System Ochrony Instytucjonalnej dla sektora bankowo ci spó dzielczej w Polsce (IPS) zarys koncepcji rekomendowany do dyskusji przez Mi dzyzrzeszeniowy Zespó ds. Regulacji
Wymogi formalne systemu ochrony instytucjonalnej (IPS) okre lone w art. 108 ust. 7 CRR IPS gwarantuje p ynno i wyp acalno instytucji cz onkowskich dla unikni cia upad ci w oparciu o odpowiednie uzgodnienia umowne lub przepisy ustawowe Przyj te rozwi zania musz gwarantowa dostarczania przez uczestników IPS niezb dnego wsparcia, zgodnie ze zobowi zaniami, z atwo dost pnych funduszy Odpowiednie i jednakowo zorganizowane mechanizmy kontroli i klasyfikacji ryzyka, daj ce ca ciowy przegl d sytuacji ryzyka wszystkich indywidualnych cz onków oraz instytucjonalnego systemu ochrony jako ca ci, a tak e odpowiednie mo liwo ci oddzia ywania Prowadzenie w asnego przegl du ryzyka, który jest udost pniany poszczególnym cz onkom Coroczne sporz dzanie i publikowanie skonsolidowane sprawozdania obejmuj cego: bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdania na temat sytuacji i ryzyka tego systemu jako ca ci lub te sprawozdania obejmuj cego: zagregowany bilans, zagregowany rachunek zysków i strat, sprawozdania na temat sytuacji i ryzyka tego systemu jako ca ci,
Wymogi formalne systemu ochrony instytucjonalnej (IPS) okre lone w art. 108 ust. 7 CRR 24-miesi czny okres wypowiedzenia cz onkostwa w systemie ochrony instytucjonalnej Wykluczenie wielokrotnego wykorzystywanie sk adników, które mog by u ywane do obliczania funduszy w asnych (tzw. wielokrotnego finansowania ) oraz wszelkiego nieodpowiedniego tworzenia funduszy w asnych pomi dzy cz onkami instytucjonalnego systemu ochrony Oparcie systemu na szerokim udziale instytucji kredytowych o zasadniczo jednolitym profilu dzia alno ci Adekwatno systemu przegl du ryzyka (w tym mechanizmów klasyfikacji i kontroli ryzyka) podlega zatwierdzeniu przez odpowiednie w ciwe organy i jest przez nie monitorowana w regularnych odst pach czasu Cz onkiem IPS (jego kontrahentem) jest instytucja finansowa, finansowa spó ka holdingowa lub finansowa spó ka holdingowa o dzia alno ci mieszanej, spó ka zarz dzania aktywami lub przedsi biorstwo us ug pomocniczych obj te odpowiednimi wymogami ostro no ciowymi, z siedzib w tym samym pa stwie co IPS brak obecnie i w przysz ci istotnych przeszkód praktycznych lub prawnych dla szybkiego transferu funduszy w asnych lub sp aty nale no ci przez kontrahenta na rzecz danej instytucji
Podstawowe za enia Proponowane rozwi zanie Bank Zrzeszaj cy gwarantem p ynno ci Banków Spó dzielczych Fundusz P ynno ciowy (wyodr bniona cz aktywów Banku Zrzeszaj cego) ród em zabezpieczenia p ynno ci wszystkich uczestników Zrzeszenia Fundusz Gwarancyjny (wyodr bniona cz aktywów Banku Zrzeszaj cego) ród em pomocy finansowej dla Banków Spó dzielczych i Banku Zrzeszaj cego Monitoring podmiotów obj tych ochron przez komórk /jednostk zarz dzaj systemem ochrony instytucjonalnej, wyposa on w uprawnienia interwencyjne w okre lonym zakresie Podstawowa ochrona depozytów na dotychczasowych zasadach (BFG)
(schemat) Fundusz ynno ciowy Bank Zrzeszaj cy Fundusz Gwarancyjny Lokaty ynno ciowe Gwarancja ynno ci Obejmowanie kapita u Pomoc finansowa Sk adki + dodatk. odpow. BS BS BS A B C A B C A B C
(sposób zarz dzania) nadzór Komórka lub jednostka zarz dzaj ca IPS zarz dzanie System Ochrony Instytucjonalnej Aktywa Funduszu P ynno ciowego Aktywa Funduszu Gwarancyjnego audyt Audytor zewn trzny
(podstawowe za enia obu funduszy) Fundusz ynno ciowy Wyodr bniony zespó pasywów w Banku Zrzeszaj cym, na który sk adaj si lokaty p ynno ciowe deponowane przez Banki Spó dzielcze w Banku Zrzeszaj cym oraz cz depozytów Banku Zrzeszaj cego ród o gwarancji p ynno ciowej dla ka dego z uczestników IPS i udzielania pomocy finansowej na cele zwi zane z ynno ci Fundusz Gwarancyjny Wyodr bniony zespó pasywów w Banku Zrzeszaj cym, na który sk adaj si sk adki/wp aty wnoszone przez Banki Spó dzielcze i Bank Zrzeszaj cy oraz udzielone przez nie gwarancje przyj cia dodatkowej odpowiedzialno ci do okre lonej sumy pieni nej ród o udzielania pomocy finansowej na pozosta e cele nie zwi zane z p ynno ci
(Status uczestników systemu ochrony instytucjonalnej) Banki spó dzielcze prowadz typow dzia alno bankow na rynku lokalnym, zgodnie ze strategi Zrzeszenia utrzymuj odpowiedni poziom lokat p ynno ciowych w banku zrzeszaj cym (Funduszu ynno ciowym) w ustalonej proporcji do sumy bilansowej ka dego z banków wnosz cykliczne sk adki do Funduszu Gwarancyjnego w proporcji do aktywów wa onych ryzykiem obliczane z uwzgl dnieniem uzyskanej oceny ratingowej udzielaj gwarancji dotycz cej przyj cia dodatkowej odpowiedzialno ci za innych cz onków systemu do wysoko ci okre lonej sumy pieni nej zobowi zuj si do (dodatkowa odpowiedzialno cz onków systemu do okre lonej sumy) poprzez obejmowanie kolejnych akcji banku zrzeszaj cego utrzymuj sta e zaanga owanie kapita owe w nim w ustalonej relacji do kapita ów w asnych zobowi zane s przestrzega ustalonych wytycznych i standardów dotycz cych zarz dzania ryzykiem bankowym zobowi zane s podda si audytowi wewn trznemu prowadzonemu w oparciu o jednolit metodologi / metodyk sprawowania inspekcji zatwierdzon przez nadzór bankowy mog uzyska zwrotn pomoc finansow w postaci po yczki, czasowego wykupu udzia ów, gwarancji i por cze
(Status uczestników systemu ochrony instytucjonalnej) Bank zrzeszaj cy samodzielnie lub poprzez wyodr bnione podmioty wiadczy bankom spó dzielczym us ugi, na które istnieje popyt w Zrzeszeniu, zgodnie z zasad pomocniczo ci prowadzi wspóln z bankami spó dzielczymi dzia alno bankow w zakresie obs ugi ich klientów prowadzi w asn dzia alno bankow zgodnie ze strategi Zrzeszenia nie wykorzystuje rodków zgromadzonych w Funduszu P ynno ciowym i Funduszu Gwarancyjnym we w asnej dzia alno ci zasila Fundusz P ynno ciowy rodkami w ustalonej proporcji do sumy bilansowej zasila Fundusz Gwarancyjny cyklicznymi wp atami w proporcji do aktywów wa onych ryzykiem zobowi zany jest przestrzega ustalonych wytycznych i standardów dotycz cych zarz dzania ryzykiem bankowym zobowi zany jest podda si dzia aniom prewencyjnym lub sanacyjnym mo e korzysta ze zwrotnej pomocy finansowej w postaci m. in. po yczki, gwarancji i por cze
(Status uczestników systemu ochrony instytucjonalnej) Zarz dca Systemu Ochrony Instytucjonalnej dysponuje i zarz dza rodkami zgromadzonymi w Funduszu P ynno ciowym i Funduszu Gwarancyjnym, sporz dza okresowe sprawozdania dotycz ce funkcjonowania systemu ochrony, jego stanu i ryzyka tego systemu jako ca ci kreuje wytyczne i standardy dotycz ce zarz dzania ryzykiem bankowym, monitoruje i analizuje ryzyko wyst puj ce w dzia alno ci banków obj tych ochron systemow, nadaj c im wewn trzny rating, wykonuje czynno ci audytu wewn trznego w bankach spó dzielczych w oparciu o jednolit metodologi / metodyk sprawowania inspekcji zatwierdzon przez nadzór bankowy podejmuje dzia ania o charakterze prewencyjnym albo sanacyjnym, podejmuje decyzje dotycz ce udzielenia zwrotnej pomocy finansowej bankom obj tym ochron systemow, w tym rodzaju i zakresu tej pomocy, monitoruje realizacj procesów restrukturyzacyjnych i wykorzystanie udzielonej pomocy finansowej, realizuje uprawnienia interwencyjne w stosunku do banków obj tych ochron systemow w przypadku zagro enia p ynno ci, niewyp acalno ci, upad ci lub braku realizacji planów naprawczych, mo e nim by wyodr bniona jednostka organizacyjna (odr bny podmiot) lub wydzielona komórka organizacyjna Banku Zrzeszaj cego
(Status uczestników systemu ochrony instytucjonalnej) Audytor zewn trzny Dokonuje audytu funkcjonowania systemu ochrony instytucjonalnej, wykonuj c czynno ci audytu zewn trznego wobec Banku Zrzeszaj cego w odniesieniu do Funduszu P ynno ciowego i Funduszu Gwarancyjnego, w szczególno ci w zakresie prawid owo ci post powania przy ustalaniu wysoko ci sk adki cz onkowskiej od podmiotów obj tych ochron, klasyfikacji ratingowej tych podmiotów, udzielaniu pomocy finansowej, zarz dzania wniesionymi sk adkami cz onkowskimi i innymi rodkami zdeponowanymi w ww. funduszach przez podmioty obj te ochron,
(Zakres dzia zarz dcy systemem ochrony instytucjonalnej) Dzia ania o charakterze analitycznym Dzia ania o charakterze prewencyjnym Dzia ania o charakterze sanacyjnym
(uprawnienia zarz dzaj cego systemem ochrony instytucjonalnej) wytyczne i standardy dotycz ce zarz dzania ryzykiem bankowym monitorowanie i pomiar ryzyka w podmiotach obj tych ochron klasyfikacja podmiotów obj tych ochron rating mo liwo oddzia ywania na zmian strategii lub polityki handlowej podmiotu obj tego ochron
(uprawnienia zarz dzaj cego systemem ochrony instytucjonalnej) danie wypracowania przez podmiot obj ty ochron nowej koncepcji funkcjonowania mo liwo formu owania wobec danego podmiotu da o charakterze merytorycznym lub organizacyjnym audyt wewn trzny w bankach spó dzielczych mo liwo wykluczenia podmiotu spod systemu ochrony
(Sposób obliczania wysoko ci sk adki i dodatkowej odpowiedzialno ci gwarancyjnej) Fundusz Gwarancyjny: tworzony ze sk adek wnoszonych corocznie przez podmioty obj te ochron oraz z odsetek od zwrotnej pomocy udzielonej przez Fundusz System odpowiedzialno ci dodatkowej: zobowi zanie ka dego z uczestników systemu do udzielenia odpowiednio gwarancji, por czenia lub pomocy finansowej do okre lonej wysoko ci Sposób okre lenia zobowi zania podmiotu obj tego ochron wobec FG: suma aktywów wa onych ryzykiem jednolit podstaw wymiaru dla wszystkich podmiotów obj tych ochron stawki poboru wysoko do ustalenia 1. na starcie - okre lony u amek podstawy wymiaru 2. w kolejnych latach stawka podstawowa korygowana wska nikiem wynikaj cym z ratingu
(Sposób obliczania wysoko ci rodków wnoszonych do Funduszu P ynno ciowego) Fundusz P ynno ciowy: tworzony ze rodków deponowanych na wyodr bnionym rachunku przez wszystkie podmioty obj te ochron oraz z odsetek od zwrotnej pomocy udzielonej przez Fundusz Sposób okre lenia zobowi zania podmiotu obj tego ochron wobec FP: podstaw wyliczenia suma bilansowa ka dego z podmiotów obj tych ochron na okre lony dzie poprzedniego okresu rozliczeniowego (np. koniec III kwarta u roku poprzedzaj cego) stawka wp aty na FP wysoko do ustalenia sta y u amek podstawy wymiaru bez korekty wynikaj cej z ratingu
Pakiet koniecznych zmian w ustawodawstwie reguluj cym funkcjonowanie banków spó dzielczych i banków zrzeszaj cych 1. Zmiany dotycz ce udzia ów cz onkowskich w bankach spó dzielczych - zapewnienie spe nienia kryteriów uznania funduszu udzia owego za kapita podstawowy Tier 1 wprowadzenie ograniczenia wypowiadalno ci udzia ów i/lub wyp aty wierzytelno ci z tytu u udzia u cz onkowskiego 2. Wprowadzenie przepisów ramowych dotycz cych tworzenia systemu ochrony instytucjonalnej (IPS) 3. Zapewnienie odpowiedniej korelacji pomi dzy systemem IPS a ochron depozytów wynikaj z dotychczasowych przepisów (BFG) pod warunkiem jednoczesnego: skorzystania przez Komisj Nadzoru Finansowego z uprawnie wynikaj cych z art. 463-464 rozporz dzenia CRR i roz enie procesu przebudowy funduszu w asnych Banków spó dzielczych i zrzeszaj cych (m.in. funduszu udzia owego, zobowi za podporz dkowanych) w terminie maksymalnym tj. do 31.12.2021 r., zastosowanie przez KNF odst pstwa od stosowania wymogów dotycz cych p ynno ci na zasadzie indywidualnej wobec cz onków tego samego instytucjonalnego systemu ochrony, i wskazanie banku zrzeszaj cego jako jedynej instytucji z grupy IPS która ma spe nia wymogi p ynno ciowe wskazane w art. 401, na podstawie skumulowanej sytuacji wszystkich instytucji wchodz cych w sk ad grupy p ynno ciowej.