WKŁAD UE W REALIZACJĘ MILENIJNYCH CELÓW ROZWOJU

WKŁAD UE W REALIZACJĘ MILENIJNYCH CELÓW ROZWOJU Wybór najważniejszych rezultatów programów Komisji Europejskiej 2010 KOMISJA EUROPEJSKA

WKŁAD UE W REALIZACJĘ MILENIJNYCH CELÓW ROZWOJU CZYM SĄ MILENIJNE CELE ROZWOJU? W roku 2000 na Szczycie Milenijnym ONZ Unia Europejska (UE) wraz ze światowymi liderami zobowiązała się zmniejszyć światowy poziom ubóstwa i ocalić miliony istnień ludzkich. Przywódcy 189 krajów uzgodnili osiem konkretnych celów, które mają zostać osiągnięte do roku 2015: 1. wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu na świecie; 2. zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym; 3. promowanie równości płci i awansu społecznego kobiet; 4. ograniczenie umieralności dzieci; 5. poprawa opieki zdrowotnej nad matkami; 6. ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS i innych chorób; 7. stosowanie zrównoważonych metod gospodarowania zasobami naturalnymi; 8. współdziałanie w globalnym partnerskim porozumieniu na rzecz rozwoju.

Wybór najważniejszych rezultatów programów Komisji Europejskiej 2010 Spis treści Wcielanie obietnic w życie... 2 Zrobiliśmy znaczące postępy"... 3 Ubóstwo i głód... 4 Nauczanie na poziomie podstawowym... 6 Równość płci... 8 Umieralność dzieci... 10 Opieka zdrowotna nad matkami... 12 HIV/AIDS, malaria i inne choroby... 14 Zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi... 16 Globalne partnerskie porozumienie na rzecz rozwoju... 18 Pomoc unijna w faktach i liczbach... 22 Uwagi dotyczące metodologii... 24 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 1

WCIELANIE OBIETNIC W ŻYCIE Unia Europejska jest w pełni zaangażowana w realizację Milenijnych Celów Rozwoju (MCR) i dokłada wszelkich starań, aby zgodnie z nimi do 2015 r. ograniczyć ubóstwo i poprawić warunki życia ludzi. Jako największy na świecie darczyńca, UE przekazuje ponad połowę środków pomocowych napływających do krajów rozwijających się. Sama Komisja Europejska odpowiada za 13% całkowitych przepływów środków pomocowych 12,3 mld euro w 2009 r. dzięki programom promującym MCR oraz sektory ważne dla zrównoważonego rozwoju, takie jak infrastruktura, klimat czy energia. Niniejsza publikacja omawia różne sposoby, na jakie pomagamy ludziom w trudnej sytuacji na całym świecie. Budując szpitale i drogi, zapewniając dostępność usług ochrony zdrowia i kształcenia czy też szybko reagując na kryzys żywnościowy, stale dążymy do tego, by przekuć w czyn nasze zobowiązania dotyczące budowania bardziej sprawiedliwych i dostatnich społeczeństw w każdym zakątku globu. Z dumą przedstawiam Państwu najważniejsze przykłady skutecznych działań Komisji. Jednocześnie mam świadomość, że droga do osiągnięcia MCR, szczególnie w krajach najbiedniejszych, jest jeszcze daleka. Darczyńcy muszą wspólnie robić więcej i lepiej. Jednak w drogę tę darczyńcy nie mogą wyruszyć sami. Konieczne jest także kierowanie się zasadami własności i wspólnej odpowiedzialności przez kraje partnerskie. Tylko dzięki współpracy uda nam się osiągnąć te wspólne cele. José Manuel Barroso Przewodniczący Komisji Europejskiej 2 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

ZROBILIŚMY ZNACZĄCE POSTĘPY W WALCE Z UBÓSTWEM Andris Piebalgs, Komisarz UE ds. Rozwoju, wyjaśnia, co udało nam się osiągnąć i co pozostaje do zrobienia Czy jesteśmy na drodze do osiągnięcia Milenijnych Celów Rozwoju? W ciągu dziesięciu lat poczyniliśmy znaczące postępy w walce z ubóstwem. Jednak wciąż nie osiągnęliśmy tyle, ile byśmy chcieli, jeśli chodzi o realizację najpilniejszych celów. Oznacza to, że musimy podwoić, albo nawet potroić nasze wysiłki. W odniesieniu do krajów rozwiniętych, chodzi o zwiększenie pomocy rozwojowej, większą spójność polityki na rzecz rozwoju oraz większą efektywność pomocy. Natomiast odnośnie do krajów rozwijających się, chodzi o szersze stosowanie zasady własności i większe skupienie się na celach rozwoju. W jaki sposób UE przyczynia się do realizacji Milenijnych Celów Rozwoju? UE przekazuje ponad połowę środków pomocowych, dzięki czemu jest największym stronnikiem krajów rozwijających się w kwestii osiągania MCR. Budujemy szpitale i szkoły, szkolimy pielęgniarki jednak nie czas, by popadać w samozadowolenie. Przed nami wiele pracy, zarówno w dziedzinach związanych z MCR, jak i w takich obszarach jak tworzenie rozbudowanej infrastruktury energetycznej czy rozwój bardziej dynamicznych sektorów gospodarki w Afryce. Co musimy zrobić teraz? W pierwszej kolejności musimy umocnić już istniejące programy w zakresie sektorów zdrowia, edukacji i opieki społecznej. Następnie musimy włożyć wiele pracy w poprawę zarządzania. Kolejnym zadaniem jest skupienie się na tak zwanej spójności polityki na rzecz rozwoju, ponieważ sama pomoc nie wystarcza; nasza polityka dotycząca handlu, rolnictwa i rybołówstwa musi wspierać nasze cele rozwoju. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 3

MCR 1 WYELIMINOWANIE SKRAJNEGO UBÓSTWA I GŁODU W skrajnym ubóstwie żyje około 1,4 mld ludzi W 1990 r. było to 1,8 mld Położenie kresu skrajnemu ubóstwu i głodowi jest pierwszorzędnym celem działań UE w krajach rozwijających się. Komisja Europejska wspiera państwa partnerskie w ich wysiłkach na rzecz poprawy produkcji żywności, dostępu do żywności i odżywiania, a także na rzecz świadczenia podstawowych usług, takich jak dostarczanie wody czy energii. W walce z ubóstwem kluczowe znaczenie ma także poprawa warunków pracy, sprawiedliwe i wydajne zatrudnienie dla wszystkich obywateli oraz mechanizmy opieki społecznej. Oprócz pomocy humanitarnej doraźnego wsparcia w wypadku klęski lub konfliktu Komisja przeznacza też ponad 600 mln euro rocznie na bezpieczeństwo żywnościowe. To oznacza zapewnienie ludziom zarówno fizycznego, jak ekonomicznego dostępu do podstawowych, potrzebnych im produktów żywnościowych. W latach 2002-2009 24 mln ludzi żyjących w skrajnym ubóstwie otrzymało nasiona, narzędzia, pieniądze i jedzenie. Wzrost cen żywności w latach 2007/2008 doprowadził do stworzenia Unijnego Instrumentu na rzecz Żywności, za pomocą którego przeznaczono 1 mld euro w ciągu trzech lat na zwiększenie wydajności rolnictwa i zaopatrzenia w żywność w 50 będących w najgorszej sytuacji krajach. Komisja działa także na rzecz tworzenia miejsc pracy i zwiększenia dochodów, promując inwestycje, handel i rozwój sektora prywatnego. Dzięki poprawie standardów pracy, szkoleniom zawodowym, zwiększeniu bezpieczeństwa i poprawie systemów opieki społecznej zarówno w sektorach formalnych, jak i nieformalnych więcej ludzi ma dostęp do godnej pracy. Na przykład od 2004 r. udzielono szkoleń zawodowych 4,8 mln ludzi. 24 mln ludzi uzyskało pomoc dzięki transferom społecznym związanym z bezpieczeństwem żywności 4 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Tworzenie wydajnych miejsc pracy w Malawi Program Tworzenia Dochodów poprzez Prace Publiczne (Income Generating Public Works Programme IGPWP) w Malawi ma na celu tworzenie miejsc pracy i poprawę dostępu do rynków i systemu opieki społecznej poprzez prace w sektorze leśnictwa, rolnictwa i infrastruktury obszarów wiejskich. Między rokiem 2005 a 2009 zasadzono 17 mln drzew i odbudowano 650 km wiejskich dróg. Jeden z beneficjentów wyjaśnia: Lokalne społeczności czekały całe lata na naprawę tej drogi. Teraz, dzięki IGPWP, droga zapewnia łatwy dostęp do centrum regionu i znajdującego się w nim szpitala, targowisk i centrów handlowych. 4,8 mln ludzi skorzystało z kształcenia i szkolenia technicznego i zawodowego Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 5

MCR 2 ZAPEWNIENIE POWSZECHNEGO NAUCZANIA NA POZIOMIE PODSTAWOWYM 69 milionów dzieci nie pobiera nauki w szkole, z czego połowa to mieszkańcy Afryki Subsaharyjskiej Światowy odsetek dzieci korzystających z kształcenia podstawowego wzrósł w latach 2000-2007 z 83% do 88% Komisja Europejska wspiera edukację w ponad 100 krajach świata. Skupiamy się na nauczaniu podstawowym, ponieważ jest ono fundamentem dalszego kształcenia i rozwoju umiejętności, przy wyważonym podejściu do całego sektora, ze szczególnym uwzględnieniem powszechnego dostępu do nauczania na poziomie podstawowym, prawa do kształcenia się dziewcząt i osób w najgorszym położeniu oraz poprawy jakości kształcenia i szkolenia. Oprócz budowy szkół i szkolenia nauczycieli, Komisja umacnia także kompetencje ministrów edukacji, tak aby mogli planować, realizować i monitorować swoją politykę edukacyjną. Kluczowym instrumentem jest tu zarządzanie edukacją oraz systemy informacyjne, pomagające zmniejszyć różnice między regionami geograficznymi i płciami. Tam, gdzie dzieci nie mają dostępu do nauczania szkolnego, Komisja wspiera edukację nieformalną. Komisja współpracuje z szerokim spektrum partnerów: administracją centralną, władzami lokalnymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego oraz sektorem prywatnym. Współpracujemy także z krajami rozwijającymi się, a także z innymi darczyńcami, na przykład w ramach inicjatywy przyspieszonego finansowania Edukacja dla wszystkich. 9 mln uczniów podjęło kształcenie na poziomie podstawowym Od 2004 r. dzięki wsparciu Komisji ponad 9 mln uczniów podjęło kształcenie na poziomie podstawowym, przeszkolono też ponad 720 tys. nauczycieli. 6 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Lepsza jakość kształcenia w Egipcie Przeszkolono ponad 720 tys. nauczycieli Program Poprawy Edukacji (Education Enhancement Programme EEP), utworzony w 1998 r. w Egipcie, wspiera reformy nauczania na poziomie podstawowym w tym kraju. Przekazując na program EEP 100 mln euro od momentu jego założenia do roku 2006, Komisja Europejska pomogła zbudować 148 szkół oraz wyposażyć 1 150 placówek w sprzęt informatyczny i przeszkolić ich personel w zakresie technologii ICT. Wskaźnik podejmowania kształcenia wzrósł od 1996 r. o 12% w wielu wioskach poprawił się też wskaźnik podejmowania kształcenia przez dziewczynki. Uczniowie lepiej radzą sobie w testach na zakończenie nauki. Komisja wsparła także projekt Efektywna Szkoła (Effective School Project), który zachęca rodziców do aktywniejszego uczestnictwa w życiu szkół. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 7

MCR 3 PROMOWANIE RÓWNOŚCI PŁCI I AWANSU SPOŁECZNEGO KOBIET W południowej Azji kształcenie na poziomie wyższym kontynuuje 76 dziewcząt na 100 chłopców W 1999 r. było to 71 Równość płci ma fundamentalne znaczenie dla zmniejszania ubóstwa. Równość ta obejmuje władzę polityczną oraz dostęp do zatrudnienia, usług społecznych i podstawowych praw człowieka. Dlatego właśnie Komisja Europejska uwzględnia kwestie równości płci we wszystkich aspektach programów na rzecz rozwoju. Chodzi o zapewnienie równego dostępu do zasobów i kontroli nad nimi, a także równych szans w sferze politycznej i ekonomicznej. Do działań w dziedzinie równości płci należy wspieranie prawodawstwa na rzecz równości płci, uwzględnianie kwestii płci w strategiach rządowych oraz lepsza edukacja dla dzieci obojga płci. Wymienić można też walkę z przemocą wobec kobiet, w tym z przemocą domową, zwalczanie zjawiska okaleczania narządów płciowych kobiet oraz zwalczanie handlu ludźmi. Dużą uwagę zwraca się również na równość mężczyzn i kobiet w procesach pokojowych i procesach odbudowy. Ponad 85 tys. dziewcząt podjęło nauczanie w szkołach średnich Komisja promuje równość płci i równouprawnienie kobiet poprzez dialog z władzami oraz programy wdrażane w poszczególnych krajach. Beneficjentami funduszy są także ważni partnerzy, tacy jak międzynarodowe i lokalne organizacje społeczeństwa obywatelskiego. W ciągu ostatnich pięciu lat Komisja wsparła podjęcie nauczania w szkołach średnich przez około 85 tys. kobiet z 10 krajów Afryki Subsaharyjskiej. 8 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Obrona praw kobiet w Meksyku Meksykański stan Tlaxcala boryka się z poważnymi problemami dotyczącymi handlu ludźmi i seksualnego wykorzystywania kobiet. Do roku 2008 handel żywym towarem nie był nawet uznawany za przestępstwo. Komisja Europejska założyła lokalną organizację zajmującą się obroną praw kobiet. Szef organizacji wyjaśnia: Prawie 4 tys. studentek skorzystało z programu Erasmus Mundus i innych programów mobilności studenckiej Nasza kampania, dzięki współpracy z organizacjami pozarządowymi i obywatelskimi, zwiększyła świadomość społeczną w zakresie handlu żywym towarem i pomogła stworzyć naciski społeczne na rządzących. Mobilizacja społeczeństwa obywatelskiego zebranie 25 700 podpisów i dwie manifestacje doprowadziła do uznania przez stan Tlaxcala handlu żywym towarem za przestępstwo karne. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 9

MCR 4 OGRANICZENIE UMIERALNOŚCI DZIECI 65 na 1000 narodzonych dzieci umiera przed ukończeniem piątego roku życia W 1990 r. było to 93 na 1000 dzieci Obrona praw dzieci i ich podstawowych potrzeb jest ważnym elementem unijnych działań w Europie i na całym świecie. Ograniczenie umieralności dzieci wymaga zmian w wielu sektorach, szczególnie w tych związanych z odżywianiem, wodą i kanalizacją, edukacją oraz opieką zdrowotną. Finansowane przez Komisję programy pomagają władzom i organizacjom społecznym poprawić warunki życia ludności i zapewnić podstawowe świadczenia opieki zdrowotnej, dając dostęp do odpowiedniej infrastruktury ochrony zdrowia, personelu szkoleniowego oraz leków i informacji. Komisja Europejska podejmuje też w dialogu z partnerami kwestię zdrowia dzieci. Na szczeblu międzynarodowym Komisja wspiera inicjatywy z zakresu zdrowia, takie jak Światowy Fundusz Walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią czy Światowy Sojusz na rzecz Szczepionek i Szczepień. Dzięki tej ostatniej inicjatywie udało się ocalić od przedwczesnej śmierci 5,4 mln istnień ludzkich. W ostatnich pięciu latach Komisja wsparła także szczepienia przeciwko odrze dla ponad 5 mln dzieci. Szczepienia przeciwko odrze dla ponad 5,5 mln dzieci poniżej jednego roku życia 10 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Poprawa opieki zdrowotnej w Uzbekistanie Średni wskaźnik śmiertelności niemowląt w UE wynosi 5 na 1000 żywych urodzeń. W Uzbekistanie w 2006 odnotowano 57 zgonów na 1000 urodzeń. Środki Komisji Europejskiej 3,5 mln euro w latach 2008-2010 mają na celu zmniejszenie tego wskaźnika poprzez ulepszenie infrastruktury opieki zdrowotnej i szkolenia. Razem z organizacją UNICEF Komisja współpracuje z władzami Uzbekistanu, aby pomóc w osiągnięciu przez tamtejsze szpitale i personel medyczny międzynarodowych standardów. Świeżo upieczona matka mówi: Moja lekarka z tego szpitala udzielała mi porad, zanim jeszcze zaszłam w ciążę. Potem opiekowała się mną przez cały okres ciąży. Zbudowano lub wyremontowano prawie 5 tys. ośrodków zdrowia i innych placówek zdrowotnych Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 11

MCR 5 POPRAWA OPIEKI ZDROWOTNEJ NAD MATKAMI Co minutę jedna kobieta umiera w wyniku komplikacji związanych z ciążą lub porodem Liczba porodów, przy których obecny jest wyszkolony personel medyczny, zwiększyła się od roku 1990 o 20% Wkład Komisji Europejskiej w poprawę opieki zdrowotnej nad matkami, w tym dotyczącej zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, obejmuje przede wszystkim wsparcie dla krajów w zakresie umacniania ich polityki i systemów opieki zdrowotnej, tak aby uwzględniały skuteczne planowanie rodziny i usługi opieki odnośnie do zdrowia reprodukcyjnego. Szczególną uwagę zwraca się na to, by to same kraje rozwijające się ponosiły odpowiedzialność za swoje strategie opieki zdrowotnej. Wśród przykładów działań wymienić można zwiększenie dostępu do opieki dla matek i niemowląt oraz do pogotowia położniczego; szkolenie położnych i wykwalifikowanej kadry położniczej; tworzenie lepszych warunków pracy dla personelu medycznego oraz zwiększenie dostępności środków antykoncepcyjnych. Od 2004 r. dzięki wsparciu Komisji odbyło się 10 mln konsultacji w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, a przy 4 mln urodzeń był obecny personel medyczny. Oprócz tego, Komisja wspiera usługi w zakresie planowania rodziny oraz intensywnie propaguje zwiększenie praw kobiet, tak aby mogły podejmować świadomy wybór dotyczący macierzyństwa. 10,8 mln konsultacji w zakresie zdrowia reprodukcyjnego W tym celu Komisja współpracuje z władzami krajowymi, głównie w ramach procedur dialogu i świadczenia pomocy poprzez własne budżety krajów, a także z szeregiem organizacji pozarządowych i agencji ONZ, zarówno w ramach działań informacyjnych, jak i działań mających na celu zwiększenie dostępu do usług. 12 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

4 mln porodów, przy których obecny był wykwalifikowany personel medyczny Pilna opieka dla matek w Afganistanie Ubóstwo, brak infrastruktury i zbyt mała liczba położnych sprawiają, że śmiertelność matek w Afganistanie należy do najwyższych na świecie. Podczas ciąży lub porodu umiera tam 1,6% kobiet. W latach 2005-2007 Komisja Europejska przeznaczyła 7,7 mln euro na rządowy podstawowy pakiet usług zdrowotnych (BPHS) w prowincji Nangarhar. Skupiający się na zdrowiu matki i dziecka projekt BPHS dociera do 1,2 mln ludzi. Pomoc ta pozwoliła na wdrożenie pilotażowego programu szkoleń dla położnych i założenie 324 posterunków medycznych. Liczba kobiet korzystających z opieki przedporodowej zwiększyła się z 5% w 2003 r. do 30% w 2006 r. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 13

MCR 6 OGRANICZENIE ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ HIV/AIDS I INNYCH CHORÓB W 2004 odnotowano 2,2 mln zgonów związanych z AIDS W 2008 r. liczba ta zmalała do 2 mln Komisja Europejska zajmuje się problemem HIV/AIDS, malarii i innych chorób poprzez dwa uzupełniające i wzajemnie wspierające się podejścia: dwustronne wsparcie na rzecz ulepszenia systemów opieki zdrowotnej, aby zapewnić równy dostęp do skutecznej opieki, oraz aktywne członkostwo w Światowym Funduszu Walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią. Komisja wspiera wszechstronne programy zdrowotne, uzgadniane bezpośrednio z władzami krajów partnerskich, dzięki czemu mogą one ulepszyć swoje systemy opieki zdrowotnej i skierować pomoc tam, gdzie jest najbardziej potrzebna. Dzięki udziałowi w Światowym Funduszu Walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią od 2002 r. Komisja przekazała 7,7 mln ludzi moskitiery impregnowane środkami owadobójczymi. Zapewniła też leczenie lekami antyretrowirusowymi dla 750 tys. osób z zaawansowaną infekcją wirusem HIV. 750 tys. ludzi z zaawansowaną infekcją wirusem HIV poddanych leczeniu lekami antyretrowirusowymi 14 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

7,7 mln ludzi otrzymało moskitiery impregnowane środkami owadobójczymi Wiedza o HIV w Malawi i Mozambiku Korytarze handlowe Nacala i Maputo, łączące Mozambik z Malawi, są obszarami, na których notuje się wysoki wskaźnik zarażeń wirusem HIV. Finansowany przez Komisję projekt stworzył sieć placówek pomocowych, świadczących takie usługi jak badania, poradnictwo i opieka. W jego ramach przeszkolono także lokalne organizacje w zakresie walki ze stereotypami dotyczącymi HIV oraz sposobów docierania do ludzi młodych. Zanim uruchomiono projekt, młodzież wstydziła się prosić o prezerwatywy teraz przychodzą prosić o zapas, mówi jeden z edukatorów rówieśniczych. Utworzono dziesięć grup wsparcia, a wskaźnik zakażeń chorobami przenoszonymi drogą płciową w regionie Ribaué (Mozambik) zmniejszył się o połowę. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 15

MCR 7 STOSOWANIE ZRÓWNOWAŻONYCH METOD GOSPODAROWANIA ZASOBAMI NATURALNYMI 0,9 mld ludzi nie ma dostępu do czystej wody pitnej W 1990 r. było to 1,2 mld osób Rozwój gospodarczy nie może odbywać się kosztem środowiska, dlatego też ochrona środowiska stanowi element wszystkich programów na rzecz rozwoju. Komisja Europejska wspiera także konkretne programy, które zajmują się środowiskowymi problemami zrównoważonego rozwoju. Dostęp do bezpiecznych źródeł wody, infrastruktury sanitarnej i środków higienicznych ma kluczowe znaczenie dla lepszego stanu zdrowia obywateli i lepszej jakości ich życia. Komisja razem z krajami partnerskimi pracuje nad tym, aby uwzględniane były wszystkie potrzeby ludzi dotyczące dostępu do wody i infrastruktury sanitarnej. Wiedząc, że niedostatek zasobów może być przyczyną konfliktów, Komisja wspiera także współpracę między krajami w zakresie współdzielenia zasobów. Na programy wspierające budowę systemów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz zapewnianie podstawowych warunków sanitarnych i higienicznych, przeznaczane jest prawie 400 mln euro rocznie. Dzięki nim od 2004 r. ponad 31 mln ludzi uzyskało podłączenie do sieci dostarczającej wodę pitną, a 9 mln uzyskało dostęp do urządzeń sanitarnych. Jeśli chodzi o bioróżnorodność i zasoby naturalne, Komisja skupia się na ochronie zagrożonych gatunków, regionów i ekosystemów oraz na walce z wylesieniem. Projekty o zasięgu lokalnym, jak i ponadlokalnym, dotyczą gospodarki odpadami, odnawialnych źródeł energii, zarządzania strefą przybrzeżną, łowisk, pustynnienia, zrównoważonego użytkowania gruntów oraz zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Przykładowo, Komisja pomogła zachować 1,1 mln km 2 obszarów chronionych na całym świecie. Ważną kwestią są także zmiany klimatu, którymi zajmują się programy mające na celu zmniejszenie ich wpływu na najbardziej narażone regiony. Ponad 31mln ludzi uzyskało podłączenie do sieci dostarczającej wodę pitną, a 9,3 mln uzyskało dostęp do urządzeń sanitarnych 16 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

1,5 mln km² lasów objętych ochroną i zachowanie 1,1mln km² obszarów chronionych Ochrona stepów eurazjatyckich Step należy do najrzadszych ekosystemów w Europie, ale jego egzystencja jest zagrożona. We współpracy z władzami Ukrainy, Mołdawii i Rosji Komisja Europejska działa na rzecz ochrony stepu. Założono pilotażowe gospodarstwa, które mają pokazać, w jaki sposób ochrona środowiska i zrównoważone rolnictwo mogą przynosić zyski. Milion hektarów ziem wyznaczono jako obszary chronione. Ponieważ na samej Ukrainie co roku opuszczanych jest 200 położonych na stepie wsi, wspierana jest także ekoturystyka i lokalna przedsiębiorczość. Dostęp do wody w Ugandzie Do niedawna ugandyjskie miasto Mubende korzystało z systemu dostarczania wody z 1925 r. Kobiety i dzieci musiały pieszo pokonywać duże odległości, aby uzyskać dostęp do czystej wody, a higiena była na bardzo niskim poziomie. W 2001 r. uruchomiono sfinansowany przez Komisję Europejską Projekt Infrastruktury Wodnej i Sanitarnej w Miastach Środkowego Zachodu (Midwestern Towns Water & Sanitation Project). Do roku 2007 dostęp do wody uzyskało 25 tys. ludzi z trzech miast, w tym z Mubende. Od tamtej pory mogę robić więcej soku dla moich klientów i mam większe, mówi właścicielka miejscowej firmy. dochody Naszą wodę można bezpiecznie pić, dzięki czemu moja rodzina nie ma już kłopotów z żołądkiem. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 17

MCR 8 WSPÓŁDZIAŁANIE W GLOBALNYM PARTNERSKIM POROZUMIENIU NA RZECZ ROZWOJU Pomoc przekazywana przez większość darczyńców nadal pozostaje dużo poniżej wyznaczonego przez ONZ poziomu 0,7% dochodu narodowego brutto Jednakże w 2009 r. łączna kwota oficjalnej pomocy rozwojowej osiągnęła 119,6 mld euro, w porównaniu z 80 mld euro w roku 2004 18 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Skuteczniejsza pomoc Komisja Europejska aktywnie promuje efektywność świadczonej pomocy. Działania na rzecz dobrej i ukierunkowanej na rezultaty pomocy Komisja prowadzi na trzech poziomach: jako indywidualny darczyńca, na szczeblu UE poprzez harmonizację działań z państwami członkowskimi oraz w wymiarze międzynarodowym poprzez członkostwo w Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. UE przyjmuje praktyczne podejście do efektywności pomocy: w 2009 r. wyznaczyła 21 środków wsparcia do wdrożenia przed międzynarodowym Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Efektywności Pomocy w Seulu w roku 2011. Wśród priorytetów można wymienić wykorzystanie własnych systemów przez kraje objęte pomocą, jako podstawowe rozwiązanie w zakresie przekazywania pomocy i podziału zadań między darczyńcami. Stale zwiększając przejrzystość i przewidywalność pomocy, Komisja Europejska dąży do dalszej poprawy efektywności pomocy oraz zmniejszenia administracyjnych obciążeń spoczywających na krajach rozwijających się. Pomoc na rzecz wymiany handlowej Strategia pomocy na rzecz wymiany handlowej (AfT) ma za zadanie wspierać kraje rozwijające się w eksportowaniu towarów na rynki regionalne i międzynarodowe w celu generowania zysków pozwalających utrzymać ich rozwój. Strategia AfT ma na celu zwiększenie zdolności handlowych i produkcyjnych i pomaga poprawić jakość życia mieszkańców. Przyczynia się ona do realizacji MCR poprzez zwiększenie zatrudnienia i płac oraz przychodów z podatków, przeznaczanych na realizację polityki publicznej. UE i państwa członkowskie podejmują zdecydowane działania na rzecz realizacji programu pomocy na rzecz wymiany handlowej. W roku 2008 osiągnęły one cel polegający na zwiększeniu pomocy związanej z handlem do 2 mld euro rocznie, wyznaczony pierwotnie na rok 2010. Wysiłkom tym towarzyszą działania UE na rzecz poprawy dostępu do rynków dla krajów rozwijających się, w tym poprzez inicjatywę Wszystko z wyjątkiem broni", która gwarantuje krajom najmniej rozwiniętym możliwość eksportowania wszystkich produktów (z wyjątkiem broni) do UE bez taryf czy kontyngentów. Wsparcie eksportu państw AKP na rynki światowe Program Inicjatywy w Zakresie Pestycydów (Pesticides Initiative Programme PIP) pomaga eksporterom produktów ogrodniczych z krajów AKP w spełnieniu europejskich przepisów dotyczących bezpieczeństwa żywności i ma na celu zapewnienie ich długofalowego zrównoważonego działania. Nasza firma bardzo skorzystała dzięki wsparciu, mówi właścicielka jednego z kenijskich przedsiębiorstw. PIP Od momentu uzyskania zezwoleń w ubiegłym roku, nasz tonaż wzrósł z 25 ton do średnio 65-90 ton miesięcznie, a liczba naszych klientów potroiła się. Z programu PIP skorzystało około 100 tys. małych rodzinnych firm. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 19

MCR 8 Przeprowadzono 58 wyborczych misji obserwacyjnych Bezpieczeństwo i demokracja warunkiem rozwoju Unijny Instrument na rzecz Pokoju w Afryce (APF) wspiera proces pokojowy i bezpieczeństwo na szczeblu kontynentalnym i regionalnym. Instrument pomaga w zapobieganiu, zarządzaniu i rozwiązywaniu konfliktów, a także w prowadzeniu inicjatyw na rzecz pokoju. Działająca we współpracy i w solidarności z Unią Afrykańską i innymi organizacjami regionalnymi, inicjatywa APF ma na celu wzmocnienie dialogu i możliwości instytucjonalnych w zakresie pokoju i bezpieczeństwa oraz zapewnienie stabilnego źródła finansowania dla prowadzonych przez państwa afrykańskie działań na rzecz pokoju. Na lata 2009-2011 na instrument APF przeznaczono w sumie 300 mln euro. Wśród trwających operacji wspieranych przez APF można wymienić misję Unii Afrykańskiej w Somalii oraz misję na rzecz konsolidacji pokoju i demokracji w Republice Środkowoafrykańskiej. Nawet 12 000 Wyborcze misje obserwacyjne odgrywają kluczową rolę we wspieraniu państw na ich drodze do demokracji. Unijni obserwatorzy wyborów przedstawiają bezstronną ocenę procedur wyborczych rządom krajowym i społeczności międzynarodowej, stanowiąc tak potrzebny czynnik stabilizacyjny. W ostatnich pięciu latach przeprowadzono 58 wyborczych misji obserwacyjnych. tys. pracowników misji pokojowych rocznie bierze udział w prowadzonych przez państwa afrykańskie działaniach na rzecz pokoju 20 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Budowa, modernizacja lub utrzymanie 36 tys. km dróg Budowa głównej autostrady Peru- Ekwador Lepszy transport Efektywna, dobra infrastruktura transportowa stymuluje rozwój gospodarczy i pomaga zwalczać ubóstwo. Dlatego też wspieranie krajowych polityk transportowych jest tradycyjnym celem współpracy Komisji Europejskiej. Priorytetem Komisji jest odbudowa i utrzymanie podstawowej infrastruktury transportowej, mającej fundamentalne znaczenie dla długofalowego rozwoju, regionalnej integracji z krajami ościennymi oraz bezpieczeństwa narodowego. Komisja należy do najważniejszych darczyńców w sektorze transportowym na świecie, w szczególności w państwach Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP). Od 2004 r. Komisja Europejska pomogła w zbudowaniu i zmodernizowaniu ponad 7 200 km dróg, utrzymaniu 29 tys. km dróg oraz poprawie możliwości krajów w zakresie zarządzania infrastrukturą drogową, dzięki czemu udało się zmniejszyć koszty transportu i zwiększyć mobilność milionów ludzi. Po podpisaniu porozumień pokojowych w 1998 r. Ekwador i Peru rozpoczęły prace nad integracją gospodarczą. Dwustronny plan rozwoju uzgodniony między państwami obejmował budowę pięciu autostrad. W latach 2005-2009 Komisja Europejska przekazała 51 mln euro na budowę osi drogowej nr 1, najważniejszego połączenia lądowego między dwoma krajami i części Autostrady Panamerykańskiej. Korzyści płynące z nowej drogi są odczuwane przez 4 mln mieszkańców regionów przygranicznych. Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 21

POMOC W FAKTACH I LICZBACH Komisja Europejska przeznacza na pomoc zewnętrzną na całym świecie znaczącą sumę 12,3 mld euro w roku 2009. Jest to potwierdzenie działań Komisji na rzecz dalszej realizacji MCR i innych celów rozwoju we współpracy z partnerami z całego świata. Największymi beneficjentami pomocy są państwa o niskich dochodach, w tym kraje najsłabiej rozwinięte. Komisja skupia się na wspieraniu infrastruktury społecznej, w takich dziedzinach jak edukacja czy zdrowie, oraz infrastruktury gospodarczej, takiej jak transport i energia. W wymiarze geograficznym większość pomocy trafia do Afryki i państw sąsiadujących z UE. Komisja aktywnie działa także w takich ważnych dziedzinach jak prawa człowieka i zrównoważony rozwój, a także tak uniwersalnych kwestiach jak równość płci. Na poniższych wykresach pokazano pomoc zewnętrzną w budżecie UE (wykres 1) oraz oficjalną pomoc rozwojową (ODA) Komisji przedstawioną w czasie, według regionów i sektorów (wykresy 2, 3 i 4). Budżet UE przeznaczony na pomoc zewnętrzną w 2009 r. Wkład w milionach euro Ewolucja ODA w latach 2001-2009 Wkład w milionach euro 12 298 13000 12000 143 281 11000 10000 9000 130 983 Budżet UE bez pomocy zewnętrznej Pomoc zewnętrzna (budżet + EFR) 8000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 22 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

ODA w rozbiciu geograficznym w 2009 r. Wkład w milionach euro ODA w rozbiciu na sektory w 2009 r. Wkład w milionach euro 2 000 125 2 030 1262 546 89 899 618 1298 4 082 1375 669 3 959 1612 1707 1243 Europa Afryka: Północna i region Sahary Afryka: Południowa i region Sahary Azja: Środkowy Wschód Azja: Południowa i Środkowa, Daleki Wschód Ameryka Oceania Pomoc dwustronna, nieprzydzielona Pomoc wielostronna, łącznie Infrastruktura społeczna: edukacja, zdrowie, woda, władze państwowe i społeczeństwo obywatelskie, inne Infrastruktura i usługi gospodarcze: transport, komunikacja, energia, inne usługi Produkcja: rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo, przemysł, przemysł wydobywczy i budownictwo, handel i turystyka Ujęcie wielosektorowe/przekrojowe: środowisko, inne Pomoc budżetowa, pomoc żywnościowa, bezpieczeństwo żywnościowe Działania związane z długiem Pomoc humanitarna Inna pomoc: koszty administracyjne, pomoc dla organizacji pozarządowych, niesprecyzowane Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 23

UWAGI DOTYCZĄCE METODOLOGII Przedstawione tu dane dotyczące rezultatów odnoszą się do finansowanych przez Komisję Europejską programów, których zarządzaniem zajmuje się Biuro Współpracy EuropeAid, a których finansowanie pochodzi z budżetu UE i Europejskiego Funduszu Rozwoju. Nie obejmują programów dwustronnych finansowanych przez państwa członkowskie, o ile nie wyszczególniono inaczej. Dane dotyczące wyników pokazują wkład finansowanych przez Komisję programów w realizację ośmiu MCR. Dane opracowało biuro EuropeAid i delegacje UE w terenie, w oparciu o badania analityczne i gromadzenie danych ad hoc. Dane dotyczą lat 2004-2009. W przypadkach, gdy bezpośrednie połączenie konkretnych rezultatów z projektami nie było możliwe (na przykład, gdy pomoc była świadczona poprzez wsparcie dla budżetu środki przekazywane bezpośrednio władzom a nie konkretnym projektom lub na drodze współfinansowania z innymi darczyńcami), zastosowano obliczenia na zasadzie proporcjonalności, przy uwzględnieniu udziału Komisji w całkowitej kwocie pomocy. Liczby dotyczące stanu realizacji każdego z MCR pochodzą ze sprawozdań ONZ z realizacji Milenijnych Celów Rozwoju. Dane dotyczące rezultatów nie mogą być w żaden sposób interpretowane jako wyczerpujący i całościowy obraz wyników pomocy rozwojowej Komisji. Dane te stanowią tylko częściowe przedstawienie działań Komisji związanych z pomocą rozwojową. 24 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju

Komisja Europejska Biuro Współpracy EuropeAid Rue de la Loi 41 1049 Brussels, Belgia E-mail: europeaid-info@ec.europa.eu http://ec.europa.eu/europeaid Więcej informacji na temat Unii Europejskiej można znaleźć w Internecie: http://europa.eu Unia Europejska, 2010 Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła. Komisja Europejska, ani żadna osoba działająca w imieniu Komisji, nie odpowiada za sposób wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji. ISBN 978-92-79-18815-2 doi: 10.2783/67707 Wkład UE w realizację Milenijnych celów rozwoju 25

Komisja Europejska www.ec.europa.eu KQ-31-10-554-PL-C