Koszty i modele finansowe Andrzej Jaszkiewicz andrzej.jaszkiewicz@cs.put.poznan.pl
Rodzaje kosztów Koszty stałe (nie mylić ze sztywnymi) Niezależne od liczby transakcji/użytkowników Koszty zmienne (nie mylić z elastycznymi) Zależne od liczby transakcji/użytkowników Marża przychód koszt zmienny lub procentowo (przychód koszt zmienny) / przychód Narzut (przychód koszt zmienny) / koszt zmienny
Przykład Koszt zakupu półproduktów 50zł Cena sprzedaży 75zł Marża 25zł (75 50) / 75 = 33,3% Narzut (75 50) / 50 = 50%
Koszty zmienne - przykłady Zakup części/półproduktów Zakup licencji rozliczany per użytkownika np. wykorzystywana biblioteka, dane Prowizja dla pośrednika w sprzedaży
Typowe koszty stałe w firmie informatycznej Wynagrodzenia z podziałem na działy/projekty, np.: Zarząd Rozwój Utrzymanie Obsługa klienta Sprzedaż Marketing Biuro
Typowe koszty stałe w firmie informatycznej Marketing PR Utrzymanie, np. serwery Wyjazdy Biuro Obsługa finansowo/prawna Usługi prawne Ubezpieczenia - majątek i OC Księgowość
Najważniejsze parametry finansowe Przychody (obroty) Zysk/strata = Przychody Koszty (wszystkie) EBITDA earnings before interest, taxes, depreciation and amortization, zysk przed odsetkami, podatkami i amortyzacją
Podatki trzeba płacić VAT CIT Podatek od dochodów kapitałowych Dywidenda Sprzedaż udziałów Koszty pracy PIT, ZUS
VAT Podatek od towarów i usług (ang. Value Added Tax (VAT) podatek od wartości dodanej Księgowo jest pomijany koszty i przychody księguje się netto VAT zapłacony odlicza się od VAT-u otrzymanego lub występuje się o zwrot do urzędu skarbowego Różnica VAT (otrzymany zapłacony) jest wpłacany do urzędu skarbowego Możliwa interpretacja opodatkowanie marży i kosztów pracy
VAT przykład Wystawiamy (sprzedajemy) faktury VAT na 10 000 zł netto, czyli 12 300 zł brutto VAT otrzymany to 2 300 zł Otrzymujemy FV (kupujemy) na 6 000 zł netto, czyli 7 380 zł brutto VAT zapłacony to 1 380 zł Różnicę 2 300 zł - 1 380 zł = 920 zł wpłacamy do urzędu skarbowego
Koszty pracy umowa o pracę 3 000zł brutto 411,30zł ZUS pracownika 189 zaliczka PIT 2 156,72 netto do wypłaty 622,20 koszty pracodawcy ZUS, FP, FGŚP 3 622,20 koszt firmy 4455,30 zł koszt firmy z VAT taki zysk brutto pracownik powinien wypracować
Cash flow - przepływy pieniężne Różni się od księgowości: Podatki Daty wystawienia faktur i wykonania usług vs. daty płatności Opóźnienia/brak płatności Amortyzacja
Amortyzacja Amortyzacja księgowa służy przypisaniu ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do całego okresu ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Suma odpisów amortyzacyjnych stanowi umorzenie.
Płynność finansowa Zdolność podmiotu do wywiązywania się (spłacania) w terminie najbardziej wymagalnych (krótkoterminowych) zobowiązań (np. związanych z zapłatą kontrahentom za wyroby i usługi, wypłatą wynagrodzeń, itp)
Finanse vs. księgowość Dyrektor finansowy członek zarządu lub bezpośrednio pod zarządem Księgowy
Model finansowy Uwzględnia wszystkie koszty i przychody Koszty i przychody muszą bazować na realnych założeniach i obliczeniach Np. model aktywności użytkowników Plany sprzedaży Rzeczywiste stawki Po wejściu na rynek staramy się jak najszybciej zastąpić założenia realnymi danymi
Expected customer lifetime Dla stałego churn rate Expected customer lifetime = 1 / churn rate
Typowy wzrost udanego start upu
Dlaczego nasycenie? Nasycenie rynku pozyskiwanie nowych użytkowników staje się coraz droższe Działania konkurencji
Nie ma łatwych biznesów Niezbędna jest przewaga choć w jednym obszarze Unfair advantage / Core
7. Unfair advantage/core Najtrudniejsze? Najważniejsze? Something that cannot be easily copied or bought Wyobraź sobie, że ktoś kradnie Twój kod. Czy nadal możesz prowadzić biznes? Z reguły nie jest widoczne dla klientów (to nie to samo co przewaga rynkowa)
Przykłady Core Know-how Kontakty, partnerzy Efekt skali Kultura jakości User experience Niski koszt Bycie pierwszym na rynku?
Co z reguły nie jest Core Własność intelektualna Umowy na wyłączność Bycie pierwszym na rynku?
Analiza inwestycji Cash flow forecasting. Cost-benefit analysis Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4 0-100 000-1 000 000-100 000-120 000 1 10 000 150 000 30 000 30 000 2 20 000 200 000 30 000 30 000 3 30 000 250 000 30 000 30 000 4 50 000 300 000 30 000 30 000 5 100 000 300 000 30 000 100 000
Net profit Total income total cost Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4 0-100 000-1 000 000-100 000-120 000 1 10 000 150 000 30 000 30 000 2 20 000 200 000 30 000 30 000 3 30 000 250 000 30 000 30 000 4 50 000 300 000 30 000 30 000 5 100 000 300 000 30 000 100 000 Net profit 110 000 200 000 50 000 100 000
Payback period break even point Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4 0-100 000-1 000 000-100 000-120 000 1 10 000 150 000 30 000 30 000 2 20 000 200 000 30 000 30 000 3 30 000 250 000 30 000 30 000 4 50 000 300 000 30 000 30 000 5 100 000 300 000 30 000 100 000
Return on investment ROI = average annual profit/total investment Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4 0-100 000-1 000 000-100 000-120 000 1 10 000 150 000 30 000 30 000 2 20 000 200 000 30 000 30 000 3 30 000 250 000 30 000 30 000 4 50 000 300 000 30 000 30 000 5 100 000 300 000 30 000 100 000 ROI 22% 4% 10% 17%
NPV (10%) 38 924-146 773 10 568 31 902 Net present value NPV NPV valuein year t t 1 r Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4 0-100 000-1 000 000-100 000-120 000 1 10 000 150 000 30 000 30 000 2 20 000 200 000 30 000 30 000 3 30 000 250 000 30 000 30 000 4 50 000 300 000 30 000 30 000 5 100 000 300 000 30 000 100 000
Internal rate of return Rate that results in NPV = 0 Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4 0-100 000-1 000 000-100 000-120 000 1 10 000 150 000 30 000 30 000 2 20 000 200 000 30 000 30 000 3 30 000 250 000 30 000 30 000 4 50 000 300 000 30 000 30 000 5 100 000 300 000 30 000 100 000 IRR 17.5% 5.4% 13.2% 16.2%
Pytania