Podstawowe pozycje dłoni

Transkrypt

1 Rozdział 2. Kinezjetyka, czyli mowa ciała Zapamiętaj Mężczyznę przedstawiasz kobiecie. Młodszego przedstawiasz starszemu. Nowego pracownika przedstawia szef. Przedstawiając osobę, dodaj kilka słów o niej czym się zajmuje lub interesuje. Wchodzącego do pomieszczenia przedstawiasz zebranym. Przedstawiając się innym, nie podawaj swojego tytułu. Dobrze pamiętać o opisanych tu podstawowych zasadach savoir-vivre u. To również tak ważny element komunikacji niewerbalnej, jak właściwe interpretowanie mowy ciała. Podstawowe pozycje dłoni Zanim poznasz znaczenie kluczowych gestów, musisz dowiedzieć się co nieco na temat pozycji, jakie mogą przyjmować dłonie. Wbrew pozorom może to sprawić ogromną różnicę w interpretacji. Na wielu szkoleniach zauważyłam, że najtrudniej jest się nauczyć stać z rękami wzdłuż ciała. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego ramiona się zginają, zamiast zwisać swobodnie? Ponieważ zaciskanie i składanie rąk może stanowić swego rodzaju barierę ochronną i lepiej się czujesz, gdy możesz się choć trochę zasłonić. Poza tym wielu osobom wydaje się, że taka postawa źle wygląda. Otóż nie. Wygląda bardzo schludnie i przyzwoicie, zwłaszcza gdy jesteś w większym gronie i tylko przysłuchujesz się pozostałym. Dłonie są ci potrzebne dopiero, kiedy zaczynasz mówić pomagają ci wówczas lepiej wyrazić myśli. Co w takim razie robić z rękoma, gdy masz coś dłuższego do zreferowania? Wtedy zaczynają one swój taniec w powietrzu, czy tego chcesz, czy nie. Trzeba wprawy i treningu, aby nauczyć się je kontrolować. 47

2 Komunikacja niewerbalna Znasz już gest otwartych dłoni, który świadczy o uczciwości i lojalności, zatem nie będę po raz kolejny go omawiać. 2. Otwarte dłonie. Stojąc lub siedząc, masz możliwość pokazać rozmówcy, że jesteś szczery. Dłonie skierowane wnętrzem do góry mogą świadczyć o tym, że mówisz prawdę. Jeśli dodatkowo przechylisz lekko głowę, twój rozmówca z pewnością ci uwierzy. Aby nie pokazywać nieustannie wewnętrznej strony rąk, po wykonaniu tego gestu można ułożyć dłonie wewnętrzną stroną do siebie i trzymać równolegle do podłoża na wysokości talii (fot. na s. 49). Niewątpliwie przy omawianiu pozycji dłoni trzeba wspomnieć o gestach ostrych i okrągłych. Gesty ostre powstają, gdy osoba podczas mówienia wykonuje pionowe lub poziome dynamiczne ruchy w celu podkreślenia wypowiadanych słów. Typowe są w sytuacji niezgody lub 48

3 Rozdział 2. Kinezjetyka, czyli mowa ciała ostrej wymiany zdań, stąd na twarzy osoby stosującej je często widać napięcie, a w głosie słychać oburzenie bądź zdenerwowanie. Gesty te nierzadko można zauważyć u osób impulsywnych albo takich, które muszą podejmować kluczowe decyzje za innych (wtedy mogą być odebrane jako nakaz wykonania danego polecenia). Dodatkowo gesty te wzmacniają komunikaty werbalne (podkreślają kluczowe elementy wypowiedzi). 3. Dłonie złożone wewnętrzną stroną do siebie. Ten gest pozwala łatwo przejść do pozycji otwartych dłoni. Poza tym sylwetka wygląda schludnie, dzięki czemu możesz być pozytywnie odebrany przez rozmówcę. 49

4 Komunikacja niewerbalna Pozytywnie przez rozmówcę są odbierane gesty okrągłe. Są one łagodne polegają na kreśleniu w powietrzu kolistych ruchów, które często mają na celu zobrazowanie tego, co się mówi. Dłonie co jakiś czas pokazują swoje wnętrze. Towarzysząca im mimika jest zwykle neutralna. Dłonie mogą również wzmacniać wypowiedź poprzez wyprostowanie kciuka. Podkreślając jakieś ważne słowa lub wymieniając jakieś elementy, używa się wówczas palca nacisku, który jest jednocześnie symbo- 4. Gest wzmocnienia. W tym przypadku towarzyszy mu uśmiech, dzięki czemu cała sylwetka sprawia wrażenie pozytywnej. Negatywna mimika (smutek, złość) i podniesiony ton sprawią, że osoba wykonująca taki gest wyda się agresywna i zostanie odebrana nieprzychylnie. 50

5 Rozdział 2. Kinezjetyka, czyli mowa ciała lem władzy, siły i dominacji. Przypomina to popularny znak OK. Jeśli mimika pozbawiona jest szczególnych emocji lub opiera się na delikatnym uśmiechu, gest ma wydźwięk pozytywny. Jeśli jednak twarz wyraża złość lub pogardę, gest zmienia swój sens. W rozmowach często można zaobserwować gest wypychania (oponowania). Polega on na hamowaniu ręką niechcianych słów. Podobnie jak w przypadku gestu wzmocnienia, interpretacja zależy od mimiki: może być on odbierany dobrze (nawet humorystycznie) lub negatywnie. 5. Gest wypychania. Jeśli nie chcesz się z czymś zgodzić, twoja dłoń odpycha w powietrzu słowa (przy czym ruch rąk poprzedza słowa). Jeśli ktoś mówi, że się z tobą zgadza, ale używa tego gestu, to najprawdopodobniej kłamie. Jeśli natomiast z uśmiechem informuje cię, że ma inne zdanie w poruszanej kwestii i podkreśla to gestem wypychania, mówi prawdę. 51

6 Komunikacja niewerbalna Oto podstawowe pozycje dłoni. W dalszej części rozdziału poznasz znaczenie najważniejszych gestów. Znaczenie poszczególnych gestów Dłonie założone wewnętrzną stroną do siebie to bardzo elastyczny gest pozwalający na dalsze ruchy dłoni. Sprawia on, że język ciała jest naturalny i swobodny. Z takiego układu rąk może się wyłonić gest wyłuszczenia (fot. na s. 201). Ręce rozdzielają się, by czubki palców jednej dłoni mogły złączyć się ze sobą, tworząc stożek na wybrane słowo lub podkreślenie znaczenia jakiejś wypowiedzi. Gest ten powoduje zatem wyłuszczenie ważnych informacji. Stosując go podczas wypowiedzi, zwracasz szczególną uwagę na wybrane przez siebie słowa. Możesz też dzięki niemu sprawić, że zaznaczysz ważne słowa bez powtarzania ich werbalnie. Z pozycji otwartej, którą często stosuje się podczas konwersacji, łatwo przechodzi się do koszyczka. Istnieją różne opinie na temat tego gestu, choć głównie odczytuje się go jako sygnał frustracji i wrogiego nastawienia. Niezwykle ważny jest tu jednak kontekst często takie ułożenie dłoni oznacza bowiem po prostu zdenerwowanie i stres. Łatwo to odróżnić. Wrogie nastawienie kojarzy się z atakiem i agresją. Jeśli ktoś tak silnie ściska palce, że prawie sinieją, do tego podnosi głos i zaczyna narzucać swoje zdanie, to rzeczywiście możemy mieć do czynienia z wrogim nastawieniem. Gdy jednak składa ręce w koszyczek w pozycji stojącej na wysokości krocza lub klatki piersiowej, ale nie zaciska dłoni, to tak uzewnętrznia swoje napięcie. Jeszcze inaczej ten gest interpretuje się w pozycji siedzącej. Otóż kiedy dłonie łączą się na blacie i są luźno połączone w koszyczek, to wyrażają mniejszą frustrację niż dłonie splecione na wysokości twarzy. Średnio zaciśnięte dłonie wskazują stres. Ważne jest zatem, by zwracać szczególną uwagę na to, co jest w danej chwili mówione, i analizować jednocześnie gesty oraz słowa (w pewnych sytuacjach, jeśli palce są luźno złączone, koszyczek może być oznaką opanowania!). 52

7 Rozdział 2. Kinezjetyka, czyli mowa ciała Zapamiętaj Koszyczek zaciśnięty mocno: bezradność, frustracja, zdenerwowanie, a nawet agresja. Koszyczek zaciśnięty średnio: stres i niepewność. Koszyczek z luźno złożonych palców: panowanie nad emocjami. 6. Koszyczek. Luźno złożone dłonie nie oznaczają postawy zamkniętej. W takiej pozycji często możesz usiąść, gdy słuchasz kogoś z uwagą. 53

8 Komunikacja niewerbalna Bardzo popularnym gestem jest wieża (zwana także piramidką). Odkąd rozpowszechniła się informacja, że oznacza osobę kompetentną, pewną siebie, mającą wysokie poczucie własnej wartości, coraz częściej była używana przez osoby występujące publicznie polityków, dziennikarzy, nawet celebrytów. W pewnym momencie, oglądając telewizję, trudno było znaleźć program informacyjny lub publicystyczny, w którym nie występowałaby osoba przyjmująca tę właśnie pozę. Gest ten bardzo spodobał się Angeli Merkel, co szybko zauważyli internauci i skomentowali lawiną nieprzychylnych postów. Faktycznie na każdym zdjęciu dłonie kanclerz Niemiec tworzyły wieżę. Ten przykład pokazuje, jak gesty mogą ewoluować i budzić negatywne reakcje, kojarząc się z manipulacją. Z opresji podczas rozmów czy wystąpień może ratować założenie dłoni na siebie, jedna na drugą (fot. na s. 55). Wbrew pozorom nie jest to łatwe. Zanim stanie się nawykiem, może sprawiać trochę trudności. Być może zastanawiasz się, co jest tak wyjątkowego w tym geście. Otóż to, że w każdej chwili możesz użyć dłoni, która jest na zewnątrz i zacząć nią gestykulować płynnie przejść do gestów okrągłych, ostrych czy otwartej pozycji dłoni, a także swobodnie wskazywać osoby oraz przedmioty, o których opowiadasz. Kiedy stoisz i przysłuchujesz się innym osobom, możesz spleść dłonie za plecami. To dobry gest, gdy nie chcesz wtrącać się w rozmowę schowane ręce zwiększają samokontrolę. Oczywiście, trzeba uważać, by ręka w takiej pozycji nie chwyciła przedramienia lub łokcia. To zdradza zdenerwowanie. Postawa zamknięta, kiedy ręce są splecione na wysokości klatki piersiowej, oznacza, że nie jesteś pozytywnie nastawiony do rozmówcy. Często gestowi temu towarzyszą wyciągnięte do góry kciuki. Osoba, która w ten sposób stoi, zdradza swoje negatywne nastawienie, a palce nacisku dodatkowo wskazują na zarozumiałość, butę. Zastanów się, czy nie przybierasz takiej pozy w kontaktach z innymi nazbyt często. 54

9 Rozdział 2. Kinezjetyka, czyli mowa ciała Chyba że chcesz oznajmić komuś bez słów, że nie masz ochoty dalej prowadzić rozmowy. Uważaj, gdy ktoś podczas rozmowy przy stole zaczyna podpierać ręką brodę, tak że palec wskazujący jest ułożony wzdłuż twarzy, kciuk podpiera podbródek, a pozostałe palce wędrują w okolicę ust. To typowy gest krytyki. Masz wtedy dwa wyjścia. Pierwsze de- 7. Dłonie założone na siebie. Taki gest warto wykorzystać podczas dłuższych przemówień. Dzięki niemu nie trzeba cały czas trzymać rąk wzdłuż ciała. Ułatwia on koncentrację i pozwala łatwo przejść do pozycji otwartej rozłożyć ręce i pokazać wnętrze dłoni. 55

10 Komunikacja niewerbalna likatnie zmienić temat i czekać, aż osoba zmieni pozycję ciała na mniej inwazyjną, np. gest podejmowania decyzji. Drugie zadać rozmówcy dodatkowe pytania, np. czy się z tobą zgadza, co o tym sądzi. Dzięki temu nie będziesz miał wątpliwości, czy udało ci się kogoś przekonać, czy nie. Warto jednak pamiętać, że wszystko zależy od sytuacji opisana pozycja nie musi oznaczać sprzeciwu. Na wykładach studenci czasem tak właśnie siedzą (by w końcu podeprzeć głowę całą dłonią), usiłując nie zasnąć lub nie chcąc zdradzić, że im się potwornie nudzi. Podobnie jest w przypadku obrad sejmowych. Ćwiczenie Obejrzyj nagranie z posiedzenia sejmu. Zwróć uwagę na to, jak siedzi publiczność. Z pewnością zauważysz wiele osób w pozycji krytykującej. Tak naprawdę jednak wcale nie wyrażają one dezaprobaty, tylko znudzenie (oczy wtedy są jakby nieobecne). Gdybyś zapytał, co referuje osoba przy mównicy, z pewnością nie usłyszałbyś właściwej odpowiedzi. Jeśli chodzi o gest podejmowania decyzji, to różni się on od gestu krytyki tym, że palce zaczynają luźno dotykać brody i gładzić ją. Gdy tylko go wychwycisz, zrób pauzę (możesz wprowadzić ją słowami: Zastanówmy się ). W ten sposób twój rozmówca zyska możliwość pozbierania myśli (ty możesz zająć się przeglądaniem notatek). Taka taktyka często okazuje się skuteczna. Ciekawą kwestię stanowią również gesty z użyciem kciuków. Kilka z nich już omówiłam. Tutaj wspomnę tylko o dwóch. Czy wiesz, co sygnalizują palce wystające z tylnej kieszeni spodni? Są znakiem siły, przewagi, nieświadomego maskowania przywódczych skłonności oraz poczucia wyższości i pewności siebie. Kciuki w kieszeni lub za paskiem 56