Eurobarometr Parlamentu Europejskiego (EB/PE 79.5) NA ROK PRZED WYBORAMI EUROPEJSKIMI W 2014 R. Część Parlametr PODSUMOWANIE ANALITYCZNE

Transkrypt

1 Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Dział Badania Opinii Publicznej Eurobarometr Parlamentu Europejskiego (EB/PE 79.5) Bruksela, grudzień 2013 r. NA ROK PRZED WYBORAMI EUROPEJSKIMI W 2014 R. Część Parlametr PODSUMOWANIE ANALITYCZNE Zasięg: UE 28 ( obywateli europejskich) Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Metoda: wywiad bezpośredni (CAPI) Badanie w terenie: 7 23 czerwca 2013 r., TNS opinion A. INFORMACJE O PARLAMENCIE EUROPEJSKIM Wiadomości pojawiające się w mediach Zainteresowanie polityką UE w ogóle Chęć otrzymywania informacji Ogólny wizerunek Parlamentu Europejskiego B. ROLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Przedstawienie stanu rzeczy Postrzeganie Parlamentu na przestrzeni ostatnich lat Życzenia na przyszłość C. ZNAJOMOŚĆ INSTYTUCJI EUROPEJSKICH Podanie trzech instytucji europejskich Funkcjonowanie instytucji UE Instytucja najlepiej reprezentująca UE D. ZNAJOMOŚĆ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Data przyszłych wyborów europejskich Funkcjonowanie Parlamentu Europejskiego Sposób podejmowania decyzji w Parlamencie Europejskim Ogólna wiedza na temat Parlamentu Europejskiego E. PARLAMENT EUROPEJSKI DZIŚ I JUTRO: WARTOŚCI I STRATEGIE POLITYCZNE Priorytetowe strategie polityczne Obszary do priorytetowego potraktowaniaw dobie kryzysu Obrona wartości PL 1

2 Badania Eurobarometru, z których korzystano w związku z pytaniami o tendencje: EB 78.2 Parlametr Badanie w terenie: 17 listopada 2 grudnia 2012 r. (TNS opinion) Zasięg: UE 27 (wywiady bezpośrednie z obywatelami europejskimi) Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat EB 77.4 Europejczycy na dwa lata przed wyborami europejskimi w 2014 r. Badanie w terenie: 2 17 czerwca 2012 r. (TNS opinion) Zasięg: wywiady bezpośrednie z obywatelami europejskimi Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat EB 76.3 EB 71.1 EB 68.1 EB 66.1 Parlametr Badanie w terenie: 3 20 listopada 2011 r. (TNS opinion) Zasięg: wywiady bezpośrednie z osobami Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Parlametr Badanie w terenie: 16 stycznia 22 lutego 2009 r. (TNS opinion) Zasięg: wywiady bezpośrednie z osobami Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Parlametr Badanie w terenie: 22 września 3 listopada 2007 r. (TNS opinion) Zasięg: wywiady bezpośrednie z osobami Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Badanie standardowe KE Badanie w terenie: 6 września 10 października 2006 r. (TNS opinion) Zasięg: wywiady bezpośrednie z osobami Populacja: Europejczycy w wieku co najmniej 15 lat Należy przypomnieć czytelnikom, że wyniki sondażu mają jedynie charakter szacunkowy, którego dokładność, przy pozostałych warunkach niezmienionych, zależy od wielkości próby i zaobserwowanej wielkości procentowej. Przy próbach liczących około wywiadów (wielkość próby stosowana zazwyczaj na szczeblu państwa członkowskiego) rzeczywiste wartości procentowe, czyli wartości, jakie uzyskano by przeprowadzając wywiad z całą populacją, wahają się w następujących przedziałach ufności: Zaobserwowane wartości procentowe Przedziały ufności 10% lub 90% +/ 1,9 punktu 20% lub 80% +/ 2,5 punktu 30% lub 70% +/ 2,7 punktu 40% lub 60% +/ 3,0 punktu 50% +/ 3,1 punktu 2

3 WPROWADZENIE UWAGA Z powodu przystąpienia Chorwacji do UE w dniu 1 lipca 2013 r., czyli osiem dni po zakończeniu obecnego badania, niektóre pytania skierowane do obywateli tego kraju zostały zmodyfikowane. Parlametr to badanie Eurobarometru Parlamentu Europejskiego, którego zadanie polega na wskazaniu, w jaki sposób Europejczycy postrzegają Parlament Europejski, jego wizerunek, rolę oraz jaka jest ich wiedza na temat tej instytucji. Publikacja ta stanowi trzecią część ankiety Eurobarometru Parlamentu Europejskiego Na rok przed wyborami europejskimi w 2014 r. (badanie w terenie w czerwcu 2013 r.), której pierwsza instytucjonalna część została opublikowana dnia 5 września 2013 r., a druga o charakterze gospodarczo-społecznym ukazała się 18 października 2013 r. Badanie w terenie odbyło się między 7 a 23 czerwca 2013 r. Miało postać wywiadów bezpośrednich i zostało przeprowadzone przez TNS opinion w 28 państwach UE wśród obywateli. Wyniki dotyczą 28 państw Unii Europejskiej w przypadku nowych zagadnień lub też przedstawiają tendencje w 27 krajach UE. KONTEKST EUROPEJSKI Tak jak ma to już miejsce od 6 lat, kontekst europejski, w jaki wpisują się badania Eurobarometru, określany jest przez skutki kryzysu walutowego, finansowego, gospodarczego i społecznego. Pewna liczba wydarzeń składających się na ten kontekst, które miały miejsce w tygodniach poprzedzających badanie lub w jego trakcie, prawdopodobnie wywarła wpływ na odpowiedzi respondentów. I tak w czerwcu Eurostat opublikował niekorzystne statystyki dotyczące zmian poziomu bezrobocia i PKB w UE i państwach członkowskich. W tym samym czasie Bank Światowy obniżył prognozy dotyczące globalnego wzrostu w 2013 r. Co więcej w tym okresie sytuacja polityczna w wielu krajach UE charakteryzowała się występowaniem pewnych zawirowań i zmianami politycznymi, między innymi były to: wybory prezydenckie i zmiana rządu we Włoszech, pierwsze wybory europejskie w Chorwacji, wybory regionalne lub lokalne w Austrii, Zjednoczonym Królestwie, na Łotwie i we Włoszech, demonstracje uliczne, szczególnie w Bułgarii i Grecji, zmiana premiera w Republice Czeskiej itp. Pragniemy przypomnieć czytelnikowi, że badanie w terenie miało miejsce przed pojawieniem się pierwszych, dostrzegalnych dla opinii publicznej z niektórych krajów UE, oznak ożywienia gospodarczego w tych krajach. Warto zwrócić uwagę, że tak jak w przypadku każdej tego rodzaju ankiety należy pamiętać, że średnia europejska jest ważona i że sześć państw członkowskich o największej liczbie mieszkańców reprezentuje około 70% tej średniej. 3

4 Należy również podkreślić, że w ogólnej średniej Unii Europejskiej strefa euro to 64%, a strefa krajów spoza niej 36%. NB: W załączniku do niniejszej syntezy znajduje się szczegółowa analiza socjodemograficzna dotycząca pewnej liczby kwestii, jak również wykaz różnic między strefą euro a krajami spoza niej. 4

5 NAJWAŻNIEJSZE WYCIĄGNIĘTE WNIOSKI Jeśli chodzi o ogólny wizerunek Parlamentu Europejskiego, odnotowano zmianę tendencji w stosunku do listopada 2012 r.: stosunek głosów pozytywnych do głosów negatywnych odwraca się i ponownie okazuje się, że wizerunek pozytywny jest dominujący. Względna większość respondentów postrzega Parlament Europejski w sposób pozytywny. W wielu innych kwestiach zaobserwowano spadek opinii pozytywnych, co można by wyjaśnić zmianą kontekstu. Przypomnijmy, że podczas ostatniego Parlametru, w okresie od połowy listopada do początku grudnia 2012 r., Parlament Europejski, w większym niż obecnie stopniu, znajdował się w centrum bieżących wydarzeń ze względu na wysoce kontrowersyjne debaty wokół planowania budżetu UE, nadzoru bankowego, paktu wzrostu, unii bankowej, dokapitalizowania banków itp. - Tak więc połowa Europejczyków twierdzi, że ostatnio nie słyszała o PE. Ta widoczność w mediach osiąga najniższy poziom od stycznia/lutego 2009 r., miesięcy poprzedzających wybory europejskie w 2009 r. - Między listopadem 2012 r. a czerwcem 2013 r. zainteresowanie problemami polityki europejskiej zmalało w sposób znaczący. W kontekście obecnego kryzysu nie dziwi, że omawianymi w Parlamencie Europejskim zagadnieniami lub dziedzinami politycznymi, na temat których respondenci chcieliby uzyskać więcej informacji, są przede wszystkim: plan inwestycyjny na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, szczególnie dla młodych ludzi (pierwsze miejsce z nieznacznie mniej niż jedną trzecią głosów) oraz ich, czyli obywateli europejskich prawa, jak również rozwiązania UE mające na celu walkę z kryzysem (konsolidacja zadłużenia, euroobligacje, globalny podatek od transakcji finansowych itp.). Zaraz za tymi tematami uplasowała się walka z oszustwami i rajami podatkowymi. Trzy czwarte respondentów uważa, że obecnie Parlament Europejski odgrywa ważną rolę, która to opinia pozostaje względnie niezmienna od dłuższego czasu. Na temat roli, którą Parlament Europejski odegrał w ciągu ostatnich dziesięciu lat, opinie są podzielone: blisko jedna trzecia Europejczyków uważa, że rola PE w UE wzrosła, taka sama liczba respondentów jest zdania, że rola ta nie zmieniła się. Jeśli chodzi o znaczenie PE w przyszłości, blisko połowa Europejczyków chce, by Parlament Europejski odgrywał większą rolę niż obecnie. Mimo iż ich liczba zmalała od czasu poprzedniego badania w listopadzie 2012 r., pozostaje ona porównywalna do wyników ze stycznia lutego 2009 r. uzyskanych kilka miesięcy przed wyborami europejskimi. Gdy pytane osoby proszone są o spontaniczne wymienienie trzech instytucji europejskich, wyniki pozostają bardzo stabilne: Parlament Europejski obejmuje wyraźne prowadzenie i uzyskuje ponad połowę głosów. 5

6 Podczas sprawdzania wiedzy Europejczyków na temat instytucji, respondenci, niezależnie od poprawności odpowiedzi, najczęściej wymieniają Parlament Europejski, zarówno w przypadku jego członkowie wybierani są w wyborach powszechnych jak i posiada inicjatywę ustawodawczą w UE oraz składa się z ministrów każdego państwa członkowskiego. Tak samo jak w czerwcu 2012 r. dla połowy Europejczyków Parlament Europejski jest tą instytucją, która najlepiej reprezentuje UE. W tej kwestii odpowiedzi pozostają wyraźnie niezmienne. Ponad jedna trzecia Europejczyków wie już, że przyszłe wybory europejskie odbędą się w 2014 r./w maju 2014 r. Ogólna wiedza na temat uprawnień Parlamentu Europejskiego pozostaje na względnie niezmiennym poziomie: absolutna większość Europejczyków wie, że prawo europejskie podlega uzgodnieniu między Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi, że budżet przyjmowany jest wspólnie przez PE i państwa członkowskie, że posłowie wybierani są w powszechnych wyborach bezpośrednich i że poszczególne państwa członkowskie nie posiadają tej samej liczby posłów do PE. Nie zaskakuje, że tak jak w poprzednich badaniach walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym uważana jest za priorytetowy obszar polityki. Zmiany mają względnie ograniczony wymiar, ale ujawniają przesunięcie akcentu w kierunku zagadnień społecznych. W dobie kryzysu priorytetowe znacznie przyznaje się mianowicie zatrudnieniu i walce z bezrobociem oraz problematyce gospodarczej i społecznej. Jeśli chodzi o wartości, które w pierwszym rzędzie wymagają obrony Parlamentu Europejskiego, to między listopadem 2012 r. a czerwcem 2013 r. ich hierarchia uległa zmianie: ochrona praw człowieka plasuje się nadal na pierwszej pozycji, natomiast równość kobiet i mężczyzn z trzeciego miejsca (ex aequo z wolnością wypowiedzi) awansuje na drugie (ex aequo z solidarnością między państwami członkowskimi i wolnością wypowiedzi). 6

7 GŁÓWNE WYNIKI A. Informacje o Parlamencie Europejskim Widoczność w mediach Zgodnie z tym co ustalono powyżej, wyniki należy odczytywać wziąwszy pod uwagę szczególny kontekst. W listopadzie 2012 r. Parlament Europejski znajdował się bowiem w większym stopniu w centrum bieżących wydarzeń europejskich i krajowych. W przeciągu roku dał się zaobserwować wyraźny spadek odnotowanej widoczności w mediach (47%, -17). Tak było również, choć w mniejszym stopniu, w styczniu 2009 r. na kilka miesięcy przed wyborami europejskimi, które odbyły się w tym samym roku. Z drugiej strony połowa Europejczyków twierdzi, że ostatnio nie słyszała o PE (50%, +16 punktów w stosunku do listopada 2012 r.). Kwestia widoczności w mediach i wizerunku Parlamentu Europejskiego pozwala zauważyć wyraźne różnice w zależności od płci, wieku, a szczególnie kategorii zawodowej. Większą widoczność odnotowuje się wśród mężczyzn (52%), osób czterdziestoletnich i ponad czterdziestoletnich (49%), emerytów (49%), kadr kierowniczych (54%) i osób samozatrudnionych (59%), mniejszą wśród kobiet (43%), osób najmłodszych (39%) i zajmujących się domem (39%). Można również zauważyć, że widoczność w mediach jest trochę wyraźniejsza w strefie euro (48% w stosunku do 45% w krajach spoza niej). Ogólne zainteresowanie polityką europejską Między listopadem 2012 r. a czerwcem 2013 r. zainteresowanie sprawami europejskimi zmalało w sposób znaczący. 43% (-8) respondentów zadeklarowało zainteresowanie tą tematyką, natomiast 56% (+8) nie wyraziło takiego zainteresowania. Można się zastanawiać, w jakim stopniu ten spadek zainteresowania zagadnieniami polityki europejskiej może być powiązany ze spadkiem odnotowanej widoczności Parlamentu Europejskiego w mediach. Spadek zainteresowania dotyczy prawie wszystkich państw członkowskich: Rumunia jest jedynym państwem członkowskim, w którym poziom zainteresowania obywateli wzrósł (33%, +3). Na stałym 25% poziomie utrzymuje się ono w Republice Czeskiej. Natomiast w pozostałych 25 państwach członkowskich zainteresowanie zagadnieniami polityki europejskiej zmalało. Największy spadek odnotowano w Szwecji (49% zainteresowanych, -16), Luksemburgu (51%, -16), na Cyprze (38%, -15) i we Francji (36%, -13). 7

8 Informacje, które Europejczycy chcieliby otrzymywać Badanym postawiono następujące pytanie: na jaki temat lub o jakim obszarze polityki będącym przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim lub na jaki inny temat dotyczący UE chciał(a)by Pan(i) otrzymać więcej informacji? Respondenci mogli wybierać spośród czterech możliwości. Na szczeblu europejskim najczęściej wymieniano plan inwestycyjny na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, szczególnie dla młodych ludzi (29%). Drugie miejsce ex aequo (28%) przypadło Pana/Pani prawom jako obywatelowi UE i rozwiązaniom UE mającym na celu walkę z kryzysem (konsolidacja zadłużenia, euroobligacje, globalny podatek od transakcji finansowych itp.). Zaraz za tymi tematami (dwa punkty różnicy) uplasowała się walka z oszustwami podatkowymi, unikaniem opodatkowania i rajami podatkowymi, wymieniona przez 26% respondentów. Należy zauważyć, że plan inwestycyjny na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, szczególnie dla młodych ludzi zdobywa podobną ilość głosów w strefie euro co w krajach spoza niej (kolejno 28% i 29%), natomiast rozwiązania mające na celu walkę z kryzysem (28%) wyraźnie częściej wymieniane są w strefie euro (30%, pierwsza pozycja ex aequo) niż w krajach do niej nienależących (22%, trzecia pozycja). Ogólny wizerunek Parlamentu Europejskiego Warto odnotować, że od 2007 r. większość Europejczyków postrzega Parlament w sposób neutralny i sytuacja ta pozostaje względnie stabilna od dłuższego czasu (41% w 2007 r. i 42% w 2013 r.). Poza tym w ciągu ostatniego roku można zaobserwować odwrócenie tendencji dla wizerunku pozytywny i negatywny : liczba respondentów, którzy postrzegają Parlament Europejski w sposób pozytywny wrasta i uzyskuje względną większość (30%, +3 punkty w stosunku do listopada 2012 r.); natomiast liczba postrzegających w sposób negatywny maleje (25%, -3). Umacnianie się pozytywnego wizerunku jest bardziej widoczne w krajach spoza strefy euro (32%, +4) niż w strefie euro (29%, +2). Ogólny wizerunek Parlamentu Europejskiego umacnia się w przeważającej większości państw członkowskich, nawet w większości krajów dotkniętych kryzysem: np. odnotowano 17-punktowy wzrost w Irlandii i 10-punktowy w Belgii. Natomiast największe spadki zaobserwowano na Cyprze (-7) i w Niderlandach (-4). 8

9 B. Rola Parlamentu Europejskiego Jak postrzegana jest rola Parlamentu Europejskiego Postawiono trzy pytania na temat roli Parlamentu Europejskiego w UE: pytania te dotyczyły przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Oto szczegóły: Sytuacja obecna (teraźniejszość): Rola jaką obecnie odgrywa Parlament Europejski jest postrzegana jako ważna przez 76% (+1 w stosunku do listopada 2012 r.) respondentów. Opinia ta pozostaje cały czas na względnie niezmiennym poziomie. Postrzeganie (przeszłości): Na ten temat opinie są podzielone: Europejczycy, którzy uważają, że rola PE w UE wzrosła w ciągu ostatnich 10 lat (32%, -3 punkty w stosunku do listopada 2012 r.), są tak samo liczni jak Europejczycy, którzy twierdzą, że rola ta nie zmieniła się (32%, +3). Opinia ta słabnie w strefie euro (33%, -4) i utrzymuje się na tym samym poziomie w krajach spoza niej (31%, =). Życzenia (na przyszłość): W perspektywie długoterminowej zauważa się, że liczba osób, które chciałyby, aby w przyszłości Parlament Europejski odgrywał istotniejszą rolę niż obecnie (49%) jest porównywalna z wynikami ze stycznia lutego 2009 r. (48%), otrzymanymi kilka miesięcy przed ostatnimi wyborami europejskimi. Natomiast w perspektywie rocznej odnotowano tendencję zniżkową i 5- punktowy spadek (w stosunku do listopada 2012 r.) odsetka Europejczyków, którzy chcieliby, aby Parlament Europejski odgrywał istotniejszą rolę w przyszłości. W przeciwieństwie do poprzedniego badania, liczba obywateli, którzy chcieliby, aby PE odgrywał istotniejszą rolę, zmalała w niektórych krajach najbardziej dotkniętych kryzysem, na przykład w Hiszpanii (56%, -12), Grecji (61%, -5) i we Włoszech (45%, -4). W kontekście tego pytania należy również zauważyć, że największe zmiany zaszły w państwach członkowskich o dużej liczbie ludności: w Niemczech (43%, -11) i w Polsce (50%, -13). 9

10 C. Wiedza na temat instytucji europejskich Postawiono wiele pytań na temat znajomości instytucji europejskich, ich funkcjonowania i roli przedstawicielskiej. Parlament Europejski jest najbardziej znaną instytucją Prośba o spontaniczne wymienienie trzech instytucji europejskich prowadzi do uzyskania bardzo stabilnych wyników: 53% badanych osób odpowiada: Parlament Europejski (= w stosunku do czerwca 2012 r.), 27% Europejski Bank Centralny (=), 24% Komisja Europejska (-1), 13% Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (+3), a 11% Rada Unii Europejskiej (+1). Kolejność ta, która opiera się na średniej UE27, odpowiada kolejności w strefie euro, ale nie w krajach do niej nienależących. W tych ostatnich Komisja (24%) jest bardziej znana niż EBC (14%). Na szczeblu krajowym bardzo wyraźne zmiany odnotowuje się w Rumunii (81%, +12) i Portugalii (67%, +11). Przeciwny kierunek daje się zauważyć we Włoszech (63%, -10). Należy jednak zaznaczyć, że ponad jedna trzecia (31%) pytanych osób nie zna żadnej instytucji. Okazuje się, że różnice wynoszą nawet 57 punktów procentowych: odsetek odpowiedzi nie wiem, który w Austrii wynosi 4% a na Słowacji 10%, w Zjednoczonym Królestwie wzrasta do 61% a we Francji do 51%. Funkcjonowanie instytucji Respondentom postawiono trzy pytania na temat funkcjonowania i składu instytucji europejskich. - Składa się z członków wybieranych w wyborach powszechnych: 51% wskazuje PE (-4 punkty w stosunku do czerwca 2012 r.), 12% KE (+3), 9% (+1) Radę UE. - Posiada inicjatywę ustawodawczą w UE: 38% wskazuje PE (-2), 27% KE (+5), a 14% (=) Radę UE. - Składa się z ministrów każdego państwa członkowskiego: 30% wskazuje PE (+1), 19% KE (=), a 28% Radę UE (=). Odpowiedzi na te pytania pozostają względnie niezmienne w porównaniu z rokiem ubiegłym (EB/PE 77.4, czerwiec 2012 r.): zauważmy, że główne zmiany wiążą się ze spadkiem poprawnych odpowiedzi dotyczących Parlamentu Europejskiego i wzrostem takich odpowiedzi w odniesieniu do Komisji Europejskiej. Na szczeblu krajowym wiedza respondentów przedstawia bardzo zróżnicowany poziom w zależności od państwa członkowskiego. Różnice te mogą wynosić nawet 45 punktów procentowych. 10

11 Parlament Europejski instytucja najlepiej reprezentująca UE Po upływie roku dla 50% respondentów Parlament Europejski jest w dalszym ciągu tą instytucją, która najlepiej reprezentuje UE (-2 punkty w stosunku do czerwca 2012 r.). Komisja Europejska (=) i Rada UE (+1) zajmują ex aequo kolejną pozycję (15%). W tej kwestii odpowiedzi pozostają wyraźnie niezmienne. Na szczeblu krajowym państwami członkowskimi, w których Parlament Europejski wymienia się najczęściej, są: Bułgaria (60%), Włochy, Słowacja, Litwa i Rumunia (59% w każdym z tych krajów). Trzema państwami członkowskimi, w których odpowiedź Parlament Europejski pada najrzadziej, są: Irlandia (43%), Belgia (41%) i Zjednoczone Królestwo (39%). D. Wiedza na temat Parlamentu Europejskiego Data przyszłych wyborów europejskich Ponad jedna trzecia Europejczyków wie już, że przyszłe wybory europejskie odbędą się w 2014 r./w maju 2014 r. Na rok przed wyborami europejskimi 34% Europejczyków zna datę (rok lub miesiąc i rok), 20% udziela błędnej odpowiedzi, a 46% oświadcza, że nie zna odpowiedzi. Na szczeblu krajowym różnice wynoszą nawet 55 punktów procentowych między Zjednoczonym Królestwem (16%), Francją (20%) i Hiszpanią (23%) oraz Belgią (71%), Maltą (62%) i Węgrami (60%). Znajomość zasad funkcjonowania O ile liczba Europejczyków, którzy wiedzą, że posłowie zasiadają w Parlamencie według swojej przynależności politycznej, prawie się nie zmienia (43%, -1 punkt w stosunku do 2012 r.), to respondenci, którzy myślą, że zasiadają oni według swojego obywatelstwa, nadal pozostają w mniejszości, pomimo nieznacznego wzrostu takich odpowiedzi (39%, +3). Jeżeli chodzi o pytania dotyczące procesu podejmowania decyzji w Parlamencie Europejskim, można zaobserwować wyraźny podział między badanymi osobami: ponad jedna trzecia odpowiada, że decyzje podejmowane są zgodnie z przynależnością polityczną posłów (37%, =) lub zgodnie z interesami państw członkowskich, z których pochodzą posłowie (39%, +2). Jedynie 12% (-1) odpowiada spontanicznie, że decyzje w Parlamencie Europejskim podejmowane są zgodnie zarówno z przynależnością polityczną posłów do PE jak i interesami państw członkowskich, z których pochodzą. Ogólna wiedza na temat Parlamentu Europejskiego pozostaje na względnie stałym poziomie, przy czym absolutna większość respondentów udziela poprawnych odpowiedzi Postawiono respondentom cztery pytania typu prawda/fałsz: 11

12 62% (+1 punkt w stosunku do 2012 r.) wie, że prawo UE podlega uzgodnieniu między Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi. 61% (+2) wie, że budżet przyjmowany jest wspólnie przez PE i państwa członkowskie. 57% (-1) wie, że posłowie wybierani są w powszechnych wyborach bezpośrednich przez obywateli każdego państwa członkowskiego. 58% (+2) wie, że poszczególne państwa członkowskie posiadają różną liczbę posłów do PE. E. Parlament Europejski dziś i jutro: polityka i wartości W kontekście kryzysu między poprzednim a ostatnim badaniem odnotowuje się spadek odpowiedzi wskazujących na zagadnienia o czysto gospodarczym i finansowym charakterze. Mimo że zmiany te mają ograniczony wymiar, to ujawniają, że główne zainteresowania Europejczyków kierują się ku zagadnieniom społecznym. Oprócz klasycznych pytań na temat polityk o priorytetowym znaczeniu, Europejczyków zapytano konkretniej o obszary, które należy traktować priorytetowo ze względu na kryzys. Priorytety polityki Jak zawsze od 2010 r. najpierw pytano Europejczyków o obszary polityki, które ich zdaniem Parlament Europejski powinien traktować priorytetowo: Tak jak w czasie poprzednich badań walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (51%, -2 punkty w stosunku do września 2012 r.) uzyskuje największą liczbę głosów. Największy spadek odnotowano w przypadku koordynacji polityki gospodarczej, budżetowej i podatkowej (30%, -5). Natomiast poprawa ochrony konsumenta i zdrowia publicznego uplasowała się na drugiej pozycji (33%, +3). Następnie respondenci byli w sposób bardziej konkretny pytani o środki, które należy zastosować w dobie kryzysu Zatrudnienie i walka z bezrobociem, które uzyskały 74% (+2 punkty od czerwca 2012 r.), pozostawiły daleko w tyle wszystkie inne strategie polityczne. Za nimi uplasowały się siła nabywcza i walka z inflacją (34%, -1). Następnie emerytury i renty (31%, +3) oraz budownictwo mieszkaniowe (21%, +3). Ponownie można zaobserwować mniejszą popularność pozycji gospodarczych i finansowych powiązanych bezpośrednio z walką z kryzysem, wyjątek stanowi pobudzanie wzrostu gospodarczego (35%, =): redukcja zadłużenia publicznego państw członkowskich UE (32%, -5) oraz regulacja rynków finansowych (29%, -4). 12

13 Należy jednak zauważyć specyfikę odpowiedzi w niektórych krajach, gdzie odnotowano wyraźny wzrost wskazań na najczęściej w skali europejskiej wymienianą pozycję, czyli zatrudnienie i walkę z bezrobociem (74%). Tymi krajami są: Niderlandy (79%, +12), Malta (67%, +11) i Belgia (69%, +10). Wartości wymagające obrony Między listopadem 2011 r. a listopadem 2012 r. hierarchia wartości pozostawała prawie taka sama, uległa nieznacznym zmianom między 2012 r. a czerwcem 2013 r.: o Ochrona praw człowieka nadal wymieniana jest na pierwszym miejscu (54%, -2). Następną pozycję zajmują trzy inne wartości, które uzyskały taką samą ilość głosów (33%). Są to: o równość kobiet i mężczyzn, która z trzeciego miejsca przechodzi na drugie (33%, +1) ex aequo z o solidarnością między państwami członkowskimi, która pozostaje na drugiej pozycji ex aequo (33%, -2) z o wolnością wypowiedzi, która również uzyskuje drugie miejsce ex aequo (33%, +1). Na kolejnej pozycji uplasował się dialog między kulturami i religiami, który uzyskał 20% głosów. (-1). Największy, to znaczy 4-punktowy, spadek dotyczy solidarności między UE a ubogimi krajami na świecie, która tym razem uzyskała 20% głosów. Dział Badania Opinii Publicznej Jacques Nancy EPEurobarometer@europarl.europa.eu 13