Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

PRIORYTET 2 WZMOCNIENIE ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONACH DZIAŁANIE 2.1 ROZWÓJ UMIEJĘTNOŚCI POWIĄZANY Z POTRZEBAMI REGIONALNEGO RYNKU PRACY I MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO W REGIONIE Analiza empiryczna ofert pracy ukazujących się w prasie regionalnej województwa dolnośląskiego w II kwartale 2007 r. w przekroju zawodowo-kwalifikacyjnym Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Wałbrzych, sierpień 2007 r. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz ze środków budżetu Państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 1

1.1. Wyniki ogólne analiz empirycznych prasowych ofert pracy W okresie od 01 kwietnia do 31 lipca 2007 r. zostało przeprowadzone badanie prasowych ofert pracy w przekroju kwalifikacyjno-zawodowym w województwie dolnośląskim na potrzeby monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Źródłem danych do analizy były publikacje Gazeta Wyborcza oraz Gazeta Wrocławska. Dobór źródła danych został dokonany na podstawie następujących kryteriów: obszar terytorialny, na którym prowadzone są prace analityczne zasięg publikatora liczba prasowych ofert pracy ukazujących się w publikatorze dostępność publikatorów, których oferty pracy z taką samą szansą mogą uzyskać odbiorcy w każdym powiecie. Oferty pracy i kwalifikacje zostały zebrane i zsumowana dla całego okresu sprawozdawczego w bazie prasowych ofert pracy. Do badania zostały wykorzystane następujące wskaźniki struktury: liczba ofert w okresie sprawozdawczym liczba i rodzaj kompetencji suma wszystkich ofert sumy ofert dla poszczególnych poziomów wykształcenia liczba zawodów występujących w okresie sprawozdawczym, z podziałem wg poziomu wykształcenia W zbiorze 1002 zebranych prasowych ofert pracy wyniki analiz empirycznych wskazują na wysokie zróżnicowanie poziomu zapotrzebowania na pracowników różnych zawodów i specjalności (Załącznik nr 1 prezentuje ranking wszystkich zarejestrowanych w ramach badania zawodów i specjalności). Wśród ofert pracy poddanych analizie zidentyfikowano 160 zawodów i specjalności, spośród których 17 stanowiło największy bądź znaczący udział w ogólnej liczbie zebranych ofert. Najliczniejszą grupę zawodową stanowili Przedstawiciele handlowi (341503) - 74 oferty pracy. Niższa liczba 72 ofert pracy wystąpiła w grupie Sprzedawca (522107). Nieco niższa liczba ofert pracy wystąpiła w grupach: Specjalista ds. marketingu i handlu (241912) 58 ofert pracy, Kierownik działu marketingu i sprzedaży (123301) 56 ofert pracy, Pracownik biurowy (419101) 49 ofert pracy, Doradca handlowy (341902) 45 ofert pracy, Magazynier (413103) 35 ofert pracy, Kasjer (421102) 33 oferty pracy, Księgowy (343201) 28 ofert pracy, Asystent (343104) 23 oferty pracy, Dyrektor wykonawczy (121102) 22 oferty pracy. W badaniu wzięto również pod uwagę 6 grup zawodowych, w których zarejestrowano poniżej 20 ofert pracy i są to: Kierownik w jednostce organizacyjnej (122401) 17 ofert pracy, Analityk (241204) 15 ofert pracy, oraz Zastępca kierownika (121290), Przedstawiciel medyczny (251906), Pracownik produkcyjny (413201) po 14 ofert pracy. W pozostałych grupach zawodowych wielkości ofert pracy wyraźnie były mniejsze, występując na poziomach liczbowych zbyt niskich by mogły podlegać weryfikacji i nie zostały objęte badaniem. 2

Liczba rejestracji prasowych ofert pracy i ich udział procentowy w ogólnej liczbie ofert odpowiadający grupom wielkim na podstawie obserwacji regionalnego rynku pracy woj. Dolnośląskiego w pierwszym kwartale 2007 r. kod grupy wielkiej 1 Nazwa grupy wielkiej liczba rejestracji ofert pracy Liczba zarejestrowanych zawodów i specjalności w % Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 154 16 15,37 2 Specjaliści 204 50 20,36 3 Technicy i inny średni personel 279 35 27,84 4 Pracownicy biurowi 141 10 14,07 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 83 6 8,29 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy 1 1 0,1 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 95 28 9,48 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 45 14 4,49 9 Pracownicy przy pracach prostych 0 0 0 10 Siły zbrojne 0 0 0 RAZEM: 1002 160 Udział procentowy liczby ofert pracy w grupie wielkiej na podstawie obserwacji regionalnego rynku pracy woj. Dolnośląskiego w drugim kwartale 2007r. 0,1 9,48 4,49 8,29 15,37 14,07 20,36 27,84 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Należy zaznaczyć, iż większość ofert ukazujących się w prasie pochodziła z powiatu wrocławskiego (w tym głównie z Wrocławia 63,97% ofert pracy). Na tej podstawie wywnioskować można, iż przedsiębiorstwa działające na terenie powiatu wrocławskiego ujawniają największy popyt na pracę. W treści ogłoszeń zarejestrowano również dużą ilość oferty pochodzących z powiatów: legnickiego (6,09%), głogowskiego (5,09%), wałbrzyskiego (4,29%), lubińskiego (3,89%), świdnickiego (3,79%) oraz jeleniogórskiego (2,59%). W pozostałych powiatach liczba ofert pracy kształtowała się na poziomie niższym niż 2%. Można stwierdzić, iż taka koncentracja ofert pracy, występujących tylko w niektórych powiatach województwa wynika z dynamiki rozwoju gospodarczego danych aglomeracji bądź regionów oraz z bliskości Specjalnych Stref Ekonomicznych (Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna, Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna), które znacząco przyczyniają się do agregacji zapotrzebowania na pracowników. 3

powiat liczba ofert % wrocławski 641 63,97 legnicki 61 6,09 głogowski 51 5,09 wałbrzyski 43 4,29 lubiński 39 3,89 świdnicki 38 3,79 jeleniogórski 26 2,59 zgorzelecki 13 1,30 oławski 12 1,20 jaworski 8 0,80 średzki 8 0,80 oleśnicki 7 0,70 bolesławiecki 6 0,60 kłodzki 6 0,60 milicki 6 0,60 ząbkowicki 6 0,60 trzebnicki 5 0,50 dzierżoniowski 4 0,40 kamiennogórski 4 0,40 lwówecki 4 0,40 polkowicki 3 0,30 strzeliński 3 0,30 wołowski 3 0,30 złotoryjski 3 0,30 lubański 2 0,20 4

Udział procentowy ofert pracy ze względu na miejsce występowania zapotrzebowania. 3,89 3,79 2,59 1,3 1,2 4,29 5,09 6,09 63,97 wrocławski legnicki głogowski wałbrzyski lubiński świdnicki jeleniogórski zgorzelecki oławski 1.2. Wyniki szczegółowe analiz empirycznych prasowych ofert pracy. 1.2.1 Charakterystyka struktury ofert pracy występujących w prasie pod względem ilościowym. Pierwszym etapem prac analitycznych było obliczenie udziału ofert pracy w zawodach i specjalnościach. Poziom udziału ofert pracy został wyznaczony na podstawie struktury Klasyfikacji zawodów i specjalności Ministerstwa Pracy i polityki Społecznej na pięciu poziomach: grupy wielkiej, grupy dużej, grupy średniej, grupy elementarnej, zawody i specjalności. Analiza udziałów procentowych zebranych ofert pracy w zawodach i specjalnościach o największej liczbie występowania w prasie wykazały następujące wyniki. W grupie wielkiej Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy do bazy prasowych ofert pracy zarejestrowano 154 oferty w 16 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 15,37%. W grupie średniej Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy zarejestrowano 39 ofert pracy w 5 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Dyrektor wykonawczy gdzie zanotowano 22 oferty pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 55%, w grupie dużej 15,3%, w grupie wielkiej 14,3%, w 2,2%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy (121) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Dyrektor generalny 121101 1 2,5 0,7 0,6 0,1 2. Dyrektor wykonawczy 121102 22 55,0 15,3 14,3 2,2 3. Prezes 121103 1 2,5 0,7 0,6 0,1 4. 5. Z-ca dyr./prezesa ds. finans.-administr. 121202 1 2,5 0,7 0,6 0,1 Pozost. z-cy dyr.generalnych i prezesów 121290 14 35,0 9,7 9,1 1,4 5

Udział procentowy zawodów i specjalności w grupie średniej Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 2,5 35,0 2,5 2,5 55,0 Dyrektor generalny Prezes Pozost. z-cy dyr.generalnych i prezesów Dyrektor w ykonaw czy Z-ca dyr./prezesa ds. finans.-administr. W grupie średniej Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej zarejestrowano 33 oferty pracy w 4 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Kierownik w jednostce działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym, gdzie zebrano 17 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 51,5%, w grupie dużej 11,8%, w grupie wielkiej 11%, w 1,7%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej (122) na podstawie obserwacji w drugim kwartale 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Kier.w.j.dział.pods.w rol.łow.leś.i ryb. 122101 2 6,1 1,4 1,3 0,2 2. Kier.w.jed.dział.podst. w budownictwie 122301 7 21,2 4,9 4,5 0,7 3. Kier.w.jed.dzi.pod.w handlu hurt.i det. 122401 17 51,5 11,8 11,0 1,7 4. Kier.w.j.dz.pod.gdzie indziej niesklas. 122901 7 21,2 4,9 4,5 0,7 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 21,2 6,1 21,2 51,5 Kier.w.j.dział.pods.w rol.łow.leś.i ryb. Kier.w.jed.dzi.pod.w handlu hurt.i det. Kier.w.jed.dział.podst. w budow nictw ie Kier.w.j.dz.pod.gdzie indziej niesklas. 6

W grupie średniej Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych zarejestrowano 71 ofert pracy w 5 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Kierownik działu marketingu i sprzedaży (123301), gdzie zebrano 56 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 78,9%, w grupie dużej 38,9%, w grupie wielkiej 36,4%, w 5,6%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych (123) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Kier. działu finansowego i administracyj. 123101 2 2,8 1,4 1,3 0,2 2. Kierownik działu marketingu i sprzedaży 123301 56 78,9 38,9 36,4 5,6 3. Kier. działu rekl. promocji i dział. pokr. 123401 1 1,4 0,7 0,6 0,1 Kierownik działu badawczorozwojowego 123701 4. 4 5,6 2,8 2,6 0,4 5. Kier. w.jedn.org.gdzie indziej niesklas. 123901 8 11,3 5,6 5,2 0,8 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 1,4 5,6 11,3 2,8 78,9 Kier.działu finansow ego i administracyj. Kier.działu rekl.promocji i dział.pokr. Kier.w.jedn.org.gdzie indziej niesklas. Kierow nik działu marketingu i sprzedaży Kierow nik działu badaw czo-rozw ojow ego W grupie średniej Kierownicy małych przedsiębiorstw zarejestrowano 10 ofert pracy w 2 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Kierownik małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym (131401), gdzie zebrano 9 ofert pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 90%, w grupie dużej 90%, w grupie wielkiej 5,8%, w 0,9%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kierownicy małych przedsiębiorstw (131) na podstawie obserwacji pierwszego kwartału 2007r Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Kier. małego przeds. w handlu hurt. i det. 131401 9 90,0 90,0 5,8 0,9 2. Kier. małego prz.gdzie indziej niesklas. 131901 1 10,0 10,0 0,6 0,1 Porównanie liczby prasowych ofert pracy z liczbą zawodów występujących w analizowanych grupach średnich ujawniło, iż w badanym okresie nie występuje zapotrzebowanie na nowe zawody, odnotowano natomiast wzrost zapotrzebowanie na zawody, które stale występują w ofertach prasowych. 7

Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów w ofertach prasowych odpowiadających grupom średnim: Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy, Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej, Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych. 80 71 70 60 50 40 30 39 33 Liczba ofert pracy Liczba zaw odów 20 10 5 4 5 0 Dyrektorzy,generalni,wykonawczy prezesi i ich zastępcy Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Specjaliści, w której zebrano 204 oferty pracy w 50 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 20,36%. W grupie średniej Informatycy zarejestrowano 10 ofert pracy w 3 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Programista (213201), gdzie zebrano 7 ofert pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 70%, w grupie dużej 15,6%, w grupie wielkiej 3,4%, w 1,1%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Informatycy (213) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % Administrator systemów komputerowych 1. 213102 2 20,0 4,4 1,0 0,3 2. Programista 213201 7 70,0 15,6 3,4 1,1 3. Specjalista zastosowań informatyki 213903 1 10,0 2,2 0,5 0,2 8

Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Informatycy na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 10,0 20,0 70,0 Administrator systemów komputerowych Programista Specjalista zastosowań informatyki W grupie średniej Inżynierowie i pokrewni zebrano 34 oferty pracy w 10 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodach Inżynier budownictwa (214203) oraz Inżynier organizacji i planowania produkcji gdzie zebrano po 6 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 17,6%, w grupie dużej 13,3%, w grupie wielkiej 2,9%, w 0,6%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Inżynierowie i pokrewni (214) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie dużej w % w % 1. Architekt 214101 3 8,8 6,7 1,5 0,3 2. Inż. budownictwa - budownictwo ogólne 214203 6 17,6 13,3 2,9 0,6 3. Inżynier elektryk 214301 4 11,8 8,9 2,0 0,4 4. Pozostali inżynierowie elektrycy 214390 2 5,9 4,4 1,0 0,2 5. Inżynier mechanik - środki transportu 214505 5 14,7 11,1 2,5 0,5 6. Pozostali inżynierowie mechanicy 214590 3 8,8 6,7 1,5 0,3 7. Inżynier kontroli jakości 214906 3 8,8 6,7 1,5 0,3 8. 9. 10. Inż. organizacji i planowania produkcji Inżynier sprzedaży Specjalista do spraw pakowania i opakow. 214908 6 17,6 13,3 2,9 0,6 214911 1 2,9 2,2 0,5 0,1 214924 1 2,9 2,2 0,5 0,1 9

Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Inżynierowie i pokrewni na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007 r. 17,6 2,9 2,9 8,8 17,6 8,8 11,8 8,8 14,7 5,9 Architekt Inż. budow nictw a - budow nictw o ogólne Inżynier elektryk Pozostali inżynierow ie elektrycy Inżynier mechanik - środki transportu Pozostali inżynierow ie mechanicy Inżynier kontroli jakości Inż. organizacji i planow ania produkcji Inżynier sprzedaży Specjalista do spraw pakow ania i opakow. W kolejnej grupie średniej Specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania zebrano 127 ofert pracy w 20 zawodach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Specjalista ds. marketingu i handlu, gdzie zebrano 58 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 45,7%, w grupie dużej 41,4%, w grupie wielkiej 28,4%, w 5,8%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania (241) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007 r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie dużej w % w % 1. Ekonomista 241102 1 0,8 0,7 0,5 0,1 2. Inspektor nadzoru bankowego 241202 1 0,8 0,7 0,5 0,1 3. Specjalista bankowości 241203 5 3,9 3,6 2,5 0,5 4. Specjalista ds.finansów(analityk finan.) 241204 15 11,8 10,7 7,4 1,5 5. Specjalista do spraw rachunkowości 241205 2 1,6 1,4 1,0 0,2 6. Specjalista ds.ubezp.majątkowych i osob. 241206 3 2,4 2,1 1,5 0,3 7. Pozostali specjaliści ds. finansowych 241290 4 3,1 2,9 2,0 0,4 8. Doradca personalny 241302 1 0,8 0,7 0,5 0,1 9. Specjalista ds. rekrutacji pracowników 241304 1 0,8 0,7 0,5 0,1 10. Specjalista ds. szkol. i rozwoju zawod. 241305 1 0,8 0,7 0,5 0,1 11. Specjalista do spraw wynagrodzeń 241306 12 9,4 8,6 5,9 1,2 12. Administrator danych osobowych 241901 1 0,8 0,7 0,5 0,1 13. Organizator transportu drogowego 241905 1 0,8 0,7 0,5 0,1 14. Przedstawiciel medyczny 241906 14 11,0 10,0 6,9 1,4 15. Specjalista analizy rynku 241910 2 1,6 1,4 1,0 0,2 16. Specjalista ds. marketingu i handlu 241912 58 45,7 41,4 28,4 5,8 17. Specjalista ds. org. i rozwoju przemysłu 241913 1 0,8 0,7 0,5 0,1 18. Specjalista ds.org. i rozwoju transportu 241914 2 1,6 1,4 1,0 0,2 19. Specjalista do spraw reklamy 241917 1 0,8 0,7 0,5 0,1 20. Poz.spec.ds.ekon.i zarz.gdzie in.nieskl. 241990 1 0,8 0,7 0,5 0,1 10

Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007 r. 1,6 3,9 11,8 1,6 3,1 45,7 9,4 11,0 Ekonomista Specjalista bankow ości Specjalista do spraw rachunkow ości Pozostali specjaliści ds. finansow ych Specjalista ds. rekrutacji pracow ników Specjalista do spraw w ynagrodzeń Organizator transportu drogow ego Specjalista analizy rynku Specjalista ds. org. i rozw oju przemysłu Specjalista do spraw reklamy Inspektor nadzoru bankow ego Specjalista ds.finansów (analityk finan.) Specjalista ds.ubezp.majątkow ych i osob. Doradca personalny Specjalista ds. szkol. i rozw oju zaw od. Administrator danych osobow ych Przedstaw iciel medyczny Specjalista ds. marketingu i handlu Specjalista ds.org. i rozw oju transportu Poz.spec.ds.ekon.i zarz.gdzie in.nieskl. Porównanie liczby prasowych ofert pracy z liczbą zawodów występujących w analizowanych grupach średnich ujawniło, iż w badanym okresie nie występuje zapotrzebowanie na nowe zawody, lecz widoczny jest wzrost zapotrzebowanie na zawody, które stale występują w ofertach prasowych. Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów w ofertach prasowych odpowiadających grupom średnim: Informatycy, Inżynierowie i pokrewni, Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania. 140 127 120 100 80 Liczba ofert pracy 60 Liczba zaw odów 34 40 20 10 3 10 20 0 Informatycy Inżynierowie i pokrewni.specjaliści ds ekonomii i zarzadzania 11

Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Technicy i inny średni personel. W grupie tej zebrano 279 oferty pracy w 35 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 27,84%. W grupie średniej Technicy zarejestrowano 13 ofert pracy w 6 zawodach i specjalnościach Największy popyt pracy odnotowano w zawodzie Kreślarz techniczny (311802), gdzie zebrano 5 oferty pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 38,5%, w grupie dużej 14,3%, w grupie wielkiej 1,8%, w 0,5%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Technicy (311) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Kosztorysant budowlany 311201 1 7,7 2,9 0,4 0,1 2. Technik urządzeń sanitarnych 311210 2 15,4 5,7 0,7 0,2 3. Technik elektronik 311401 2 15,4 5,7 0,7 0,2 4. Grafik komputerowy 311801 2 15,4 5,7 0,7 0,2 5. Kreślarz techniczny 311802 5 38,5 14,3 1,8 0,5 6. Tech. technologii materiałów budowlanych 311912 1 7,7 2,9 0,4 0,1 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Technicy na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 7,7 7,7 15,4 38,5 15,4 15,4 Kosztorysant budow lany Technik elektronik Kreślarz techniczny Technik urządzeń sanitarnych Grafik komputerow y Tech. technologii materiałów budow lanych W następnej analizowanej grupie średniej Inspektorzy bezpieczeństwa jakości, zebrano 19 ofert pracy w 4 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Kontroler jakości wyrobów art. przemysłowych, gdzie zebrano 8 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 42,1%, w grupie dużej 22,9%, w grupie wielkiej 2,9%, w 0,8%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Inspektorzy bezpieczeństwa jakości (315) na podstawie obserwacji pierwszego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Inspektor budowlany 315101 7 36,8 20,0 2,5 0,7 2. Inspektor ochrony środowiska 315204 2 10,5 5,7 0,7 0,2 3. Kontroler jakości wyrobów-artyk.przemys. 315206 8 42,1 22,9 2,9 0,8 4. Kontroler jakości wyrobów-artyk.spożyw. 315207 2 10,5 5,7 0,7 0,2 12

Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Inspektorzy bezpieczeństwa jakości na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 10,5 36,8 42,1 10,5 Inspektor budow lany Inspektor ochrony środow iska Kontroler jakości w yrobów -artyk.przemys. Kontroler jakości w yrobów -artyk.spożyw. W grupie średniej Pracownicy ds. finansowych i handlowych zarejestrowano 171 ofert pracy w 8 zawodach i specjalnościach Największy popyt pracy odnotowano w zawodzie Przedstawiciel handlowy (341503), gdzie zebrano 74 oferty pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 43,3%, w grupie dużej 30,6%, w grupie wielkiej 26,5%, w 7,4%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Pracownicy ds. finansowych i handlowych (341) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Handlowiec (zaw.szk.:technik handlowiec) 341501 14 8,2 5,8 5,0 1,4 2. Przedstawiciel handlowy (przed.region.) 341503 74 43,3 30,6 26,5 7,4 3. Telemarketer 341504 9 5,3 3,7 3,2 0,9 4. Pozostali agenci ds.sprzedaży(handlowcy) 341590 10 5,8 4,1 3,6 1,0 5. Zaopatrzeniowiec 341601 2 1,2 0,8 0,7 0,2 6. Asystent bankowości 341901 13 7,6 5,4 4,7 1,3 7. Asystent ekonomiczny(technik ekonomista) 341902 45 26,3 18,6 16,1 4,5 8. Poz.prac.ds.fin.i handl.gdzie in.nieskl. 341990 4 2,3 1,7 1,4 0,4 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Pracownicy ds. finansowych i handlowych na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 26,3 2,3 8,2 7,6 1,2 5,8 5,3 43,3 Handlow iec (zaw.szk.:technik handlow iec) Telemarketer Zaopatrzeniow iec Asystent ekonomiczny(technik ekonomista) Przedstaw iciel handlow y (przed.region.) Pozostali agenci ds.sprzedaży(handlow cy) Asystent bankow ości Poz.prac.ds.fin.i handl.gdzie in.nieskl. 13

W następnej analizowanej grupie średniej Średni personel biurowy, zebrano 53 oferty pracy w 3 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Księgowy (343201), gdzie zebrano 28 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 50%, w grupie dużej 11,6%, w grupie wielkiej 10%, w 2,8%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Średni personel biurowy (343) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Sekretarz asystent 343104 23 41,1 9,5 8,2 2,3 2. Sekretarz biura zarządu 343105 5 8,9 2,1 1,8 0,5 3. Księgowy (samodzielny) 343201 28 50,0 11,6 10,0 2,8 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Średni personel biurowy na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 41,1 50,0 8,9 Sekretarz asystent Sekretarz biura zarządu Księgow y (samodzielny) Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Pracownicy biurowi w której zebrano 141 ofert pracy w 10 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 14,07%. W grupie średniej Pracownicy obsługi biurowej zarejestrowano jedynie 49 ofert w 1 zawodzie. Popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił jedynie w zawodzie Pracownik biurowy (419101), gdzie zebrano 49 ofert, a ich procentowy udział był następujący: w grupie średniej 100%, w grupie dużej 47,1%, w grupie wielkiej 34,8%, w 4,9%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Pracownicy obsługi biurowej (419) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Pracownik biurowy 419101 49 100,0 47,1 34,8 4,9 Następną przeanalizowaną grupą średnią Pracownicy ds. ewidencji materiałowej, transportu i produkcji, w której zarejestrowano 51 ofert pracy w 3 zawodach. Największy popyt na pracę w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Magazynier (413103), gdzie zebrano 35 ofert pracy a ich udział procentowy w grupie średniej to 68,6%, w grupie dużej 33,7%, w grupie wielkiej 24,8%, w 3,5%. 14

Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Pracownicy ds. ewidencji materiałowej, transportu i produkcji (413) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Magazynier 413103 35 68,6 33,7 24,8 3,5 2. Planista produkcyjny 413201 14 27,5 13,5 9,9 1,4 3. Dyspozytor transportu samochodowego 413301 2 3,9 1,9 1,4 0,2 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Pracownicy ds. ewidencji materiałowej, transportu i produkcji na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 27,5 3,9 68,6 Magazynier Planista produkcyjny Dyspozytor transportu samochodow ego Następną przeanalizowaną grupą średnią Pracownicy obrotu pieniężnego, w której zarejestrowano 17 ofert pracy w 3 zawodach. Największy popyt na pracę w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Kasjer handlowy (421102), gdzie zebrano 33 oferty pracy a ich udział procentowy w grupie średniej to 94,3%, w grupie dużej 89,2%, w grupie wielkiej 23,4%, w 3,3%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Pracownicy obrotu pieniężnego (421) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Kasjer handlowy 421102 33 94,3 89,2 23,4 3,3 2. Bukmacher 421501 1 2,9 2,7 0,7 0,1 3. Krupier 421502 1 2,9 2,7 0,7 0,1 15

Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Pracownicy obrotu pieniężnego na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 2,9 2,9 94,3 Kasjer handlow y Bukmacher Krupier Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy, w której zebrano 83 oferty pracy w 6 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 8,29%. W grupie średniej Sprzedawcy i demonstratorzy zarejestrowano 73 oferty pracy w 2 zawodach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej odnotowano w zawodzie Sprzedawca, gdzie zebrano 72 oferty, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 98,6%, w grupie dużej 98,6%, w grupie wielkiej 86,7%, w 7,2%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Sprzedawcy i demonstratorzy na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Ekspedient w punkcie usługowym 522104 1 1,4 1,4 1,2 0,1 2. Sprzedawca 522107 72 98,6 98,6 86,7 7,2 W grupie wielkiej Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy zebrano tylko jedną ofertę pracy nie podlega więc ona dalszemu badaniu. Wywnioskować należy, iż wystąpienie tylko jednej oferty pracy uwidacznia wręcz znikome zapotrzebowanie na zawody i specjalności omawianej grupy zawodowej. Odnotowuje się, zatem w okresie badawczym bardzo mały popyt na pracowników danej grupy na regionalnym rynku pracy województwa dolnośląskiego. Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, w której zebrano 95 ofert pracy w 28 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 9,48%. W grupie średniej Kowale, ślusarze i pokrewni zarejestrowano 19 ofert pracy w 5 zawodach. Największą liczbę ofert pracy zarejestrowano dla zawodu i specjalności Tokarz (722304), gdzie zebrano 6 ofert pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 31,6%, w grupie dużej 9,2%, w grupie wielkiej 6,3%, w 0,6%. 16

Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej Kowale, ślusarze i pokrewni (722) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. ślusarz 722204 5 26,3 7,7 5,3 0,5 2. ślusarz narzędziowy 722206 1 5,3 1,5 1,1 0,1 3. Frezer 722301 4 21,1 6,2 4,2 0,4 4. Tokarz 722304 6 31,6 9,2 6,3 0,6 5. Szlifierz ostrzarz 722402 3 15,8 4,6 3,2 0,3 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Kowale, ślusarze i pokrewni na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 15,8 26,3 31,6 5,3 21,1 ślusarz ślusarz narzędziow y Frezer Tokarz Szlifierz ostrzarz W grupie średniej Mechanicy maszyn i urządzeń zebrano 22 oferty pracy w 3 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Mechanik samochodów osobowych (723105), gdzie zebrano 10 ofert, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 45,5%, w grupie dużej 15,4%, w grupie wielkiej 10,5%, w 1,0%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Mechanicy maszyn i urządzeń (723) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie dużej w % w % 1. Mechanik samochodów osobowych 723105 10 45,5 15,4 10,5 1,0 2. Mechanik maszyn i urządz. do obróbki met. 723302 9 40,9 13,8 9,5 0,9 Poz. mechanicy-monterzy maszyn i urządzeń 723390 3 13,6 4,6 3,2 0,3 3. 17

Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Mechanicy maszyn i urządzeń na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 13,6 45,5 40,9 Mechanik samochodów osobow ych Mechanik maszyn i urządz.do obróbki met. Poz.mechanicy-monterzy maszyn i urządzeń Kolejną grupą średnią są Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych, w której zarejestrowano 13 ofert pracy w 3 zawodach. Największą liczbę ofert pracy zarejestrowano dla zawodu i specjalności Pozostali spawacze (721290), gdzie zebrano 10 ofert pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 76,9%, w grupie dużej 15,4%, w grupie wielkiej 10,5%, w 1%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych na podstawie obserwacji pierwszego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Spawacz ręczny gazowy 721202 1 7,7 1,5 1,1 0,1 2. Pozostali spawacze i pokrewni 721290 10 76,9 15,4 10,5 1,0 3. Poz.robot.przygotow.i wznosz.konstr.met. 721490 2 15,4 3,1 2,1 0,2 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 15,4 7,7 76,9 Spaw acz ręczny gazow y Pozostali spaw acze i pokrew ni Poz.robot.przygotow.i w znosz.konstr.met. 18

Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, w której zebrano 45 ofert pracy w 14 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy wyniósł 4,49%. W grupie średniej Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z metali i minerałów zebrano 20 ofert pracy w 3 zawodach.. Największy popyt pracy wystąpił w zawodzie Operator obrabiarek sterowanych numerycznie (821107), gdzie zarejestrowano 13 ofert pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 65%, w grupie dużej 46,43%, w grupie wielkiej 28,9%, w 1,3%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z metali i minerałów (821) na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Oper. obrabiarek sterowanych numerycznie 821107 13 65,00 46,43 28,9 1,30 2. Operator zgrzewarek 821110 4 20,00 14,29 8,9 0,40 3. Poz.operat.maszyn i urz.do obróbki met. 821190 3 15,00 10,71 6,7 0,30 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej : Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z metali i minerałów na podstawie obserwacji drugiego kwartału 2007r. 15,00 20,00 65,00 Oper.obrabiarek sterow anych numerycznie Operator zgrzew arek Poz.operat.maszyn i urz.do obróbki met. W grupie średniej Kierowcy pojazdów zebrano 10 ofert pracy w 2 zawodach.. Największy popyt pracy wystąpił w zawodzie Kierowca samochodu osobowego (832101), gdzie zarejestrowano 7 ofert pracy, a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 70%, w grupie dużej 46,7%, w grupie wielkiej 15,6%, w 0,7%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kierowcy pojazdów (832) na podstawie obserwacji pierwszego kwartału 2007r. Lp. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % w % 1. Kierowca samochodu osobowego 832101 7 70,0 46,7 15,6 0,7 2. Kierowca samochodu ciężarowego 832302 3 30,0 20,0 6,7 0,3 Kolejne grupy wielkie Pracownicy przy pracach prostych oraz Siły zbrojne nie zostały wzięte pod uwagę w dalszym badaniu ze względu na zbyt niski poziom ilościowy. 19

Podsumowanie Podsumowując, analizę udziałów zebranych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie wielkiej Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy wykazała następujące wyniki. Największy udział procentowy w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności: Dyrektor wykonawczy (121102) 55%, Kierownik w jednostce działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym (122401) 51,5%, Kierownik działu marketingu i sprzedaży (123301) 78,9%, Kierownik małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym (131401) 90,0%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Kierownik działu marketingu i sprzedaży - 56 ofert. W grupie wielkiej Specjaliści największy udział procentowy w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności: Specjalista ds. marketingu i handlu (241912) 45,7%, Inżynier budownictwa (214203) oraz inżynier organizacji i planowania produkcji (214908) 17,6%, Programista (213201) 70%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Specjalista ds. marketingu i handlu - 58 ofert. W grupie wielkiej Technicy i inny średni personel największy udział procentowy w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności: Kreślarz techniczny (311802) 38,5%, Kontroler jakości wyrobów artykułów przemysłowych (315206) 42,1%, Przedstawiciel handlowy (341503) 43,3%, Księgowy (343201) 50%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Przedstawiciel handlowy - 74 oferty. W grupie wielkiej Pracownicy biurowi największy udział procentowy w analizowanej grupie średniej miały zawody i specjalności Pracownik biurowy (419101) -100% z ogólną liczbą 49 ofert, Magazynier (413103) 68,6%, Kasjer handlowy (421102) 94,3%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Pracownik biurowy 49 ofert W grupie wielkiej Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy największy udział procentowy w analizowanej grupie średniej miał zawód Sprzedawca (522107) 98,6% z ogólną liczbą 55 ofert W grupie wielkiej Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy zebrano tylko jedną ofertę pracy. W grupie wielkiej Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy największy udział procentowy ofert w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody Pozostali spawacze i pokrewni (721290) - 76,9%, Tokarz (722304) 31,6%, Mechanik samochodów osobowych (723105) 45,5%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodów: Mechanik samochodów osobowych oraz Pozostali spawacze i pokrewni po 10 ofert. W grupie wielkiej Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń największy udział procentowy ofert w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody Operator obrabiarek sterowanych numerycznie (821107) 65%, Kierowca samochodu osobowego (832101) 70%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 13 ofert. Analizując zawody o największej ogólnej liczbę ofert pod względem ich liczby w poszczególnych miesiącach kwartału zobrazowano, w jaki sposób kształtowała się dynamika występowania określonych zawodów w badanym okresie. 20

Poziom popytu na zawody i specjalności o największej ogólnej liczbie ofert w poszczególnych miesiącach kwartału 35 30 25 20 15 10 5 0 IV V VI Kierownik działu marketingu i sprzedaży Specjalista ds. marketingu i handlu Przedstawiciel handlowy Pracownik biurowy Sprzedawca Mechanik samochodów osobowych Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 21

1.2.2. Charakterystyka wymaganych kompetencji na przykładzie wybranych zawodów. Kolejnym etapem prac analitycznych była charakterystyka struktury wymaganych kompetencji poprzez stworzenie obrazu zawodów. Dla przedstawienia wyników przeprowadzonego badania skupiono się na dziesięciu pierwszych grupach zawodowych o największej ogólnej liczbie ofert pracy, które stale występowały w ofertach prasowych w badanym okresie. W badaniu kompetencji zawodowych wzięto pod uwagę następujące elementy struktury ofert pracy pojawiających się w prasie: - rodzaj i poziom wykształcenia - liczba i rodzaj kompetencji odnoszących się do posiadanej wiedzy - liczba i rodzaj kompetencji społecznych (odnoszących się do umiejętności komunikowania się i współdziałania z ludźmi), cech charakteru oraz prezentowanych postaw - zapotrzebowanie na wybrane zawody w powiatach Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy pod względem kwalifikacyjnym wykazały następujące wyniki. Porównując proporcje liczby ofert pracy dla poszczególnych poziomów wykształcenia zaobserwowano, że w badanym okresie szczególnie preferowani byli pracownicy o wyższym (43,55%) i średnim (50,16%) Zapotrzebowanie na pracowników z wykształceniem zawodowym kształtowało się na poziomie 6,29%. Udział procentowy ofert pracy w ogólnej liczbie ofert według poziomu wykształcenia. 13,12 0,17 40,20 46,51 wyższe średnie zawodowe podstawowe Na podstawie przeprowadzonego porównania liczby ofert z liczbą zawodów w poszczególnych poziomach wykształcenia stwierdzono, iż w analizowanych zawodach w badanym okresie największe zapotrzebowanie występowało na pracowników z wykształceniem średnim - 273 ofert pracy w 71 zawodach, wyższym - 236 ofert dla 80 zawodów, zawodowym - 77 w 25 zawodach oraz podstawowym z 1 ofertą dla 1 zawodu. 22

Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów w ofertach prasowych w wykształceniu 300 250 200 150 236 273 100 80 71 77 50 0 25 1 1 wyższe średnie zawodowe podstawowe liczba ofert liczba zawodów Charakterystyka wymaganych kompetencji opiera się na rankingu zawodów, wśród których występuję najwyższa liczba rejestracji ofert pracy (gdzie zebrano więcej niż 14 ofert pracy) i od zawodu z największą liczbą ofert zostanie rozpoczęta właściwa analiza. Nazwa Symbol* Suma ofert dla zawodu Przedstawiciel handlowy (przed.region.) 341503 74 Sprzedawca 522107 72 Specjalista ds. marketingu i handlu 241912 58 Kierownik działu marketingu i sprzedaży 123301 56 Pracownik biurowy 419101 49 Doradca handlowy 341902 45 Magazynier 413103 35 Kasjer handlowy 421102 33 Księgowy 343201 28 Asystent 343104 23 Dyrektor wykonawczy 121102 22 Kierownik w jednostce organizacyjnej Analityk Zastępca kierownika Przedstawiciel medyczny Handlowiec Pracownik produkcyjny 122401 17 241204 15 121290 14 241906 14 341501 14 413201 14 23

Na pozycji pierwszej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Przedstawiciel handlowy - 74 oferty. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Przedstawicieli handlowych pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem średnim 85,7 % i wyższym 14,3 %. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 26 kompetencji, w tym są to kompetencje w podziale na odnoszące się do wiedzy oraz społeczne wraz z cechami i postawami oczekiwanymi od przyszłego pracownika. Zestawiając obydwie grupy kompetencji ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców (stopień ważności ustalono na podstawie liczby zebranych kompetencji tj. od najmniejszej do największej liczby kompetencji występujących w ofertach dla danego zawodu). Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: znajomość technik sprzedaży i negocjacji oraz znajomość rynku i branży po 11,3%. Na niższym poziomie znalazły się takie kompetencje jak: posiadanie prawa jazdy kat. B 9,5%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 7,6%, umiejętność obsługi komputera 6,1%. Najniższy procent wskazań miała znajomość języka angielskiego - 1,9% W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały takie kompetencje jak: samodzielność 6,9%, umiejętności organizacyjne 6,5%, komunikatywność oraz zdolności interpersonalne po 6,1%, dyspozycyjność 4,2%, nastawienie na realizację celów 4%. Najmniej pożądana umiejętnością, która występowała w ofertach dla tego zawodu jest rzetelność oraz elastyczność po 0,4%. Zestawienie liczby kompetencji odnoszących się do wiedzy, kompetencji społecznych,cech i postaw oraz procent wskazań w ogólnej liczbie kompetencji. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. znajomość technik sprzedaży i negocjacji 54 11,3 2. znajomość rynku-branży 54 11,3 3. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 45 9,5 4. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 36 7,6 5. umiejętność obsługi komputera 29 6,1 6. znajomość języka angielskiego 9 1,9 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. samodzielność 33 6,9 2. organizacyjne 31 6,5 3. komunikatywność 29 6,1 4. interpersonalne 29 6,1 5. dyspozycyjność 20 4,2 6. nastawienie na realizację celów 19 4,0 7. odporność na stres 15 3,2 8. negocjacyjne 12 2,5 9. kultura osobista 9 1,9 10. kreatywność 8 1,7 11. wysoka motywacja do pracy 8 1,7 12. zaangażowanie 7 1,5 13. ambicja 5 1,1 14. odpowiedzialność 5 1,1 15. otwartość 5 1,1 16. miła prezentacja 4 0,8 17. samodyscyplina 3 0,6 18. sumienność 3 0,6 19. rzetelność 2 0,4 20. elastyczność 2 0,4 24

Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 60) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na poniższym wykresie radarowym. Na wykresie wyróżniono kolorami dwie linie: różową, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy; niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy. 25

Charakterystyka kompetencji dla zawodu Przedstawiciel handlowy (przedst. Regionalny) (341503) znajomość technik sprzedaży i negocjacji odpowiedzialność 60 znajomość rynku-branży ambicja zaangażowanie wysoka motywacja do pracy kreatywność 50 40 30 20 10 0 dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku umiejętność obsługi komputera znajomość języka angielskiego kultura osobista samodzielność negocjacyjne organizacyjne odporność na stres nastawienie na realizację celów dyspozycyjność interpersonalne komunikatywność 26

W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się: językiem angielskim na poziomie podstawowym w 88,89% oraz dobrym w 11,11%. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie: podstawowym w 86,21%, dobrym w 10,34% oraz biegłym w 3,45%. L.p. kompetencje biegły % wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności bardzo dobry dobry podstawowy 1. znajomość j. angielskiego 11,11 88,89 2. umiejętność obsługi komputera 3,45 10,34 86,21 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Przedstawiciel handlowy 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 88,89 86,21 11,11 10,34 3,45 biegły bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego umiejętność obsługi komputera Przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników - Przedstawicieli handlowych. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 48,6%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie niższym poziomie. Kształtowało się ono w następujący sposób: w powiecie legnickim - 10,8%, jeleniogórskim 9,5%, wałbrzyskim 6,8%, lubińskim i świdnickim po 4,1%, głogowskim i jaworskim po 2,7% oraz kamiennogórskim, kłodzkim, oławskim, oleśnickim, polkowicki, średzkim, zgorzeleckim oraz złotoryjskim po 1,4% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 36 48,6 2. legnicki 8 10,8 3. jeleniogórski 7 9,5 4. wałbrzyski 5 6,8 5. lubiński 3 4,1 6. świdnicki 3 4,1 7. głogowski 2 2,7 8. jaworski 2 2,7 9. kamiennogórski 1 1,4 10. kłodzki 1 1,4 11. oławski 1 1,4 12. oleśnicki 1 1,4 13. polkowicki 1 1,4 14. średzki 1 1,4 15. zgorzelecki 1 1,4 16. złotoryjski 1 1,4 27

Udział procentowy ofert pracy w ogólnej liczbie ofert zebranych dla zawodu przedstawiciel handlowy ze względu na obszar występowania zapotrzebowania 4,1 4,1 48,6 6,8 9,5 10,8 wrocławski legnicki jeleniogórski wałbrzyski lubiński świdnicki głogowski jaworski kamiennogórski kłodzki oławski oleśnicki polkowicki średzki zgorzelecki złotoryjski Na pozycji drugiej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Sprzedawca - 72 oferty. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Sprzedawców pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem średnim - 90,9% oraz zawodowym 9,1%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 26 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej podstawie jak we wcześniejszym przypadku. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: znajomość rynku branży 16,9%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 9,5%, umiejętność obsługi komputera 9,2%, posiadanie prawa jazdy kat. B 1,5%. Na ostatnim miejscu znalazła się znajomość języka angielskiego 0,3% W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: umiejętność pracy w zespole oraz sumienność po 8,3, odpowiedzialność 8%, dyspozycyjność 5,2%, wysoka motywacja do pracy oraz zdolności interpersonalne po 4,9% Najrzadziej wskazywaną umiejętnością, która występowała w ofertach dla tego zawodu jest: ambicja, konsekwencja, elastyczność, miła prezencja, energia oraz samodyscyplina po 0,6% Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. znajomość rynku - branży 55 16,9 2. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 31 9,5 3. obsługa komputera 30 9,2 4. prawo jazdy kat. B 5 1,5 5. znajomość j. angielskiego 1 0,3 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. umiejętność pracy w zespole 27 8,3 2. sumienność 27 8,3 3. odpowiedzialność 26 8,0 4. dyspozycyjność 17 5,2 5. wysoka motywacja do pracy 16 4,9 6. interpersonalne 16 4,9 7. zaangażowanie 14 4,3 28

8. komunikatywność 11 3,4 9. kultura osobista 11 3,4 10. nastawienie na realizację celów 6 1,8 11. samodzielność 6 1,8 12. organizacyjne 6 1,8 13. zapał do pracy 3 0,9 14. odporność na stres 3 0,9 15. kreatywność 3 0,9 16. ambicja 2 0,6 17. konsekwencja 2 0,6 18. elastyczność 2 0,6 19. miła prezentacja 2 0,6 20. energia 2 0,6 21. samodyscyplina 2 0,6 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim tylko na poziomie podstawowym. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera także na poziomie podstawowym. Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników Sprzedawców. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 76,4%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtowało się ono w następujący sposób: w powiecie legnickim 6,9%, głogowskim oraz jeleniogórskim po 5,6%, oławskim 2,8%, zgorzeleckim oraz złotoryjskim po 1,4% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 55 76,4 2. legnicki 5 6,9 3. głogowski 4 5,6 4. jeleniogórski 4 5,6 5. oławski 2 2,8 6. zgorzelecki 1 1,4 7. złotoryjski 1 1,4 Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Sprzedawca 6,9 5,6 5,6 2,8 76,4 wrocławski legnicki głogowski jeleniogórski oławski zgorzelecki złotoryjski 29

Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 60) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: różową, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy oraz niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy. 30

60 50 40 30 20 10 0 Charakterystyka kompetencji dla zawodu Sprzedawca (522107) kreatywność znajomość rynku - branży doświadczenie w pracy na podobnym lub ambicja takim samym stanowisku obsługa komputera odporność na stres prawo jazdy kat. B zapał do pracy znajomość j. angielskiego organizacyjne umiejętność pracy w zespole samodzielność sumienność nastawienie na realizację celów odpowiedzialność kultura osobista komunikatywność zaangażowanie dyspozycyjność wysoka motywacja do pracy interpersonalne 31

Na pozycji trzeciej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Specjalista ds. marketingu i handlu - 58 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Specjalistów ds. marketingu i handlu pracodawcy poszukują osób z wykształceniem wyższym oraz średnim po 50%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 21 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważności poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej podstawie jak we wcześniejszym przypadku. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 18,7%, umiejętność obsługi komputera 14,2%, znajomość języka angielskiego 10,1%, posiadanie prawa jazdy kat. B oraz znajomość technik sprzedaży i negocjacji po 8,2%. Na ostatnim miejscu znalazła się znajomość rynku - branży 1,1%. W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: umiejętności interpersonalne 7,1%, nastawienie na realizację celów 4,1%, samodzielność, dyspozycyjność oraz umiejętności organizacyjne po 3,4%, zdolności negocjacyjne 3%. Najrzadziej wskazywanymi cechami, które występowały w ofertach dla tego zawodu były sumienność oraz nastawienie na sukces po 0,7%. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy 1. liczba kompetencji % wskazań w doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 50 18,7 2. umiejętność obsługi komputera 38 14,2 3. znajomość języka angielskiego 27 10,1 4. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 22 8,2 5. znajomość technik sprzedaży i negocjacji 22 8,2 6. znajomość rynku-branży 3 1,1 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. interpersonalne 19 7,1 2. nastawienie na realizację celów 11 4,1 3. samodzielność 9 3,4 4. dyspozycyjność 9 3,4 5. organizacyjne 9 3,4 6. negocjacyjne 8 3,0 7. umiejętność pracy w zespole 7 2,6 8. kreatywność 6 2,2 9. zaangażowanie 6 2,2 10. wysoka motywacja do pracy 5 1,9 11. miła prezentacja 5 1,9 12. kultura osobista 5 1,9 13. analityczne 3 1,1 14. sumienność 2 0,7 15. nastawienie na sukces 2 0,7 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się: językiem angielskim na poziomie podstawowym w 70%, biegłym w 20% oraz dobrym w 10%. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie: podstawowym w 47,82%, dobrym oraz bardzo dobrym w 21,74%, biegłym w 8,7%. 32

% wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności L.p. kompetencje bardzo biegły dobry dobry podstawowy 1. j. angielski 20,00 10,00 70,00 2. obsługa komputera 8,70 21,74 21,74 47,82 % wskazań kompetencji odnoszących się do wiedzy dla zawodu Specjalista ds. marketingu i handlu 70,00 60,00 50,00 70,00 47,82 40,00 30,00 20,00 10,00 20,00 8,70 21,74 10,00 21,74 0,00 biegły bardzo dobry dobry podstawowy j. angielski obsługa komputera Przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników Specjalistów ds. marketingu i handlu. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 63,5%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie wałbrzyskim 5,4%, głogowskim 4,1%, legnickim 2,7% oraz jeleniogórskim i świdnickim po 1,4% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 47 63,5 2. wałbrzyski 4 5,4 3. głogowski 3 4,1 4. legnicki 2 2,7 5. jeleniogórski 1 1,4 6. świdnicki 1 1,4 33

Obszary występowania zapotrzebowania na zawód Specjalista ds. marketingu i handlu 5,4 4,1 2,7 1,4 1,4 63,5 w rocław ski w ałbrzyski głogow ski legnicki jeleniogórski sw idnicki Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 50) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: różową, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy oraz niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy 34

Charakterystyka kompetencji dla zawodu Specjalista ds. marketingu i handlu (241912) doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku nastawienie na sukces sumienność 50 40 umiejętność obsługi komputera znajomość języka angielskiego miła prezentacja analityczne kultura osobista 30 20 10 0 dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B znajomośc technik sprzedaży i negocjacji znajomość rynku-branży wysoka motywacja do pracy interpersonalne zaangażowanie nastawienie na realizację celów kreatywność umiejętność pracy w zespole negocjacyjne samodzielność dyspozycyjność organizacyjne 35

Na pozycji czwartej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Kierownik działu marketingu i sprzedaży - 49 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż w grupie tej pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem wyższym 51,7 % oraz średnim - 48,3%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół złożony z 21 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważności poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak w poprzednich przypadkach. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: znajomość rynku branży 21,7%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 16,3%, znajomość języka angielskiego 9%, umiejętność obsługi komputera 6,3%. Najrzadziej wskazywaną umiejętnością dla tego zawodu było posiadanie prawa jazdy kat. B 2,7%. W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy i postawy: nastawienie na realizację celów 11,8%, umiejętności interpersonalne 4,5%, umiejętności organizacyjne 4,1%, komunikatywność 3,6%, dyspozycyjność oraz samodzielność po 3,2%. Najrzadziej wskazywanymi umiejętnościami, które występowały w ofertach dla tego zawodu są miła prezencja, kultura osobista, odporność na stres, nastawienie na sukces oraz zdolności negocjacyjne po 0,9%. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. znajomość rynku-branży 48 21,7 2. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 36 16,3 3. znajomość języka angielskiego 20 9,0 4. umiejętność obsługi komputera 14 6,3 5. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 6 2,7 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. nastawienie na realizację celów 26 11,8 2. interpersonalne 10 4,5 3. organizacyjne 9 4,1 4. komunikatywność 8 3,6 5. dyspozycyjność 7 3,2 6. samodzielność 7 3,2 7. kreatywność 5 2,3 8. umiejętność pracy w zespole 5 2,3 9. wysoka motywacja do pracy 4 1,8 10. otwartość 3 1,4 11. analityczne 3 1,4 12. miła prezentacja 2 0,9 13. kultura osobista 2 0,9 14. odporność na stres 2 0,9 15. nastawienie na sukces 2 0,9 16. negocjacyjne 2 0,9 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące umiejętności obsługi komputera oraz znajomości języków obcych według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim na poziomie podstawowym w 55%, dobrym i bardzo dobrym w 20% oraz biegłym w 5%. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie podstawowym w 71,44%, dobrym w 14,28% oraz bardzo dobrym i biegłym w 7,14%. 36

% wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności L.p. kompetencje bardzo biegły dobry dobry podstawowy 1. znajomość j. angielskiego 5,00 20,00 20,00 55,00 2. umiejętność obsługi komputera 7,14 7,14 14,28 71,44 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Kierownik działu marketingu i sprzedaży 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 5,007,14 biegły 20,00 7,14 bardzo dobry 71,44 55,00 20,00 14,28 dobry podstawowy znajomość j. angielskiego umiejętność obsługi komputera Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na Kierowników działu marketingu i sprzedaży I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 46,4%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie legnickim 17,9%, lubińskim 16,1%, bolesławieckim 5,4%, zgorzeleckim i głogowskim po 3,6%, świdnickim, jeleniogórskim, kłodzkim oraz lubańskim po 1,8% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 26 46,4 2. legnicki 10 17,9 3. lubiński 9 16,1 4. bolesławiecki 3 5,4 5. zgorzelecki 2 3,6 6. głogowski 2 3,6 7. świdnicki 1 1,8 8. jeleniogórski 1 1,8 9. kłodzki 1 1,8 10 lubański 1 1,8 37

Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Kierownik działu marketingu i sprzedaży 5,4 3,6 3,6 1,8 1,8 1,8 1,8 46,4 16,1 17,9 wrocławski legnicki lubiński bolesławiecki zgorzelecki głogowski świdnicki jeleniogórski kłodzki lubański Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 50) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na poniższym wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: różowym, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy oraz niebieskim, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy. 38

Charakterystyka kompetencji dla zawodu Kierownik działu marketingu i sprzedaży znajomość rynku-branży 50 doświadczenie w pracy na podobnym lub takim negocjacyjne samym stanowisku 45 nastawienie na sukces znajomość języka angielskiego 40 odporność na stres kultura osobista miła prezentacja 35 30 25 20 15 10 5 0 umiejętnośc obsługi komputera dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B nastawienie na realizację celów analityczne interpersonalne otwartość organizacyjne wysoka motywacja do pracy umiejętność pracy w zespole kreatywność samodzielność dyspozycyjność komunikatywność 39

Na pozycji piątej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Pracownik biurowy - 49 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż w grupie tej pracodawcy poszukują osób z wykształceniem średnim - 69% oraz wyższym 31%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 21 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak w poprzednich przypadkach. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: umiejętność obsługi komputera 11,5%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 9,8%, znajomość języka angielskiego 7,7%. Najrzadziej wskazywaną umiejętnością dla tego zawodu było posiadanie prawa jazdy kat. B 1,6%. W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadała dyspozycyjność 9,1%. Średni procent wskazań posiadały takie umiejętności jak: umiejętność pracy w zespole oraz komunikatywność po 9,3%, dyspozycyjność oraz umiejętności organizacyjne po 6,6%, sumienność 6%, samodzielność 5,5%, umiejętności interpersonalne 4,9%. Najrzadziej wskazywanymi umiejętnościami, które występowały w ofertach dla tego zawodu są: miła prezencja, dokładność oraz odpowiedzialność po 1,1%. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. umiejętność obsługi komputera 21 11,5 2. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 18 9,8 3. znajomość języka angielskiego 14 7,7 4. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 3 1,6 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. umiejętność pracy w zespole 17 9,3 2. komunikatywność 17 9,3 3. dyspozycyjność 12 6,6 4. organizacyjne 12 6,6 5. sumienność 11 6,0 6. samodzielność 10 5,5 7. interpersonalne 9 4,9 8. kultura osobista 7 3,8 9. nastawienie na realizację celów 6 3,3 10. wysoka motywacja do pracy 5 2,7 11. negocjacyjne 5 2,7 12. zaangażowanie 4 2,2 13. odporność na stres 3 1,6 14. analityczne 3 1,6 15. miła prezentacja 2 1,1 16. dokładność 2 1,1 17. odpowiedzialność 2 1,1 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące umiejętności obsługi komputera oraz znajomości języków obcych według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim na poziomie podstawowym w 64,29%, dobrym w 21,43% oraz bardzo dobrym i biegłym po 7,14%. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie podstawowym w 71,43%, bardzo dobrym w 19,05 oraz dobrym i biegłym po 4,76%. 40

% wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności bardzo L.p. kompetencje biegły dobry dobry podstawowy 1. znajomość j. angielskiego 7,14 7,14 21,43 64,29 2. umiejętność obsługi komputera 4,76 19,05 4,76 71,43 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Pracownik biurowy 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 7,14 4,76 7,14 19,05 21,43 4,76 71,43 64,29 biegły bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego umiejętność obsługi komputera Przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników Pracowników biurowych. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 75,5%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie jeleniogórskim oraz strzelińskim po 4,1%, głogowskim, jaworskim, kamiennogórskim, lubińskim, oleśnickim, średzkim, świdnickim oraz wałbrzyskim po 2%. Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1 wrocławski 37 75,5 2 jeleniogórski 2 4,1 3 strzeliński 2 4,1 4 głogowski 1 2,0 5 jaworski 1 2,0 6 kamiennogórski 1 2,0 7 lubiński 1 2,0 8 oleśnicki 1 2,0 9 średzki 1 2,0 10 świdnicki 1 2,0 11 wałbrzyski 1 2,0 41

Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Pracownik biurowy 4,1 4,1 75,5 wrocławski jeleniogórski strzeliński głogowski jaworski średzki kamiennogórski świdnicki lubiński wałbrzyski oleśnicki Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 25) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na poniższym wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: różowym, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy oraz niebieskim, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy 42

Charakterystyka kompetencji dla zawodu Pracownik biurowy umiejętnośc obsługi komputera odpowiedzialność 25 doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku dokładność 20 znajomość języka angielskiego miła prezentacja 15 dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B analityczne 10 umiejętność pracy w zespole 5 odporność na stres 0 komunikatywność zaangażowanie dyspozycyjność negocjacyjne organizacyjne wysoka motywacja do pracy sumienność nastawienie na realizację celów kultura osobista interpersonalne samodzielność 43

Na pozycji szóstej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Doradca handlowy - 45 ofert pracy. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż w grupie Doradców handlowych pracodawcy poszukują osób z wykształceniem średnim 66,7% oraz wyższym 33,3%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół złożony z 15 kompetencji. Ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak w poprzednich przypadkach. Lp. 1. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 40 15,6 2. umiejętność obsługi komputera 19 7,4 3. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 4 1,6 4. znajomość języka angielskiego 3 1,2 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. energia 30 11,7 2. komunikatywność 30 11,7 3. rzetelność 29 11,3 4. wysoka motywacja do pracy 29 11,3 5. umiejętność pracy w zespole 20 7,8 6. dyspozycyjność 15 5,8 7. interpersonalne 13 5,1 8. zaangażowanie 11 4,3 9. organizacyjne 10 3,9 10. kreatywność 2 0,8 11. kultura osobista 2 0,8 Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 15,6%, umiejętność obsługi komputera 7,4%, posiadanie prawa jazdy kat. B 1,6% oraz znajomość języka angielskiego 1,2%. % wskazań kompetencji odnoszących się do wiedzy dla zawodu Doradca handlowy 1,6 1,2 7,4 15,6 doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku umiejętnośc obsługi komputera dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B znajomość języka angielskiego 44

W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały: energia oraz komunikatywność po 11,7%, rzetelność oraz wysoka motywacja do pracy po 11,3%, umiejętność pracy w zespole 7,8%, dyspozycyjność 5,8%. Najrzadziej wskazywanymi umiejętnościami które wystąpiły w ofertach dla tego zawodu są kultura osobista oraz kreatywność po 0,8%. % wskazań kompetencji społecznych, cech i postaw dla zawodu Doradca handlowy 5,1 4,3 3,9 0,8 0,8 11,7 5,8 11,7 7,8 11,3 11,3 energia komunikatywność rzetelność wysoka motywacja do pracy umiejętność pracy w zespole dyspozycyjność interpersonalne zaangażowanie organizacyjne kreatywność kultura osobista W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim tylko na poziomie podstawowym. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera także na poziomie podstawowym Popyt na pracowników zawodu Doradca handlowy wystąpił w powiatach: wrocławskim - 40%, głogowskim, legnickim oraz lubińskim po 20% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1 wrocławski 18 40,0 2 głogowski 9 20,0 3 legnicki 9 20,0 4 lubiński 9 20,0 Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Doradca handlowy 20,0 40,0 20,0 20,0 wrocławski głogowski legnicki lubiński 45

Na pozycji siódmej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Magazynier - 35 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród pracowników badanego zawodu pracodawcy poszukują osób z wykształceniem: zawodowym 71,43% oraz średnim 28,57%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 18 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy 1. liczba kompetencji % wskazań w doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 19 13,8 2. uprawnienia na wózki widłowe 16 11,6 3. umiejętność obsługi komputera 10 7,2 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. odpowiedzialność 12 8,7 2. dokładność 11 8,0 3. dyspozycyjność 10 7,2 4. uczciwość 9 6,5 5. komunikatywność 7 5,1 6. rzetelność 7 5,1 7. umiejętność pracy w zespole 6 4,3 8. zaangażowanie 6 4,3 9. miła prezentacja 6 4,3 10. kreatywność 4 2,9 11. wysoka motywacja do pracy 4 2,9 12. organizacyjne 4 2,9 13. sumienność 3 2,2 14. kultura osobista 2 1,4 15. nastawienie na sukces 2 1,4 Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku - 13,8%, uprawnienia na wózki widłowe 11,6% oraz umiejętność obsługi komputera - 7,2%. % wskazań kompetencji odnoszących się do wiedzy dla zawodu Magazynier 7,2 13,8 11,6 doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku uprawnienia na wózki widłowe umiejętność obsługi komputera 46

W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: odpowiedzialność 8,7%, dokładność 8%, dyspozycyjność 7,2%, uczciwość 6,5%, komunikatywność oraz rzetelność po 5,1%, umiejętność pracy w zespole, zaangażowanie oraz miła prezencja po 4,3%. Najniższy procent wskazań posiadały takie kompetencje jak: kultura osobista oraz nastawienie na sukces po 1,4%. % wskazań kompetencji społecznych, cech i postaw dla zawodu Magazynier 2,9 4,3 2,9 2,9 2,2 1,4 1,4 8,7 8,0 4,3 4,3 5,1 5,1 6,5 7,2 odpowiedzialność dyspozycyjność komunikatywność umiejętność pracy w zespole miła prezentacja wysoka motywacja do pracy sumienność nastawienie na sukces dokładność uczciwość rzetelność zaangażowanie kreatywność organizacyjne kultura osobista W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie podstawowym w 90% oraz biegłym w 10%. L.p. poziom umiejętności obsługi komputera liczba ofert % wskazań wg poziomu umiejętności 1. podstawowa 9,0 90,0 2. dobra 0,0 0,0 3. bardzo dobra 0,0 0,0 4. biegła 1,0 10,0 Badanie pod kątem pochodzenia zebranych ofert pracy ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników - Magazynierów. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 74,3%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtowało się on w następujący sposób: w powiecie głogowskim 8,6%, jeleniogórskim, legnickim, lubińskim, oleśnickim, średzkim i zgorzeleckim po 2,9% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 26 74,3 2. głogowski 3 8,6 3. jeleniogórski 1 2,9 4. legnicki 1 2,9 5. lubiński 1 2,9 6. oleśnicki 1 2,9 7. średzki 1 2,9 8. zgorzelecki 1 2,9 47

Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu- Magazynier 2,9 2,9 2,9 2,9 2,9 2,9 8,6 74,3 wrocławski głogowski jeleniogórski legnicki lubiński oleśnicki sredzki zgorzelecki Na pozycji ósmej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Kasjer handlowy - 33 oferty. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród pracowników badanego zawodu pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem średnim 75% oraz zawodowym 25%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 19 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak we wcześniejszym przypadku. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. obsługa kas fiskalnych 18 14,2 2. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 13 10,2 3. obsługa komputera 3 2,4 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. dyspozycyjność 13 10,2 2. odpowiedzialność 10 7,9 3. zaangażowanie 9 7,1 4. komunikatywność 8 6,3 5. interpersonalne 8 6,3 6. umiejętność pracy w zespole 7 5,5 7. uczciwość 6 4,7 8. kultura osobista 6 4,7 9. rzetelność 6 4,7 10. nastawienie na realizację celów 6 4,7 11. miła prezentacja 5 3,9 12. wysoka motywacja do pracy 3 2,4 13. samodyscyplina 2 1,6 14. sumienność 2 1,6 15. elastyczność 2 1,6 48

Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: obsługa kas fiskalnych 14,2%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 10,2% oraz umiejętność obsługi komputera 2,4%. % wskazań kompetencji odnoszących się do wiedzy dla zawodu Kasjer handlowy 2,4 10,2 14,2 obsługa kas fiskalnych doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku obsługa komputera W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: dyspozycyjność 10,2%, odpowiedzialność 7,9%, zaangażowanie 7,1%, komunikatywność oraz umiejętności interpersonalne 6,3%, umiejętność pracy w zespole 5,5%. Najniższy procent wskazań posiadały takie kompetencje jak: elastyczność, samodyscyplina oraz sumienność po 1,6% % wskazań kompetencji społecznych, cech i postaw dla zawodu Kasjer handlowy 3,9 2,4 1,6 1,6 1,6 10,2 4,7 4,7 7,9 4,7 7,1 4,7 5,5 6,3 6,3 dyspozycyjność odpowiedzialność zaangażowanie komunikatywność interpersonalne umiejętność pracy w zespole uczciwość kultura osobista rzetelność nastawienie na realizację celów miła prezentacja wysoka motywacja do pracy samodyscyplina sumienność elastyczność W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie dobrym. 49

Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników Kasjerów handlowych. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 60,6% W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie niższym. Kształtowało się ono w następujący sposób: w powiecie oleśnickim - 9,1%, lubińskim oraz milickim po 6,1%, głogowskim, jeleniogórskim, legnickim, trzebnickim, wałbrzyskim oraz wołowskim po 3%. Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 20 60,6 2. oleśnicki 3 9,1 3. lubiński 2 6,1 4. milicki 2 6,1 5. głogowski 1 3,0 6. jeleniogórski 1 3,0 7. legnicki 1 3,0 8. trzebnicki 1 3,0 9. wałbrzyski 1 3,0 10. wołowski 1 3,0 Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Kasjer handlowy 6,1 6,1 60,6 9,1 wrocławski oleśnicki lubiński milicki głogowski jeleniogórski legnicki trzebnicki wałbrzyski wołowski 50

Na pozycji dziewiątej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Księgowy - 28 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród pracowników badanego zawodu pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem wyższym 56,3% oraz średnim 43,7%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 16 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważności poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak we wcześniejszym przypadku. Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. wiedza z zakresu finansów 24 24,2 2. umiejętność obsługi komputera 15 15,2 3. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 7 7,1 4. znajomość języka angielskiego 4 4,0 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. organizacyjne 9 9,1 2. komunikatywność 7 7,1 3. analityczne 6 6,1 4. umiejętność pracy w zespole 5 5,1 5. samodzielność 4 4,0 6. dyspozycyjność 4 4,0 7. zaangażowanie 3 3,0 8. dokładność 3 3,0 9. odporność na stres 2 2,0 10. otwartość 2 2,0 11. nastawienie na realizację celów 2 2,0 12. rzetelność 2 2,0 Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak wiedza z zakresu finansów 24,2%, umiejętność obsługi komputera 15,2%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 7,1%, znajomość języka angielskiego 4%. % wskazań kompetencji odnoszących się do wiedzy dla zawodu Księgowy 7,1 4,0 24,2 15,2 wiedza z zakresu finansów umiejętnośc obsługi komputera doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku znajomość języka angielskiego 51

W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: umiejętności organizacyjne 9,1%, komunikatywność 7,1%, zdolności analityczne 6,1%, umiejętność pracy w zespole 5,1%, samodzielność oraz dyspozycyjność po 4%. 3,0 2,0 % wskazań kompetencji społecznych, cech i postaw dla zawodu Księgowy 2,0 2,0 2,0 9,1 3,0 7,1 4,0 4,0 organizacyjne analityczne samodzielność zaangażowanie odporność na stres nastawienie na realizację celów 5,1 6,1 komunikatywność umiejętność pracy w zespole dyspozycyjność dokładność otwartość rzetelność W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętność obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim na poziomie podstawowym w 75% oraz dobrym w 25%. Powinni także wykazywać się znajomością obsługi komputera na poziomie podstawowym w 40%, biegłym w 33,33%, dobrym w 20% oraz bardzo dobrym w 6,67%. % wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności bardzo Lp kompetencje biegły dobry dobry podstawowy 1. znajomość j. angielskiego 25,00 75,00 2. umiejętność obsługi komputera 33,33 6,67 20,00 40,00 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Księgowy 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 75,00 40,00 25,00 20,00 6,67 bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego umiejętnośc obsługi komputera 52

Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników - Handlowców. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 53,6%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym, w powiecie dzierżoniowskim, średzkim, świdnickim oraz wałbrzyskim po 7,1%, głogowskim, kamiennogórskim, lubińskim, polkowicki oraz głogowskim po 3,6% Lp Powiat liczba ofert Udział % w 1. wrocławski 15 53,6 2. dzierżoniowski 2 7,1 3. średzki 2 7,1 4. świdnicki 2 7,1 5. wałbrzyski 2 7,1 6. głogowski 1 3,6 7. kamiennogórski 1 3,6 8. lubiński 1 3,6 9. polkowicki 1 3,6 10. wołowski 1 3,6 obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu - Księgowy 3,6 7,1 3,6 3,6 3,6 3,6 7,1 7,1 7,1 53,6 wrocławski dzierżoniowski średzki świdnicki wałbrzyski głogowski kamiennogórski lubiński polkowicki wołowski Na pozycji dziesiątej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Asystent - 23 oferty. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Asystentów pracodawcy poszukują osób z wykształceniem wyższym 60% oraz średnim 40%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół złożony z 16 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważności poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak we wcześniejszym przypadku. 53

Lp. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w 1. znajomość rynku-branży 20 15,9 2. umiejętność obsługi komputera 16 12,7 3. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 14 11,1 4. znajomość technik negocjacji i sprzedaży 11 8,7 5. znajomość języka angielskiego 11 8,7 6. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 3 2,4 Lp. Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w 1. organizacyjne 15 11,9 2. komunikatywność 11 8,7 3. umiejętność pracy w zespole 10 7,9 4. zaangażowanie 9 7,1 5. samodzielność 4 3,2 6. dyspozycyjność 2 1,6 Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: znajomość rynku branży 15,9%, umiejętność obsługi komputera 12,7%, doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku 11,1%, znajomość technik sprzedaży i negocjacji oraz znajomość języka angielskiego po 8,7%, posiadanie prawa jazdy kat. B 2,4%. % wskazań kompetencji odnoszących się do wiedzy dla zawodu Asystent 8,7 2,4 15,9 8,7 11,1 12,7 znajomość rynku-branży umiejętność obsługi komputera doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku znajomość technik negocjacji i sprzedaży znajomość języka angielskiego dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: umiejętności organizacyjne 11,9%, komunikatywność 8,7%, umiejętność pracy w zespole 7,9%, zaangażowanie 7,1%, samodzielność 3,2% oraz dyspozycyjność 1,6%. 54

% wskazań kompetencji społecznych, cech i postaw dla zawodu Asystent 3,2 1,6 11,9 7,1 7,9 8,7 organizacyjne umiejętność pracy w zespole samodzielność komunikatywność zaangażowanie dyspozycyjność W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języka angielskiego oraz umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim na poziomie podstawowym w 63,61%, biegłym w 27,3% oraz bardzo dobrym w 9,09%. W ogłoszeniach prasowych pracodawcy wymagali również od pracowników badanego zawodu umiejętności obsługi komputera: na poziomie podstawowym w 62,5%, dobrym, bardzo dobrym oraz biegłym w 12,5%.. % wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności L.p. kompetencje biegły bardzo dobry dobry podstawowy 1. znajomość j. angielskiego 27,3 9,09 63,61 2. umiejętność obsługi komputera 12,50 12,50 12,50 62,50 % wskazań wg znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera dla zawodu Asystent 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 27,3 12,50 12,50 12,50 9,09 63,61 62,50 biegły bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego umiejętność obsługi komputera 55