Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Spis treści 1. Wprowadzenie do raportu... 3 2. Informacja o projekcie... 5 3. Metodyka badań... 7 3.1. Narzędzia i metody badawcze... 7 3.2. Przedmiot badań i dobór próby badawczej... 8 4. Charakterystyka badanego regionu... 12 5. Wyniki badania w grupie osób bezrobotnych... 13 5.1. Charakterystyka badanej grupy... 13 5.2. Prezentacja wyników... 14 6. Wyniki badania w grupie osób pracujących... 38 6.1 Charakterystyka badanej grupy... 38 6.2 Prezentacja wyników... 39 7. Wyniki badania wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych... 57 7.1 Charakterystyka badanej grupy... 57 7.2 Prezentacja wyników... 59 8. Wyniki badania wśród przedsiębiorców, przedstawicieli kierownictwa przedsiębiorców... 76 8.1 Charakterystyka badanej grupy... 76 8.2 Prezentacja wyników... 77 9. Wyniki badań przyczynowo-skutkowych efektywności stosowanych instrumentów mających na celu aktywizację bezrobotnych... 103 10. Wyniki cząstkowych badań potencjału gospodarczego oraz adaptacyjności i innowacyjności przedsiębiorstw... 106 11. Bibliografia... 119 12. Spis wykresów... 121 13. Spis tabel... 122 14. Kwestionariusze wywiadów... 128 13.1. Kwestionariusz wywiadu z osobami bezrobotnymi... 128 13.2. Kwestionariusz wywiadu z osobami pracującymi... 139 13.3. Kwestionariusz wywiadu z uczniami szkół gimnazjalnych i ponadgminazjalnych... 150 13.4. Kwestionariusz wywiadu z przedstawicielami kadry kierowniczej przedsiębiorstw... 158 2
Miasto Rzeszów 1. Wprowadzenie do raportu Niniejszy raport jest wynikiem badań przeprowadzonych w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, realizowanego przez Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie (więcej informacji na temat projektu, znajduje się w rozdziale 2). Celem badań było dokonanie szeroko rozumianej analizy społeczno-gospodarczej na terenie 7 powiatów województwa podkarpackiego wchodzących w skład Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, tj. rzeszowskiego, dębickiego, ropczycko-sędziszowskiego, strzyżowskiego, kolbuszowskiego, łańcuckiego oraz miasta Rzeszów, a także ich gmin. Badaniem objętym zostały następujące grupy docelowe: bezrobotni, aktualni pracownicy, przedsiębiorcy, dzieci i ucząca się młodzież. Poza konkretnymi aspektami badanymi wśród w/w grup (szerzej o tym w 5, 6, 7 i 8 rozdziale), tematyką badań były objęte również następujące obszary: sytuacja na rynku pracy w poszczególnych powiatach, liczba i rodzaj średnich i dużych przedsiębiorstw działających na terenie poszczególnych powiatów oraz poziom ich innowacyjności i nowoczesności oferowanych produktów, statystyki uwzględniające najnowsze dostępne dane, dotyczące mieszkańców poszczególnych gmin w powiatach tworzących Rzeszowski Obszar Metropolitalny, liczby i struktury bezrobotnych, liczby i struktury przedsiębiorstw, lista propozycji w zakresie: usprawnienia rynku pracy, aktywizacji bezrobotnych, narzędzi oceny dotychczas stosowanych instrumentów przez powiatowe urzędy pracy, lista zagrożeń szeroko rozumianego bezpieczeństwa obywateli - mieszkańców Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, istniejące systemy zarządzania zmianą w jednostkach samorządu terytorialnego na obszarze Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, lista propozycji w zakresie wspólnej realizacji przez kilku gmin lub powiatów inwestycji infrastrukturalnych i innych, lista propozycji w zakresie specjalizacji poszczególnych gmin/grup gmin lub powiatów w określonych obszarach działalności i możliwości świadczenia wzajemnych usług, ocena uczestników badań w zakresie możliwości zbudowania i wykorzystania wspólnego systemu monitorowania i szybkiego reagowania na zmiany gospodarcze i społeczne zachodzące na terenie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, dostępność terenów inwestycyjnych, infrastruktura i stopień rozwinięcia usług dla lokalizacji biznesu, warunki inwestowania i prowadzenia działalności na terenie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, dotychczasowa współpraca samorządów, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw na terenie poszczególnych gmin, 3
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego czynniki zachęcające inwestorów w poszczególnych gminach/powiatach do inwestowania, udział dojeżdżających do pracy do metropolii w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania, nowe stanowiska pracy w 2020 roku. Niniejszy raport przedstawia wyniki z miasta Rzeszowa, które funkcjonuje na prawach powiatu. W ramach realizowanych badań, są także dostępne raporty cząstkowe, obejmujące swoim zasięgiem gminy z poszczególnych powiatów, wchodzących w skład Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego. Przeprowadzenie badań i opracowanie niniejszego raportu zostało wykonane przez EU-CONSULT Sp. z o.o., ul. Wały Piastowskie 1, 80-855 Gdańsk, na zlecenie i pod nadzorem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Copyright - Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie - 2013 Wszelkie prawa autorskie do niniejszego raportu zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami, posiada Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Kopiowanie, rozpowszechnianie, przedruk i publikacja w jakiejkolwiek formie (również elektronicznej) do celów komercyjnych i prywatnych, bez uzyskania zgody Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie jest zabronione. W celu uzyskania stosownej zgody należy kontaktować się z Zarządem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. 4
Miasto Rzeszów 2. Informacja o projekcie Tytuł projektu: PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Lider projektu: Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Źródło finansowania: Unia Europejska - Europejski Fundusz Społeczny - Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie - Instytucja Pośrednicząca: Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie. Okres realizacji: 1 styczeń 2013 r. 30 kwiecień 2014 r. Główny cel projektu: wsparcie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego (ROM) w radzeniu sobie ze zmianami zachodzącymi w sferze gospodarczej poprzez utworzenie partnerskiego systemu zarządzania zmianą. Obszar realizacji projektu: powiat dębicki, powiat strzyżowski, powiat kolbuszowski, powiat rzeszowski, powiat łańcucki, powiat ropczycko sędziszowski oraz powiat miasto Rzeszów. Podmioty biorące udział w projekcie: organizacje pozarządowe, samorządy gospodarcze i zawodowe, partnerzy społeczni (organizacje pracodawców i związków zawodowych), instytucje rynku pracy, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorcy. Działania w projekcie: zawiązanie przez w/w podmioty 7 partnerstw na terenie powiatów tworzących Rzeszowski Obszar Metropolitalny, zorganizowanie 14 warsztatów edukacyjnych na etapie działań przygotowawczych nad strategiami zarządzania zmianami, organizacja wizyt studyjnych: 4 krajowe dla 40 osób każda oraz 1 zagraniczna dla 20 osób, prowadzenie badań nad gospodarką i zmianami zachowań społecznych, 5
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego definiowanie systemu mechanizmów, metod i narzędzi sprawnego funkcjonowania oraz zarządzania zmianą gospodarczą, powstanie Rady Rzeszowskiego Obszaru Metropolitarnego złożonej z 20 najaktywniejszych przedstawicieli 7 partnerstw, oraz spotkania informacyjne i wizyty asocjacyjne. Efekty realizacji projektu: powstanie multilateralnych i bilateralnych partnerstw, przeprowadzenie badań społecznych oraz raportów z badań, na podstawie których opracowane zostaną strategie, których wdrożenie usprawni proces reagowania na zmiany gospodarcze na całym obszarze realizacji Projektu. Korzyści z realizacji projektu: zaangażowanie wielu środowisk i organizacji w przygotowanie i wdrożenie rozwiązań, mogących przynieść jak największe korzyści zainteresowanych społeczności, wspólne planowanie i realizacja inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym, opracowanie dokumentów strategicznych, które będą mogły być wykorzystane w praktycznym zarządzaniu gminami i powiatami uczestniczącymi w projekcie, nabycie umiejętności skutecznego postępowania w warunkach wystąpienia sytuacji i zjawisk nieprzewidzianych w planach i programach, stworzenie platformy dla inicjowania nowych rozwiązań społecznych i gospodarczych, większe możliwości przy wspólnej realizacji przedsięwzięć, wpływ na rozwój Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego. 6
Miasto Rzeszów 3. Metodyka badań Badania w ramach projektu PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego były przeprowadzane od lipca do września 2013 roku. Celem głównym przeprowadzonych badań była analiza obszaru terytorialnego (dokonanie diagnozy) z udziałem różnych grup społecznych (osoby bezrobotne, pracujące) oraz sektorów (I - Jednostki Samorządu Terytorialnego, II - Biznes, III - Organizacje Pozarządowe), w kontekście zbadania stanu faktycznego, a także określenia występujących zależności i stanu współpracy pomiędzy tymi grupami/sektorami. Dodatkowo, celami szczegółowymi prowadzonych badań było: zdobycie wiedzy i informacji na temat sytuacji społeczno-gospodarczej Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego niezbędnej do dalszych prac w zakresie przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą na obszarze realizacji projektu, ocena zakresu i skali współpracy badanych grup społecznych/sektorów, mająca na celu odnalezienie dobrych i złych praktyk występujących na obszarze realizacji projektu, identyfikacja barier, potrzeb i możliwości badanych grup społecznych/sektorów w kontekście odnalezienia korelacji dotyczącej ewentualnego nawiązania współpracy w przyszłości, stworzenie aktualnych raportów z uwzględnieniem obszaru terytorialnego jakim jest Rzeszowski Obszar Metropolitalny z podziałem na gminy i powiaty. W ramach poszczególnych obszarów, starano się dobrać tak jednostki/respondentów, aby zagwarantować pełną reprezentatywność próby w populacji na danym terenie. W przypadku badań skupiających się na analizie stanu faktycznego obszarów innych, niż badane podczas wywiadów z respondentami, niejednokrotnie dokonywano zapytań u/do samego źródła, a także dokonano analizy dostępnych raportów, sprawozdań, banku danych i innych podobnych narzędzi. Niniejszy raport, który powstał na bazie przeprowadzonych badań, ma także wartość dodaną - będzie on pośrednio wpływał na wsparcie w wypracowaniu i wdrożeniu strategią zarządzania zmianą gospodarczą dla powiatów i gmin z Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, które zostaną stworzone w dalszym etapie realizacji projektu. 3.1. Narzędzia i metody badawcze Badania zostały przeprowadzone w formie następujących metod badawczych: wywiadów indywidualnych - ankieta bezpośrednia/wywiad bezpośredni (IDI - ang. In- Depth Interview) - zastosowaną metodą był wywiad bezpośredni z wykorzystaniem ankiety papierowej (PAPI ang. Paper and Pencil Interview) najbardziej popularna technika zbierania danych z zakresu metod ilościowych, polegająca na rozmowie badacza z respondentem ( twarzą w twarz ) przy użyciu standaryzowanego narzędzia badawczego w formie kwestionariusza ankiety. Zaletą tej techniki jest osobisty kontakt ankietera z osobą badaną, wywiadów grupowych - wywiad fokusowy (FGI ang. Focus Group Interview) - dyskusja prowadzona przez odpowiednio wyszkolonego i przygotowanego moderatora przy użyciu narzędzia badawczego w formie scenariusza wywiadu. W trakcie wywiadu grupowego podejmowane są tematy o charakterze eksploracyjnym, a uczestnicy poprzez interakcję werbalną wzajemnie się inspirują do wyrażania opinii i konstruowania pomysłów. 7
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Przeprowadzenie zogniskowanego wywiadu grupowego stwarza sytuację interakcyjną sprzyjającą stymulacji respondentów pod względem wysuwania własnych opinii na temat zagadnień badawczych. Badanie FGI umożliwia także wypracowanie nowych kreatywnych pomysłów oraz zastosowań, analiza danych zastanych (ang. desk research) - metoda badań, która zakłada szczegółową analizę istniejących już i dostępnych danych - w niniejszym raporcie uwzględniono dane, które opracowano na podstawie danych pierwotnych i wtórnych dostępnych w raportach, opracowaniach czy też pozyskanych bezpośrednio u odpowiednich instytucji/organizacji, metodą analizy dokumentów lub wywiadów telefonicznych. W przypadku badań indywidualnych z wykorzystaniem ankiet, stanowiska ankieterów były ulokowane w punktach takich jak węzły komunikacyjne, okolice centrów handlowych i urzędów (np. powiatowe urzędy pracy). Wywiady bezpośrednie przeprowadzano również m.in. w siedzibach firm. Wytypowanym respondentom zadawano w pierwszej kolejności pytania metryczkowe, aby na podstawie odpowiedzi upewnić się, że osoby te spełniają warunki pozwalające na włączenie ich do badanej próby. 3.2. Przedmiot badań i dobór próby badawczej Przedmiotem badań, były poszczególne grupy społeczne, które obejmowały następującą tematykę: Osoby bezrobotne: poziom wykształcenia, aktualnie posiadane kompetencje, deklarowane umiejętności, uzyskane certyfikaty i uprawnienia, okres pozostawania bez pracy, łączna długość dotychczasowego zatrudnienia oraz branże, w których dotychczas pracował respondent, czy respondent pracował za granicą i jak długo? czy badany poszukiwał pracy za granicą? oczekiwania, co do wysokości przyszłego wynagrodzenia, gotowość do dojazdów do pracy, gotowość do podjęcia działań dokształcających, rodzaj zainteresowań, sytuacja mieszkaniowa, sytuacja rodzinna, inne ważne aspekty dotyczące oczekiwanego zatrudnienia. Aktualni pracownicy/osoby pracujące: branża, w której działa firma zatrudniająca pracownika, łączny staż pracy, staż pracy u aktualnego pracodawcy, poziom osiąganego wynagrodzenia netto, system wynagrodzeń, w ramach którego są wynagradzani, 8
Miasto Rzeszów poziom satysfakcji z bieżącego miejsca i rodzaju wykonywanej pracy, możliwości awansu w aktualnym miejscu pracy, ocena zbieżności poziomu wykształcenia i aktualnie posiadanych kompetencji z rodzajem i potrzebami wykonywanej pracy, skala obaw o utratę pracy, gotowość na zmianę rodzaju wykonywanej pracy i przekwalifikowanie, gotowość do podjęcia działań dokształcających finansowanych przez pracodawcę, gotowość do podjęcia działań dokształcających finansowanych przez pracownika, czy firma, w której pracuje badany wyznaczyła dla nich ścieżkę kariery?, czy respondent pracował kiedykolwiek za granicą? Jeśli tak to, jak długo i w jakich zawodach?, czy badany rozważa wyjazd za granicę w celach zarobkowych?, ile razy respondent zmieniał pracę w swoim życiu?, jeśli badany miał przerwy w pracy zawodowej, to ile najdłużej pozostawał bez pracy? Przedsiębiorcy/przedstawiciele kierownictwa przedsiębiorców: wielkość firmy, branża, w której działa firma, lokalizacja siedziby i oddziałów firmy, aktualny poziom zatrudnienia, ocena poziomu zatrudnienia w firmie, średnia płaca brutto ze wszystkimi dodatkami, dominująca wysokość wynagrodzenia brutto ze wszystkimi dodatkami w firmie, aktualna liczba nieobsadzonych miejsc pracy, jaką drogą firma informuje o wolnych etatach?, czy firma ogłasza konkursy na wolne miejsca pracy?, czy i w jakim zakresie firma korzysta z usług urzędu pracy w rekrutacji nowych pracowników?, czy firma współpracuje z firmami doradztwa personalnego/agencjami zatrudnienia?, jaką pensję gotowi są przyznać nowoprzyjętym pracownikom na różnych typach stanowisk: robotnicze, techniczne, administracyjne, handlowe, jakimi technicznymi umiejętnościami muszą się wykazać chętni do pracy w ich firmach?, jakiej płci i w jakim wieku najchętniej firma widziałaby kandydatów do pracy?, co zdaniem osób zarządzających firmami stanowi trzy najważniejsze przeszkody w zwiększeniu zatrudnienia w ich firmie?, poziom zadowolenia z jakości pracy i kompetencji pracowników, jakie kompetencje musi posiadać pracownik, by obecnie znaleźć lub zachować swoje miejsce pracy w danej firmie?, gotowość partycypacji w kosztach uzupełnienia kwalifikacji własnych pracowników, stosowane metody podnoszenia kwalifikacji pracowników?, czy firma posiada pisemną strategię na okres przekraczający 3 lata?, czy firma prowadzi badania i analizy działań konkurencji potwierdzone pisemnymi raportami?, jak szacują firmy - ile osób będą zatrudniać w 2015 roku i 2020?, 9
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego czy firmy obawiają się, że w przyszłości będą mieć kłopoty ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami?, jakich kompetencji będzie firma potrzebowała u swoich pracowników w przyszłości? Dzieci i ucząca się młodzież - uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: wiek i sytuacja rodzinna, etap i miejsce nauczania, indywidualna ocena poziomu nauczania w aktualnie uczęszczanej szkole, przewidywany/pożądany kierunek dalszej edukacji, przewidywany poziom, na którym uczeń prawdopodobnie zakończy edukację, kierunek dalszej edukacji i kształcenia, branża, w której najchętniej uczniowie zatrudniliby się w przyszłości, charakter i forma pożądanej przyszłej pracy, najbardziej pożądane stanowiska pracy, najbardziej pożądane miejsca pracy, oczekiwania, co do pierwszego wynagrodzenia netto za pracę, oczekiwania, co do wynagrodzenia netto za pracę po 3 latach doświadczenia zawodowego, gotowość wyjazdu do pracy za granicę na stałe i tymczasowo. Aby zapewnić w wywiadach indywidualnych, reprezentatywność badanej próby w populacji, każda z tych grup została dobrana z warunkiem spełnienia następujących kryteriów: osoby bezrobotne: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdej gminy, zgodnie z zapisem o reprezentatywności w populacji w zakresie następujących kryteriów: płeć, wiek, poziom wykształcenia (analiza wyników tej grupy na obszarze powiatowym znajduje się w rozdziale 6 - analiza wyników poszczególnych gmin, znajduje się w raportach cząstkowych), aktualni pracownicy/osoby pracujące: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdej gminy, zgodnie z zapisem o reprezentatywności w populacji w zakresie następujących kryteriów: płeć, wiek (analiza wyników tej grupy na obszarze powiatowym znajduje się w rozdziale 7 - analiza wyników poszczególnych gmin, znajduje się w raportach cząstkowych), przedsiębiorcy/przedstawiciele kierownictwa przedsiębiorców: w ramach badania przeprowadzono 100 ankiet na obszarze miasta Rzeszów - na obszarze sześciu pozostałych powiatów, przeprowadzono 225 ankiet. Liczbę ankiet w konkretnych gminach ustalono na podstawie obliczeń proporcji stanowionej przez firmy z poszczególnych gmin w całej populacji (analiza wyników tej grupy dotyczy obszaru powiatowego), uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdego powiatu (analiza wyników tej grupy dotyczy obszaru powiatowego). Listy konkretnych osób - uczestników badania nie wyznaczono odgórnie. Respondenci byli wybierani losowo przez ankieterów. Reprezentatywność przy ich doborze, została zabezpieczona dzięki szczegółowemu opracowaniu kwot na podstawie dostępnych statystyk dla badanych gmin/powiatów. Poszczególni ankieterzy otrzymali konkretne wytyczne dotyczące grup i liczb respondentów, kwalifikujących się do próby badawczej. Jeżeli dany respondent po pytaniach 10
Miasto Rzeszów sprawdzających nie spełniał kryteriów bądź, gdy po pytaniach sprawdzających okazało się, że osoba badana spełnia kryteria, lecz w jednej z kategorii są już zrealizowane ankiety z założoną liczbą respondentów, ankieter kończył badanie. W przypadku wywiadów grupowych, zadbano o reprezentatywność decyzyjnych przedstawicieli następujących środowisk/organizacji/instytucji: jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, instytucji rynku pracy, partnerów społecznych oraz samorządów gospodarczych i zawodowych, przedsiębiorców, bezrobotnych, pracowników najemnych, osób niepełnosprawnych. 11
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego 4. Charakterystyka badanego regionu Dane teleadresowe jednostki administracyjnej obszaru: Miasto Rzeszów: Urząd Miasta Rzeszowa Ul. Rynek 1 35-064 Rzeszów Tel. +48 (17) 875-41-00, Fax.: +48 (17) 875-41-05 E-mail: umrz@erzeszow.pl, Internet: www.rzeszow.pl Najważniejsze dane geograficzne i statystyczne: położenie: województwo podkarpackie - Miasto Rzeszów powierzchnia: 117 km 2 (Główny Urząd Statystyczny, lipiec 2013), liczba ludności: 182.028 - (Główny Urząd Statystyczny, 2013), urzędujący Prezydent - stan na IX.2013 roku - Tadeusz Ferenc (Miasto Rzeszów, 2013), Tabela 1. Dane statystyczne, spójne z założeniami raportu Zagadnienie Liczby/dane Stan na dzień / źródło Liczba osób bezrobotnych - ogółem, w tym: 9.324 liczba osób bezrobotnych - kobiety 4.679 liczba osób bezrobotnych - mężczyźni 4.645 Liczba osób pracujących - ogółem, w tym: 85.924 liczba osób pracujących - kobiety 41.995 liczba osób pracujących - mężczyźni 43.929 31.07.2013 / Powiatowy Urząd Pracy w Rzeszowie 20.09.2013 / Główny Urząd Statystyczny Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą Liczba osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą Liczba osób w wieku 5-19 lat - uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Liczba osób w wieku 20-64 lat - osoby w wieku produkcyjnym (z wyłączeniem uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w wieku 15-19 lat oraz mężczyzn i kobiet w wieku 64-67 lat) 15.575 6.831 25.467 121.574 22.04.2013 / Główny Urząd Statystyczny 23.04.2013 / Główny Urząd Statystyczny 22.05.2013 / Główny Urząd Statystyczny 22.05.2013 / Główny Urząd Statystyczny 12
Miasto Rzeszów 5. Wyniki badania w grupie osób bezrobotnych 5.1. Charakterystyka badanej grupy W badaniach udział wzięło 100 osób w tym 51 kobiet. Wszystkie z tych osób posiadały status osoby bezrobotnej, tj. osoby zarejestrowanej lub niezarejestrowanej w Powiatowym Urzędzie Pracy. Szczegółową charakterystykę badanej grupy przedstawiają poniższe tabele: Tabela 2. Respondenci (osoby bezrobotne) wg statusu Status osoby bezrobotnej Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Niezarejestrowana w PUP 24 23 47 Zarejestrowana w PUP bez prawa do zasiłku 24 20 44 Zarejestrowana w PUP z prawem do zasiłku 3 6 9 Suma końcowa 51 49 100 Tabela 3. Respondenci (osoby bezrobotne) wg wieku Suma Wiek Kobieta Mężczyzna końcowa 24 i mniej 14 14 28 25-34 15 15 30 35-44 10 10 20 45-54 8 7 15 55 64 4 3 7 65 i więcej 0 0 0 Suma końcowa 51 49 100 Tabela 4. Respondenci (osoby bezrobotne) wg wykształcenia Wykształcenie Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Podstawowe nieukończone i bez wykształcenia 0 0 0 szkolnego Podstawowe 6 4 10 Gimnazjalne 5 6 11 Zasadnicze zawodowe 15 15 30 Średnie ogólnokształcące 4 9 13 Średnie techniczne 15 8 23 Policealne/ pomaturalne 0 1 1 Wyższe zawodowe (licencjat) 2 0 2 Wyższe (inne niż techniczne) 4 2 6 Wyższe techniczne (inż.) 0 4 4 Studia podyplomowe 0 0 0 Tytuł naukowy (co najmniej dr) 0 0 0 Suma końcowa 51 49 100 13
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Tabela 5. Respondenci (osoby bezrobotne) wg miejsca zamieszkania Miejsce zamieszkania Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Miasto powyżej 100 tys. mieszkańców 51 49 100 5.2. Prezentacja wyników Pytanie 1 - Czy aktywnie poszukiwał/a Pan/i pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy? - badany mógł udzielić tylko jednej odpowiedzi Tabela 6. Ilość osób bezrobotnych poszukujących pracę w okresie ostatnich 3 miesięcy w podziale na płeć Kobieta Mężczyzna Nie 33 22 Tak 18 27 Spośród osób bezrobotnych objętych badaniami, to mężczyźni są bardziej aktywni w poszukiwaniu zatrudnienia. W grupie 49 mężczyzn, ponad połowa (27 osób) deklarowała, że w ostatnich 3 miesiącach aktywnie poszukiwała pracy. Natomiast wśród 51 kobiet, tylko 18 osób deklarowało aktywność w tym zakresie. Pytanie 2 - Gdzie poszukiwał/a Pan/i pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które w pytaniu 1 odpowiedziały, że aktywnie poszukiwały pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy Tabela 7. Miejsce/narzędzia poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne Odpowiedzi Urząd pracy 18 Bezpośrednio w wybranych firmach/instytucjach 16 Odpowiadałem na ogłoszenia w prasie 21 Odpowiadałem na ogłoszenia w Internecie 21 Zarejestrowałem się w portalach zajmujących się pośrednictwem w rekrutacji 5 Korzystałem z pomocy biura karier/centrum doradztwa 7 Prosiłem o pomoc znajomych 20 Nigdzie nie szukałem 2 Nie wiem, trudno powiedzieć 0 Suma wskazań 110 Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 45 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi 55 Jak wskazują wyniki badań, respondenci najczęściej poszukiwali ofert pracy za pośrednictwem Internetu i ogłoszeń prasowych (po 21 odpowiedzi) oraz prosząc o pomoc 14
Miasto Rzeszów znajomych (20 odpowiedzi). Nieco rzadziej, korzystali ze wsparcia PUP (18 odpowiedzi) i kontaktowali się bezpośrednio z pracodawcami (16 odpowiedzi). Wśród badanych niewiele osób korzystało z portali internetowych, zajmujących się pośrednictwem w rekrutacji pracowników oraz z pomocy biur kariery. Pytanie 3 - Jakie posiada Pan/i kompetencje oraz jak je Pan/i ocenia? - badany zaznaczał na skali graficznej od 1 do 10, gdzie 1 to minimum, a 10 to maximum, poziom swoich kompetencji wpisując odpowiednią liczbę Tabela 8. Posiadane kompetencje i określenie ich poziomu przez osoby bezrobotne << min max >> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ilość wskazań Brak odpowiedzi Umiejętność wyciągania wniosków 1 2 1 2 5 7 8 7 11 4 52 Umiejętność analitycznego myślenia 1 2 1 2 5 8 11 4 10 4 52 Zdolność innowacyjnego, twórczego myślenia 1 1 3 2 9 7 8 4 8 5 52 Umiejętność werbalnej argumentacji 1 1 2 2 9 6 6 9 8 4 52 Umiejętność podejmowania decyzji 2 2 1 4 7 7 10 4 6 5 52 Wyobraźnia przestrzenna 1 3 3 7 4 6 9 9 6 52 Umiejętność rozwiązywania problemów 2 2 8 7 6 8 11 4 52 Elastyczność i zdolność adaptacji 1 1 2 2 3 11 6 9 7 6 52 Umiejętność organizacji własnej pracy 2 2 7 7 7 9 9 5 52 Umiejętność przypisania zadaniom/problemom priorytetów 2 1 3 4 5 5 6 9 8 5 52 Zdolność rozumienia komercyjnych aspektów biznesu 5 4 2 5 3 4 6 9 6 4 52 Umiejętność kontrolowania własnej pracy 1 1 1 1 7 8 4 9 11 5 52 Dążenie do doskonalenia i perfekcji 1 1 1 4 7 4 8 4 12 6 52 Odporność na stres i opanowanie 1 1 9 8 7 5 10 7 52 Wnikliwość w analizowaniu zadań 1 1 5 5 5 12 7 8 4 52 Gotowość do podejmowania ryzyka 1 5 1 4 4 7 6 4 9 7 52 Determinacja w dążeniu do osiągania założonych celów 1 3 2 7 6 8 5 9 7 52 Umiejętność wzbudzania zaufania 2 2 1 1 3 6 10 7 10 6 52 Umiejętność pracy w zespole 1 1 2 6 7 9 7 9 6 52 Samodzielność 2 1 7 3 5 8 10 8 4 52 Doświadczenie w prowadzeniu sprzedaży 1 5 3 3 5 7 5 6 7 6 52 Otwartość na zmiany 1 1 4 2 5 10 4 7 9 5 52 Gotowość ciągłego uczenia się i podnoszenia poziomu własnych 1 1 5 7 10 11 5 8 52 15
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego kompetencji << min max >> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ilość wskazań Brak odpowiedzi Zdolność do ciężkiej pracy fizycznej 1 3 1 3 4 5 3 9 15 4 52 Zdolność do wykonywania czynności wymagających dużej 3 2 4 7 7 7 5 8 5 52 precyzji Gotowość do częstych podróży służbowych 2 3 1 1 6 10 1 6 12 6 52 Umiejętność współpracy z obcokrajowcami 2 5 1 4 8 7 7 5 5 4 52 Zdolność do wystąpień publicznych 1 6 3 6 9 4 8 1 5 5 52 Łatwość formułowania pisemnych wypowiedzi Łatwość komunikacji werbalnej (słownej) Umiejętność analizy złożonych zagadnień i wyciągania wniosków Skrupulatność i dokładność w działaniu Umiejętność prowadzenia samochodu 6 2 5 6 7 6 5 4 7 52 2 5 2 5 6 8 5 2 6 7 52 4 3 10 5 10 9 3 4 52 4 4 10 4 4 11 6 5 52 5 4 1 2 3 4 7 4 8 10 52 Zgodnie z uzyskanymi podczas sondażu danymi, należy stwierdzić, że poziom kompetencji respondentów jest dość wysoki. Wysoko oceniano umiejętność analitycznego myślenia, umiejętność rozwiązywania problemów, umiejętność wzbudzania zaufania, gotowość do częstych podróży służbowych, umiejętność prowadzenia samochodu, zdolność do ciężkiej pracy fizycznej, umiejętność do wyciągania wniosków, gotowość do ciągłego uczenia się i podnoszenia poziomu własnych kompetencji oraz umiejętność kontrolowania własnej pracy. Z wymienionych kompetencji, najniższą ocenę uzyskały przede wszystkim łatwość komunikacji werbalnej (słownej), zdolność rozumienia komercyjnych aspektów biznesu i umiejętność przypisania zadaniom/problemom priorytetów. Pytanie 4 - Czy kiedykolwiek w przeszłości kierował/a Pan/i jakąś grupą pracowników? Jeśli tak to jak dużą? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 9. Zarządzanie/kierowanie grupą przez osoby bezrobotne Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Nie 50 44 94 Tak do 10 osób 1 3 4 Tak od 11 do 50 osób 0 1 1 Tak powyżej 50 osób 0 1 1 16
Miasto Rzeszów Wśród respondentów, tylko nieliczna grupa ma doświadczenie w kierowaniu i zarządzaniu pracownikami. W grupie 6 osób, które mają doświadczenie w tym zakresie zdecydowanie przeważają mężczyźni. Grupą do 10 osób zarządzało 3 mężczyzn i jedna kobieta, natomiast większymi zespołami kierowali wyłącznie mężczyźni. Zdecydowana większość badanych, bo aż 94 osób nie kierowała w pracy ludźmi. Pytanie 5 - Jakie języki obce zna Pan/i? proszę określić poziom ich znajomości zgodnie z opisem? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź, która wskazywała konkretne poziomy tj.: A1 - rozumie i potrafi stosować podstawowe zwroty potoczne i wyrażenia dotyczące życia codziennego; A2 - rozumie wypowiedzi i często używane wyrażenia związane z życiem codziennym; B1 - rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych wypowiedziach, które dotyczą znanych jej spraw i zdarzeń typowych dla pracy, szkoły, czasu wolnego itd.; B2 - osoba posługująca się rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w złożonych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalności; C1 - Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie szeroki zakres trudnych, dłuższych tekstów, dostrzegając także znaczenia ukryte, wyrażone pośrednio; C2 - Osoba posługująca się językiem na tym poziomie może z łatwością zrozumieć praktycznie wszystko, co usłyszy lub przeczyta. Tabela 10. Znajomość i poziom znajomości języków obcych przez osoby bezrobotne Poziom/umiejętności Kobieta Mężczyzna Brak odpowiedzi Angielski A1 8 7 85 A2 9 4 87 B1 6 13 81 B2 7 6 87 C1 2 0 98 C2 0 1 99 Niemiecki A1 5 11 84 A2 11 10 79 B1 9 2 89 B2 2 2 96 C1 4 1 95 C2 1 0 99 Hiszpański A1 0 1 99 A2 0 0 100 B1 2 1 97 B2 0 1 99 C1 0 1 99 17
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego C2 0 0 100 Włoski A1 1 2 97 A2 2 0 98 B1 0 0 100 B2 2 0 98 C1 0 0 100 C2 0 0 100 Francuski A1 0 1 99 A2 0 1 99 B1 1 0 99 B2 0 2 98 C1 0 0 100 C2 0 0 100 Rosyjski A1 2 3 95 A2 2 3 95 B1 0 1 99 B2 0 0 100 C1 0 0 100 C2 0 0 100 Inny A1 0 0 100 A2 0 0 100 B1 0 0 100 B2 0 0 100 C1 0 0 100 C2 0 0 100 Wśród respondentów, najbardziej powszechnymi językami obcymi są angielski i niemiecki. Najliczniej reprezentowanymi poziomami umiejętnościami posługiwania się językiem angielskim jest, zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn, poziom B1. Znajomość angielskiego na poziomie zaawansowanym jest rzadziej reprezentowana przez badanych. Mężczyźni posiadają większe umiejętności w zakresie znajomości języka angielskiego. W przypadku języka niemieckiego, najwięcej osób zna ten język na poziomie A2 i jak widać to kobiety są tą płcią przodującą we wszystkich poziomach. Znajomość innych języków obcych potwierdza zdecydowanie mniejsza liczba respondentów, wśród których najwięcej osób deklaruje znajomość języków: hiszpańskiego, który badani opanowali w większości na poziomie B1 (głównie mężczyźni), francuskiego najczęściej w stopniu średniozaawansowanym mężczyźni wykazują się lepszą znajomością tego języka. Język 18
Miasto Rzeszów rosyjski, w większym stopniu opanowali mężczyźni, najczęściej na poziomie A2. Jak wynika z badań, mężczyźni posiadają wyższe od kobiet kwalifikacje w zakresie znajomości języków obcych. Pytanie 6 - Czy posiada Pan/i prawo jazdy? Jeśli tak, to jakie kategorie?- badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 11. Rodzaje posiadanych praw jazdy przez osoby bezrobotne Kobieta Mężczyzna Suma końcowa A 6 10 16 B 27 39 66 C 0 3 3 D 0 1 1 B+E 0 0 0 C+E 0 2 2 nie posiadam 23 10 33 Zdecydowana większość badanych posiada prawo jazdy. W tej grupie, największa liczba, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, posiada prawo jazdy kategorii B. Wśród osób objętych badaniami, 23 kobiety oraz 10 mężczyzn nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów. Prawo jazdy kategorii A posiada 10 mężczyzn i 6 kobiet, a kategorii B - 39 mężczyzn i 27 kobiet. Posiadaniem kategorii C, D i C+E mogą się pochwalić wyłącznie mężczyźni. Pytanie 7 - Proszę określić swoje doświadczenie w latach w prowadzeniu pojazdów - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 12. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu motocykli i samochodów osobowych do 3,5t Ilość lat doświadczenia 1 2 2 3 3 4 4 8 5 5 6 4 10 8 11 3 12 2 15 2 16 1 20 3 23 1 30 2 ponad 30 1 Brak odpowiedzi 51 19
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Wśród respondentów posiadających uprawnienia do prowadzenia pojazdów osobowych do 3,5t, najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające 4-letnie i 10-letnie doświadczenie w tym zakresie. Wysoki odsetek respondentów posiada 5-letni oraz 3-letni i 6-letni staż w prowadzeniu takich pojazdów. Pojedyncze osoby mogą pochwalić się doświadczeniem 10 lat i więcej. Tabela 13. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków do 3,5 t Ilość lat doświadczenia 1 3 2 1 3 1 4 6 5 2 6 2 7 2 8 2 9 1 10 3 11 1 12 3 14 1 15 1 17 1 20 2 23 1 24 1 30 1 Brak odpowiedzi 65 Wśród respondentów uprawnionych do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków do 3,5t najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające 4-letnie doświadczenie w tym zakresie. Pozostałe kategorie reprezentują pojedyncze osoby. Tabela 14. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków powyżej 3,5t, ale poniżej 12t Ilość lat doświadczenia 1 1 2 2 3 1 4 1 Brak odpowiedzi 95 20
Miasto Rzeszów Wśród respondentów, 5 osób jest uprawnionych do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków do 3,5t. Dwie z nich posiada 2-letni staż w tym zakresie, natomiast pozostałe kategorie są reprezentowane przez pojedynczych respondentów. Tabela 15. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t Ilość lat doświadczenia 12 1 Brak odpowiedzi 99 Wśród respondentów 1 osoba wskazała, iż posiada uprawnienia do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t i ma ona 12-letnie doświadczenie w tym zakresie. Tabela 16. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t z przyczepą Ilość lat doświadczenia 7 1 Brak odpowiedzi 99 Wśród respondentów 1 osoba wskazała, iż posiada uprawnienia do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t z przyczepą i ma ona 7-letnie doświadczenie w tym zakresie. Tabela 17. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu autobusów Ilość lat doświadczenia Brak odpowiedzi 100 Żaden z respondentów nie jest uprawniony do prowadzenia autobusów. Tabela 18. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu innych pojazdów Rodzaj oraz ilość lat doświadczenia 5 lat - kat. T 1 Brak odpowiedzi 99 Wśród respondentów tylko jedna osoba jest uprawniona do prowadzenia ciągników i posiada ona 5-letnie doświadczenie w tym zakresie. 21
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Pytanie 8 - Czy posiada Pan/i jakiś/eś certyfikat/y, kurs/y zawodowy/e? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 19. Ilość osób bezrobotnych posiadających certyfikaty/kursy zawodowe ADR (przewóz ładunków niebezpiecznych) 2 Karta kierowcy 5 Przewóz osób 5 Przewóz rzeczy 4 Uprawnienia UDT 6 Uprawnienia pedagogiczne 4 Uprawnienia budowlane 5 Uprawnienia elektryczne 3 Inne 17 Wskazane inne: kursy komputerowe, ślusarz, dietetyka, katering, ECDL, inspektor bhp, kurs fotografii cyfrowej, pierwsza pomoc, operator obrabiarek CNC, barman, coaching, kursy księgowości, opiekun kolonijny, spawalnicze, kurs cukierniczy Nie posiadam żadnych uprawnień 63 Osoby objęte badaniami, w zdecydowanej większości nie posiadają certyfikatów lub kursów zawodowych świadczących o formalnym podwyższeniu swoich kwalifikacji pracowniczych (63 osoby). Wśród badanych, 6 osób posiada uprawnienia UDT, po 5 badanych kartę kierowcy, i uprawnienia do przewozu osób oraz uprawnienia budowlane. Czterech respondentów ma uprawnienia pedagogiczne, a trzech uprawnienia elektryczne. Posiadanie innych uprawnień deklaruje 17 osób objętych sondażem. Są wśród nich m.in. kursy komputerowe, ślusarz, dietetyka, katering, ECDL, inspektor bhp, kurs fotografii cyfrowej, pierwsza pomoc, operator obrabiarek CNC, barman, coaching, kursy księgowości, opiekun kolonijny, spawalnicze, kurs cukierniczy. Pytanie 9 - Czy w ostatnim miejscu pracy zajmował/a Pan/i stanowisko zgodne z kierunkiem wykształcenia? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 20. Ilość osób bezrobotnych, która w ostatnim miejscu pracy zajmowała stanowisko zgodne z kierunkiem wykształcenia Nie Nigdy nie pracowałem Tak 71 9 20 Jak wynika z badań, większość respondentów w ostatnim miejscu pracy była zatrudniona na stanowisku, które nie odpowiadało kierunkowi wykształcenia (71 osób). Tylko 20 osób zajmowało stanowisko zgodne z wyuczonym zawodem i kierunkiem wykształcenia. Wśród badanych 9 osób nigdy nie pracowało. 22
Miasto Rzeszów Pytanie 10 - Proszę wskazać całkowitą szacunkową długość Pana/i doświadczenia zawodowego? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 21. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie w konkretnych przedziałach czasowych Poniżej 6 miesięcy 14 6-12 miesięcy 9 13-24 miesiące 9 2-5 lat 24 6-10 lat 13 11-15 lat 15 16-20 lat 3 Powyżej 20 lat 4 Brak odpowiedzi 9 Uzyskane podczas badań wyniki wskazują, że najliczniej reprezentowana jest grupa respondentów posiadająca staż pracy w przedziale od 2 do 5 lat - takie doświadczenie zawodowe ma 24 badanych. Wysoki wskaźnik występuje również w grupie osób o stażu pracy w przedziale od 6 do 10 lat (13 osób), od 11 do 15 lat (15 osób), a także poniżej 6 miesięcy (14 osób). Mniej licznie są reprezentowani respondenci z doświadczeniem powyżej 20 lat (4 osoby), w przedziałach od 13 do 24 miesięcy (9 osób) oraz od 6 do 12 miesięcy (9 osób). Spośród badanych najmniejsza liczba osób legitymuje się stażem pracy w przedziale od 16 do 20 lat (3 osoby). Pytanie 11 - Czy podejmował/a Pan/i w przeszłości pracę poza granicami kraju? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 22. Ilość osób bezrobotnych, która podejmowała pracę poza granicami kraju w przeszłości Nie 45 Tak 45 Brak odpowiedzi 10 Jak wynika z powyższej tabeli, grupa osób, która posiada doświadczenie w zakresie pracy poza granicami Polski jest tak samo liczna jak grupa respondentów, którzy nigdy nie pracowali poza granicami kraju (po 45 osób). 23
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Pytanie 12 - Gdzie pracował/a Pan/i poza granicami Polski? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które nie wskazały w pytaniu 9 na odpowiedź nigdy nie pracowałem, a w pytaniu 11 wskazały, że podejmowały w przeszłości pracę poza granicami kraju Tabela 23. Miejsca/kraje w których pracowały osoby bezrobotne Niemcy 25 Wielka Brytania 9 Irlandia 7 Holandia 11 Skandynawia 0 Słowacja 4 Inne kraje Europy 11 Ameryka Północna 2 Ameryka Południowa 0 Azja 0 Inne 0 Wskazane inne: Nie wskazano żadnych Suma wskazań 69 Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 45 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi 55 Jak pokazują wyniki badań, zdecydowana większość respondentów najczęściej wyjeżdżała w celach zarobkowych do Niemiec (25 osób). Znacznie mniej osób wyjeżdżało do innych krajów Europy (11 osób), do Wielkiej Brytanii (9 osób) oraz Holandii (11 osób), Irlandii (7 osób) i Ameryki Północnej (2 osoby). Nieliczna grupa badanych pracowała na Słowacji (4 osoby). Pytanie 13 - Jak długo łącznie pracował/a Pan/i za granicami kraju? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które nie wskazały w pytaniu 9 na odpowiedź nigdy nie pracowałem, a w pytaniu 11 wskazały, że podejmowały w przeszłości pracę poza granicami kraju Tabela 24. Ilość lat pracy (łącznie) osób bezrobotnych poza granicami kraju Poniżej 3 miesięcy 6 3-6 miesięcy 10 7-12 miesiące 2 13-24 miesiące 7 2-5 lat 10 Powyżej 5 lat 10 24
Miasto Rzeszów Wśród respondentów, największą liczbę stanowią osoby, które za granicą pracowały od 2 do 5 lat i powyżej 5 lat (po 10 osób). Przez okres od 13 do 24 miesięcy pracowało 7 badanych, natomiast tylko 2 osoby za granicą pracowało przez okres od 7 do 12 miesięcy. Pytanie 14 - Jakie najwyższe miesięczne wynagrodzenie netto (na rękę) uzyskał/a Pan/i pracując za granicą? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź, dopisując walutę - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które nie wskazały w pytaniu 9 na odpowiedź nigdy nie pracowałem, a w pytaniu 11 wskazały, że podejmowały w przeszłości pracę poza granicami kraju Tabela 25. Ilość osób bezrobotnych, które otrzymywały miesięczne wynagrodzenie poza granicami kraju w konkretnych przedziałach finansowych poniżej 800 7 800 1000 12 1001 1200 11 1201 1400 8 1401 1600 7 powyżej 1600 0 Wskazywana waluta: dolar, euro, funt Najbardziej powszechną, najwyższą stawką wynagrodzenia wśród respondentów pracujących za granicą, jest kwota mieszcząca się w przedziale 800-1000 netto (12 odpowiedzi). Duża liczba badanych podczas pracy za granicą dostawała uposażenie w przedziale 1001-1200 netto (11 odpowiedzi). Ośmiu respondentów zarabiało w przedziale 1201-1400 netto, a po 7 osób poniżej 800 netto i w przedziale 1401-1600 netto. Wskazywane waluty to dolar, euro i funt. 25
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Pytanie 15 - Niezależnie od miejsca, gdzie Pan/i pracował/a (także w kraju) proszę zaznaczyć branże, w których działali wszyscy pracodawcy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 26. Ilość osób bezrobotnych, która pracowała w konkretnej branży u swojego/swoich pracodawcy/pracodawców Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo 35 Przemysł przetwórczy 22 Przemysł wydobywczy 10 Budownictwo 24 Transport 14 Łączność 4 Gospodarka komunalna 10 Handel 26 Gospodarka mieszkaniowa 6 Ubezpieczenia 7 Finanse 6 Marketing i reklama 7 Obrót nieruchomościami 3 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 3 Edukacja i badania naukowe 4 Turystyka i rekreacja 19 Administracja 15 Wymiar sprawiedliwości 1 Policja 0 Wojsko 0 Największa liczba osób objętych badaniami, pracowała w sektorze rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa (35 osób). 26 respondentów deklaruje, że pracowało w branży handlowej, natomiast 24 osób w budownictwie. Duża liczba badanych ma także doświadczenie w przemyśle przetwórczym (22 osoby), transporcie (14 osób) oraz w turystyce i rekreacji (19 osób), a także administracji (15 osób) Najmniej osób wykonywało pracę w łączności, gospodarce mieszkaniowej, w przemyśle wydobywczym oraz w ubezpieczeniach i wymiarze sprawiedliwości. 26
Miasto Rzeszów Pytanie 16 - Jakie działania w ciągu ostatnich 6 miesięcy podjął/ęła Pan/i w celu znalezienia pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 27. Ilość osób bezrobotnych, które podejmowały konkretne działania w ciągu ostatnich 6 miesięcy w celu znalezienia pracy Wysyłałem CV do wybranych firm/instytucji 21 Odbyłem rozmowę kwalifikacyjną 14 Przeglądałem oferty pracy w Internecie 50 Skontaktowałem się ze znajomymi/rodziną z prośbą o 27 pomoc w znalezieniu pracy Złożyłem swojej CV w agencjach doradztwa personalnego/ 5 firmach rekrutujących Telefonowałem do działów kadr wybranych firm/instytucji 6 Wyjechałem za granicę w poszukiwaniu pracy 7 Przeglądałem oferty w prasie regionalnej/lokalnej 20 Zgłosiłem się do urzędu pracy z pytaniem o oferty pracy 8 Uczestniczyłem w szkoleniu podnoszącym kwalifikacje 2 Odbywałem/odbywam staż pracy 2 Inne 0 Żadne z powyższych 16 Wśród respondentów, działaniem najczęściej podejmowanym w celu znalezienia zatrudnienia jest przeglądanie ofert pracy w Internecie (50 osób). Często ankietowani wysyłają CV do wybranych firm/instytucji (21 osób) oraz zwracają się z prośbą o pomoc w znalezieniu pracy do znajomych/rodziny (27 osób) lub przeglądają ogłoszenia prasowe (20 osób). Rozmowy z pracodawcami odbyło 14 badanych. Mniej popularną formą działań w tym zakresie jest także zgłoszenie się do urzędu pracy (8 osób), czy uczestnictwo w szkoleniach podnoszących kwalifikacje, a także składanie CV w agencjach doradztwa personalnego/ firmach rekrutujących oraz odbycie stażów pracy. 27
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Pytanie 17 - Dlaczego nie podejmował/a Pan/i żadnych działań w kierunku znalezienia pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które w pytaniu 16 wskazały, że w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie podjęły żadnych działań w celu znalezienia pracy Tabela 28. Ilość osób bezrobotnych, która wskazała na konkretne powody nie podejmowania żadnych działań związanych ze znalezieniem pracy Zależy mi tylko na ubezpieczeniu zdrowotnym 4 Zbyt małe wynagrodzenie na rynku pracy 3 Brak zakładów pracy w regionie 2 Brak ofert pracy odpowiadających moim kompetencjom 3 Mam zbyt niskie kwalifikacje 3 Duża konkurencja w zawodzie 1 Brak doświadczenia 5 Nie widzę szans na znalezienie pracy 4 Nie wiem, jak szukać pracy 2 Inne 0 Wskazane inne: nie wskazano innych działań Suma wskazań 27 Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 16 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi 84 Na pytanie: Dlaczego nie podejmował/a Pan/i żadnych działań w kierunku znalezienia pracy? Stosunkowo duża liczba respondentów odpowiadała, że zależy im tylko na ubezpieczeniu zdrowotnym (4 osoby). Zgodnie z opinią badanych, najistotniejszą przyczyną braku podejmowania działań w kierunku znalezienia pracy jest brak doświadczenia oraz przekonanie, że respondent ma zbyt niskie kwalifikacje (3 osoby), a także brak szans na znalezienie pracy (4 osoby). Brak aktywności w rozpatrywanym aspekcie, wiąże się także z brakiem zakładów pracy w regionie (32 osoby). Część ankietowanych nie poszukuje zatrudnienia, ponieważ brakuje ofert pracy odpowiadających ich kompetencjom. 28
Miasto Rzeszów Pytanie 18 - Szukając zatrudnienia, jakie dwie z wymienionych branż, w których działałby przyszły pracodawca, byłyby dla Pana/i najbardziej atrakcyjne? - badany mógł zaznaczyć maksymalnie 2 odpowiedzi Tabela 29. Ilość osób bezrobotnych, która wskazała na atrakcyjne branże, w których potencjalnie byliby zainteresowani pracą u przyszłego pracodawcy Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo 19 Przemysł przetwórczy 15 Przemysł wydobywczy 1 Budownictwo 24 Transport 11 Łączność 8 Gospodarka komunalna 6 Handel 18 Gospodarka mieszkaniowa 6 Ubezpieczenia 6 Finanse 8 Marketing i reklama 5 Obrót nieruchomościami 4 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 3 Edukacja i badania naukowe 2 Turystyka i rekreacja 10 Administracja 13 Wymiar sprawiedliwości 2 Policja 1 Wojsko 2 Jak wynika z badań, najbardziej atrakcyjna dla respondentów jest praca w budownictwie (24 osoby), a także w sektorze rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa (19 osób) oraz handlu (18 osób) i przemyśle przetwórczym (15 osób). Popularną branżą dla badanych jest także turystyka i rekreacja (10 osób) oraz administracja (60 osób). Najmniejsze zainteresowanie respondentów budzi praca w przemyśle wydobywczym, w wojsku i policji oraz organach wymiaru sprawiedliwości. 29
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Pytanie 19 - Niezależnie od branży, w której działa firma/instytucja, jakie są Pana/i oczekiwania odnośnie charakteru stanowiska przyszłego zatrudnienia? - badany mógł zaznaczyć maksymalnie 3 odpowiedzi Tabela 30. Ilość osób bezrobotnych precyzujących swoje oczekiwania w kontekście charakteru stanowiska przyszłego zatrudnienia Praca w rolnictwie, ogrodnictwie, rybołówstwie 24 Praca fizyczna w przetwórstwie 13 Praca w górnictwie 1 Kierowca zawodowy 10 Praca w telekomunikacji 4 Pracownik w gospodarce komunalnej 9 Sprzedawca/przedstawiciel handlowy 17 Praca w spółdzielni mieszkaniowej/u dewelopera 11 Agent ubezpieczeniowy 1 Pracownik bankowy/instytucji finansowych 1 Analityk finansowy 11 Pracownik w dziale kadr 9 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 1 Pracownik marketingu/pr 6 Agent nieruchomości 3 Niższy personel medyczny 3 Lekarz/konsultant medyczny 0 Pracownik opieki społecznej 2 Nauczyciel 2 Wykładowca na wyższej uczelni 2 Pracownik naukowy 0 Pracownik biura turystycznego/podróży 3 Pilot wycieczek 3 Pracownik hotelu/ pensjonatu/obiektu rekreacyjnego 3 Urzędnik 8 Pracownik wymiaru sprawiedliwości 1 Policjant 3 Cywilny pracownik policji 2 Żołnierz zawodowy 5 Prowadzący/a działalność gospodarczą 2 Inne 8 Wskazane inne: elektryk, tynkarz, budowlanie, inspektor BHP, sprzątaczka, studio fotograficzne, referent 30