Doktryny polityczno-prawne Wiek XVII. dr Michał Urbańczyk Like us on FB: Prawo i Polityka

Podobne dokumenty
HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM

Przeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice.

Spis treści. Wstęp 11. I. Gospodarcze skutki wielkich odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych w XVI-XVII w.

Marek Wąsowicz. Historia. ustroju państw Zachodu. zarys wykładu. wydanie 1

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE II GIMNAZJUM

Historia administracji. cz. 2a. dr Karol Dąbrowski

PRZYKŁADOWE TEMATY / ZAGADNIENIA

3 Religie Rola Rzymu Ośrodki kulturowe po upadku Rzymu 4 Schemat społeczeństwa Pojęcia

Absolutyzm we Francji. Czyżby więc Bóg zapomniał, com dla Niego uczynił? Ludwik XIV ( ) król Francji

Wiek XVIII wiek oświecenia, wiek rozumu. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło oświecenia (I. Kant).

HISTORIA KLASA II GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda

Narodziny monarchii stanowej

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013

Spis treści. Wstęp Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne..

Janusz. Skodlarski. h v J I J WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2005

Wybuch rewolucji we Francji

Wymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum

MORZE BAŁTYCKIE W KONCEPCJACH I POLITYCE POLSKI I LITWY: SPOJRZENIE NA PODRĘCZNIKI LITEWSKIE

Rozdział 8. Św. Augustyn i państwo Boże

Naukowcy, którzy nie bali się wierzyć

Obywatel w polis ateńskiej

Max Weber ASCEZA I DUCH KAPITALIZMU

Wiek XVII w Polsce. Wojny ze Szwecją.

AUTONOMIA JAKO ZASADA ETYCZNOŚCI

Spis treści. Część I. Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Państwo patrymonialne (połowa X w. 1320)

Historia administracji

Baruch Spinoza ( )

Dział: ŚWIAT, EUROPA I POLSKA W EPOCE NOWOŻYTNEJ WYMAGANIA K P R D

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Pierwsze konstytucje

"Żył w świecie, który nie był gotowy na jego pomysły". T estament Kościuszki

Zarys historii myśli ekonomicznej

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I

Spis treści OD AUTORA WPROWADZENIE

Historia i społeczeństwo H istoria

5/12/2015 WŁADZA I POLITYKA WŁADZA I POLITYKA PAŃSTWO

Spis treści. Wykaz stron internetowych... XVII Wykaz podstawowej literatury... XIX Przedmowa... XXI

Europa w epoce wielkich odkryć

Ustrojowe zasady demokratycznego państwa prawa

MODEL ODPOWIEDZI HISTORIA

Europa Zachodnia w XVI wieku

REWOLUCJA BURśUAZYJNA WE FRANCJI

Spór o poznawalność świata

Współczesne koncepcje filozofii i etyki wykład 4: Świat odczarowany. filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f.

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ

SPIS TREŚCI. Wstęp 3.

MICHEL DE MONTAIGNE ( )

Rozkład materiału do historii w klasie III A

HISTORIA KLASA II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE

EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

Zasady życia społecznego. Katolicka Nauka Społeczna

KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII W KLASIE II GIMNAZJUM

HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - wymagania edukacyjne. W Ą T E K T E M A T Y C Z N Y R z ą d z ą c y i r z ą d z e n i

PROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK

Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II

SPIS TREŚCI. Słowo wstępne 11

Plan wynikowy z historii dla technikum klasa I

Konspekt lekcji Temat: Od państwa renesansowego do absolutyzmu

Spis treści. A. Teorie ujmujące państwo w sposób techniczny oraz charakterystyczny dla państwa prawa... 21

Europa po kongresie wiedeńskim

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

HISTORIA POWSZECHNA USTROJU I PRAWA. Autor: TADEUSZ MACIEJEWSKI. Część I. Starożytność

Europa w epoce wielkich odkryć

Hugo Grotius ( ) Franciszek Suarez ( ) Samuel Pufendorf ( )

Konstytucja 3 maja 1791 roku

MIND-BODY PROBLEM. i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii

Wstęp Rozdział 1. Obraz dziejów (Tomasz Jurek) Źródła Wizje historiografii... 27

Spis treści. Wstęp... DZIAŁ PIERWSZY. STAROŻYTNOŚĆ... 1

Kalendarz roku szkolnego 2013/2014

2. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy: Inflanty, ziemię smoleńską, ziemię czernihowską, wschodnią Ukrainę.

Kryteria oceniania- historia klasa I

WYDZIAŁ EKONOMII KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

10. Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała na mocy unii lubelskiej w roku: (0-1)

HISTORIA USTROJU POLSKI. Autor: Marian Kallas

Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski

Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.

KARTA KURSU Turystyka, II rok, studia pierwszego stopnia, stacjonarne, semestr trzeci

problemy polityczne współczesnego świata

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II Z HISTORII

Problemy polityczne współczesnego świata

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H8

BADANIE DIAGNOSTYCZNE

3. ABSOLUTYZM WE FRANCJI NOTATKA

Filozofia, ISE, Wykład VII - Platońska teoria idei cz. 2.

ZSP - Ćwiczenia. Temat: Zajęcia organizacyjne. Historia Państwa i Prawa

EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA

2. WYBUCH REWOLUCJI BURŻUAZYJNEJ WE FRANCJI

Wprowadzenie Wykaz skrótów Część I. Starożytność

HISTORIA GOSPODARCZA POWSZECHNA. Autor: JAN SZPAK

Filozofia wyobraźni Karola Libelta Dr Magdalena Płotka

Podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej

Z-LOG-0069 Historia gospodarcza Economic History

Filozofowie na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie ARTUR ANDRZEJUK

Zagadnienia wstępne. Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr

Seria: Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei. Studia. Copyright by Wydawnictwo Naukowa Scholar, Warszawa 2012

SKRYPTY BECKA. Powszechna historia ustroju państw ćwiczenia

Transkrypt:

Doktryny polityczno-prawne Wiek XVII dr Michał Urbańczyk mur@amu.edu.pl Like us on FB: Prawo i Polityka

KOŁO NAUKOWE IUS ET POLITICA ZAPRASZA NA : Wykład otwarty dr. Mariusza Marszewskiego Państwo Islamskie. Próba opisu nowego zjawiska społecznego 10 listopada godz. 16.30 sala delta Prawo i Polityka Dołącz do nas: iusetpolitica@gmail.com

Tło historyczne 1 poł. XVII wieku 1602 powstała Holenderska Kompania Wschodnioindyjska 1609 Niderlandy proklamowały niepodległość 1618-1648 Wojna trzydziestoletnia 1619 niemiecki matematyk, fizyk i astronom Johannes Kepler opublikował swą pracę Harmonices Mundi (Harmonia świata) 1629 król Anglii Karol I Stuart rozwiązał parlament i rozpoczął 11-letnie dyktatorskie rządy 1642 holenderski żeglarz Abel Tasman odkrył Nową Zelandię 1643 Angielska wojna domowa

Tło historyczne XVII wieku Wiek ten był kontynuacją a zarazem negacją nurtów Odrodzenia. Wielu mieszczańskich teoretyków władzy pozostawała jeszcze pod urokiem protekcjonistycznej polityki państwa, które popierało: akumulację kapitału, rozwój handlu, ekspansję kolonialną. Wspierali więc absolutyzm monarchy widząc w nim parasol ochronny przed powrotem starego porządku( Grocjusz, Hobbes). Ale państwo, choć udzielało poparcia gospodarce, to również ją reglamentowało, eksploatowało fiskalnie. Silne mieszczaństwo na zachodzie krytykowało więc ten stan rzeczy. Atakowali przywileje szlachty i duchowieństwa, pasożytnictwo arystokracji i dworu, poddaństwo chłopów i upośledzenie stanu mieszczańskiego.

Tło historyczne XVII wieku Rozwojowi kapitalizmu i potęgi mieszczaństwa towarzyszyły osiągnięcia nauki. Bujnie rozwijały się nauki ścisłe( wspierały postęp ekonomiczny) a szczególnie matematyka, która zdetronizowała teologię. W książkach znalazły się takie nazwiska jak: da Vinci, Kartezjusz, Newton, Pascal, Galileusz. Wiedza ścisła dawała niezawodne kryteria prawdy, pewność poznawczą. Wiedza objawiona traciła na znaczeniu, bo nie sprawdzała się w życiu. Dało to początek empiryzmowi i racjonalizmowi.

Rozwój form wczesnokapitalistycznych i rozwój nauk ścisłych nie był jednak regułą w całej Europie. Np. w Polsce postęp został zatrzymany, panowała stagnacja i regres. Szlachta ratując polityczne wpływy nie reformowała państwa i odcinała się od nowinek. Był to okres tzw. złotej wolności. Pogłębiały się w Europie różnice ustrojów. Tam gdzie umacniał się, lub był u szczytu rozwoju absolutyzm, w innych częściach gruntowały się republiki, demokracje szlacheckie, oligarchie. Był to okres ciągłych sporów, wojen, rywalizacji gospodarczej.

Ideologia absolutyzmu klasycznego Kardynał Armand de Richelieu (1585-1642) Bp Jakub Bossuet (1627-1704) Król Francji Ludwik XIV (1638-1715)

Kardynał (1585-1642) Armand de Richelieu Jeżeli dasz mi sześć linijek napisanych przez najbardziej uczciwego człowieka i tak znajdę w nich przyczynę do powieszenia go 1622 - otrzymał kapelusz kardynalski. 1624 powołany do Rady Królewskiej, został wkrótce jej przewodniczącym (pierwszym ministrem) i do końca życia faktycznie kierował polityką Francji, Dążył do stworzenia silnej, scentralizowanej monarchii absolutnej, a w polityce zagranicznej do uzyskania przodującego stanowiska Francji w Europie

Kardynał (1585-1642) Armand de Richelieu Teza o suwerenności rozumu, Priorytet interesów państwa nad interesami jednostek, O wielkości państwa decyduje jego siła: potężna armia, obszerne granie, odpowiednio zorganizowany system podatkowy, Zachęcał do merkantylizmu,

Kardynał (1585-1642) Armand de Richelieu Merkantylizm doktryna ekonomiczna zgodnie z którą bogactwo kraju zależy od ilości nagromadzonego kruszcu; temu służy zaś uzyskiwanie dodatniego bilansu handlowego, dlatego konieczny jest protekcjonizm celny, popieranie rozwoju produkcji krajowej, rozwój kolonializmu. http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/merkantylizm;3939807.html Najważniejszym stanem powinien być kler, (podporządkowany jednak interesom absolutnego władcy), Konieczność ugruntowania przewagi szlachty na mieszczaństwem.

Bp Jakub Bossuet (1627-1704) autor dzieła Polityka według Pisma Świętego, biskup, teolog, wpływowy myśliciel polityczny, 1670 80 wychowawca Ludwika Burbona (Wielkiego Delfina, syna L. XIV),

Historia jest dziełem Opatrzności (są to dzieje myśli Boga), Rewolucje są przeklęte, gdyż poniżają władców, Nie ma idealnej formy rządów bez wad, jednak najbardziej naturalną formą jest monarchia, Władza co prawda ma swą genezę w umowie społecznej, ale lud zawierając ją zrzekł się całości swych praw, Nacisk na obowiązki poddanych wobec króla,

Kto próbuje obalić króla, jest nie tylko wrogiem publicznym, ale i wrogiem Boga, Monarcha jest namiestnikiem Boga na ziemi, Absolutny władca odpowiedzialny jest tylko przed Bogiem, Absolutny władca kieruje się jednak rozumem, a nie namiętnościami.

Absolutyzm - rozwinięcie Pełnia niczym nieograniczonej władzy monarszej, Przeciw zgromadzeniom przedstawicielskim (franc. Stany Generalne), Boski charakter władzy, boski charakter pochodzenia władzy, Boski charakter zasady dziedziczności,

Absolutyzm - rozwinięcie Król jest symbolem rozumu: władca widzi bardziej z daleka i bardziej z wysoka, widzi więc lepiej Król jest identyczny z państwem, Monarcha nie jest związany prawem, stoi ponad nim, Rządzi wedle własnego rozum, słucha tylko własnego sumienia, odpowiada tylko przez Bogiem.

Istota absolutyzmu: Niezależność absolutnego władcy, Niepodzielność władzy monarchy, Dziedziczny tron i boskie pochodzenie władzy, Monarcha jest ojcem i pasterzem ludu Absolutny monarcha jest panem życia i mienia swych poddanych, Ludwik XIII na Wielkanoc 1613 roku dotknął 1075 chorych (kult króla-cudotwórcy).

Racjonalistyczna szkoła prawa natury Hugo Grocjusz (1583-1647) Pochodził z bogatej kupieckiej rodziny, Od 1601 r. oficjalny historyk Stanów Niderlandzkich, Zasiadał w Stanach Generalnych, pełnił liczne funkcje publiczne, Skazany na dożywocie, po 2 latach zbiegł z więzienia, Doradca dworu francuskiego, Ambasador Szwecji w Paryżu

Holenderska rewolucja mieszczańska z 2 poł. XVI wieku, Walka o niepodległość z katolicka Hiszpanią, Liczne walczące ze sobą odłamy kalwinizmu (arminianie i gomaryści), Ekspansja handlowa holenderskiego mieszczaństwa i ekspansja kolonialna.

Stare feudalne prawo nie mogło dać nowoczesnym i reformatorskim tendencjom mieszczaństwa skutecznej ochrony, Nowe prawo wyzwolone z okowów feudalizmu prawo natury Grocjusza.

Wolność mórz O prawie wojny i pokoju W latach 1625-1775 ukazało się 79 (!) wydań dzieła Grocjusza tak w języku łacińskim, jak w tłumaczeniach na języki narodowe, a w ciągu tego długiego okresu grocjuszowskie dzieło ustępowało liczbą wydań jedynie Biblii.

twórca nowożytnej szkoły prawa natury, prawo naturalne to nakaz prawego ROZUMU, twórca jednej z wersji teorii umowy społecznej, ojciec prawa międzynarodowego, idea prawa narodów.

Koncepcja prawa naturalnego Prawo to nie tylko normy państwowe, Istnieją normy ponadpaństwowe, dyktowane przez Boga i prawo naturalne Skąd bierze się prawo natury?

Człowiek jest istotą społeczną (popęd społeczny), Dzięki rozumowi może rozpoznać wartości społeczne, Prawo natury opiera się na nakazach rozumu, który wskazuje, że pewna czynność jest moralnie zdrożna albo moralnie konieczna,

Bezpośrednim źródłem prawa natury jest natura ludzka, Pośrednim źródłem jest wola boża (bo to Bóg stworzył człowieka), ale: Bóg nie może zmienić natury ludzkiej, ale: Bóg nie może sprawić zmienić praw natury (nawet on nie może sprawić, by dwa plus dwa było czymś innym niż cztery!!!)

Świecki charakter prawa naturalnego podkreślała dodatkowo hipoteza etiamsi daremus non esse Deus: To, co powiedzieliśmy, zachowuje w pewnym stopniu znaczenie nawet, gdyby dopuścić, czego nie można uczynić bez popełnienia najcięższej zbrodni, że Bóg nie istnieje lub że nie troszczy się o sprawy ludzkie.

Prawa natury wg Grocjusza 1. obowiązek dotrzymywania umów (pacta sunt servanda); 2. obowiązek wynagradzania szkód (dokonanie zwrotu, jeśli mamy co cudzego, wraz z zyskiem, który osiągnęliśmy); 3. obowiązek nienaruszania cudzej własności; 4. obowiązek ponoszenia kary za popełnione przestępstwa.

Umowa społeczna wg Grocjusza państwo to doskonały związek (coetus) ludzi wolnych, którzy zjednoczyli się w celu korzystania z prawa i dla wspólnego dobra. Początkiem państwa jest dobrowolna decyzja ludzi, Umowa przenosiła na władcę całość władzy i na zawsze, Lud nie ma prawa się buntować, bo Pacta sunt servanta!!!

Prawo międzynarodowe: Wszystkim państwom przysługuje prawo swobody żeglowania po morzach i oceanach, Protest przeciwko próbom zmonopolizowania przez Portugalczyków i Hiszpanów handlu zamorskiego

Traktat w Tordesillas (1496)

Prawo międzynarodowe: Wyraźne odróżnienie wojen sprawiedliwych od niesprawiedliwych, Sprawiedliwa jest tylko ta, która dąży do urzeczywistnienia swojego prawa, Wojna jako środek ostateczny, Konieczność humanitarnego traktowania jeńców.

Akceptacja niewolnictwa Godził się z istnieniem niewolnictwa, Uzasadniał jego legalność, Także w sferze stosunków międzynarodowych: niektórzy ludzie z natury są niewolnikami, to znaczy odpowiednimi do niewoli, dodając że niektóre narody są tego usposobienia, że lepiej potrafią słuchać, niż rządzić

Mieszczański punkt widzenia; Sympatia w stosunku do władzy absolutnej.

Koniec Dziękuję za uwagę Prezentacja w formacie pdf dostępna będzie na stronie FB Prawo i Polityka :