Starzenie układu endokrynnego: oś podwzgórzowo-przysadkowotarczycowa
|
|
- Władysława Sobczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Starzenie układu endokrynnego: oś podwzgórzowo-przysadkowotarczycowa i przytarczyce. Zmiany gospodarki wapniowej. Cechy fizjologiczne, możliwości terapeutyczne, zasadność terapii. Prof. dr hab. med. Monika Puzianowska-Kuznicka Zakład Geriatrii i Gerontologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Zespół Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN
2 Tarczyca komórki pęcherzykowe (główne) 80% masy komórkowej gruczołu, komórki okołopęcherzykowe (komórki C) 20%
3 Hormony tarczycy zawierające jod
4 Hormony tarczycy kalcytonina
5 Hormony tarczycy zawierające jod oś podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowa jądro przykomorowe anty-trh
6 Hormony tarczycy zawierające jod oś podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowa anty-tsh TRH stymuluje koniugację łańcuchów a i b TSH oraz stymuluje wydzielanie tego hormonu
7 Hormony tarczycy zawierające jod oś podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowa anty-tshr TSH wiąże się z błonowymi receptorami (TSH-R) i poprzez kaskadę aktywacji stymuluje ekspresję genów NIS, TPO, Tg, D1, D2, itd., i w efekcie syntezę hormonów tarczycy.
8 Przytarczyce Komórki główne produkują PTH (barwienie anty-pth)
9 Zdrowe starzenie osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej 1. Z wiekiem zwiększa się liczba neuronów jądra przykomorowego syntetyzującego TRH. 2. Liczba komórek tyreotropowych w przysadce z wiekiem rośnie, komórki wykazują cechy hipertrofii. 3. Po 65 roku życia komórki nabłonkowe tarczycy zmniejszają się; zmniejsza się ilość koloidu; tarczyca osoby zdrowo się starzejącej nieco się zmniejsza.
10 Zdrowe starzenie osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej Badanie zdrowego starzenia tej osi jest trudne z wiekiem wzrasta liczba schorzeń tarczycy i choroby pozatarczycowej, pacjenci przyjmują leki wpływające na funkcję tej osi.
11 Zdrowe starzenie osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej 1. Brak badań wyjaśniających, czy i jak wydzielanie TRH zmienia się w toku starzenia. 2. Niepowikłanemu starzeniu może towarzyszyć niewielki wzrost TSH. a. U osób starzejących się zdrowo najwyższe stężenia TSH obserwuje się u stulatków. b. Zmienia się pulsacyjność wydzielania TSH: nocny pik wydzielania jest mniejszy i nieco wcześniejszy. Po 80 r.ż. pik nocny może być nieobecny. c. Po stymulacji TRH osoby starsze wydzielają mniej TSH niż osoby młode.
12 Zdrowe starzenie osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej 3. Zdrowemu starzeniu tarczycy towarzyszą: a. Niezmieniony lub nieznacznie obniżony wychwyt jodu (spadek ekspresji lub upośledzenie funkcji NIS). b. Obniżenie stężenia T3 i ft3 wskutek spadku syntezy w tarczycy i spadku obwodowej dejodynacji T4 do T3. c. Wzrost stężenia rt3. d. Niezmienione stężenie T4 i ft4; spadek syntezy jest kompensowany wydłużeniem czasu półtrwania w surowicy (po 70 r.ż. do 9,3 dnia). Badania stulatków sugerują, że niższa aktywność tarczycy sprzyja długowieczności. U starych osób (>75-85 lat) niedoczynność tarczycy (zwłaszcza subkliniczna) może wydłużać życie!
13 Choroby tarczycy u osób starzejących się 1. Z wiekiem wzrasta odsetek osób mających w surowicy przeciwciała antyperoksydazowe i anty-tyreoglobulinowe; wykrywa się je u 40% osób powyżej 50 r.ż. i u prawie 70% osób po 65 r.ż. Po 80 r.ż odsetek osób z takimi przeciwciałami maleje. U stulatków przeciwciała przeciwtarczycowe występują rzadko. anty-tpo (gruczolak) anty-tg 2. Zwiększa się odsetek osób z subkliniczną niedoczynnością tarczycy (podwyższony TSH, brak objawów niedoczynności) ale może to być objaw naturalnego starzenia.
14 Choroby tarczycy u osób starzejących się niedoczynność tarczycy 1. Jest zwykle skutkiem choroby autoimmunologicznej, rzadziej tyreoidektomii lub leczenia przeciwtarczycowego. 2. Niedoczynność wtórna pochodzenia podwzgórzowego lub przysadkowego po 60 r.ż. jest bardzo rzadka. 3. Po 60 r.ż. subkliniczna niedoczynność tarczycy występuje u 20% kobiet i 8% mężczyzn (tym częściej im starsza grupa wiekowa). Jawna niedoczynność tarczycy dotyka 4-5% populacji w tym wieku. 4. Objawy jawnej niedoczynności tarczycy są słabo wyrażone i niespecyficzne. Dominują: osłabienie i zmęczenie i spowolnienie aktywności umysłowej, rzadziej wzrost masy ciała, zaparcia i suchość skóry. Nasilona niedoczynność może przyjmować postać psychotyczną. Starsi pacjenci są narażeni na wystąpienie, rzadkiej skądinąd, śpiączki hipometabolicznej.
15 Choroby tarczycy u osób starzejących się niedoczynność tarczycy 5. Depresja rzadko koreluje z niedoczynnością tarczycy u starszych osób. 6. Choroba ta koreluje natomiast z występowaniem zaburzeń lipidowych, bradykardii, zaburzeń przewodzenia w sercu, nadciśnieniem tętniczym i bezdechem śródsennym. Pacjenci z TSH > 4 miu/ml częściej chorują na chorobę wieńcową. 7. Reguły te dotyczą raczej osób w średnim wieku i młodszych starszych, podczas gdy u osób starych i długowiecznych korelacje takie mogą nie występować, a subkliniczna niewydolność tarczycy może sprzyjać dłuższemu życiu.
16 Choroby tarczycy u osób starzejących się niedoczynność tarczycy 8. Diagnostyka: jak w młodszych grupach wiekowych. a. Jawna niedoczynność TSH > 10 miu/ml i ft4 < 0,7 ng/dl. b. TSH 5-10 miu/ml i ft4 w normie NIE upoważniają do rozpoznania niedoczynności subklinicznej u osób starych. Należy powtórzyć badanie po 6-8 tygodniach, rozważyć badanie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych. c. Dodatni wywiad i niskie stężenia TSH i ft4 uzasadniają podejrzenie niedoczynności wtórnej. Należy wykonać test z TRH.
17 Choroby tarczycy u osób starzejących się niedoczynność tarczycy 9. Leczenie niedoczynności niedoczynność jawna: a. Leczenie substytucyjne. OSTROŻNIE! Powolne dojście do dawki substytucyjnej. U osób z ciężką niedoczynnością na początku można też podać glikokortykoidy. b. Lek z wyboru sól sodowa L-tyroksyny. Początkowo 12,5 mg/d przez 2 tygodnie, jeśli nie ma tachykardii lub objawów dławicowych zwiększyć do 25 mg/d przez 2-4 tygodnie. Oznaczyć TSH. Jeśli konieczne dalszy powolny wzrost dawki. Docelowe TSH do 70 r.ż. 2,5-3,5 miu/ml, po 70 r.ż. 4-5 miu/ml. c. Sposób podania leku: rano, na czczo, nie łączyć z kawą ani z innymi lekami, na 30 minut przed posiłkiem.
18 Choroby tarczycy u osób starzejących się niedoczynność tarczycy 10. Leczenie niedoczynności niedoczynność subkliniczna: a. TSH miu/ml leczenie zależy od wieku i stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych. b. Jeśli nie ma objawów ani wysokich stężeń przeciwciał lepiej NIE podawać substytucji i obserwować. c. U osób z wysokim stężeniem przeciwciał przed 70 r.ż. Można substytucję rozważyć. d. Po 70 r.ż. decyzja o substytucji tylko w naprawdę uzasadnionych przypadkach.
19 Choroby tarczycy u osób starzejących się nadczynność tarczycy 1. U osób starszych, żyjących w rejonach o prawidłowym zaopatrzeniu w jod, najczęstszą przyczyną nadczynności jest choroba Graves-Basedowa, a w rejonach z niedoborem jodu wole guzkowe toksyczne. 2. Nadczynność może też być spowodowana nadmierną podażą T4 lub T3. 3. U osób ponad 60-letnich nadczynność subkliniczną stwierdza się nawet u 6% osób, zaś jawną u 0,5-3% osób (częściej kobiety). 4. W nadczynności jawnej u osób starszych (zwłaszcza po 70 r.ż. dominują: tachykardia i migotanie przedsionków, utrata masy ciała, nudności, anoreksja, apatia, depresja lub mania.
20 Choroby tarczycy u osób starzejących się nadczynność tarczycy 5. Nadczynność, również subkliniczna, zwiększa ryzyko choroby sercowo-naczyniowej i ryzyko zgonu z jej powodu, zwiększa ryzyko zaburzeń neuropsychiatrycznych (np. demencji i choroby Alzheimera), koreluje z niższą masą kostną. 6. Diagnostyka: u osób starszych objawy mogą być nietypowe, dlatego postawienie pewnego rozpoznania opiera się na wynikach oznaczeń TSH, ft3 i ft4. W chorobie Gravesa-Basedowa należy oznaczyć poziom przeciwciał anty-tsh. a. Jawna nadczynność TSH zwykle < 0,1 miu/ml, ft3 i ft4 powyżej górnej granicy normy. b. Subkliniczna nadczynność TSH obniżone, ft3 i ft4 w granicach normy. Asymptomatyczna TSH 0,1-0,2 miu/ml, ft3 i ft4 typowe dla eutyreozy; ubogoobjawowa TSH niskie, ft3 i ft4 górna granica normy.
21 Choroby tarczycy u osób starzejących się nadczynność tarczycy c. Jednorazowe wyniki nie upoważniają do rozpoznania subklinicznej nadczynności! Należy wykluczyć ciężkie choroby, przyjmowanie leków dopaminy i glikokortykoidów. Pomiar TSH musi być kilkukrotny. 7. Leczenie nadczynności nadczynność jawna: a. Leczenie należy podjąć natychmiast. b miesięcy. c. Początkowo tiamazol do 30 mg/d; dodatkowo b-bloker z wyboru propranolol mg/d. U chorych z dominującymi objawami sercowymi bisoprolol 2,5-5 mg/d. Po 2 tygodniach zmniejszyć tiamazol do 20 mg/d, po uzyskaniu eutyreozy do 5-10 mg/d. Jeśli leczenie nie jest skuteczne po 60 r.ż. należy zastosować jod promieniotwórczy.
22 Choroby tarczycy u osób starzejących się nadczynność tarczycy d. Guzek autonomiczny terapia 131 I jest terapią z wyboru. e. W przypadku kompresji tchawicy po uzyskaniu eutyreozy można rozważyć zabieg chirurgiczny. 8. Leczenie nadczynności nadczynność subkliniczna: a. Nawet jeśli objawy są słabo wyrażone (np. zespół tarczycowo-sercowy lub upośledzenie sprawności psychicznej) wdrożenie leczenia jest uzasadnione.
23 Choroby tarczycy u osób starzejących się nowotwory tarczycy 1. Starzenie koreluje z częstszym występowaniem guzków w tarczycy (badania pośmiertne 2,7-24%, badania materiału operacyjnego 1,8-10%). Guzki u mężczyzn są rzadsze, ale obarczone wyższym ryzykiem złośliwości. 2. Lepsza diagnostyka skutkuje częstszym rozpoznaniem klinicznie niemego raka brodawkowatego. Po 45 r.ż. rokowanie pogarsza się. Wiek pogarsza również rokowanie innych typów raka tarczycy.
24 Choroby tarczycy u osób starzejących się nowotwory tarczycy 3. Diagnostyka: ze względu na większą spoistość tarczycy badanie palpacyjne może być niewystarczające, by wykryć guzki. Zaleca się wykonanie USG. Rak brodawkowaty i anaplastyczny muszą być rozpoznane na podstawie badania cytologicznego, zaś rak pęcherzykowy w badaniu histopatologicznym. R. rdzeniasty dodatkowo badania molekularne i kalcytonina po stymulacji. 4. Leczenie: jak u osób młodszych. Odstępstwem jest skala późniejszej supresji TSH. Dla osób letnich TSH powinno wynosić 0,1-0,4 miu/ml, po 70 r.ż. ocena stanu zdrowia i zwykle TSH do 1,5 miu/ml. Po 5 latach zalecenia są bardziej liberalne.
25 Choroba pozatarczycowa u osób starzejących się 1. Z wiekiem wzrasta częstość choroby pozatarczycowej. 2. Wzrost ten wykazuje związek z występowaniem w starzejącej się populacji licznych schorzeń, z przyjmowaniem różnych leków oraz z niedożywieniem. 3. Może spowodować zmiany w gruczole tarczowym: pęcherzyki tarczycowe oraz cały narząd zmniejszają się. 4. Diagnostyka jak w młodszych grupach wiekowych: a. Niski ft3, wysoki rt3, TSH i T4 w normie. b. W ostrych chorobach internistycznych ft4 również może spadać. c. Bardzo niskie ft3 zwiększa ryzyko zgonu. 5. Leczenie dążenie do wyleczenia choroby podstawowej. Jedyne odstępstwo parenteralne podanie T3 po operacji na otwartym sercu, które może przyspieszyć powrót rytmu zatokowego.
26 Starzenie przytarczyc. Zmiany gospodarki wapniowej. Starzeniu towarzyszą istotne zaburzenia gospodarki wapniowej. 1. Uboga dieta zawierająca mg wapnia/d (powinno być 1500 mg/d). 2. Zaburzenia wchłaniania wapnia z jelita po 60 r.ż. Po 75 r.ż. wchłanianie wapnia może być o 30% niższe niż u 30-latka. Jest to skutkiem zaburzeń hormonalnych niedoboru aktywnej witaminy D oraz starzenia układu pokarmowego: zmniejszenia kwaśności soku żołądkowego (spadek ilości zjonizowanego wapnia w jelicie) i zaburzenia wchłaniania w dwunastnicy i w początkowym odcinku jelita cienkiego. 3. Narastającej z wiekiem niewydolności nerek towarzyszą zaburzenia wchłaniania zwrotnego wapnia w kanalikach.
27 Starzenie przytarczyc. Zmiany gospodarki wapniowej. 4. Niedobór witaminy D występuje u 80% osób w domach opieki i u 50% osób żyjących samodzielnie. Skrajnie głębokie niedobory obserwuje się u stulatków (poniżej 5 nmol/l 25OHD 3 ). 5. Przyczyny niedoboru witaminy D u osób starszych: a. Zmniejszona synteza związana z niedoborem substratu 7-dehydrocholesterolu i niewystarczająca ekspozycja na słońce. b. Niewystarczająca podaż w diecie. Pomiędzy grudniem (niektórzy twierdzą, że październikiem) i marcem minimalna podaż tej witaminy powinna wynosić (2000) IU/d. c. Spada ilość 1a,25(OH) 2 D 3 wskutek zmniejszonej 1a hydroksylacji w nerkach.
28 Starzenie przytarczyc. Zmiany gospodarki wapniowej. 6. U osób starszych stężenie witaminy D poniżej 80 nmol/l zaburza wchłanianie wapnia z jelita, zwiększa ryzyko osteomalacji i osteoporozy, ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego, sarkopenii i zespołu słabości. Obserwuje się powstawanie pozakostnych depozytów wapniowych.
29 Starzenie przytarczyc. Zmiany gospodarki wapniowej. 7. Wszystkie te czynniki obniżają stężenie wapnia w surowicy, co prowadzi do kompensacyjnego wzrostu stężenia PTH. 8. Z wiekiem narasta oporność na kalcemiczne działanie PTH. 9. Sam wiek jest niezależnym czynnikiem zwiększającym sekrecję PTH. 10. U stulatków średnie stężenie PTH przekracza dwukrotnie górną granicę normy.
30 Starzenie przytarczyc. Zmiany gospodarki wapniowej. Może to tłumaczyć obserwację, że podczas zdrowego starzenia objętość przytarczyc pomiędzy 30 i 80 r.ż. nie zmienia się lub nieznacznie zwiększa, a dopiero po 80 r.ż. przytarczyce mogą się zmniejszyć. Przytarczyca płodowa dominują komórki główne Przytarczyca osoby 27-letniej dominują komórki główne Przytarczyca osoby 76-letniej pojawia się tk. tłuszczowa, komórki oksyfilne Editors: Mills, Stacey E. Title: Histology for Pathologists, 3rd Edition Copyright 2007 Lippincott Williams & Wilkins Normalna przytarczyca osoby 70-letniej
31 Starzenie przytarczyc. Zmiany gospodarki wapniowej. 11. Nadmiar PTH jest czynnikiem ryzyka sarkopenii, zespołu słabości, nadciśnienia tętniczego i zgonu. 12. Leczenie: Suplementacja witaminy D obniża podstawowe i maksymalne stężenie PTH, ale mniej, niż u osób młodych. Aby uzyskać stężenie witaminy D około 80 nmol/l, jej podaż powinna wynosić IU/d; osoby starsze wymagają większej suplementacji niż osoby młodsze obecnie stosuje się dawki IU/d, w niektórych przypadkach nawet 4000 IU/d)).
32 Dziękuję za uwagę
Tyreologia opis przypadku 13
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 13 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 24-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 6
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 1
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 1 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 59-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowothe biomerieux Sp. z o.o. ul. Żeromskiego 17 01-882 Warszawa Tel. 022 569 85 00 Fax. 022 569 85 54 www.biomerieux.pl www.biomerieux.
0-08/ 010PL9900A / Ten dokument nie jest prawnie obowiązujący biomerieux zastrzega sobie prawo do modyfikacji bez powiadomienia / BIOMERIEUX i jego niebieskie logo, VIDAS i VIDIA tu wykorzystane są zarejestrowanymi
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 3
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 3 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 25-letnia kobieta zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoCHOROBY TARCZYCY. Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
CHOROBY TARCZYCY Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny EUTYREOZA HIPERTYREOZA - PRZEŁOM HIPERMETABOLICZNY HYPOTYREOZA- PRZEŁOM HIPOMETABOLICZNY Nadczynność tarczycy-
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 12
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 12 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 72 skierowany do poradni endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 14
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE
ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE Guzkową chorobę tarczycy rozpoznaje się po wykryciu pojedynczej zmiany lub mnogich zmian ogniskowych lub guzków, niezależnie od ich stanu czynnościowego. Wolem określa
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Wstęp: Celem pracy Materiały i metody:
STRESZCZENIE Wstęp: Dzięki poprawie wyników leczenia przeciwnowotworowego u dzieci i młodzieży systematycznie wzrasta liczba osób wyleczonych z choroby nowotworowej. Leczenie onkologiczne nie jest wybiórcze
Bardziej szczegółowoLeczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoWOLE OBOJĘTNE. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu
WOLE OBOJĘTNE Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu Wolem nazywamy każde powiększenie tarczycy Wole obojętne (nietoksyczne) to wole z eutyreozą, nie wykazujące
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 701 Poz. 9 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 4
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 4 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 61-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowo4.5. Joduria. Grupy wieku Płeć >60 Razem Min Max Min Max Min Max
4.5. Joduria. Jodurię w porannej próbce moczu oznaczono u 489 osób (54,9%) z populacji badanej miasta Krakowa w tym u 316 kobiet (55,3%) i 173 mężczyzn (54%). Pozostała część osób nie dostarczyła próbki
Bardziej szczegółowoNiedoczynność tarczycy typu Hashimoto jako współistniejąca choroba autoimmunizacyjna
Niedoczynność tarczycy typu Hashimoto jako współistniejąca choroba autoimmunizacyjna Choroby autoimmunizacyjne grupa chorób, w których układ odpornościowy organizmu niszczy własne komórki lub tkanki jest
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoOdżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Bardziej szczegółowoHiperkalcemia w nowotworach złośliwych
Hiperkalcemia w nowotworach złośliwych Emilia Mórawska Katerda i Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Plan prezentacji 1.Wstęp 2.Epidemiologia 3.Podział i Patogeneza
Bardziej szczegółowoŻywienie a aktywność tarczycy. prof. dr hab. Danuta Rosołowska-Huszcz Katedra Dietetyki SGGW
Żywienie a aktywność tarczycy prof. dr hab. Danuta Rosołowska-Huszcz Katedra Dietetyki SGGW Podwzgórze TRH Przysadka Oś podwzgórzowo przysadkowo - tarczycowa TSH Tarczyca T 4, T 3, rt 3 Osoczowe białka
Bardziej szczegółowoRola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska
Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Rehabilitacja medyczna Rehabilitacja medyczna to dziedzina medycyny
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne żołądka - klinika. Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa
Guzy neuroendokrynne żołądka - klinika Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa Guzy endokrynne żołądka 1% nowotworów narządu, 9% wszystkich tego typu w układzie pokarmowym 1-2 przypadki
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoOśrodkowy układ nerwowy. Zmiany morfologiczne i funkcjonalne.
Ośrodkowy układ nerwowy. Zmiany morfologiczne i funkcjonalne. Prof. dr hab. med. Monika Puzianowska-Kuznicka Zakład Geriatrii i Gerontologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Zespół Kliniczno-Badawczy
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 5
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 5 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoSpis zagadnień książki Rozszyfruj swoją krew wersja MINI (podstawowa) i PRO (zaawansowana)
Spis zagadnień książki Rozszyfruj swoją krew wersja MINI (podstawowa) i PRO (zaawansowana) Książka Rozszyfruj swoją krew dostępna jest w dwóch wersjach. Wersja MINI (podstawowa) skierowana dla każdego,
Bardziej szczegółowoGdańsk 10.10.2015 r.
Celiakia- czy nadążamy za zmieniającymi się rekomendacjami Gdańsk 10.10.2015 r. prof. dr hab. n. med. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 16
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 16 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 64-letnia kobieta leczona w powodu depresji. W
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoBadanie Od Do Jednostki TSH 0,4 4,0 mu/l (mili jednostki na litr) FT4 9,0 25,0 pmol/l (pikomole na litr) FT3 3,5 7,8 pmol/l (pikomole na litr)
CO WARTO WIEDZIEĆ O BADANIACH CZYNNOŚCI TARCZYCY? Aktualizacja 2015 r. Czym jest tarczyca i na czym polega jej funkcjonowanie? Tarczyca znajduje się w przedniej części szyi, nieco poniżej jabłka Adama.
Bardziej szczegółowoInstrukcja wspierania opiekuna osoby zależnej w zakresie profilaktyki zdrowotno-rehabilitacyjnej
Załącznik nr 39 Instrukcja wspierania opiekuna osoby zależnej w zakresie profilaktyki zdrowotno-rehabilitacyjnej Wykaz zalecanych badań diagnostycznych dla opiekunów zależnych seniorów w ramach testowania
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 186/2013 z dnia 8 lipca 2013 r. o projekcie Programu profilaktycznego raka tarczycy powiatu wadowickiego Po zapoznaniu
Bardziej szczegółowoLECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH U PACJENTÓW 65+ Włodzimierz Samborski Katedra Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowoNiedoczynność tarczycy i mózg
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Niedoczynność tarczycy i mózg Roman Junik Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Przyczyną niekorzystnego
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)
140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.
Bardziej szczegółowoZaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej i diagnostyka kamicy dróg moczowych u dzieci. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab.
Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej i diagnostyka kamicy dróg moczowych u dzieci. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. Anna Wasilewska Metabolizm wapnia i fosforu Zaburzenia gospodarki wapniowej organizmu
Bardziej szczegółowoOpis programu Leczenie radioizotopowe
Opis programu Leczenie radioizotopowe I. Leczenie radioizotopowe z zastosowaniem 131-I Leczenie dotyczy schorzeń tarczycy (choroby Graves-Basedowa, wola guzowatego, guzów autonomicznych). Polega ono na
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
Bardziej szczegółowoWpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem
Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem Lek. med. Bogumił Ramotowski Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski Promotor pracy Prof. dr
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 228/2012 z dnia 19 listopada 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego miasta Kraków Program profilaktyki chorób
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoStany nadkrzepliwości (trombofilie)
Stany nadkrzepliwości (trombofilie) DEFINICJA I ETIOPATOGENEZA Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do zakrzepicy żylnej lub (rzadko) tętniczej, związana z nieprawidłowościami hematologicznymi.
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego
W TROSCE O PACJENTA CHOREGO NA RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO Ogólnopolski program edukacyjny Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego Program realizowany pod patronatem Polskiego Towarzystwa
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016:
HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016: Tematy wykładów: 1. Badania laboratoryjne w medycynie prewencyjnej. dr hab. Bogdan Solnica, prof. UJ 2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA Biosteron, 5 mg, tabletki Biosteron, 10 mg, tabletki Biosteron, 25 mg, tabletki (Dehydroepiandrosteronum) Należy
Bardziej szczegółowoUwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoParametr służący jedynie warunkowo do wyjaśnienia dysfunkcji tarczycy. Ma większe znaczenie jako parametr uzupełniający.
Testy Endokrynologiczne Pies Badanie pojedynczych hormonów Tyroksyna całkowita (T4) Wyjaśnienie postępowania zaburzeń hormonalnych tarczycy (niedoczynności rzadziej nadczynności).parametr mało specyficzny,
Bardziej szczegółowoPrzegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.
Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 879 Poz. 133 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoTESTY ENDOKRYNOLOGICZNE Kot
TESTY ENDOKRYNOLOGICZNE Kot Badanie pojedynczych hormonów Tyroksyna całkowita (T4) wyjaśnienie występowania hormonalnych zaburzeń gruczołu tarczycowego np. nadczynności tarczycy, rzadziej niedoczynności.
Bardziej szczegółowolek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej
lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr
Bardziej szczegółowoCzy mogą być niebezpieczne?
Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i
Bardziej szczegółowoZewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów
Zewnątrzwydzielnicza niewydolność Roman Lechowski Katedra Chorób Małych Zwierząt z Klinika, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie Niewystarczajace wytwarzanie enzymów trawiennych przez trzustkę
Bardziej szczegółowoPrzykładowy pytań Diagnostyka chorób układy podwzgórze-przysadka-nadnercza
lek. Jacek Bujko 17 października 2014 Przykładowy pytań Diagnostyka chorób układy podwzgórze-przysadka-nadnercza W diagnostyce laboratoryjnej uszkodzenia podwzgórza można stwierdzić cechy niedoczynności
Bardziej szczegółowo(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.
GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),
Bardziej szczegółowoProblemy kostne u chorych ze szpiczakiem mnogim doświadczenia własne
Problemy kostne u chorych ze szpiczakiem mnogim doświadczenia własne dr n.med. Piotr Wojciechowski Szpiczak Mnogi Szpiczak Mnogi (MM) jest najczęstszą przyczyną pierwotnych nowotworów kości u dorosłych.
Bardziej szczegółowoHematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96
Bardziej szczegółowoMateriał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEDWCZESNEGO DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO U DZIECI
Załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE PRZEDWCZESNEGO DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO U DZIECI ICD-10 E 22.8 Przedwczesne dojrzewanie płciowe
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoRak tarczycy. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Rak tarczycy Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Uproszczona klasyfikacja nowotworów złośliwych tarczycy wg ATA A. Rak
Bardziej szczegółowo[13ZPK/KII] Endokrynologia
1. Ogólne informacje o module [13ZPK/KII] Endokrynologia Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status modułu Język modułu
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowou Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych
1 TROMBOFILIA 2 Trombofilia = nadkrzepliwość u Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do występowania zakrzepicy żylnej, rzadko tętniczej, spowodowana nieprawidłowościami hematologicznymi 3 4 5
Bardziej szczegółowoZnaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów.
Znaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów. Program DAL-SAFE /ALFUS_L_01798/ Ocena wyników programu epidemiologicznego.
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 10
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM
Bardziej szczegółowoSpis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47
Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12
Bardziej szczegółowoLECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 697 Poz. 133 Załącznik B.19. LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23) ŚWIADCZENIOBIORCY Do programu kwalifikuje Zespół Koordynacyjny
Bardziej szczegółowoNiedożywienie i otyłość a choroby nerek
Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie
Bardziej szczegółowoPoziom i. studiów. Punkty ECTS
WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski
Bardziej szczegółowoTab. 2. Charakterystyka zbadanej populacji w latach 1998-1999 w grupach płci i wieku. Grupy wiekowe. 18-28 29-39 40-49 50-59 >60 r.
. WYIKI Analizie poddano wyniki badań 89 osób, 7 kobiet i mężczyzn w wieku 8-78 lat. Średnia wieku kobiet wynosiła,8 ±,6 lat, średnia wieku mężczyzn wynosiła,89 ± 7, lat. Średnia wieku dla obu płci wynosiła,6
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego
Bardziej szczegółowoANAMNEZA HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I)
Zał. 13/PS-23, Wyd. 2 z dn. 5.03.2009 HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I) nr... Nazwisko i imię... Data urodzenia:... Adres:... Tel.... Zawód:...PESEL:... Nr ubezpieczenia... Data rejestracji...
Bardziej szczegółowo10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY
10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowo