2 TWÓJ KOD do elektronicznego zeszytu ćwiczeń ZNAJDUJE SIĘ W ŚRODKU
Spis tre ci * O zeszycie wicze... 4 I. Energia mechaniczna 1. Praca... 6 2. Moc... 8 3. Maszyny proste... 10 4. Energia potencjalna grawitacji.. 12 5. Energia kinetyczna... 14 6. Zasada zachowania energii... 16 II. Ciep o jako forma przekazywania energii 7. Temperatura... 20 8. Przekazywanie energii wewn trznej... 22 9. Ciep o w a ciwe... 24 10. Ciep o a praca. Zmiany energii wewn trznej... 26 11. Energia wewn trzna i zmiany stanów skupienia... 29 III. Ruch i si y 12. Ruch jednostajny prostoliniowy... 32 13. Bezw adno cia... 34 14. Pierwsza zasada dynamiki... 36 15. Opory ruchu. Tarcie... 38 16. Ruch zmienny prostoliniowy. Przyspieszenie... 41 17. Ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy... 44 18. Druga zasada dynamiki... 47 19. Spadanie swobodne... 49 20. Ruch jednostajnie opó niony prostoliniowy... 51 21. Trzecia zasada dynamiki... 53 * IV. Drgania i fale mechaniczne 22. Ruch drgaj cy... 56 23. Drgania swobodne... 58 24. Przemiany energii podczas drga... 60 25. Drgania wymuszone i rezonans... 62 26. Powstawanie fal w o rodkach materialnych... 64 27. Zjawiska falowe... 66 28. Fale d wi kowe... 68 29. Cechy d wi ków... 70 30. Ultrad wi ki i infrad wi ki... 72 31. Instrumenty muzyczne... 74 V. Optyka 32. ród a wiat a... 78 33. Za mienia... 80 34. Odbicie wiat a... 82 35. Zwierciad a wkl s e i wypuk e.. 84 36. Konstrukcja obrazów w zwierciad ach kulistych... 86 37. Za amanie wiat a... 88 38. Zjawisko ca kowitego wewn trznego odbicia... 90 39. Rozszczepienie wiat a... 92 40. Soczewki... 94 41. Konstrukcja obrazów wytworzonych przez soczewki.. 96 42. Budowa i dzia anie oka... 98 * Gwiazdk oznaczono lekcje nadobowi zkowe
O zeszycie ćwiczeń Ten zeszyt, podobnie jak podręcznik, jest podzielony na pięć rozdziałów każdy z nich zaczyna się barwną stroną działową. Kolejny numer i tytuł lekcji taki sam jak w podręczniku Oznaczenie lekcji, również w elektronicznym zeszycie ćwiczeń Dobrze widoczne polecenia do lekcji 16 Ruch zmienny prostoliniowy. Przyspieszenie 1. Wskaż wszystkie prawdziwe zdania. A. Przyspieszenie poruszających się ciał mierzymy w m/s 2. B. Przyspieszenie obliczamy ze wzoru. C. W ruchu opóźnionym przyspieszenie ma wartość różną od zera. D. Jeżeli przyspieszenie samochodu jest równe zeru, to pojazd na pewno spoczywa. 2. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. 3. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. I II III 4. Po analizie wykresu oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. t t t t t (s) Zadania typu egzaminacyjnego, skutecznie sprawdzające wiedzę i umiejętności Z wykresu przedstawionego powyżej można odczytać, że A. cały ruch autobusu trwał 14 sekund. B. opóźnienie autobusu wynosiło 2,5 m/s 2. C. autobus przyspieszał przez 10 sekund ruchu. D. wartość przyspieszenia była największa w drugiej fazie ruchu. 4. Na rysunku poniżej przedstawiono hamujący samochód. Zaznaczono działające na niego siły i prędkość samochodu. Wskaż wszystkie prawdziwe zdania. A. Na rycinie jest siłą reakcji, a to ciężar samochodu. B. Na rycinie jest siłą reakcji, a to siła oporu. C. Na rycinie jest ciężarem samochodu, a to siła oporu. D. Na rycinie jest siłą oporu, a to siła reakcji. 5. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Jeśli na ciało działa stała niezrównoważona siła, to jego A / B. Jeśli siła wypadkowa działająca na ciało jest zgodna z kierunkiem wektora prędkości, ale ma zwrot do niego przeciwny, to ruch ciała jest prostoliniowy jednostajnie C / D. Jeśli wartość wypadkowej siły powodującej hamowanie nie ulega zmianie, to E / F maleje jednostajnie. A. prędkość jest stała B. przyspieszenie jest stałe Notatki C. przyspieszony D. opóźniony E. prędkość F. przyspieszenie 41 1. Stalowa kulka opada ruchem jednostajnie przyspieszonym w pionowo ustawionej rurce wypełnionej gliceryną. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Wektory sił działające na kulkę poprawnie przedstawiono na rysunku oznaczonym numerem A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. 2. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. 21 Trzecia zasada dynamiki 1 2 3 4 3. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Na stole stoi szklanka z wodą. Jeżeli oznaczymy F c siła ciężkości, F n siła nacisku i F r siła reakcji, to siły te są przyłożone A. F c do szklanki F n do stołu F r do szklanki B. F c do szklanki F n do szklanki F r do szklanki C. F c do stołu F n do stołu F r do stołu D. F c do stołu F n do szklanki F r do stołu 42 Rysunki niezbędne do wykonania polecenia 52 53 Kolejno ponumerowane strony zeszytu Oznaczenie stopnia trudności zadania: łatwe średnio trudne trudne. 4
2 Moc 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Moc to wielko zyczna okre laj ca szybko wykonywania pracy. Moc mo emy wyra a w d ulach na sekund lub w watach. Dawn jednostk mocy, u ywan jeszcze dzisiaj, jest ko mechaniczny. 2. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Alpinista podczas wspinaczki, która trwała 2 minuty, wykonał pracę równą 12 kj. Średnia moc alpinisty jest równa A. 10 W B. 100 W C. 1000 W D. 6000 W 3. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Moc obliczamy jako iloraz pracy i czasu, w którym ta praca zosta a wykonana. Jeden megawat to inaczej milion watów. Je li okre lon prac wykonamy w czasie cztery razy krótszym, to moc potrzebna do jej wykonania b dzie dwa razy wi ksza. 8
Moc 4. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Im większa praca wykonana przez urządzenie w tym samym czasie, tym jego moc jest A / B. Moc urządzenia obliczamy, korzystając ze wzoru C / D. Podniesienie ciężkiego elementu przy użyciu dźwigu z silnikiem o małej mocy wymaga E / F czasu działania dźwigu. A. większa B. mniejsza C. D. E. długiego F. krótkiego 5. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Dźwig podniósł w ciągu 15 sekund betonowy element o masie 200 kg na wysokość 30 m. Moc dźwigu jest w przybliżeniu równa A. 40 W B. 400 W C. 4000 W D. 40 000 W Notatki 9
10 Ciep o a praca. Zmiany energii wewn trznej 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Ciep o to forma energii, która mo e by przekazywana mi dzy dwoma cia ami. Je li zetkniemy dwa cia a, które maj jednakowe temperatury, to nast pi mi dzy nimi samorzutny przep yw ciep a. Po dostarczeniu ciep a do metalowego pr ta mo e on wykona prac mechaniczn. 2. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Samorzutnie rozprężający się gaz wykonuje pracę, a jego energia wew nętrz na A / B. Działanie silnika cieplnego C / D różnicy temperatur źródła ciepła i otoczenia. Podczas spalania benzyny w silniku spalinowym ciepło, powstające podczas spalania benzyny, zamienia się E / F na pracę. A. rośnie B. maleje C. wymaga D. nie wymaga E. całkowicie F. częściowo 3. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. Zmianę energii wewnętrznej metalowego klocka można osiągnąć przez A. podgrzanie klocka palnikiem. B. dostarczenie do niego ciepła. C. ochłodzenie klocka w zimnej wodzie. D. wykonanie nad nim pracy mechanicznej. 26
Ciep o a praca. Zmiany energii wewn trznej 3. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. Zamiana pracy na energię wewnętrzną następuje podczas A. wiercenia otworu w desce. B. pocierania gumki o kartkę. C. zginania metalowego pręta. D. kucia metalowego elementu młotkiem. 27
17 Ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy 1. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. A / B obliczamy jak pole powierzchni pod wykresem v(t). W ruchu jednostajnie przyspieszonym bez prędkości początkowej drogę obliczamy ze wzoru C / D. Jeżeli w ciągu 10 s ruchu prostoliniowego wartość prędkości samochodu wzrosła od 0 m/s do 20 m/s, to przebyło ono drogę E / F. A. Drogę przebytą przez ciało C. E. s = 100 m B. Wartość przyspieszenia ciała D. F. s = 200 m 2. Podczas prób szybkości samochód ruszył z miejsca ze stałym przyspieszeniem o wartości 1 m/s 2 i poruszał się tak przez pewien czas. Podczas drugiej próby przeprowadzonej w tym samym przedziale czasu wartość przyspieszenia była dwa razy większa. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Wartości prędkości końcowych v 1 i v 2 oraz przebyte drogi s 1 i s 2 spełniają związki A. v 2 = 2 v 1 i s 2 = 2 s 1 B. v 2 = 2 v 1 i s 2 = 4 s 1 C. v 2 = 4 v 1 i s 2 = 2 s 1 D. v 2 = 4 v 1 i s 2 = 4 s 1 44
Ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy 3. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. 30 27 24 21 18 15 12 9 6 3 0 1 2 3 4 5 t (s) Po analizie wykresu v(t) zamieszczonego powyżej możemy powiedzieć, że A. torem ruchu ciała jest linia prosta. B. wartość prędkości końcowej jest równa 30 m/s. C. wartość przyspieszenia w tym ruchu nie ulega zmianie. D. w ciągu 2 sekund ruchu wartość prędkości wzrasta o 12 m/s. 4. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Analizujemy ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony z prędkością początkową równą zero. Ciało w kolejnych sekundach ruchu przebywa odcinki drogi, które pozostają do siebie w proporcji takiej, jak A / B. Długość przebytej drogi jest proporcjonalna do C / D czasu. Przyrost prędkości w kolejnych sekundach ruchu E / F. A. kolejne liczby nieparzyste B. kolejne liczby parzyste C. czasu D. kwadratu czasu E. nie ulega zmianie F. ulega zmianie 45
28 Fale d wi kowe 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. D wi ki odbierane przez nasz zmys s uchu to fale mechaniczne. Fale d wi kowe mog rozchodzi si tylko w o rodkach spr ystych. Ka de ród o d wi ku wywo uje drgania wymuszone w o rodku spr ystym. 2. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Prędkość dźwięku A / B od sprężystości ośrodka. Podczas drgania ciała w ośrodku C / D okresowe zmiany ciśnienia. Fala dźwiękowa E / F. A. zależy B. nie zależy C. powstają D. nie powstają E. przenosi energię F. nie przenosi energii 3. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Fale d wi kowe mog rozchodzi si w pró ni. Pr dko rozchodzenia si fal d wi kowych zale y od g sto ci powietrza. Cz owiek s yszy d wi ki o cz stotliwo ci 25 khz. 68
Fale d wi kowe 4. Wskaż poprawne dokończenie zdania. ci nienie akustyczne (Pa) 0,5 0 0,5 2 4 6 8 t (ms) Na podstawie wykresu przedstawiającego drgania kamertonu możemy stwierdzić, że okres drgań jest równy A. 1,25 ms B. 2,5 ms C. 5 ms D. 10 ms 5. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Jeżeli w czasie burzy między błyskiem a grzmotem upłynął czas równy 2 s, to wiedząc, że prędkość dźwięku wynosi 340 m/s, możemy obliczyć, że odległość, w jakiej uderzył piorun, jest w przybliżeniu równa A. 340 m B. 680 m C. 3400 m D. 6800 m 69
40 Soczewki 1. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. Ogniskowa soczewki skupiającej zależy od A. kształtu soczewki. B. średnicy soczewki. C. materiału, z którego wykonano soczewkę. D. rodzaju ośrodka, w którym umieszczono soczewkę. 2. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Szklana soczewka rozpraszaj ca jest zawsze cie sza w rodku ni na brzegach. Równoleg a wi zka wiat a po przej ciu przez soczewk skupiaj c, na drodze do jej ogniska b dzie wi zk zbie n. Rozbie na wi zka wiat a skierowana na soczewk rozpraszaj c zawsze b dzie wi zk równoleg. 3. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Na rysunku przedstawiono bieg promieni światła przez dwie soczewki skupiające oznaczone a i b. O ogniskowych tych soczewek i zdolnościach skupiających możemy powiedzieć, że a b F F A. f a > f b oraz Z a > Z b. B. f a > f b oraz Z a < Z b. C. f a < f b oraz Z a > Z b. D. f a < f b oraz Z a < Z b. 94
Soczewki 4. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Długość ogniskowej soczewki skupiającej ma wartość 20 cm. Jej zdolność skupiająca jest równa A. 20 dioptrii. B. 5 dioptrii. C. 1/5 dioptrii. D. 1/20 dioptrii. 5. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Pęcherzyk powietrza w wodzie zachowuje się tak jak soczewka A / B. Kropla wody zawieszona na krawędzi liścia C / D promienie słoneczne. Zdolność skupiająca szklanej soczewki dwuwypukłej po zanurzeniu jej w wodzie (woda ma mniejszą gęstość optyczną niż szkło) będzie E / F. A. skupiająca B. rozpraszająca C. skupia D. rozprasza E. dodatnia F. ujemna Notatki 95
Nowa przygoda w nauce fizyki Wejdź na www.wsipnet.pl i skorzystaj z elektronicznej wersji swojego zeszytu ćwiczeń. Skutecznie przygotujesz się do kartkówek, sprawdzianów i egzaminu gimnazjalnego. Rozwiążesz ćwiczenia samodzielnie, a system od razu poda ci wynik. Dowiesz się, co robisz dobrze, a co jeszcze musisz powtórzyć. I to wszystko przy komputerze, online, tak jak lubisz. wsipnet pl dobry sposób na egzamin PRZYDA CI SIĘ TAKŻE Dziennik badawczy, dzięki któremu poznasz zjawiska i pojęcia fizyczne poprzez eksperymenty i codzienne obserwacje. WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE wsip.pl infolinia: 800 220 555