WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO (WSDZ) dla Rzemieślniczej Szkoły Branżowej I Stopnia im. św. Józefa Cechu Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości Nowy Sącz, 04 września 2017 r. Strona 1 z 18
WSTĘP Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego to celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez Rzemieślniczą Szkołę Branżową I Stopnia im. św. Józefa Cechu Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych zaplanowanych działania na cykl kształcenia. Zostali określeni adresaci, realizatorzy i partnerzy. Przygotowując WSDZ jako szkoła bazujemy na swoich potrzebach, możliwościach i doświadczeniach. Szybko następujące zmiany na rynku pracy i w życiu społecznym wymuszają potrzebę wsparcia uczniów w procesie samookreślenia, samodoskonalenia i świadomego planowania własnej kariery zawodowej oraz poznawania siebie i świata przez całe życie. Działania wewnątrzszkolnego sytemu doradztwa zawodowego umożliwiają: uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego; wsparcie rodziców w zakresie udzielania przez nich pomocy dzieciom w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych; wzbogacenie oferty szkoły, promocję szkoły w obszarze działań z doradztwa edukacyjno-zawodowego; przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz wsdz i określanie zakresu ich odpowiedzialności; zaplanowanie działań w cyklu kształcenia. Sprawnie funkcjonujący system doradztwa zawodowego wszystkich osób zaangażowanych w realizacje zadań z doradztwa edukacyjno-zawodowego da efekt synergii. Przygotowany dokument WSDZ zapewnia ciągłość działań doradczych, może posłużyć wskazaniu korelacji między działaniami z doradztwa edukacyjno-zawodowego i procesami dydaktycznowychowawczymi w szkole. 1. PODSTAWY PRAWNE DOTYCZĄCE REALIZACJI DORADZTWA EDUKACYJNO-ZAWODOWEGO W SZKOLE (stan prawny na 1.09.2017 r.) W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1591/1 W ustawie Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 47. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określił, w drodze rozporządzenia: 3) ramowe plany nauczania dla poszczególnych typów szkół, w tym: c) minimalny wymiar godzin zajęć z zakresu doradztwa zawodowego. Strona 2 z 18
4) treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych- Rozporządzenie MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli wchodzi w życie 1 września 2017 r., (dla doradców zawodowych - szczególnie 21) http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1575/1 W ustawie Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 98. 1. Statut szkoły zawiera w szczególności: 16) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Art. 109. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są: 5) zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 7) zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. 6. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są organizowane dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum. 7. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są realizowane niezależnie od pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu udzielanej uczniom w ramach zajęć, o których mowa w ust. 1 pkt 5. W ustawie Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 292. 1. W roku szkolnym 2017/2018 zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe, są realizowane w oparciu o program przygotowany przez nauczyciela realizującego te zajęcia i dopuszczony do użytku przez dyrektora szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. 2. Program, o którym mowa w ust. 1, zawiera treści dotyczące informacji o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach uzyskania kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy i predyspozycjami zawodowymi. Strona 3 z 18
2. STRUKTURA WSDZ NA CYKL KSZTAŁCENIA A. GŁÓWNY CEL REALIZACJI DORADZTWA EDUAKCYJNO-ZAWODOWEGO W BRANŻOWYCH SZKOŁACH Celem ogólnym doradztwa edukacyjno-zawodowego w Rzemieślniczej Szkole Branżowej I Stopnia im. św. Józefa jest przygotowanie uczniów do świadomego i samodzielnego planowania kariery oraz podejmowania decyzji i zmian decyzji edukacyjnych i zawodowych, uwzględniających poznawanie własnych zasobów oraz analizę informacji na temat rynku pracy i systemu edukacji. B. DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z DORADZTWEM ZAWODOWYM I ICH ADRESACI Działania związane z doradztwem zawodowym w Rzemieślniczej Szkole Branżowej I Stopnia im. św. Józefa są kierowane do trzech grup adresatów: uczniów rodziców nauczycieli. Strona 4 z 18
Adresat uczniowie nauczyciele wychowawcy specjaliści Rzemieślnicza Szkoła Branżowa I Stopnia im. św. Józefa Proponowane działania 1. Udzielanie Porady/konsultacje indywidualne 2. Zajęcia grupowe z doradztwa edukacyjno-zawodowego 3. Przygotowanie teczek Portfolio z uczniami 4. Sytuacje sprzyjające poznawaniu własnych zasobów np. udział w konkursach, przygotowywanie zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych 5. Określanie potencjału edukacyjno-zawodowego 6. Zajęcia praktyczne/staże zawodowe 7. Spotkania z przedstawicielami firm prowadzącymi akcje rekrutacyjne 8. zachęcanie referencji z miejsc zajęć praktycznych/stażów zawodowych przez uczniów 9. Organizowanie Koła zainteresowań 10. Zajęcia dodatkowe zawodowe 11. Spotkania z przedstawicielami instytucji rynku pracy (informacje o rynku pracy) 12. Wizyty w firmach, w których znajdują się stanowiska pracy adekwatne do zawodów uczniów 13. Dodatkowe szkolenia, kursy zawodowe 14. Udział w targach pracy 15. Udział w targach edukacyjnych 16. Udział w konkurach zawodowych 17. Wizyty studyjne w ośrodkach egzaminacyjnych OKE 18. Spotkania informacyjne z przedstawicielami szkół dla dorosłych 19. Informowanie o ofercie kształcenia po branżowej szkole I stopnia, w tym: kwalifikacyjnych kursów zawodowych 20. Spotkania z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwoju zawodowego) 21. Przygotowanie Indywidualnych Planów Działania przez uczniów 1. Szkolenia/kursy z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego 2. Lekcje koleżeńskie 3. Szkoleniowe rady pedagogiczne 4. Wizyty studyjne w firmach 5. Spotkania z przedstawicielami instytucji rynku pracy 6. Spotkania z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy 7. Staże zawodowe dla nauczycieli 8. Udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa edukacyjno-zawodowego rodzice 1.Spotkania informacyjno-doradcze z koordynatorem doradztwa edukacyjno-zawodowego/doradcą zawodowym w szkole 2. Spotkania z przedstawicielami instytucji rynku pracy 3. Spotkania z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy 4. Konsultacje dotyczące decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów 5. Udział w targach pracy 6. Udział w targach edukacyjnych Strona 5 z 18
7. Udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi: biblioteczka publikacji, www szkoły, facebook szkolny, tablice informacyjne, e-dziennik) C. REALIZATORZY DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z DORADZTWEM ZAWODOWYM W Rzemieślniczej Szkole Branżowej I Stopnia im. św. Józefa Cechu Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, nauczyciel-bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka szkolna. Zakres działań w zakresie doradztwa dla poszczególnych osób i forma organizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa: - dyrektor: odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym, powołuje szkolnego koordynatora doradztwa, współpracuje ze szkolnym koordynatorem doradztwa edukacyjnozawodowego/doradcą zawodowym celem realizacji WSDZ, wspiera kontakty uczestników procesu doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkole i instytucji zewnętrznych, zapewnia warunki do realizacji doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkole, organizuje wspomaganie szkoły w zakresie działań związanych z doradztwem zawodowym polegające na zaplanowaniu i przeprowadzeniu działań mających na celu poprawę jakości pracy szkoły w realizacji doradztwa edukacyjno-zawodowego; - doradca zawodowy (jest zatrudniony na stanowisku nauczyciela-doradcy zawodowego na minimum 1/2 etatu i jednocześnie pełni funkcję szkolnego koordynatora doradztwa): jako doradca zawodowy pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej, prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego i zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym, prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów, a jako szkolny koordynator doradztwa: systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym, planowanie, koordynowanie, monitorowanie i ewaluacja oraz promowanie działań związanych z doradztwem zawodowym prowadzonych przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami, gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia, Strona 6 z 18
organizowanie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły podnoszącej efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem zawodowym; współpracuje z dyrektorem szkoły realizując zadania związane z doradztwem edukacyjno-zawodowym, wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ, gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z doradztwem edukacyjnozawodowym, współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego celem realizacji doradztwa edukacyjno- zawodowego; - wychowawcy: rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnień uczniów, eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi doradztwa edukacyjno-zawodowego, włączają do swoich programów wychowawczych zagadnienia z doradztwa edukacyjnozawodowego, realizują tematy z doradztwa edukacyjno-zawodowego na godzinach wychowawczych, wskazują uczniom innych specjalistów, którzy mogą wspierać uczniów w planowaniu kariery zawodowej, wspierają rodziców w roli doradcy w wyborach edukacyjnych i zawodowych, współpracują ze szkolnym koordynatorem doradztwa oraz z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; - nauczyciele przedmiotów (ogólnych i zawodowych): rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnień uczniów, eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi doradztwa edukacyjno-zawodowego, współpracują z wychowawcami klasy w realizacji doradztwa edukacyjno- zawodowego dla uczniów, przygotowują uczniów do udziału w konkursach zawodowych, prowadzą koła zainteresowań; zajęcia dodatkowe, współpracują ze szkolnym koordynatorem doradztwa oraz z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; - specjaliści: włączają treści z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia z uczniami, współpracują z wychowawcami klasy w realizacji doradztwa edukacyjno- zawodowego dla uczniów, włączają się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty), współpracują ze szkolnym koordynatorem doradztwa oraz z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; Strona 7 z 18
- nauczyciel-bibliotekarz: współpracuje ze szkolnym koordynatorem doradztwa oraz z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym, opracowuje i aktualizuje, udostępnia zasoby dotyczące doradztwa edukacyjnozawodowego, włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego; - inne osoby zatrudnione w szkole np. pielęgniarka: współpracuje ze szkolnym koordynatorem doradztwa oraz z innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym, udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych z punktu widzenia wybranych przez uczniów zawodów, organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o stan zdrowia i bezpieczeństwo oraz kształtowanie właściwych nawyków adekwatnych do zawodów wybranych przez uczniów. D. ZASOBY MATERIALNE PRZYDATNE W REALIZACJI DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z DORADZTWEM ZAWODOWYM Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w specjalnie przeznaczonej do tego sali lub innej sali, w której znajduje się komputer z dostępem do Internetu oraz rzutnik multimedialny. Doradca zawodowy ma dostęp do pracowni komputerowej w celu prowadzenia zajęć grupowych dla uczniów. Uczniowie mają dostęp do komputerów na których zainstalowane są programy edukacyjne np. w szkolnym centrum multimedialnym, bibliotece. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu odbywają się w małej sali z dostępem do Internetu dla doradcy zawodowego, dla uczniów. Wyposażenie doradcy zawodowego stanowią: biblioteczka z publikacjami dla uczniów, biblioteczka z materiałami i publikacjami dla nauczycieli i rodziców, sprzęt do ekspozycji materiałów drukowanych (tablice informacyjne, regały na książki, stojaki na ulotki itp.), sprzęt do powielania informacji (drukarka, kopiarka), bibliotekę specjalistyczną z publikacjami dla uczniów, z materiałami i publikacjami dla nauczycieli (przewodnik po zawodach, teczki informacji o zawodach, materiały zawodoznawcze, ulotki, broszury, informatory, klasyfikacja zawodów i specjalności itp.), zbiory informacji drukowanych (informatory, ulotki, czasopisma specjalistyczne, itp.), zbiory informacji multimedialnych (filmy, płyty CD, programy komputerowe itp.), materiały wspomagające pracę doradcy i nauczycieli: ankiety, kwestionariusze, scenariusze zajęć itp., Strona 8 z 18
materiały biurowe i inne niezbędne do realizacji zajęć edukacyjno-zawodowego np. flipcharty, markery, kredki, tablice (flipchart, ścienna, magnetyczna). E. SOJUSZNICY. SIEĆ WSPÓŁPRACY Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wsparcie merytoryczne dla szkół, także dla branżowych szkół stanowią: poradnie psychologiczno-pedagogiczne, biblioteki pedagogiczne i ośrodki doskonalenia nauczycieli. Jednakże szkoła dodatkowo powinna pozyskać partnerów wspierających działania związane z doradztwem zawodowym. Są to instytucje, placówki, firmy, które mogą być angażowane w działania kierowane do trzech grup adresatów: uczniów, nauczycieli i rodziców. - Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne LP. Instytucje 1. Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne 2. Ośrodki Doskonalenia Nauczycieli Współpraca w obszarze doradztwa edukacyjnozawodowego 1. Diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów 2. Udzielanie porad/konsultacji przez specjalistów dotyczących indywidualnych problemów uczniów 3. Prowadzenie zajęć grupowych z doradztwa edukacyjno-zawodowego dla uczniów 4. Konsultowanie ze szkolnymi koordynatorami doradztwa (np. opracowań WSDZ) 5. Prowadzenie szkoleń kursów, szkoleniowych rad pedagogicznych dla szkół 6. Tworzenie sieci doradców zawodowych, osób zainteresowanych doradztwem edukacyjnozawodowym 1. Organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji dla doradców zawodowych, osób zainteresowanych doradztwem edukacyjnozawodowym 2. Tworzenie sieci doradców zawodowych, osób zainteresowanych doradztwem edukacyjnozawodowym 3. Przygotowywanie publikacji z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego 3. Biblioteki pedagogiczne 1. Udostępnianie informacji szkołom o usługach doradczych w regionie, wydarzeniach, konferencjach, szkoleniach z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego Strona 9 z 18
5. Licea dla dorosłych, Centra Kształcenia Ustawicznego, Centra Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego 5. Urzędy Pracy, Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej i Obserwatoria Rynku Pracy 2. Wspieranie nauczycieli-bibliotekarzy w pozyskiwaniu, gromadzeniu i udostępnianiu informacji edukacyjno-zawodowych 3. Gromadzenie i udostępnianie publikacji z doradztwa edukacyjno-zawodowego doradcom zawodowym, szkolnym koordynatorom doradztwa edukacyjno-zawodowego, nauczycielom 4. Współorganizowanie wystaw, spotkań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego 1. Udostępnianie informacji o ofercie edukacyjnej i zawodowej szkoły 2. Współorganizowanie targów edukacyjnych 3. Pomaganie podczas rekrutacji uczniów zainteresowanych kontynuowanie nauki po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia 4. Współorganizowanie spotkań informacyjnodoradczych dla uczniów 1. Udostępnianie zasobów informacji edukacyjnych i zawodowych 2. Diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów 3. Udzielanie porad/konsultacji dla uczniów 4. Współorganizowanie różnych przedsięwzięć z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego 5. Oferują usługi doradztwa edukacyjnozawodowego na odległość 6. Udzielanie porady dotyczących rynku pracy za granicą (usługi doradców EURES) 7. udostępnianie ofert pracy w kraju i za granicą 7. Udostępnianie publikacji m.in. o sytuacji na rynku pracy Współorganizowanie spotkań informacyjnodoradczych np. o sytuacji na rynku pracy, dotacjach na założenie działalności gospodarczej (dla uczniów, rodziców, nauczycieli) 4 Centrum Kształcenia Praktycznego 1. Organizowanie zajęć praktycznych dla uczniów 2. Organizowanie szkoleń/kursów zawodowych dla uczniów 3. Organizowanie szkoleń/kursów zawodowych dla nauczycieli 4. Współorganizowanie konkursów zawodowych dla uczniów 5. Współorganizacja przedsięwzięć o charakterze zawodoznawczym 8. Stowarzyszenia branżowe 1. Organizowanie specjalistycznych szkoleń zawodowych Strona 10 z 18
9. Cechy, Izby Rzemieślnicze i Małej Przedsiębiorczości 10. Ochotnicze Hufce pracy: Centra Edukacji i Pracy Młodzieży, Młodzieżowe Biura Pracy, Mobilne Centra Informacji Zawodowej, Młodzieżowe Centra Kariery, Punkty Pośrednictwa Pracy, Ośrodki Szkolenia Zawodowego 2. Udzielanie informacji o istniejących firmach, potencjalnych pracodawcach w danej branży 1. Współorganizacja szkolenia zawodowego w formie nauki zawodu w rzemiośle 2. Udostępnianie informacji o organizacji praktycznej nauki zawodu w rzemiośle 3. Wyszukiwanie pracodawców (rzemieślników, u których uczniowie mogą realizować praktyczna naukę zawodu 4. Pośredniczenie w podpisywaniu umowy między uczniem i pracodawcą 1. Gromadzenie i udostępnianie ofert pracy, także ofert pracy sezonowej, krótkoterminowej 3. Organizowanie giełd pracy 4. organizowanie targów pracy 5. Diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych 5. Udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych 6. Organizowanie szkoleń zawodowych dla uczniów 11. Agencje zatrudnienia 1. Prowadzenie pośrednictwa pracy 2. Organizowanie spotkań rekrutacyjnych 3. Pozyskiwanie ofert pracy dla uczniów/absolwentów szkoły 12. Pracodawcy 1. Współorganizowanie zajęć praktycznych dla uczniów 2. Tworzenie klas patronackich 3. Współorganizowanie konkursów zawodowych 4. Udział w modyfikowaniu programów nauczania 5. Współorganizowanie szkoleń, seminariów zawodowych 6. Organizowanie stażów zawodowych dla uczniów 7. Organizowanie szkoleń, seminariów, stażów zawodowych dla nauczycieli 8. Zatrudnianie absolwentów 9. Sponsorowanie przedsięwzięć wzbogacających ofertę edukacyjno-zawodową szkoły, bazę dydaktyczną 10. Organizowanie wizyt studyjnych w firmach dla uczniów i nauczycieli 11. Współorganizowanie spotkań z przedstawicielami firm dla uczniów, rodziców i nauczyciel Strona 11 z 18
13. Kuratorium Oświaty, Urzędy Marszałkowskie, Starostwa i Urzędy Miasta 14. Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE) SDSiZ RP 1. Tworzenie sieci doradców zawodowych 2. Opracowywanie i wdrażanie programu zewnętrznego wsparcia szkół w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego 3. Powoływanie powiatowych lub gminnych koordynatorów ds. doradztwa zawodowego 1. Szkolenia, seminaria, konferencje z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego 2. Publikacje z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego 3. Dokumenty wspierające pracę doradcy zawodowego, szkolnego koordynatora doradztwa edukacyjno-zawodowego (programy, wzorcowe rozwiązania, e-zasoby) 4. Prowadzenie platformy moodle z informacjami, zasobami z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego Organizowanie szkoleń, kursów i konferencji dla doradców zawodowych organizowanie Olimpiady z Wiedzy o Planowaniu i Zarzadzaniu Karierą Zawodową organizowanie Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery. Organizacje pozarządowe Propagowanie idei wolontariatu Umożliwianie doświadczania pracy Realizacja wspólnych projektów edukacyjnych 15. Inne podmioty, które mogą być partnerami w realizacji działań z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego np. klastry edukacyjne, fundacje, stowarzyszenia, organizacje pracodawców F. PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z DORADZTWEM ZAWODOWYM NA ROK SZKOLNY 2017/2018 a) Zakres działań: 1. Działania w ramach pracy z uczniami: Rozwój samowiedzy Autodiagnoza preferencji i zainteresowań zawodowych w odniesieniu do specyfiki realizowanego profilu zawodowego Poznawanie świata zawodów Analiza potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na lokalnym i krajowym rynku pracy Strona 12 z 18
Indywidualna praca z uczniami, którzy mogą mieć problemy z wyborem szkoły i zawodu Udzielanie informacji zawodowej i edukacyjnej Pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego uczniów Konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów Pomoc w nabywaniu kwalifikacji zawodowych Pomoc w poszerzaniu wiedzy ogólnej i budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno- zawodowego Przedstawienie możliwości uzyskania kwalifikacji zawodowych systemie pozaświatowym Poruszanie się po rynku pracy/ poszukiwanie pracy, bezrobocie, mobilność zawodowa, ograniczenia zdrowotne/ Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzaminy, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, itp. Udzielanie informacji dotyczącej wpływu rynku pracy na planowanie kariery obejmujące: zapotrzebowanie na pracowników w różnych branżach w ostatnich latach, cechy dobrego pracownika Kształtowanie umiejętności świadomego planowania dalszego rozwoju edukacyjnozawodowego i kontynuacji nauki w szkołach wyższych, policealnych lub w systemie kształcenia ustawicznego. 2. Działania w ramach pracy z rodzicami - zajęcia prowadzi szkolny koordynator doradztwa edukacyjno-zawodowego: Prezentacja założeń pracy informacyjno- doradczej szkoły na rzecz uczniów Zajęcia psychoedukacyjne służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez dzieci Włączanie rodziców jako przedstawicieli różnych zawodów do działań informacyjnych szkoły Przedstawianie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach ponadgimnazjalnego i wyższego Indywidualna praca z rodzicami uczniów, którzy mają problemy zawodowe, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne Przedstawianie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. 3. Działania w ramach pracy z nauczycielami ( Radą Pedagogiczną) zajęcia prowadzi dyrektor szkoły: Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły Strona 13 z 18
Określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok szkolny Określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w szkole Realizacja działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika, zawartych w programie wychowawczym szkoły, Identyfikacja potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian na rynku pracy. b) Tematyka zajęć z uczniami : Z uwagi na ograniczoną liczbę godzin czasu pracy doradcy zawodowego i dużą liczbę uczniów w szkole, do realizacji zagadnień z zakresu doradztwa zawodowego konieczna jest współpraca doradcy ze wszystkimi nauczycielami, którzy w ramach lekcji przedmiotowych, wychowawczych, wycieczek zawodoznawczych realizują tematykę doradztwa zawodowego. Współpraca polega również na prowadzeniu konsultacji, korzystaniu z materiałów dostępnych na stronie Szkolnego Ośrodka Kariery i Doradztwa Zawodowego, scenariuszy zajęć udostępnianych przez doradcę zawodowego. 1) Tematyka zajęć prowadzonych przez doradcę zawodowego z uczniami w ramach lekcji doradztwa edukacyjno-zawodowego w roku szkolnym 2017/2018: a) W obszarze Poznawanie własnych zasobów uczeń: 1. Moje Portfolio, czyli gromadzę zasoby 2. Co jest dla mnie ważne, czyli moje postawy 3. Bilans kompetencji zawodowych i społecznych, przekonania i wartości. 4. Moje zainteresowania, zdolności i uzdolnienia, czyli mój potencjał. 5. Profil osobowości czyli moje mocne strony i obszary do rozwoju 6. Moje zasoby w kontekście wybranego zawodu, czyli predyspozycje zawodowe i stan zdrowia b) W obszarze Świat zawodów i rynek pracy uczeń: 7. Ochrona zatrudnienia czyli jak poruszać się na rynku pracy 8. Oczekiwania pracodawców, czyli moje zasoby a wymagania rynku pracy 9. Współczesny rynek pracy w Polsce i UE. c) W obszarze Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie uczeń: 10. Co motywuje mnie do nauki, czyli korzyści z uczenia się przez całe życie. 11. Kwalifikacje a kompetencje czyli wiedza, umiejętności i postawy 12. System kwalifikacji w Polsce i UE czyli nowe wyzwania cywilizacyjne. 13. System kształcenia ustawicznego po BSIS, czyli skąd czerpać wiedzę Strona 14 z 18
d) W obszarze Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjnozawodowych uczeń: 14. Kariera - co to takiego? 15. Zarządzanie czasem jako element planowania kariery. 16. Całożyciowe doradztwo kariery jako wsparcie w profesjonalnym rozwoju 17. Podejmuję decyzje edukacyjno-zawodowe. 18. Mój Indywidualny Plan Działania Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu doradztwa edukacyjno-zawodowego są spójne z celami kształcenia ogólnego i kształcenia w zawodach w branżowej szkole I stopnia. Umożliwia to realizowanie programu zarówno podczas zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, jak i na zajęciach z wychowawcą, lekcjach przedmiotowych oraz na dodatkowych zajęciach edukacyjnych i innych zajęciach obejmujących wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Ponadto cel ogólny oraz cele szczegółowe programu branżowej szkole I stopnia są spójne z celami preorientacji zawodowej (przedszkole), orientacji zawodowej (klasy I-III i klasy IV-VI szkoły podstawowej) i doradztwa edukacyjno-zawodowego w klasach VII-VIII oraz szkołach ponadpodstawowych i policealnych. 2) Tematyka treści doradztwa zawodowego zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego i zawodowego prowadzona przez wszystkich nauczycieli na lekcjach przedmiotowych od klasy 1 do 3: 1. Rynek pracy- krajowy, europejski, bezrobocie 2. Aktywne metody poszukiwania pracy 3. Sporządzanie dokumentów aplikacyjnych 4. Autoprezentacja i rozmowa kwalifikacyjna 5. Rekrutacja i selekcja pracowników 6. Prawo pracy/ obowiązki i prawa pracowników, rodzaje umów o pracę, świadczenia pracownicze, adaptacja młodego pracownika do pierwszej jego pracy 7. Praca i kształcenie w UE 8. Cechy dobrego pracownia, kwalifikacje i kompetencje zawodowe 9. Staże zagraniczne, praktyki zawodowe, uświadamianie uczniom istoty egzaminu z kwalifikacji, jak również podwyższania kwalifikacji zawodowych w szkołach branżowych II stopnia 10. Rozwijanie kompetencji zawodowych Strona 15 z 18
11. Samopoznanie, budowanie poczucia własnej wartości, integracja klasy 12. Spotkania z pracodawcami, wyjazdy i wycieczki do zakładów pracy oraz na targi edukacyjne, wyjazdy na Targi Edukacyjne. 13. Kształtowanie wśród uczniów postawy przedsiębiorczej 14. Praca uczniów w szkolnych mini przedsiębiorstwach, własna działalność gospodarcza- samozatrudnienie. 15. Pomoc w wyborze kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej uczniom, którzy wymagają specjalistycznego wsparcia, np. ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia, poziomu intelektualnego, praca z młodzieżą z dysfunkcjami. 16. Gromadzenie i aktualizacja informacji z zakresu doradztwa informacja zawodowa 17. Szkolenia, pokazy, kursy umiejętności zawodowych i psychologiczno- społecznych/np. komunikacja interpersonalna, współpraca w grupie, przywództwo, myślenie twórcze, kreatywność, budowanie poczucia własnej wartości/ 18. Olimpiady przedmiotowe, konkursy wiedzy ogólnej i zawodowej 19. Praca z uczniem zdolnym 20. Rozwijanie umiejętności językowych w zakresie znajomości języka polskiego i obcego ogólnego i zawodowego j. angielskiego. 3) Tematyka zajęć prowadzonych przez wychowawcę klasowego z uczniami w ramach lekcji wychowawczych w roku szkolnym 2017/2018: Tematyka zajęć z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego do realizacji na godzinach wychowawczych (zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania dalszego kształcenia, ścieżki kariery zawodowej, podjęcia roli zawodowej, zajęć kształtujących konkretne umiejętności związane z zarządzaniem własną karierą edukacyjnozawodową, zajęć związanych z samopoznaniem, zajęć wspierających proces przejścia uczniów ze szkoły na rynek pracy) prowadzonych w ramach WSDZ Klasa 1 1. Sprawna komunikacja podstawą sukcesu zawodowego 2. Poznaję siebie moja osobowość zawodowa 3. Kształtowanie poczucia własnej wartości. 4. Odkrywamy nasze zdolności, zainteresowania, predyspozycje zawodowe 5. Podstawowe umiejętności społeczne komunikacja interpersonalna 6. Podstawowe umiejętności społeczne -jak radzić sobie ze stresem 7. Podstawowe umiejętności społeczne asertywność 8. Jak osiągnąć sukces? Charakterystyka człowieka przedsiębiorczego 9. Kształtowanie postawy przedsiębiorczej 10. Twórcze rozwiązywanie problemów 11. Samopoznanie kluczem do planowania kariery zawodowej 12. Aktualna i rzetelna informacja branżowa dotycząca branż rozwojowych w regionie 13. Typowe profile kompetencyjne w branży Strona 16 z 18
14. Opis kluczowych zawodów i specjalności w branży 15. Kształcenie i możliwości rozwoju zawodowego w branży, 16. Ścieżki rozwoju zawodowego w branży Klasa2 1. Negocjacje i ich rola w życiu zawodowym 2. Rynek pracy XXI wieku 3. Przyszłościowe umiejętności związane z pracą 4. Aktywne metody poszukiwania pracy 5. Potencjalni pracodawcy w branży w regionie 6. Potrzeby i oczekiwania pracodawców 7. Monitoring ofert pracy w województwie małopolskim 8. Plany i losy zawodowe absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w województwie małopolskim 9. Wszechstronna analiza wojewódzkiego rynku pracy-diagnoza i prognoza 10. Autoprezentacja podstawową formą kreowania wizerunku zawodowego 11. Krajowy i Europejski rynek pracy 12. Oferta edukacyjna szkół wyższego rzędu w regionie 13. Dokumenty aplikacyjne 14. Rozmowa kwalifikacyjna z pracodawcą 15. Typowe formy zatrudnienia w branży, 16. Instytucje rynku pracy (ich usługi i instrumenty rynku pracy) Klasa 3 1. Wszechstronna analiza wojewódzkiego rynku pracy-diagnoza i prognoza 2. Kompleksowa analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie małopolskim 3. Jak podnieść posiadane kwalifikacje zawodowe (wiedzę, umiejętności, kompetencje społeczne)? 4. Możliwości dokształcania i doskonalenia zawodowego w branży, a perspektywy rozwoju branży w regionie 5. Jak rozwijać kompetencje zawodowe i kompetencje kluczowe? 6. Jak aktywnie szukać pracy w kraju i za granicą )? 7. Cechy dobrego pracownia, kwalifikacje i kompetencje zawodowe 8. Istota egzaminu z kwalifikacji oraz egzaminu czeladniczego 9. Spotkania z pracodawcami, wyjazdy i wycieczki do zakładów pracy oraz na targi edukacyjne, itp. 10. Podejmowanie decyzji 11. Planowanie kariery edukacyjno-zawodowej 12. Krajowa Rama Kwalifikacyjna 13. Jak odnieść sukces zawodowy? 14. W jakich dziedzinach życia gospodarczego i społecznego widzę siebie w przyszłości? 15. Jaki zawód uważam za najbardziej interesujący? 16. Co według mnie znaczy dobra praca? Jakie warunki musi spełniać taka praca Strona 17 z 18
Roczny plan został opracowywany przez: zespół ds. doradztwa edukacyjno-zawodowego pod kierunkiem szkolnego dyrektora szkoły koordynatora. Realizacja programu z doradztwa edukacyjno-zawodowego została opracowana na rok szkolny, z tym, że zajęcia z doradztwa zawodowego zgodnie z ramowym planem prowadzone przez doradcę zawodowego są realizowane w klasach I, natomiast we wszystkich klasach od I do III w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Roczny plan jest opracowywany przez: zespół ds. doradztwa edukacyjno-zawodowego pod kierunkiem koordynatora lub radę pedagogiczną pod kierunkiem koordynatora lub koordynatora we współpracy z przedstawicielami komisji przedmiotowych. G. MONITORING I EWALUACJA WEWNĘTRZNA WSDZ Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego oraz roczny plan doradztwa są monitorowane. Za monitoring odpowiada bezpośrednio szkolny koordynator doradztwa. Monitoring stanowi podstawę do okresowej ewaluacji i koniecznych modyfikacji WSDZ. Dyrektor, po konsultacji ze szkolnym koordynatorem doradztwa ustala sposoby, zasady i harmonogram oraz obszary prowadzenia monitoringu i ewaluacji. Ewaluacja prowadzona pod po roku działań w formie opracowanych ankiet ewaluacyjnych.. Rada pedagogiczna, rodzice uczniów, osoby i instytucje z otoczenia gospodarczospołecznego są informowane o realizacji doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkole. Działanie to ma charakter informacyjny, a także promujący szkołę, pracę koordynatora i osób zaangażowanych w zadania z doradztwa edukacyjno-zawodowego. Strona 18 z 18