CENTRUM EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ WARSZAWA RAPORT Z BADAŃ WYNIKÓW NAUCZANIA KSZTAŁCENIA SŁUCHU W SZKOŁACH MUZYCZNYCH I STOPNIA W POLSCE Warszawa 7 1
Spis treści: 1. Wstęp...str. 3 2. Organizacja badań... 3 3. Narzędzie badawcze test... 4 4. Prezentacja wyników testu... 9 5. Frekwencja uczniów (cykl 6-letni)... 6. Frekwencja uczniów (cykl 4-letni)... 11 7. Wyniki testów (cykl 6-letni)... 12 8. Wyniki testów (cykl 4-letni)... 19 9. Uwagi końcowe... 25 Załączniki: Tabele od 1 do 4 2
Wstęp. W roku szkolnym 6/7 Centrum Edukacji Artystycznej przeprowadziło badania wyników nauczania przedmiotu kształcenie słuchu we wszystkich szkołach muzycznych I stopnia w Polsce. Badaniami objęto całą populację absolwentów szkoły I stopnia - uczniów klasy VI cyklu 6-letniego i klasy IV cyklu 4-letniego. Organizacja badań Przebadano wszystkie państwowe szkoły muzyczne w Polsce na poziomie klasy VI cyklu 6-letniego PSM I st. i OSM I stopnia oraz klasy IV cyklu 4- letniego co stanowi łączną liczbę 254 szkół. Badaniami objęto 5189 uczniów, co stanowi 8,91 % całej populacji liczącej w roku szkolnym 6/7 6413 absolwentów szkół I stopnia. Badania zostały przeprowadzone przez zespół powołany przez wizytatora Centrum Edukacji Artystycznej Janusza B. Lewandowskiego. W jego skład weszły następujące osoby: 1. Małgorzata Bednarek wizytator CEA 2. Maria Juchniewicz nauczyciel PSM I st. w Gdańsku-Oruni. 3. Anna Kalarus nauczyciel PSM I. w Miechowie 4. Krystyna Karcz wizytator CEA 5. Adam Kopyto nauczyciel PSM I st. w Głubczycach 6. Małgorzata Małaczyńska nauczyciel PSM I i II st. w Zielonej Górze 7. Ewa Nestorowicz wicedyrektor PSM I i II st. w śyrardowie 8. dr Małgorzata Ostrowska wicedyrektor ZSM w Przemyślu 9. Marcin Pałka nauczyciel ZSM w Krakowie. Julitta Pałys wicedyrektor PSM I i II st. w Olsztynie 11. Teresa Taradejna dyrektor PSM I i II st. w Olsztynie 12. ElŜbieta Terlega-Stachów nauczyciel PSM I i II st. w Jeleniej Górze 13. Ewelina Wilburg-Marzec wicedyrektor PSM I i II st. w Zabrzu 14. dr Małgorzata Wozaczyńska dyrektor ZSM w Koszalinie 15. Jerzy Zamuszko dyrektor PSM I st. w Zgierzu. Wszystkie testy zostały sprawdzone przez jedną osobę - Teresę Taradejna - aby wykluczyć moŝliwość róŝnej oceny realizacji zadań testowych. Wyniki testowe zostały opracowane i zinterpretowane przez Janusza B. Lewandowskiego i Teresę Taradejna. 3
Narzędzie badawcze- test TEST UMIEJĘTNOŚCI MUZYCZNYCH został opracowany przez Marię Juchniewicz nauczyciela PSM I stopnia w Gdańsku-Oruni jako narzędzie sprawdzające rezultaty nauczania w zakresie kształcenia słuchu uczniów kończących szkołę muzyczną I stopnia w oparciu o aktywne spostrzeganie muzyki, połączone z jej rozumieniem wynikającym z doświadczeń muzycznych i posiadanej wiedzy teoretycznej. Jako narzędzie, które juŝ po pierwszym etapie kształcenia określi indywidualne predyspozycje i umiejętności muzyczne istotne z perspektywy ewentualnej, dalszej edukacji muzycznej, takie jak: zdolność percepcji ruchu wysokościowego dźwięków, zdolność słuchowej analizy współbrzmień i akordów oraz ich następstw, umiejętność postrzegania i róŝnicowania struktur czasowych regulujących przebieg muzyczny oraz funkcjonowanie pamięci i wyobraźni muzycznej. Treść testu koresponduje ściśle z Treścią nauczania i Osiągnięciami uczniów opisanymi w rozporządzeniu Ministra Kultury z 19 sierpnia 2 roku w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego ( Dz.U. z 2 r. Nr 138, poz.1164 i z 4 r. Nr 49, poz.473 ) oraz z najnowszymi tendencjami w zakresie metodyki kształcenia słuchu. Reprezentuje równieŝ najnowsze tendencje w zakresie konstrukcji testów osiągnięć szkolnych. TEST UMIEJĘTNOŚCI MUZYCZNYCH jest sprawdzianem percepcyjnym, w którym uwzględniono zarówno umiejętność rozpoznawania i zapisywania interwałów, akordów, gam, struktur rytmicznych oraz zapisywania dyktand, a takŝe umiejętność świadomego słyszenia podstawowych struktur melodycznych, harmonicznych i rytmicznych jako elementów dzieła muzycznego w kontekście brzmiącej, autentycznej muzyki. Składa się z dwudziestu dziewięciu zadań, które są rozwiązywane, zgodnie z instrukcją, w oparciu o krótkie fragmenty 4
zaczerpnięte z literatury muzycznej. W teście wydzielono pięć podtestów: I Interwały, II Gamy. Tonacje, III Melodyka, IV Harmonia i poczucie tonalne, V Metrorytmika. Wszystkie części testu są testami percepcyjnymi. Układ zadań w kaŝdym z podtestów ewaluuje od sprawności w słuchowym spostrzeganiu zjawisk muzycznych poprzez sprawność w zakresie odczytywania i kojarzenia materiału dźwiękowego z jego zapisem do umiejętności zapisu słyszanego materiału muzycznego. Układ ten został wyznaczony poprzez ustalony porządek kategorii celów nauczania, od kategorii najniŝszych do najwyŝszych. Kategorie celów nauczania oraz przypisane tym kategoriom treści i numery zadań testowych prezentuje poniŝsza tabela. KATEGORIA ZADAŃ TREŚĆ ZADAŃ NUMERY ZADAŃ KAT. A Treść konieczna słuchowe rozpoznawanie interwałów prostych w układzie melodycznym; słuchowe rozpoznawanie skal dur i moll w odmianach; słuchowe róŝnicowanie wysokości dźwięków w melodii, spostrzeganie kształtu linii melodycznej oraz zaleŝności interwałowych, tonalnych i czasowych między dźwiękami; słuchowe rozróŝnianie trybu majorowego i minorowego; słuchowe ustalenie metrycznej interpretacji przebiegu muzycznego; spostrzeganie prostych struktur rytmicznych w przebiegu melodii i kojarzenie ich z zapisem; 1, 2 9, 14 19 25 26 5
KAT. B Treść podstawowa słuchowe rozpoznawanie interwałów prostych w układzie harmonicznym; rozumienie zapisu nutowego i kojarzenie zapisu ze słyszanym materiałem dźwiękowym w odniesieniu do percepcji interwałów, skal i określonych elementów muzycznych tj. melodii, harmonii i struktur rytmicznych (interwały proste, właściwości skal dur i moll z odmianami, wszystkie rodzaje trójdźwięków i czterodźwięków, grupy rytmiczne miarowe i niemiarowe); spostrzeganie relacji między akordami w systemie harmonii funkcyjnej dur moll; umiejętność słuchowego analizowania konstrukcji rytmicznej w przebiegu melodii; 3, 4 5, 6, 11, 15, 16, 21 27 KAT. C Treść rozszerzająca słuchowa identyfikacja i umiejętność zapisu określonych struktur interwałowych w przebiegu melodii; prawidłowa percepcja tonalności melodii wyraŝająca się umiejętnością określenia centralnego dźwięku skali; w oparciu o analizę słuchową i zapis nutowy umiejętność spostrzegania podstawowych cech konstrukcyjnych melodii (progresja melodyczna). Sprawność w zapisie prostych przebiegów melodycznych; słuchowe rozpoznawanie akordów w kontekście zaleŝności harmonicznych pomiędzy akordami I, IV i V stopnia skal dur moll (prosta, słuchowa analiza harmoniczna); umiejętność słuchowego rozpoznawania prostych struktur rytmicznych w przebiegu melodii oraz sprawność w ich zapisywaniu; 7, 8 12 17 22, 23 28 6
KAT. D Treść dopełniająca w oparciu o analizę słuchową umiejętność dokonania korekty błędów w zapisie nutowym materiału muzycznego; umiejętność zapamiętania i zapisania prostych konstrukcji melodycznych; sprawność w zakresie zapisywania konstrukcji rytmicznych zgodnie z zasadami grupowania wartości rytmicznych w taktach. 13, 24 18 29 Zadania określone kategorią A i B reprezentują typ zadań zamkniętych wielokrotnego wyboru. Wymagają rozpoznawania i określania interwałów, gam, akordów, metrum. W zadaniach kategorii A uczeń dokonuje tego tylko w oparciu o słuchową analizę materiału muzycznego i wskazuje jedną z podanych, gotowych odpowiedzi Wyjątek w tej kategorii stanowi zadanie 14 i zadanie 26 w których pojawia się zapis nutowy. Zadania te wymagają porównywania zapisu nutowego ze słyszanym fragmentem muzycznym i badają podstawowe zdolności muzyczne słyszenie linearne, muzyczną wyobraźnię i poczucie zaleŝności czasowych pomiędzy dźwiękami. We wszystkich zdaniach kategorii B wymagana jest umiejętność rozpoznawania określonych zjawisk muzycznych ( interwałów, gam, akordów, struktur rytmicznych ) ze słuchu i z zapisu. RównieŜ w tej kategorii zadań wymagana jest sprawność w zakresie porównywania zapisu nutowego ze słyszanym materiałem dźwiękowym przykładów muzycznych. Wyjątek stanowią dwa zadania ( zadanie 3 i 4 ) w podteście I - Interwały, które badają umiejętność słyszenia interwałów prostych w ujęciu harmonicznym. Zadania określone kategorią C i D są zadaniami otwartymi z luką lub z błędem i przyjmują postać róŝnego rodzaju dyktand otwartych. Wymagają od ucznia samodzielnego uzupełnienia brakującego elementu w 7
zapisie nutowym lub dokonania korekty zapisu w oparciu o konfrontację ze słyszanym materiałem muzycznym Wyjątek stanowią zadnia 22 i 23 w podteście IV- Harmonia i poczucie tonalne, które wymagają słuchowej analizy struktury harmonicznej przykładów muzycznych (tylko z uwzględnieniem akordów I, IV i V stopnia). Rozwiązanie zadania 22, które jest zadaniem zamkniętym wielokrotnego wyboru, polega na wybraniu jednej prawidłowej odpowiedzi spośród czterech podanych. W zadaniu 23 naleŝy symbolami określić tryb Toniki oraz pozostałe, słuchowo zinterpretowane współczynniki harmoniczne. Dyktando pamięciowe w podteście III Melodyka, określone kategorią D (najwyŝszy stopień trudności), zaliczyć moŝemy do zadania tzw. rozszerzonej odpowiedzi, w którym uczeń powinien wykazać się zdolnością zapamiętania i umiejętnością całkowicie samodzielnego zapisania zapamiętanej melodii. TEST UMIEJĘTNOŚCI MUZYCZNYCH powstał pod kierunkiem prof. dr hab. Barbary Kamińskiej (Akademia Muzyczna im. F.Chopina w Warszawie) oraz dr Marii Ruszczyńskiej (Uniwersytet Warszawski) i został przedstawiony jako praca dyplomowa na Podyplomowym Studium Psychologii Muzyki prowadzonym przez Międzywydziałową Katedrę Psychologii Muzyki AMFCh w Warszawie. 8
Prezentacja wyników testu Wyniki badań dla poszczególnych szkół prezentowane są w zbiorczej tabeli nr 1 (cykl 6-letni), tabeli nr 2 (cykl 4-letni) oraz tabeli nr 3 i 4 (w ujęciu regionalnym) /załączniki/. Przyjęto zasadę prezentacji wyników cyfrą wyraŝającą procent dobrze wykonanych poszczególnych zadań testowych oraz całego testu. Cyfra ta jest wynikiem przeliczenia systemu punktowego na procentowy w skali od -%. Wynik procentowy jest ustalony zarówno dla poszczególnych zadań w ramach poszczególnych szkół, oraz w podsumowaniu jako średnie arytmetyczne proste dla średnich ogólnopolskich w poszczególnych zadaniach i szkołach. Dodatkowo na dole tabeli przedstawiono wynik procentowy dla poszczególnych zadań oraz ich zakresów merytorycznych. Kolumny tabeli zawierają następujące dane: liczba porządkowa cyfrowy kod szkoły nazwa szkoły /miejscowość/ typ szkoły: - Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna, 1- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia, 1,2- Państwowa Szkoła muzyczna I i II stopnia region Polski wyniki uzyskane w poszczególnych zadaniach testowych w kolejności od zadania 1 do 29. Cyfra wskazuje poziom poprawnej realizacji zadania wyraŝony w procentach ( od -%) wynik uzyskany przez szkołę. Cyfra, średnia arytmetyczna prosta, wskazuje poziom poprawnie zrealizowanych wszystkich zadań testowych wyraŝony w procentach. liczba uczniów uczęszczająca do klas VI cyklu 6-lertniego lub klasy IV cyklu 4-letniego w danej szkole liczba uczniów obecnych, biorących udział w teście w danej szkole wyraŝona w procentach frekwencja uczniów podczas testu W dole tabeli znajdują się liczby podsumowywujące oraz średnie arytmetyczne /dla poszczególnych zadań oraz frekwencji/. Dodatkowo przedstawiono wynik /średnia arytmetyczna prosta/ dla poszczególnych zakresów zadań testowych. 9
Frekwencja uczniów /cykl 6-letni/ W badaniach cyklu 6-letniego wzięło udział 3538 uczniów na ogólną liczbę 4259 absolwentów co stanowi 83,1 % populacji. Wykres wskazuje przy średniej frekwencji- 83,1 % poziom frekwencji w poszczególnych regionach. NajwyŜszą frekwencję uzyskano w regionie zachodniopomorskim (92,9%), najniŝszą w regionie łódzkim (64,6 %). Frekwencję najbliŝszą średniej uzyskano w regionie lubuskim (83,5 %). FREKWENCJA 9 8 79,5 86,6 78,4 83,5 81,5 84,8 84,8 9,8 76,6 89,4 88,6 82,2 89,1 91,9 92,9 7 64,6 6 3 DLS KPM LB L LB U ŁD Z MAZ MŁP OPL PDL PK R POM SLK SWK WKP WMZ ZPM
Frekwencja uczniów /cykl 4-letni/ W badaniach cyklu 4-letniego wzięło udział 1651 uczniów na ogólną liczbę 2154 absolwentów co stanowi 76,6 % populacji. Wykres kolejny wskazuje przy średniej frekwencji- 76,6 % poziom frekwencji w poszczególnych regionach. NajwyŜszą frekwencję uzyskano w regionie pomorskim (86,6 %), najniŝszą w regionie łódzkim (59 %). Frekwencję najbliŝszą średniej uzyskano w regionie śląskim (77,2 %). FREKWENCJA 9 8 7 6 78,5 72,4 74,2 73,9 59 75,9 7,5 83,1 75 79,9 86,6 77,2 68,3 85,6 82,6 79,4 3 DLS KPM LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL PKR POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 11
Wyniki testów /cykl 6-letni) Średni poziom wykonania zadań testowych w Polsce wynosi dla cyklu 6- letniego wynosi,1 %. W tabeli nr 3 /załączniki/ oraz na poniŝszym wykresie pokazano średni poziom wykonania testu w poszczególnych regionach Polski. Wynik najwyŝszy uzyskano w regionie śląskim (56,1 %), najniŝszy w regionie kujawsko-pomorskim (44,8 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie małopolskim (49,4 %). ŚREDNIA REGIONALNA 6 53,8 44,8 53,7 48 46,8 52,7 49,4 45 48,3 53 52,5 56,1 52,6 46 47,9 45,1 3 DLS KPM LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL 12 PKR POM SLK SWK WKP WMZ ZPM
Szkoły i regiony zrealizowały zadania testowe i ich grupy na róŝnym poziomie. Pierwszą grupę zadań określoną jako Interwały zrealizowano na średnim poziomie 44, 7 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie dolnośląskim (53,1 %), najniŝszy w regionie kujawsko-pomorskim (36,2 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie podlaskim (44,4 %). INTERWAŁY 6 53,1 52,3 36,2 46,2 43,4 39,5 49,2 44 36,3 44,4 47,1 47,7 43,4 39,5 41,5 3 DLS KPM LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL PKR POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 13
Drugą grupę zadań określaną jako Gamy, Tonacje zrealizowano na średnim poziomie - 38, 6 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie świętokrzyskim (48,7 %), najniŝszy w regionie podlaskim (31 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie małopolskim (39,5 %). GAMY, TONACJE 6 48,7 43,6 41,9 41,6 39,5 41,5 44,6 36,5 36,2 32,9 32 31 36,3 35,7 37,6 33,7 3 D LS K PM LB L LB U ŁD Z MA Z MŁP OPL PD L PK R POM 14 SLK SWK WK P WMZ ZPM
Trzecią grupę zadań określaną jako Melodyka zrealizowano na średnim poziomie 61,8 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie śląskim (66,5 %), najniŝszy w regionie kujawsko-pomorskim (56,2 %). Wynik najbliŝszy średnie uzyskano w regionie lubuskim (62 %). MELODYKA 68 66,5 66,3 66 64 62 62,7 61,3 62 62,1 64 61,1 65,1 63 6 58,8 59 6,2 59,8 58 56 56,2 56,9 54 D LS K P M LB L LB U ŁD Z M A Z M ŁP OPL P D L P K R P OM S LK S W K 52 W K P W M Z ZP M 15
Czwartą grupę zadań określaną jako Harmonia i poczucie tonalne zrealizowano na średnim poziomie 44,2 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie lubelskim (49,5 %), najniŝszy w regionie lubuskim (39,7). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie łódzkim (44 %). HARMONIA I POCZUCIE TONALNE 6 45,2 42,1 49,5 39,7 44 45,1 42,6 41,1 48 47,4 49 45,4 44,9 42,4 43 39,9 3 D LS K P M LB L LB U ŁD Z M A Z M ŁP OP L P D L P K R P OM S LK 16 S W K W K P W M Z ZP M
Piątą grupę zadań określaną jako Metrorytmika zrealizowano na średnim poziomie 65,5 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie śląskim (76,2 %), najniŝszy w regionie zachodniopomorskim (56,2 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie opolskim (65 %). METRORYTMIKA 9 8 7 6 66,4 58,6 74,8 63,2 6,5 67,4 64,6 65 62 68,4 7,2 76,2 66,6 58,1 63,3 56,2 3 D LS K PM LB L LB U ŁD Z MA Z MŁP OPL PD L PK R POM SLK 17 SWK WK P WMZ ZPM
Przeanalizowano dodatkowo wyniki testowe w poszczególnych typach szkół. Przy średniej ogólnopolskiej,1 % wynik najbliŝszy średniej uzyskały szkoły I stopnia, będące częścią PSM I i II st. lub Zespołów Szkół Muzycznych (51 %). Wynik najniŝszy uzyskały szkoły samodzielne I stopnia (48,9 %), najwyŝszy Ogólnokształcące Szkoły I stopnia (54,1 %). Typy szkół 55 54,1 54 53 52 51 51 48,9 49 48 47 46 PSM I i II st. (ZSM) PSM I st. OSM 18
Wyniki testów /cykl 4-letni/. Średni poziom zadań testowy wynosi dla cyklu 4-letniego 47,3 %. W tabeli nr 4 oraz na poniŝszym wykresie pokazano średni poziom wykonania testu w poszczególnych regionach Polski. Wynik najwyŝszy uzyskano w regionie lubelskim (51 %), najniŝszy w regionie zachodniopomorskim (39,6 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie świętokrzyskim (47,3 %). ŚREDNIA REGIONALNA 6 48,9 43,7 51 45,8 48,9 48,6 48 45,7 43,2,3 48 48,3 47,3 45,7 45,7 39,6 3 DLS KPM LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL PKR 19 POM SLK SWK WKP WMZ ZPM
Podobnie jak w cyklu 6-letnim szkoły i regiony realizowały zadania testowe na róŝnym poziomie. Pierwszą grupę zadań określaną jako Interwały zrealizowano na średnim poziomie - 41,1 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie świętokrzyskim (46,4 %), najniŝszy w regionie zachodniopomorskim (3,6 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie opolskim (41,2 %). INTERWAŁY 45 43,9 38,6 45,8 43,4 41,3 43 42,4 41,2 46,4 44,6,2 39,8 38,6 39,2 35 3 34,6 3,6 25 15 5 DLS KPM LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL PKR POM SLK SWK WKP WMZ ZPM
Drugą grupę zadań określanych jako Gamy, tonacje zrealizowano na średnim poziomie - 35,3 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie lubelskim (39,6 %), najniŝszy w regionie kujawsko-pomorskim (28,1 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie lubuskim (35,4 %). GAMY, TONACJE 45 35 3 34,6 28,1 39,6 35,4 38,7 36,9 37,1 3,2 29,9 35,5 36,2 36,9 34 34,9 33,5 32,3 25 15 5 D LS K P M LB L LB U ŁD Z M A Z M ŁPO P L P D L P K R P O M S LK S W K W K P W M Z ZP M 21
Trzecią grupę zadań określoną jako Melodyka zrealizowano na średnim poziomie - 58,4 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie lubuskim (63 %), najniŝszy w regionie zachodniopomorskim (46,9 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie podkarpackim (58,4 %). MELODYKA 7 6 58,2 54,9 6 63 6,8 6,2 59,9 56,1 56,7 58,4 58,2 6,3 55 57,8 57,5 46,9 3 D L S K PM L B L L B U Ł D Z M A Z 22 M Ł P O PL PD L PK R PO M SL K SW K W K P W M Z Z PM
Czwartą grupę zadań określanych jako Harmonia i poczucie tonalne zrealizowano na średnim poziomie 43,6 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie małopolskim (53,4 %), najniŝszy w regionie lubuskim (33,5 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie kujawsko-pomorskim (43,5 %). HARMONIA I POCZUCIE TONALNE 6 45,5 43,5,7 33,5,6 45,2 53,4 42,8 45,2 52,2 44,5 42,6 37,1 41,8 42,5 37,5 3 D LS K P M LB L LB U ŁD Z 23 M A Z M ŁPO P L P D L P K R P OM S LK S W K W K P W M Z ZP M
Piątą grupę zadań określanych jako Metrorytmika zrealizowano na średnim poziomie 62,7 %. NajwyŜszy wynik osiągnięto w regionie śląskim (68,7 %), najniŝszy w regionie podlaskim (54,2 %). Wynik najbliŝszy średniej uzyskano w regionie łódzkim (62,2 %). METRORYTMIKA 8 7 6 66,1 56,7 66,2 61,1 62,2 61,6 6 61,4 54,2 64 67 68,7 66,5 6,7 6 56,7 3 D LS ŁD Z K P M LB L LB U M A Z M ŁPO P L P D L P K R POM S LK S W K W K P W M Z ZP M 24
Uwagi końcowe: 1. Po analizie porównawczej wyników poszczególnych grup zadań stwierdzamy, Ŝe we wszystkich wypadkach grupy te w cyklu 4-letnim osiągnęły wynik pomniejszony przeciętnie o róŝnicę wynikającą z wyników porównanych do cyklu 6-letniego. Przedstawia to poniŝszy wykres. Typy zadań 7 6 44,7 38,6 61,8 58,4 44,2 65,5 62,7 3 41,1 35,3 43,6 interwały gamy, tonacje melodyka harmonia i poczucie tonalne metrorytmika 6-letni 4-letni 2. Nie przedstawiono na wykresie róŝnic pomiędzy wynikami róŝnych typów szkół w cyklu 4-letnim. Po analizie wyników w cyklu stwierdzamy, Ŝe samodzielne szkoły I stopnia prowadzące cykl 4-letni uzyskały dokładnie ten sam wynik co szkoły I stopnia w nadbudową szkoły II stopnia, wynik identyczny ze średnią ogólnopolską 47,3 %. 25