Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Kwiecień 2018
Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Konsumpcja ryb na świecie w 2017 r. wyniosła 176,8 mln ton. Prognozowana konsumpcja w 2026 r. ma wynieść 193,9 mln ton. Największym konsumentem ryb w 2017 r. były Chiny, które skonsumowały 65,1 mln ton ryb, co oznacza udział w rynku na poziomie 36,9%. Zgodnie z prognozami, konsumpcja ryb wzrośnie w Chinach do poziomu 74 mln ton w 2026 r. Eksport Wartość światowego eksportu ryb i owoców morza w 2016 r. wyniosła 121 mld EUR. Chiny są światowym liderem w eksporcie ryb i owoców morza. W 2016 roku wyeksportowały ryby i owoce morza o wartości ponad 18,1 mld EUR osiągając udział w rynku na poziomie 14,9%. Drugie miejsce zajęła Norwegia 7,9% udział w eksporcie globalnym, a trzecie Wietnam, którego udział w eksporcie wyniósł 4,6%. Import Wartość światowego importu ryb i owoców morza w 2016 r. wyniosła 120 mld EUR. Stany Zjednoczone są światowym liderem w imporcie ryb i owoców morza. W 2016 r. USA nabyły ryby i owoce morza o wartości ponad 18 mld EUR osiągając udział w rynku na poziomie 15,3%. Drugie miejsce zajęła Japonia 10,3% udział w imporcie globalnym, a trzecie Chiny, których udział w imporcie wyniósł 5,4%. 2
UE POLSKA Wielkość rynku 54,8 mld EUR wyniosły wydatki gospodarstw domowych mieszkańców UE na konsumpcję ryb oraz owoców morza w 2016 r. i wzrosły o 1,5% w stosunku do 2015 r. Wydatki te wzrosły we wszystkich krajach poza Wlk. Brytanią i Polską, gdzie zanotowano spadek odpowiednio o 7,9% i 1%. Hiszpania, Włochy, Francja oraz Niemcy to cztery największe rynki konsumpcyjne. W 2016 r. odpowiadały za 63,6% konsumpcji ryb oraz owoców morza w UE. Wielkość rynku Wartość produkcji w sektorze zajmującym się przetwarzaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce wyniosła 2,4 mld EUR w 2016 r. (ceny producenckie). Jest to wzrost produkcji w stosunku do 2008 r. o 83,4%. Wartość ta systematycznie rośnie od 2008 r. napędzana głównie eksportem. Liczba zatrudnionych w firmach zajmujących się przetwarzaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce wyniosła 18 178 wg stanu na koniec 2016 r., co oznacza wzrost w stosunku do 2008 r. o ponad 11%. Eksport Wartość eksportu ryb i owoców morza w 2016 r. z UE wyniosła 27,1 mld EUR, co stanowiło blisko 22,3% udział w eksporcie globalnym ryb i owoców morza. Największymi eksporterami ryb i owoców morza w UE w 2016 r. były Szwecja i Hiszpania, których wartość eksportu wyniosła odpowiednio 4 mld EUR oraz 3,6 mld EUR. Eksport Wartość eksportu ryb i owoców morza w 2017 r. z Polski wyniosła 1,9 mld EUR. Polska jest 19. największym eksporterem ryb i owoców morza na świecie, z udziałem na poziomie 1,4% w 2016 r. Import Wartość importu ryb i owoców morza w 2016 r. do UE wyniosła 45 mld EUR, co stanowiło blisko 37,6% udział w imporcie globalnym ryb i owoców morza. Największymi importerami ryb i owoców morza w UE w 2016 r. były Hiszpania i Francja, które nabyły ryby i owoce morza o wartości odpowiednio 6,3 mld EUR oraz 5,5 mld EUR. Import W 2017 r. import ryb i owoców morza do Polski wyniósł 2 mld EUR. Polska jest na 17. miejscu wśród największych importerów ryb i owoców morza na świecie z udziałem na poziomie 1,6% w 2016 r. 3
Światowa konsumpcja ryb na świecie wyniesie w 2026 r. 193,9 mln ton Światowa konsumpcja ryb w 2017 r. (mln ton) 9,64 Ameryka Północna 14,04 Ameryka Łacińska oraz Karaiby 18,89 Europa 12,11 Afryka 113,24 Azja 0,84 Oceania 8 Inne* Świat 176,8 Światowa konsumpcja ryb w 2026 r. (mln ton) (prognoza) 9,7% 10,14 Ameryka Północna 12,79 Ameryka Łacińska oraz Karaiby 19,43 Europa 14,53 Afryka 128,32 Azja 0,92 Oceania 7,74 Inne* Świat 193,9 Źródło: OECD, FAO, *Izrael, Japonia, Kazachstan, RPA 4
Światowa konsumpcja ryb wg krajów w 2017 r. (mln ton) Pozostałe kraje Rosja Bangladesz Wietnam Peru Japonia USA Indie Indonezja UE 28 Chiny 47,21 3,33 3,76 3,93 5,56 6,89 8,78 9,45 9,85 12,87 65,13 0,00 17,50 35,00 52,50 70,00 Źródło: OECD, FAO Według danych OECD i FAO: Konsumpcja ryb na świecie wzrośnie w latach 2017 2026 o 9,7%. 10 największych krajów konsumenckich ryb odpowiada za 73,3% światowej konsumpcji ryb. Największym konsumentem ryb w 2017 r. były Chiny, które skonsumowały 65,1 mln ton ryb, co oznacza 36,8% światowej konsumpcji. Zgodnie z prognozami, konsumpcja ryb wzrośnie w Chinach do poziomu 74 mln ton w 2026 r. Azja (bez uwzględnienia Japonii) jest zdecydowanym liderem w konsumpcji ryb, w 2017 r. ponad 72,6% konsumpcji przypadało na ten region. Poza Chinami głównymi konsumentami są kraje UE, Indonezja oraz Indie. Prognozuje się, iż najwyższy wzrost konsumpcji odnotują kraje azjatyckie (wzrost o 13,3%) w szczególności Chiny, Indie i Indonezja, które zgodnie z prognozą będą odpowiadać za konsumpcję około 49,7% ryb na świecie w 2026 r. Prognozowany jest również wysoki wzrost konsumpcji w krajach afrykańskich (o 20%). 5
Produkcja (połowy oraz hodowla) ryb oraz pozostałych organizmów wodnych na świecie wyniosła w 2015 r. blisko 200 mln ton. Produkcja ryb oraz pozostałych organizmów wodnych na świecie (połowy oraz hodowla) Gatunki (w tonach) 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Dynamika 2010 2015 Rośliny wodne 20 068 192 21 908 189 24 688 669 28 159 188 28 558 446 30 454 980 51,8% Wodorosty brązowe 7 407 322 7 811 065 8 617 563 8 954 470 10 942 960 11 090 245 49,7% Wodorosty zielone 39 305 38 192 37 016 30 374 27 833 27 053-31,2% Rośliny wodne różne 3 497 681 3 273 565 3 210 635 3 262 039 809 189 1 150 718-67,1% Wodorosty czerwone 9 123 884 10 785 367 12 823 456 15 912 304 16 778 464 18 186 965 99,3% Skorupiaki 11 575 716 12 040 287 12 475 787 12 901 914 13 623 248 13 913 890 20,2% Kraby, kikutnice 1 620 817 1 656 516 1 712 790 1 840 889 2 022 916 1 987 400 22,6% Skorupiaki słodkowodne Kraby królewskie, homary przysadziste 2 213 354 2 086 214 2 265 353 2 387 350 2 441 262 2 538 743 14,7% 44 961 43 632 49 261 57 893 56 961 60 523 34,6% Kryle, plankton 211 984 181 010 187 608 239 500 317 615 250 846 18,3% Kraby, langusty 284 407 285 366 298 689 293 507 308 183 310 571 9,2% Skorupiaki morskie różne 484 792 463 173 463 671 484 877 425 996 450 106-7,2% Krewetki 6 715 401 7 324 376 7 498 414 7 597 898 8 050 315 8 315 700 23,8% Ryby diadromiczne 5 364 840 5 917 053 6 271 644 6 565 323 6 597 886 6 881 147 28,3% Ryby diadromiczne różne 993 066 1 079 482 1 135 062 1 236 896 1 242 246 1 319 803 32,9% Węgorze rzeczne 278 773 260 644 255 204 244 214 260 662 281 952 1,1% Łososie, pstrągi, stynki 3 405 199 3 913 005 4 211 069 4 378 857 4 380 366 4 513 842 32,6% Alozy 646 045 611 617 605 154 628 974 626 403 660 156 2,2% Jesiotry, wiosłonosy 41 757 52 305 65 154 76 383 88 209 105 394 152,4% Źródło: FAO 6
Gatunki (w tonach) 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Dynamika 2010 2015 Ryby słodkowodne 42 601 986 43 986 434 47 567 472 50 348 943 52 479 564 54 194 329 27,2% Karpie, brzany oraz inne z rodziny karpiowatych Ryby słodkowodne różne Tilapie oraz inne pielęgnicowate 24 646 250 25 215 796 26 911 596 28 356 850 29 788 922 30 645 053 24,3% 13 641 126 13 993 847 15 387 440 16 410 942 16 653 555 17 168 896 25,9% 4 314 610 4 776 792 5 268 436 5 581 151 6 037 088 6 380 381 47,9% Ryby morskie 65 234 094 69 463 954 66 363 884 67 005 257 66 642 569 68 876 947 5,6% Dorsze, morszczuki, plamiaki 7 465 686 7 434 022 7 714 579 8 183 546 8 710 304 8 932 353 19,6% Flądry, halibuty, sole 1 107 290 1 180 433 1 175 217 1 227 322 1 233 706 1 173 599 6,0% Śledzie, sardynki, sardele Ryby morskie niesklasyfikowane 17 272 204 21 175 666 17 574 959 17 615 339 15 588 847 16 733 194-3,1% 10 023 652 10 024 801 10 116 309 9 939 620 10 045 796 10 819 309 7,9% Różne ryby przybrzeżne 8 179 933 8 313 325 8 180 538 8 364 113 8 463 457 8 609 000 5,2% Ryby denne różne 3 151 685 2 906 485 2 913 308 2 960 626 2 992 509 2 960 900-6,1% Ryby pelagiczne różne 10 622 060 11 029 692 10 772 874 10 670 649 11 328 386 11 467 038 8,0% Rekiny, płaszczki, chimery Tuńczyki, bonity, makrelosze Różne organizmy wodne 745 572 785 771 799 339 788 463 764 981 756 075 1,4% 6 666 012 6 613 758 7 116 761 7 255 580 7 514 583 7 425 480 11,4% 77 047 67 267 36 596 48 453 64 133 55 786-27,6% Koralowce 4 159 (P) 4202 (P) 4215 (P) 4219 (P) 4268 (P) 4722 (P) 13,5% Perły, masa perłowa, skorupy 72 536 62 718 32 050 43 854 59 544 50 797-30,0% Gąbki 352 347 331 379 321 267-24,1% Zwierzęta wodne różne 1 260 493 1 284 454 1 338 946 1 460 508 1 521 522 1 498 871 18,9% Krokodyle i aligatory (szt.) 1 365 839 1 372 962 1 411 344 1 897 269 1 862 042 1 059 493-22,4% Żaby i inne płazy 88 033 86 493 92 265 98 544 104 833 96 395 9,5% Skrzypłocze i inne pajęczynówki Bezkręgowce wodne różne Osłonice oraz inne osłonicowate Jeżowce oraz inne szkarłupnie 609 881 1 016 1 133 975 753 23,6% 608 819 599 352 575 565 644 566 686 088 648 033 6,4% 18 764 15 286 12 393 13 906 24 667 33 464 78,3% 247 453 260 806 287 727 314 469 321 956 329 876 33,3% Żółwie wodne 296 815 321 637 369 980 387 890 383 002 390 350 31,5% Źródło: FAO 7
Gatunki (w tonach) 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Dynamika 2010 2015 Mięczaki 20 693 646 21 148 596 21 789 911 22 374 509 23 958 053 23 865 178 15,3% Uchowce, pobrzeżki, ślimaki przodoskrzelne Małże jadalne, sercówki jadalne, arki 431 796 435 477 472 736 500 268 516 510 550 409 27,5% 5 535 797 5 525 535 5 596 851 5 735 771 6 125 542 6 003 188 8,4% Mięczaki słodkowodne 647 420 654 449 652 119 641 405 625 220 620 794-4,1% Mięczaki morskie różne 1 394 045 1 748 709 1 864 544 1 917 109 1 936 624 1 858 694 33,3% Małże 1 887 830 1 964 558 1 917 746 1 832 980 1 965 828 1 997 344 5,8% Ostrygi 4 592 648 4 662 771 4 864 185 5 087 896 5 277 807 5 468 565 19,1% Przegrzebki, małże z rodziny przegrzebkowatych Kalmary, mątwy, ośmiornice Wieloryby, foki i inne ssaki morskie (szt.) Płetwale błekitne, płetwale zwyczajne (szt.) Uchatki, foki, morsy (szt.) Kaszaloty, grindwale (szt.) 2 569 105 2 378 704 2 402 001 2 615 199 2 655 226 2 654 579 3,3% 3 635 004 3 778 393 4 019 730 4 043 882 4 855 296 4 711 606 29,6% 296 249 252 907 272 227 334 094 246 895 175 224-40,9% 1 963 1 660 1 706 1 681 1 974 1 596-18,7% 281 935 242 033 260 834 321 856 235 758 166 941-40,8% 12 351 9 214 9 687 10 557 9 163 6 687-45,9% Suma całkowita (t) 166 876 014 175 816 234 180 532 909 188 864 094 193 445 422 199 741 129 19,7% Suma całkowita (szt.) 1 662 088 1 625 869 1 683 571 2 231 363 2 108 937 1 234 717-25,7% Źródło: FAO Według danych FAO: Produkcja ryb oraz innych organizmów wodnych na świecie odnotowała 19,7% wzrostu w latach 2010 2015 z poziomu 166,8 mln ton do 199,7 mln ton. Ryby morskie miały największy udział w produkcji ryb oraz pozostałych organizmów wodnych w 2015 r. blisko 34,5% całkowitej produkcji. Najbardziej popularne były śledzie, sardynki i sardele, których produkcja wyniosła 16,7 mln ton. Rośliny wodne charakteryzowały się największą dynamiką wzrostu. W latach 2010 2015 ich produkcja wzrosła o blisko 52%, głównie dzięki blisko 100% dynamice wzrostu produkcji wodorostów czerwonych. Obserwowany jest duży spadek połowów wielorybów, fok oraz innych ssaków morskich. Obecnie tylko 3 kraje Norwegia, Islandia oraz Japonia umożliwiają połowy wielorybów. W przypadku fok, większość komercyjnych połowów tych ssaków odbywa się w Kanadzie. Pozostałe polowania mają miejsce w Norwegii, Grenlandii, Szwecji, Finlandii, Islandii, Namibii oraz Rosji. 8
Hiszpania liderem UE w wydatkach gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz owoców morza Wydatki gospodarstw domowych w UE na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych (2016 r. w mln EUR)* Malta Słowenia Cypr Węgry Luksemburg Estonia Łotwa Bułgaria Chorwacja Irlandia Słowacja Litwa Czechy Dania Finalndia Austria Polska Holandia Grecja Szwecja Belgia Rumunia Portugalia Wlk. Brytania Niemcy Francja Włochy Hiszpania 40 81 89 110 115 128 129 130 204 275 276 310 319 559 570 600 937 983 1 150 1 443 1 566 1 931 3 376 4 610 5 099 8 753 10 458 10 535 0 3000 6000 9000 12000 UE 54,8 mld EUR Źródło: Eurostat wg. opracowania The EU Fish Market - 2017 Edition * Bez uwzględnienia konsumpcji ryb oraz owoców morza poza domem 9
Według Eurostat: 54,8 mld EUR wyniosły wydatki gospodarstw domowych mieszkańców UE na konsumpcję ryb oraz owoców morza w 2016 r. i wzrosły o 1,5% w stosunku do 2015 r. Wydatki te wzrosły we wszystkich krajach poza Wlk. Brytania i Polską, gdzie zanotowano spadek odpowiednio o 7,9% i 1%. Hiszpanie są liderami w UE pod względem wydatków gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz owoców morza. W 2016 r. wydali na ten cel ponad 10,5 mld EUR. Hiszpania, Włochy, Francja oraz Niemcy to cztery największe rynki konsumpcyjne. W 2016 r. odpowiadały za 63,6% konsumpcji ryb oraz owoców morza w UE. W 2016 r. wydatki polskich gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz owoców morza wyniosły 937 mln EUR. Zgodnie z prognozami OECD FAO produkcja ryb w UE wzrośnie w latach 2017 2026 o 4,51%, głównie z tytułu zwiększonej hodowli ryb. W 2017 r. 80% produkcji ryb pochodziło z połowów a 20% z hodowli. Prognozuje się, iż w 2026 r. 78% produkcji będzie pochodzić z połowów a 22% z hodowli. Produkcja ryb w UE w tys. ton (połowy oraz hodowla) 8 000 6 597 6 739 6 818 6 895 6 942 6 968 6 995 7 002 7 005 7 003 7 043 6 000 1 327 1 347 1 410 1 471 1 512 1 525 1 523 1 516 1 511 1 503 1 526 4 000 5 270 5 392 5 408 5 424 5 430 5 442 5 472 5 485 5 494 5 500 5 517 2 000 0 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 Ryby z połowów Ryby z hodowli Źródło: OECD FAO produkcja ryb w UE 10
Portugalia liderem UE w wydatkach gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz owoców morza per capita Wydatki gospodarstw domowych w UE na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych (w EUR per capita) Węgry Bułgaria Polska Czechy Słowenia Chorwacja Słowacja Holandia Irlandia Niemcy Łotwa Austria Wlk. Brytania Malta Estonia Dania Rumunia Finlandia Cypr EU-28 Grecja Litwa Francja Belgia Szwecja Włochy Luksemburg Hiszpania Portugaliaa 11 18 24 30 39 49 51 58 59 62 66 69 70 92 97 98 98 104 104 107 107 108 131 139 145 173 197 227 327 UE 107 EUR per capita 0 100 200 300 400 Źródło: Eurostat wg. opracowania The EU FISH MARKET 2017 Edition 11
Według danych Eurostat: 107 EUR wyniosły wydatki gospodarstw domowych mieszkańców UE per capita na konsumpcję ryb oraz owoców morza w 2016 r. i wzrosły o 0,9% w stosunku do 2015 r. Portugalczycy są liderami w UE pod względem wydatków gospodarstw domowych per capita na konsumpcję ryb oraz owoców morza. W 2016 r. wydali na ten cel ponad 327 EUR, to prawie trzykrotnie więcej niż średnia europejska. W 9 krajach członkowskich UE wydatki gospodarstw domowych per capita na konsumpcję ryb oraz owoców morza są wyższe od średniej europejskiej. W 2016 r. wydatki polskich gospodarstw domowych per capita na konsumpcję ryb oraz owoców morza wyniosły 24 EUR i odnotowały spadek o 4% w stosunku do 2015 r. Zgodnie z prognozami OECD FAO konsumpcja ryb w UE wzrośnie w latach 2017 2026 o 4,9%, głównie dzięki trwającemu ożywieniu gospodarczemu oraz zmianom w trendach żywieniowych Europejczyków. Ryby oraz owoce morza są postrzegane jako zdrowsza alternatywa dla mięsa i produktów mięsnych. Konsumpcja ryb w UE (w tys. ton) 13 600 13 506 13 374 13 300 13 199 13 280 13 000 12 875 12 953 12 975 13 059 13 041 13 114 12 700 12 628 12 400 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 Źródło: OECD FAO konsumpcja w UE 12
Tuńczyk jest najchtniej spożywaną rybą w UE Rzeczywista konsumpcja gatunków ryb i owoców morza w UE (ekwiwalent żywej wagi, 2015 r.) Lp. Produkty Na mieszkańca (kg) % dzikie % hodowlane 1. Tuńczyk (głównie w puszce) 2,77 99% 1% 2. Dorsz 2,32 99% 1% 3. Łosoś 2,17 0% 100% 4. Mintaj alaskański 1,55 100% 0% 5. Śledź 1,38 100% 0% 6. Małże 1,33 11% 89% 7. Makrela 1,07 100% 0% 8. Morszczuk 1 100% 0% 9. Kalmary 0,71 100% 0% 10. Krewetka 0,67 23% 76% 11. Surimi 0,57 100% 0% 12. Sum słodkowdny 0,53 0% 100% 13. Sardynki 0,53 100% 0% 14. Pstrąg 0,43 0% 100% 15. Przegrzebek 0,42 81% 19% 16. Inne 7,66 80% 20% 17. Razem 25,11 74% 26% Źródło: Eurostat wg. opracowania The EU FISH MARKET - 2017 Edition 13
Według danych Eurostat: W 2015 r. średnie spożycie ryb oraz owoców morza na 1 mieszkańca w UE wyniosło 25,11 kg. Tuńczyk (głównie w puszce) jest od 10 lat najchętniej spożywaną rybą w UE. Szczyt spożycia tuńczyka przypadł w 2014 r, kiedy jego spożycie wyniosło 2,97 kg na 1 mieszkańca UE rocznie. W 2015 r. spożycie tuńczyka odnotowało spadek do 2,77 kg. W porównaniu do 2014 r. wzrost konsumpcji zanotował łosoś, śledź, małże, surimi oraz pstrąg. 86% unijnej konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza przypada na 12 krajów UE. Liderem w konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza jest Hiszpania, w 2017 r. Hiszpanie na ten cel przeznaczyli ponad 4,8 mld EUR. W 2017 r. gospodarstwa domowe w Polsce spożyły 56 645 ton świeżych ryb oraz owoców morza o wartości 304 390 tys. EUR, co stanowiło spadek w stosunku do 2016 r. o 4,2%. Jednakże w stosunku do 2012 r. wzrost spożycia wyniósł ilościowo 38,7%, a wartościowo 47,3%. 14
Spożycie świeżych ryb oraz owoców morza w gospodarstwach domowych, wielkościowo (w tonach) i wartościowo (w tys. EUR) Lp. KRAJ 2012 2013 2014 Wartość Wolumen Wartość Wolumen Wartość Wolumen 1. Dania 120 998 8899 122 813 9 076 134 938 9 275 2. Francja 2 365 053 239 869 2 367 194 233 309 2 355 527 229 034 3. Niemcy 695 244 51 935 701 055 50 937 769 695 56 015 4. Węgry 24 493 6 556 27 693 7 337 27 421 6 758 5. Irlandia 145 319 11 350 157 927 12 007 16 594 12 356 6. Włochy 3 109 788 316 394 2 527 258 305 145 2 690 607 322 160 7. Holandia 321 838 24 802 317 195 24 631 324 549 24 084 8. Polska 206 702 40 837 299 259 60 991 313 242 61 873 9. Portugalia 331 821 56 402 338 659 60 553 333 727 57 349 10. Hiszpania N/A N/A 5 143 541 740 746 4 946 814 704 050 11. Szwecja 117 072 10 769 114 529 8 945 125 982 9 882 12. Wielka Brytania 2 844 502 296 863 2 907 630 309 344 3 143 213 302 016 13. Razem 10 282 831 1 064 678 15 024 754 1 823 103 15 331 655 1 794 852 Lp. KRAJ 2015 2016 2017 Wartość Wolumen Wartość Wolumen Wartość Wolumen 1. Dania 132 338 8 907 125 603 8 349 111 355 7 121 2. Francja 2 347 189 225 988 2 464 758 225 659 2 474 958 222 351 3. Niemcy 883 449 65 427 957 519 68 083 1 003 320 70 688 4. Węgry 29 720 6320 29 085 5 934 26 238 4 846 5. Irlandia 182 568 13 595 192 502 13 667 177 548 12 319 6. Włochy 2 804 672 331 255 2 846 485 330 088 2 988 321 340 927 7. Holandia 336 977 25 517 345 978 25 374 456 112 31 642 8. Polska 335 542 66 009 317 639 62 839 304 390 56 645 9. Portugalia 365 568 62 435 373 204 60 401 362 287 54 548 10. Hiszpania 4 951 108 686 097 4 913 212 666 055 4 826 921 629 317 11. Szwecja 139 942 11 187 130 002 9400 130 997 9 025 12. Wielka Brytania 3 648 780 307 797 3 283 644 304 738 3 249 608 308 687 13. Razem 16 157 853 1 810 534 15 979 632 1 780 589 15 749 768 1 748 116 Źródło: Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 15
Wartość produkcji wyrobów rybnych w UE była na poziomie 25,3 mld EUR w 2016 r. Branża rybna w UE wartość produkcji i przetwórstwa (mln EUR) 26 000 25 000 25 343 25 300 Wartość wyprodukowanych i przetworzonych wyrobów rybnych w UE w latach 2011 2016 wzrosła o blisko 12,6%. Najwyższy wzrost produkcji nastąpił dzięki producentom z Bułgarii, a najwyższy spadek produkcji odnotowano na Węgrzech i w Grecji. 24 000 23 630 24 175 23 000 22 467 22 873 22 000 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Średni koszt zatrudnienia pracownika w krajach UE (2015) Lp. Kraj tys. EUR Lp. Kraj tys. EUR 1. Belia 51,3 15. Polska 11,7 2. Dania 46,9 16. Chorwacja 11,2 3. Szwecja 41,5 17. Litwa 9,3 4. Francja 39,6 18. Łotwa 6,6 5. Włochy 38,4 19. Węgry 6,0 6. Holandia 34,8 20. Rumunia 5,8 7. Niemcy 33,9 21. Bułgaria 4,1 8. Irlandia 33,7 22. Cypr b.d 9. Finlandia 33,5 23. Luksemburg b.d 10. Hiszpania 24,1 24. Malta b.d 11. Grecja 18,4 25. Austria b.d 12. Portugalia 14,9 26. Słowenia b.d 13. Czechy 12,6 27. Słowacja b.d 14. Estonia 12,2 28. Wlk. Brytania b.d Źródło: Eurostat Najwyższy koszt zatrudnienia pracownika w firmach zajmujących się produkcją wyrobów rybnych w UE jest w Belgii i wyniósł w 2015 r. 51,3 tys. EUR. Koszty pracy w Polsce na poziomie 11,7 tys. EUR rocznie są konkurencyjne w porównaniu do pozostałych państw UE. 16
Top 10 krajów w UE pod względem wartości produkcji i przetwórstwa (mln EUR) 5 000 4 903 3 750 3 260 3 218 2 500 2 414 2 266 2 169 1 992 1 250 937 855 630 0 Hiszpania Wlk. Brytania Francja Polska Włochy Dania Niemcy Portugalia Holandia Irlandia Wartość produkcji wyrobów rybnych w UE wyniosła w 2016 r. 25,3 mld EUR w cenach producenckich. Rynek ten charakteryzuje wysoki poziom koncentracji 10 największych krajów producenckich odpowiada za prawie 90% rynku, a cztery czołowe kraje Hiszpania, Wlk. Brytania, Francja i Polska od- powiadają wspólnie za prawie 55% produkcji. Polska jest stabilnie rozwijającym się rynkiem. W 2016 r. wartość wyprodukowanych przez Polskę produktów rybnych wyniosła ponad 2,4 mld EUR, co pozwoliło jej osiągnąć 4. pozycję i udział w rynku na poziomie 9,54%. Liczba osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów rybnych w UE (2016)* Pozostałe 30 096 Holandia Łotwa Dania Litwa Włochy Niemcy Portugalia 3 210 3 783 4 178 5 013 5 608 7 061 7 706 Francja 12 122 Polska Hiszpania 18 178 19 907 0 10 000 20 000 30 000 40 000 Źródło: Eurostat * Liczba osób zatrudnionych dane dotyczące Francji za 2015 r., suma osób zatrudnionych w 2016 r. została obliczona poprzez zsumowanie osób zatrudnionych we wszystkich krajach UE. Według stanu na 2016 r. w firmach zajmujących się produkcją wyrobów rybnych w Unii Europejskiej zatrudnionych było blisko 117 tys. osób. 10 największych krajów producenckich zatrudnia blisko 87 tys. pracowników, co stanowi ponad 66% zatrudnionych w branży. Polska jest 2. największym pracodawcą w UE pod względem liczby osób zatrudnionych w branży wytwarzającej wyroby rybne 18 tys. pracowników. 17
Liczba firm zajmujących się produkcją wyrobów rybnych w UE (2016)** Pozostałe 774 Finalndia Holandia Portugalia Niemcy Szwecja 141 150 162 198 214 Polska Wlk. Brytania 304 309 Francja Włochy 368 402 Hiszpania 588 0 275 550 825 1 100 Źródło: Eurostat ** Liczba firm dane dotyczące Włoch za 2015 r. Według stanu na 2016 r. w Unii Europejskiej zarejestrowano blisko 3,6 tys. firm zajmujących się produkcją wyrobów rybnych. Polska zajmowała 5. pozycję pod względem liczby firm wytwarzających wyroby rybne 304 firmy. 18
Polska wartość produkcji w sektorze zajmującym się przetwarzaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce wyniosła 2 413,7 mln EUR w 2016 r. Wartość produkcji w sektorze zajmującym się przetwórstwem oraz produkcją ryb w Polsce (mln EUR, wg cen producenckich) 2 600 2 413,7 1 950 1 879,1 2 016,3 2 141,9 1 300 1 316,3 1 260,7 1 361,8 1 528,8 1 630,4 650 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Średnie roczne koszty zatrudnienia pracownika w sektorze zajmującym się przetwarzaniem i konserwowaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce (tys. EUR) Przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków wg PKD 10.2 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 9,6 7,8 9,3 9,8 10,3 10,5 11,4 11,7 Źródło: Eurostat 19
Wg danych Eurostat, wartość produkcji w sektorze zajmującym się przetwarzaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce wyniosła 2,4 mld EUR w 2016 r. (ceny producenckie). Jest to wzrost produkcji w stosunku do 2008 r. o 83,4%. Wartość ta systematycznie rośnie od 2008 r. napędzana głównie eksportem. W 2016 r. zdecydowana większość eksportu trafiła do krajów UE. Motorem wzrostu jest łosoś, który jest głównym polskim hitem eksportowym. Liczba pracowników w sektorze zajmującym się produkcją i przetwórstwem ryb w Polsce 19 000 18 000 17 000 17 205 17 591 16 944 18 178 Liczba zatrudnionych w firmach zajmujących się przetwarzaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce wyniosła 18 178 wg stanu na koniec 2016 r., co oznacza wzrost w stosunku do 2008 r. o ponad 11%. 16 000 15 000 16 366 16 134 16 057 15 231 15 309 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Średni roczny koszt zatrudnienia pracownika w firmach zajmujących się przetwarzaniem i konserwowaniem ryb, skorupiaków i mięczaków w Polsce wyniósł 11,7 tys. EUR (dane za 2015 r.). Liczba firm zajmujących się przetwarzaniem ryb, skorupiaków i mięczaków wyniosła 2 683 wg stanu na koniec 2016 r., co oznacza spadek w stosunku do 2008 r. o ponad 18%. Według danych EUMOFA wartość konsumpcji świeżych ryb w Polsce odnotowała wzrost w latach 2013 2017 o 1,7% z 299 mln EUR do 304 mln EUR. Według stanu za 2017 r. największy udział w konsumpcji mają: makrela 24%, karp 16% oraz łosoś 14%. Liczba firm w sektorze zajmującym się przetwórstwem i produkcją ryb w Polsce 3 300 3 075 2 850 2 625 2 400 3 283 2 921 2 857 2 692 2 787 2 448 2 486 2 730 2 683 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Spożycie świeżych ryb w Polsce (w mln EUR) 340 336 305 299 313 318 304 270 235 200 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 20
Światowy eksport Chiny liderem eksportu Struktura światowego eksportu ryb i owoców morza w 2016 r. Pozostałe 45,5% Polska 1,4% Holandia 2,9% % Szwecja 3,3% Chile 3,5% Chiny 14,9% Norwegia 7,9% Wietnam 4,6% Tajlandia 4,2% Indie 4,1% USA 4,0% Kanda 3,7% W latach 2012 2016 światowy eksport ryb i owoców morza odnotował ponad 27,1% wzrost z poziomu 95 mld EUR do 121 mld EUR. 10 największych eksporterów ryb i owoców morza odpowiadało za 53,2% światowego eksportu w 2016 r. Chiny są światowym liderem w eksporcie ryb i owoców morza. W 2016 r. Chiny wyeksportowały ryby i owoce morza o wartości ponad 18,1 mld EUR osiągając udział w rynku na poziomie 14,9%. Polska jest jednym z szybciej rozwijających się rynków eksportowych na świecie. Eksport z Polski w latach 2012 2016 wzrósł o ponad 51,1% z poziomu 1,1 mld EUR do prawie 1,7 mld EUR w 2016 r. Polska jest 19. największym eksporterem ryb na świecie, z udziałem na poziomie 1,4%. Źródło: International Trade Center 21
Eksport ryb i owoców morza na świecie (mln EUR) 130 000 121 304 112 500 105 458 113 307 100 027 95 000 95 458 77 500 60 000 2012 2013 2014 2015 2016 Struktura światowego eksportu ryb i owoców morza wg rodzaju 2016 r. Ryby przetworzone i zakonserwowane, kawior 10,8% Skorupiaki i męczaki przetworzone i zakonserwowane 7,8% Skorupiaki i mięczaki świeże, gotowane, zamrożone, suszone, wędzone i w solankach 28,6% Bezkręgowce wodne, inne niż skorupiaki i mięczaki 0,5% Filety rybne i pozostałe mięso rybie 15,7% Ryby świeże, zamrożone, suszone, wędzone i w solankach 36,4% Źródło: International Trade Center
Światowy import Stany Zjednoczone liderem importu Struktura światowego importu ryb i owoców morza 2016 r. Pozostałe 38,2% Polska 1,6% Wlk. Brytania 3,1% USA 15,3% Japonia 10,3% Chiny 5,4% Hiszpania 5,3% Francja 4,6% 10 największych importerów ryb i owoców morza odpowiadało za 60% światowego importu w 2016 r. Stany Zjednoczone są światowym liderem w imporcie ryb i owoców morza. W 2016 r. USA nabyły ryby i owoce morza o wartości ponad 18 mld EUR osiągając udział w rynku na poziomie 15,3%. W latach 2012 2016 światowy import ryb i owoców morza odnotował blisko 25,8% wzrost z poziomu 95,1 mld EUR do 119,7 mld EUR. Import ryb i owoców morza do Polski w latach 2012 2016 wzrósł o ponad 62% z poziomu 1,2 mld EUR do blisko 1,9 mld EUR w 2016 r. Korea Płd. 3,4% Szwecja 3,9% Źródło: International Trade Center Niemcy 4,3% Włochy 4,6% Polska jest 17. największym importerem ryb i owoców morza, z udziałem na poziomie 1,6%. 23
Import ryb i owoców morza na świecie (mln EUR) 120 000 119 684 108 773 105 000 95 136 100 783 90 000 95 883 75 000 60 000 2012 2013 2014 2015 2016 Struktura światowego importu ryb i owoców morza wg rodzaju 2016 r. Filety rybne i pozostałe mięso rybie 16,9% Bezkręgowce wodne, inne niż skorupiaki i męczaki 0,6% Ryby przetworzone i zakonserwowane, kawior 10,6% Skorupiaki i męczaki przetworzone i zakonserwowane 6,3% Ryby świeże, zamrożone, suszone, wędzone i w solankach 37,2% Skorupiaki i mięczaki świeże, gotowane, zamrożone, suszone, wędzone i w solankach 28,1% Źródło: International Trade Center
Polska Eksport Główni odbiorcy polskich ryb i owoców morza w 2017 r. 46 2,4% 211% Szwecja 34 1,8% 37% Wietman 116 6% 32% Wielka Brytania 50 2,6% 153% Belgia 100 5,2% 59% Dania 45 2,3% 37% USA 1003 52,3% 29% Niemcy 153 8% 19% Francja 99 5,1% 117% Włochy 28 1,5% 130% Czechy Eksport do danego kraju w 2017 r. (mln EUR) Udział eksportu do danego kraju w całkowitym eksporcie ryb i owoców morza z Polski Wzrost polskiego eksportu do danego kraju w latach 2013 2017 Źródło: International Trade Center 25
Głównym kierunkiem eksportowym dla polskich ryb i owoców morza są kraje Unii Europejskiej. Największym odbiorcą od wielu lat są Niemcy, do których w 2016 r. trafiło blisko 52,3% polskiego eksportu. Trzej kolejni odbiorcy to Francja, Dania i Włochy, które nabyły łącznie 18,4% eksportowanych przez Polskę ryb i owoców morza. 10 największych krajów importerów polskich ryb i owoców morza odpowiada za ponad 87% eksportu. Ryby i owoce morza wymiana handlowa (mln EUR) CAGR 2013 17 3 000 8,9% 2 250 1 500 1 360 1 464 1 418 1 530 1 504 1 604 1 681 1 891 1 918 2 026 8,47% 0,95% 750 0-750 2013 2014 2015 2016 2017 Eksport z Polski Import do Polski Bilans handlowy Struktura Polskiego eksportu ryb i owoców morza wg rodzaju 2017 r. Ryby przetworzone i zakonserwowane, kawior 25,9% Skorupiaki i mięczaki świeże, gotowane, zamrożone, suszone, wędzone i w solankach 0,74% Bezkręgowce wodne, inne niż skorupiaki i męczaki 0,1% Ryby świeże, zamrożone, suszone, wędzone i w solankach 42,7% Filety rybne i pozostałe mięso rybie 30,6% Źródło: International Trade Center 26
Struktura polskiego eksportu branży rybnej w 2017 r. 34,6% Łososie pacyficzne, łososie atlantyckie, głowacica wędzone, włącznie z filetami 10,4% Filety z łososia pacyficznego, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, zamrożone 7,6% Śledzie całe lub w kawałkach, ale niemielone, przetworzone lub zakonserwowane 7,5% Ryby przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone 7,0% Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, świeże lub schłodzone 5,2% Łosoś cały lub w kawałkach, ale niemielony, przetworzony lub zakonserwowany 3,8% Filety z dorszy 3,3% Przetwory lub konserwy z ryb gdzie indziej niewymienione 2,9% Filety z ryb z rodzin Bregmacerotidae, Euclichthyidae, Gadidae, Macrouridae, Melanonidae, Merlucciidae, Moridae i Muraenolepididae, świeże 2,6% Pstrągi i trocie, wędzone, włącznie z filetami Całkowity eksport branży 1 909 435 685 EUR 1,4% Sardynki lub szproty, przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone 1,0% Mięso rybie zamrożone, nawet rozdrobnione, z wyłączeniem filetów, pozostałe 1,0% Ryby wędzone pozostałe włącznie z filetami inne niż jadalne odpady rybne: z wyjątkiem łososi, głowacic, śledzi, pstrągów, troci, tilapi, sumów, karpi, węgorzy 1,0% Filety z ryb pozostałe, zamrożone 0,7% Filety z mintaja, zamrożone 0,7% Filety z płastug, zamrożone 0,6% Łosoś atlantycki i głowacica, bez mięsa rybiego i filetów, zamrożone, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 0,5% Makrele przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone 0,5% Filety z łupacza, zamrożone 0,5% Filety rybne, suszone, solone lub w solance, ale niewędzone, z ryb morskich, pozostałe, 7,0% Pozostałe Źródło: GUS, według International Trade Center eksport branży wyniósł 1 918 250 EUR 27
Konkurenci Polski na rynkach największych światowych importerów
STANY ZJEDNOCZONE Import ryb oraz owoców morza do Stanów Zjednoczonych zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o blisko 58,4% z 12,6 mld EUR do 19,9 mld EUR. W strukturze amerykańskiego importu dominującą pozycję zajmuje Kanada z udziałem wynoszącym 14,5%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 49 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 0,25% importu Stanów Zjednoczonych, co daje Polsce 38. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Stanów Zjednoczonych. Według prognoz FAO OECD konsumpcja ryb powinna odnotować wzrost w latach 2016 2026 o 3,67%. W 2017 r. Amerykanie konsumowali rocznie średnio 22,8 kg ryb na osobę, prognozuje się, że wartość ta ulegnie zwiększeniu w 2026 r. do poziomu 22,95 kg. W 2026 r. konsumpcja ryb w USA ma wynieść 9 247 tys. ton, co będzie stanowiło 4,8% światowej konsumpcji. Według danych U.S. Department of Agriculture Economic Research Service ponad 50% amerykańskiej konsumpcji ryb oraz owoców morza przypada na krewetki, łososia oraz tuńczyka puszkowanego. Top 10 Dostawców + Polska Kraj Udział mln EUR 1. Kanada 14,5% 2 889 2. Chiny 12,4% 2 469 3. Indie 10,5% 2 086 USA (19 883 mln EUR) 4. Chile 9,0% 1 786 5. Indonezja 8,4% 1 678 6. Tajlandia 6,5% 1 302 7. Wietnam 6,4% 1 276 8. Norwegia 3,8% 752 9. Ekwador 3,7% 732 10. Meksyk 2,9% 582... 38. Polska 0,25% 49 W 2016 r. wartość importu wyniosła 18 359 mln EUR Struktura importu ryb USA 23,1% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone 7,9% 6,3% Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, świeże lub schłodzone Krewetki, przetworzone lub zakonserwowane, nie w hermetycznych pojemnikach 5,4% Kraby zamrożone Całkowity import USA 19 883 089 tys. EUR 4,8% Łosoś atlantycki i głowacica, świeże lub schłodzone 4,3% Tuńczyki, bonito i pelamida przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone 4,1% Filety z łososi pacyf. z łososia atlant. i z głowacicy 3,3% Kraby przetworzone lub zakonserwowane 2,6% Filety z ryb pozostałe, zamrożone 2,1% Filety z tilapi, zamrożone 36,2% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017rok, U.S. Department of Agriculture Economic Research Service 29
Ryby i owoce morza import USA (mln EUR) 20 000 19 883 17 500 15 849 CAGR 12,2% 15 000 13 963 14 791 12 556 12 500 10 000 2013 2014 2015 2016 2017 Konsumpcja ryb w USA prognoza (w tys. ton) 9 300 9 247 9 150 9 000 9 018 9 037 CAGR 0,36% 8 920 8 913 8 850 8 814 8 780 8 799 8 843 8 700 8 780 8 768 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 Źródło: International Trade Center 2017rok, FAO OECD 30
JAPONIA Import ryb oraz owoców morza do Japonii zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o blisko 15,7% z 11,2 mld EUR do 13,0 mld EUR. Top 10 Dostawców + Polska Kraj Udział mln EUR 1. Chiny 18,1% 2 352 W strukturze japońskiego importu dominującą pozycję zajmują Chiny z udziałem wynoszącym 18,1%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 5 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 0,05% importu Japonii, co daje Polsce 56. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Japonii. Według prognoz FAO OECD konsumpcja ryb powinna odnotować spadek w latach 2016 2026 o 7,9%. W 2017 r. Japończycy konsumowali rocznie średnio 47,7 kg ryb na osobę. Prognozuje się, że wartość ta ulegnie zmniejszeniu w 2026 r. do poziomu 47,21 kg. W 2026 r. konsumpcja ryb w Japonii ma wynieść 6 464 tys. ton, co będzie stanowiło 3,3% światowej konsumpcji. Japonia (13 012 mln EUR) 2. USA 9,8% 1 281 3. Chile 8,9% 1 157 4. Rosja 7,5% 981 5. Wietnam 7,1% 925 6. Tajlandia 6,5% 848 7. Norwegia 6,3% 821 8. Indonezja 4,7% 612 9. Korea Płd. 4,1% 539 10. Tajwan 3,9% 505... Według danych portalu Statista w 2017 r. przychody z tytułu sprzedaży przetworzonych ryb oraz owoców morza na rynku japońskim wyniosły 12,8 mld USD. 56. Polska 0,05% 5 W 2016 r. wartość importu wyniosła 12 282 mln EUR Struktura importu ryb Japonii 11,4% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone 4,8% Filety z tuńczyka, latającego lub paskowanego bonito, zamrożone 4,7% Mątwy i kałamarnice zamrożone 4,5% Krewetki, przetworzone lub zakonserwowane, nie w hermetycznych pojemnikach Całkowity import Japonii 13 011 747 tys. EUR 4,1% Łososie pacyficzne pozostałe, bez mięsa rybiego i filetów zamrożone, jadalne 4,0% Wątróbki, ikry i mlecze, zamrożone 3,6% Filety z ryb pozostałe, zamrożone 3,4% Kraby zamrożone 3,3% 3,2% Mięso rybie zamrożone, nawet rozdrobnione, z wyłączeniem filetów, pozostałe Opastun zamrożony, bez mięsa rybiego i filetów z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 53,0% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017 rok, Statista 31
Ryby i owoce morza import Japonia (mln EUR) 14 000 13 000 13 012 CAGR 3,7% 12 282 12 000 11 728 11 000 11 248 10 842 10 000 2013 2014 2015 2016 2017 Konsumpcja ryb w Japonii prognoza (w tys. ton) 7 100 7 017 6 887 6 825 6 786 6 689 6 628 6 550 6 553 6 549 6 469 6 464 CAGR -0,82% 6 275 6 446 6 423 6 000 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 Źródło: International Trade Center 2017 rok, FAO OECD 32
CHINY Top 10 Dostawców + Polska Import ryb oraz owoców morza do Chin zanotował wzrost, w latach 2012 2016 o blisko 45,5% z 4,4 mld EUR do 6,4 mld EUR. Kraj Udział mln EUR 1. Rosja 19,2% 1 230 W strukturze chińskiego importu dominującą pozycję zajmuje Rosja z udziałem wynoszącym 19,2%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 125 tys. EUR stanowiły w 2016 r. blisko 0,002% importu Chin, co daje Polsce 83. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Chin. Według prognoz FAO OECD konsumpcja ryb powinna odnotować wzrost w latach 2016 2026 o 7,9%. W 2017 r. Chińczycy konsumowali rocznie średnio 44,5 kg ryb na osobę. Prognozuje się, że wartość ta ulegnie zwiększeniu w 2026 r. do poziomu 50,16 kg. W 2026 r. konsumpcja ryb w Chinach ma wynieść 73 985 tys. ton, co będzie stanowiło 38,1% światowej konsumpcji. Według danych portalu Statista w 2017 r. przychody z tytułu sprzedaży przetworzonych ryb oraz owoców morza na rynku chińskim wyniosły 30,2 mld USD. Chiny (6 405 mln EUR) 2. USA 14,6% 934 3. Kanada 8,7% 554 4. Nowa Zelandia 6,0% 385 5. Norwegia 5,0% 322 6. Indonezja 4,5% 290 7. Japonia 4,2% 271 8. Chile 3,8% 246 9. Argentyna 3,0% 192 10. Tajlandia 2,8% 178... 83. Polska 0,002% 0,13 Struktura importu ryb Chin 9,2% 8,0% 6,8% Mintaj zamrożony, bez mięsa rybiego i filetów z wyłączeniem jadalnych odpadów rybich Filety z ryb z rodzin Bregmacerotidae, Euclichthyidae, Gadidae, Macrouridae, Melanonidae, Merlucciidae, Moridae i Muraenolepididae, zamrożone bez mięsa rybiego i filetów oraz bez jadalnych odpadów Ryby, pozostałe, bez mięsa rybiego i filetów, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 63% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone Całkowity import Chin 6 404 511 tys. EUR 5,8% Kraby niezamrożone 5,6% Łososie pacyficzne pozostałe inne niż łos., b. mięsa ryb. i fil., zamrożone 5,4% Homary z rodzaju Homarus spp. zamrożone 4,6% 4,3% Łosoś atlantycki i głowacica świeże lub schłodzone, z wyłącz. mięsa rybiego i jadalnych odpadów rybnych Mątwy oraz kałamarnice zamrożone, suszone, solone lub w solance lub wędzone 3,5% Homary z rodzaju Homarus spp. niezamrożone 40,4% Pozostałe Źródło: International Trade Center, dane za 2016 rok, Statista 33
Ryby i owoce morza import Chiny (mln EUR) 7 000 6 405 6 250 5 906 CAGR 9,8% 5 500 5 136 4 750 4 403 4 654 4 000 2012 2013 2014 2015 2016 Konsumpcja ryb w Chinach prognoza (w tys. ton) 80 000 75 000 70 000 68 894 70 411 71 514 71 819 72 754 73 260 74 083 73 985 CAGR 1,78% 65 000 65 132 66 522 62 006 60 000 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 Źródło: International Trade Center, dane za 2016 rok, FAO OECD 34
HISZPANIA Import ryb oraz owoców morza do Hiszpanii zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o blisko 49,3% z 4,8 mld EUR do 7,1 mld EUR. Top 10 Dostawców + Polska Kraj Udział mln EUR 1. Monako 9,8% 693 W strukturze hiszpańskiego importu dominującą pozycję zajmuje Maroko z udziałem wynoszącym 9,8%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 19 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 0,3% importu Hiszpanii, co daje Polsce 49. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Hiszpanii. Według danych Eurostat Hiszpania, jest największym rynkiem konsumenckim ryb i owoców morza w UE. W 2016 r. wydatki hiszpańskich gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych wyniosły 10,54 mld EUR. Hiszpania (7 091 mln EUR) 2. Ekwador 7,1% 504 3. Argentyna 6,2% 438 4. Portugalia 6,0% 429 5. Francja 5,8% 414 6. Chiny 5,4% 383 7. Szwecja 4,9% 348 8. Holandia 4,7% 336 9. Mauretania 3,6% 257 Według danych EUMOFA wartość konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza odnotowała spadek w latach 2013 2017 o 6,2% z 5 144 mln EUR do 4 827 mln EUR. Według stanu za 2017 r. największy udział w konsumpcji mają: morszczuk 20,8%, sardynki 10,4% oraz łosoś 7,1%. 10. Wlk. Brytania 3,6% 245... 49. Polska 0,3% 19 W 2016 r. wartość importu wyniosła 6 342 mln EUR Struktura importu ryb Hiszpanii 14,6% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone 8,0% Mątwy oraz kałamarnice zamrożone, suszone, solone lub w solance lub wędzone Całkowity import Hiszpanii 7 091 142 tys. EUR 5,2% 5,1% 4,9% 3,2% 2,9% Tuńczyki, bonito i pelamida (Sarda spp.) przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone Ośmiornice suszone, solone lub w solance, wędzone, nawet gotowane przed lub w trakcie procesu wędzenia; nieprzygotowane inaczej Mięczaki pozostałe suszone, solone lub w solance, mąki, mączki i granulki, nadające się do spożycia Łosoś atlantycki i głowacica, świeża lub schłodzona, z wyłączeniem mięsa rybiego i jadalnych odpadów rybnych Tuńczyk żółtopłetwy zamrożony, bez mięsa rybiego i filetów z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 2,7% Filety z morszczuka i widłaków, zamrożone 2,6% Morszczuki i widłaki, bez mięsa rybiego i filetów i jadalnych odpadów rybnych 1,9% Ryby, pozostałe, bez mięsa rybiego i filetów, świeże lub schłodzone z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 49,0% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 35
Ryby i owoce morza import Hiszpania (mln EUR) 8000 7000 7 091 CAGR 10,5% 6 342 6000 5 716 5000 4 751 5 132 4000 2013 2014 2015 2016 2017 Spożycie świeżych ryb oraz owoców morza w Hiszpanii (w mln EUR) 5200 5 144 5100 5000 4 951 CAGR -1,58% 4900 4 947 4 913 4 827 4800 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 36
FRANCJA Import ryb oraz owoców morza do Francji zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o ponad 20,5% z 4,9 mld EUR do 5,9 mld EUR. W strukturze francuskiego importu dominującą pozycję zajmuje Norwegia z udziałem wynoszącym 12,8%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 157 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 2,7% importu Francji, co daje Polsce 11. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Francji. Według danych Eurostat Francja jest drugim po Hiszpanii największym rynkiem konsumenckim ryb i owoców morza w UE. W 2016 r. wydatki francuskich gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych wyniosły 8,8 mld EUR. Według danych EUMOFA wartość konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza odnotowała wzrost w latach 2013 2017 o 4,6% z 2 367 mln EUR do 2 475 mln EUR. Według stanu za 2017 r. największy udział w konsumpcji mają: dorsz 10,1%, łosoś 9,5% oraz czarniak 3,8%. Top 10 Dostawców + Polska Kraj Udział mln EUR 1. Norwegia 12,8% 757 2. Wlk. Brytania 10,7% 630 3. Hiszpania 7,6% 447 Francja (5 897 mln EUR) 4. Chiny 4,8% 284 5. USA 4,3% 255 6. Ekwador 4,1% 240 7. Holandia 3,8% 225 8. Islandia 3,2% 189 9. Irlandia 3,2% 186 10. Dania 2,9% 169 11. Polska 2,7% 157 W 2016 r. wartość importu wyniosła 5 523 mln EUR Struktura importu ryb Francji 13,7% Łosoś atlantycki i głowacica, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem mięsa rybiego i jadalnych odpadów rybnych 12,2% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone 7,7% 3,9% Tuńczyki, bonito i pelamida przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone Filety z ryb z rodzin Bregmacerotidae, Euclichthyidae, Gadidae, Macrouridae, Melanonidae, Merlucciidae, Moridae i Muraenolepididae, świeże Całkowity import Francji 5 896 657 tys. EUR 3,0% Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckich i z głowacicy, zamrożone 2,9% Przegrzebki, włącznie z przegrzebkami grzebieniowatymi, zamrożone 2,4% Filety z dorszy, zamrożone 2,3% Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, świeże lub schłodzone 2,3% Filety z mintaja, zamrożone 1,9% Łososie pacyficzne, łososie atlantyckie, głowacica, wędzone, włącznie z filetami 47,7% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 37
Ryby i owoce morza import Francja (mln EUR) 6 000 5 897 5 523 5 500 CAGR 4,8% 5 147 5 000 4 893 4 891 4 500 4 000 2013 2014 2015 2016 2017 Spożycie świeżych ryb oraz owoców morza we Francji (w mln EUR) 2 500 2 450 2 465 2 475 2 400 2 350 2 367 2 356 2 347 CAGR 1,12% 2 300 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 38
WŁOCHY Import ryb oraz owoców morza do Włoch zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o blisko 29,6% z 4,3 mld EUR do 5,6 mld EUR. W strukturze włoskiego importu dominującą pozycję zajmuje Hiszpania z udziałem wynoszącym 20,9%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 102 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 1,8% importu Włoch, co daje Polsce 18. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Włoch. Według danych Eurostat w 2016 r. wydatki włoskich gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych wyniosły 10,46 mld EUR. Według danych EUMOFA wartość konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza odnotowała wzrost w latach 2013 2017 o 15,4% z 2 527 mln EUR do 2 988 mln EUR. Według stanu za 2017 r. największy udział w konsumpcji mają: omułek (małże) 12,5%, dorada 7,9% oraz kałamarnice 5,8%. Top 10 Dostawców + Polska Kraj Udział mln EUR 1. Hiszpania 20,9% 1 171 2. Holandia 6,4% 361 3. Dania 5,7% 321 Włochy (5 609 mln EUR) 4. Szwecja 5,2% 294 5. Francja 4,6% 258 6. Ekwador 4,6% 256 7. Grecja 3,9% 221 8. Maroko 3,8% 211 9. Niemcy 3,3% 183 10. Indie 2,5% 137... 18. Polska 1,8% 102 W 2016 r. wartość importu wyniosła 4 982 mln EUR Struktura importu ryb Włoch 8,5% Mątwy oraz kałamarnice zamrożone, suszone, solone lub w solance lub wędzone 7,9% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone 5,0% 4,9% Ośmiornice suszone, solone lub w solance, wędzone, nawet gotowane przed lub w trakcie procesu wędzenia; nieprzygotowane inaczej Łosoś atlantycki i głowacica, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem mięsa rybiego, i jadalnych odpadów rybnych Całkowity import Włoch 5 608 678 tys. EUR 4,2% Łososie pacyficzne, łososie atlantyckie, głowacica, wędzone., włącznie z filetami 3,0% 2,9% Ryby prażmowate, bez mięsa rybiego i filetów, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych Mięczaki pozostałe suszone, solone lub w solance, mąki, mączki i granulki, nadające się do spożycia 2,8% 2,2% Ryby z rodzaju Dicentrarchus, bez mięsa rybiego i filetów, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych Ryby, pozostałe, bez mięsa rybiego i filetów, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 1,9% Filety z morszczuka i widłaków, zamrożone 56,7% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 39
Ryby i owoce morza import Włochy (mln EUR) 6 000 5 609 5 500 CAGR 6,7% 5 000 4 982 4 500 4 326 4 318 4 590 4 000 2013 2014 2015 2016 2017 Spożycie świeżych ryb oraz owoców morza we Włoszech (w mln EUR) 3 000 2 988 2 875 2 805 2 846 2 750 2 691 CAGR 1,12% 2 625 2 527 2 500 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 40
NIEMCY Import ryb oraz owoców morza do Niemiec zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o blisko 22,1% z 4,2 mld EUR do 5,2 mld EUR. W strukturze niemieckiego importu dominującą pozycję zajmuje Polska. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 949 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 18,3% importu Niemiec, co daje Polsce pozycję lidera wśród dostawców ryb i owoców morza do Niemiec. Według danych Eurostat w 2016 r. wydatki niemieckich gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych wyniosły 5,10 mld EUR. Według danych EUMOFA wartość konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza odnotowała wzrost w latach 2013 2017 o 43,1% z 701 mln EUR do 1003 mln EUR. Według stanu za 2017 r. największy udział w konsumpcji mają: łosoś 17,5%, rdzawiec (ryby denne) 9,8% oraz omułek (małże) 8,5%. Top 10 Dostawców Kraj Udział mln EUR 1. Polska 18,3% 949 2. Holandia 11,4% 589 Niemcy (5 177 mln EUR) 3. Dania 10,7% 555 4. Norwegia 10,0% 516 5. Chiny 6,9% 357 6. Wietnam 5,1% 264 7. USA 4,0% 205 8. Litwa 3,6% 189 9. Wlk. Brytania 2,3% 118 10. Turcja 1,7% 88 W 2016 r. wartość importu wyniosła 5 139 mln EUR Struktura importu ryb Niemiec 11,5% Łososie pacyficzne, łososie atlantyckie, głowacica, wędzone, włącznie z filetami 8,8% Filety z mintaja, zamrożone 7,4% 6,5% Łosoś atlantycki i głowacica, świeże lub schłodzone, z wyłączeniem mięsa rybiego, i jadalnych odpadów rybnych Tuńczyki, bonito i pelamida przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone Całkowity import Niemiec 5 176 947 tys. EUR 5,9% Krewetki, inne niż krewetki wód zimnych, zamrożone 4,9% Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, zamrożone 3,5% Filety z dorszy, zamrożone 3,2% 2,8% 2,7% Ryby przetworzone lub zakonserwowane, całe lub w kawałkach, ale niemielone, oprócz wymienionych w pozycjach od 16041100 do 16041700 Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy świeże lub schłodzone Filety z ryb pozostałe, z wyłączeniem wymienionych w pozycjach od 03046100 do 03048700, zamrożone 42,8% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 41
Ryby i owoce morza import Niemcy (mln EUR) 5 200 5 139 5 177 4 900 4 761 CAGR 5,1% 4 600 4 539 4 300 4 242 4 000 2013 2014 2015 2016 2017 Spożycie świeżych ryb oraz owoców morza w Niemczech (w mln EUR) 1 100 988 958 1 003 875 883 CAGR 9,38% 763 701 770 650 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 42
SZWECJA Import ryb oraz owoców morza do Szwecji zanotował wzrost, w latach 2013 2017 o blisko 31,1% z 3,3 mld EUR do 4,4 mld EUR. Top 10 Dostawców Kraj Udział mln EUR 1. Norwegia 85,7% 3 764 W strukturze szwedzkiego importu dominującą pozycję zajmuje Norwegia z udziałem wynoszącym 85,7%. Ryby i owoce morza importowane z Polski o wartości 36 mln EUR stanowiły w 2017 r. blisko 0,8% importu Szwecji, co daje Polsce 6. miejsce wśród dostawców ryb i owoców morza do Szwecji. Szwecja jest jednym z największych reeksporterów ryb. Większość importowanych ryb jest przetwarzana i trafia na eksport. Szwecja (4 391 mln EUR) 2. Dania 5,2% 226 3. Chiny 1,3% 57 4. Holandia 1,1% 48 5. Niemcy 1,0% 43 6. Polska 0,8% 36 7. Bułgaria 0,5% 22 8. Francja 0,4% 16 Według danych Eurostat w 2016 r. wydatki szwedzkich gospodarstw domowych na konsumpcję ryb oraz pozostałych organizmów wodnych wyniosły 1,44 mld EUR. 9. Kanada 0,3% 15 10. Wietnam 0,3% 13 W 2016 r. wartość importu wyniosła 4 668 mln EUR Według danych EUMOFA wartość konsumpcji świeżych ryb oraz owoców morza odnotowała wzrost w latach 2013 2017 o 14,4% z 115 mln EUR do 131 mln EUR. Według stanu za 2017 r. największy udział w konsumpcji mają: Łosoś 53,4%, Dorsz 9,1% oraz Śledzie 6,1%. Struktura importu ryb Szwecji 67,8% 6,7% Łosoś atlantycki i głowacica, świeża lub schłodzona, z wyłączeniem mięsa rybiego i jadalnych odpadów rybnych Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, świeże lub schłodzone 4,1% Filety z łososi pacyficznych, z łososia atlantyckiego i z głowacicy, zamrożone 3,5% Dorsze suszone, inne niż jadalne odpadki rybne, nawet solone, ale nie wędzone Całkowity import Szwecji 4 391 478 tys. EUR 1,9% Dorsze solone, ale niesuszone lub niewędzone i w solance, inne niż jadalne odpadki rybne 1,9% Dorsze, bez mięsa rybiego i filetów odpadów rybnych 1,9% Krewetki wód zimnych, zamrożone 1,8% Filety z dorszy, zamrożone 1,5% 1,3% Ryby łososiowate, świeże lub schłodzone z wyłączeniem mięsa i filetów, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych, pstrągi i trocie Dorsze, zamrożone, bez mięsa rybiego i filetów, z wyłączeniem jadalnych odpadów rybnych 7,7% Pozostałe Źródło: International Trade Center 2017 rok, Eurostat, EUMOFA Europejskie Obserwatorium Rynku dla Rybołówstwa i Akwakultury 43