 6 Wsłuchujący się w głos obywateli Europy 6 6 Mało znany 6 Niewydolny 6 5 5 4 4 4 3 EB68.1 Jesień 2007 5 EB70.1 Jesień 2008 EB73.1 Sty.-Luty. 2010 EB74.3 List.-Grud. 2010 5 4 4 List. List.-Grud. 27

b) Wyniki krajowe: zmiany QP2 O każdym z następujących określeń proszę powiedzieć, czy bardzo ono pasuje, raczej pasuje, raczej nie pasuje czy zupełnie nie pasuje do Pana(i) wyobrażeń o Parlamencie Europejskim. Dynamiczny Demokratyczny Wsłuchujący się w głos obywateli Europy Ogółem 'Pasuje' Ogółem 'Pasuje' Ogółem 'Pasuje' Grudzień Grudzień Grudzień UE27 6 6 STREFA EURO 4 6 6 3 POZA STREFĄ EURO 4 5 6 4 AT 5 4 5 6 3 NL 2 6 6 BE 5 1 6 6 4 EE 1 6 6 4 4 LV 0 5 4 MT 5 0 5 6 5 6 3 UK 2 0 3 DE +9 7 7 IT 4 5 +9 6 6 4 DK 4 7 7 IE 5 5 5 PL 5 6 7 7 5 5 LT 5 6 6 7 5 5 HU 5 6 7 6 5 5 SE 7 7 LU 5 5 7 7 SK 5 6 7 7 5 5 FI 4 5 5 5 RO 5 5 6 6 4 SI 5 5 5 5 3 3 BG 6 6 7 7 5 5 PT 4 4 4 2 FR 3 5 5 2 CY 5 5 6 6 5 3 CZ 4 4 6 6 4 EL 5 4-7 4 ES -9 6 4 2-8 28

QP2 O każdym z następujących określeń proszę powiedzieć, czy bardzo ono pasuje, raczej pasuje, raczej nie pasuje czy zupełnie nie pasuje do Pana(i) wyobrażeń o Parlamencie Europejskim. Mało znany Niewydolny Ogółem 'Pasuje' Ogółem 'Pasuje' Grudzień 011 Grudzień 011 UE27 5 4 4 STREFA EURO 5 4 4 POZA STREFĄ EURO 4 ES 5 5 5 5 EL 2 5 6 3 PT 2 5 3 CY 2 1 MT 2 1 2 RO 2 SI 4 5 BG 4 1 SK 4 LU 4 SE 4 1 5 6 IE 4 6 4 FR 5 5 DK 6 4 1 4 5 IT 5-9 3 FI 5 5 5 5 HU 6 5 4 4 PL 4 3 UK 4 5 5 5 CZ 4 LT 2 5 BE 6 5-9 4 4 NL 6 5 5 5 AT 4 5 5 LV 5 5 4 DE 5 4 0 4 4 EE 29

D. WIEDZA NA TEMAT PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1. WIEDZA NA EUROPEJSKIEGO TEMAT FUNKCJONOWANIA PARLAMENTU a) Średnia europejska QP4 A czy, Pan(i) zdaniem, europosłowie zasiadają w Parlamencie Europejskim według...? Swojego obywatelstwa Swojej przynależności politycznej Trudno powiedzieć 5 4 4 2 2 1 2 2 2 1 EB68.1 Jesień 2007 EB71.1 Sty.-Luty. 2009 EB73.1 Sty.-Luty. 2010 EB74.3 List.-Grud. 2010 List. List.-Grud. b) Wiedza na temat funkcjonowania Parlamentu Europejskiego w zależności od zainteresowania sprawami europejskimi QP4 A czy, Pan(i) zdaniem, europosłowie zasiadają w Parlamencie Europejskim według...? UE27 Swojej przynależności politycznej Swojego obywatelstwa Trudno powiedzieć 2 Zainteresowanie sprawami europejskimi Zainteresowany(a) Niezainteresowany(a) 30

a) Wyniki krajowe 31

b) Wyniki krajowe: zmiany QP4 A czy, Pan(i) zdaniem, europosłowie zasiadają w Parlamencie Europejskim według...? Swojego obywatelstwa Swojej przynależności politycznej Trudno powiedzieć Grudzień Grudzień UE27 2 2 STREFA EURO 2 2 POZA STREFĄ EURO 4 4 2 PT 3 5 2-7 MT 4 5 IE 4 2 CY 5 5 2 2 LV 4-8 4 1 RO 5 5 2 IT 4 4 3 2 UK EL 5 5 1 1 BG AT 4 4 4 1 LU 5 5 1 DE 3 3 CZ 6 5 1 1 ES 5 5 2 NL 6 5 SK 6 6 1 5 4 Diff. Nov.-Dec. FR 3 PL 4 4 1 1 SI 6 6 1 1 DK 4 4 1 1 HU 4 4 4 1 1 SE 5 5 1 EE 3 6 5 1 FI 5 5 1 1 BE 6 5 LT 5 4 0 32

2. WIEDZA NA TEMAT PROCESU PARLAMENCIE EUROPEJSKIM PODEJMOWANIA DECYZJI W a) Średnia europejska QP5 Czy, Pana(i) zdaniem, decyzje Parlamentu Europejskiego podejmowane są przede wszystkim? Zgodnie z interesami państw członkowskich, z których pochodzą europosłowie Zgodnie z przynależnością polityczną europosłów Oba (SPONTANICZNIE) Trudno powiedzieć 4 4 2 1 1 1 1 List. List.-Grud. EB68.1 Jesień 2007 EB70.1 Jesień 2008 33

b) Wyniki krajowe -{}- 34

c) Wyniki krajowe: zmiany QP5 Czy, Pana(i) zdaniem, decyzje Parlamentu Europejskiego podejmowane są przede wszystkim? Zgodnie z interesami państw członkowskich, z których pochodzą europosłowie Zgodnie z przynależnością polityczną europosłów Oba (SPONTANICZNIE) Trudno powiedzieć Grudzień Grudzień Grudzień Grudzień UE27 1 STREFA EURO 1 1 1 1 POZA STREFĄ EURO 4 1 1 BG 2 3 +9 2 2 1 LU 1 1 1 RO 4 1 1 2-7 MT PT 1 1 FI 1 ES 4 2 2 EL 5 1 SK 6 5 1 CY 1 DE 3 2 2 IE 1 1-7 IT 4 2 2 1 PL 4 1 LT 1-8 1 2 FR 1 1 EE 1 2 1 HU 4 3 2 2 CZ 5 5 AT 4 2 2 SI 5 4 1 1 LV 1 1 1 UK 4 4 2 SE 4 4 DK 1 1 NL 4 1 BE 4 1 35

E. ROLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1. SYTUACJA OBECNA a) Średnia europejska QP6 Czy uważa Pan(i), że rola, jaką Parlament Europejski odgrywa w kierowaniu Unią Europejską jest... Ogółem 'Ważna' 7 Ogółem 'Nieważne' 7 7 1 EB68.1 Jesień 2007 EB70.1 Jesień 2008 Trudno powiedzieć 7 2 List. EB77.4 Czer. 7 2 List.-Grud. 36

c) Wyniki krajowe: zmiany QP6 Czy uważa Pan(i), że rola, jaką Parlament Europejski odgrywa w kierowaniu Unią Europejską jest... Ogółem 'Ważna' Ogółem 'Nieważna' - Grudzień Trudno powiedzieć - Grudzień - Grudzień UE27 7 7 2 STREFA EURO 7 7 2 POZA STREFĄ EURO 7 7 1 AT 6 7 3 PT 6 7 2 2 LT 7 8 1 UK 6 6 2 1 BE 8 8 1 1 EE 7 7 1 1 DE 7 7 2 IE 7 7 1-7 IT 7 7 1 MT 8 8 RO 7 7 1 1 NL 8 8 1 FI 8 7 2 BG 8 8 1 CZ 8 7 DK 7 7 2 PL 8 8 1 FR 7 7 2 SK 9 8 1 HU 8 8 1 LU 8 8 1 1 SI 8 8 1 SE 8 8 1 1 ES 6 6 2 1 1 CY 8 8 LV 7 6-8 2 EL 8 6 3 3 3 38

2. POSTRZEGANIE PE (W PRZESZŁOŚCI) a) Średnia europejska QP7 Czy, Pana(i) zdaniem, w ciągu ostatnich 10 lat rola Parlamentu Europejskiego w UE? Wzrosła 4 Spadła Nie zmieniła się Trudno powiedzieć 4 2 EB68.1 Jesień 2007 1 1 EB71.1 Sty.-Luty. 2009 List.-Grud. 39

c) Wyniki krajowe: zmiany QP7 Czy, Pana(i) zdaniem, w ciągu ostatnich 10 lat rola Parlamentu Europejskiego w UE? Wzrosła EB71.1 StyczeńGrudzień Luty 2009 Spadła 2009 EB71.1 StyczeńGrudzień Luty 2009 Nie zmieniła się 2009 EB71.1 StyczeńGrudzień Luty 2009 UE27 4-7 1 3 Trudno powiedzieć 2009 EB71.1 StyczeńGrudzień Luty 2009 2009 1 STREFA EURO 1 3 1 1 POZA STREFĄ EURO 3-8 1 2 2 2-9 BG 2 1 1 PL 1 1 6 1 1 3 LV DE 5 5 1 FR 3 3 1 2 3-9 1 IT 1 3 1-9 BE 4 +9 HU 1 3 1-7 IE 3 1 3 1 1 7 1 NL 6 5 1 0 RO 4 1 1 2 3 4 EE -7 2 4 1 1 MT 5-9 1 2 1 0 3 FI 0 2 4 3 1 AT 4 3 0 1 DK 5 0 2 2 3 1 LT 0 1 2 +9 2 1-7 EL 2 2 5 4 6 UK 2 2 1 3 6 3 3 1 PT 5 4 9 2 LU 5 5 1 4 3 1 SK 5 4 7 2 7 3 1 SE 5 8 3 +9 1 1 ES 2 1 5 2 2 1-8 SI 5 5 0 1 CY 6 8 5 1 CZ 6 2 2 4 2 4 8 1 1 41

3. ŻYCZENIA (NA PRZYSZŁOŚĆ) a) Średnia europejska QP8 Czy osobiście chciał(a)by Pan(i), żeby Parlament Europejski odgrywał ważniejszą czy mniej ważną rolę niż obecnie? Ważniejszą Taką samą (SPONTANICZNIE) 5 4 2 1 EB68.1 Jesień 2007 1 EB70.1 Jesień 2008 Mniej ważną 1 1 EB71.1 Sty.-Luty. 2009 5 5 4 2 Trudno powiedzieć 4 2 2 1 1 1 EB74.3 List.-Grud. 2010 List. EB73.1 Sty.-Luty. 2010 2 1 List.-Grud. 42

c) Wyniki krajowe: zmiany QP8 Czy osobiście chciał(a)by Pan(i), żeby Parlament Europejski odgrywał ważniejszą czy mniej ważną rolę niż obecnie? Ważniejszą Taką samą (SPONTANICZNIE) Grudzień 011 UE27 4 5 Grudzień 011 +9 1 Mniej ważną Trudno powiedzieć Grudzień 011 Grudzień 011-8 2 2 1 STREFA EURO 4 5-8 1 1 POZA STREFĄ EURO 5 3 1 2 1 IE 5 1 9 1 2-9 UK 0 0 4 1 BG 6 7 2 3 1 1 PL 4 6 5 2 1 2 1 DE 4 5 2 2-8 1 LU 5 6 2 1 0 1 MT 5 6 2 2 1-8 1 BE 5 6 +9 3 5 1 EL 5 6 +9 2 1-7 1 1 IT 4 4-9 1 1 SI 5 6 3 2 1 1 1 ES 6 6 1-8 1 1 FR 5 5 1 1 1 CY 7 7 1 1 1 PT 4 5 2 1 1 DK 2 2 HU 4 5 2 2 2 RO 6 6 1 1 1 1 1 1 FI 4 4 2 LT 4 5 2 1 1 1 CZ 4 LV 4 5 2 2 2 1-7 1 SE 4 4 1 EE 5 5 2 2 1 1 1 SK 5 5 2 2 AT NL 5 1 44

F. PARLAMENT EUROPEJSKI POLITYKI ORAZ WARTOŚCI DZIŚ I JUTRO: PRIORYTETOWE OBSZARY 1. PRIORYTETOWE OBSZARY POLITYKI a) Średnia europejska Odpowiedzi, które uzyskały co najmniej 2 45

c) Wyniki krajowe: zmiany QP9T Parlament Europejski wspiera rozwój pewnych polityk na szczeblu UE. Które z następujących polityk powinny być, Pana(i) zdaniem, traktowane jako priorytetowe? Po pierwsze? A w dalszej kolejności? (MOŻLIWE KILKA ODPOWIEDZI) Walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym Koordynacja polityki gospodarczej, budżetowej i podatkowej Poprawa ochrony konsumentów i zdrowia publicznego Polityka bezpieczeństwa i obronności, która pozwala Unii Europejskiej stawić czoła kryzysom międzynarodowym EB77.4 Czerwiec Grudzień Grudzień Czerwiec EB77.4 Czerwiec Grudzień Grudzień Czerwiec EB77.4 Czerwiec Grudzień Grudzień Czerwiec EB77.4 Czerwiec Grudzień Grudzień Czerwiec UE27 5 5 3 STREFA EURO 5 5 4 3 POZA STREFĄ EURO 4 5 CY 5 7 1 4 4 6 6 4-9 UK 0 2 BE 5 5 +9 3 2 2 FR 5 6 +9 3 IE 4 2 EL 6 7 4 SK 4 4 FI 5 6 3 RO 5 5 2 4 4 SI 5 6 4 4 3 1 1 SE 5 5 2-7 1 EE 4 5 5 5 3 ES 6 6 4 AT 5 5 CZ 5 5 DE 5 5 5-7 MT 4 4 4 NL 5 5 4 4 BG 6 6 2 4 DK 4 4 LV 6 6 4 2 2 LT 5 5 5 5 3 3 2 IT 3 PT 6 6 3 3 2 2 PL 5 5 3 LU 4 4 3 3 3 HU 6 5 5 4 3 Najczęstsze 4 odpowiedzi 47

2. WARTOŚCI WYMAGAJĄCE OBRONY a) Średnia europejska 48

c) Wyniki krajowe: zmiany QP10 Których z następujących wartości Parlament Europejski powinien Pana(i) zdaniem bronić przede wszystkim? (MAKSYMALNIE 3 ODPOWIEDZI) Ochrona praw człowieka Solidarność między państwami członkowskimi Unii Europejskiej Równość kobiet i mężczyzn Wolność wypowiedzi Grudzień Grudzień Grudzień Grudzień UE27 5 5 3 3 3 3 STREFA EURO 5 5 3 POZA STREFĄ EURO 5 5 3 ES 5 5 3 3 PL 5 5 2 2 RO 5 6 0 4 4 0 AT 5 5 SI 6 6 0 3 3 UK 4 1 2 3 3 4 FR 6 6 5 4 4 DE 6 6 2 2 MT 4 4 2 3 1 2 PT 4 FI 6 6 4 4 BG 6 6 5 6 2 2 EE 6 6 2 2 CY 8 7 4 5 4 3 3 CZ 6 6 DK 6 6 5 5 LV 5 4 1 1 3 3 LU 5 4-8 4 4 4 3 LT 6 6 1 1 IT 4 2 2 2 2 NL 6 5 3 3 5 5 SK 6 6 4 BE 5 4 IE 5 5 3 4-7 SE 7 6 2 2 4 5 5 5 HU 6 5 4 2 2 EL 5 5 6 5 1 Najczęstsze 4 odpowiedzi 50