Rynek PPE w formach inwestycyjnej i ubezpieczeniowej stan obecny, bariery rozwojowe, oczekiwania. Agnieszka Łukawska, Legg Mason TFI S.A. Dyrektor ds. sprzedaży Warszawa, 4 czerwca 2012
Aktywa PPE* Łącznie: 6,598 mld zł (6,286 mld zł w 2010 wzrost o ok. 4,96%) w tym: fundusze inwestycyjne: 3,081 mld zł (2,915 mld zł w 2010 wzrost o ok. 5,66%) zakłady ubezpieczeń: 1,564 mld zł (1,555 mld zł w 2010 wzrost o ok. 0,58%) pracownicze fundusze emerytalne: 1,953 mld zł (1,815 mld zł w 2010 wzrost o ok.7,6%) *Źródło: obliczenia własne na podstawie danych KNF, stan na koniec roku kalendarzowego Page 2
Liczba PPE* Nie można mówić o znaczącym wzroście!!!! XII 2009 1099 działających PPE XII 2010 1113 działających PPE XII 2011 1116 działających PPE 36 w formie pracowniczego funduszu emerytalnego 291 w formie umowy z funduszem inwestycyjnym 789 w formie umowy z zakładem ubezpieczeń V 2012 1121 działających PPE Na koniec grudnia 2011 w PPE uczestniczyło 344,6 tys. osób (wzrost o mniej niż 1% w stosunku do 31 grudnia 2010 wtedy było 342,5 tys. osób) *Źródło: obliczenia własne na podstawie danych KNF Page 3
Dlaczego PPE się nie rozwijają? Brak świadomości co do skutków reformy emerytalnej 65% ankietowanych uważa, że najskuteczniejsza metoda zapewnienia sobie wystarczających środków na życie po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego to emerytura z ZUS i OFE lub KRUS* Brak skłonności do oszczędzania ponad 60% starszych osób przyznaje, że gdyby dzisiaj byli młodsi, to zdecydowaliby się oszczędzać na swoją emeryturę z myślą o emeryturze pieniądze odkłada jedynie 12% badanych, chociaż aż 58% obawia się obniżenia standardu życia na emeryturze** *Źródło: raport CBOS dla IZFiA z maja 2012: Jak Polacy planują zabezpieczyć finansowo swoją przyszłość czy zamierzają w tym celu korzystać z IKZE Page 4 **Źródło: Polska Emerytura - badanie TNS OBOP dla Legg Mason TFI, 2010-2011
Dlaczego PPE się nie rozwijają? Słaba świadomość czym jest III filar Tylko 12% ankietowanych zadeklarowało, że zna jakieś tego typu produkty. Osoby deklarujące, że wiedzą czym jest III filar poproszono, aby wymieniły produkty finansowe w ramach tego filara. 17% - fundusze inwestycyjne 13% - IKE 11% - OFE (ogólnie lub konkretne nazwy) 1% - PPE* *Źródło: raport CBOS z maja 2012: Jak Polacy planują zabezpieczyć finansowo swoją przyszłość czy zamierzają w tym celu korzystać z IKZE Page 5
Dlaczego PPE się nie rozwijają? perspektywa pracodawców Problemy finansowe - PPE to dodatkowy koszt dla pracodawcy - pracownicy wolą benefity tu i teraz (np. opieka medyczna) Problemy organizacyjne - konieczność uzgodnień z reprezentacją pracowników - często pracownicy wolą podwyżkę - reprezentacja pracowników często nie zgadza się na PPE, jeśli ma to nastąpić kosztem innych świadczeń (np. PPE dla wszystkich zamiast nagród jubileuszowych tylko dla niektórych) Page 6
Dlaczego PPE się nie rozwijają? perspektywa pracodawców Kształt PPE jest mało elastyczny - obawa przed długoterminowym zobowiązaniem - niechęć do poddania się nadzorowi KNF - trudność wpasowania PPE w system kafeteryjny - obawa przed obciążeniem czynnościami administracyjnymi (przyjmowanie oświadczeń woli uczestników, obsługa byłych pracowników, raporty do KNF) - brak możliwości różnicowania składek i tzw. matchingu - konieczność naliczania składek podstawowych od wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPE (a nie np. tylko od wynagrodzenia zasadniczego) - brak ulg podatkowych dla pracodawcy - niewystarczająca zachęta finansowa (przy wysokich zarobkach, ulga ZUS jest martwa a w razie ewentualnego zwrotu środków i tak obowiązuje oddanie 30% składki podstawowej) Page 7
Może więc tzw. program niekwalifikowany? Łatwiejszy we wdrożeniu Elastyczny Dopasowany do potrzeb danej organizacji Czy to jest rzeczywista alternatywa dla PPE? Page 8
Jak wyglądają grupowe plany emerytalne w Polsce? Plany emerytalne (zarówno PPE jak i tzw. plany pozaustawowe) od lat cieszą się niewielką popularnością Trudno o obiektywne dane rynkowe o ile pracodawcy prowadzący PPE mają obowiązki raportowe do KNF, o tyle tzw. plany pozaustawowe nie są nigdzie raportowane, nie istnieje ich urzędowy wykaz Kolejne informacje podaję na podstawie raportu Plany Emerytalne 2011 przygotowanego przez firmę MERCER Page 9
Plany Emerytalne 2011 raport MERCER W badaniu uczestniczyło 275 firm 24% firm posiadało zakładowy plan emerytalny PPE wybrało 55% firm, program pozaustawowy wybrało 48% (niektórzy pracodawcy prowadzą PPE dla wszystkich oraz plan pozaustawowy dla wybranych grup pracowników) Przy planach pozaustawowych najpopularniejsza jest umowa z funduszem inwestycyjnym (70% firm), następnie ubezpieczenie (26%), inne (9%) Page 10
Plany Emerytalne 2011 raport MERCER poziom satysfakcji wśród pracodawców (III i IV filar łącznie) Page 11
Plany Emerytalne 2011 raport MERCER kryteria wyboru firmy zarządzającej Page 12
Plany Emerytalne 2011 raport MERCER TFI Zakład ubezpieczeń PFE Rozważamy likwidację planu emerytalnego Wybralibyśmy tę samą formę planu emerytalnego Wybralibyśmy tę samą instytucję zarządzającą 0% 9,1% 0% 96% 66,7% 11,1% 80,8% 72,7% 100% Page 13
Podsumowanie PPE są nadal mało popularne wśród pracodawców i pracowników - jest coraz więcej ciekawych materiałów edukacyjnych na stronach internetowych KNF warto je wyeksponować III filar powinien stać się pełnoprawnym filarem systemu emerytalnego Trzeba mozolnie budować świadomość emerytalną tu powinno zaangażować się państwo, potrzebna jest szeroka kampania społeczna Warto rozważyć zmiany w obowiązujących przepisach i uelastycznić PPE Page 14