SPIS TREŚCI. Słowo wstępne 11

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Słowo wstępne 11 I. POJĘCIE EUROPY ORAZ PERIODYZACJA JEJ DZIEJÓW Etymologia słowa Europa" Europa jako pojęcie geograficzne Europa jako pojęcie historyczne i kulturowe Periodyzacja dziejów Europy Europa średniowieczna Europa nowożytna Europa od rewolucji francuskiej po I wojnę światową Europa XX wieku 21 II. TRADYCJA EUROPEJSKA I NARODZINY EUROPY Dziedzictwo imperium rzymskiego Państwo karolińskie Chrystianizacja Narodziny feudalnych państw narodowych Narodziny Francji Narodziny Niemiec Narodziny Włoch Narodziny Hiszpanii Narodziny Anglii 35

2 4.6. Narodziny państw skandynawskich Narodziny państw słowiańskich Narodziny Polski Narodziny Czech Narodziny Rusi Narodziny Węgier Narodziny Bułgarii i pozostałych państw bałkańskich Pierwsza Rzesza Niemiecka jako próba utworzenia monarchii uniwersalnej Konflikt dwóch uniwersalizmowi cesarstwo i papiestwo 42 III. EUROPA PODZIELONA I DYNASTYCZNA XVI-XVIII WIEKU Konflikty religijne XVI w Konflikty polityczne XVI-XVIII w Narodziny monarchii absolutnych Mieszane formy rządów 57 IV. STOSUNKI SPOŁECZNE W EUROPIE OD ŚREDNIOWIECZA PO EPOKĘ REWOLUCJI PRZEMYSŁOWEJ I PRZEMIANY KAPITALISTYCZNE PRZEŁOMU XVII1/XIX WIEKU Feudalizm w znaczeniu politycznym Feudalizm w znaczeniu społecznym Dzieje wsi europejskiej do XIV wieku Kryzys agrarny i powstanie dwóch ustrojów rolnych w Europie Przejście do intensywnej gospodarki rolnej i rewolucja agrarna Początki miast średniowiecznych i rewolucja urbanizacyjna XI w Mieszkańcy miast i związki miast Rozwój handlu, rzemiosła i banków w XII-XIII w Organizacja miast włoskich Typy miast francuskich Samorząd miast angielskich Miasta niemieckie i znaczenie osadnictwa niemieckiego dla urbanizacji Europy Środkowo-Wschodniej Miasta polskie Europa na drodze przemian kapitalistycznych 76

3 14.1. Organizacja produkcji w XVIII wieku Francuska polityka merkantylna Wielka Brytania jako prekursor rewolucji przemysłowej Stosunki gospodarcze i społeczne na wsi angielskiej Angielska polityka merkantylna Rewolucja przemysłowa w Anglii 80 V. EPOKA OŚWIECENIA Ogólna charakterystyka epoki i jej najwybitniejsi przedstawiciele Oświeceniowa wizja człowieka, społeczeństwa i państwa Oświeceniowe postulaty pedagogiczne i reforma oświaty Liberalizm gospodarczy Reformy oświeconego absolutyzmu 90 VI. REWOLUCJA FRANCUSKA I EPOKA NAPOLEOŃSKA Geneza i wybuch rewolucji System konstytucyjny 1791 r Dyktatura jakobinów Rządy Dyrektoriatu Epoka konsulatu i I Cesarstwa Reformy napoleońskie Europa napoleońska Upadek systemu napoleońskiego 105 VII. PROBLEMY NARODOWE I POLITYCZNE XIX WIEKU Ład Kongresu Wiedeńskiego ( ) Kryzys systemu wiedeńskiego Wiosna Ludów i narodziny nowożytnych nacjonalizmów w Europie Wiosna Ludów we Francji Wiosna Ludów na ziemiach niemieckich 112

4 4, 5, 6, 7, Wiosna Ludów na ziemiach polskich pod zaborami Bilans Wiosny Ludów 115 Zjednoczenie Włoch 116 Reorganizacja monarchii Habsburgów 118 Zjednoczenie Niemiec 120 Narodziny III Republiki we Francji 122 Niepodległość Grecji i państw bałkańskich 125 Bilans drugiej połowy XIX w. (do 1871 r.) 128 VIII PROBLEMY SPOŁECZNE XIX WIEKU 131 Ruch robotniczy 131 Robotnicze organizacje międzynarodowe 134 Związki zawodowe 135 Ustawodawstwo społeczne 137 Narodziny nowoczesnych partii politycznych Geneza i klasyfikacja Partie polityczne we Francji Partie polityczne w Niemczech Partie polityczne w Wielkiej Brytanii II Międzynarodówka 143 Emancypacja społeczna klas nieuprzywilejowanych a przemiany prawa wyborczego 144 IX I WOJNA ŚWIATOWA ORAZ JEJ KONSEKWENCJE SPOŁECZNE I POLITYCZNE 147 Europa w przededniu I wojny światowej 147 Przyczyny wybuchu wojny 148 Przebieg wojny na froncie zachodnim 149 Przebieg wojny na froncie wschodnim 150 Rewolucja lutowa i październikowa oraz dyktatura bolszewików w Rosji. 151 Rewolucja listopadowa na ziemiach niemieckich 153 Traktat wersalski 154 Bilans I wojny światowej 155 Destabilizacja społeczeństw i gospodarek 156

5 10. Radykalizacja i demokratyzacja opinii publicznej Emancypacja kobiet Ład powersalski Narodziny demokratycznej Europy Narodziny masowych ruchów ideologicznych Faszyzm Nazizm Komunizm 166 X. DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE I KRYZYSY GOSPODARKI ORAZ DEMOKRACJI PARLAMENTARNEJ Rewolucja faszystowska we Włoszech Rewolucja obyczajowa Światowy kryzys gospodarczy i jego skutki Dyktatury totalitarne i reżimy autorytarne Systemy autorytarne Ustrój komunistyczny w Rosji Upadek demokracji weimarskiej w Niemczech Liga Narodów i jej kryzys wobec sukcesów reżimów totalitarnych Wojna domowa w Hiszpanii 184 XI. II WOJNA ŚWIATOWA I JEJ BEZPOŚREDNIE SKUTKI Geneza II wojny światowej Przebieg wydarzeń w latach Wielka koalicja i rozgromienie Niemiec ( ) Holokaust, ludobójstwo i zbrodnie wojenne Przesiedlenia ludności Straty demograficzne, materialne i moralne II wojny światowej Porządek jałtański 198 XII. EUROPA PRZEDZIELONA ŻELAZNĄ KURTYNĄ ( ) Ekspansja ZSRR i wybuch zimnej wojny 201

6 2. Podział Europy na Zachodnią i Wschodnią Losy Niemiec bezpośrednio po II wojnie światowej Republika Federalna Niemiec Niemiecka Republika Demokratyczna Radziecka strefa wpływów system demokracji ludowych Litwa, Łotwa i Estonia jako republiki sowieckie Polska Rzeczpospolita Ludowa Czechosłowacka Republika Socjalistyczna Węgierska Republika Ludowa Socjalistyczna Republika Rumuni Bułgarska Republika Ludowa Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii Albańska Republika Ludowa Rozwój demokracji zachodnich Wielka Brytania Francja Włochy Hiszpania i Portugalia Grecja Budowa zjednoczonej Europy 227 XIII. KRYZYS SYSTEMU KOMUNISTYCZNEGO, JESIEŃ LUDÓW I PRZEMIANY PO 1989 ROKU Pierestrojka w Związku Radzieckim Solidarność" w Polsce Jesień Ludów w Europie Środkowo-Wschodniej Zjednoczenie Niemiec Upadek ZSRR i jego państwa sukcesyjne Transformacje ustrojowe w Europie Środkowo-Wschodniej Rozpad Jugosławii Podział Czechosłowacji Dalsza integracja Wspólnej Europy 246 Słowniczek 249 Podstawowa bibliografia 255