Moduł 6: Płatne i niepłatne absencje pracownicze 6.2 Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop i zwolnienia okolicznościowe Materiał jest elementem Kursu: Płace, należącego do Akademii Moniki Smulewicz. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wynagrodzenie za urlop Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. (art. 152 1 KP) Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. (art. 172 KP) Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń wyłącznie ze stosunku pracy.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop należy brać pod uwagę trzy kwestie: przyporządkowanie danego rodzaju należności do źródła przychodu, jakim jest stosunek pracy rodzaj składników wynagrodzenia wliczanych oraz pomijanych stałość lub zmienność wysokości wynagrodzenia Podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop stanowią periodyczne składniki wynagrodzenia za pracę o charakterze roszczeniowym.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. 7 Rozporządzenia Min. Pracy i Polityki Socjalnej z 8.01.1997 w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop Składniki stałe (przykładowe): miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki, takie jak stażowy czy funkcyjny, stała miesięczna premia regulaminowa.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Przykład: Pracownik wynagradzany stawką miesięczną 4500 zł brutto. W sierpniu 2018 r wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze 80 godzin. W sierpniu, pomimo urlopu, pracownik otrzyma wynagrodzenie w wysokości 4 500 zł.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy. (art. 172 KP)
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, ( ), uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości składników wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, składniki te mogą być uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nie przekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Składniki zmienne (przykładowe): wynagrodzenie godzinowe, prowizyjne i akordowe, wynagrodzenie i dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek za pracę w porze nocnej, dodatki procentowe od zmiennej pensji, premie regulaminowe zmienne np. uzależnione od zysku, uzależnione od obrotu, od wykonanych zadań, ustalone procentowo, ograniczone widełkami od stałej lub zmiennej pensji (np. od 10% do 50%).
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, zwane dalej "wynagrodzeniem urlopowym", ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem : 1) jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, 2) wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, 3) gratyfikacji (nagród) jubileuszowych, 4) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 5) ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop 6) dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego, 7) wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, 7a) kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, 8) nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop 9) odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych, 10) wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy 6 Rozporządzenia Min. Pracy i Polityki Socjalnej z 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop Ważne: W podstawie wymiaru wynagrodzenia za urlop nie uwzględnia się składników wynagrodzenia wypłacanych za okres dłuższy niż 1 miesiąc (premie kwartalne, premie półroczne, premie roczne)
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego Wynagrodzenie urlopowe oblicza się: dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie, mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracował by w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego Przy ustalaniu liczby godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę, bierze się pod uwagę wszystkie faktycznie przepracowane godziny, a więc również godziny nadliczbowe, godziny przepracowane w niedziele i święta i inne dni wolne, wynikające z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Przy ustalaniu liczby godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę pomija się godziny nieprzepracowane, choćby nawet przysługiwało za nie wynagrodzenie, np. za przestój, urlop czy chorobę.
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego GDY TERMIN WYPŁATY WYNAGRODZEŃ PRZYPADA NA KONIEC MIESIĄCA: Za podstawę wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie zmienne wypłacone w okresie 3 m-cy poprzedzających miesiąc wykorzystania urlopu. Przykład: urlop w październiku podstawą obliczenia będzie wynagrodzenie zmienne przysługujące za lipiec, sierpień i wrzesień, wypłacone w tych miesiącach.
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego GDY TERMIN WYPŁATY WYNAGRODZEŃ NASTĘPUJE NA POCZĄTKU NASTĘPNEGO MIESIĄCA (np. do 10-go): Za podstawę wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie zmienne wypłacone w okresie 3 m-cy poprzedzających miesiąc wykorzystania urlopu. Przykład: urlop w październiku podstawą obliczenia będzie wynagrodzenie zmienne przysługujące za czerwiec, lipiec, sierpień, wypłacone odpowiednio w lipcu, sierpniu i wrześniu.
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego Jeżeli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie, przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie. Jeżeli pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego Przykład: Pracownik jest wynagradzany stałym wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 3 500 zł. Dodatkowo w tym miesiącu pracownik otrzymał prowizję w wysokości 1,500 zł. W okresie 2 3.06 wykorzystał 2 dni urlopu wypoczynkowego. Czas nominalny w tym miesiącu 168 h. W poprzednich miesiącach pracownikowi wypłacono następujące składniki zmienne:
Obliczenie wynagrodzenia za urlop ze składników zmiennych: 2 596 zł : 524 h = 4,95 zł 4,95 zł * 16 h = 79,20 zł
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego Przykład: Pracownik jest wynagradzany wynagrodzeniem akordowym. Wykorzystał 9 dni urlopu wypoczynkowego w okresie 3.07 13.07. Wynagrodzenie zasadnicze za lipiec wyniosło 1 850 zł, W poprzednich miesiącach pracownikowi wypłacono wynagrodzenie w następującej wysokości:
Obliczenie wynagrodzenia za urlop: 9 053 zł : 488 h = 18,55 zł 18,55 zł * 72 h = 1 335,60 zł
Zmiana podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego W razie zmiany w składnikach wynagrodzenia, o których mowa w 8, lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian.
Wynagrodzenie za czas zwolnień okolicznościowych Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy. 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29.05.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy
Wynagrodzenie za czas zwolnień okolicznościowych Przykład: Pracownik jest wynagradzany stałym wynagrodzeniem miesięcznym, które wynosi 2 500 zł. Ponadto pracownikowi wypłacono prowizję miesięczną 1 800 zł. Pracownik otrzymał zwolnienie od pracy z związku z zawarciem związku małżeńskiego na okres od 10.12 do 11.12 (2 dni). Czas nominalny w tym miesiącu 152 h. Obliczenie dodatkowego wynagrodzenia za tzw. urlop okolicznościowy: 1 800 zł : 136 h = 13,24 zł 13,24 zł * 16 h = 211,84 zł
Wynagrodzenie za czas zwolnień okolicznościowych Przykład: Pracownik jest wynagradzany prowizyjnie (bez stałej miesięcznej części wynagrodzenia). W tym miesiącu pracownik otrzymał 1 dzień zwolnienia od pracy w związku z oddaniem krwi, a wynagrodzenie, które otrzymał, wyniosło 4 175 zł.czas nominalny w tym miesiącu 168 h. Obliczenie wynagrodzenia za zwolnienie od pracy: 4 175 zł : 160 h = 26,09 zł 26,09 zł * 8 h = 208,72 zł