Nazwa przedmiotu: Kierunek: Energetyka Rodzaj przedmiotu: kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Uzyskanie podstawowej wiedzy z dziedziny metrologii i pomiarowych.. Nabycie umiejętności stosowania aparatury pomiarowej oraz opracowania wyników pomiarów. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu fizyki, podstaw elektroniki, rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej. 2. Znajomość zasad bezpieczeństwa pracy przy użytkowaniu maszyn i urządzeń elektrycznych. 3. Umiejętność wykonywania działań matematycznych do rozwiązywania postawionych zadań. 4. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji w tym z instrukcji i dokumentacji technicznej. 5. Umiejętności pracy samodzielnej i w grupie. 6. Umiejętności prawidłowej interpretacji i prezentacji własnych działań. EFEKTY KSZTAŁCENIA METROLOGIA I SYSTEMY POMIAROWE Metrology and Measurement Systems Forma studiów: stacjonarne Poziom przedmiotu: I stopnia Liczba godzin/tydzień: 1W, 2L EK 1 posiada wiedzę teoretyczną z zakresu metod i technik wykonywania pomiarów, EK 2 zna podstawowe zjawiska i procesy fizyczne występujące w energetyce i sposoby ich pomiaru EK 3 zna ogólne zasady działania przyrządów pomiarowych i ich właściwości statyczne oraz dynamiczne, EK 4 zna zasady doboru elementów układu lub systemu pomiarowego koniecznych do pomiaru wybranych wielkości, EK 5 potrafi wykonać pomiary wielkości mechanicznych oraz elektrycznych, posiada umiejętności obsługi aparatury pomiarowej, EK 6 potrafi opracować wyniki pomiarów oraz oszacować błąd i niepewność pomiarów, EK 7 potrafi przygotować z przebiegu realizacji ćwiczeń. Kod przedmiotu: E_mko_8 Rok: II Semestr: III Liczba punktów: 3 ECTS
TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY Liczba godzin W 1-2 Pojęcia wstępne: pomiar, metody pomiarowe, błędy pomiarowe, opracowanie 2 wyników pomiarów. W 3-4 Właściwości statyczne i dynamiczne przetworników pomiarowych. 2 W 5-7 Pomiary wybranych wielkości elektrycznych. 3 W 8-9 Przetworniki pomiarowe: rezystancyjne, pojemnościowe, indukcyjne, 2 piezoelektryczne, fotoelektryczne i termoelektryczne. W 10-11 Pomiary wybranych wielkości nieelektrycznych. 2 W 12-13 Etapy przetwarzania analogowo-cyfrowego: próbkowanie, kwantowanie, 2 kodowanie. W 14-15 System zbierania danych. Wzmacniacze pomiarowe, filtry, układ próbkująco- 2 pamiętający, multiplekser, przetwornik A/C. Forma zajęć LABORATORIUM L 1,2 Pomiary bezpośrednie błędy graniczne przyrządów pomiarowych. 2 L 3,4 Pomiary pośrednie. 2 L 5,6 Wyznaczanie błędów systematycznych 2 L 7,8 Charakterystyki statyczne przetworników pomiarowych. 2 L 9,10 Właściwości dynamiczne przetworników pomiarowych. 2 L 11,12 Zastosowanie współczesnego oscyloskopu w miernictwie. 2 L 13,14 Pomiary tensometryczne. 2 L 15,16 Pomiary akustyczne. 2 L 17,18 Zasady dopasowania przetworników pomiarowych. 2 L 19,20 Wyznaczenie błędów przesunięcia, wzmocnienia, nieliniowości przetwornika C/A 2 L 21,22 Błędy kwantyzacji, zakres dynamiki przetwornika A/C. 2 L 23,24 Zasady prawidłowego próbkowania sygnałów. 2 L 25,26 Pomiar współczynnika zniekształceń harmonicznych. 2 L 27,30 Pomiar drgań układu mechanicznego. 4 Liczba godzin NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych 2. ćwiczenia laboratoryjne, opracowanie sprawozdań z realizacji przebiegu ćwiczeń 3. pokaz działania urządzeń i pomiarowych 4. instrukcje do wykonania ćwiczeń laboratoryjnych 5. programy komputerowe do akwizycji i analizy danych pomiarowych 6. stanowiska do ćwiczeń wyposażone w przyrządy i systemy pomiarowe 2
SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA). ocena przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy podczas wykonywania ćwiczeń. ocena sprawozdań z realizacji ćwiczeń objętych programem nauczania F4. ocena aktywności podczas zajęć. ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników zaliczenie na ocenę* *) warunkiem uzyskania zaliczenia jest otrzymanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącym konsultacje Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych Wykonanie sprawozdań z realizacji ćwiczeń laboratoryjnych (czas poza zajęciami laboratoryjnymi) Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 15W 30L 45h 5 h 15 h 10 h Suma 75 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych 3 ECTS 2 ECTS 2,2 ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 1. Tumański S.: Technika pomiarowa, WNT, Warszawa 2006 2. Praca zbiorowa pod red. P. H. Sydenham a: Podręcznik metrologii. WKŁ, Warszawa 1988 3. Praca zbiorowa: Miernictwo i systemy pomiarowe. Laboratorium, skrypt P.Cz, Częstochowa 2004 4. R.G. Lyons: Wprowadzenie do cyfrowego przetwarzania sygnałów. WKŁ, Warszawa 1999 5. Marcyniuk, E. Piasecki i inni: Podstawy metrologii elektrycznej. WNT, Warszawa 1984 6. Taylor J.R.: Wstęp do analizy błędu pomiarowego. PWN, Warszawa 1995 7. Chwaleba M., Poniński, A. Siedlecki: Metrologia elektryczna. WNT, Warszawa 1991 PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr inż. Michał Gruca gruca@imc.pcz.czest.pl, 2. dr inż. Dariusz Asendrych darek@imc.pcz.czest.pl 3
Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) Cele przedmiotu Treści programowe Narzędzia dydaktyczne EK1 K_W02 C1 W1-15 1, 3 EK2 K_W02 C1 W5-11 1 EK3 K_W02 EK4 EK5 EK6 K_U17 K_W02 K_W02 K_U17 K_U06 K_U18 W3-11,14-15 L1-4, 7-10 W3-11 L17-18 W5-7, 10-11 L1-4,11-16,27-30 W1-4 L1-10 2, 3, 4, 6 1, 2, 3, 4, 6 1, 2, 5, 6 EK7 K_U03 L1-15 2, 4 2, 5 Sposób oceny F4 F4 4
II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 EK1, EK3 Student opanował metrologii i pomiarowych, potrafi podać dla nich przykłady Student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu metrologii i pomiarowych Student częściowo opanował wiedzę z zakresu metrologii i pomiarowych Student opanował metrologii i pomiarowych, potrafi wskazać właściwą metodę pomiaru dla wybranej wielkości fizycznej Student bardzo dobrze opanował materiału objętego programem nauczania, samodzielnie zdobywa i poszerza wiedzę przy użyciu różnych źródeł EK2, EK4, EK5, EK6 Student posiada umiejętności stosowania wiedzy w rozwiązywaniu problemów związanych z wykonywaniem pomiarów w energetyce wskazać metody pomiaru wybranej wielkości fizycznej, nawet z pomocą prowadzącego wykorzystać zdobytej wiedzy, zadania wynikające z realizacji ćwiczeń wykonuje z pomocą prowadzącego Student poprawnie wykorzystuje wiedzę oraz samodzielnie rozwiązuje problemy wynikające w trakcie realizacji ćwiczeń Student potrafi dokonać wyboru metody pomiaru wybranej wielkości fizycznej oraz wykonać samodzielnie taki pomiar, potrafi dokonać oceny dokładności uzyskanego wyniku EK 7 Student potrafi efektywnie prezentować i dyskutować wyniki własnych działań Student nie opracował sprawozdania/ zaprezentować wyników swoich badań ćwiczenia, ale nie potrafi dokonać interpretacji oraz analizy wyników własnych badań ćwiczenia, potrafi prezentować wyniki swojej pracy oraz dokonuje ich analizy ćwiczenia, potrafi w sposób zrozumiały prezentować, oraz dyskutować osiągnięte wyniki III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Wszelkie informacje dla studentów kierunku ENERGETYKA dotyczące przedmiotu, jego zaliczenia, konsultacji są przekazywane podczas pierwszych zajęć oraz umieszczone są na tablicach informacyjnych Instytutu Maszyn Cieplnych. 5