Przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego w Gimnazjum nr 37 Podstawa prawna 1) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. z 2015 poz. 843); 2) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 poz. 977 z późn. zm.); 3) 4 pkt.6wewnątrzszkolnych Zasad Oceniania Statutu Zespołu Szkół nr 18we Wrocławiu Cele przedmiotowego oceniania 1. Rozpoznawanie poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania; 2. informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz postępach w tym zakresie; 3. motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce; 4. udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju; 5. dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia. Przedmiot oceniania Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia obejmuje: 1. wiadomości- (stopień rozumienia i zapamiętania nabytych informacji) oraz korelowanie ich z wiedzą nabytą na innych przedmiotach; 2. umiejętności przedmiotowe (umiejętność poszukiwania wiedzy, umiejętność praktycznego działania, umiejętność komunikowania się) 3. postawy i wartości kształtowane w procesie dydaktycznym Zakres przedmiotowego oceniania 1. sformułowanie wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych; 2. ustalenie sposobów i form sprawdzających poziom zdobytej wiedzy i nabytych umiejętności i postaw a także częstotliwość ich występowania; 3. ustalenie kryteriów ocenienia bieżącego; 4. ustalanie ocen bieżących oraz ich wag; 5. ustalenie śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych (w szczególności wskazanie tych form sprawdzania wiedzy i umiejętności, które są niezbędne do otrzymania oceny pozytywnej) 1
6. ustalenie warunków i trybu uzyskana wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych; 7. ustalenie zasad informowania ucznia o poziomie jego wiedzy i postępach w nauce; 8. ustalenie zasad współpracy w zakresie pomocy w nauce i samodzielnego rozwoju ucznia (poprawy); Ad 1. Wymagania edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Wymagania edukacyjne 1. Słuchanie i mówienie Uczeń: rozumie słuchaną wypowiedź i odpowiednio do jej treści oraz sytuacji komunikacyjnej reaguje na nią, stosując językowe i pozajęzykowe środki wyrazu inicjuje i podtrzymuje rozmowę formułuje wypowiedzi o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym zabiera głos w dyskusji, formułuje własne sądy, aprobuje lub neguje czyjeś zdanie, podsumowuje dyskusję przestrzega reguł poprawności językowej przestrzega zasad kultury i etykiety językowej przekłada treści obrazowe na wypowiedzi ustne Wypowiada się na temat przeczytanych tekstów Odbiera ogólną intencję cudzej odpowiedzi poprawnie recytuje wiersze i fragmenty prozy 2. Czytanie. Odbiór tekstów literackich i innych tekstów kultury Uczeń: płynnie czyta na głos analizuje teksty literackie na poziomach: fonetycznym, leksykalnym, składniowym, znaczeniowym, kompozycyjnym dostrzega związki między utworem literackim a innymi tekstami kultury dostrzega i analizuje konteksty biograficzne, historyczne, filozoficzne, religijne, literackie, plastyczne, muzyczne i regionalne tekstów kultury dostrzega związek między formą a treścią utworu rozumie znaczenia dosłowne, przenośne i symboliczne obecne w tekstach kultury odróżnia prawdę od fikcji literackiej odróżnia realizm od fantastyki określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu rozróżnia podstawowe sposoby kreacji świata przedstawionego stawia i weryfikuje hipotezy dotyczące treści utworu rozpoznaje podstawowe formy podawcze: opis, opowiadanie, dialog, monolog 2
rozróżnia rodzaje i podstawowe gatunki literackie dostrzega w tekście manipulację ocenia wartość i wiarygodność tekstu sprawnie korzysta ze słowników i wydawnictw encyklopedycznych. 3. Pisanie Uczeń: pisze na temat, zgodnie z celem i formą wypowiedzi formułuje wypowiedź ze świadomością intencji pisze poprawnie pod względem kompozycyjnym, językowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym redaguje: notatkę (w różnych formach), rozprawkę, referat, streszczenie, list prywatny i oficjalny, opowiadanie, opis, charakterystykę, sprawozdanie, recenzję, życiorys, list motywacyjny, CV, artykuł prasowy, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, dedykacja, kartka z pamiętnika przygotowuje się na piśmie do wypowiedzi ustnej. 4. Sprawność medialna Uczeń: dostrzega i rozpoznaje podstawowe funkcje przekazu medialnego sprawnie korzysta z podstawowych form przekazu medialnego (prasa, radio, telewizja, internet) rozpoznaje podstawowe gatunki tekstu medialnego odróżnia fakty od opinii ocenia wartość i wiarygodność tekstu medialnego Kryteria ocen klasyfikacyjnych śródrocznych i rocznych Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: spełnia wszystkie wymagania jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykazuje się wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania przejawia twórcze myślenie samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela rozwija swoje uzdolnienia, wykonując dodatkowe zadania odnosi sukcesy w konkursach polonistycznych oraz aktywnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: systematycznie pracuje na lekcjach i w domu sprawnie posługuje się formami wypowiedzi przewidzianymi w programie nauczania na danym poziomie nauki w gimnazjum wykazuje się praktycznymi umiejętnościami językowymi, ortograficznymi, interpunkcyjnymi określonymi programe nauczania aktywnie uczestniczy w dyskusjach, przekonująco argumentując i przedstawiając swoje stanowisko; w wypowiedziach ustnych i pracach pisemnych trafnie posługuje się pojęciami teoretycznoliterackimi, językowymi i kulturowymi 3
czyta różnorodne teksty kultury (również spoza programu) i umie przedstawić ich problematykę i wartości artystyczne bardzo dobrze zna tematykę i problematykę omawianych lektur opanował bardzo dobrze materiał gramatyczny określony programem nauczania w danej klasie dba o kulturę słowa szczególnie starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń Ocenę dobrą trzymuje uczeń, który: stara się systematycznie pracować na zajęciach i w domu poprawnie posługuje się formami wypowiedzi przewidzianymi w programie nauczania buduje spójne wypowiedzi ustne, jasno przedstawiając swoje stanowisko korzysta z różnego rodzaju słowników zna dobrze treść wszystkich lektur wskazanych przez nauczyciela i potrafi krytycznie się do nich ustosunkować czynnie posługuje się pojęciami teoretycznoliterackimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych zna i właściwie stosuje wszystkie zasady ortograficzne oraz interpunkcyjne (dopuszczalna niewielka liczba błędów ) opanował dobrze materiał gramatyczny określony programem nauczania w danej klasie poprawnie recytuje wiersze i fragmenty prozy starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy i na bieżąco uzupełnia zeszyt ćwiczeń. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: zazwyczaj systematycznie pracuje zarówno w domu, jak i w szkole, a ewentualne braki stara się uzupełniać posługuje się wymaganymi formami wypowiedzi pisemnej poprawnie buduje krótkie wypowiedzi ustne próbuje brać udział w dyskusji zadawalająco zna treść lektur i tekstów kultury wskazanych przez nauczyciela w danym rok szkolnym zna podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie stosuje podstawowe zasady ortograficzne; opanował podstawowe wiadomości i umiejętności gramatyczne określone programem nauczania w danej klasie wygłasza z pamięci zadane utwory poetyckie lub fragmenty prozy. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: nie spełnia wymagań na ocenę dostateczną, jednak samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela stara się wyrównać braki zna główne wyróżniki form wypowiedzi pisemnych objętych programem nauczania i próbuje je poprawnie redagować buduje przy pomocy nauczyciela krótkie spójne wypowiedzi na zadany temat 4
zna treść omawianych lektur i tekstów kultury wskazanych przez nauczyciela w danym roku szkolnym opanował najważniejsze wiadomości i umiejętności gramatyczne określone programem nauczania w danej klasie Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: w zakresie swoich kompetencji polonistycznych nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą nie jest w stanie i nie próbuje wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności brak wiedzy i umiejętności wyklucza osiągnięcia nawet minimalnego postępu i uniemożliwia mu edukację na wyższym poziomie uczeń nie podejmuje żadnych starań w celu poprawienia ocen, nie uzupełnia w wyznaczonych terminach braków programowych. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne oceny dla klasy I, II, III są do wgladu u naczyciela jezyka polskiego. Nie przewiduje się pod koniec semestru i roku szkolnego zaliczania, poprawiania czy zdawania materiału. Wyniki egzaminu gimnazjalnego nie decydują o ocenie końcowej z języka polskiego. Ad.2 Sposoby i formy sprawdzania osiągnięć uczniów Obowiązkowe formy pracy ucznia, które podlegają ocenianiu: Minimalna Formy sprawdzeń liczba sprawdzeń w semestrze Raz w miesiącu 4 Prace klasowe, sprawdziany (mające różną formę) Punktacja Max. Próbny egzamin gimnazjalny (w klasach trzecich) Według ustaleń nauczyciela 15-40 Sprawdziany z treści lektury 2 Prace dodatkowe 5-40 2 Kartkówki 10-25 1 Dyktanda 10-20 2 Zadania domowe wymagające różnego nakładu pracy 2 do 20 1 Sposób prowadzenia i zawartość zeszytu 15 1 Głośne czytanie 1-10 1 na rok Recytacja 10-25 1 Odpowiedzi ustne 2-15 1 Sposób prowadzenia i zawartość zeszytu ćwiczeń 1-10 za poszczególne zadania 5
1 w cyklu Projekt Do 30 1 Konkursy szkolne i międzyszkolne 5-30 Nauczyciel decyduje o tym, które formy są obowiązkowe w danym semestrze. Uczeń może również otrzymać punkty za aktywność i pracę na lekcji. Niewykonywanie zadań i poleceń nauczyciela w czasie lekcji skutkuje wystawieniem 0 punktów za pracę na lekcji (0/5 p.) Punkty takie może otrzymać również uczeń, który zgłosił nieprzygotowanie na początku lekcji. Za aktywność i pracę na lekcji uczeń może otrzymać: - plusy; dwa plusy to 1 punkt (1/0) - punkty; jeżeli uczeń wyróżnia się na lekcji wiedzą i umiejętnościami. Uczeń za aktywność może otrzymać w semestrze maksymalnie 25 punktów. Krótkie odpowiedzi pisemne, tzw. kartkówki mogą obejmować materiał z trzech ostatnich lekcji lub ostatniego zagadnienia i nie wymagają wcześniejszego zapowiadania. Zwolnieni z kartkówki są uczniowie, którzy na początku lekcji zgłosili nieprzygotowanie. Omówienie lektury może rozpocząć się przeprowadzeniem niezapowiedzianej kartkówki ze znajomości treści lektury. Nauczyciel podaje termin pracy klasowej i sprawdzianu z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Prace klasowe i sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń jest nieobecny w szkole w dniu sprawdzianu, powinien go napisać na konsultacjach w ciągu 2 tygodni w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Jeżeli tego nie zrobi, nauczyciel wystawia 0 punktów z tego sprawdzianu. Nieobecność nieusprawiedliwiona na sprawdzianie skutkuje postawieniem 0 punktów bez możliwości poprawy. Jeżeli praca ucznia jest niesamodzielna, otrzymuje on 0 punktów za tę formę pracy, bez możliwości poprawienia. Uczeń ma prawo (na konsultacjach, w ciągu dwóch tygodni od oddania sprawdzonej pracy) poprawić każdą wybraną przez siebie formę sprawdzenia wiadomości i umiejętności w semestrze. Termin poprawy musi być wcześniej uzgodniony z nauczycielem. W ciągu semestru maksymalnie trzy oceny poprawione mogą zostać anulowane. Nieoddanie zadania domowego w wyznaczonym terminie jest równoznaczne z jego brakiem. Uczeń otrzymuje 0 punktów. W wyjątkowych sytuacjach (choroba ucznia, wypadki losowe itp.) nauczyciel może przyjąć pracę po upływie wyznaczonego terminu. Uczeń może poprawić 0 punktów za brak zadania domowego, oddając do oceny zadanie nie później niż na pierwszej lub drugiej kolejnej lekcji języka polskiego. Uczeń może otrzymać dodatkowe punkty (od 5 do 30) za udział w konkursach szkolnych i międzyszkolnych oraz projektach. Liczbę punktów za tę formę pracy ucznia ustala nauczyciel, biorąc pod uwagę wkład pracy ucznia w przygotowanie do konkursu, zdobyte miejsce, rangę konkursu. Uczeń może zdobyć dodatkowe punkty, wykonując zadania nadobowiązkowe. Temat, sposób realizacji, termin oddania pracy ustala nauczyciel. Uczeń nie otrzyma punktów za nadobowiązkowe formy, jeżeli nie odda pracy w wyznaczonym terminie. Na lekcjach języka polskiego uczeń ma obowiązek posiadać zeszyt, podręcznik, zeszyt ćwiczeń, tekst omawianej aktualnie lektury, Jeżeli tego nie posiada, jest to równoznaczne z nieprzygotowaniem do lekcji. 6
Nauczyciel odnotowuje braki podręcznika lub lektury. Trzeci brak powoduje wpisanie 0 punktów (0/2). Uczeń pięć razy w semestrze może zgłosić nieprzygotowanie. Każde następne nieprzygotowanie i następny brak zadania to 0 punktów. Nieprzygotowanie należy zgłaszać podczas sprawdzania obecności, chyba że poszczególni nauczyciele ustalą inny tryb zgłaszania nieprzygotowań i braków zadań domowych. Z prawa do nieprzygotowania uczeń nie może skorzystać na lekcjach, na których nauczyciel wcześniej zaplanował i zapowiedział sprawdzian, pracę klasową, kartkówkę z treści lektury, recytację wiersza, lekcję powtórzeniową. Jeżeli uczeń był nieobecny na co najmniej 5 lekcjach języka polskiego (i są to nieobecności usprawiedliwione), to powinien o tym na początku zajęć poinformować nauczyciela. Uczeń w tym przypadku nie ponosi żadnych konsekwencji związanych z nieprzygotowaniem do zajęć. Uczeń powinien jednak w wyznaczonym przez nauczyciela terminie uzupełnić zaległości. Nauczyciel powinien sprawdzić prace pisemne w ciągu dwóch tygodni. Ad.3 Kryteria oceniania Uczniowie powinni znać kryteria wystawiania oceny przed przystąpieniem do ocenianego działania..kryteria oceny prac pisemnych: zrozumienie i sposób realizacji tematu zawartość merytoryczna znajomość danej formy wypowiedzi kompozycja styl poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna zapis Prace pisemne sprawdzane są według szczegółowych kryteriów opracowanych dla poszczególnych form wypowiedzi. Wykorzystywane są też kryteria przygotowane przez CKE na potrzeby egzaminu gimnazjalnego Kryteria oceny wypowiedzi ustnych zgodność z tematem spójność i logiczne uporządkowanie wypowiedzi rozwinięcie wypowiedzi w ramach określonej koncepcji ucznia wyraźne mówienie przestrzeganie poprawności językowej Kryteria oceny recytacji: opanowanie pamięciowe tekstu dykcja, artykulacja tempo recytacji (dostosowanie do sytuacji lirycznej) siła i barwa głosu wyrazistość, ekspresja, nastrój postawa, mimika 7
Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń kompletność notatek, ich zawartość -zgodna ze wskazówkami nauczyciela estetyka zapisu. Zeszyt przedmiotowy jest odzwierciedleniem pracy ucznia i w każdej chwili jest do wglądu nauczyciela. Prace domowe i notatki sprawdzane są pod kątem poprawności merytorycznej, językowej oraz poprawności zapisu. W przypadku nieczytelnego, nieestetycznego pisma lub dużej ilości błędów ortograficznych, nieznajdujących uzasadnienia psychologicznego (dysleksja, dysgrafia), nauczyciel może zlecić uczniowi ponowne przepisanie notatki, ćwiczenia itp. Jeżeli uczeń był nieobecny na zajęciach języka polskiego, to ma obowiązek uzupełnić notatki w zeszycie i zeszycie ćwiczeń. W przypadku nieuzupełnienia braków uczeń otrzymuje 0 pkt. Uczeń powinien sam zgłosić nauczycielowi nadrobienie braków. Kryteria oceny prac twórczych (np. plakat) sposób zaplanowania pracy samodzielność wartość merytoryczna umiejętność prezentacji wyników oryginalność, pomysłowość estetyka wykonania możliwości ucznia. Kryteria oceny działań związanych z zastosowaniem wiedzy w praktyce znajomość i rozumienie omawianych na lekcjach zagadnień umiejętne przekształcanie zdobytych wiadomości tworzenie nowych rozwiązań na podstawie już znanych stosowanie zdobytych wiadomości i umiejętności w sytuacjach typowych i nietypowych (nowych) korzystanie z różnych źródeł informacji oryginalność rozwiązania. Ad.5. Ustalenie śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Na początku każdego roku szkolnego nauczyciele zapoznają uczniów z zakresem wymagań oraz systemem oceniania na lekcjach języka polskiego. W trakcie semestru osiągnięcia uczniów mierzone są w skali punktowej. Na koniec semestru osiągnięcia ucznia wyrażone są procentowo i tradycyjnie oceną szkolną. Ocena semestralna ucznia obliczana jest według wzoru: Liczba punktów zdobytych na lekcjach w I semestrze X 100% Liczba punktów możliwych do zdobycia w I semestrze Semestralna ocena ucznia ustalana jest według następujących kryteriów: Wynik semestralny w procentach Ocena szkolna ucznia 95% i więcej Celująca 80% i więcej Bardzo dobra 65% i więcej Dobra 50% i więcej Dostateczna 35% i więcej Dopuszczająca 8
Poniżej 35% niedostateczna Ad.6 Warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych Uczeń ma prawo ubiegać się o wyższą niż przewidywana ocenę klasyfikacyjną roczną z języka polskiego Uzyskanie zgody na podwyższenie oceny klasyfikacyjnej ucznia jest możliwe po spełnieniu następujących warunków: 1) wszystkie nieobecności ucznia z języka polskiego są usprawiedliwione; 2) nieobecności ucznia na zajęciach z przedmiotu, z którego ubiega się on o ocenę wyższą, nie przekraczają 30%; 3) uczeń systematycznie starał się poprawiać oceny bieżące niższe niż ta, o którą się ubiega 4) uczeń systematyczne pracował na lekcji i odrabiał zadania domowe oraz prowadził zeszyt przedmiotowy oraz na bieżąco uzupełniał zeszyt ćwiczeń. Ad. 7 Zasady informowania ucznia o poziomie jego wiedzy i postępach w nauce Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (opiekunów). Oceny są wystawiane według ustalonych kryteriów. O uzyskanych ocenach uczeń jest informowany na bieżąco. Wszystkie oceny systematycznie są wpisywane do dziennika. Sprawdzone i ocenione prace klasowe oraz sprawdziany uczeń i jego rodzice (opiekunowie) otrzymują do wglądu na zasadach WSO. Na prośbę ucznia lub jego rodzica (opiekuna) nauczyciel, ustalając ocenę, powinien ją uzasadnić. Ad.8 Zasady współpracy w zakresie pomocy w nauce i samodzielnego rozwoju ucznia Procedury dostosowywania warunków pracy z uczniami na języku polskim zgodnie z opinią poradni psychologiczno pedagogicznej. Na języku polskim nauczyciele dostosowują wymagania do zaleceń poradni psychologiczno pedagogicznej. Formy pomocy: Uczniowie z dysleksją: nie ocenia się głośnego czytania ucznia przy całej klasie, umiejętność tę w miarę możliwości sprawdza nauczyciel indywidualnie nieodpytywanie z czytania na głos bez zgody ucznia kontrolowanie stopnia zrozumienia samodzielnie czytanych przez ucznia poleceń w miarę możliwości wydłużenie czasu pracy na sprawdzianach czy kartkówkach lub przygotowywanie dla tych uczniów mniejszej liczby zadań z zakresu sprawdzania umiejętności czytania ze zrozumieniem zachęcanie do korzystania z książek,,mówionych Uczniowie z dysortografią: przy sprawdzaniu poprawności ortograficznej zaznaczanie wyrazów zapisanych błędnie bez wskazywania konkretnego błędu, aby uczeń sam mógł go znaleźć 9
przekazywanie uczniom czytelnej informacji o sposobie poprawy błędów nieomawianie błędów ucznia wobec całej klasy ocenianie wypracowania przede wszystkim pod względem zawartości merytorycznej, z zastosowaniem kryteriów obowiązujących przy egzaminach gimnazjalnych umożliwienie uczniom poprawy dyktanda na konsultacjach indywidualnych Uczniowie z dysgrafią: umożliwienie uczniom pisania prac domowych na komputerze nieocenianie za estetykę zapisu Należy pamiętać, że wyżej wymienione specyficzne trudności w uczeniu się nie zwalniają ucznia z obowiązku przygotowywania się do lekcji na bieżąco, estetycznego prowadzenia zeszytu i uzupełniania braków. Uczeń może zostać zobowiązany przez nauczyciela przedmiotu do uczestniczenia w zajęciach dodatkowych lub konsultacjach. W sprawach nieuregulowanych niniejszych Przedmiotowych Zasadach Oceniania mają zastosowanie przepisy Wewnątrzszkolnych Zasad Oceniania, Zespołu Szkół nr 18 we Wrocławiu. 10