Ekologa krajobrazu SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia przedmiotu Opis Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny Ochrona Środowiska studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne 0200-OS1-3EKK polski przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy III rok / VI semestr Student powinien posiadać zakres wiadomości ogólnobiologicznych na poziomie podstawowym matury z biologii i geografii wykład 30 godz. zajęcia terenowe 24 Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami i metodami stosowanymi w badaniu krajobrazów. Podczas realizacji przedmiotu student poznaje zasady wyróżniania jednostek krajobrazowych, strukturę i funkcjonowanie krajobrazu, uwarunkowania stabilności i dynamiki krajobrazu, miejsce człowieka w krajobrazie, specyfikę krajobrazów północno-wschodniej Polski, podstawy waloryzacji krajobrazów, różnorodność zmian antropogenicznych. Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, samodzielne zbieranie informacji z różnych źródeł na temat struktury, dynamiki i gospodarowania krajobrazem, samodzielne wykonywanie map tematycznych i ich interpretacja, przedstawienie rozwiązań problemów związanych z gospodarowaniem krajobrazem. Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę zajęć terenowych oraz treści podanych na wykładach Efekty kształcenia i 1. Student charakteryzuje poziomy organizacji życia, bioróżnorodności biologicznej i genetycznej oraz wzajemne oddziaływania organizmów na środowisko i funkcjonowanie ekosystemów 2. Student charakteryzuje prawne, ekonomiczne i etyczne aspekty problematyki ochrony i kształtowania środowiska 3. Student używa komputera w celu wyszukiwania informacji, komunikowania się, organizowania i wstępnej analizy danych, sporządzania raportów i prezentacji wyników. 4. Student korzysta z informacji źródłowych w języku polskim i obcym (np. mapy, fotografie, wywiad, internet, czasopisma fachowe) 5. Student przygotowuje udokumentowane opracowanie problemów z zakresu ochrony środowiska w formie pisemnej w języku polskim i obcym 6. Student przeprowadza waloryzację bioróżnorodności ekosystemów wodnych i lądowych pod kierunkiem opiekuna 7. Student analizuje związki między środowiskiem, zdrowiem człowieka i uwarunkowaniami socjo-ekonomicznymi Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W09 K_W13 K_U03 K_U06 K_U08 K_U09 K_U13 8. Student ocenia zasoby i możliwości regeneracyjne przyrody K_U18 Punkty ECTS 3 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 75 godz. w tym: udział w wykładach: 30 godz.; udział w zajęciach terenowych 24 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 14,3 godz.; udział w konsultacjach i zaliczeniach: 6,8 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 60,8 2,4
o charakterze praktycznym 45,0 1,8 Data opracowania: 15. 05. 2014 Koordynator przedmiotu: mgr Paweł Mirski
Elementy składowe sylabusu Nazwa przedmiotu SYLABUS B. Informacje szczegółowe Ekologia krajobrazu Opis Kod przedmiotu Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język przedmiotu Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne przedmiotu: Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 0200-OS1-3EKK Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB polski trzeci rok, czwarty semestr (letni) 30 godz., wykład mgr Paweł Mirski 1. Ekologia krajobrazu jako synteza wiedzy o środowisku. Zakres badań i działy ekologii krajobrazu. 2. Krajobraz jako środowisko. Zależności między składowymi krajobrazu. Geokomponenty, geokompleks, ekosystem. 5. Wyróżnianie jednostek krajobrazowych wg kryteriów geobotanicznych. 6. Klasyfikacja typologiczna naturalnych krajobrazów Polski. 7. Struktura i funkcjonowanie krajobrazu. 8. Metody badania struktury i funkcjonowania krajobrazów. 9. Teoria wysp, model płatów i korytarzy. 10. Poziomy różnorodności biologicznej w krajobrazie, typy i miary różnorodności biologicznej, czynniki modyfikujące różnorodność. 11. Miejsce człowieka w krajobrazie i skutki gospodarki. Historia krajobrazów antropogenicznych na ziemiach Polski. 12. Lokalne i globalne przyczyny zagrożeń krajobrazu. 13. Warunki stabilności krajobrazu. 14. Synantropizacja krajobrazów. Bioindykacyjna rola gatunków i jednostek roślinności w ocenie stanu środowiska naturalnego. 15. Ekologiczne podstawy gospodarowania przestrzenią. 16. Koncepcje rozwoju zrównoważonego. Efekty kształcenia: 1.Student wskazuje powiązania między dyscyplinami biologicznymi. 2. Student charakteryzuje wzajemne powiązania organizmów żywych ze środowiskiem. 3. Student posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu ekologii krajobrazu. 4. Student umie oceniać wpływ gospodarki na funkcjonowanie krajobrazu. 5. Student umie ocenić skutki użytkowania różnych typów krajobrazów. 6. Student zna koncepcje rozwoju zrównoważonego. Sposoby weryfikacji: 1. Zaliczenie w formie pisemnej (test zamknięty). 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia dwóch wykładów). 2. Pozytywna ocena zaliczenia zajęć terenowych. 3. Pozytywna ocena zaliczenia końcowego. Literatura podstawowa: 1. Richling A., Solon J. 1996. Ekologia krajobrazu. 2. Andrzejewski R., Weigle A. (red.) 1993. Polskie studium różnorodności Biologicznej. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych, Warszawa.
3. Kożuchowski K. 2005. Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Wydawnictwo Kurpisz S.A., Poznań. Literatura uzupełniająca 1. Richling A. 1992. Kompleksowa geografia fizyczna. 2. Kozłowski S. 1997. W drodze do ekorozwoju. 3. Strzałko J., Mossor Pietraszewska T. (red.) 1999. Kompendium wiedzy o ekologii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.. podpis osoby składającej sylabus
Elementy składowe sylabusu Nazwa przedmiotu SYLABUS C. Informacje szczegółowe Ekologia krajobrazu Opis Kod przedmiotu Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język przedmiotu Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący 0200-OS1-3EKK Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB polski trzeci rok, czwarty semestr (letni) 24 godz., zajęcia terenowe mgr Paweł Mirski Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Krajobrazy seminaturalne i kulturowe okolic wsi Haćki i Rajsk. Wyróżnianie podstawowych elementów strukturalnych krajobrazu (typy płatów, korytarzy i matrix). Identyfikacja tych elementów na mapie rozmieszczenie muraw kserotermicznych obszaru Natura 2000 Murawy w Haćkach. Historia krajobrazu. Użytkowanie krajobrazu zabiegi służące utrzymaniu różnorodności przyrodniczej i kulturowej. Typy zagrożeń muraw (czynniki destabilizujące krajobraz). Walory kulturowe i przyrodnicze krajobrazu 2. Wartość (unikalność) krajobrazu w okolicy wsi Haćki, Puchły, Trześcianka. Krajobraz jako produkt turystyczny wyróżnienie walorów krajobrazu. 3. Krajobraz kulturowy w Wzgórz Sokólskich w powiecie Sokółka. Wyróżnianie podstawowych elementów strukturalnych krajobrazu (typy płatów, korytarzy i matrix) Identyfikacja tych elementów na mapie Walory kulturowe i przyrodnicze krajobrazu Użytkowanie krajobrazu zabiegi służące utrzymaniu różnorodności przyrodniczej i kulturowej Zagrożenia krajobrazu 4. Krajobrazy seminaturalne i subnaturalne Puszczy Knyszyńskiej Podstawy gospodarki leśnej Zabiegi służące utrzymaniu różnorodności biologicznej i kulturowej na terenie nadleśnictwa Krynki. Program turystyki edukacyjnej Nadleśnictwa Krynki Zagospodarowanie gruntów porolnych w leśnictwie Kruszyniany jako przykład podwyższania walorów krajobrazu. 5. Gospodarowanie gruntami i program turystyczny gminy Wasilków. 6. Krajobrazy seminaturalne i subnaturalne Puszczy Knyszyńskiej; różne formy użytkowania terenu; konflikty interesów rolniczych i leśnych, osadniczych i leśnych, turystycznych i leśnych. 7. Programy promocji turystycznej w gminie Supraśl. 8. Waloryzacja turystyczna wybranych obszarów gminy Supraśl. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Efekty kształcenia: 1. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów zachodzących w krajobrazach naturalnych i antropogenicznych. 2. Student poznaje podstawowe metody kartograficzne. 3. Student opisuje podstawowe elementy struktury i funkcji różnych typów krajobrazów.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 4. Student nabiera praktycznej umiejętności zbierania informacji o krajobrazie oraz analizy uzyskanych wyników. 5. Student rozpoznaje podstawowe typy procesów zachodzących w krajobrazach. 6. Student dokonuje waloryzacji turystycznej. Sposoby weryfikacji: 1. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas zajęć terenowych. 2. Ocena wykorzystania wiedzy z zakresu przedmiotu na podstawie prezentacji multimedialnej. 1. Obecność na zajęciach. 2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć. 3. Pozytywna ocena zaliczenia prezentacji multimedialnej po zakończeniu zajęć terenowych. Literatura podstawowa: 1. 1. Richling A., Solon J. 1996. Ekologia krajobrazu. 2. Andrzejewski R., Weigle A. (red.) 1993. Polskie studium różnorodności Biologicznej. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych, Warszawa. 3. Kożuchowski K. 2005. Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Wydawnictwo Kurpisz S.A., Poznań. Literatura uzupełniająca: 1. Królikowski J.T., Rylke J. 2010. Społeczno-kulturowe podstawy gospodarowania przestrzenią. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. 2. Banaszak J. (red.) 2002. Wyspy środowiskowe. Bioróżnorodność i próby typologii. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. 3. Rąkowski G. (red.) 2002. Turystyka na obszarze Zielonych Płuc Polski. Szanse i zagrożenia. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Białystok.. podpis osoby składającej sylabus i Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.