MAKROEKONOMIA 2 Wykład 2. Dynamiczny model DAD/DAS Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
Plan wykładu Uwzględnienie dynamiki w modelu AD/AS. Modelowanie wpływu zakłóceń lub zmian polityki gospodarczej na produkcję, inflację, stopy procentowe.
Wprowadzenie Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży (DAD/DAS) umożliwia dokładniejsze przyjrzenie się krótkookresowym skutkom zakłóceń popytowych i podażowych. Model statyczny AD/AS pokazuje, w jaki sposób zakłócenia wpływają na równowagę i jak osiągana jest nowa równowaga, ale sama dynamika zmian nie jest analizowana. Uproszczona wersja modelu DSGE (Dynamic Stochastic General Equilibrium).
Wprowadzenie Budowa modelu: Znane elementy: Krzywa IS ujemna relacja między realną stopą procentową a popytem na dobra i usługi. Krzywa Philipsa (długo i krótkookresowa) relacja między inflacją a luką produktową i oczekiwaną inflacją. Oczekiwania adaptacyjne relacja między oczekiwaną a przeszłą stopą inflacji Nowe elementy: W modelu DAD/DAS zakładamy odmienny niż w IS/LM i AD/AS sposób prowadzenia polityki pieniężnej: zamiast egzogenicznych zmian podaży pieniądza, zakładamy, że bank centralny prowadzi politykę monetarną kierując się regułą polityki monetarnej: bank centralny dostosowuje stopę procentową automatycznie kiedy produkcja lub inflacja odbiegają od swoich wielkości docelowych (optymalnych).
Wprowadzenie Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży (DAD-DAS) tłumaczy wahania Realnego PKB (Y) Inflacji (π) Realnej stopy procentowej (r) Nominalnej stopy procentowej (i) Oczekiwanej inflacji (π e ) Model jest dynamiczny w tym sensie, że wynik w jednym okresie wpływa na równowagę w kolejnym okresie: jak na przykład w modelu Solowa
Elementy modelu Model DAD/SAS zbudowany jest na następujących zależnościach i równaniach: Krzywa IS, czyli ujemna zależność pomiędzy realną stopą procentową a popytem na dobra i usługi Krzywa Phillipsa, która łączy bieżącą inflacje z różnicą pomiędzy dochodem potencjalnym a rzeczywistym, oczekiwaną inflacją i szokami podażowymi Oczekiwania inflacyjne adaptacyjne, skierowane w przeszłość Równanie Fishera realna a nominalna stopa procentowa Reguła polityki pieniężnej banku centralnego (reguła Taylora)
Elementy modelu: czas Subskrypt t oznacza czas: Y t = realny PKB w okresie t Y t 1 = realny PKB w okresie t 1 Y t + 1 = realny G PKB w okresie t + 1 Na przykład, jeżeli t = 2008, Y t = Y 2008 = realny PKB w roku 2008 Y t 1 = Y 2007 = realny PKB w roku 2007 Y t + 1 = Y 2009 = realny PKB w roku 2009
Elementy modelu Model tworzy 5 równań. Występuje w nim 5 endogenicznych zmiennych: produkcja (PKB), inflacja, realna stopa procentowa, nominalna stopa procentowa, oczekiwana inflacja. Pierwsze równanie określa dochód
Struktura modelu: równanie 1 Równanie popytu Równanie Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania inflacyjne Reguła polityki pieniężnej
Krzywa IS: popyt na dobra i usługi Realny PKB Naturalny (potencjalny) PKB Realna stopa proc. = + Założenie: Ujemna relacja pomiędzy realnym dochodem a realną stopą procentową. Zmienne endogeniczne: produkt realny (Y t ), realna stopa procentowa (r t ).
Krzywa IS: popyt na dobra i usługi Wrażliwość popytu na zmiany stopy proc. Naturalna (lub długoookr.) realna stopa proc. Losowe szoki popytowe dotyczące G, T, C, lub I = + α>0. ρ>0; w długookresowej równowadze =, =. ε t losowe zakłócenie popytowe, E(ε t )=0.
Szok popytowy Każda zmiana, która powoduje wzrost lub spadek zagregowanego popytu dla danej wartości produktu naturalnego oraz realnej stopy procentowej ε t >0 szok dodatni, gdy C, I lub G są wyższe niż zazwyczaj, albo T jest niższe niż zazwyczaj popyt rośnie. ε t <0 szok ujemny, gdy C, I lub G są niższe niż zazwyczaj, albo T jest wyższe niż zazwyczaj popyt spada.
Struktura modelu: równanie 2 Równanie popytu Równanie Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania inflacyjne Reguła polityki pieniężnej
Równanie Fishera Realna stopa proc. ex ante (oczekiwana) Nominalna stopa proc. Inflacja oczekiwana dla okresu t+1 Zmienne endogeniczne: realna stopa procentowa (r t ), nominalna stopa procentowa (i t ), oczekiwana inflacja E π π - procentowy wzrost cen pomiędzy okresem t a t +1, nieznany w okresie t E π - oczekiwania formułowane w czasie t, dotyczące inflacji pomiędzy t a t +1 = =
Struktura modelu: równanie 3 Równanie popytu Równanie Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania inflacyjne Reguła polityki pieniężnej
Krzywa Phillipsa Obecna inflacja Oczekiwana inflacja Wrażliwość inflacji na fluktuacje dochodu wokół poziomu naturalnego Szok podażowy = + + Zmienne endogeniczne: stopa inflacji (π t ), produkt realny (Y t ). Zmienna ustalana w poprzednim okresie: oczekiwana inflacja E π >0 pokazuje, jak silnie inflacja reaguje na odchylenia produkcji od poziomu potencjalnego. ν t losowe zakłócenie podażowe, E(ν t )=0
Szok podażowy ν t >0 szok negatywny, np. wzrost cen czynników produkcji całkowita inflacja rośnie dla danej wielkości produkcji. ν t <0 szok pozytywny, np. spadek cen czynników produkcji całkowita inflacja spada dla danej wielkości produkcji.
Krzywa Phillipsa t = Et 1 t ( ) Y Y t t t π π + φ + ν Oczekiwania Inflacja popytowa Inflacja kosztowa (podażowa) Na dzisiejszą inflację wpływ mają: Oczekiwania formułowane w poprzednim okresie dotyczące dzisiejszej inflacji, Popyt (w stosunku do naturalnego PKB), Szok podażowy (czyli ceny rosną/maleją z jakiegoś egzogenicznego powodu). Krzywa Phillipsa podsumowuje trzy źródła inflacji.
Struktura modelu: równanie 4 Równanie popytu Równanie Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania inflacyjne Reguła polityki pieniężnej
Oczekiwania inflacyjne = Zmienne endogeniczne: stopa inflacji (π t ), oczekiwana inflacja E π. Oczekiwania są adaptacyjne, skierowane w przeszłość: uczestnicy rynku oczekują, że ceny będą rosły tak szybko, jak do tej pory (tj. w okresie, w którym określane są oczekiwania inflacyjne).
Struktura modelu: równanie 5 Równanie popytu Równanie Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania inflacyjne Reguła polityki pieniężnej
Reguła polityki pieniężnej Do domknięcia modelu potrzebujemy informacji, w jaki sposób na rynku pieniądza określana jest nominalna stopa procentowa, czyli potrzebujemy krzywej LM, ale w modelu DAD/DAS zakładamy, że bank centralny kształtuje nominalną stopę procentową przy pomocy reguły polityki pieniężnej dostosowując nominalną stopę procentową do aktualnej sytuacji rynkowej. Najbardziej znany przykład: reguła Taylora.
Reguła polityki pieniężnej Bieżąca inflacja Parametr mierzący siłę reakcji banku centralnego na zmiany inflacji Cel inflacyjny Parametr mierzący siłę reakcji banku centralnego na zmiany dochodu = + + + Nominalna stopa proc. ustalana przez bank centralny Naturalna, realna stopa proc. Luka inflacyjna: nadwyżka bieżącej inflacji ponad cel inflacyjny Luka PKB: nadwyżka bieżącego PKB ponad naturalne PKB
Reguła polityki pieniężnej = + + + Zmienne endogeniczne: nominalna stopa procentowa (i t ), stopa inflacji (π t ), produkt realny (Y t ). >0 pokazuje, jak silnie bank centralny reaguje na odchylenia bieżącej inflacji od celu. >0 pokazuje, jak silnie bank centralny reaguje na odchylenia produkcji bieżącej od potencjalnej.
Przykład: reguła Taylora Ile powinno wynosić oprocentowanie funduszy federalnych (nom. stopa proc.), aby przy danej sytuacji makroekonomicznej utrzymać niską i stabilną inflację? John B. Taylor zaproponował następującą regułę polityki pieniężnej: = +2+0.5 2 +0.5 gdzie: - nominalna stopa dyskontowa (stopa funduszy federalnych) =100 mierzy, o ile proc. bieżący PKB przekracza poziom potencjalny. Reguła Taylora dość dobrze opisuje rzeczywistą politykę Fed.
Przykład: reguła Taylora 10 9 8 7 faktyczna stopa FF Procent 6 5 4 3 2 1 Reguła Taylora 0 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009
Podsumowanie: zmienne endogeniczne w modelu - dochód - stopa inflacji - realna stopa procentowa - nominalna stopa procentowa - oczekiwana stopa inflacji
Podsumowanie: zmienne egzogeniczne w modelu - poziom dochodu naturalnego - cel inflacyjny banku centralnego - szok popytowy - szok podażowy Zmienna określona w poprzednim okresie: oczekiwana inflacja E π
Podsumowanie: parametry modelu - naturalna realna stopa procentowa wrażliwość popytu na dobra i usługi na zmiany realnej stopy procentowej wrażliwość inflacji na odchylenia produkcji od poziomu naturalnego - wrażliwość nominalnej stopy proc. na lukę inflacyjną - wrażliwość nominalnej stopy proc. na lukę PKB
Co przed nami? 1. Formalne wyprowadzenie krzywych zagregowanego popytu i zagregowanej podaży. 2. Rozwiązanie modelu: analityczne i graficzne. 3. Zakłócenia nominalne i realne w modelu: dynamika zmiennych.
Koniec Dziękuję i zapraszam za tydzień!